Nederland en de Oorlog. 16954 A°. 1915. (Deze fèourant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Woensdag erc Zaterdag Officieels Kennisgeving. FEUILLETON. Fie Weldoenster. ÜMa.aïïdan; T .ïsuii. PRIJS DHR ADVERTENTIES: Van 18 regel» /1.05. Iedere regel meet f 0.17$. Kleine «dvertentiêu tan 30 woorden 40 Oents oontanti elk tiental woorden m6er 10 Oente. Voor hot incasaooren wordt 0.05 berokend. - Bewijsnummer B Oente. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per week. I l f 0.09. Buiten Leiden en waar agenten gevostigd zijn per week, 9 0.10. Franco per post 1.65. Het oude Kantoor van het Leidsch Dagblad op de DOEZASTRAAT zal vamf dozo week slechts geopend zijn op tot des middags to TWAALF uren. VERKIEZING GEMEENTERAAD De Burgemeester van Leiden ""Gebet op de arfct. 7 on 9 der Gemeente wet en de artt. 1 en 3 van het Koninklijk Besluit van den Ssten Mei 1S97, zooals het is gewijzigd bij dat van 10 Januari 1901 Brengt ter algemeen© kennis, dat de verkiezing (candidaatshelling) van elf leden van den Gemeenteraad als 4 in het eerste, 4 in het tweed>e en 3 in het derde kiesdistrict, zal plaats heb ben op Dinsdag 29 J uni a.s. en dat door Burgemeester en Wethou ders is bepaald, dat de stemming, zoo die noodig mocht blijken, zal geschieden op D i n s d a g 6 J u 1 i en de eventueebe herstemming op Woensdag 14 Juli d.a.v. Hiet eerste kiesdistrict bevat de wijken I. Ill, IV, VII en XI en de stemdistricten I, III, en IV, hot tweede dc wijken II, V, IX en XII en do stemdistricten II, V, VIII <en X en het dorde Ie wijken VI, VIII en X en de stemdistricten VI, VII en IX. O.- den dag ier verkiezing (29 Juni) kun nen bij hem, Burgemeester, ten Raadhuize van des voormiddags negen tot des namid dags vier uren opgaven van Candida ten worden ingeleverd. Deze opgaven moeten inhouden de na men, de voorletters en de woonplaatsen van de candidaten en ondorteekend zijn door ten minste 40 kiezers, bevoegd tot deelneming aan de verkiezing, waarvoor de inlevering geschiedt. De inlevering der opgaven moet persoon lijk geschieden door een of meer personen, die doz* hebben onderteekend, terwijl de tot invulling gestemde formulieren van deze opgavten kosteloos ter Secretarie verkrijg baar zullen worden gesteld gedurende 14 dagen vóór en op den dag der verkiezing. De Burgemeester voornoemd, N. C. DE GIJSELAAR, Leiden, 7 Juni 1915. LEIDEN, 7 JUNI. Tc Amsterdam slaagde voor het examen vooi onderwijzer in de stenografie, afge nomen door het Nederlandsch Genootschap voor Stenografio „Groote" de heer W- I. D. Sloos, alhier. Jubilcum-Dc Swart. Gisteren was het juist 25 jaar geleden, dat de hoofdagent van politie, J. de Swart, {bij 'het Leidsche korps werd aangesteld. Hij doorliep tot tevredenheid zijner supe rieuren alle rangen, totdat -hij den hoogsten gTaad, door een politieagent te bereiken, had behaald. Als hoofdagent kennen we nu allen, de rijzige figuur, beleefd en vriendelijk je gens ieder, maar met wien toch niet te Bpotten valt, een man, die zyn plicht kent en dien betracht. Het was dan ook te voor zien dat zijn superieuren en collega's zou den zorgen, dat het jubileum niet onge merkt voorbij ging. Zondagvoormiddag, kwamsn de inspec teurs. a ljunct-inspocteurs en hoofdagenten, waaronder ook de geponsionneerde hoofd agent Maartense, hem in zijn woning aan. den Rijnsburgersingel opzoeken. Ook de concierge van het Raadhuis, de heer Brakel, die uit den aard zijner betrekking dage lijks mot de politie in aanraking komt, was tegenwoordig. De commissaris van politie en de hoofd inspecteur, de heer Pronk, hadden den trouwen beambte schriftelijk golukgewenscht en hem een stoffelijk blgk van hulde doen toekomen. Voor groen en bloemen was rijkelijk ge zorgd. Onder al die planten en bloemstuk ken, merkten we ook een palm op, omringd met bloemen, een attentie van de R. Kath. Politievereeniging. De .oudste inspecteur, de heer Balfoort, voerde het eerst het woord. Wanneer een politiem.an het 25-jarig jubileum herdenkt en !hij kan op een verleden terugzien, zoo als De Swart, 'dan mag hg wel eens de bloemetjes buiten zetten, meende de heer B. Voor hem was het wel een bgzonder ge noegen dat hij den jubilaris het eerst mocht toespreken. Hij toch, had veel met De Swart samengewerkt en als jong, eerst beginnend politieman, zeer van diens, toen al rypere ervaring, geprofiteerd. Daarvan vertelde hij een en ander, o.a. van hun beider avon tuurlijke reis naar Sassenheim, waar zij ge lukkig hun doel bereikten. Als liet wat al te moeilijk werd, wist De Swart met zijn onverstoorbaren goeden luim en zijn humor er den moed in te houden. Moge de korte tijd, dien u nog verplicht zgt, by de Leidsche politie te dienen (de heer De S. is 52 jaar) en de jaren, die u nog vrijwillig wilt blyven, bij on3 korps, voor u een goede tijd zijn, aldus besloot de heer Balfoort, waarna hij hem namens allen, en den heer Romanesko. die nu niet aanwezig konzijn, aanbood een spiegel met twee fraaie schilderijen in eiken lijst (af komstig uit het magazijn van den heer Lan- gezaaï Hooigracht), henevens een groot bloemstuk. De inspecteur, de heer Eskens, die elf jaar met De S. had samengewerkt, sloot zich met eenige hartelijke woorden bij zijn collega aan. Ook hij sprak van de goede diensten, door den jubilaris aan de Leidsche politie bewezen en stelde hem tot een voor beeld in yver en plichtsbetrachting. Collega Wynaendts had ook bshoefte, mede namens do andere collega's De S. te. feliciteeren, daarbij herinnerend aan de aan gename verhouding en den kameraadschap- pehjken geest, die er steeds tusschen hen bestond. Gem3kkelyk is het politiewerk niet, maar men kan elkander de taak verlichten en daartoe heeft collega De S. altijd me degewerkt. Dat in al do speeches de echtgenoote van De S., die met hem gedurende al dien tijd lief en leed heeft gedeeld, niet werd vergeten, is te begrijpen. Collega Wynaendts wees meer in het bijzonder op het moeilyk leven van de vrouw van een politieagent. De hr. De S. dankte op geestige wijze voor de hem bewezen huldiging, wrelke hjj zeer op prijs stelde. De weg van den politieman loopt niet enkel ï\ngs rozen en dan hebben die rozen ook nog dikwijls doornen, die soms erg prikken, doch zulke prikken houden ons Wakker, zèide spr., en ais men dan nog 'de vriendschap van collega's en meerderen ge niet, blyft de moed er wel in. Men bleef na deze officieele huldiging nog eenigen tijd gezellig bijeen. Heden werd De S. door het College van B. en W. gehuldigd en hem de gratificatie voor 25-jartgen getrouwen dienst uitgereikt. Ilarinoni'e-Ycrccniging „T. D." Op 25 Mei jl. bestond de harmonie-vereeni- ging „T. D." alhier, zes jaren. Naar aan leiding van dit feit vierde zij jl. Zaterdag avond en -nacht feest in „Zomerzorg". Het programma was zeer uitgebreid en werd deels in den mooien tuin en de serres, deels in de groote zaal uitgevoerd. Allereerst was de feestvierende Yereeni- ging zelve aan het woordhaar werkende leden voerden in de muziektent eenige num mers uit onder leiding van den directeur, d. heer J. Noordanus, die er zoo goed den slag van heeft dilettanten als dezen te be kwamen. V/at zij gaven viel zeer in den smaak. Met eenige marschen, waarbij velen rond de tent dansten en sprongen, werd dit gedeelte be sloten. In de zaal werden vervolgens eenige voor drachten ten beste gegeven, waarvan vooral in hooge mate voldeden: Hannes verhuurt kamers met een W. O.", „Nelis zingt de Ope ra Faust", waarin de declamator bijzonder goed zong, en ,,'t Stakkertje". Bovendien was mcj. .Jo Hoogeboom zoo vriendelijk een drietal zangnummers voor te dragen, waarbij de vele toehoorders in de gelegenheid waren op te merken over welk een lief en zuiver geluid deze jonge zangeres beschikt. Zij werd voor haar welwillendheid beloond met een bloemstuk. Met- de uitvoering van het programma was een heele tijd heengegaan, van liegen uren tot bij éénen. De tijd viel den feeste lingen echter niet langintegendeel. Men was immers gezellig bijeen Daarna was er gelegenheid tot dansen, waarvan door*velen werd gebruik gemaakt. Bij daglicht gekomen, gingen velen ook bij daglicht heen. De auto-omnibusdienst GoudaBos koopLeiden, welks eindpunt was aan de voormalige Hoogewoerdspoort, za1 zijn traject uitbreiden tot aan het station van de H-oIl. IJzeren Spoorweg-Maatschap- pij. In de Stedelijke Werk-In rich ting zyn in de week van 30 Mei tot en met 5 Juli opgenomen 329 volwassen personen en 90 kinderen; totaaj 419. Do dirig-eefcad officier van gezondheid 3de klasse majoor Roelfsema, is overge plaatst van Haarlem naar hier, ten einde op te treden als ohof van het militair hos^ pitaal. 92) „Ze zeggen, dat er geen ratten zijn dat hp alleen maar denkt, dat lip ze ziet. Maar of de ratten er werkelijk zijn of niet, het amuseert hem ze te trachten te rangen. Wan neer hij weer bedaard is, wordt hij hier teruggebracht." Daar kwam een gevangenbewaarder zeg gen, dat er to veel gepraat werd. De jonge ir.an sloop haastig weg, heel stil. Hij was dief van beroep, een dief van buitengewoon veel vernuft en verstand. Axel at een stuk van het brood en het gelukte hem wat van de koffie door te slikken; toen begon hij zijn wandeling op nieuw, op en neer. Op en neer, hij luisterde met aandacht bij do deur telkens, als hij aan dien kant kwam, of hij den advocaat envs hoordo aankomen. Hij dacht, dat de ochtend wel al half voorbij was; waarom zou hij niet komen? Hoe kon hij hem in zulk een crisis laten wachten? Hoe konden zij hem allen laten wachten Gustaaf, Trudi, Manske? Hij werd vresselpk ongerust. Hij had verwaclt, dat Gustaaf met den eersten trein uit Berlpn zou komen; hij had om neger uren al bp hem kunnen zpn. De an dere broeder, dat bogreep hij, zou het tele gram, niet zoo gauw ontvangen hebben fip was adjudant van een prins, die moei- lpk kon worden nagegaan in zpn bewegin- gon; maar Gustaaf? W-laan. hij moest ge duld hebben, misschien was hp niet thuis geweest; de volgende trein kwam 's middags; daar zou hp zeker mee komen. De deur ging open, vol verlangen draaide hp zich oto, maar het was de officier van justitie weer. „Naam, voornaam en misdaad," fluisterde de gevangenbewaarder, die hem vergezelde, hein toe. toen Axel bleef stilstaan. Axel herhaalde de woorden van den vorigen avond. Telkens, als deze bezoeken gedaan werden, moest hp dezelfde formaliteit ondergaan, mot zpn hakken tegen elkaar en in stpve hou ding. „Uw bed is niet opgemaakt," zei de offi cier van justitie. „Uw bed is niet opgemaakt," herhaalde de gevangenbewaarder met een blik op Axel. AI aak hot op," beval de chef en ging weg. „Maak het op," siste de gevangenbewaar der en volgde hem. Zpn advocaat kwam gelpk met zpn mid dagmaal binnen. „Bord," zei de oppasser met de jan. „Dit is een droevig gezicht, mpnheer von Lohm," zei do advocaat- „Ja, dat is zoo," stemde Axel toe, terwijl hp het bord aanreikte. Hp liet een beetje van het eten op hot bord doen, hp wou niet van honger sterven alleen omdat de soep te dik was. „Ik had u gisteren verwacht," zei hp tot den advocaat. „fa ik was gisteren bepaald De advocaat deed zoo zonderling dat Axel hem aanzag en twpfelde of hij den rechten man wel voor zioh zag. Het was een man, die te Straalsond thuis hoorde, Axel had hem altpd als 't noodig was in den arm genomen, sedert hij zic.h op het landgood vestigde, en hp had zijn werk voldoende gevonden en zpn gedrag zeer beleefd, zóó beleefd, zelfs tot kruiperig toe. Nu was de man geheel en al veranderd. De inaemcu- de glimlachjes, de buigingen, hei wrpvon in do handen, waar was dat alles gebleven. De advocaat zat op zijn geruadc op den eenigen stoel, met zpn handen in de zakken, een tandenstoker in den mond en hij zag Axel onderzoekend aan met een brutua', on- geloorig lachje. „Hij gelooft bepaald, dat ik den boel in brand gestoken heb," dacht Axel, getrof fen door dien blik. Hp geloofde het ook werkelpk. Hij ge loofde altpd het ergste, want het was zpn ondervinding, dat het erg3te de waarheid vaak het meest.nabij komt. Het onderhoud was zeer weinig bevre digend. „Ik heb een afspraak," zei de advocaat en haalde zpn horloge ufy, voordat zij nog over den toestand gesproken hadden. „U schpnt te vergeten, dat dit een geval van enorm groot gewicht voor mp is," zei Axel met toorn in oogen en stem. „Dat zeggen mpn cliënten onveranderlpk allemaal," antwoordde de advocaat en lip strekte de hand uit om zpn handschoenen te krpgen. ,,A propos, in zulk een geval, wordt mpn honoiarium mp altijd vooruit briaald." Axel kreeg een kleur van ergernis. Hp kon zijn oogen en zpn ooren haast niet gelooven, dat dit dezelfde onderdanige man was, die tot nu toe zpn zaken bestuurd had. „Daar zal mpn broeder Gustaaf wel voor zorgen," zei hp stpf. ,,U weet, hier kan ik niets doen. Hp komt vanmiddag." „O ja?" zei de rechtsgeleerde ongeloo- vig, „komt lip werkelpk? Dat zal een merk waardig voorbeeld zpn van broedertrouw. Het -doet mp' bepaald genoegen, dat te hoo- LEIDSGHE SCHOUWBURG. Spoel-Avond. Wie zich over den zomerschen dag van gisteren verheugd moge hebben, Arnold Spoel zeker niet, want de zomerstemming van het weer was oorzaak, dat men liever zoo lang mogelpk buiten bleef, dan voor een Schouwburg-concert plaats te nemen. Door de weinig-talrplce opkomst van het publiek, heeft Spoel zich niet laten weer houden, om dat publiek gedurende een paar uur op de meest-onderhoudende wijze bezig te houden; het was of wij allen een zang les kregen. Zooals bekend is, worden deze Nederiandsche zang-avonden in verschillen de plaatsen van ons land georganiseerd, ten einde propaganda te maken voor de vele mooie Nederiandsche liederen; van deze liederen bevatte het programma eer uitge zochte sorteeriug van verschillende com- ponisten, zooals Spoel, Zagwijn, Eplcen, waar- tusschen een Hollandsch-Afrikaansch lied „Gertji" en verscheidene bekenden, die door het publiek medegezongen werden; eerst schuchter, maar langzamerhand durfde het publiek zich meer te uiten, zoodat „De Zilvervloot" werkelpk triomfantelpk klonk. Een goede kpk had Arnold Simei wiens prachtig geluid wp weer bewonderd heb ben op de zich tusschen het publiek bevindende zangers en zangeressen, die Spoel er dadelijk uitkoos om een door hem ge zongen lied na te ziagen. Zoo zong een aanwezig militair van „Wij willen Holland houen"; een aanwezige bekende Leidsche musicienne zong van „Gertji"; een tot nu toe onbekend „Leidsch zanger" zong met luider stemme een Soldatenliedje en er was een zanger, die van verschillende liederen dadelpk de melodie wist na te zingen. Een clubje jongelui werd telkens door Spoel uitgenoodigd om hun zangstem aan een lied te beproeven, afgewisseld door een groep jonge dames. Behalve deze zangers uit het publiek, traden twee solisten op; namelijk onze stadgenoote mejuffrouw Annie van Leeuwen, die in liederen van Speel, Ppzel en Jan Rijken haar goedklinkende stem paarde aan afwisselende voordracht; e.n een Haagsch zanger, de heer Helder, dio de plaats innam van den op het programma aangekondigd on zanger Da vil Sanison. Met pianobegeleiding van Spoel zong hp „Van een Koningsvrouwe" en meerdere liederen met zuiver geluid. Beide solisten hadden veel succes bij het publiek. Ook hoorden wp de pianiste van den avond, mejuffrouw Marie Batenburg, nog even zingen; maar liever hooren wp haar pianospel, dat goed klonk, al kon b.v. in Pijzel's „Gloeiend Gesmeed" de vleugel (uit het magazijn van den heer Valk) krachtiger behandeling verdragen. Ten slotte vereenigden allen zich 111 een beurtzang voor 3 stemmen, waarin de Groote Klok van Haarlem geluid werd, zeer tot genoegen van allo zangers en zange ressen. Hoewel het tekstboekje vermeldde, da. om 10.15 het laatsto lied gezongen zou zpn, zoo bleek dit een drukfout te zpn, want reeds vóór 10 uur gingen wij naar huis. Ondanks de weinige belangstelling, kan de Spoel-avond wel als gesiaagd beschouwd worden, terwpl Spoel gehuldigd werd door de aanbieding van een fraaie bouquet. ren. Goeden dag, jr.pnh:er Lohm," knikte hij hem toe; en hij ging heen en liet Axel woe- donu achter. Hes eenige gaode gevolg van zpn bezoek was, dat Axel eenigen tpd daarna voorzien wtro van sehrijfbenoodigdhodeu. Hp ging onmiddelipk aan het schrijven van brieven en telegrammen, spoedeischenie brieven en telegrammen van zeer groot gewicht voor hemzelf. Hij gaf ze den gevangenbewaarder mee, toen deze de koffie kwam brengen, en verzocht hem te zorgen, dat ze dadelpk bezorgd worden; toen zette hij zpn wande ling op en neer voort, en voelde zich ver licht, dat hn nu ten minste communicatie had met de buitenweneld. „Zijn ze weg?" vroeg hij vol spanning, toen hp den oppasser weer zag. „Jawohl," luidde het antwoord. E11 vertrokken waren zij, maar qlechts heel langzaam, een naar het bureau van den rechter van instructie SchuNz, waar zij op een stapel met andere brieven lagen, totdat hp tpd en lust had om zo to lezen en als hij den inhoud goed keurde, gaf hij bevel ze naar de post te brf ngen. Daar bleven ze drie dagen liggen en de meeste werden in 't geheel niet ver zonden, daar de rechter van instructie den toon met goedkeurde, waarop de schrpver verzekerde, dat hp onschuldig was. Hij koude dat kunstje; ieders gavange» beweerde al tpd hetzelfde. M-ar deze betuigingen waren buitengewoon sterk. Zp waren z-o ste k dat zp in zpn eigen verhard on ervaren gemoed bepaald een voorbijgaand gevcol van twij fel te voorschpn riepen totaal onge rijmd, dat spreekt vanzelf en natuurlijk niet waard er 6ón oogenblik over te denken twijfel of de autoriteiten te Straals-.nd mis schien een vergissing begaan hadden. Dat „Artt et Religloni". Voor een dankbaar publiek gaf ,,'Arti" gisteravond een herhaling vaal de Groote Liederenavond. Dezen keer werd de uit voering in den tuin van „Zomerzorg" go- geven. Alles werkte mode, om ook deze uit voering be doen slagen. Het was een pracht avond. Het koor zong onder de verdienstelijke leiding van den directeur den heer Corns. A. Bonten, zijn repertoire, tierwijl de heer Jos. Ariën door zijn Vlaamsche liederen het publiek boeide. Bouquetten den direc teur en den solist aangebcdon, waren zeer verdiend. Deze uitvoering is wederom een succes geweest voor „Arti", Ds. K. W. Vethake, pred. bij de Ned.- Herv. Gem. alhier, is van zijn ernstige ziekte hersteld. U!T ONZE STAU. GOEDKOOP BROOD. In aansluiting op hetgeen wp de vorige week hebben gemeld inzake de uitreiking van broodkaarten in onze gemeente, kun nen wp thans nog de volgende bpzonderhe- den meedeelen: Niet minder dan 37.5SG personen zullen vanaf morgen het regeeringsbrood nut tigen, d.i. ongeveer 65 pCt der Leidsche bevolking boven de 2 jaar. Dit respectabele getal gespecificeerd geeft de volgende cp- fers: Broodkaarten werden verstrekt aan: 1345 JJ 2 1295 JJ JT "3 1316 V JJ 4 1020 JJ JJ 5 919 JJ 6 601 ft JJ 7 412 S 251 J) JJ 9 131 JJ JJ 10 90 JJ JJ 11 48 tt 12 10 V JJ 13 8 JJ 14 1 J5 JJ 15 1 JJ JJ 16 73 371 62 JJ 9£2 52 2-6 4b 2.8 1» 11 o9 f. y J» JJ 41 JJ zpnde totaal 7765 gezinnen met totaal 36.155 personen. Voorts ontvingen IS gestichten met oen bevolking van 1431 personen eveneens brood kaarten. Ook de. buitengemeenten, waar verschil lende broodfabrieken en bakkers uit Lei don depothouders hebben, zpn vertegen woordigd. Niettegenstaande in enkele dorpen reeds van gemeentewege goedkoop brood wordt verstrekt, werden door het broodbureau al hier kaarten uitgereikt in: Oegstgeest aan 140 gez. met 641 pers. Leiderdorp Voorschoten Wasuenaa Zosterwoude Rpnsbu-g Sassenhemt was een gevaarlpke gedachte, om in iemands hoofd te doen opkomen, dat de autoriteiten van Straalsond, waar hij er één van was, zich zouden kunnen vergissen. Een vergis sing beteekendo een tereohtwpzing van het hoofdbureau en een vertraging ia zpa car rière; aan de mogelpkheid daarvan moest men echter geen enkel oogenblik gelooven. E11 al was er een fout begaan, dan nog mocht daé nooit bekend worden. Daarom Meld hp bijna al de brieven op Gustaaf moest zekor den tweeden trein ook gemist hebben, want de lucht werd rood achtig en Axel begreep, dat de zon onder ging, en hp was nog steeds alleen. De weinige uren, die hp gedacht haf op deze plaats door te brengen, werden verlengd tot dagen, zoo dacht hij. Als Gustaaf niet spoedig kwam, wat moest hp dan doen? Er moest toch iemand zpn om op zpn zaken toe te zien, om met den advocaat te onder handelen, een schakel, die hem met de bui tenwereld verbond. En wie kon dat anders wezen dan zpn broeder en erfgenaam! O, hij zou wel spooiig komen en Trudi ook. Arme Trudietje! hij was bang, dat zp vreeselijk akelig zou zijn. Maar de uren gingen voorbij en er kwam niemand. Dien avond kroeg hij een lamp. Zp brandde slecht en stonk. Hij vroeg of het raam niet een beetje verder open mocht. Deze aan vraag moest schrifteipk geschieden, zei de oppasser, en langs den gebruikelpken weg aan den officier van justitie worden voor gelegd; zonder zpn permissie mocht geen roam worden aangeraakt. (Wordt vorvolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1