Nederland en de Oorlog. Dinsdag 11 Mei. A-°. 1915. feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van <§pn- en feestdagen, uitgegeven. Eerste Blad. NIEUWE modeIlen Zomerhoeden. H. A. UIT OME LAT3D. De „Katwijk". Binnenland. j|o, 16933 LEIDSCH M&BLAD PRIJS DEB ADVERTENTIEN: Vsn i_e regels /"1.05. Iedere regel meer fO.lli. Kleine edvertentiS» 30 wocrdon 40 Cent3 contant i elk dental woorden meer 10 Cents, het incasseeren wordt éO-Oa berekend, - Bewijsnummer 6 Cents. Iran Ivoor PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per week. I f 0.09. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. 0.10. Franco per po3t 1.65, Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. LEIDEN, 11 MEI. Begrafenis Prof. Dr. P. Zeeman, - Op de landelijke begraafplaats van de l^cd.-Herv. Gom. te Oegstgeest bij het Groene kerkje had hedenmiddag de ter- laardebestelling plaats van prof dr. P. Zee- Ijuaii in leven hoogleeraar in de faculteit dor wis- en natuurkunde aan de Loidache I universiteit. I Een breedc sclia.ro van deelnem enden I verzamelde zich om de groeve, ten einde ■den collega, den leermeester en vriend de I laatste eer to bewijzen. Het College van I Curatoren was vertegenwoordigd door jhr. Do Gijselaar en den secretaris mr. Bod- Jdaert. Voorts waren aanwezig de Acade- Imisohe Senaat, de Philosopisohe Faoulteifc, lbet Collegium, do besturen van den Bond Ivr.n Leidsche Studenten, de Vereeniging van Vrouwelijke Studenten, benevens vele Ihoogleeraren, waaronder ook uit andere plaatsen. Uit Delft merkten wij op de pro- I fessoren De Haas, Oardinaal, Jansen van llïaay en Evers, benevens de oud-hoog- leeraren. Schouten, Grundel en Itahusen, Ion uit Amsterdam prof. Sissingh. Eindelijk I was er vertegenwoordigd die Commissie van Toezicht bij het M. O., het bestuur van „M, S. G." en leden van de examen-com- 'nlssie voor de kadasterexamena, in welke commissie de overledene vele jaren rib- ting had. Hoewel, overeenkomstig het verlangen van den overledene, er geen bloemen wer den verwacht, waren er toch nog oen vior- jal kransen. Eveneens was de bedoeling, dab er niet zou worden gesproken. De oud-hoogleeraor prof. P. J. Grundel, thans in Den Haag, had echter van de weduwe vrijheid gekre gen als vriend van den overledene enkele woorden te spreken. Hij ving aan dezen te schetsen als een man met een eenvoudig, bescheiden karakter, die veel in het leven heeft bereikt en in zijn talrijke function, van groote boteekenis is geweest. Hij was bij zijn ambtgenooten geëerd, door zijn 'alrijke leerlingen bemind en als geleerde bekend, hoewel hij bescheiden zijn weg ging. Wat spr. in.hem als vriend verliest, valt hem moeilijk te zeggen. Toch moet liet laatste woord een woord van dankbaarheid zijn, gepaard aan droefheid over het gTOü- to verlies. Een schoonbroeder, de heer De Bruyn, dankte ten slotte namens de familie voor de laatste eer, aan den overledene bewe zen. Musis Sacrum" cis Ontwikkel in gs- cn Oiitspamibigslokaal voor de Militairen. l\u de buitensociëteit ,,Amicitia" niet langer voor bovengenoemd doel kan wor den afgestaan, was het voor de Gommis- zie een ware uitkomst, dat het bestuur van Musis Sacrum" bereid bevonden Verd, daarvoor de sociëteit en den tuin beschikbaar te stellen. De militairen zijn er waarlijk niet op achteruit gegaan. De inooie, groote tuin aan den f raaien Zceterwoudschen Singel en het Plantsoen zal hun in de komendo zomerdagen een groote attractie zijn. De localiteit, ver deeld in lees- en conversatiezalen, niet winder. Gisteravond werd een en ander tot zijn bestemming ingewijd. De bataljonsniu- ziek gaf een concert in den tuinhet be kende „Leidsche strijkje" vulde in de zaal zelf op de gewone voortreffelijke wijze de huizen aan. De belangstelling was enorm. Het. kan later waarlijk wel iets minder. De militaire autoriteiten woonden met Verschillende leden der Commissie, deze eerste bijeenkomst in de nieuwe zaal bij. De voorzitter, prof. dr. L. Knappert, fiprak ter opening eenige hartelijke woor den. Hij dankte allen en vooral de ver hullende dames, met de leiding belast, voor alles, wat zij ïeeds gedaan hadden, noemde van de militairen zelf, die voor ®^i goede regeling zorg dragen, in het bijzonder Serg.-Majoor De Kempenaer. Het bestuur van Musis Cacrum" werd °f'k niet vergeten. Namens de militairen dankte de milicien V 011uit Den Haag, de Commisie en spe ciaal de dames voor den tijd en zorg, s^ed_3 aan deze zaak besteed. ."'ij hopen, dat de militairen van deze men we gelegenheid veel gebruik zullen maken, doch mogen den wensch niet on- 11'drukken, dat de omstandigheden er toe en leiden, dat het slechts korten tij:l Je-cr zal duren en de gemobiliseerden t' ,?r naar hun haardsteden kunnen ver jon, omdat lietvrede is geworden. Zaterdag 15 Mei sus. herdenkt de heer J. F. Evers den dag, waarop hg vóór 25 jaar in betrekking kwam bjj de firma Tieleman en Dros. Do kolonel-commandant yan de 4de infanterie-brigado W. S. N. van Bockonr Maas zal eerlang den dienst met pensioen verlaten. Korfbal. SPORT. Do Stedcnbcker. De wedstrijden om den Stedenbeker wor den Donderdag a.s. te Utrecht gehouden op het terrein aan de Willem Barentzstraat (het voormalige U. V. V.-terrein). De loting heeft de volgende ontmoetingen aangewezen: A. AmsterdamArnhem 1011 uur. B. LeidenRotterdam 1112 uur. ""O. .Verliezer A.Verliezer B. 23 uur. D. Winner A-Winner B. Het Kampioenschap van Nederland. Het kampioenschap van Nederland is voor het seizoen 19141915 behaald door „D. V. D." te Amsterdam, Vorige kampioenen waren: „D. T. V." 1904—1905 en 1905— 1906; „Swift" 1906—1907 en 1907—1908; „D. E. V." 1908—1909; „Velox" 1909— 1910; „O.S.C.R." 1910—1911 en 1911— 1912; „Vitesse" te Leiden 19121913 en 1913—1914. Crioket. Het Bestuur van den N. O. B. Het bestuur van den N. C. B., dat weer in zijn geheel herbenoemd is, bestaat uit: H. S. Isbriicker, voorzitter; C. J. Groothoff, secretaris; A. J. Bronkhorst, penningmees ter; A. de Haan Azn., H. Byleveld, .E. B. J. van Lier en H. v. Boo ven, oommissarissen. De Tweede Klasse Noord. De vereeniging „Haarlem" zal wegens ver lies van krachten, tengevolge van de mo bilisatie, dit seizoen uitkomen in de tweede klasse-Noord. De vereeniging behoudt het recht in een volgend seizoen onder normale omstandigheden weer in de eerste klasse .uit te komen. Kaatsen. „Lytö mar Krigel". Zondagmorgen j.l. opende „Lyts mar Kri- gel" to Leddien, haar baatsseizcon op eon terrein achter 't Invalidenhuis. De opkomst van leden en kaatsliefhebbers had groot er kunnen zijn. De koude noordenwind heeft zeker sommigen nog afgeschrikt. Waar blij ven do Friesohe kaatsers, 'die hier als mili tairen tijdelijk in garnizoen zijn? Besloten werd weer geregeld 's Zondagsmorgens te oefenen. Als eerste extraatje zal er Don derdag a.s., Hemlelvaartsdiag, „potsjekeat- sen" zijn. Het bestuur goeft. als vast oen eerste inleg. Telefoon 142. TIMMERMAN, Hofl. N. Rtfn 46, AGENDA VAN DE WEEK: Dinsdag: Leidsche Schouwburg. Boheemsche Harp Virtuoos Klicka. 8 uur. Woensdag: Pieterskerk. Afscheids-Samenkoimt, Ble kers: Prof. dr. H. M. v. "Nes (LSdeh), ds. J. Ph. Eggink (Velzen), zendeling Eg- gink(Pargaroetan). 8 uur. Donderdag: Tochtje naar „Raaphorst" met Seringen- berg. Ned. Reisvereeniging. (Afd. Leiden en Omstreken). Kwart voor -tien Noord- eindsplein. „Oud-Poelgeest." Zendingsfeest. 's Mid dags halftwee. Vrijdag: „Zomerzorg". Algem. Vergadering Ge nootschap* „Mathesis Scientiarum Genitrix". H a 1 f a c h t. Zaterdag: Graanbenrs. Soiree Dansante, Leerlingen Dansleeraar S. P. Wielinga. Zondag: Leidsche Schouwburg. Uitvoering L. T. „Jaoob Cats," 8 uur precies. j Dagelijks: Bioscope Variété Théater. Stationsweg 19. 7 uur. (Zaterdag, Zondag 8 uur). Familie-Bioscoop, Haarlemmerstraat 52, 7 uur. (Zaterdag en Zondag 8 uur). (Zaterdag middag 24 uur). AOADEMIENIEUWS. Amsterdam. Bevorderd is tot doctor in de scheikunde, op proefschrift: „Onder zoekingen ;t?r toetsing van de theorie der allitropie", de heer S. G. Bokhorst, geb. te Kampen. - - X DIT ONZE STAD. VOOR HET STEUNCOMITÉ, De achtste maandelijkscho bijdrage clcr onderwijzers bij het Openbaar L. O., door 'dc i penningmeester van de af deeling Leiden van den B. v. N. O. gestort in do kas van het Steuncomité „Oorlogstoestand 1914", is 78.185. vormende met. de vorige afdrachten et totaal van ongeveer f 600. In aansluiting iaian do vroeger jegens de Nederlandsche regeering afgelegde verkla ring heeft de Duitsche regeering thans schriftelijk doen kennen, dat zij, na verge lijking van de verklaringen afgelegd door de bemanning van het stoomschip „Katwijk" foiet het rapport van den commandant van een Duitsche duikboot, de overtuiging heeft ge kregen, dat het zinken van de „Katwijk" door die duikboot is teweeg gebracht. Do commandant heeft in de overtuiging verkeerd, een vijandelijk schip voor zich te hebben, aangezien hij de thans voor neutrale schepen gebruikelijke lcenteekenen, welke de „Katwijk" bij de ingevallen duisternis nog niet had verlicht, aan die rijde, waar het schip is getroffen, niet kon onderscheiden. De Duitsche regeering spreekt haar op recht leedwezen uit wegens het gebeurde, waaraan alle opzet vreemd is geweest en verklaart zich bereid do pveroorsaakte scha de te De „N. R. Ct." teekent hierbij aan: „Met deze verklaring, waarmee het pijn lijke geval van de „Katwijk" wordt besloten, geeft de Duitsche regeering gevolg aan de toezeggingen, vervat in haar nota van 19 April. De verklaring van gisteren kon na die van 19 April vanzelf worden tegemoet gezien. Ja, er waren in Duitschland in dc pers stemmen opgegaan, die insinueerden, dat de vernieling van do „Katwijk" een zet van een Engelsche duikboot geweest zou zijn, doch wie de feiten van de laatste weken voor zich had, verkeerde geenoogen- blik in twjjfel omtrent de herkomst van de torpedo, die den bndorgang van de „Kat wijk" veroorzaakt had. Dat de Duitsche re geering zelve daaromtrent zeer weinig twij fel .koesterde, was uit haar loyale verkla ring van 19 April reeds duidelijk, even zeer als daaruit mocht afgeleid worden, dat aft niet achter uitvluchten, als de Duitsche pers haar aan de hand poogde te doen, zou willen schuilevinkje gaan spelen. De verklaring van gisteren is dus als het .ware nog slechts de handslag, waarmee de be lofte van 19 April formeel is bezegeld; het gebaar, waarmee een zaak, die reeds een drietal weken geleden principieel was beslist, thans tot een sk>t werd gebracht; een gebaar, dat prof. Kernkamp in het ver volg op zijn jongste beschouwingen in „De .Vragen des Tijds" als een daad zal blijken te zien maar een gebaar niettemin, omdat de erkenning van ongelijk, en de belofte* tot schadevergoeding, voor wie niet met de Duitsche perssribënten aan Engelsche perfi- die wilden gelooven reeds in de Duitsche ver klaring van 19 April was vervat. Het communiqué van gisteren geeft eeni ge opheldering, hoe de Duitsche comman dant van de onderéeeër er toe is gekomen, een torpedo op de „Katwijk" los te laten. Het is oen opheldering pis een andere, en zy verklaart niet, waarom de commandant, schoon daartoe aangeroepen, in het geheel ge&n neiging gevoeld heeft, de opvarenden van de Katwijk, die in roeibooten waren overgegaan, behulpzaam te rijn maar in elk geval blijkt er uit, dat „de thans voor neutrale schepen g bruikc'ijke kenteekeiea" ook Van Duitsche zijde als zoodanig wor den erkend. Men mag dus de hoop koeste ren, dat de bevelhebbers van Duitsche duik- booten in den vervolge, vooral ook als het tusschen licht en donker is, behoedzamer zullen zijn." Do „Nieuwe Ct." schrijft: „Tegelijkertijd met den schrik en do ver ontwaardiging, door do niets ontziende oorlogsdaad van een Duitsche duikboot te gen de „Lusitania" in de geheele wereld en niet het minst bij de onzijdige natiën te weeggebracht, komt voor Nederland de ge ruststellende uitvoering der toezegging, die de Duitsohe Regeering op 19 April int eigen beweging aan do onze deed, kort na de toen onverklaarde vernieling van het Hollandsehe stoomschip „Katwijk". De sterke vermoedens, algemeen door onze peiu te kennen gegeven en terstond ■door de Duitsche Regeering aanneembaar gêaoht, dat do ondergang van dit schip cfcoor eon Duitsche duikboot was veroor zaakt, blijken juist geweest te zijn. Uit het rapport van clen commandant van een ha- rer duikboaben, heeft die Regeering daar van de overtuiging verkregen: de aanval is aan een vergissing van den commandant te wijden geweest, die de „Katwijk" voor een schip van vijandelijke nationaliteit heeft gehouden. De eonige, die bij do omstandigheden, waaronder de „Katwijk" te gronde ging, in staat was vast te stellen of do aanspra kelijkheid op de Duitsche marine rustte, was do Duitsche Regeering zelve. Dat zij heb resultaat van haar onderzoek thans zonder eenige terughouding bekend maakt, bewijst de volkomen loyauteit van de voor- loopige geruststelling, welke zij onze Re- georing deed toekomen, nadat haar uit onze pers gebleken was, welk een ontstel tenis het feit hier te lande had gewekt. Het bevestigt tevens opnieuw den ernst van de verzekering, kort voor het gebeurde met do „Katwijk" officieel fce Berlijn aan baron Gevers verstrekt, dat de toen voorgeval len soheeps-inoidenten in het minst niet moohtcn worden uitgelegd als teekenen van oen verandering van de Duitshe poli tiek jegens ons land. De consequentie der verklaring van 19 April wordt thans ook natuurlijk teil volle aanvaard. De Duitsdie Regeering zoo meldt het. communiqué spreekt haar op recht leedwezen uit wegens het gebeurde, waaraan elk opzet vreemd is geweest en verklaart rich bereid de veroorzaakte .scha de te vergoeden.- Deze afloop van de geschiedenis met do „Katwijk" is, temeer nu door een gelukkig toeval daarbij geen menschenlevens waren verloren gegaan voor ons land in Jiooge ma-te bevredigend. Do 'bezorgdheid dat een onheil van dergel ijken aard een Hollandseh schip opnieuw kan treffen, blijft wel is waar bestaan. Maar do openlijke bekend making van de begano vergissing en do aanbieding van verontschuldiging en -schadevergoeding door hun regeering, zal do commandanten der duikboot-en mis schien nog meer dan een herhaling van de» 'hun vroeger gegeven instructie, herinne ren aan hun verplichting om bij het vervul len van hun oorlogstaak gewei dadighe- den tegen neutrale schepen met do meeste zorgvuldigheid to vermijden. Het standpunt van onze Regeering, door da overgroot© meerderheid van de natie goedgekeurd, om onze onzijdigheid te mid den dor oorlogvoerenden to handhaven en ons land do rampen van den oorlog te be sparen, zoolang da nationale oer en le vensbelangen hot gedoogen, is. door de van Duitschland verkregen genoegdoening voor heb aanvankelijk zeer ernstig schijnende „Katwijk"-diicd.derit, opnieuw versterkt. Moge in Nederland zelf, zoolang het in zijn regeering vertrouwen stelt, alles ver meden worden wat dit standpunt kan ver zwakken". DE ZAAK-VAN ROSSUM. Naar men verneemt, wordt thans berust ia de uitspraak van liet gerechtshof te 's-Gravenhago t:t bevestiging van het von nis der rechtbank aldaar, waarbij de heer mr. C. P. van R., letterkundige, vroeger te Rotterdam, thans te Huis ter Heide, nabij Zeist, werd veroordeeld wegens bel e editing van den Duitsciien keizer tot f300 bodie, subsidiair 60 dagen hechtenis met vrijspraak van het hem mede ten laste gelegde in ge vaar brengen van de onzijdigheid van den Staat. De termijn voor cassatie is verstreken, zonder dat door den veroordeelde of door liet O. M. cassatie is aangeteekend. HuT BROOD VRAAGSTUK. De gemeente Haarlem zal het zoogenaam de rijksbrood zelf laten bakken en ze-lt' zor gen voer de verdeeling daarvan. EEa ZEPPELIN BOVEN ONS LAND. Zoo nu en dan passeeren weer Zeppelins OD3 land. Gistermorgen passeerde, gaande in westelijke richting, op groote hoogte, een luchtschip Vlissingsn. Te Sluis pas seerde een schip, dat uit het westen kwam. Gisterochtend tusschen 7 en 8 uur be woog zich tusschen de Zeeuwsche lijn Vlie ringen—Roosendaal een Zeppelin op aan zienlijke hoogte. Hij volgde den sneltrein tob Rillard, waar hij bleef zwecen. DE DUITSCHE KOOPJ.JEPEN IN ZEI-SEN. De Duitsche kooplieden in zeisen, mes sen, enz., -die telken jare het platteland af reizen, oudervinden ook nadeel van den oor log. De boeren in het Gooi, die in de afgeloo- peu weck door zoo'n koopman bezocht wer den, toonden zich zeer wantrouwend tegen over hen, hetgeen don verkoop niet in dc hand werkte. Dc houding hunner collega's in België, die rich ontpopten als officieren van Refc Duitsche leger, zal daaraan niet vreemd j.uih SMOKKELAAR. GEARRESTEERD. Door de marecliaussóe te Spekholzerheidö is gearresteerd en op bevel der militaire autoriteiten gezet uit het gebied van don staat van beleg, zekere P. S., verdacht van smokkelhandel (recidive), DE KOP IN 'T ZAND. Onder dit opschrift polemiseert de „Tel." met het „Huisgezin.": „De Telegraaf' hitst op, is niet tactvol, is onvoorzichtig, geeft de neutraliteit van ons land prijs, bemoeilijkt qp ernstige wijze de zware taak onzer regeering, „door to ijveren voor een weerbaar Nederland, waar bij één mogendheid met name en nadrukkelijk wordt aangewezen, tegen welke onze weer baar making moet zijn gericht," zoo schrijft „Het Huisgezin", steekt onderwijl zijn kop in 't zand, en wil dus niet zien, dat het gevaar, dat ons bedreigt, alleen van Duitsch land komt. Wij moeten ons niet zoo weerbaar mogelijk maken, zooals „Het Huisgezin" meent, dat wij schreven, om voor Engeland en Frank rijk een waardevolle bondgenoot te zrin neen, wij moeten onze reserves tot den laafc- setn man weerbaar maken, opdat Engeland en Frankrijk voor ons' waardevolle bondgö- nooten zijn, zoodra Duitschland een aan slag .op onze onafhankelijkheid pleegt. De openlijke bespreking en erkenning hiervan eisc'nt 's lands belang, dat allerminst ge deind js door de voorzichtige ouwemanne- tj esp raat van het grootste deel onzer .pers, voor wie de oogenblikkelijke neutraliteit meer waard is, dan een onafhankelijk Nederland in de toekomst. Het devies is niet langer: „Je maintien- drai", doch: „Als wij er maar uit blijven Naar wij vernemen, is de heer J. G. de Jongh, lector der Nederlandsche Han- delshoogeschool, te Rotterdam, benoemd tot gewoon hoogleeraar in de bedrijfsleer en de accountancy aan genoemde Hooge- s:hool. Dg. C. R. Rijnenberg, oudst predikant bij de NecL-Herv. Kerk te Doetinchem, heeft tegen 1 October emeritaat aange vraagd. Ds. Rijnenberg aanvaardde in 1881 zijn ambtsbediening to Dantumawoude, in 1887 te Valkenburg (Z.-H.), in 1891 to Ferwerd, in 1894 te Rijssen en in 1901 tc Doetinclicm. In de te Vlissingen gehouden Raads vergadering werd op voorstel van den heer Merck'ens met 11 tegen 7 stemmen beslo ten het salaris van den nieuw te benoe men gemeentesecretaris vast te stellen op aanvankelijk f2500. De tegenwoordige titu laris had f3000 en B. en W. wilden dit zoo handhaven. Op 't besluit moet natuurlijk nog hoogere goedkeuring worden afgewacht. „De Standaard" deelt mede, -clat door den Minister van Binnen 1 andsche Zaken, goedkeuring is onthouden aan do benoe ming door den Gereformeerden Bond in do Ned.-Herv. Kerk van prof. dir. H. Vis- soher, te Utrecht, tot buitengewoon hoog leeraar in do leerstellige godgeleerdheid. Heb blad meent, dat door interpellatie in de Tweede Kamer nadere verklaring om trent deze beslissing zal worden ge vraagd. Eenigen tijd geleden lcwam in de ,,N. R. Ct." heb bericht voor, dat het classicaal bestuur van Alkmaar afwijzend had be schikt op liet verzoek van den kerkeraad der Ned.-Herv. Gem. van Den Helder, om in die gemeente twee nieuwe predikants- plaatsen te stichten voor den dienst onder het marinepersoneel. Het proviciaal kerkbestuur van Noord- Holland heeft thans, overwegende, dab van wege de Regeering, in het bijzonder van het. Ministerie van Marine, alles was go- daan wat maar verwacht kon worden, om tob een bevredigende oplossing te. gora- ken en ofschoon begrijpende do bezwaren, die het classicaal bcst-uur van Alkmaar liad, besluit nemend in hooger beroep, aan liet verzoek van den kerkeraad dor Herv. gemeente van Den Helder voldaan, en in deze gemeente twee nieuwe predi- kantsp 1 aa teen gesticht. („Ned.") De arrondissements-rechtbank to Rot terdam hooft ter vervulling eenor vacature van rechter in haar collego opgemaakt de navolgende alphabotisohe lijst van aanbe- velL"igpar. A. W. Kist, rechter in de ar- rondisseruente-rechtbank te Breda mr. dr. A. J. Warren, hoofdambtenaar tor gemeen te-secretarie en waarnomend gcmeentc-so- cretaris te Rotterdam; mr. dir. B. I. Zijl stra. substituut-griffier bij de arrondisse- menis-rechtbank te Rotterdam. Dc gewone audiëntie van den Minis ter van Marine zal Vrijdag a.s. niet plaats hebben. Tot Statenlid is voor liet district Hoo- geveen gisteren gekozen do heer A van Roven (vrijz.) met 1143 stemmen. De hoor L. do Jong (S. D. A. P.) verkreeg 523

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1