a9. 1915.
Nederland en tie Oorlog.
uit om land.
<2eze <§ourant wordt dagslijks, mst uitzondering
van (Eon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
N0. Söï5Z9
33oiicIe$*cB.a|g MeL
DAItBTIAD
PR1DS BER ADVERTENTIEN:
1—8 regelB ƒ1.05. lodere regel meer f 0.17fa Kleins advertentiên
30 woorden 40 Cents oontant; elk tiental woorden meer 10 Oenta.
Voor kot incas8eeren wordt ƒ0.05 berekend. Bewijsnummer 5 Gents.
PRIJS DEZER COURANT i
Voor Leiden per 3 maanden f 1.30per week. J J 0.03.
Buiten Leiden on waar agenten geïeatigd zijn per week. j j 0.10.
Franco per poet 2*. 1.05.
Het oude Kantoor
Iran list „leidsel Dagblad"
cp de Doezastraat Is slechts
des middags 12 uren
geopend.
LEIDEN', 6 MEI.
|(icref. Yerecniging tooi Drankbestrijding.
De afdeeling Leiden van de Gereformeerde
jfereeniging voor Drankbestrijding mocht
bisteren het voorrecht smaken haar 121/2-
fiarig bestaan te kunnen herdenken. Voor
(eigenlijke feestviering is het nu geen tijd
en een Drankbestrijdersvereen. van Gerof-
Leerden huize is het daarom ook niet te
Hoen. Toch mocht deze dag niet ongemerkt
[voorbijgaan en 7,00 werd een openbare ver
gadering belegd, waarvoor het bestuur der
Ger. Kerk aan do Oudevest zijn kerkgebouw
rehvillend afstond.
Ovcrtalrijk kon 'het bezoek niet genoemd
worden. Maar 'het jonger deel was voor
al vertegenwoordigd en onze drankbestrij
ders zijn als pioniers, die voornamelijk voor
de toekomst arbeiden.
De bijeenkomst word geopend mst het ge
meenschappelijk zingen van Psalm 119:17,
waarna de voorzitter der afdeeling, de heer
W. J. A. Schouten, het eerste gedeelte van
^lippensen II voorlas on vervolgens voor-
ring in 'gebed- Daarna hield hij oen korte
[openingsrede, waarin 'hij een terugblik wierp
pp de Vereeniging, er aan herinnerde hoe
'dezen avon^ juist 12Ve jaar geleden een
tiental broeriers bij ds. Rudolph samenkwa
men en tot de oprichting overgingen. De
sfd. liee.it ook reeds hear ups and downs
fcehad. Verscheidene leden ontvielen haar
poor den dood, waarvan spr. alleen den
Wichter, ds. E„ in hot bijzonder noemde.
(Van de 112 leden, die zich gedurendo de
pïichting aansloten, ziju er róet minder
40 naar elders vertrokken. Er is dan
een periode van inzinking geweest, doch
|jn den laatsten tijd is do afdeeling weder
B'ersterkt door jonge krach tan, waarin hij
kich zeer verheugda
I Na het doel en streven ter Vereeniging
[if hebben uiteengezet, welk) worden weer
gegeven ia de woorden, die ook in haar ba-
Kier prijken: „redden, voorkomen en getui
gen," opende hij de bijeenkomst.
Daarop kwam de Glu'. Zangvereeniging
Lüe Lofstem" aan de beurt, die onder lei-
Hing van haar directeur, den heer M. van
1 jk eenige zangnummers uitvoerde, voor
tW, solo en kwartet.
.V/anneer het op de plaats, waar men bij-
pen was, geoorloofd ware geweest te applau-
feeeren, dan zouden de zangers stellig veel
pjjval hebben geoogst.
1 Er werd mooi gezongtn. De jeugdigo
Boliste verdient wel een extra-pluimpje.
Daarop beklom ds. A. Schouten, Geref.
predikant te Aalten, den kansel en hield een
pile, getiteld: ,.Ilet standpunt van Ruben".
Met een herinnering a?.n het verblijf der
Israëlieten in Itanaan, wvt? zij bij afwis reling
hadden te strijden met de verschillende orn-
liggende heidenseke volken, bij welken strijd
lie nakomelingen van Ruben de rol van
welwillend toeschouwer speelden, schetste
M het Ruben-standpunt a's dat van iemand,
Hio zich van do drankellende niet veel aan
trekt, de drankbestrijding wel heei mooi
rindt, maar or zelf niet aan meedoet.
Dat dit standpunt door opr., die zich
warm drankbestrijder toonde scherp
,%oordeold werd, is te begrijpen. Hij waar
schuwde or zijn toelioerd :r 3 voor or. wekte
Jen slotte allen op om zij'.i aan t: gorden
PSJ den gedachten vijr.ml, hot alcoholisme,
5 's Hoeren kracht te bekampen.
Na deze rede, die door do aanwezigen
(jfct aandacht werd gevolgd, trad nogmaals
de Zangvereeniging op, waarna do voorzitter
[Woot en do aanwezigen, na het zijgen van
ten Palam en na go!»!, waarin ds. Schouten
fet dankzegging voorging, he'; kerkgebouw
pöriieten.
Aan den uitgsng werd gecollecteerd en
gelegenheid gegeven, ziel: al3 lid of dona-
ptr te doen iru-.i't'rjven.
Moj. M. A. Oh «•-Isti^anse, alhier, is
g.jj liet examen van het Ni^sï. MuU.ekpae-
FH'ogisch Verbpr.-S' te Amsterdam ge
plaagd voor Eolo-zzng.
De 82-jarige vrouw Z. trof het gis-
teran m de Pelikaanstraat al zeer ongelukkig.
',tp onbekoiid gebleven wielrijder reed haar
gs m. "lat het mensen viel en haar lin-
Ptheup bezeerde. To voet kon zg niot naar
„lift Da^ïQnï zorgde eon agent er yoor haar-
wrwaeirla y, transporteerea.
De Nationale Wagenverhnurdersbond
zal op Hemelvaartsdag in „Zomerlust" alhier
zijn jaarvergadering houden. Onder geleide
van „Vreemdelingenverkeer" zal door de
deelnemers de stad worden bezichtigd.
Het prov. kerkbestuur van Noord-
Noord-Holland heeft tot de Evangeliebedie
ning in de Ned.-Herv. Kerk toegelaten den
he r H. J. Barnouw, theol. cand. aan de
Rijks-Universiteit alhier.
In verband met de a.s. Gemeenteraads
verkiezingen zal de Vrijzinnige Kiesvereeni-
ging alhigr a.s. Vrijdagavond een alge
meens vergadering houden.
Den 12den Mei a.s. hoopt do heer
E. van ICooij Sr., alhier, den dag te her-
denkon, waarop hij vóór 25 jaar in dienst
trad bij de firma J. M. van Kempen en Zn.,
te Voorschoten.
Te Haarlem zijn als onderwijzeres ge
slaagd de dames C. Iéouw, M. C. Marks,
J. van Duuren en G. W. M. Niericker,
van hier.
Te Amsterdam is voor het diploma
bouwkundig opzichter geslaagd de lieer P.
Pieterse Gzn., alhier.
Gaarne vestigen wij de aandacht op de
verplaatsing van de drogisterij „Bocrhaave"
van Haarlemmerstraat 70 naar No. 68. De
van-ouds bekende zaak heeft door deze ver
huizing in het naastbij gelegen perceel, in
aanzien en omvang gewonnen. De winkel
ia ïuimer en grooter, de étalage ziet er
smaakvoller uit en bij avond zal men deze
verandering nog wel het best bemerken,
want de lieer Broerse, die dit nieuwe pand
heeft gekocht, liet een electrische instal
latie aanleggen, waardoor de verlichting ge
heel in overeenstemming is met de moderne
inrichting van het perceel. Dat de voorraad
en de verscheidenheid der artikelen bij dit
alles ook lieeft gewonnen, behoeven we
nauwelijks te zeggen.
Als Boerhaave van zijn voetstuk kon af
dalen, dan zou hg -vanavond ongetwijfeld
eer. uitstapje tnaken naar de Haarlemmer
straat en zijn naamgenoot gelukwenschen
■neet dit nieuwe- blijk van goede gezondheid
en voordeeligen groei.
X
UIT ONZE STAD.
.VERSTREKKING
VAN REGEERINGSBROOD.
Door da gemeente wordt in het thans
leegstaand voor eenigen tijd door do ge
meente aangekochte perceol Vischmarkt 18
eer. bureau ingericht, in verband met de
eerlang te verwachten verstrekking van
goedkoop „reseeringsbrood". Met het be
heer van dit bureau zal worden belast de
Directeur van den Gemeentelijken Keurings
dienst van eet- en drinkwaren, dr. J. J.
van Eek.
LEIDSCHË BESTUURDERSBOND.
Opgave van de week van 17 tot 2-1 April.
Totaal Lodental 1711,
Workloozc leden 42
Aantal kinderen be
neden 15 jaar 42
Jjoonverlics por week f 496 IQ
Yorgroodinu v. d. Patroon f
van het Steuncomité 49.75
TJitkecrLngr werkloozenlcas 122.—
171.75
Loonverlies per week -
Gedeeltelijk werkloo-
zo loden 171
Aantal minder werk
uren per wcok 5453s
Aantal kinderen be
neden 15 jaar229
Loonverlies por weok
Vergoeding v. d. Patroon f
van bot Steuncomité 37.50
Uitlceering workloozenkaa 333.52
Loonverlies per week
Aantal onder do
wapenen 262
Aantal kinderen bo
neden 16 jaar 294
Loonverlies pt weelc f
Vergoeding v. d. Patroon f 264.17'*
van liet Rijk 1077.55
Toeslag v. h. Steuncomité 36.8)
Loonverlies per week ig~
Totaal loonverlies per
week, waarbij betrok-
kon 475 loden
J) Dit getal wordt govormd door:
Gehuwden en kostwinr.ors, welke vergoeding
ontvang ja121
Werkzaam bij Gemeente, Rijk en Spoorweg-
Maatschappij en 26
Ongehnwden, welke gocn vorsooding en
geen loon ontvangen 105
Totaal...
262
MIJNENGEVAAR IN DE ZUIDERZEE
In de haven van Urk arriveerde Hr. Ms.
stoomschip „Brager", van de K. N. M.,
welke naar aanleiding van de aanwezigheid
van een mijn in de Zuiderzee, welke laat
stelijk gezien moet zijn in de nabijheid
van het eiland Schokland, een kruistocht
had gemaakt door de Zuiderzee, doch zon
der die mijn te hebben ontdekt. Bij vin
ding zal die mijn, zoj mogelijk, door ge
schutvuur onschadelijk worden gcma-akL
VERBLIJF ONTZEGD.
De territoriale-bevelhebber voor Over-
ijsel, Gelderland en Drente heeft in zijn
gebied heb verblijf ontzegd aan G. J. Ga-
mo lompenkoopman te Oldenzaal, wijl zijn
verblijf in genoemd gebied in 's lands be
lang gevaarlijk wordt geacht.
SMOKKELARIJ VOORKOMEN.
Aan boord van het Zweedsche stoomschip
,,Vega", dat van Rotterdam naar Stock
holm i3 vertrokken, werden in beslag geno
men 18 pakken aardappelen cn 28 zakken
boonen, door den lsten stuurman van dit
stoomschip buiten medeweten van den ka
pitein en van de agenten voor eigen reke
ning ingeladen, liij had deze voedingsmid
delen, waarvan de uitvoer is verboden, aan
gekocht bij een koopman te Hillesluis en
achtereenvolgens met klein© hoeveelheden
aan boord laten brengen.
Door de douane te Oldenzaal werd gis
teren aangehouden een reiziger, die met
trein 72 trachtte een partij chroomledcr,
waarvan de uitvoer verboden is, naar
Duitsehland uit te voeren,
HET LOSSEN VAN
REGEER ING SM E EL.
liet gemeentebestuur van Zaandam stek
pogingen in het werk oln ook in de Zaan-
sch© havens enkele booten met regeeririgs-
mecl c-.d. gelost te krijgen. Tot nu to© wor
den dez© booten alleen te Rotterdam en te
Amsterdam gelost, terwijl toch een groot
deel van den inhoud dier booten bestemd
is voor Zaansche firma's, o.a. do firma IVes-
san en en Laan tc Wormerveer en dus per
lichter naar de fabriek moet worden ver
voerd.
VERLOVEN TOT UITVOER.
De ministers van Financiën, van Oorlog
en van Landbouw brengen ter kennis, dat
het voor een geregelde behandeling van
zaken aanbeveling verdient, dat zij, die
verlof noodig hébben tot uitvoer uit Neder
land van artikelen waarvan die uitvoer in
het algemeen verboden is, zich met hun
schriftelijk verzoek wenden tot een der
hieronder vermeld© subcommissies uit het
Kon. Nat. Steuncomité, t-.w.
voor artikelen die verband houden met
de nijverheid, tot de „Commissie voor de
Nijverheid Amaliastraat 2, 's-Uravenhage
voor artikelen die verband houden met
den landbouw, tot de „Commissie in zake
de voeding van mensen en dier", Amalia-
straat 2, 's-Gravenhage.
Deze commissi®! hebben in opdracht de
bedoelde aanvragen te onderzoeken en
daaromtrent aan cle llegeering advies uit
te brengen.
DE OUDSTE LANDWEERLICI1TING.
In verband met de mededecling van do
„N. Ct." we maakten er gisteren reeds
melding van dat de oudste landweer-
lichting waarschijnlijk met ingang van 13
Mei mei verki 2.11 worden gezonden, heeft
het „Hbld." informaties bij het hoofdkwar
tier ingewonnen. Men wenschto zich er
niet over uit te laten, doch gaf to kennen,
dat de publicatie een groot© onbescheiden
heid is.
De Ilaagsche Driehoek-correspondent
van de ,,Tel." meldt het volgc-nde:
„In verband met loopende geruchten,
kunnen wij meedéelen, dat inderdaad bij
onze regeering het denkbeeld in overwo
ging is, om in den loop dezer maand de
lichting 1907 van de landweer met verlof
naar huis terug te zenden. Indien het
daartoe komt, zal deze oudste lichting
niet (wat eigenlijk reeds 1 Augustus 191-1
had moeten geschieden) naar deh land
storm worden overgeschreven, maar een
voudig mot verlof gaan, om zoodoende,
indien noodig, onmiddellijk weer aanwe
zig te kunnen zijn. Do verlofgangers zul
len het land niet mogen verlaten.
„Vermoed wordt dat de minister van
Oorlog deze week in de Tweede Kamer
een nadere modedceling zal doen".
UITVOER. VAN A ARP AFPELEN.
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel maakt bekend, dat geheel afge
werkte aardappelvezels tot nader order zon
der dispensaties zullen kunnen worden uit
gevoerd.
Vezelg welk© in d© droge stof nog meer
dan 50 zetmeel bevatten worden niet als
afgewerkt beschouwd.
Ter voorkoming van oponthoud, aan de
grenskantoren, in afwachting van den uit-
Blag van een eventueel monsteronderzoek,
wordt in overweging gegeven bij verzending
in voor verzegeling vatbare spoorwagens ol
schepen den aard der vezels bij do inlading
te doen controleeren.
Men meldt uit Winterswijk, diat de ver
zending van aardappelen naar Duitsoh
land langs het station aldaar weer begon
nen is. Het zijn hoofdzakelijk Eigenhei-
n ers van zeer inferieure kwaliteit voer
menschel ijk gebruik onge schikt en verder
pootaardappelen van eon bepaalde groot
te en gewieht. Maandag passeerden 21 wa
gen en Dinsdag eon heel© trein met 60 wa
gens.
SCHADEVERGOEDING VOOR
OF GEBRACHTE TRAWLERS.
Volgens een „niet-officieel" Wolff-be-
richt zou aan den naar Hamburg opge-
brachten^stoomtrawler „Hasenkamp" geen
schadevergoeding worden uitbetaald.
Naar uit IJmuiden wordt gemeld, heeft
do rcedcrij echter nog pogingen in het
werk gesteld om een schadevergoeding t©
ontvangen en heeft ze allo hoop haar vor
dering toegezegd to krijgen, omdat do
trawler niet in verboden water had ge-
vischt.
Een vroeger voor een anderen trawler
afgewezen eisoh is later ook ingewilligd.
AAN DE IIEMBRUG.
Het lid der Tweede Kamer, de heer
Duijs, heeft tot den minister van Oorlog
de volgende schriftelijke vragen gericht:
1. Is het den minister van Oorlog be
kend dat door den commandant van het
verdedigingspark aan de Hembrug werd
bepaald, dat aan arbeiders, werkzaam al
daar, voor Zondag.sarbeid niet 100 pCc
maar 60 pCt. extra-loon zou worden be
taald, en dat de arbeiders, die weigerden
dien arbeid te verrichten, door dezen
commandant werden ontslagen 1
2. Is de minister met ondergeteekendo
van oordeel, da-t hierdoor door den com
mandant is gehandeld in strijd met de
bestaande voorschriften 1
3. Is do minister bereid een on 'erzoek
naar een en ander in te stellen en even
tueel het hier gepleegde onrecht te her
stellen door herplaatsing dezer arbeiders
en vergoeding der loonderving, respec
tievelijk maatregelen te nemen, dat ook
door dezen commandant de bestaande
oorschriften worden nageleefd?
PAARDENSMOKKELARIJ EN WAT
ER MEE VERDIEND WORDT.
Door de Nederlandsche grenswacht aan
de Poppe, te de Lutt-c (gem. Losser), wer
den gearresteerd twee landbouwers uit
Gildehaus (Duitsohland), toen zij genoem
de grenswacht een som van 50 aanboden,
door hen daardoor in de gelegenheid te
stellen, paarden naar Duitsehland uit to
voeren. Beiden zijn onder militair geleide
naar Almelo voor den officier van justitie
gebracht.
De grenswacht te Losser en te de Lutte
is met 40 manschappen versterkt.
Een bekend smokkelaar toonde dezer
dagen, komende uit Duitsehland, in een
Noord-Limburgsche plaats, aan kennissen
zijn portefeuille, inhoudende GO.000 mark,
on verklaarde, daarvoor 20 paarden naar
Duitsehland to moeten leveren. Hij hoop
te, dit werkje deze week uit te voeren en
daarmede meer dan de helft dier som te
verdienen. Zijn berekening kan uitkomen,
want voor de in die streek „gestolen"
paarden wordt gewoonlijk een som van
omstreeks 1500 mark in voederbak, schuur
of rijtuig teruggevonden
DE K. IJ. S. M. EN HET
DUITSCHE GELD.
Door cle Kamer van Koophandel en
Fabrieken te Enschedé is aan de dircctio
der H. IJ. S. M. per adres verzocht, om
in 't vervolg voor een mark geen 59 ceot
in rekening fce brengen, doch tegen den
werkelijken koers.
Ter motiveering van dit verzoek wordt
aangevoerd, dat de textielindustrie tegen
woordig reeds veel verhoogde kosten be_'ft
to dragen, o.a. die der kolenprijzen.
BROODVOORZIENING.
Te Schiedam is voor het beschikbaar
stellen van tarwebrood tegen vorlaagdan
prijs de vereischte samenwerking verkre
gen. Heden zouden do aanvragen ora
broodkaarten aan de huizen uitgereikt
worden en morgen opgehaald en een vrij
talrijk personeel zal da broodkaart naar
d© opgehaalde aanvragen gereed maken,
om z© nog Zaterdag in handen van de bak
kers te stellen, die ze aan hun klanten
uitreiken en tijdig den noodigen voorraad
kunnen inslaan om het brood reeda Dins
dag af te leveren.
Te Schiedam meenen de bakkers van on-
gebuild meel een zeer goed brood te kun
nen bakken.
Ter vereenvoudiging van de ccmtróle
op het gebruik zullen in die gemeente do
kaarten slechts voor een kalendermaand
geldig zijn.
Gelijk met het brood, hoopt men er ook
varkensvleesch tegen verlaagden prijs te
kunnen verstrekken.
ZEEVISSQHERIJ OP DE NOORDZEE.
De hoofdinspecteur der vissoherijen ves
tigt er, onder verwijzing naar het in vroe>-
gere circulaires medegedeelde, nogmaals de
aandacht op om bij de ivisscherij op de
Noordzee het navolgende in acht te nemen:
lo. op grond van de neutraliteitsverkla-
ring, door de Nederlandsche regeering afge
kondigd, heeft ieder Nederlander zich te
onthouden van eenige handeling ten gunste
of ten ongunste van een der oorlogvoeren
de partijen.
Elk vaartuig dat niet in het bezit is van
een monsterrol zal vóór het vertrek uit oen
Nederlandsche haven, alwaar de staat van
beleg niet is afgekondigd, voorzien moeten
zijn van een verklaring, waarin de namen
van alle opvarenden en verder© bijzonder
heden worden vermeld; dez© verklaring
Wordt op aanvraag van den eigenaar van
het vaartuig of dienj vertegenwoordiger,
na indiening van een behoorlijk ingevuld
formulier, verstrekt, namelijk:
voor IJmuiden: door den positie-comman
dant, aldaar;
voor Scheveningent door den comman
dant van het dekkings-detachement, waar
nemend havenmeesxer, aldaar
voor Hoek van Holland: door den com
mandant van liet fort aldaar of wel: door.
den garnizoens-commandant, te Rotterdam;
3o. Elk vaartuig zal een narionaliteitsbe^
wijs aan boord* moeten hebben welk bewijs on
derteekend moet zijn door den betrokken,
thans in functie zijnden burgemeester, of
wat Scheveningen betreft, namens den bur
gemeester door den tegenwoordigen water
schout, alclaar.
4o. Do naam, plaats van herkomst, het
nummer en het fetterteeken van het vaar
tuig moeten zoo duidelijk mogelijk gevoer^
wordenzoodra deze kenteckenen ook maat
©enigszins minder duidelijk mochten wor
den, is het gewenscht deze weer bij te schil
deren.
5c>. Do Nederlandsche vlag, waarvan do
kleuren helder moeten zijn, moot steeds op
duidelijk zichtbare wijz© worden gevoerd;
de voorgeschreven lichten moeten des
nachts helder brandend zijn.
60. Onder geen voorwaarden mogen dui
ven of toestellen voor draadloozo tclegrafio
aan boord meegenomen worden.
7o. Het visschen op do op een bijgevoeg
de kaart aangegeven plaatsen is als gevaar
lijk te beschouwen (dat is vc-r van boven
Lerwick, zuidwaarts langs Peterhead, Aber
deen, Middlesborough, FJamborough Hd.
bij Doggers bank Spurn Pt. to-t ver be
neden Yarmouth, alsmede het gedeelte der
Noordzeo boven Groningen). In elk gevat
moeten de territoriale watoren van d© oor
logvoerende partijen worden vermeden en
mag er in de nabijheid van versterkte ha
vens of plaatsen niet gevischt worden.
80. Alle havens van Groot-liritannië zij a
voor neutrale visschersvaartnigen gesloten.
9o. De orders, die door vreemde oorlogs
schepen worden gegeven, ten aanzien van
do navigatie, het lichten der netten, het on
derzoek \an do scheepspapieren cn van
schip, lading, enz., moeten stipt worden
opgevolgdhet is hoogst gevaarlijk zich
daartegen op (fconïgerici wijze te verzet
ten.
ÏOo. Aan geen der oorlogvoerende partJj-
en mogen inlichtingen versterkt wordeu om
trent bewegingen der tegenpartijen ook niot
op order. Men zorgo, niets tc hebben gezien
of gehoord.
lïo. Geen visch, als zijnde voorwaardelij
ke contrabande, zal aan oorlogsschepen der
oorlogvoerende parb'jen mogen worden ver
kocht.
I2o. In het zicht van tot oorlogvoerende
partijen bchoorendc oorlogsschepen moet
worden vermeden stoom af te blazen of
winches of ander© hulpwerktuigon in gang
te zetten, waarbij de afgewerkte stoom
rechtstreeks naar buiten treedt, daar dit als
het geven van seinen wordt opgevat.
13o. Indien de koers van oen dergelijk oor
logsschip of smaldeel wordt gekruist is het
hoogst gevaarlijk iets buiten boord tc wer
pen of te laten vallen.
14-0. Het is zorgvuldig te vermijden, der
gelijke oorlogschepen te naderen tenzij door
middel van seinen of anderszins daartoe or
der wordt gegevenbinnen een afstand van
zes mijlen van zulk een oorlogsschip moet
men zich beschouwen aan gevaar te zijn
blootgesteld.