GASKROON
of LAMP
ILANGEZAAL Zn.
Zooeven uif Indië ontvangen:
J. C. KORT.
i Hillaitd-Noaril-Aiiierika Hypsiiteeliliank
B. DB KONING,
JAPONSTOFFEN,
Steunt de Nederl. Industrie.
Burgers E.N.R
Mousselines, Fantasiekatoen, enz.
ie Europeesche Oorlog.
ELITE BIOSOIPE VARIÉTÉ-THEATER
Bij opruimen
en verkoopen van
Boeken, geheele en
gedeeltel. bibliotheken
enz., geeft den hoogsten
prijs. DOLKEMADE,
Oude en Nieuwe Boek
handel, Kloksteeg 10.
Komt ook aan huis
zoowel Buiten als in
de Stad. 3630 20
TB HU DM»
Geef ons in de
schoonmaak uw
en wij zullen haar
na 3 dag*en als
nieuw terugbezorgen.
Zeer voordeel!g*e
Strookeu tot l^O cM. breed
voor Kostumes.
Met de hand bewerkte Madeira-Bordunrsel,
GOEINCHEM.
57. 5V (o
PANDBRIEVEN MET WINSTAANDEEL
k 97 a 101
JEF VAN MSSM
Borleon en miss Ola
Het Slaapdrankje
Haarlemmerstr., hoek Donkersteeg 2—4.
3640 80
Zwarte en Gekleurde
De laatste Nouveauté's.
De beste kwaliteiten. De laagste prijzen.
Stalen verkrijgbaar.
voor Mantels en Kinderjassen.
OorSogsindrukken.
pr. Paul ltoyss, Waalscii predikant te
Rotterdam en uu korporaal bij liet 33e re
giment rransóïse terriririaleii, schrijft dd.
y April aa»n de ,.N. IL CL":
Wij r.jn to X., op 3 KM. van de linie.
Het is ecu puinhoop. Vijf maanden lang
uu barsten over het ontruimde dorp do
Duit&cke bommen met hun monsterachtig-
gc-kraa'.r. Den ncelen dag sfaac de bui neer.
Wij vragen ons af, wat rlo Duitschers willen
mét derio zwijgende en eenzame puinhoopen.
Over d<vg in het een sombere verlatenheid.
Aih^ei' vliegt een troep wilt* duiven -luid
ruchtig van geveltop naar top. telkens op-
gejw l aoor het geraa-, maar trouw aan
hun dorp. Do enkele; soldaten uie er door
komen, houden zich dicht aan de huizen.
Dike verdachte beweging lokt het vijande
lijke gesi-'l.utvuur uit.
'sNachts verandert het tooneei. De kon-
vj/oien rijden met groot gerucht door het
dorp, -dreunend stappen de zware paarden
over den v/eg, do auto's boew#«n voorbij,
luidruchtig l.fopen mannen niet zakken op
den rug af en aan, bij de ontmoeting roe
ten ze elkaar wat toe, lachen of vorwensöhen
elkaar, dof weerklinkt de pas van do troe
pen, die anderen gaan aflossen. Hot verschil
is wonderlijk tusschen den dag, wanneer
zich op de vlakte geen lovend wezen ver
toont en allen verborgen in hun loopgraven
on kun bosschen leven, en die nachten, waar
in als horden van nachtelijke ratten be
zige mannen verrijzen, blij zich eens vrij te
kunnen bewegen.
En elk half uur, op de klok, komt een
Duitscho bom, die niet echt Duitscho regel-
jnatighwïd zwaai' op de puinhoopen neerploft.
.Onze nw-uiien noemen het den nachtwacht.
Maar hier, op een klein pleintje, staat
stil temidden van de druktu de deur der
Katholieke kerk open. Twee of drie 'scha
duwen gaan er op al'. Al beir ik Protestant^
ik ga binnen. Die rust trekt me aan. Er
is nu bovendien, meer daii in gewonen lijd,
hoven do sekten een groot gevoel dat ©ns
godsdienstige menschen allen vereenigt.
Er wordt een Lof gevierd. Ik ben een
der eersten. In het duister konien de solda-
tengestalten over den drempel.
Het schip heeft zich langzaam gevuld.
J3ij kjeine groepjes zijn de zwarte gedaanten
tot een menigte aangegroeid. Do banken1
zijn nu vol. Het is altijd dezelfde stilto te
midden van hetzelfde oorlogsgerucht, maar
nu zyn daar zielen en de duisternisis als
yeryuld van al wat- er uit die harten (Op
rijst: vorige gebeden, de zachte ontplooi
ing van al de gevoelswerkingen van den
geest, teedere herinneringen. Hoe goed be
seft men hier, in dit zieiehuis, al wat ér in.
ons de middelmatigheid van begeerten ,en
belangen oneindig te boven gaat!
Nu staat er iemand op. Het is een .hos
pitaalsoldaat, die als sakristein dienst doet.
Uit de sakristie nadert een'priester in koor
hemd. Hij draagt een roodeu broek. Hij is
priester, maar ook officier. Zijn knevel is
gegroeid. Na vuur te hebben bevolen, komt
hij n*i den dienst leiden. Al de mannen. zitten
vol modder, zijn vuil en vermoeid. Eiken
nacht wordt er gevochten. Ze.hebben gedood,
zijip telkens aan den dood ontsnapt, de koorts
heeft hen aangegrepen en nu zijn ze
daar, bukken zich voo.' een Hoogere; van
sterke mannén zijn ze smeek elinger. gewor
den; ze bidden; hun zware stemmeu zingen
nu en herhalen de antwoorden; zij van wie
Frank rijks lot afhang! roeten den bijstand
in van hoogere machten; volgzaam; zeggen
zij do gebeden van der» geestelijke na; zij;
bidden voor- Frankrijk, voor zich zelf, voor de
dooden, voo** de gewonden.
En de zegenbede van den priester strekt
zich plechtig uit over ai die soldaten, die
morgen misschien dood zullen zijn.
Zullen wij op dien zwaarmoedig en toon-
eindigen? Onze heele ziel komt daartegen
op, want de inkeer tot zichzelf moet moed
en vertrouwen geven, Dat zijn de gevoelens
waarop het nu aankomt.
Hoe lang zal de oorlog nog duren? zoo
vraagt ,men zich af. Ik wéét het zoo min. als
anderen. Maar óeo ding weet ik; pooit zul
len wij het uit afmatting i opgeven. Wij zijn
gewone menschen en dikwijls is do herin
nering aan de onzen over ons; negen maan
den scheiding lijken, lang; negen maanden
van een zwaar leven, waarin wij geen zacht
bed onder ons hebben gevoeld, vijf maanden
leven in de loopgraaf, met voortdurend ge
stoorde nachtrust, .vijf maanden van gevaar,
waarin men, om niet zwak te worden, zich
de herinnering uit het hoofd moet zetten
van zijn kinderen en zijn vrouw, eenzaam
thuis gebleven; voor wie wij vechten; maan
den waarin wij moesten ontberen al waar
aan wjj vroeger gewend waren, onze 'Boe
ken, onze dierbare boeken, de genietingen
van den beschaafden mensch, do dingen
waarin wij ons verlustigden; maanden waar
in het .gewone leven was vervangen door.
een lang vergetop bestaan, dat van wilden
die dooden, en waarin onze groeto liefde
tot den vrede (de Franschman is niet strijd
lustig) is geweken voor den noodwendigen
Strijd.
Maar ondanks alles is de stemming goed
en hebben wij' -vertrouwen 'in de toekomst.
.Wij zullen zorgen dat do vrede duurzaam
zal zyn, wij zullen een toestand brengen
waarin de vreedzame .volken kunnen leven.
Wij hebben genoeg van den ge wapenden
1 vrede, van het eeuwige schrikbeeld van den
oorlog. 'Wij willen niot, dat onze kinde
ren weer moeten vechten. Het is voor de
rust van de wereld dat wij hier zijn. Frank
rijk is opgestaan om den vrede te vestigen,
j Wij zyn geen oorlogszuchtig volk, wij
zijn geschapen voor het zoete van den vrede
en vooii fijne beschaving. Wij zullen de
wapenen hiefc neerleggen voor onze taak ia
vervuld. Wij zijn niet gediend van een bast-
aardvrede, noch van een hinkend akkoord,
uit afmatting bewilligd. Onze vijanden zullen
den oorlog eer moe .zijn dan wij. Met pl
onzo "kracht zuilen wij de schaal van het
recht neerdrukken. Onze krachten zijnversch
en de lente vindt ons sterker, dan Ooit.
Zeven maanden geleden is /ons leger in
staat geweest den inval der Duitsche drom
men tegen te houden, nu die;_ over twee
fronten zijn verdeeld en wij gereed zyn, is
liet lot! gewokpen: de t'oekomsc behoort ons.
Ons aantal is toegenomen. Ons kader is
vaardig en gezuiverd Onze nieuwe onder
officieren hebhen inden rusttijd, onderde
leiding van stafofficieren, een uitmuntende
opleiding gehad. Allen hebben nu den mo
dernen oól'lög gezien én "zijn 'tegen alle!
gebeurlijkheden opgewassen. Onze munitie
ligt klaar, onze nieuwe schietwerktuigen zijn
ontzettend; ik heb er dé uitwerking van
gezien Terwi.ji het aantal granaten dat do
Duitschors afschieten op treffende 'wijze is
verminderd, is het onze vermeerderd. Nu
'zijn wij het. die twee bommen voor éèn
geven, nu zijn wij het, die aanvallen; de
soldaten hebben weer vertrouwen gekregen,
weten dat het geschut ze steunt; onze loop-
graver. zijn in orde èn onneembaar.
Ónze leeftocht is uitmuntend. Wij hebben
meT brood en vlèesó'h dan we noodïg heb
ben. Wij kunnen in goed léven met liet En-
gtlsche leger wedijveren. In trouwe, ik,
die te midden van de sokfat en leêf; ik zou
niet kunnen zeggen, dat ik op het stuk van
do voeding een enkele klacht heb gehoord'.
En gy weet, hoc de Franschman van mop
peren houdt! 1)
Onze mannen- zijn warm gekleed en voe
len zich gezond. Zo willen niets liever dan
vooruit. Maar onze Joffré wil zijn solda
ten misschien de verschrikkelijke offers be
sparen. die de eerste aanval kost. Wij wach
ten met vertrouwen en zoolang als het noo-
dig is.
De kleine onzijdige, en vreedzame volken
kunnen zich op ons verlaten. Wij zullen
niet gedoogen. da; de kleine nationaliteiten
lijden; wii verdedigen hen en hun volledige
en wezenlijke onafhankelijkheid evenzeer als
de onze. Het bewustzijn van die hooge taak
schraagt ons. En wij voelen ons sterk om
haar ten einde te "volbl'en gen.
1) Hoe goed wij het hebben zouden de
Duitscho krijgsgevangenen kunnen vertellen.
Ik hel) er gezien die over het éten dat men
hun gaf oogen opzetten als theekopjes, Het
is waai-, dat onzo' soldaten graag dé Bo
dies" versteld laten staan en da; een ge
vangene geen vijand me6r is.
Wilt gij welen, hce in Onze halve sectie
gisteren liet menu er uitzag.? Erwtensoep,
gebraden vleesch, gebakken aardappelen,
veldsla, gestoofde vriVohtén; 'koffie, een
kwart liter wijn, brood naar believen.
De „Wiedjldie".
De Turksche kruiser „Medjidiio",. die,
zooals bekend, bij Odessa, gezonken is, is
thans, volgens een bericht uit genoemde
stad, geborgen. Aan boord van bet schip
zouden kolen uit de Bulgaarschc staatsmij
nen'gevonden zijn.
Generaal iVSanoury.
De toestand vaii generaal Manoury Iaat
nog te.wenschén over en vereischt de meest
zorgvuldige behandeling. De prins van
öénnaught bracht den gewonden .generaal
gisteren een bezoek, om "hem in naam van
koning George het grootkruis van de St.
Michiels-en St. Geörge-orde te overhandi
gen.
Geen dienstplicht in Engeland.
In het Lagerhuis heeft de unionistische
afgevaardigde Tickler gevraagd of de re-
geeri.r.g voornemens was dienstplicht m te
voeren. De heer Lloyd George antwoordde
liiqrop, dat de regcermg niet van meening
was, dat de oorlog met meer succes zou
worden gevoerd door midcfel van den
dienstplicht en dat de minister van oorlog
volkomen tevreden was met dé vrijwillige
dienstneming.
Engelsohcn aan het front.
Zoowel ..Daily Chron." als Daily News''
wijzen er op, dat uit Lloyd George's rede
blijkt, hoe reusachtig de arbeid is geweest,
dien de .regeering: heeft véiTricht. Meer dan
'720,000 man bevinden zich in Frankrijk, ter-
wijl het parlement twijfel koesterde, toen
Kitchener bij den aanvang van den oorlog
zeide, dat hij hoopte er 600,000 heen te
brengen.
Aartshertog Jozef aan een
gevaar ontsnapt.
Aartshertog Jozef i-s onlangs ternauwer
nood! ontsnapt aan het govaa-r om getroffen
te worden door een granaat, die in zijn on
middellijke nabijheid ontplofte. Een van zijn
'soldaten vertelde hierover het volgende aan
cfe Magyar -Hirlap'
ieder O a morgen, omerschillig hoe. het
weer is, gaat do aartshertog een rit naar
het front maken. Vrijdag j.l. had de ltus-
sicciio artillerie reeds om zes uur 's morgens
het vuur geopend. Zij bestookte een van onze
houwitser-batterijen, die den vorjgen dag
onafgebroken de Kussische stelling bescho
ten hadden. Het gebeur do in do Karpathcn,
bij een var. onze positie-s, die het meest
vooruitgeschoven was. Het kanonvuur had
zijn grootste lievigheid bereikt, toen wij be
merkten, d'at cle aartshertog een bezoek aan
enze batterij kwam brengen. Te paard en
vergezeld vair zijnchef van den generalen
staf, reed hij door het borch in galop op
ons aan. Toen zij uit het boseh op een open
terrein gekomen waren, zagen zij. dat wij,
in stelling on do helling van den berg, zeer
lievig vuurden. Onzo batterij speelde bij
den tegen-aanval een zeer belangrijke rol
enmaakto de meeste treffers. Daarom wil
den de aartshertog en zijn chef van den ge
neralen staf persoonlijk onze kanonnen in
werking zien.
.L/o Kussen trachtten met hun vuur hoofd
zakelijk onze batterij tot zwijgen té brengen
en het regende granaten om ons heen. Plot
seling ontplofte, met verschrikkelijk geraas
dicht bij de twee ruiters, misschien op een
afstand van 20 tot 22 meter, een granaat van
den vijand. Wij, die hiervan op een afstand
van ongeveer tweehonderd pas getuige wa
ren meenden, dat 't laatste uur voor den
aartshertog geslagen had. Wij wil den,toe
snellen om onmiddellijk hulp te verleenen,
maar toen de jcok opgetrokken was, zagen
wij. dat do aartshertog en zijn metgezel
riist%, alsof er niets gebeurd was, hun weg
vervolgden. Wij hieven een geestdriftig el-
je ngeroep aan.
Do aartshertog bleef eenige uren bij onze
batterij en nam de uitwerking van het vuur
waar.
De houding van Roemenië.
Griekscjie bladen hebben het antwoord
-openbaar gemaakt dat Roemenie destijds
Reeft gegeven op de voorstellen van Veni-
zelos. Roemenië stelde voorop, dat het zijn
volstrekte onzijdigheid wenschfc to handha
ven en zoovel tot do groole mogendheden
als de Balkanstaten in uitstekende betrek
king staat.
Wel is waar is Roemenië een buuu-staat
vau Servië, maar het heeft geen belang
hóègenaamd bij den oorlog dien dat land
veert. Roemenië, dat even goede betrek
kingen met Bulgarije als Griekenland on
derhoudt, kan niet vooruitloopen op de hou
ding die het zou aannemen in geval Bul
garije naar de een. of do andere zijde ge
wapend mocht ingrijpen.
Roemenië wijst Venizcios' voorstellen met
beslistheid, a-f en legt er aan het slot van'
zijn antwoord don-nadruk op. dat liet niek
voornemens is ook aan den Bosporus voor-
Ruslanü de kastanjes uit het vuur te halen,,
daarRoemenië zelf gewichtige belangen
aan den Bosporus heei'b
,,Dct Lachende J) ritte".
Onder het hoofd „Der lachende D ritte"
schrijft dc „Y or waits'een uitvoerig ar
tikel, waarin zij de keclendaagsche politiek
van de Vereenigde Staten uiteenzet.
De kapitalisten van cle Yereenigde Staten
maken thans, terwijl geheel Europa- in be
roering is, van de gelegenheid gebruik en
denken „in troebel water is goed vi-sschcn".
Zij toch hebben thans Zuid-Amerika tut bun
doelwit gemaakt.
Dri Erigelsche schrijver J. M. Kennedy,
aohrijft in het laatste nummer van de „Ne
gentiende Eeuw" over het veroveringsplan
van het Amerikaansche kapitaalWanneer,
deze geweldige oorlog tot het verleden zat
beihooren on all© Europeesche. Staten nar
tuurlijkeiwijs financieel geheel verzwakt uit
den strijd te voorschijn zullen treden, zullen
zij met een gewichtigen mededinger aan cle'
overzijde van den Atlanti-sehen Oeeaan rc-
kening moeten houden. Wat Duitschlatnl
batreft, dlib land seliijnt tegen een stoot
te kunnen.
.Zooals reeds gezegd, Amerika heeft van
deze omstandigheden profijt getrokken en
zal dit ook blijven doen. De oud© „klanten"
van ondiere Staten, m 't bijzonder van Enge
land, wenden zich thans tot de Yercenigde
Staten, teneinde hun gelddorst te lesschen.
Onder dezen bevinden zich de Dominions"-
o.a. Canada, dat reeds 70 millioen dollar
geleend heeft, welk bech-ag in normalen, tijd'
toch door Engeland zou verstrekt zijn. Deze
gelden komen natuurlijk de productie der.
Vereeirigde Staten ten goede. Zoo bijv. wer
den in de maand Februari voor een bedrag
van honderd millioen dollar meer producten
uitgevoerd, dan in Februari van het vorig
jaar. Gepaard met dit machtige kapitalis
tische streven gaat de groote uitbreiding
van Amerika's leger en vloot. Het zal na
tuurlijk van den 'duur van den oorlog afhan
gen, hoe ver deze economische vlucht van
Amerika gaan zal. Zoo deze bloedige strijd
nog langer mocht duren, zal dit den Euro-
peeschen Staten ernstig te denken geven*
Atkhis schrijft de „Vorwarts"*
gciluiv.mle WJei en Juni teïfoovil-
i\'ijk-aaii-Zecdo kleine gemeubi-
IcerdcVilla „Mignon",Rembraiidt-
weg', diehlljij Zoo. Te bevi'.Nieuwe
Rijn li l. 3G20 7
Hooigracht l|f|
TeSefoon
Bewaarplaats voor Kachels
en Haarden. 3644 27
lllllllllllllllllilllllllllllillllilllllllllllllllllllllillllllllllllllllilll
ONTVANGEN en
Geëtaleerd: een
nieuwe collectie der
wereldberoemde
DEVENTER Rijwielen.
In KWALITEIT en LICHTEN GANG niet te overtreffen.
Een tg Agent voor Leiden: 3632 50
Xï. dibthioh, I
Rijwielhandel en Reparatie Inrichting,
APOTHEKERSDIJK 29. TELEFOONN. 966.
een nieuwe partij Goela djawa, Mie, Kefan, Kemieries, Ketjap,
Renting, enx. Belcelil aanbevelend:
S. A. BROERSE,
Drogisterij „Boerhaave",
Haarlemmerstraat 70, Telefoon 784.
Depöt van Toko Betawie, Den Haag.
(MIL Agar Agar 6 ets por stang,..Geraspte Klapper 45.ét- p. blik.
/A—Vraagt prijscourant.
BESLIST
GROOTSTE HUIS
IN
GEBORDUURDE STROOKEM.
700 DESSINS VOORRADIG.
Wij kochten een partij BORDUURSEL, ongeveer
5000 El, welke i\ij tegen zeer lage prijzen aanbieden.
PRACHTVOLLE PATRONEN.
LEIDEN,
DONKERSTEEG 3.
3025 78
AFLOSBAAR a PARI na
10 jaar. 6 jaar.
pEPLAATST -TOT 01':.
31 Dcc. 1912r 742.800.—
31 1913 1.532.850.—
31 1914 f 2.124.700—
'PERTJGKOÓP »/0 beneden.- loopenden afgiftékoërs;
Alles volgenscirculaire.
Ageut te l.eideu IE. M, SASSE, Bree«trant.
3624 '50
STATIONSWEG.
lederen Avond Groote Gala-Voorstelling.
Zaterdag, Zondag aanvang 8 uur, overige dagen 7 uur.
Het enorme Pracht-Prograni
Vlaamsch
Humorist.
Original Jumper. 3631 5o
Als Hoofd-
Bioscope-Nummér
Groot misteriens drama in 3 afdeelingen.
Gespeeld door de Italianen, en verdere Praehtnummora,
BESPREEK UW PLAATSEN 12-luur.
Telefoon 695.
SPECIALITEIT IN:
N. B. ZOO JUIST ONTVANGEN:
prachtvolle Eng. COVER COATj
- H