u -fizr.
Fa. P. F. ROLLANDET,
Waseht m Stoomt
fiordi|non.
Echtscheiding.
SEMPER AROMA. EK*
ffli iSioSwilsdK!
Aanbesteding.
Aanbesteding.
A. mums Ce.
LIJNZAADKOEKEN,
Maonesulsio van Vrijwilligers bij i!e Zeemacht
„Edelman".
De MAAG- en SLIJMP1LLEN
Iferkoopfsai
HANBEISKIËKJES
De goede hoedanigheden van het FONGERS-Rijwiel mogen algemeen be
kend worden geacht.
Dat bovendien de prijzen zoo laag zijn gesteld, is een reden te meer tot
aanschaffing er van over te gaan.
Sluit alle voorkomende Verzekeringen.
Bauw- en Hanrïsisoredieten gg
Stoomvaart-Maatschappij „Nederland", j|
Brand- en Inbraakvrije Bewaarkiuis. J
RL V. üatrasBiksijk© FabHekea
w/h. WE^SIÜEII LAAÜp Wormerveer.
De Leidsche Sanitaire en Chemische Wassciierij
van B. C. i. O^SVSERE^l
i
i MRICHTINÖ voor het STRIJKEN" van
„HhmciLia",
Notarishuis ie Leiden.
Hoialsiiais1', e§iza
j Onder leiding van leeraren H.B.S.
A c. a organioeercr. wij I12SCURIF-
H TEL1JKE CURSUSSEN in:
Handelscorrespondent!®
In 7 tolcn, Boekhouden,
n Admlnlslra'lc-terhnlek, Dedrijlsrcclame,
Typen, Stcno^rsllc. enz. Opleiding voor de
'J preclljk-dlploma's.
'1 P TilFMnseti.Oultseh,Engelsen,
-d Oê "K.i. luilaonsch, Spaonscl»,
J Dccnsch. Noorsch, Zweedse!», Russisch,
Mnlelsch, Latijn, Esperanto. Opleiding voor
hel Staatscjomen.
'1 C. Mathesis en Techniek:
3 Wiskunde. Scheikunde, W.er- cn Stcrrc-
v] kunde, Werktuigkunde, hlcctro-tochnlck,
a LIJntcekcncn, Meten en Teeltenen, cnr.
li D. Algemeene Ontwikkeling:
1 Algemeene beechevlng, Logica (kunsi van
3 het denken), Rhetorics (kunst om zich uit
'j t; drukken), Horrnonleleer, Schrijven zon-
i der fouten. Qoedcn stijl, Verbctcrrng hand-
j schrift, Vtug cn goed rekenen, enz.
E. Cursussen v. e. acte L. O.:
Prensch, Oultscb, Engclscb, Wiskunde.
1 F. Cursussen v. e. acte M. O.
<j Oeschfedenls, Stsalclnrlchtlng, Stanthuls-
s houdkunde, Boekhouden, Schoonschrijven.
[i Q. Cursussen v. d. vrouw:
-1 Hulshouding, Hookkunst, Voedingsleer,
j Llnncnaaolrn, Klnderklecdlng, Cosiuum-
,j kolppen, Fröbelen, enz.
het cratis-prospectus
t Publiciteit van Wetcn-
schappelijk Nieuws, Singel 276,
^Amsterdam, tel. N. 10789. 10148
2959 29
van L. J. GROOTENDORST,
Apotheker, Utrech t,
Eischt dit zuiveren het bloed,
verdrijven gal en
slijm en bevorderen
den goeden stoel
gang; zij munten uit
door hun zachte wer-
fabrieksmerk* king, zonder kramp
ot eenige nadeelige gevolgen, zoo
dat men in staat blytt zijn gewone
bezigheden te verrichten.
Prijs per doos met gebruiksaan-
yzing 274 Cts.
Verkrijgbaar te Leiden bij D, W.
F. DE WAAL; GEBR. CHRIS-
TLVANSE; J. n. DIJKHUIS en
S. A. BROERSE.
Eischt vooral merk „Grooten-
dorst." 1802 24
KAAG - ALKEMADE.
op Maandag 28 April t9ISs des
voormiddags 10 uur, in het Loge
ment v. d. Geest, te Roelofarends-
vcen, van:
I. Woonhuis, Bergplaats, Erf
j en Tuin, groot ongeveer 4 Are,
naast de pieuwe School, in dc Kaag..
II. Gebouw, vroeger School, met
Erf, groot 1.65 Are, nabij perc. I
en aan het vaarwater. 3164 18
VEENSTRA, Aoldrts.
Groote lichtsterkte.
Lange brandduur.
Onovertroffen-
in kwajiteit.
Voordeeligst-
In'tjebruifo.
meermalen met
GOUD
BEKROOND.
Ago»t vpor Leiden-
D. VAN DER MOST VAN SPIJK.
3591 294 VAN
IElke verhandeling
kan- op zich zeil g
gelezen worden. jj
V.
HET CREDIETSTELSEL.
Een der ergste vijanden van den
winkelstand is „het" credietgeveü".
Zij, die eenigszins do verslagen van
het congres van den Bond van Mid-
denstandsyereenigingen hebben ge
volgd, weten, dat geheel de agenda
aan dit ééne punt gewijd was. Ver
schillende eminente, gezaghebbende
«prekers hebben unaniem tegen dit
euvel hun stem laten hooren. Daar
wij slechte één causerie aan dit
hoofdstuk kunnen wijden, mogen
wij natuurlijk niet trachten in ge-
lijko mato een breed opgezet betoog
te houden, doch slechts enkele fei
ten bespreken en ons bij ons eigen
vak houden.
Hoeveel kleine tailleurs denkt
üien, dat in den loop der laatste
25 jaren bezweken zijn aan de „cre-
dietziekte?" Wy zouden het niet bij
benadering weten te zeggen, maar
zeker zijn zo legio. Ook grootere
zaken, die op hun beurt do crediet-
gevers crediteeren moeten, zijn op
dezelfde klip gestrand.
Crediet in den groothandel, wan
neer dat met omzichtigheid en na
voldoend voorafgaand onderzoek
wordt gegeven, is egn nuttig on
noodzakelijk ding, maar crediet
particulieren voor een vor-
b r uiksa r tïïce 1 is een domheid.
Filiaal te Leiden, Breestraat 83. Telefoonn. 216.
3278 100
UIT DE HAND TE HUUR:
een nieuwe Behuizinge, met circa
15 Heet. Wei-, Hooi- en Bouw-
land, zeer gunstig gelegen. Te
bevragen bij TJ. w. DIJK, 364
Schoten b/d. Tol b(j Haarlem.
7732a 6
Te huur aangeboden:
5 of 3 Kamers, zeer geschikt voor
twee Heeren of Dames, die geza
menlijk wenscken te wonen, geen
vrije opgang. Br. Bur. v. d. Blad
No. 7826a. 6
By vonnis van do Arrondisse-
ments-Rcchtbank te 's-Gravenliage
d.d. 8 April 1915, is het huwelijk,
bestaaan hebbende tusschen AN-
DRiES VAN OSCH, beambte
bij de H. IJ. S. M., wonende te
Leiden, en ANNA ELISABETH
SHUTS, verblijf houdende teOcgst-
geest, door echtscheiding ont
bonden verklaard. 3392 16
De Procureur van
Eischeres,
Mr. E. H.-COSMAN.
tiiBül
Nieuwe Rijn 11. - Tflef. Int. 53.
(O k op Beur-polis).
1409 48
Passage-Bureau, Goederenvervoer, en Transport-
verzekeringen naar Oost- en West-Indië, Amerika,
Caeiada, Afrika, enz. =EE
(Loketten van versoliilenile afmetingen te huur). m
3083 6
uit éën stuk vervaardigd, is pracliscli,
clegaoBt, van eelit linnen niet te onder
scheiden en goedkooper dan üet vrascli
toon voor Diunengoed.
erkrtfgb. te Leiden hüS. H. C. SMITS,
Prinsessekado 3, N. KLOOTS, Haarl.str
45/47, W. F. KORS. Haven 22, A. N.
TURKSMA, Haarl mmeretraat 171, L. C
VAN DIJK, Haarlemtnorstr. 234, B£UZE-
MAKER Co, Vischmarkt 12/13.
Nieuwl Mrageu volgens voorschrift voor
Militairen by S. H. C. SMITS. 9539 40
OPtiËISICUT 1703.
Voe<1ert uw *t?eé met. de zuivere EVüume
merk ,,S4et*" en W L, 1355 -tl
uitmuntendé door hoog eiwit- en vetgehalte en grootste voedingswaarde.
EERE-DIPLOMA Partis 1900. - NEGEN GOUDEN MEDAILLES.
I
BOORDENM4ICHETTEM, enz.
Haarlemmerweg 49a. Tel. Interc. 291.
Ter kennii van belanghebbenden wordt gebracht, dat de
aanneming van Urijv/illigens bij de Zeemacht (uit
gezonderd leerlingen-Onderofficier) te Leiden, weder is ogen.
gesteütS bij de Kweekschool voor Zeevaart aidear.
De Directeur der Kweekschool voor Zeevaarttevens fungeerend
3381 26 Commies van Aannemiyig der Marine te Zeiden.
Zwart witvoet
Dekhengst, opge
nomen in hctN. P.-S., winner van
verschillende premiën, bekend om
zijn goede afstammelingen, staat
wederom tor dekking bij C.
SAKKER, Rijksstraatweg,
Oegstgeest. Dekgeld f10.
(Guste mernén van verleden jaar
reductie).
Aan hetzelfde adres staat niede
ter dekking
snelle Amerik. Harddravers-
hengst, met zware beonen, kind
van üflerry en SIMONS Gouver
nante, tegen een dekgeld van
125.—. (Harddravers f 50.—.)
Tegen billijke conditiën gelegen
heid tot stalling. 2998 25
Op Donderdag den 22slere
April 1S15, des voormiddags te
elf uren, zal in het Hotel BAM
BERGER, Lammermarkt alhier,
worden AANBESTEED;
Het afbreken en weclar
opbouwen van het perceeO
Haarlemmerstraat 54b.
Aanwijzing ter plaatse, op Dins
dag 20 April te voren, des voor
middags te elf uren.
Bestek en Teekening liggen ter
inzage op de plaats der besteding,
en zijn te verkrijgen ii f 1.ten
kantore van den Architect
W. C. MULDER,
3304 24 Hoogewoerd 123,
TeBefoanR, 424.
Eiken Doaderdajj te 10 arent
Publieke Verkoopins van
Woensdag van 10 3 uren kykdag.
Dagelijks kunnen goederen worden
bflgebracht of op aanvrago van hum
wnrdon afi/ehaald 8661 13
ZON xxxx
xx DAG xx
x x x x RUST
EEP.BIEDICEM
ZONDAG WAT
W I L ZOOVEEL
MOCELIJK DE
ZONDACRUST
UWS NAASTEN
KOOP NIET OP
GIJ OP ANDERE
IT BEKOMEN
Dinsdag 27 April, des mor
gens elf uur, zal in het Rcederij-
lokaal te Katwijk a. Zee, worden
aanbesteed
Het bouwen van
honderdtwaalf woningen
aan den Sluisvveg.
Aanwijzing in loco, Dinsdag
20 April des morgens elf uur.
Bestek met acht teekcnïngen
ad. f5 per stel, bij den Secretaris
van de Katwyksche Bouwver-
eeniging, dea Heer J. SENFF,
Handelaar in Bouwmaterialen, Voor
straat, Katwijk a. Zee.
Inlichtingen eiken werkdag des
morgens 9 10 uur, in „De Keet",
Rijnsbnrgerweg bij Leiden.
H. J. JESSE, B. N. A.
329G 26 Architect.
Er zijn winkeliers, die moeite heb
ben bun loopende verplichtingen na
te komen, terwijl ze in hun lijvig
debiteurenboek volle maanden lang
vorderingen hebben staan op gezeten
particulieren, die goed voor het geld
zijn, doch waar men niet by durft
vragen, uit vrees den klant te ont
stemmen. Vraagt men ZLilken met
zórg geplaagden winkellferS' waarom
zij toch een zoo gropt bedrag in
de boeken schrijven, dan luidt het
antwoord: „Mijn buurman en die
en die doen het ook; ik weet zeker,
dat wanneer ik op contante beta
ling sta, myn omzet op den duur
sterk zou dalen." Vooral in kleine
steden is dit erg.
\yy willen volstrekt niet ontken
nen, dat sommige koopera zelf lang
op hun geld moeten wachten, doch
zulks pleit te meer op een alge
meene uitroeiing aan te sturen. De
eenïge categorie van personen,
waarvoor het op-rekening koopen
eenig raison kan hebben, zijn som
mige ambtenaren, die op een vasten
tyd zeker weten een tantième to
ontvangen, ofschoon zulke personen
stellig wijzer doen eerst dan tot
koopen over te gaan, wanneer zij
de extra toelage ontvangen hebben.
„Menschen betaalt toch Uw re
keningen" heeft eenige jaren terug
een geacht en wijs Utrechtsch pre
dikant aan zyn gemeente en aan
allen, die het hooren wilden, toege
roepen. Wij zouden dit nog willen
aanvullen door den raad to geven:
„Maakt geen rekeningen, dan heeft
U ook niet de zorg zo te behoeven
te betalen."
Men zou misschien meenen, dat
wij ons aldus uiten, alleen in ons
eigen, belang, doch neme gerust aan,
dat wij zoo spreken ook in het
voordeel van geheel den midden
stand en in het belang van onze
afnemers _op. ,4e 'Heide Iplaateen. JWjj
in ons eigen zaken verzetten ons
met hand en tand tegen afwijking
van den regel: „alleen h contant".
Het eenige wat wij doen voor die
personen, die zulks gaarne wen-
schen, is een abonnement-slui
ten voor kleeding naar maat en zulks
uit de straks te vermelden gronden.
Aan goed bekende klanten wordt een
:naar maat gemaakt kleedingstuk ter
passing achtergelaten maar na 8
dagen vólgt dispositie.
Niemand, die- buiten den handel,
staat, beseft hoe verlammend in alle
opzichten een hoog bedrag aan boek-
vorderingen werkt. In de eerste
plaats verslindt het een deel van het
meestal hoog noodige bedrijfskapi
taal. Zoover dat boekvorderingen
verdisconteerd kunnen worden, zyn
wy hier te lande nog niet, en, leest
men met aandacht het vóór en tegen
van deze nieuwigheid, dan zou men
geneigd zrjn te hopeD, dat het ook
nimmer tot een gebruik worde.
Wanneer een winkelier in onze
branche op crediet verkoopt, levert
hij een artikel bestaande uit ver
schillende besfconddeeleo. Fabriceert
hy zelf, dan heeft hij dadelijk het
arbeids- en snijloon contant uit te
leggen; de werkman mag en kan
niet wachten. Stoffen en voerings
kan hij misschien op termijn koo®
pen, doch forceert hij al te zeer een
langen betalingstermijn, - dan loopt
hij de kans aan een of meer be
paalde leveranciers te hangen en
zulks in zijn nadeel. Tot de periode,
dat zijn vorderingen binnen komen,
beeft liy dus geregeld gelden voor
te schieten. Hij zal niet buiten een
bank verbinding kunnen. Ieder han
delsman weet, dat men voor geld
opnemen bij een bank zeker den
-dubbelen interest moet betalen, dan
wanneer men brengt. Dit is van do
zydo van den bankier volstrekt
mét onrechtmatig, .\vyl k\j bet.^gejd
immer voor zyn rekening-courant-,
houder disponibel moet hebben, maar
hét blijft daarom voor den opnemer
niet minder .onvoordeelig. Aan bet
'verlies van rente paart zich nog de
'risico. Niet alleen dat een zeker per
centage oninbaar blijkt, maar ook
hoe groot is niet de moreele de
pressie, welke een uitgebreid schuld
boek aap den eigenaar daarvan in
den loop des jaars geeft. Al de
zwakke broeders onder zijn- debiteu
ren slaat hij met angst gade, een
faillissement bezorgt hem een sla-
peloozen nacht. Hoewel ieder, die
goederen afgeeft, risico loopt, is
deze te groot naar mate de tyd van
incasseeren langer is.'
Dat wij hier nog ver bij het
buitenland achterstaan, bewyst de
moeilijkheid, zoo niet onmogelijkheid
om een bedrag als waarborg voor
maatkleeding gestort te krijgen. In
de groote Duitsche kleedingzaken
wordt voor niemand een stuk naar
maat gemaakt, wanneer hij niet by
het koopen één derde of één vierde
van de waarde betaalt, dat de leve
rancier als zekerheidsstelling voor de
acceptatie vordert. Kom daar hier
in Nederland eens mede!
Verder kan de credietgever door
zijn risico, zijn renteverlies en de
langzame wijze, waarop hij zijn ka
pitaal omzet, onmogelyk de con
currentie volhouden tegen de con
tante zaken, die letterlijk alles in
hun vóordeel hebben.
De eerste zaken in de grootere
steden zagen zulks reeds lang in;
,het publiek wordt er meer en meer
gewend dadelijk te betalen, wat
trouwens ook in hun eigen belang
is. Do kooplustige wordt niet verder
opgedreven dan voor het oogenblik
de geldelijke middelen toelaten. Wij
behandelen by het huidige onder
werp hoofdzakelijk de zijde van den
credietgever, doch het publiek mag
wel eens bedenken hoeveel zij er aan
kunnen doen hier een meer gezon
den toestand te scheppen door be
reid te zijn dadelijk te betalen, of
kan dit niet, geen koop te doen,
welke uitstel gedoogt.
Men verhaalt van een rijk heer,
dieaan bezoekers met trots een
zilverkast toonde, bijeengebracht uit
de renten vdn zoolang mogelijk on
betaald gelaten rekeningen. Se non
verogeeft het toch een aar-
digen kijk welke toestanden zoo
lachend aanvaard worden.
Hiervoren spraken wy reeds met
een'enkel woord over abonnementen.
Wat beteekent abonnement in
kleedingzaken? Zoolang wij
ons herinneren, bestond bij kleer
makers en maatzaken het gebruik,
dat iemand tegen betaling van een
zekér bedrag per maand of kwartaal
zich een bepaald kwantum goederen
kon aanschaffen, welke goederen hij
na eenigen tijd dragen teruggaf.
De kleedingstukken werden dan ge
woonlijk verkocht aan. de bekende
tweede-hands-zaken in gedragen
kleeding. Dit bedrijf nu, hoe ge
makkelijk overigens voor een groot
aantal personen, is niets voor de
groote algemeene kleedingzaken. Het
gescharrel-met de tweede-hands-za
ken, is daarenboven voor hun naam
als confectiehuis g e v a a r 1 y k. Bij
het opkomen van de maatafdeelingen
dier algemeene kleedingzaken, kre-
_gen ze natuurlijk ook heeren, die
dit abonnemontstelsel by ondervin
ding kenden en het ook daar ver
langden. Wij hebben daaraan toege
geven, doch nemen de gele
verde kleedingstukken
nooit terug; deze worden en
b 1 ij v e n dus het eigendom van den
abonné. Een geabonneerde verbindt
zich schriftelijk op overeengekomen
tijden het vastgestelde bedrag te be
talen, onverschilllig hoeveel hij
voor het oogenblik opneemt. Dè ta
rieven hebben niet alleen het oog
op de te leveren hoeveelheid goe
deren, doch eerst en vooral op den
tyd binnen welken alles" moet zijn
afgeloopen. Omdat er onmiskenbaar
veel gemak en voordeel in ligt voor
ambtenaren ,e_n voor ieder, die weet
wat bij maandelijks voor zyn klee
ding kan uitleggen, een abonnement
te hebben, lieten wij do invoering
toe en behaalden .daarmede een nooit
gedacht succes, ofschoon wrj zeer
voorzichtig zijn in de aanname en
er voor waken, dat de opname al
tijd ongeveer aan de betaling gelijk
is. Niettegenstaande wij dus de rem
krachtig hanteeren, waardoor ons
renteverlies en risico tot een mini
mum1 beperkt blijft, zrjn de masten
onzer abonnés ons dankbaar, dat zij
op de gunstige prijzen, welke wij
als algemeen bedrijf hebben, kunnen
genieten van de faciliteiten, waar
aan zij gewoon zijn. Abonnemen
ten kunnen alleen afgesloten worden
voor kleeding naar maat.
Men zou ons misschien .unnen
willen tegenwerpen, dat wij door
deze abonnementen afbreuk doen aan
de kracht van ons betoog over con
tante feetaling, doch dit is niet zoo.
Abonnement heeft met creJiot of af
betaling n i e te gemeen en wij b 1 ij-
ven zeggen altijd cn overal: „Heeft
U do middelen onv steeds dadelijk
to betalen, sluit geen abonnement,
koopt.a contant, iets beters of vóor-
deeligers bestaat er niet."
(Vervolg a.s. Wosnsdag).
LEIDEN, Botermarkt 19.
Onze gemaakte Heerenkostumes
zijn eigen fabrikaat. De modellen
worden ontworpen door onze eerste
maatcoupeurs.
