Steuncomité Oorlogstoestand 1914.
Vragen en Antwoorden.
Er werden vijf personen gedood en ver
scheidene gepvond.
Van Vrijdag op Zaterdagnacht is er
brand geweest in het tabakspakhuis aan de
Stanley-haven te Liverpool, waar voor
con 36 milJioen gulden aan tabak lag. De
branü is eerst gebiuscht, nadat er een ge
weldige massa water in het pakhuis was
gespoten. JDe schade was gisteren nog niet
bekend.
De dader van den aanslag op sultan
Hussein van Egypt9 is naar alle waarschijn
lijkheid een student en een aanhanger van
den kedivo Abban Hilmi. Hij liect Gabil.
Inzake den moord op een zevenjarig
iir.eisjo to Londen !s vastgesteld, dat de
soldaat, die zich te Dover als dader had
opgegeven, den nacht van de misdaad in
de kazerne is geweest. Voorts heelt de
pclitie vastgesteld, dat op het kaartje van
Royal 0©k naar Moorgatestreet de woor
den: ,,Ik ben van plan vannacht een meisje
te dcoden," geschreven zijn nadat de moord
op Margaret Naiiy ontdekt was, hoewel het
kaartjo den vorigen dag was uitgegeven.
Het verhaal van den omnibus-conduct:ur,
die op den avond van den moord een sol
daat en een klein meisje als passagiers had,
welke van Chapelstraat naar Kings-cross
gingen, is tot dusver het eenige, dat niet
door feiten gelogenstraft is.
In den Opper-Eizas is hoogwater,
vooral in de dalen van 111 en Larg. De stad
Bülil staat gedeeltelijk blank.
Do Ja-pansche kruiser „Asa-roa", die
op de Kalifornisoke kust was gestrand, is
blijkens berichten uit San Francisco, on
herroepelijk verloren. Men heeft do pogin
gen om hem vlot tc krijgen moeten opge
ven.
De „Asama" was een kruiser van 10,000
ton en liep 21 knoop.
Door ontploffing van mijngas zijn in
do Concordiiasobacht, bij Breslnu, liet eigen
dom van de Donnersmarck-glasfabriek,
vijf mijnwerkers gedood en zes zwaar ge
wond.
Een winkeljuffrouw to Dresden, Eli
sabeth Lemmers, heeft haar nicht-, do we
duwe Neumann, vermoord-. Van haar tante
had nichtje geld gevraagd cn toen haar
dat geweigerd werd, gebruikte zo ge
weld. Bij lie't handgemeen, dat ontstond,
heeft de weduwe liet leven gelaten.
In het noorden van Berlijn heeft zach
een liefdestragedic afgespeeld. De koop
man Heindl, Stargarderstraat 79, een Oos-
tenrijksch onderdaan, onderhield reeds
geruimen tijd liefdesbetrekkingen met een
vroegere telefoniste Groppe. drie in het
tehuis voor beambten, Schonliausenlaan
78, woonde. Toen aan deze verhouding een
einde was gekomen, vervolgde juffrouw
Groppe haar beminde, om hem te bewegen
van meening te veranderen Toen zo
daarmee geen succes had, besloot ze een
eind aan haar le-ven, maar ook aan het
z-ijno te maken. In de gang van het huis
waar Heindl woonde verborg ze zich. Toen
ze hem met een andere dame de trap zag
afkomen trok ze een revolver, dio zo ver
borgen had gehouden en loste twee scho
ten op hem. De eerste kogel verwondde
hem aan de bovenlip, do tweede mifcte.
Do daderes ging op de vlucht en ontkwam.
Heindl Jiet zich eerst verbinden en deed
daarop van het gebeurde aangifte op een
politie-bureau. Een politiebeambte ging
naar do woning van juffrouw Groppe. Hij
vond deze gesloten en zijn herhaalde klop
pen werd niet open gedaan. De deur werd
daarop geforceerd en in het vertrek vond
men do gezochte vrouw dood. Zo had zich
een kogel door het hoofd gejaagd
In Mexico zal oerst-daags een serio
postzegels verschijnen in de waarden, 1, 2,
■3, 5, 10 en 20 centavos, met de beeltenis
van den vermoorden president Madero. In
het gebied, waar Carranza de baas is, is
een serio van 10 waarden 1 c. tot 1 peso
verschenen, met den opdruk Gobierno
Constitucionalista.
In Duitsche bladen wordt een Kópc-
nicldado verteld. Iemand die zich uitgaf
voor Obc-rregiemngsrat heeft to Ludiwigs-
hafen cn Fran ken thai inspecties gehouden
op ambtelijke bureaux cn in hospitalen en
is daarbij met zooveel zekerheid opgetre
den dat hij verscheidene dagen zijn rol
heeft kunnen spelen en hier en daar geld
heeft weten los te krijgen. Dab de Oberre-
gierungsrat vergat zijn hotelrekeningen te
voldoen, wekt© argwaan, maar boen men
hem wild© ontmaskeren, was hij spoorloos
verdwenen.
In Weenen is het proces begonnen te
gen den 44-jarigen Potworowski, zich noe
mende graaf Powtoro-wski, dio beschuldigd
wordt, zijn eigen vtouw uitgehuwelijkt te
hebben aan den zoon van den bekenden
brouwerije-igenaar Theodor Drehor.
Potworowski, dio voor heb gerecht ver
klaarde, avontuurlijk van aard te zijn,
leerde in 1905 te Weenen Ilse von Oppen,
dochter van luit.-generaal Von Oppen ken
nen en huwde kort daarop met haar te
Londen.
Aangezien de familio van den graaf zich
tegen het huwelijk verklaarde, omdat hij
katholiek en zijn vrouw protestant was,
huwde hij onder den naam van Von Weael-
stadt. m
In October 1905 verlieten <Io echtelie
den elkander en in 1912 leerde mevrouw
„Von Wedelstadt" den jongen Dreher
kennen en do beklaagde was haar met val-
sche papioren behulpzaam, om een huwe
lijk tus&chen beide mogelijk te maken, dat
in Galicië gesloten werd.
E'e beklaagde was op dat oogonblik fi
nancieel uitgeput, terwijl do rijke Dreher
een verkwistend leven leidde.
Potworowski fungeerde bij het huwe
lijk als getuige. Spoedig daarop stierf de
vrouw en Dreher verongelukte in April
1914 op een automobieltooht.
Potworowski stelde toen pogingen in het
werk om voogd te worden over zijn dochter
tje, wier erfenis meer dan een mdllioen
kronen bedroeg. Hierbij kwam de zwen
del aan het licht en een aanklacht was het
gevolg.
Van belang bij het voeren van het pro
ces zal de vraag zijn, of het tc Londen ge
sloten huwelijk als wettig moet worden be
schouwd.
Markies Jules dello Chdesa, een jon
gere broeder van den Paus, is op zijn land
goed te Pegli op 58-jarigen leeftijd over
leden.
Te Tokio is voor het eerst een
gedüng betreffende verbreking van trouw
belofte gevoerd. Feitelijk was het een ver
breking van het huwoiijk, welk huwelijk wel
gesloten was, doch nog niet in de registers
was ingeschreven, en dus volgens de Ja-
pansche opvatting geen ^geldigheid bezat.
Niettemin werd aan de verstooten vrouw
Hedo Nozawa een schadeloosstelling
van 25,000 gulden toegekend. Deze beslis
sing werd in hoogste instantie gegeven,
nadat in do twee vorigo instanties <le
klaagster in het ongelijk was gesteld).
Dit is naar het schijnt de eerste
maal, dat in huwelijkszaken in Japan de
rechten der vrouw of behandeling op voet
van gelijkheid met den man doro den rech
ter zijn erkend.
Het Engelsche stoomschip „Guerne-
sey", dat met de „Cherbourg" en de
„Southampton" een geregelden dienst tus-
schen herbourg en Southampton onder
hield, ia volgens een bericht van c3e „Petit
Parisien", bij la Hague op de rotsen ge
strand. Zeven leden der bemanning, onder
•wie de kapitein, zijn verdronken.
KORTL BERICHTEN.
.De minister van spoorwegen in Pruisen
heelt de verschillende spoorwegdirecties
er/.stig in overweging gegeven maatregelen
to nemen om zoo sp'oeiig mogelijk over te
gaan tot het aanplanten van groot© hoe
veelheden zonnebloemen op d© velden om
en nabij de stations en langs de lijnen
waar de niet vette, droge gronden zich
bijzonder tot dezen aanplant leenen.
Het zaad van de zonnebloem moet een
goede soort olie opleveren, die by het
bereiden van spijzen best to gebruiken is,
alsmede voor het fabriceeren van kunst
boter en ook voor andere doeleinden, waarop
vooral by do schaarschto aan vet dient
gelet te worden.
De overblijfselen der bloem moeten ge-
dioogd, ook een goed voedingsmiddel zijn.
Bij Rosenheim is van 100 M. hoogte een
monoplane gevallen, waarin een eerste
luitenant en een onderofficier gezeten wa
ren. Het toestel werd verpletterd. Do ben
zinevoorraad vatte vuur. De lijken waren
onherkenbaar verbrand.
Acht te Grimsby thuis hoorendo treilers
zijn zooveel over tijd, dat men ze als ver
loren beschouwt. LIk schip had ejn waarde
van ongeveer 700J pd. st. en een beman
ning van 10 koppen.
BLIIENLANÜSCUE BEAUC11TEN.
Met moet het nuttige met het aange
name weten to verbinden. Dit was blijkbaar
do meening van een volksmenigte, die Vrij
dag een houtwerf te Londen letterlijk plun
derde. Het geval zat zoo. Er ging Vrijdag in
de buurt waar de houtopslagplaats gelegen
is, het gerucht, dat zich daar een Duitscher
had verborgen. Natuurlijk liep op oa.ó ge
rucht de heele buurt uit en een der belang
stellenden opperde het vaderlandslievend©
denkbeeld om den vijand te zoeken. Dat
denkbeeld vond bijval en men waarschuwde
nier. de politie of den eigenaar, maar begon
onmiddellijk op eigen hand do jacht op den
Duitscher. De schutting om de werf werd
eenvoudigweg gedeeltelijk afgebroken en
do menigto stroomde de opslagplaats, waar
een groots hoeveelheid afbraak was opgesta
peld, binnen. En om den „vijand 3 elke
schuilplaats onmogelijk to maken, begon men
vervolgens alle hout weg to halen. Honderd-
vijftig mannen en vrouwen en kin-de
ren werkten in het zweet huns aanc-chijns
can alles wat maar draagbaar was weg te
Elccpeni en toon de inmiddels gewaarschuwde
politic ten tooneelo verscheen was de we>f
niet alleen vrijwel leeg geliaald, maar was
ock het kantoortje zoo goed als leeg geplun
derd. Alleen de brandkast stond neg, maar
deze was opengebroken, blijkbaar vermoed-
do men, dat do Duitscher hier een schuil
plaats had gevonden.
Zaterdag stonden een man, twee vrouwen
en drio jongen wegens di fstal op de werf
terecht. Zij verontschuldigden zich met de
vorldariDg, dat hun was gezegd, dat de eige
naar het hout cadeau gaf. Maar de rechter
aanvaardde do verontschuldiging niet en
legde den betrapten indringers een zware
boeto op.
Van den Duitscher was voor de rechtbank
natuurlijk geen sprake meer. Van dien had
nïermnd iets meer vernomen.
Een telegram in ons nummer van Woens
dag sprak ran een grcot9 ramp, die te
Lerwick had plaats gehad. Een nader tele
gram heeft doen znen, dat het ongeluk is
meegevallen. Do ontploffing was het gevolg
van een brand, di© in een winkel uitbrak.
Terwijl deze gehluscht werd, sprongen eeni-
go ontplofbare stoffen en verwoestten den
winkel en andore huizen in de nabijheid.
IV (Slot).
Over de Sub-Comité's.
Wij hebben Id een drietal schetsjes, af
en too in heb „Leidsch Dagblad" versche
nen. een vluchtig overzicht gegeven van
het Hcoföcomité, hetwelk zijn zetel op de
Breestraat heeft gevestigd, en de wijkcom-
mis3ie3, die in do verschillende wijken,
waarin de stad is verdeeld, de nooden, uit
don oorlogstoestand voortgekomen, hebben
onderzocht en in samenwerking met het
hoofdcomité zooveel doenlijk gelenigd.
Veel is er in die richting gedaan, dank zij
do voortdurende belangstelling van do zij-
do der burgerij, dio met haar bijdragen,
groot en klein, er voor zorgt, dat het Co
mité zijn heerlijk werk van solidariteit en
mensohenldefdo tot dusver heeft kunnen
volbrengen en, naar wij hopen -en vertrou
wen, he>t zal kunnen blijven doen zoolang
do nooden, uit den oorlogstoestand voort
gekomen, zullen duren.
Do schatkist van het Comité mogo nu cn
dan den bodem op bedenkelijko wijze la
ten zien, wij, Leidcnaars al te zaa.ni, heb-
bon er voor te waken, dat zij niet leeg wor-
do en dat het gelukkig optimisme van het
Comité nimmer word'c beschaamd.
En wij zullen dit vooral, als wij weten,
dat er van ons Steuncomité nog meer uit
gaat dan het verleenen van geldelijken
Bteun aan noodlijdende gezinnen en perso
nen alleen. Naast ©n in samenwerking met
hoofdcomltó cn wijkcommissies arbeiden
nog verschillend© subcomité's, waarvan wij
ten slotte nog iets willen vertellen.
Mot het oog op do plaatsruimte moeten
wij ons daarbij tot do twee voornaamste
bepalen.
Do oorlogstoestand drukt op den langen
duur zoer zwaar, misschien wel het
zwaarst, op do kleino neringdoenden -cn
handwerksliedend'io gemobiliseerd zijn.
In den eersten tijd der mobilisatie gevoel
den dezen door hun grootcr weerstands
vermogen de gevolgen van de crisis wel
licht niet zoo ernstig als vele werklieden,
dio door plotseling© werkloosheid, naast
do prijsstijging der eerste levensbehoeften,
onmiddellijk werden getroffen. Hoe lan
ger hoe meer werden de gevolgen in do
eerstgenoemdo gezinnen eohter ernstiger
gevoeld Wat er in den goeden tijd met
overleg was bespaard teerde in, het ge
mis van het hoofd der zaak werd steeds
dringerdcr gevoeld, terwijl, door het zich
zooveel mogelijk aanpassen der maatschap
pij, aan do abnormale verhoudingen, me
nig werkloozo weder aan den arbeid kon
gaan.
Vandaar een verschuiving der steunver-
lcening en een verklaring van het ver
schijnsel, dat verschillendo werkliedenge
zinnen van de ondersteuningslijsten kon
den worden afgevoerd en kleine nering
doenden en patroons moesten worden ge
holpen, wat den arbeid niet minder sym
pathiek, doch zeker wel moeilijker maakt,
in zoover althans, dat hij meerdero finan-
cioclo offers vraagt.
Nu kwam echter ook uit hoe verstan
dig heb was geweest een subcomité in het
loven te roepen, in het bijzonder belast met
bijstand cn hulp-verleening aan in werke-
lijken dienst zijnde kleine ncringd'oeni--,n
Do hoogste militair© autoriteit des
laóds, de Minister van Oorlog, begreep
ook, dat hier de steuncomité's helpend en
vooral bemidelend konden optreden
In een missiev aan de verschillende com
mandanten van 30 December j.l. worden
deze toch uitgenoodigd, om in verband met
do gevallen, waarin door bedrijfsleiders
en voornamelijk kleine neringdoenden, dio
door het in dienst zijn groot nadeel lijden,
dezen aan te zeggen hun verzoek te rich
ten tot de Steuncomité's, terwijl tevens
met betrekking tot aanvragen voor het
verleenen van verlof dn zulke gevallen het
advies van dio Steuncomité's moet worden
gevraagd.
Daaraan is gevolg gegeven en het sub
comité, voor dit doel aangewezen, heeft
reeds veel nuttig werk gedaan. Menig
verzoek om verlof werd door het comité
onderzocht en daarna werden militaire
autoriteiten van advies gediend, welk ad
vies in de meeste gevallen werd gevolgd.
Waar geen verlof kon worden verleend,
werd getracht op andere wijzo voor be
langhebbenden de economische nadeelen
weg to nemen, althans te verminderen.
Men ziet van hoe groote beteekenis dit
comité is, dab natuurlijk in voortdurende
verstandhouding staat met heb Hoofd
comité en dat zijn werkzaamheden wellicht
nog steeds zal zien uitbreiden, hoe langer
de mobilisatie duurt.
Een ander zeer belangrijke sub-comité
is het Vrouwen-comité voor
Werkverschaffing, waarvan de
werkzaamheden zoo veelvuldig en ver
scheiden zijn, dat wij er slechts hier en
daar een greep uit kunnen doen.
Als er iets gedaan moet worden in het
algemeen belang en in het bijzonder, als
er nooden moeten worden gelenigd, dan
de ervaring leert altijd weer zijn het
voornamelijk de vrouwen, die zich het
eerst besohikbaar_ stellen en zich aan het
op zich genomen werk met alle kracht
wijden.
Het is in deze ernstige tijden niet an
ders geweest. Naar het voorbeeld van
H. M. do Koningin boden de vooraan
staande vrouwen in Leiden- ook voor de
steunverleening haar dientsen aan. Zij
zochten en verkregen natuurlijk onmid
dellijk samenwerking met het Plaatselijk
Steuncomité. Weldra bleek, dat het haar
aan medehelpsters niet zou ontbreken.
Van alle kanten boden zich jong© meisjes
aan. In de eerste opwelling, om ook iets
te doen, wendden ze zich tot het „Roode
Kruis", dat echter gelukkig niet bij voort
during zoovele krachten noodig had.
Oudere en meer ervaren vrouwen vorm
den zich tot een comité voor werkverschaf
fing on sloten zich als een sub-comité aan
bij het Steuncomité, waaraan het nog is
verbonden en onschatbare diensten be
wijst.
De vermindering van de werktijden «aan
de Leidsche Katoenfabriek en aan andere
inrichtingen, maakto ook vele vrouwen en
meisjes gedeeltelijk werkloos: In wele ge
winnen, waar de man en kostwinner als
milicien of landweerman in werkelijken
dienst was geroepen, meende do vrouw
zelf iets te moeten aanpakken, ten einde
het gemis der verdiensten van den man
©enigszins aan te vullen.
Dezulken klopten niet tevergeefs bij
hot vrouwencomité, dat zich nog in ver
schillende onderafdeelingen heeft gesplitst,
aan.
De tijd van het jaar leidde in den aan
vang allereerst tot het inmaken van
groenten, met welke verschaffing men al
dadelijk succes had. De ingemaakto groen
ten werden zooveel mogelijk aan particu-
SCHAAKRUBRIEK van .':ot SCHAAKGEZELSCHAP
„PALAMEDE S".
Opgericht 13-16.
Speelavond: lodoren Maandag
In do Bovenzaal van Cafó „Central", Breests-aat.
Aanvang: 8 uren.
Redactie: L. BIERHASZ en J. J. PL ANJER.
II, Probleem No. 73.
Mil A. Charlick.
Zwart. (12).
a b c d o 1 g h
Wit. (9).
Wit: K.aG, D.g4, T. b5 en d7, L.al
en 24, P.d2 en f4, p.f2.
Zwart: K. d 4, D. h6, T. cS, L. dG en g8,
P. c 1 cn c 3, p. a 7, o 7, d 3, g 5 en li 4.
.Wit spoelt en geeft in 2 zetten mat
(Zie diagram).
Of lossing Probleem No. 71: D. d4; enz.
Goede oplossingen ontvangen van de hee-
ren: H. J. Bouwman, J. Cloos, E. S. van
Kloeten Sr., D. Kruissink, G. J. van Leeu
wen, L. Schilthuizen, J. W. Sehiiss, J. C.
Sjardrjn, I. Tcleng, L. M. Valkenburgh, Chr.
J. Vracht, mej. Japikse, allen te Leiden;
A. Baljeu, Katwijk; H. J. Broekveldt, Oegst-
geest; H. te N.; K. Haasnoot, Katwijlc-aan-
Zee; J. van Os, Voorschoten; G. Vooijs Gzn.,
Katwijk aan den Rijn en J. J. Vooijs. Bussum.
Oplossing Extra Frobleem No. 2: T. g8;
enz.
Goede oplossingen ontvangen van de hee-
ren: II. J. Bouwman, D. Kruissink, G. J.
van Leeuwen, L. Schilthuizen, J. W. Schüss,
J. C. Sjardrjn, L. M. Valkenburgh, Chr. J.
Vrucht en mej. Japikse, allen te Leiden;
H. J. Broekveldt, Oegstgeest en J. van Os,
Voorschoten.
Oplossingen worden ingewacht tot uiter
lijk Dinsdag 20 April a.s. nam. 'o uren, aan
het Bureel van dit Blad.
VROUWENRUBRIEK.
DE KOMENDE Z0MERM0DE.
Wie had het kunnen denken! Iedereen
was er natuurlijk van overtuigd, dat do
„crisis" ook een crisis in de kleeding-in-
dustrie zou teweegbrengen. D.w.z., dat we
in het voorjaar en in den zomer van 1915
nu eens geen nieuwe mode zouden zien
opdagen. En ziedaar, men heeft het aange
durfd geheel nieuwe modellen te lancee-
ren. En welke modellen? Werkelijk, ik zou
het vergeeflijk gevonden hebben, indien men
dit jaar, terwille van de tailooza vrouwen,
die heel wat op hun kleed-budget moeten
bezuinigen, toiletten had' voorgeschreven, ja
desnoods met één-kwart-mouwen, met voet
en enkelvrije r okken, met een vierkante,
diepe halsuitsnijding, alles uit economie. Wel-
licht was dio comhinatio mooier geweest,
dan wat er nu komt. De wrjde overrok
kleedt de meeste Hollandsche dames ove
rigens wei. Alleen het keursachtige jakje,
dat tegenwoordig aan do meeste kostumes
gehecht wordt, en daardoor eenigszins doet
herinneren aan het smalende „kan het er bij,
do© het er bij," heeft lang niet mijn syz*.
patkie. Verder geeft men do mode weer
lango mouwen en hoog© boorden.
D© mantels met nchootj.33 en de japon
nen met tuniques ziet men reeds veel dra
gen. Jammer is, dat dö meeste #unes zich
bij het aanschaffen harer toiletten t© wei
nig rekenschap geven van de rest van haar
garderobe. Zoo kan het gebeuren, dat men
een modieus toilet ziet dragen onder een
halflangcn mantel, m9t het gevolg, dat een
punt der tunique Oüder den mantel uit
komt, hetgeen natuurlijk afschuwelijk staat.
Liever oud-modisch, doch harmonisch ge
kleed, dan zoo. Wie echter niet in staat
is, zich bij all© koctumes n passenden man
tel aan te schaffen, doet beter, een z.g.
neutraal model te nemen, d.w.z., een model
dat een jaar of vier, vijf in do mode blijft.
TE VEEL BELANGSTELLING.
Had u ooit kunnen geloovcn, lerezes, dat
er van uw tersluiksche vraag aan uw intie
me yriendiu over het toilet van een gemeen
schappelijke kennis, zooveel nota werd geno
men, dat het hier een letterkundig student
instaat stelde zijn doctoraat crctoor t-; ha
len? Dezer dagen gaat een jonge man den
wetenschappelijker ordersckeidingstitel van
doctor ontvangen, cn dat alleen om zijn
grondig onderzoek naar de vraag „Wat had
zij aan"De student ia kwestie heeft oude,
oeroucte geschriften doorsnuffeld en zelfs do
vrouwen uit die tijden heeft hij hooren vra
gen naar het kostuum harer zusteren. Zoo
hadden de beroemde Cleopatra, Nonna en
Julia na groote feesten slechts alleen be
langstelling voor het toilet cfler aanwezige
dames. Do oud^ Batavierechtgenoote was
reeds de vraag op de lippen beschoren
„Wat had zij aan", e!i van de vrouwsperso
nen uit de Afrikaansche oerwouden wordt
ook beweerd, dat zij zich bar interesseeren
voor do kleeding van andere vrouwen
Vraag: Ik heb een broer die matroos
is bij Hr. Ms. „Regentes" Batavia, Ned.-
Oost-Indaé. Zou u mij ook kunnen
zeggen, wanneer er weer een boot weg
gaat, waarmede wij gratis pakjes weg
kunnen sturen?
Antwoord: Informeer even op de
Kweekschool voor Zeevaart, daar kan men
u alle mogelijke inlichtingen geven
V raag: Daar ik gaarne een verza
meling zou willen aanleggen van de pho
to's dor verschillende oorlogsschepen van
de groote mogendheden, vraag ik u of u
mij een middel aan de hand kunt doen
om in het bezit van genoemde photo's te
komen.
Antwoord: Wij vreezen, dat u deze
vorzameling niet voltallig Zult krijgen.
Zulke photo's zullen wel niet in den handel
zijn. Het zou ook een verzameling wor
den I U zult echter wel een enkele maal
zulk een photo in een tijdschrift tegen
komen. Knip die er uit, dan krijgt u zoo
langzamerhand een heele collectie.
V raag: Een dienstbode, die 1 Janu
ari haar niéuwiaarsgeld gehad heeft ©n
half Maart haar dienst heeft opgezegd te
gen 1 Mei, wegens huwelijk, heeft mevrouw
nu recht om met Mei het nieuwjaarsgeld
van haar huur af te houden
Antwoord Wettelijk is er omtrent
nieuwjaars- en kermisgeld niets geregeld.
Als daarover kwestie ontstaat, zal ten
slotte de kantonrechter uitspraak moeten
doen. Wij zijn overtuigd, dat hij in dit
geval mevrouw in het ongelijk zou stellen.
Waar het dienstmeisje bij de cllenstopzeg-
ging den wettelijken termijn in acht neemt,
en voor haar heengaan een zeer plausibele
reden aanvoerd en bovendien vijf maan
den in het nieuwe jaar in dienst blijft,
komt haar de nieuwjaarsfooi toe.
lieren verkocht en om concurrentie met
inmakerijen to voorkomen, bij voorkeur
aan gezinnen, welke in gewone tijden voor
eigen inmaak zorgen.
Voor zoover de groenten niet werden
verkocht, konden ze natuurlijk worden uit
gedeeld aan behoeftigen of op andere wijze
benut.
Een werkverschaffing, aan geen enkel
jaargetijde verbenden, is het naaien en
breien, waarvoor het Leidsche Volkshuis en
het gebouw van de R.-K. Zita-vereeniging
werden beschikbaar gesteld.
De vrouwen en meisjes, die dezen arbeid
verrichten, worden daarvoor natuurlijk be
taald. echter kan het loon met het ver
diende op de fabriek nooit hoogcr komen
dan do totaal-verdiensten in normale tijden.
Voor zoover voor de militairen gewerkt
werd, zooals het stoppen van "sokken, het
verstellen van ondergoed, ontvangt het
Comité daarvoor vergoeding van het Rijk,
terwijl de Comités v. strooza-kken, bivak
mutsen, buikgordels, enz., ook tegen ver
goeding bij de Werkverschaffing van het
Vrouwencomité lieten werken, ovenals en
kele particulieren dit deden en nog doen.
Ook werden in den winter nog pols
moffen en sokken voor het leger gebreid,
waarvoor o.a wo' beschikbaar werd gesteld
door H. M. do Koningin.
Meisjes en vrouwen,, op ateliers
werkend en nu werkloos, komen onder des
kundige leiding samen in een lokaal van
het aan de gemeente toebehoorend heeren
huis naast de II. B. S. op de Pieterskerk-
gracht. Dez© houden zich voornamelijk bezig
met het vermaken van aan het Comité ge
schonken gedragen kleeren, terwijl zoo noo
dig ook nieuw ondergoed wordt gemaakt.
De gemaakte en vermaakte kleedingstuk-
ken worden in gezinnen uitgedeeld, waar
daaraan, blijkens onderzoek der wijkcommis
sies behoefte is.
Van verschillende kanten ontving het
Vrouwen-Comité reeds zendingen gedragen
kleodingstukken, zelfs uit Indië en Amerika,
Deze kleeren worden tor voorkoming van
besmetting eerst uitgestoomd.
Eindelijk wordt nog jiaaiwerk, dat voor
uit wordt geknipt, aan de werkzoekende ge
zinnen uitgegeven.
Een andere, hyzonder nuttige tak van
werkzaamheden is het geven van kookles
sen, eveneens in het Volkshuis en jn het ge
bouw der Zita-Verccniging, waarvoor
iemand, dio onbekend wenscht to blijven,
een bedrag van 500 beschiikbaar stelde en
de meisjes lccren daar volksspljzeri koken,
terwijl zij op de hoogte worden gesteld van
do voedingswaarde der verschillend© spij
zen.
Behalvo het meest voor de hand liggend©
doel van werkverschaffing, wordt met al
de genoemde werkzaamheden toch nog iets
anders bereikt.
De werkloozen, voornamelijk de jonge
ren, worden van d© straat gehouden, wor
den geoefend in nuttige huishoudelijke werk
zaamheden, wat hen in het volgend leven
zeer van pas zal komen, en wennen aan
orde en tucht.
Er gaat in één woord van al deze be
moeiingen een opvoedende kracht uit, voor
de toekomst mogelyk van nog grootero be
teekenis dan het directe nut, dat er mede
bereikt wordt.
Zoo openbaart zich ook weer in dit op
treden do practische zin van onze Holland
sche vrouwen, waarin zij ook den mannen
dikwijls een voorbeeld, kunnen geven.
Wie met deze werkzaamheden, waarvan
wij slechts een vluchtig overzicht konden
geven, eens persoonlijk kennis maakt, zal
nog meer overtuigd worden van de betee
kenis van dit Vrouwen-Comité voor Werk
verschaffing, als gewichtig onderdeel van het
Leidsch Steuncomité. Het past geheel en al
in het groote raderwerk, dat niet behoorlijk
zou kunnen functionneeren als het er uit
weggenomen werd.
Eén leidende gedachte beheerscht welis
waar ganscli het werk van ons Steuncomité,
doch daarbij is een stelsel van arbeidsver
deling toegepast, dat mogelijk maakt, dat
ieder onderdeel zich in volle kracht kan
ontplooien, zonder vrees in te grijpen in het
werk van een ander.
Vele hoofden en handen maken hier in
derdaad het zware werk liclit, en aller werk
in den volstrekten zin des woords belang
loos gedaan wordt gedragen door het
mooie beginsel van liefde, liefde voor den
door den oorlogstoestand zwaar getroffen
medemcnsch.
Wie buiten het werk staat, doch zich
daarom niet minder aansprakelijk gevoelt
voor het leed, dat in breede kringen der
samenlevnig wordt geleden, toone zijn be
langstelling er voor, door te geven, lean het
zyn, veel te geven, telkens weer, zoolang
de oorlogstoestand duurb
