Nederland en de Oorlog.
Maandag 8 Maart
A0. 1915.
(B$ze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
U\J ONS LAND.
f^jo. 16800
PRIJS BKR ADVERTHNTISN:
Van 18 regels /"1.05. Iedere regel meer /"0.17£. Kleine advertentiën
yan 30 woorden 40 Cents oontant; elk tiental woorden meer 10 Cents.
Voor het incasseeron wordt f 0.05 berekend. Bewijsnummer 6 Cents.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden f 1.30; per week. f 0.09.
Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. D 0.10.
Pranco per post1.65.
r.3ïssa
Eerste Blad.
DE REDACTIE zal vanaf a.s. MAANDAG
15 MAART gevestigd zijn in ons
Nieuw Gebouw
LEIDSCH DAGBLAD
k>J oordemdsplem.
'ALLE Stukken en Mededeelingen, Brieven
enz., verzoeken wij vanaf dien datum
aan dit Nieuwe Adres te Adressceren
en te doen Bezorgen.
DE ADMINISTRATIE is behalve Doc-
zastraat ook aan het Noordeindsplein
gevestigd, zoodat ook daar Adverten
tie-orders en Boodschappen kunnen
word on aangenomen.
DE NIEUWE TELEFOONNUMMERS
ZIJN:
Redactie 1507
Administratie 1481
liet Nummer Doezastraat blijft 175.
Naar aanleiding van een besluit
van Uitgevers van Dagbladen zal do
inning van de AbonnementsgeMen
voortaan geschieden tegen het einde
van het kwartaal, dus ditmaal in den
loop van de maand Maart.
SPECIALITEITEN-VOORSTELLING
SCHOUWBURG.
In tijden is 't niet gebeurd, dat de
Schouwburg zijn deuren geopend heeft
om de minnaars van een specialiteiten
voorstelling te ontvangen. Gisteravond
heeft Paul Carré voor zoover we weten
een onbekende in deze kunstwereld
het eens met een specialiteiten-gezelschap
er op gewaagd. En hij heeft reden om
tevreden te zijn, want het bezoek was
goed en het publiek toonde zich dank
baar gestemd.
Het tableau de la troupe was reeds in
advertenties en op aanplakbiljetten gege
ven. Het programma vertoonde met die
aankondigingen nogal vrijwat afwijkingen.
Welgeteld waren van dc elf aangekondigde
attracties vijf achterwege gebleven en Je
werkelijkheid vertoonde ook nog een paar
afwijkingen met het programma. Vandaar
misschien dat er betrekkelijk weinig af
wisseling was. Geen dressuur, geen hoog-
draad kunstenares, geen balanceur excen
triek, geen Vlaamscho voordracht kunste
nares en geen miniatuur soubrette. Het
programma was zeer gedund.
Do Hollandsche exentric humorist
John Paulus opende het programma en
wist met zijn lied op Keetje er eenige
stemming in te brengen. Het zingen ging
hem niet te best af, maar dit behoort zoo
bij de meeste humoristen. Op hem volgde
Miss Marion, een English song en dance-
nunimerals zang-nummer was dat nog
wel iets, maar met den dans vlotte 't niet
al te best.
De viool virtuoos Zirardini gaf niet on
verdienstelijk een paar vioolnummcrs.
Met z'n begeleidenden pianist was hij 't
in het tweede nummer weinig eens. De-
pianist heeft bepaald niet geweten, wat
&r eigenlijk gespeeld werd. 't Was echter
zoo erg niet, want de dankbaarheid der
toehoorders, die gewoon zijn zich te uiten
in applaus, was er niet minder om.
Toen kwam een alzijdig ontwikkeld ar-
hst mr. Carter, geassisteerd door Miss
Corrina niettegenstaande hun Engelsche
namen onvervalschté Nederlanders die
Zlf-k onlodig hielden met goochelen, kunst-
schieten, wielrij len en gedachten lezen.
En in elk opzicht voldeden deze twee.
Vooral het schieten van Carter was ge
weldig. Zoo zagen we 't zelden. Beiden
bleken niet van geest ontbloot. De miss
bewees dit, toen ze als medium fungeerde,
Carter zelf had hiervoor voortdurend ge
bogenheid. Hij was bovendien een uitne
mend nieuwsbureau, want wat nog nie-
ni.and v/ist, vertelde hijDo Engelsche
Zl?kte is in Duitschland verboden.
Het laatste nummer voor de pauze was
een Crcoolscho baritonzangeres. 'tWerd
het succesnummer van den avond. Deze
temperamentvolle dame met hïiar diep,
krachtig geluid heeft bijzonder geamuseerd.
En met haar Tipperary heeft ze er een
stemming ingebracht, neen ma-arHaar
vocale capiciteiten toonde ze daar uiter
mate door alléén tegen de geheel© zaal in
het refrein to zingen.
Na de pauze nogmaals fietsers. Een mu
zikale mijnheer, die erg onbillijk was door
te toornen op de pianist. Zoolang hij zelf
niets beters weet te prest-eeren, moet hij
dat laten, 't Staat zoo onopgevoed. En
verder was er nog een mijnheer met een
sterk gebit-. Een juffrouw op de fiets tilde
hij met zijn tandjes op en zelf kwam hij
zoo van boven uit den schouwburg naar
het tooneel glijden.
Ziedaar, wat gegeven werd. Aan het
eind bleef het publick nog wat zitten, want
door de omzetting van het programma was
't niet duidelijk of het afgeloopen was of
niet. Het heengaan van den pianist was
het antwoord op deze vraag.
Toen verlieten allen de schouwburgzaal.
Spocialiteïteii-Yoorstolling in
„Zomerzorg".
In „Zomerzorg" trad gisteravond op het
Rcsidentie-Revue-Gezelschap, directeur J. J.
Boelens. Eenigen tijd geleden hadden velen
met ons reeds hot genoegen eenige krachten
van deze Haa-gsche onderneming in deze
zaal te zien werken. Nu was de belang
stelling in hun verrichtingen wel vrij groot,
imaar als de dames en heeren weer eens
komen, hetgeen zij, naar ons werd ingefluis
terd, voornemens zijn, zal het hun onge
twijfeld hoogst aangenaam wezen nog min
der leege stoelen te zien.
Er is veel gegeven. Do pianist en kapel
meester heeft in beide functies zijn niters ba
best gedaan. Hij" heeft heel wat klank aan
zijn instrument ontlokt, flink gedirigeerd
als er maar even te dirigeeren viel en zelfs
gezongen als een lijster, wanneer het ge
achte publiek zioh wat scheen te gencereii
om een refrein mee te brullen, al had een
lieve dame van het tooneel liet daartoe
willen bewegen.
Annio Molléo was die blondine, die nu
eens als dramateuso alléén onder haar vol
len naam optrad, dan weer als transformatie-
soubrette als een der „gezusters" Annie en
Nelly, waarbij zij verre uitblonk boven
Nelly.
Dan werkte er een jongleur, uitnemend.
Harry de "Vera noemt hij zich. Hij doet me-t
hooge hoeden, ballen, een brandende sigaar,
een dito lucifer, met borden, stoelen, enz.
bewonderenswaardige toeren omlaag en in
de hoogte.
Jch. Segcrs, bariton van de Gentsche
Opera, is inderdaad een zeer verdienstelijk
zanger, die o.a. mot „De Vlaamsche Leeuw"
groot succes behaalde-.
Otto Reiter, die zich heel bescheiden voor
stelt als Neerlands beste humorist, is een
baas in het leelijke-gezichton-trekken en een
specialiteit in een-grooten-mond.op zetten. Af
en toe lijkt hij wel wat op een Nijlpaard,
't Viel in den smaak.
Na de prestaties van deze menschen vóór
den rusttijd werd er na gegeven de revue
„Vindt je het erg???" waarin de kunste
naars uit den vooravond, de jongleur ook,
maar nu niet als zoodajiig ook meewerkten.
Mejuffrouw Annie, meergenoemd, en Otto
Reiter, ook al bekend, hadden-er zelfs heel-
wat in te doen. Er kwamen in voor: Piet
zelf, heel dik; zijn huurman Nelis, zijn
buurvrouw Kee, typen; zijn buurvrouw Mie,
een echte verschijning; een vrouwelijke
chauffeur, heel aardig en ondeugend; werk-
lcozcn, niet veel; vrouwelijke soldaten, twee;
een visiator, nooit van gehoord, bedoeld is:
een psychiaterdo Nederlandsche Maagd,
gehelmd natuurlijk en in 'twit; vredes
engelen, wij konden er maar écn zien.
Uitgevoerd werden, niet kwaad, moderne
dansen, in hcusch mooie kostuums.
Tot slot was beloofd en werd gegeven
een apotheose: Hulde aan Neerlands vlag,
in den trant van apotheoses in de revues
van Ter Hall, maar natuurlijk niet zóó
schitterend en niet zóó mooi aangekleed en
niet zóó goed bezet. Zes personen flikten
het hem hier. Maar zij deden het zóó, do
menschen op het tooneel, dat de mensehen;
in do zaal juichten en applaudisseerden en
tevreden naar huis gingen.
Een paar jonge menschen in de zaal
probeerden telkens voor humorist te spelen.
De een schreeuwde af en too om „Rikie",
zeer waarschijnlijk een van het bedienend
personeel, cu was gul met biör voor zich
zelf, do „piano" en den grond; de ander
bespeelde een fluit. Beiden hadden geen
succes cn konden nog even vóór het einde
op eigen gelegenheid en zonder kleerscheu
ren den Stationsweg bereiken.
Wegens verbouwing der Universiteits
bibliotheek, is het oude gebouw thans ge
sloten en zijn leeszaal en bureaux tijdelijk
gevestigd in hot eertijds door prof. H. van
der Hoeven bowoond© huis aan het Rapen
burg.
De leeszaal is' ook 's avonds geopend.
Kamer van Koophandel.
De ,,N. R. Ct." en ,,De Nieuwe Ct."
meldden, dat de pasgekozen leden van
de Kamer van Koophandel alhier, reeds
besloten hebben hun benoeming niet aan
te nemen en dat de heer De Koster, die.
zijn benoeming reeds had a-anvaard, ook
zijn lidmaatsohap zal neerleggen.
Tot op dit oogenblik is een en ander
echter nog niet officieel geschied.
Lcidsohc Coöperatieve Broodbakkerij- cn
Vcrbruiksvercenigmg „Vooruit".
Uit het jaarverslag 1914 van deze Vereeni-
ging blijkt, dat noch de inwendige stor
men in de eerste helft van dit jaar, noch
de uitwendige stormen in de tweede helft
het scheepje der Coöperatie hebben kun
nen beletten om' veilig zijn vaart te ver
volgen.
Met inwendige stormen wordt bedoeld het
ernstig m'eenings verschil tusseihén de leden
en een deel van het bestuur inzake den
nachtarbeid. Toen cle vraag zich opdrong
of men, om op tij dj het brood te kunnen
leveren, den eersten stap zou zetten op den
weg, die leiden zou tot invoering van nacht
arbeid voor het bakkor3personeel, werd deze
eerst ontkennend beantwoord in hot belang
van de vakbeweging.
Toen eohter aan liet eind van Ket jaar
door do op advic3 van den accountant inge
voerde bedrijfscentrale bleek, dat de bestaan
de wijze van werken in de bakkerij, de Coö
peratie op groots verliezen kwam te staan,
doordat het deeg niet voldoends 'tijd had
om te rijzen, viel do beslissing, thans door
het bestuur genomen, uit ten nadeele der
vakbeweging, in overleg evenwel mtet het
hoofdbestuur van den Bakkers bond en op
voorwaarde van toegezegde verbetering van
arbeidsvoorwaarden van hot bakkers.perso-
necl.
Het aantal leden, dat op 1 Jan. 1914
1000 bedroeg, klom tot 1099. Het aantal
verbruikers der bakkerij daalde in dit tijd
perk van 1500 tot 1457. Deze achteruitgang
moet op rekening van de oorlogscrisis wor
den gestold.
Het aantal verbruikers van den kruide
nierswinkel steeg in 1914 van 596 tot 604.
Onder die 604 verbruikers waren 146 niet-
leden. Ook do gang van zaken in den win
kel leed sterk onder do crisis.
I-Ict ledental van hot Ziekenfonds steeg
van 1111 tot 1132.
Ook de verzekering ging vooruit, maar
evenals hij het Ziekenfonds was de vooruit
gang als gevolg van don gedrukton toe
stand, minder dan verleden jaar. Van 2794
steeg het aantal verzekerden tot 2822.
Op 1 Januari 1914 was het bestuur aldus
samengesteld: J. H. Peter, voorzitter; D.
A. van Eek, secretaris; D. Vijlbriof, 2de
secretaris; H. J. Baart, D. P. Harting,
,W. C. Hemerik en Joh. Kuik, commissa
rissen.
Tengevolge van het bedanken van D. P.
Harting, ,W. C. Hemerik en Joh. Kuik,
werden in de 1 eden vergadering van 8 April
1914 tot commissarissen gekozen: W. F.
de Koning, O. Th. Sloots en J. Tiorolf-
Op 1 Jan. 1915 waren 39 personen in
vasten dienst der Coöperatie.
Uit do exploitatierekening van do bak
kerij bleek, dat de omzet van brood een
totaal bedrag vormde van f 125,877.24, met
een winst van f 14,S79.S9l/2-
De omzet in den kruidenierswinkel be
droeg f 47^027.18, met een winst van
f 4679.45.
Van de netto-winst werd 25 pOt. gebruikt
voor reserve, 10 pCt. afgestaan aan de ar
beidersbeweging, waarvan de Leadsche Be-
stunrdersbond f 8-18.48 en de S. D. A. P.,
afd. Leiden, f421.74.
Daarna was er nog 65pOt. beschikbaar
voor dividend, enz. I./oden-verbruikers ver
kregen 5 pCk, verbruikers 2l/s pCt-, even
als verleden jaar. Hieruit blijkt, volgens het
verslag, dat de financieele toestand gunstig
is te noemen.
Specialiteiten in het Bioscopo Theater.
In het Theater aan den Stationsweg tre
den alweer nieuwe specialiteiten op.
De acrobatiek viert er andermaal triom
fen. De menschen zoeken het zelfs zóó
hoog, dat zij niet aldoor op het tooneel
kunnon blijven, maar een paar koeren in do
zaal komen werken, om beter gezien te
worden. Zij zijn de stille aandacht wel
waard.
Bijzonder evenwel willen wij ditmaal wij
zen op de inderdaad hoogst komische en
verrassende toeren van oen kleinen hond,
een bijzonder knap diertje, dat mot zijn
meesters prachtig samenwerkt en hun veel
applaus bezorgt, hetwelk zij dan ook ver
dienen als do leermeesters van den vier-
voetigen artist. Heel aardig om te zienl
Als deskundige voor de akte-examens
L. O., t>o Haarlem ai te nemen, is voor
kennis dor natuur benoemd do heer Yan
Wamelen, alhier.
Op het tweetal voor predikant bij de
Geref. ffem. Nieuwe Rijn alhier zijn
geplaatst: ds. H. Roelofse, te Zeist, en
ds. G. van Reenen, te Opheusdon.
X
DIT ONZE STAD.
STEUNCOMITÉ LEIDEN.
Oorlogstoestand 1014.
In de afgeloopen week meldden
zich om steun aan 30 personen.
maakt met het totaal dor vo
rig© week ad 3008
oen totaal van.3038 personen.
Tot 27 Febr. waren behandeld 2223 aanvragen.
In do afgeloopea week kwamen
in behandeling33
Totaal2255 aanvragen.
Afgewezen waren tot 27 Febr. 552 aanvragen.
in de afgeloopen week 20
Totaal.» 572 aanvragen.
VOOR HET STEUNCOMITÉ.
Door korporaals en manschappen van
de eerste compagnie der uiterste rechter
flank van het 4de reg. inf., gehuisvest 1
school Langebrug, is heden weder voor
bovengenoemd Comité 3.32% aan ons
afgedragen.
UITVOER INC VOOR MILITAIREN EM
WERKLOOZEN.
DE REPRESAILLEMAATREGELEN
Zondagavond gaven de Soc.-Democr.
Zangvereeniging „De Stem des Volks" en
de Arb. Muziekvereeniging „Morgenrood"
een uitvoering in „De Graanbeurs" voor
militairen en werkloosen, zooals het pro
gramma aangaf. De zaal was geheel bezet.
Onder de aanwezigen merkten wij echter
slechts weinig militairen op en dat al de
overigen werkloozen zullen geweest zijn,
durven we betwijfelen, zooveel te be
ter, trouwens
De voorzitter van „Morgenrood", de
heer Van der Zeeuw, opende de bijeen
komst met een kort woord, waarin hij zijn
vreugde uitsprak over do goede opkomst.
Daarna werd op verdienstelijke wijze
het programma uitgevoerd, waarbij „Mor
genrood"" met een kort woord, waarin hij
zijn vreugdo uitsprak over de goede op
komst.
Daarna werd op verdienstelijke wijze het
programma uitgevoerd, waarbij „Morgen
rood" en „De. Stem" elkaar afwisselden
en beide veel bijval inoogsten. Toen „De
Stem" het in socialistische kringen popu
laire „Moeder, ga voor je kindje staan",
had gezongen, was het applaus zoo gewel
dig, dat het laatste couplet moest worden
herhaald.
In de pauze hield mr. Van Eek een kor
te rede, waarin hij op organisatie der ar
beiders aandrong. Het was daarvoor nu
meer dan ooit tijd, omdat ten slotte de ar
beiders alleen in staat zijn het kapitalisme
te overwinnen en daardoor den oorlog on
mogelijk te maken. Ook door zang en mu
ziek wordt propaganda gemaakt voor de
zaak des volks: 28 leden voor „Morgen
rood" en 50 voor „De Stem" is veel te wei
nig. Hij tlrong daarom op toetreding aan.
Bij het rondgaan met lijsten traden eeni
ge personen toe.
UITVOERVERBOD OPCEHEVEH.
Bij Kon. Besluit van 6 dezer is het ver
bod van uitvoer van klaverzaden, uitge
vaardigd bij Kon. besluit van 16 Febr. jl.
tijdelijk opgeheven.
In verband met het Kon. besluit van
20 Febr. 1.1., waarbij alle landen van
Europa zijn aangewezen als de landen
naar welke het verboden is vleesch, het
welk niet voorzien is van één of meer
merken als bewijs dat het bij een van
Rijkswege ingestelde keuring voor uitvoer
geschikt is bevonden, uit te voeren of aan
eenig middel van vervoer tot uitvoer
aan te bieden, heeft de minister
van Landbouw bepaald, dat van
genoemd verbod met ingang van 8 dezer
ontheffing verleend wordt voor
a. bevroren nieren en hersenen
b. gezouten schild- en lymphkiieren.
DEXTRINE NAAR DU ITSCHLAMD.
Men meldt uit Delfzijl
Nu aardappelmeel van hier niet meer
te bokomen is, betrekt men in Duitschland
van de Groninger fabrieken dextrine
van aardappelmeel. Naar men voor eteliig
verzekert bakt men daar in Duitschland
Ook al brood van. 'tZou zelfs beter zijn als
van aardappelmeel, dat to los is.
Hier zijn bereids twee schepen met dex
trine, bestemd voor Emden, aangekomen.
WERKVERSCHAFFING.
DER CEALL IEERCEr?.
Me.i meldt aan de ,,N. R. C.", dat de
Overzee- trust-Maatschappij aan de En
gelsche regeering het "verzoek heeft ge
richt, de eerstvolgende dagen nog eenige
consideratie te betoonen met de ladingen
in Nederlandsche schepen, opdat de kan-
del hier te lande maatregelen kan bera-'
men omtrent de Duitsche goederen
VOORLOOPIGE
CHTE?: IS WECENS
OVERTREDING VERSOP VERBLIJF
BINNEN CEBIED IN STAAT VAN BELEC.
De regeering heeft ingediend een wets
ontwerp tot toelating in de tegenwoordi
ge buitengewone omstandigheden van voor-
loopige hechtenis wegens overtreding van
het verbod, binnen een in staat van be
leg verklaard gebied te verblijven.
MIJNENGEVAAR.
De schipper van den logger Sch. 101
rapporteerde op het havenkantoor te
Scheveningen, dat door hem Woensdag-
avond een mijn was gezien dwars voor het
Kurhaus, Donderdag een tusschen Katwijk
en Scheveningen in ongeveer 10 vadem
water, en dienzelfden dag ter hoogte van
Loosduinen 2 mijnen in 10 en 11 vadem
water.
Kapt. A. Ribbens, gezagvoerder van het'
Nederl. s.s. „Prof. Buys", te Harlingen
gearriveerd van Hull via Rotterdam, heeft'
Vrijdag tusschen IJmuiden en Nieuwediep
drie mijnen gezien.
Te Harlingen werd voor de haven een
mijn gezien, die ten noorden der stad
aangedreven is en onder bewaking gesteld.
Op het strand van Texel zijn aange
spoeld een bom, vermoedelijk van een
vliegmachine, en een mijn.
DE UNIFORM DER INFANTERIE.
Volgens de ,,N. 11. Ct." is in beginsel
besloten bij de infanterie de korte panta
lon met beenwindsels in te voeren.
DIEFSTAL EPJ SMOKKELEN VAN
n EN P AARD EN.
De gemeenteraad van Almelo besloot
voor werkverschaffing en om te ontgin
nen aan to koopen van B. W. Hessolink
te Varsseveld ongeveer 14 hectaren hei
degrond, deel uitmakende van het maat-
veld, gelegen onder Borne onmiddelijk bij
Almelo.
Te Nijmegen zijn twee renpaarden, toe-
behoorende aan den hoer J. aldaar, en
een waarde van fSOCO vertegenwoordigen-,
de, gestolen. Ze werden te Kleef opge
spoord, waar de dieren, na over de grens
te zijn gesmokkeld, waren verkocht. De
politie te Groesbeek heeft in verband rnet
dit feit, reeds zes personen gearresteerd.
yOOR HET BSLCISCH ROODE KRUIS.
Buiten de post- en telegraafkantoren
van het IJzergebied, die nooit hebben op
gehouden te werken, bezit België nog een
post- en telegraafdienst in het Noorden
der provincie Antwerpen, en wel in de
gemeente Baarle-Hertog. Dit dorp ligt op
opgeveer vijf Kilometer van de door den
vijand bezette grens aan den spoorweg
van Turnhout naar Tilburg en is geheel
omringd door Ncderlandsch grondgebied,
zoodat de Duitschers het niet kunnen be
reiken, zonder de Nederlandsche onzijdig
heid te schenden.
Er wordt een druk gebruik gemaakt van
het post- en telegraafkantoor in het zoo
eigenaardig gelegen plaatsje. De aldaar
gebruikte postzegels worden thans ver
kocht ten voordeele van het Belgische
Roode Kruis. Er zijn verschillende reek
sen, ieder van drie zegels, ter waarde van
5, 10 en 20 centiemen, die voor het goede
doel verkrijgbaar worden gesteld voor 10,
20 en 40 centiemen. Men kan ze bij het
postkantoor te Baarle-Hertog aanvragen,
SLACHTOFFERS VAN HET MIJNONGELUK
TE ZIEF.iKZEE,
Nadat Donderdagmorgen om 9 uur het
stoffelijk overschot van den 66-jarigen ar
beider Andries van Burgh ter aarde was
besteld, had Vrijdagmorgen uur do
begrafenis plaats van den 13-jarigen Pie-
ter den Haan,'waarbij aan de groeve het
woord gevoerd werd door ds. Sybesma, en
om 12 uur die van den 16-jarigen Simon
Cashóek, bij welke gelegenheid ds. Do
Roode een gevoelvolle rede hield tot do
familie en zeer vele belangstellenden.
Do stoet maakte een diepen indruk op
de ingezetenen van het stadje.
MARCONIST VAN DE „EMCEIÏ".
Do familie R. te Sïmpclveld ontving be
richt van haar zoon, die als marconist dien
de op den bekenden kruiser „Emden", dat
hij door do Engèlsohen geïnterneerd is op
het eiland Malta en het uitstékend maakt.
Sedert ruim een jaar had de familie R.
niets van haar zoon vernomen.
DE BADPLAATS TE SCHEVENINCEN
EM DE OORLOC.
Behalve do geregelde vestiging van Bel
gische familie's te Scheveningen zijn daar
in do jongste weken ook verschillend©
families uit Duitschland cn Oostenrijk voor
lang verblijf aangekomen.
