De Europeesolie Oorlog.
Uit de Omstreken.
FEUILLETON.
CE-tgaS-*^*7 jlTAiJfl Wi^iLTOTaj'i'gEH>mjgfeEJ^i*ii'a!^aBa—ea
X
Bepalingen voor het Ycrkeer
Belgi N ederla u il
Do Gouverneur-Generaal van het door
Duitschland bezette gebied in België, gene
raal Yon Bising, heeft eenige bijzondere be
palingen vastgesteld voor het. verkeer ius-
schcn België en Nederland. Zij luiden:
lo. van België naar Nederland:
a. Bevoegd tot de afgifte van passcerb®-
w ijzen zijn slechts de pas osntrales te Brussel,
Antwerpen. Hasselt, Luik en Verviërs, on d»
pas-autoriteit te Turnhout.
Ge on dezer autoriteiten mag possen af
geven voor den inwoner esner grensprovin
cie, waarin een daartoe bevoegde autoriteit
gevestigd is.
b. Passeerbewijzen naar Nederland en terug
taogen alleen worden uitgegeven, indien de
reis voy "belangrijke openbare zaken ge-
scliicdt of voor dringende particuliere zaken
van vertrouwbare personen noodig is. Dc
redenen moeten zorgvuldig worden onder
zocht. Steeds moet een korte termijn, ten
hoogste IA dagen, worden aangegeven. De
geldigheidsduur moet op in het oog val
lende wijze op het bewijs worden aange
geven.
In gevallen, waarin uit andere redenen, bij
uitzondering, en voor herhaalde overschrij
ding der grens, het passeerbev. ijs wordt af
gegeven, b.v. op aanbeveling van lpii-
tenlanders door hun consuls moet de goed
keuring van den gouverneur-generaal wor
den gevraagd.
c. Ieder passeerbewijs moet de naam dej-
plaat-s bevatten, waar de grens mag worden
overschreden; dit op ccn andere, dan de
daarvoor aangegeven jdaats te doen, is ver
boden.
d. Aan weerbare Belgen tusschen 1G en 45
Jaren mag geen passeerbewijs worden afge
geven.
Zoo door hen borgstelling wordt, aange
boden, moet het verzoek raot uitvoerig ad
vies der burgerlijke autoriteit, -aan den gou
verneur-generaal worden voorgelegd.
e. verboden is het geven van indirecte pas
sen naar Nederland, b.v. naar Aken, met
het doel vandaar naar Nederland te gaan.
f. voor het grensverkeer gelden bijzon
dere. door den gouverneur vast te stellen
bepalingen.
H. Van Nederland naar België.
a. bevoegd lot het afgeven van passeerbe-
v. ijzen zijn de Duitsche ambassade in Den
I]dc consul-generaal te Amsterdam en
d» Duitsche pas-agenturen te Botterdam,
Y'.-singcn, Roosendaal en Maastricht.
Passeerbewijzen mogen slechts worden af
gegeven voor do heenreis naar België, niet
vcor de heen. en terugreis.
Reizigers moeten hierop bij het afgeven
der passen uitdrukkelijk worden gewezen.
In bijzondere gevallen moet, voor het af
geven van een passeerbewijs ook voor de
terugreis, de goedkeuring van den gouver
neur-generaal (pas-ccntralc) worden gevraagd.
Over het afgeven van passeerbewijzen aan
Belgen moeten de consuls aan de betrokken
pascentrale dadelijk mededeeling doen, opdat
een passeerbewijs voor de terugreis zoo noo
dig kan worden geweigerd.
c. Do terugkeer van Belgen, vooral van.
weerbare mannen, moet in beginsel worden
toegestaan, behalve van misdadigers, soute
neurs, enz.
Worden passen voor verwoeste plaatsen
gevraagd, dan moet dit worden afgeraden.
d. De terugreis van Belgen en van onder
danen van neutrale staten moet worden ver-
gemakl: lijkt, door het overleggen of op
nieuw afgeven van de noodige legitimatie
bewijzen.
Een reis door België.
Een lezer schrijft aan het „Vaderland"':
Juist twee maanden geleden zond ik u.
ren kort relaas van een verblijf van 8 dagen
in België.
Ik kom er nu .weder van terug.
Toen, evenals nu, per stoomtram Tongeran-
llaastricht gegaan, trof het mij, dat, terwijl
Ir een groot gezelschap in December de
jcis uit België mede maakte, wij nu maar
inet ons vieren de Duitsche wacht pas
seerden allen Nederlanders.
Toch waren wij met volle wagens de week
to voren naar Tongarea vertrokken, blijk
baar allen Bclgtn.
Wie als Belg teruggaat, komt cr bijna
niet meer uit.
Ook trof het mij, dat te Brussel zooveel
iminder soldaten waren, eigenlijk overal door
geheel België.
Bijna niet anders dan Landstorm met
-„grijz» baarden las ik onlangs in uw blad.
Zoo erg is h§t niet: sommigen met grijzende
baaTden is m. i, nauwkeuriger.
Het trof mij, dat de passen bij" in. en uit
gaan nog veel nauwkeuriger werrton nage
zien en handbagago zeer wnrd nagesnuffeld.
Bij het. binnengaan werd iedere-cn zeer
nauwkeurig aan den lijve gevisiteerd en por
tel uilles enz. d rgesnuffold dit laatst*
bij het verlaten van België niet..
Parapluies worden steeds bijzonder bestu
deerd.
De trein te Brussel heette Sr-hncllzug
Brüssel-Lille, mer meer dan 25 K.M. per
uur reed die stellig niet.
Er waren o.a. drie wagens met nieuw aan
gekomen Duitsche poldaten, enkele met
groen getooid, dus de meerderheid hersteld©
gewonden of die uit een andera streek kwa
men. Elke trein is nu verdeeld in twee deeltn.
Dc grootste helft Heeresangehürige en en
kele wagens Zivilpereonen.
To Doornik zag ik in liet hotel een pro
fusie van biljetten van 1 fr. en 50 centi
mes. Ik geloof waarlijk, dat iedere gemeente
in het zuidelijkste van België en het be
zette gedeelte van Frankrijk, die zich respec
teert, biljetten uitgeeft.
Men sprak mij van een kleine Belgische
gemeente, die biljetten van 2 centimes uiU
gaf.
Te Rocour bij Luik zag ik 33 prima Ar
den nerpaarden in een rij staan, die zoo
juist waren op. :seht. Zij worden betaald
met bons, die alihans niet dadelijk worden
betaald.
Tamelijk veel stoomtrams rijden weder met
zeer beperkten dienst en dubbel tarief,
wat zij blijkbaar van de Duitschers, (die
10 cn 15 cent, per K.M. rekenen) hebben
üfaekeken.
Militairen betalen niet, noch in de stoom
trams, noch in de electrische trams in de
steden; zij hebben vrij vervoer.
Duitsch geld wordt overheerschend. Wel
ziet men bankbiljetten van de Société Géné
rale, maar van dc Banque Nationale in
sommige streken, b.v. Antwerpen, bijna geen.
Ik vermoed, dat die door de rijke Belgen
worden bewaard.
Men ziet veel Duitsch nikkel 10 pfv
is 1272 centime, en veel Duitsch© bankbil
jetten van 1 Mark en booger als bekend,
wordt, een vaste koers gehouden: 1 Mark is
1.25 fr.
Het trof mij, dat in een kleine stad, die
ik 4 dagen later weder bezocht, opeens de
weinige landweermannen (Landsturm) waren
vermeerderd met een paar duizend jonge
soldaten. Waar ze vandaan komen, mogen
ze niet zeggen, en waar ze heengaan, weten
zij zelf niet.
Mij wil het voorkomen; dat in den t\jd
van twee maanden d$ omgang met de Duit
schers, werkelijk gemoedelijk© Landsturm-
menschen, er niet op verbeterd is.
Mij werd ook verzekerd, dat er in België
nog heel wat ouders gevangen zitten, wier
dienstplichtige zoons de Nederlandsche grens
overschreden.
Bc Russische Luchtvloot.
De gouverneur van Petrograd heeft
bekend gemaakt, dat het nieuwe Russi
sche luchtschip Gigant", dat grooter
heet te zijn dan do grootste Zeppelin, die
tot nu toe gebouwd is, op 15 dezer zijn
proeftochten begonnen heeft. Tot dusver
waren de grootste Russische luchtschepen
de Clément-Bayard IX" en de Astra
Torres 17", die beide 23.000 M3. inhoud
hebben. Verleden jaar waren er echter
nog twee luchtschepen, een in de Isjora-
fabriek ea een aan de Oostzee-werf, in
aanbouw, waarover nog geen nadere bij
zonderheden bekend waren.
Be Handelsstrijd tegen Duitschland.
Naar de Temps" meldt, heeft een
Fransch Engelsche handelsgroep een schip
gecharterd, hetwelk in de voornaamste
Zuid-Amerikaansche havens zal aanleggen
en waarop een soort tentoonstelling van
producten der Fransche en Engelsche in
dustrie zal worden gehouden, teneinde
aldus de markten, welke door de steeds
krachtiger opgetreden concurrentie der
Duitsche industrie, voor deze laatste ge
wonnen waren, zoo mogelijk, te bewer
ken ten gunste van die der verbonden
landen.
Uit hot land van Luik.
Eenlge dagen geledon waren door de Duit
schers in alle gemeenten in hot land van Luik
plakkaten opgehangen, met de mededoeling
van de groet» overwinning op de Russen,
waarby 62,000 werden gevengon genomen en
40 kanonnen buitgemaakt. Nu hadden jongens
op één plaats van het eerste getal de 3 nullen
dooi gehaald, en by het tweede de drienullen
geplaatst, waardoor dus 52 gevangenen en
40,000 kanonnen waren buitgemaakt.
Op een andere plaats hadden ze erby gezet
„Co sonk des mensonges" en er een exemplaar
van de „Courrier de la Mouse' naastgehangen.
Voor deze daad werden de Inwoners van den
geheelen fortenkring gestraft. In plaats van om
10 uur, moetou alle inwoners tot nader orde om
7 uur binnon zyn.
To Seraing, waar een bom gevallen was,
werd de gemeente bovendien een booie van
60,000 M. opgelegd. De burgemeester weigerde
deze te betalen zonder onderzoek, want hy
was ervan ovortuigd, dat niemand uit het
plaatsje dak gedaan had. Een dame verklaarde
nu onder oeiia, dat zy gezien had, dat een
Duitech«r, 't zy by ongeluk, vergissing of
moedwil de bom uit den trein had geworpen.
Naar we hoerden is de boete nu kwy tgoscholden.
Do Kathodra.il van Reims weer beschoten,
Rsims is weor eens en nu gedurende elf
uur in twee tempo's gebombardeerd.
Het bombsrdoment was uiterst bevig, het
duurde den eersten koer zes uur, den twee
den keer vyf uur. Vyftienhonderd granaten
werden in allo wyken van de stad geworpen.
De rest van de kathedraal, die vooral hot
doel van het vyaodeiyk vuur was, werd
zwaar beschadigd. Het binnenste gewelf, dat
nog was biyven slaan, werd midden door
gespleten.
Een twintigtal huizen geraakten in brand.
Twintig personen, tot de cifiele bevolking
behoorend, weiden gedood.
Duitschers en Engelsclien,
In zyn artikol in de „Times" beschryft de
onderdaan van een ouzljciigen Staat, aan wiens
artikelen we reeds eerder iets ontleenden,
den haat die ln Duisschland tegen Engeland
heer6cht. Hy heeft er allerlei menschen naar
gevraagd ministers, kunstenaars, bankiers,
kooplui, professoroD, koffiehuisbsdienden, wit
kielen, conducteurs van't spoor, enz. en dr.arby
gemerkt dat in de hoogste maatechappelyke,
ontwikkelde en politieke kringen die haat
bet sterkst was. „Nooit, nooit," riep een jonge
man uit, die ofschoon hy pas in de dertig i3,
een belangryk ambt bekleedt, „hoop ik, dat
de vriendschap met Engeland hernieuwd zal
worden."
„Wy zyn de dupe van Biïtsche dubbelhar
tigheid geweest," merkte een bankier op.
„Wy hoopten op en werkte voor overeen
stemming met Eügeland en w{j naderden het
doel, toen Engeland te kwader trouw handelde.
De Engelschen zyn een ras van lafaards. Zy
zouden ons niet alleen aandurven."
Ten Blotto verzekert de schryver, dat men
in Duitschland het gemis van een staatsman
van boteeksnis voelt. Een radikaal opmerker
zeide hem: „Wat geven ons de overwinningen
te velde, als wy niet iemand hebben, dio stork,
schrander genoeg i9, oni ons langs de kron
kelwegen van de vredesonderhandelingen te
sturen?"
Dat Duitschland er niet in geslaagd is zich
de vriendschap van Italië te verzekeren, dat
de vriendschap van Roemenië verloren is ge
gaan, dat men de sympathie van onzy :ige
staten niet meer heelt en andere ernstige
fouten bewyzen, besluit do schryver, dat er
een man met een sterke hand ontbreekt.
Hoe een 17-jarig officier sneuvelde.
Den 30en November aldus de „Voss.
Ztg." was de 8e compagnie van hot
Pruisischo grenadiersregiment „Kronprinz
No. 1", waartoe ook luitenant Von Gooslor
behoorde, in een hovig gevecht gewikkeld
met een veel sterkere Russische troepenmacht.
Do compagnie leed zware verliozen. De sol
daten, die een machinegeweer bedienden,
werden net geschoten. Luitenant Von Pelchrzin»
die alleen dit eene geweer bedient, valt*
Luitenant Von Goo6ler springt op, loopt over
een afstand van 800 M., blootgesteld aan een
hevig vuur, naar een andere machine-geweer-
afdeeling, en weet van daar de noodige man
schappen mode te voeren naar hot onbedionde
machinegeweer. Voor dit moedig optreden
xou den luitenant, die nog slechts 17 jaar
oud was, het IJzeren Kruis verleend worden,
doch reeds den 2en December sneuvelde hy
De compagnie had over dag in de loopgraven
gelegen. Tegen den avond had men terrein
gewonnen en een aantal Russen gevangen
genomen. Luitenant Von Gooslor ontving
bevel, om met zyn mannen een dorp af te
zoeken, of zich hier of daar nog Russen ver
scholen hadden. Nauweiyks was hy met do
uitvoering van het bevel begonnon, toen het
dorp door het vyandeiyk geschut onder vuur
genomen werd. De luitenant en eeuige man
schappen werden door do granaten getroffon
en onmiddeliyk gedood.
Do Russische krijgsgevangenen in
Duitschland.
Naar men weet heeft de Duitsche generale
staf gomeld dat blykens de laatste telling er
by den winterveldtocht in Oost-Pruisen on
geveer 100,000 Russen zyn gevangen gonomen.
In verband met dit bericht ontleenen we
aan de „Berliner Ztg. am Mitt." een opsom
ming van do verschillende gelegenheden,
waaiby een belangryk aantal Russen gevangen
zyn genomen. Het begon by de grensgevechten
iu het begin van Augustus. Den 17den Aug.
by Stallupönen werden er 8000 Russen ge
vangen genomen, den 20 Augustus by Gum-
binnen 8000. Dan volgt de groote overwinning
by Tannenberg met 90,000 man. Bi den slag
by de Ma9urisohe meren kwamen er 30,000
by, by August0wo, in begin October, 8000,
by Soewdki 2700, by Schirwindt 4000, by
Lyck 800. De opmarsch naar den Weichsel
leverde by Opatow 8000 gevangenen op, by
Iwangorod 4800 en later nog eens 1800. Tot
den eersten November bedroeg het aantal
gevangenen in de kampen 8121 officieren en
186,797 man, waarby de gevangenen op
transport uit Rusiand nog niet meegerekend
waren. D3 maand November leverde weor
vole gevangenen By Kutno 6000, Wloolawok
23,000 en by Lodz en Lowics 40,000. Tus
schen eind November en 81 December wer
den er 136,000 gevangenen gemaakt. Aan
het einde van het jaar bedroog het aantal
gevangenen volgens offleieelo opgave 8575
officieren en 360,294 man. In Januari steeg
de buit nog verder. By Boriymow 1000,
Sucha 1400, Rawka 2000, ton noorden van
don Weichsel 1000, in de maand Februari by
Chumin 6000, aan de Bzura 1000, by Plock
1030 en thans in Masuren 100,000. Daarby
zyn de dageiyksche kleine getallen niet mee
gerekend.
De jacht naar goud.
Het goud Inzamelen in Duitschland houdt
druk aan. Wy doen nog een paar grepen uit
de berichten dienaangaande.
Op het eiland Al6en wist een onderofficior,
die daar geplaatst was, van z'Jn soldaten on
geveer 10,000 rak. in goud, gedeelteiyk ook
aan stukken van vyf mark, los te krygen.
Wie het meeste goud meebracht, kreeg de
belofte, dat hy het lang3te verlof zou krygen.
Een soldaat kwam met ongeveer 900 mk. aan,
die hy thuis bewaard had.
Te Krempe trachtten twee onderofficieren
by een koopman papier tegen goud ln te
wisselen. De koopman verwees hen naar een
oude dame, die een aarden pot te voorschyn
haalde, waarin zy voor vyfduizend mark aan
goud bewaarde. Zy verzocht hen nog eens
terug te komen, aangezien zy in een loket
by de bank ook nog goud had. Toen zy terug
kwamen, overhandigde zy den onderofficieren
woer oen paar duizend mark aan goud.
Te Ludwigshafan zyn by het filiaal van de
ryksbank van 1 Augustus tot 31 Januari
11,738,600 mk. aan goud ingewisseld.
China en Japan.
De „Retsj" vernoemt uit Irkoetsk, dat Engel
sche bladen in Ojst-Azië opmerken, dat de
JapanBcho eischen aan China een volkomen
ommekeer brachten in de openbare meening
in Amerika. Zy raden Japan daarom aan zyn
eischen te verminderen.
Hot proces logen De Wet.
In d* „Tim#svinden we nog het volgend^
{rneefitdeHd over kal proces tegen generaal"
D© \Y*t, dat thans to Bloemfontein wordt
geroerd. 'Natuurlijk is het gewensoht met
dea# ïamenvatting van de verliooron ©enigs*
zins vcoraichtig te zijn, daar we op jiet
oogonblik slechte van een zijdo inlichtingen
hunnen ontvangen over hetgeen in Zuid*
Afrika geschiedt.
De 'heer Stienkamp, dia met Joubert Dei
Wet bezocht om' hem vau rebellie terug ta
houden, -verklaarde, dat De Wet in een;
toespraak tot de burgers zou hebben ver*
klaard, dat ex-president Steyn op een be^
roep der Kaapsch» Hollandsche predikant
ten, die hem verzochten zijn invloed te
oefenen tot voorkoming dor rebellie, had
geantwoord „God bestuurt'', hetgeen vol*
gens De Wet zou bcteekencn: „gij geesten
lijken wilt regeeren, maar God regeert!'
De Wet zou «véneens hebben verklaard,
dat Marita door de goddcllijke voorzienig,
heid was geplaatst aan de Duitsche grens,'
waar hij wapenen en munitie van de Duit*
Bcher6 zou krijgen. De Duitschers waren
altijd hun vrienden geweest en Maritz en
de Duitsche gouverneur waren overeen ge*
komen, dat de Duitschers de onafhankelijk
heid zouden erkennen ©ener republiek, in
dien deze werd geproclameerd. Alleen moest
men Walvisch-baai aam de Duitschers overj
laten. „Dat was wel jammer, zeide De Wet,
want liet is een mooie baai, die zeer nuttig
zou zijn alw we zelf een vloot hebben."
Dan was er nog een verklaring van
senator Stuart, die beweerde, dat De Wet
heel boos was, omdat Stuart, loyaal bleef en
dat De Wet hem dreigde dood te schieten.;
De burgemeester van Winburg, "Wright,
verhaalde, dat De Wet bij aankomst to
Winburg op 9 November buiten zich zeiven
van woede was en het volk van Winburg
beschuldigde zijn zoon, die een witte vlag
had gedragen, to hebben gedood. Do Wet
zou den burgemeester vuistslagen hebben
toegebracht.
Ook werd getuigd, dat De Wet zou heb
ben erkend, dat dc oproerig© beweging al
dateerde van het uittreden van Hertzog uit
het ministerie.
Aldus vernemon we dus niets anders dan
beschuldigingen tegen De Wet. Of iemand
iets ten gunste van De Wet zeide, blijkt uit
wat de „Times"' meedeelt, niet.
BODEGRAVEN.
By Kon. besluit Is een jaariyksch pen
sioen verleend van f 403 aan K. Sausenlhaler,
gemeentegeld wachter.
KATWIJK AAN-ZEE
Wy ontvingen van het bestuur der
Coöp. Booranleenbank, alhier, inzage van het
jaarverslag, uitgebracht in de algomeene ver
gadering, die gisteravond gehouden is.
In dit financieel jaarverslag vinden wy
onderstaande cyfers en byzonderheden. Het
eersto halljaar van 1914 gaf aanleiding tot
byzondere tevredenheid. Einde April was reeds
een bedrag groot circa f 80.000 ingelegd j
een bewfis, dat de Bank zich by voortduring
in het vertrouwen der burgery mocht ver
heugen.
In het begin van Augustus veranderde dit,
toen vole inleggers by het uitbreken van den
oorlog ongerust werden en hun gelden op
vroegen. In enkoio weken werd toen moe?
dan f 25.000 terugbetaald, waar ook na dien
tyd de terugbetalingen de inlagen overtroffen,
is het niet te voiwonderen, dat einde 1914
hot saldo der spaargelden minder was dan
op 81 December 1913.
Tengevolge van die groote terugvordering
van spaargolden, was de Bank verplicht een
tameiyk bedrag by de Centraio Bank te
Utrecht op te nemen, hoewel het bestuur
by het verleenen van nieuwe voorschotten
zeer voorzichtig te werk ging, ten einde aar»
eventueelo verdere terugvordering van spaar
gelden te kuDnen biyven voldoen
Aanvankoiyk moest voor di» opgenomen
geldon 8 pCr. rente vergoed worden.
De rentostandaard voor inleggelden en voor
schotten, zoomed» credietea in loopende reke
ning, is thans verhoogd en is nu resp,
3.96 pCt. en 6 pCt.
De vereeniging telde op 1 Jan. 1914 96 leden«
In het afgoloopen jaar traden 8 leden toe;
terwyi 2 loden door den dood ontvielen, zoo:
dat op 31 December 1914 de vereeniging
Misschien," voegde zij er eerlijk bij, „heb
ik het wel nooit geweten. Laat ik Lett-y
even roepen en vragen of zij haar atlas
meebrengt."
„Letty zal het niet weten," zei Susie
ongeduldig. „Zij weet alleen dc dingen, die
zij niet weten moest."
vO! zoo wijs is zij nog lang niet," zei
Anna en zij bolde. „In ieder geval heeft zij
een atlas, en dat is meer dan wij hebben."
Een bediende werd naar boven gezonden
om to vragen of miss Letty Ertcourt niet
haar atlas in het salon wou komen."
„Wat zou er nu aan de hand zijn vroeg
Letty met open mand gan haar gouver
nante. „Zij zullen mij op dezen tijd van
den avond toch niet wiilen examineeren,
Luchy?" Want het was een groote Jast voor
haar, dat zij een broeder had, die altijd door
zijn 'examen kwam en wel als nummer één
en -dientengevolge zelf, door een eerzuchtige
moeder, die zeker wist, dat zij even knap
zou wezen als zij haar best maar wou doen,
aan ieder examen werd onderworpen, dat
voor meisjes van haar leeftijd gehouden werd.
Het gevolg was, dat zij cn miss Luchy
haar leven doorbrachten of met een verde
digende houding aan te nemen, om zich voor
te bereiden op die onverwachte aanvallen,
of in ccn toestand van verslagenheid, die
op do geregeld voorkomende nederlaag volg
de en dat zij beiden haar leven beschouw
den als een last, te zwaar om te dragen.
Er werden voorbaroidend» maatregelen ge
inomen van wasschen en haarborstelen en
toen marcheerde Letty naar het salon, met
haar atlas onder den arm, en zware ver
moedens op het gelaat. Maar geen minzaam
en verraderlijk examinator was zichtbaar,
die zijn voorbereidende bewegingen verborg
ender akelige aardigheden; haar mpeder al
leen cn haar aardige tante.
„Waar ligt Straalsond?" riepen zij beiden
te gelijk, toen zij do deur open deed.
Letty bleef eensklaps staan en keek ver
baasd.
„Wat is dat?" vroeg zij.
„Het is een 6tad een etad in Duitsch
land."
„Letty, wou je zeggen, dat je niet weet
waar Straalsond ligt?" vroeg Susie
met een stem, die daverend zou geweest zijn,
als ze maar hard genoeg was geweest. „Wou
jo zeggen, dat na al het geld, dat ik voor
je opvoeding heb uitgegeven, je dat nog
niet eens weet?"
Was dit een nieuwe manier om haar te
folteren? Moest zij den examengeest 2elfs
zien loeren in do bekende en tot nu toe
onschuldige gedaante van haar jnoeder en
haar tante? Zij gaf openlijk haar afschuw
to kennen. „Als het een stad is, dan staat
zij hier in dezen atlas," zei ze, „en als
dit oen manier is van examineeren, dan
vind ik het niet mooi; en ais het een spel
letje is, dan vind ik bet niets prettig."
En zij wierp haar atlas zonder complimenten
op den stoel, die het dichtst bij haar stond;
want ofschoon haar moeder haar tot allerlei
kon dwingen, zij kon haar nooit dwingen
eerbiedig te wezen.
„Wat een afschuw heeft dat kind van
lessen." riep Susie. „Wees toch zoo dwaas
niet. Wij wilden alleen zien of je ook
weet waar Straaksond ligt, anders niets."
„Zeg, ymar ligt het, Letty?" zei Anna
vriendelijk, terwijl zij voor den stoel neder-
knioldo en den atlas opensloeg. „Laten wij
de kaart van Duitschland opslaan en eens
zoeken. Je hebt Duitschland immers ge
had voor je laatste examen; je kent het
zeker op je duimpje."
«.Toen stond bet er niet op," zei Letty
gemelijk, maar zij ging naar Anna toe, die
altijd vriendelijk voor haar was, cn begon
de beduimelde bladzijden om te slaan.
O welk een aantal herinneringen loerden
uit dio vuile boeken! Stellig is het hard
voor een veertienjarige, die even dol is op
pleizier als ieder ander, te moeten worstelen
met atlassen boven in een sombere kamer
als do zon schijnt, en de stemmen der voor
bijgaande kinderen vroolijk opstijgen naar
do gevangenisvensters, terwijl iedereen bui
ten is? Dat vond Letty en miss Leech vond
het hard voor iemand van dertig jaar, en
beiden trachtten ze elkaar te troosten, maar
geen van beiden wist hoe, want het geval
scheen hopeloos. Strekte zich. niet een ein
deloos verschiet van lessen en lezingen voor
en achter hen uit, bij tussohenpoozen, en
o zoo vaak 1 met de zwarte vlekken van
examens besmet? Was Jiet plaveisel van
do Gowerstreet en van Kensington Square
en van al die wijken, waar jongen meisjes
wijsheid kan worden ingeprent, niet afge
sleten door haar gestadige voetstappen? En
dan de schoon© kunsten 1 O wat een leven
was het 1 Er kwam tweemaal in de week
een man, dio haar vioolles moest geven; een
hoogst zenuwachtig man, die aan haar elle
boog rukte en haar met zijn strijkstok op
haar knokkels sloeg, telkens als zij valsch
speelde, dat wil zeggen voortdurend en hit
ter© aanmerkingen maakte van een verkil
lend sarcasme tegen misa Leech, wanneer
zij zich vergist© met het nooorapagneeren.
's Woensdags was het dansles; een ver
legen jonge dame speelde piano met de
kracht der wanhoop, en een driftige, vlugge
meester met buitengewoon naar buiten
staande voeten leerde (lea meisjes de Lan
ders; do man verdiende zijn geld in het
zweet zijns aanschijns. Ook hij was sarcas
tisch. maar hij kleedde zijn sarcasme in
het gewaad van vriendelijke grapjes; hij
lachteer zelf vriendelijk om en verwachtte,
dat zijn leerlingen er ook om lachen zou
den; hetgeen zij niet van harte deden, want
de grappen waren van persoonlijken aard,
en de aanleiding was do onhandigheid of
domheid van een der leerlingen en niemand
kon weten wanneer zijn eigen beurt ge
komen was. De les eindigde met wat hij
noemde „de Marsch der Gratie" de kamer
rond. jeder meisje afzonderlijk; zonder mu
ziek, dio het geluid dor schoenen op de
planken temporde, terwijl do anderen toe
keken en de meester aanmerkingen maakte.
Letty vond dezen marsch iets verschrikke
lijks. Zij had er soms een nachtmerrie van.
Zij was een kort en dik meisje, dat er
wat slaperig uitzag, bleek en lomp, en haar
moeder liet haar goedkoop© schoenen dra
gen, die kraakten.
„Miss Ertcourt heeft weer nieuwe schoenen
aan," zei do dansmeester met een vrien
delijk glimlachje, als Letty goed en wel
op weg was do kamer rond; afgesneden
van alle menschelijko hulp, zich ieder lid
van haar lichaam bewust, wanhopig haar
best doende om gracieus te zijn. En iedereen
giegclde, behalve hot slachtoffer.
„U weet, miss Ertcourt," zei hij een andere
maal, „men zegt, dat schoenen, dio kraken,
niet betaald zijn. Pardon I Zei u, dat ze
wel betaald waren Miss Ertcourt zegt, dat
zij het niet west." En dan wendd© hij zich
tot zijn andere leerlingen, schouderophalend
en met een lachje.
Op Zaterdagnamiddag was er oen volka-t
concert in St.-James Hall, waar zij naar
toe moest. Susie Susie beschouwd© #3
van opvoedende waardo en toeken do in
en Letty, die 's winters altijd wintervoeten
had, had folteringen te doorstaan om niet
te wrijvenwant zoodra zij den cenon voet
bewoog cn den anderen or me© begon tè
wrijven, hoe zachtjes zij het ook dood, zij
kon er zeker van zijn, dat vurig enthusias-
ten in de zaal voor haar, zich zouden om!v
draaien en naar haar kijken oude hee*
ren die er andera welwillend uitzagen, ver
rukte dames met lorgnetten cn losse kleoi
ren. riepen woedend sst! sst!
„O. Letty, probeer toch stil te zitten/'
smeekte miss Leecli fluisterend, want zij
hield niet van publiciteit; maar als iemand
nooit wintervoeten gehad heeft, hoe kan
hij dan weten, welk een foltering het wezeff
kan, als men dikke laarzen aan heeft, waar*
door men er niet bij kan? Zoodra do win-i
tervoeten beter waren, waren dc Zaterdag-i
concerten afgoloopen on het 6choon wel, dat
het noodlot niet anders kon wezen dan
kwaadaardig.
Het was inderdaad iets vrccsclijks, dacht
Letty, terwijl zij zich heen boog over d©
kaart van Duitschland, om jong to zijn, cn
het ko«tte wat h»t wilde knap garanakte t©
moeten worden. Daar deod haar tante, haar
knappe, aardig#, vriendelijk» tante, nu zolfd
aardrijkskundig* vragen 's avonds om' zeven
uur, totn zij dacht, dat aij ten minete dien
dag klaar was mot dc lesson.
(Wordt vervolgd).
