fêederland en de Sorloy. A0. 1915. <§£23 Courant wordt degelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. 1686T Zaterdag- 13 Februari. Dit nommer bestaat uit DRIE Bladen. Eerste Biad. 011 ONS LAND. P15IJS DER ADVERTENTIES Van 16 regels ƒ1.05. Iedere regel meer ^.17£, Kleine advertentiên van 30 woorden 40 Oentg contant; elk tiental woorden moer 10 Oenta, Voor het mcasseeren wordt ƒ0.05 berekend. Bewijsnummer 5 Oenta. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per week. t l Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. Franco per post LEIDEN, 13 FEBRUARI. Jos. Ariën. Inde groote zaal van „Zomerzo'rg," welke voor allerlei goede doeleinden bijzonder geschikt blijkt, trad gisteravond voor de tweede maal op ide Belgische zanger Jos. Ariën, tijdelijk te Oegstgeest vertoevend,' en die, door de omstandigheden daartoe genoopt, hier en daar ten eigen bate con certen geeft. Was den eersten keer ide zaal flink bezet,- nu was zij geheel gevuld. Wat men toen nog niet wist kon men nu weten: dat de lieer Ariën over een goede stem be schikten een uitmuntende voordracht heeft. De vorige maal toch hadden velen dit ervaren en er ongetwijfeld van verteld aan hen, die niet onder het gehoor waren ge weest. Ook wij hebben toen den indruk, welken de nu eens diep .ernstige, dan weer SGhalksche en blijde zanger, op ons ge maakt had, weergegeven. Daarom kunnen wij thans kort zijn en volstaan met te zeg gen, dat hij volstrekt niet minder dan eeuige weken geloden hoeft voldaan; dat hy weer veel nummers zon®, ook op ver zoek, van Hullebroeck en De Klerk, dat het'idoor hem behaalde succes enorm was. Tot slot zong hij „De Vlaamsche Leeuw," waarvan het refrein telkens geestdriftig door allen werd meegezongen. Wie in de gelegenheid is, lietzij hier,' hetzij leiders, Jos. Ariën te hooren, kunnen wij aanraden, die gelegenheid niet onge bruikt te laten. Bijzonder veel bekoring is bovendien aan dezen avond geschonken 'door de welwil lende modewerking van onze stadgenoo- ten, de dames Harry van der Harst, alt- zangeres, en Jo' Boekwijt,' pianiste, en van mej. M, Plus, pianiste en den heer R. Je Riitte, violist, berden uit de Residentie. Zij hebben waar kunstgenot doen smaken en allen zeer aan zich verplicht. De heer L. Valk was zoo vriendelijk een Bechstoin.vleugel af te staan. Aangezien dit jaar de 14de Februari op een Zondag valt, kunnen kiezersaangiften ten Raadhui ze overal ook nog a.s. Maandag worden ingeleverd. De afd. Leiden van den Ned. Bond van Boekverkoopersbedienden' hield gister avond in hotel „Plaats Royal" de gewone jaarvergadering. De voorzitter memoreerde in zijn ope ningswoord hoe al weder, nu door de zoo vaak gewraakte tijdsomstandigheden, van veel goede plannen niets was gekomen dooh hij kon de verzekering geven, dat de eerste van een reeks door de afdeeling te organiseeren voordrachten over „Nieuwe re letterkunde en literatuurgeschiedenis" binnen korten tijd kan worden verwacht. De notulen en het jaarverslag werden vervolgens door den secretaris gelezen en iu dank voor de samenstelling goedgekeurd. Do rekening en verantwoording van de penningmeester was door de kasoommissie accoord bevonden, zoodat de betreffende functionaris in dank voor zijn zuinig beheer décharge kon worden verleend. Do bestuursverkiezing bracht enkele mu taties, zoodat het bestuur der afdeeling nu is samengesteld als volgtde hoeren G. J. van der Linden, voorzitterJ. B. J. ïtatté, secretarisM. J. O. Hazenberg, penning meester terwijl de voorzitter tevens belast is met het beheer van den leeskring. Uit de bij de rondvraag gehouden discus sion bleek nog, dat het bestuur voornemens js voor de te houden lezingen een ruime introductie toe te staan. Niets meer aan de orde zijnde sloot de voorzitter, met een woord van dank voor <lo aangename besprekingen en de aandacht, door de loden aan het verhandelde ge schonken, de vergadering. In hotel „Levedag," alhier, is, onder, voorzitterschap van prof. dr. P. J. Blok, de jaarlijksche vergadering van het Her- nian.Coster-fonds gehouden. Na goedkeu ring van de rekening en verantwoording en vaststelling van het jaarverslag werd besloten, de werkzaamheden op den ouden Voet voort te zetten. Dr, L. Knappert, hoogleëraar in de godgeleerdheid vanwege de Ned.-Herv. Kerk alhier, heeft gisteravond voor de Plaatselijke Vereeniging van Vrijzinnig- Hervormden in Den Plaag, het woord ge voerd over de „belijdenisvragen." In een goed bezochte openbare ver gadering der afdeeling Rijswijk der Ver eniging van Vrijzinnig Ned.-Hervormden behandelde prof,_ dr. B. D. Eerdmans, noogleeraar alhier, gisteravond het onder- ^'erP: „Plet voorstel van de Synode tot ®chrapping van ide woorden ,,in geest en hoofdzaak," ,uit tie belijdenisvragen,"* EEN VROUW IN BRAND. Groot© consternatie op het Kort-Ra.pen- burg. Een vrouw holt, in rook gehuld, waar boven uit de vlammen opslaan, uit perceel 18 de straat op. Gillend valt ze neer, er komen van alle kanten nieuwsgierigen aan- geloopen. De agent Fabel, die geposteerd was op het kruispunt RapenburgBreestraat Noordeinde, sne-lt toe en he-eft de tegen woordigheid van geest zijn jas lo-s te maken en die om de vrouw, die nog altijd gillend op het trottoir ligt', heen te slaan. Gehol pen door burgers rolde hij haar heen en weer en zoo gelukte het hem hot vuur te dooven. Men droeg de vrouw vervolgens in de vestibule van het Noord-Hollandsch Land- bouwerediet, waar dr. Schreuder een on derzoek instelde, waaruit bleek, dat zij ver schillende vrij ernstige brandwonden had gekregen, voornamelijk op den rug, aan een der boenen en aan een der armen. Dr. Sohreuder legde een voorloopig verband, waarna de vrouw per brancard naar het Academisch Ziekenhuis werd vervoerd. Haar toestand moet vrij ernstig zijn. Naar wij vernemen, heeft liet geval zich volgender wijze toegedragen. De vrouw B. A., 27 jaar en ongehuwd, was in dienst bij mej Vermaas, wonende op de boven kamers van perceel 18. Mej. V. zelf was niet thuis en de vrouw werkzaam in de keuken. Zij stond met -den rug naar den kachel en schijnt daar zoo dicht bijgeko men te zijn, dat de kleeren vlam vatten. Zij holde naar beneden en liep het eerst naar de werkplaats van den benedenbe- vroner, den horlogemaker T. Vandaar liep zij de straat op, zooals boven is gemold. De politie-agent F., die er onmiddellijk bij was de vrouw in zijn jas te wikkelen en daardoor de vlammen to dooven, verdient van zijn tegenwoordigheid van geest een pluimpje. Aan hom is het tè danken 7a-t de gevolgen nog niet ernstiger zijn. Gisteravond hield mej. W. Kuenen, van Deventer, in het Universiteitsgebouw alhier, do tweede liarer vier lezingen, han delend over Plato's leven en werk. Men doelt ons mede, dat do bak- en brandproeven met Delftsche slaolie en Delft-sch plantenvet „Delfia", vanwege de oliefabrieken OalvéDelft, in „De Graan- betirs" in het geheel werden bijgewoond door 830 personen. Gisteravond werden zij gehouden in tegenwoordigheid van 298 dienstmeisjes. Ingekomen is voor S c h o o Ik in d er voe - ding," van den Alg. Ned. Bond van Ar beiderspers) in het Bakkers-, Chocolade en Suikerbewerkersbedrijf f 5 en van de Fabrieksvereeniging ^Eendracht maakt macht," f5. Als ab.actis van het Collegium van het Leidsch Studentencorps, is officieel can did aat 'gesteld, de heer J. G. O. baron van Lynden. Doot het spelen van een Vierjarig kind met lucifers geraakte het gordijn in liet huis, bewoond door den heer V., aan do Steenstraat alhier, in brand. Daar voorbij gangers het vuur bluaeliten, bleef do brand tot het gordijn beperkt. ACADEMIENIEUWS. Leiden: Tweede natuurkundig exa men de heer J. P. Vergouwen. Doctoraal examen in de rechten de heer E. J. O. Greven. Candidaats-examen in de rechten de heer J. A. A. Blote. X UIT ONZE 3TAD. ST EU N PENNING. De Steunbeweging, die zich reeds in veler lei richting heeft geopenbaard, beeft weer een nieuwen weg .gevonden ter bereiking van haar doel. Er is een penning geslagen, die op ge lukkige wijze twee dingen samenbrengt. Allereerst is hij bestemd om met zijn op brengst do kas van het Nationaal Steun- Comité te stijven. Tevens geeft hij' in zijn beeld weer, wat in deze tijden in ons volk leeft. De penning, door den bekwamen graveur Wienecke ontworpen en uitgevoerd door de firma Begeer^ stelt op de keerzijde voor een vredespalm, geflankeerd door vrucht dragende oranjetakkenhet symbool dus van den sterken vredeszin, door ons volk be leden. Geeft dezo keerzijde do hoop op vrede weer, waarin elk Nederlander zal willen deelen, de voorzijde spreekt misschien nog levendiger tot dén landgenoot. Daarop is de kloeke, tot verweer bereide, leeuw met den pijlenbundel uit den tijd der Zeven Provinciën gegrift. Als randschrift prijkt het devies: Je maintiendrai, Een opwek king tot krachtsuiting dus, als heb moet; daarbij, als van dezen tijd, Hollands liefde tot den vtede. Ziehier de tweeledige ge dachten waarvan de penning tot ons spreekt. Kan ieder onzer alzoo voelen voor de gedachte, die aa'n .don penning ten grond slag ligt, tevens is gezorgd, dat hij in ieders bereik kan komen. Verschillende exemplaren zijn verkrijgbaar* gesteld, ver schillend echter" alleen naar afmeting en gl#ndstof. Het stempel mooi product van Hollandsche graveerkunst is op alle hetzelfde. Zoo kan men, al naar de grootte en heb metaal, penningen krijgen van 15 cents tot f2.30. Binnen enkele dagen zal deze penning, symbool van steun en eendracht, hier ter ste.de verkrijgbaar zijn en aangeboden wor den. Moge hij ook in "Leiden velen onzer bur gers bereid vinden 1 SAMENSTELLING VA» HET STEUNCOMITÉ. Mr. A. J. Fokker heeft als eerste secre taris van het Steuncomité bedankt. Het bestuur is nu als volgt samengesteld: prof. mr. J. E. Heeres, voorzitter; mr. P. E. Briët. onder-voorz.mr. A. Tepe, 1ste secr. mej. M. van Geer, 2de secretaresse, S. de Boer Az., 1ste penningm.; li A. de Gooyer, 2de penningm.,, mr. A. J. Fokker en D. P, H ar ting. VEBHUIZ1NC VAN VLUCHTELIMCEM. Wie dezer dagen de Steenstraat passeerde, lieeft kunnen bemerken, dat in het vluch- teling-tehuis ,,De Toelast" veranderingen op til waren. Pakken en zakken werden uitge dragen door mannen en vrouwen, bedde- goed, ledikanten, enz. op wagens geladen en vervoerd en zoo al meer. En daar was reden voor. De vluchtelingen moesten ver huizen, doordat „De Toelast" een andere bestemming had. gekregen. Do groote uit tocht heeft- dan ook nu plaats gehad, na dat een 16-tal weken een aantal Belgi sche vluchtelingen een gastvrij onderkomen onder haar dak hadden genoten. Het bestuur van het particuliere "Comité, dat de belan gen uier vluchtelingen behandelt-, zag naar een andere gelegenheid tot tijdelijke inwo ning om en was zoo gelukkig, die te vinden in heb perceel ,,De Gouden Leeuw", aan den Nieuwen Rijn, alhier. Voor hoe lang men hier gehuisvest zal zijn Wie zal da b z-eggen Laten wij hopen, voor de Belgische vluch telingen, dat het maar voor korten tijd moge zijn en zij spoedig wederom met pak en zak beladen onze straten mogen doortrekken, maar nu met hoopvol harte en stralende ge zichten, op weg naar de „statie", om per eerste gelegenheid na-ar hun vaderland en stad. to st-comen, zpo mogelijk aan eigen haard to genieten van zooveel, dat ze zoo lang hebben moeten ontberen en missen en om dan te overdenken, den tijd in den vreemde doorgebracht. Moge dan bij al het bittere, dat zij hebben doorgemaakt, een dankbare gedachte aan Leiden in hun hart ox>komcn I Zoolang zjj nog hier vertoeven, zal, zoo mogelijk, voor ken gezorgd worden als tot dusverre. x DE OCHLOCSLEENENO. In de eerst© dagen van de storting op de Staatsleening is hier en daar in eenigo gevallen bezwaar gemaakt tegen afgifte van een zoo groot aantal kleine coupures als gevraagd werd, wijl niet te overzien was, of do zij het ook groote hoeveel heid, welke daarvan was aangemaakt, vol doende zou blijken om aan alle billijke aanvragen te voldoen. Thans nu er nog slechts een kleine 20 millioen in het geheel op de Staatsleening te storten is, blijkt, dat deze vrees onge grond is geweest en wordt gaarne bij den agent van het ministerie van Financiën te Amsterdam en bij de betaalmeesters, zoolang de voorraad kleine stukken aldaar strekt, gelegenheid gegeven om grootere stukken met namo stukken van duizend gulden in te ruilen tegen kleinere stukken. TER EEVEIL1C1NC VAN NEDERLANOSCHE SCHEPEN. In verband met de Duitsche bedreiging, zullen do namen der mailbooten van de Maatschappij „Zeeland," met groote let ters ,-op de zijwanden worden geschilderd,' terwijl de schoorstoenen rood, wit en blauw worden geschilderd. De „Gelria." en de „Tubantia" waren reeds van het o ogenblik af, dat zij in de vaart kwamen, midscheeps voorzien van een aanduiding van hun naam in licht letters. Ook de andere booten dier Kon. PI oil. Llovd zullen van een dergelijke in stallatie voorzien worden. Niet alleen zal de naam van het schip, maar ook de ha ven, waar het thuis behoort, in groote licht letters schitteren. Ook de naamsaanduiding op den achtersteven zal 's avonds en des nachts 'verlicht- worden, terwijl op den boeg de nationale kleuren zullen worden ge schilderd. Aanweerszijden van den romp van ide schepen zal de naam nog in witte letters geschilderd woeden. HET VABICENSVLEESCH. Het 'bestuur van den NederI. Slagers hond heeft een audiëntie bij den Minister van 'Landbouw,- Nijverheid en Handel aan gevraagd ibm wijziging te bepleiten in tic bepalingen betreffende den uitvoer van varkens. VERBODEN VAARWATEREN. De Minister van Buitenlandsche Zaken brengt ter kennis, dat 'het, blijkens een be kendmaking van den Duitschen Marinestaf, tot nader bericht voor niet-Duitsche vis- schers vaartuig en en kustvaarders verboden is binnen te varen in de vaarwateren van de westkust van Sle-eswijkHolstein, 'de Elbe, dej Wezer, de vaarwateren van de Oost-Friesche eilanden en in de Ooster- Eems'. BRAMDSTOFQEBREK VOOR BROEIKASSEN. In het Westland is de tijd aangebroken voor het aanleggen van de vuren der stook kasten, doch de benoodigdc brandstof is niet voorhanden, daar da contracten wegens den oorlog niet konden nagekomen worden. De tuinder kan de vuren niet aanleggen zonder verzekerd te zijn over do brandstof voor den gelieelen stook tijd te kunnen be schikken, zoodat er thans bij velen onzeker heid in het bedrijf is ontstaan. Ook zijn er tuinders die niet tot verwar ming over gaan, wegens do onzekere markt to es tand en ZEPPELINS OVER ONS LAND. Vrijdagmorgen vlogen weder drie zeppe lins over Kampen. Kort na elkaar werden ze, om vier uur, halfvijf en vijf uur, varen de uit westelijke in zuid-oostelijke rich ting, opgemerkt. VIERING DOOR MILITAIREN VAN EEN R.-K. FEESTDAG. Dcor den heer Juten z(]n d.d. 11 Januari do volgende vragen schriftelijk tot den minis ter van oorlog gericht „Is het den Minister van Oorlog bekend, dat de generaal opperbevelhebber van land en zeemacht in dato 2 Januari 1915 belast heeft, dat op 6 Jan zijnde de feestdag der H. H. Driekoningen on voor de katholieken een vorplichte als Zondag te vieren feestdag, do katholieke militairen ciechts vrjj van dtenet zouden zjjn tot 12 uur: doch dat voor hen in den namiddag „dienst" moost worden ge commandeerd Is h6t. den Minister ook bekend, dat op den Tweeden Kerstdag, in overeenstemming met do bepalingen van het Recueil Militair den geheelen dag voor de Roomsch-Katholieken militairen dienst gecommandeerd is geworden, terwjjl do niet-kaibobeko militairen dien ge heelen dag vrjj van dienst waren Is het den Minister oveneens bokond, dat voor de Israëlitische militairen de feestdagen zorgvuldig in acht genomen worden en hun op die dagen vrjj van dienst wordt gegeven? Vindt do Minister in dit optreden van den generaal opperbevelhebber van land- on zoo macht geen krenkende achterstelling der roomscb -katholieken Zoo ja, is do Minister dan boreid maatrege len to nemen om een dergelijk optreden van den opperbevelhebbor in den vervolge te voor komen?" Do Minister van Oorlog, de heor Bosboom, antwoordde bot volgende aan don voorzitter der Kamer: „Naar aanleiding van uw schrjjvon van 11 Jar uari j 1. hob ik de eer het volgende te doen dienen als antwoord op de door hot lid der Kamer den heer Juten, gestelde vragen „Door den opperbevelhebber van land- en zeemacht zjjn geen ordors uitgegeven omtrent de wjjze, waarop do feestdag der li.tl. Drie koningen op 6 Januari door do Itoomsch- KathoJieken militairen moost worden door gebracht. Ingevolge een regeling betreffende de vlo ring van kerkeijjke feestdagen van 1912 (Ree. Mi), bl. 868) wordt de 2de Kerstdag niet als feestdag beschouwd voor de Roomsch-Kattio- lieke militairen. Deze regeling kwam tot stand ia overleg met de kerkeijjke ove'h6id Dat voor do Isi cëiitische militairen de feest dagen zorg*, uldig In acht genomen worden, is den Minister bekend In geen van do drie voorgaande punten kan van ©enig optreden van den opperbevelhebber sprako zjjn, ook dus niet van een optreden, dat als „krenkende achterstolling" van de Roomsch-Kathoiiekon zou kunnen aangemerkt worden. Het had naar do meening van den onder- geteekondo, aanbeveling verdiend indien een zoo ernstige en zoo goheel ongemotiveerde blaam op de hoogste legorautoriteit achter wege waro goblevoa. VERGOED INC WECENS MOB1LI3ATIE. Do heer Bogaardt stelde do volgende vragen lo. Door do in kwartier zijnde afdeelin- gen van het veldleger wordt van do in- kwartieringsgelden afgetrokken voor ver lofdagen van officieren en minderen, of schoon de kwartieren niet ontruimd worden gedurende do verloven en ter beschikking moeten blijven van de verlofgangers. Acht de Minister van Oorlog het niet billijk, dat hierin spoedig verandering wordt gebracht, althans de billijkheid wordt betracht ten aanzien van kleine kwartier gevers en van hotel- en pensionhouders? 2o. Den dorpen met artillerie- en cavale- riebezetting staan groote onkosten te wach ten wegens het stuk rijden der wegen en het horseheppen van niet-kunstwegen en pleinen in modderpoelen. Acht de Minister van Oorlog heb niet bil lijk, en kan hij ten deze niet eenige toe zegging doen, om aan do kleine, minder financieelkrachtigo gemeenten voor het hor stel der wegen cn pleinen eenigo vergoe ding toe te- kennen?" Do Minister gaf do volgende antwoor den Vraag 1. Er bestaat voor de kwartierge vers geenerlei verplichting om het vrijge komen kwartier voor een verlofganger be- sohikbaar te houden. Do Minister kan niet als eisoh van billijkheid erkennen, dat be taald wordt voor hetgeen niet genoten, is. Dat echter de belangen van de kwartier gevers door hem niet voorbij gezien worden moge blijken uit de in afschrift hiernevcna gevoegde beschikking van 13 Januari 1915, waarbij een regeling is getroffen, welke, geleb op de bestaande voorschriften, zoo gunstig mogelijk mag heeten. (In die beschikking wordt o. a. bepaald, dat geen vergoeding wordt gegeven voor den dag van vertrek en de volgende dagen van afwezigheid, wel voor den dag van te rugkomst. Vallen vertrek en terugkomst op den-zelfden dag, dan wordt de vergoeding gegeven.) Vraag 2. Een drukker gebruik van vele wegen is in de gegeven omstandigheden niet te vermijden. Iets onrechtmatigs is daarin niet gelegen en waar in den land© door talloos vele na tuurlijke en rechtsporsone-n ten gevolge van de huidige omstandigheden meer of min der schade wordt geleden, welke door den Staat niet wordt vergoed, zou het niet bil lijk zijn voor de hierbedoelde gemeenten een uitzondering tc maken. INTERNATIONAAL VP.Q UWEMCONCP.ES. Vrijdagavond had to Amsterdam e>en of- ficieuse conferentie plaats, op initiatief van eenige N ederlandscho vrouwen, en waaraan vrouwen van oorlogvoer en de e-n neutrale landen deelnamen. De mogelijkheid werd besproken om een Internationaal Vr< uwencongres bijeen te roepen, waarbij de berteekenis, cLie de oorlog voor de vrouw heeft, onder de oog en zal worden gezien, en verschillende vraagstukken die bij het slui ten van den vrede op den voorgrond moe ten treden, in behandeling zullen worden genomen. Besloten werd dat het congres zoo spoe dig mogelijk in een neutraal land zal plaats hebben. Een uitnoodiging om in Nederland bij-een te komen, werd aanvaard. GENERAAL POSSIM IN HET INTERNEERINGSKAMOLDEBBOEK. Aan „De Vlaamsc-he Stem" wordt van ■<0 dezer geschreven: „Generaal Dossin, daartoe gelast door Jon Belgischen staat, heeft vandaag een bezoek gebracht aan het interneerings- kamp. Na de troepen in oogénschouw ge- r.c.men te hebben, sprak hij zijn tevreden heid uit over hun kleeding en beval hen aan veel zorg te dragen voor hun kleede ren, daar do Belgische Staat al de beschik bar© stoffen noodig had voor de soldaten aan de vuurlinie. Ook berispte hij het slecht gedrag van cenige belhamels, die cle anderen ophitsen on die in de meening zijn, dat er geen onderscheid in graad be staat onder de geinterneéwwo. Er zou later, eens in Belgie teruggekeerd, per soonlijk rekenschap moeten gegeven wor den van alle doen en laten. Hij ried dc manschappen a-an geduld to hebben en zich niet al te licht ontevreden te toonen, daar zij inzien moesten, dat zij, alhoewel zij niet vrijwillig in Nederland waren, zich toch dankbaar moesten toonen voor dc Nederlanders, niet alleen omdat zij hoe goed dat maar kan hier onder dak en veilig zijn, maar ook omdat dit Rijk honderdduizenden daklooze Belgische vluchtelingen geherbergd heeft en nog her bergt. Hij zou ook trachten allen bezigheid to verschaffen volgens hun vak, want ledig heid is des duivels oorkussen. Een algemeen handgeklap bewees, dat de geïnterneerden het met hem eens waren. Daarna bezocht de generaal de barak kon". VOOR BELCISCHE MESJ ES_, Een maand of drie geleden heeft zich, met medewerking van het departement van plaatselijk bestuur in Engeland, een comité gevormd, dat te Aldeburgh in Suf folk twee huizen heeft ingericht, als „Asile pour les jeunes fill es Beiges et Franci ses", waar ook thans in Nederland ver blijvende Belgische meisjes kunnen worden opgenomen. Hierin kunnen een vijftigtal

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1