Uft de Omstreken.
De wisseling in 't Ministerie.
In het afdeelingsverslag -worden een drie
tal middelen besproken, om tot vermeerde
ring der inkomsten voor de gemeente te
geraken.
In do eerste plaats invoering van even
redig schooïg'eld op de openbare lagere
pcholen der lste en 2de klasse.
Over dit denkbeèid* waaromtrent B. en
tVV. bij do M©mori© van Antwoord betref
fende de begroeting voor liet loopende dienst
jaar mededeelden, dat in hun Gallege geen
eenstemmigheid bestaak is door hen, inge
volge do toen gedano toezegging, andermaal
liet advies i ng©wonnen van de Plaatselijke
Schoolcommissie.
In haar .sch rijven van 11 Juni j.k göeft
deze als baar nieening te kennen, dat oen
wijziging in bet systeem van schoolgeld-
heffing haar vooral thans onraadzaam voor
komt, nu aan een Staatscommissie een onder
zoek is opgedragen omtrent de mogelijkheid
van een herziening der financieel© verhou
ding tusschen openbaar en bijzonder onder
wijs en bevoelt zij daarom aan, in afwach
ting van eventueel© wettelijke maatregelen,
den status quo t-c handhaven. Het advi.es der
Commissie, waarmede liet College van B.
en W. zich in hoofdzaak kan vereenigen,
zijn zij gaarne bereid in dc leeskamer ter
inzage noder te leggen.
Vervolgens worden in liet verslag eenigs
beschouwingen gewijd aan -een verhooging
van den gasprijs. Zooals B. en W. berci-ds
li ebben pnedegedecld, is een voorstel, om
daar too over te gaan, bij hun College in
ernstige overweging. Bij een eventueel voor
stel kannen de verschil lende in het verslag
gemaakte opmerkingen 'betreffende den prijs
van het gas cn van 'hot electrisch licht dus
jnadcr onder de oogv.n worden gezien.
Ten -derde het doortrekken van de be
slaande degressie in de 'gemeentelijke in
komstenbelasting en haar verandering in
een zuiver progressieve heffing. Dit telkens
opduikend verlangen, ook thans weder in
liet. sectie-verslag geuit, met nrtnoodiging
aan hun College, om dienaangaande „zoo
danige cijfers te willen mededeelen, die
een inzicht in de gevolgen eener progres
sieve heffing mogelijk maken", geeft hier,
ook in verband met andere opmerkingen
over 'dtfc onderwerp, tot de volgende be
schouwingen aanleiding.
Bij de behandeling van de Heï£ingsveror-
dening, waarbij een legressieve regeling
werd ingevoerd welke regeling toen in
het algemeen in goede aarde viel wer 3
de al of niet wenschelijkheid van het in
voeren van progressie te dezer stede van
de zijde van hun College zoodanig belicht,
dat ten slotte de motie, ingediend door
4 raadsleden, dat met het aangenomen be
ginsel van degressie voor dc lagere klas
sen behoort samen te gaan het beginsel
eener matige progressie voor de hoogere
inkomens, slechts de stemmen van de 4
voorstellers mocht verwerven. De over-
groot-e meerderheid van den Gemeenteraad
deelde geheel en al de zienswijze van B.
en \Y. en enkele woordvoerders betuig Jen
zelfs hun dank voor de indiening der toen
aan de orde van behandeling zijnde ver
ordening.
In de Raadszitting van 6 November 1933
kwam in behandeling een voorstel tot wij
ziging der Heffingsverordening, behelzen
de o.m. het niet meer toelaten van den
aftrek van personeele-, bedryfs- en ver
mogens-belasting met het doel een stij
ging van het belastbaar inkomen
in de hoogere klassen te bevorderen, welk
doel inderdaad is bereikt.
Todh houdt men het denkbeeld: ont
heffing van belastingdruk voor den min
der met aardsche goederen bedeelde, vast,
zoodat B. en W. wel genoodzaakt zijn aan
de hand van de door hen gemaakte bere
keningen het onhoudbare van dit idee aan
toonen, daarbij de verwachtingen koes
terende, dat eindelijk raag worden inge
zien, dat in een sta cl als Leiden, een pro
gressieve heffing naast de bestaande de
gressie, die al zeer progressief werkt, al
heel weinig op haar plaats is. Meerdere
progressie dan de feitelijk bestaande zou
waarschijnlijk zoodanige gevolgen hebben,
dat zij ten eenenmale ongewensebt is. Om
dit duidelijk te maken is een progressie-
schaal in het verslag opgenomen en zijn
de daaruit voortvloeiende gevolgen mede
gedeeld en daaruit de gevolgtrekking ge
mankt, dat meerdere progressie in Leiden
niet -wenschelijk is en niet in het belang
der gemeente zou zjjn.
Hoe onschuldig bet lijkt over progressie
te spreken, zoo duidelijk toont de wer
kelijkheid haar slechte uitkomsten in vast
staande cijfers aan. Indien toch de thans
door ons ontworpen regeling voor 1914 was
toegepast-, wij hebben het zoo juist ge
zien, clan zou dc meerdere te betalen be
lasting langzamerhand een enorm procen
tenbedrag van den versehuldigden aanslag
over 1914 hebben bedragen.
Af te leiden valt hieruit, welk een steeds
toenemende druk door deze regeling op
ile daaronder vallende aangeslagenen zou
worden gelegd. En wat voor deze regeling
in haar algemeenheid nu ook is te zeggen,
het aantal aangeslagenen, dat onder den
druk der progressie zou vallen, is zoo
klein, dat juist hierdoor de goede werking
van progressie een zeer bedenkelijk ka
rakter gaat aannemen.
Met betrekking tot de grensuitbreiding
kunnen B. en W. mededeelen, dat daar
over zeer onlangs een conferentie met
Gcd. Staten heeft plaats gehad, welke
naar zij vertrouwen, binnenkort verdere
besprekingen ten gevolge zullen hebben.
Inzake verruiming van het belasting
gebied der gemeenten, is door de Vereeni-
ging van Nederlandscho gemeenten ook
namens de gemeente Leiden tot de Twee
de Kamer der Staten-Generaal het ver
zoek gericht, het wetsontwerp betreffende
de verruiming van het belastinggebied der
gemeenten tot stand te helpen brengen.
Bovendien is dooi genoemde vereeniging,
zoowel tot H. M. de Koningin, als tot de
Tweede Kamer een verzoek gericht, om tot
verbetering van de financieele verhouding
tusschen het Rijk en de Gemeenten te ge-
rfaken. Aan den in het verslag geuiten
wensch ie dus bereidf voldaaa.
En wat de instelling van een grondbe
drijf aangaat, zoowel met het oog op de
tegenwoordige tijdsomstandigheden als in
verband met den prijs; die voor de onlangs
onder Óegsbgeest aangekochte gronden is
betaald, kwam B. en W. voorloopig eenige
aflossing wel gewenscht voor. Int-ussdben
blijft het hun voornemen te overwegen, in
hoeverre het aanbeveling verdient, nu een
grooter complex grond ïn het bezit der ge
meente is, deze gronden, alsook de verder
aan de gemeente toebehoorende terreinen,
voorzooveel dit mogelijk is, in een gron 1-
bedrijf in te brengen.
Het vraagstuk der gemeentelijke werk
verschaffing heeft de volle aandacht van
B. en W. Met de uitvoering «der onder
handen zijnde werken wordt geregeld
voortgegaan, terwijl de voorbereiding der
voorgenomen werken eveneens geregeld
plaats heeft. Bovendien wordt- een -onder
zoek ingesteld, of, en zoo ja, 'in hoeverre,
ophooging van het voor het Volkspark
aangewezen terrein mogelijk is, afgezien
van de vaststelling der definitieve plan
nen, en hoe groot ongeveer de daaraan
verbonden kosten zullen zijn. Tenslotte
doen zij, in verband met de daaromtrent
•geuite klachten, gaarne de toezegging, dat
hunnerzijds er naar zal woTden gestreefd
voorstellen van eenig belang zoo tijdig
mogelijk ter kennis van den Raad te
brengen. Ook thans reeds is hierop hun
streven gericht, doch tengevolge van bij
zondere omstandigheden of in verband
met liet spoedeisehende der zaak is dit
niet altijd mogelijk.
HAZERSWOUDE.
De heer R. van der Lor» Sr. rooide he
den van één aardappelstr.uik löö 'eetbare
aardappelen en 19 iklerae.
HLLLEGOM.
De straatverlichting is al sinds ver
scheidene weken tot op de helft ongeveer
verminderd met het oog op den kolenvoor-
raa-d aah de gasfabriek. Toen men van
voldoenden aanvoer verzekerd was, werd
de verlichting weer volledig gemaakt, wat
int-usschen van korten duur is geweest, want
nu zijn opnieuw vele lantaarns gedoofd;
wel is waar niet zooveel als vroeger. De wis
selplaats der tram op Weerestehi is niet ver
licht en vrij gevaarlijk
De gepleegde inbraak en diefstal bij
den landbouwer De Wilde had niet hier
plaats, maar onder "Vogelenzang, gemeente
Bloemen daal.
Achttien van de 43 Belgische vluchte
lingen zijn van hier vertrokken.
KATWIJK-AAN-ZEE.
Door den commandant van -de alhier
gelegerde troepen is aanbesteed de levering
van levensmiddelen en brandstoffen, noodig
gedurende den tijd, dat de militairen bier
verblijven. De laagste inschrijvers zijn voor
vleesch de heer K. Hoek; voor aardappe
len de heeren J. Durieux en Kr. van Dijk
voor groenten de heer J. Durieuxen voor
brandstoffen de heer Y. v. d. Plas.
Voor brood en melk had men reeds leve-
rauciers.
De openbare school no. 1 aan de Voor
straat ondergaat inwendig een groote ver
betering. De groote banken voor drie en
•meer leerlingen worden vervangen door
Amerikaansch-greDen twee-persoons-ban-
ken.
Te Dordrecht overleed onverwacht de
-heer B. Guvald, die meer da-n twintig .jaren
in onze gemeente werkzaam was als com
mies bij de directe belastingen en accijnzen.
Men merkt hier nog niets van het ver
trek van Belgische vluchtelingen. Er zijn
er onder die het wel zouden willen wagen
om terug te keeren, maar de gedachte al
leen aan de Duitséhers houdt hen terug.
Er zijn onder de mannen recite eenigen,
die werk hebben gevonden. Een Belg ver
vangt hier reeds een 'barbier, die zijn mi
litaire plichten vervult, en wiens zaak zon
der vervanger bleef. Voor vrouw en kinde
ren van den landweerman gelukkig.
LISSE.
In een vergadering van het II. B'. G.
werd een bestuursvoorstel met algemeene
stemmen aangenomen, om namelijk in geen
enkel geval de eventueele voorstellen van
exporteurs te accepteeren, inzake de extra-
korting op de rekeningen van geleverde bol-
gewassen.
Nadat gisteravond de 11.-K. Kiesver-
eeniging heeft vergaderd is het zeker, dat
met de a. s. Raadsverkiezing voor de vaca
ture G. van -Parijs Sr. geen stemming noo
dig zal zijn, omdat genoemde heer overal
weer candidaat is gesteld. Voor de vacature-
Van der Mey zijn echter twee eandidaten,
namelijk de gisteren genoemdo heer Ver-
duyn van de Liberale en de heer W. Krös-
schel van de A.-ii. Kiesvereeniging.
De heer Van der Mey was liberaal.
TER-AAR,
De Raad vergadert Dinsdagmorgen te
elf uren.,
ZOETERWOUDE,
Bij het naar dc markt rijden ging het
paard voor een brik van den landbouwer G.'
do iW., uit- de Weipoort, op hol. Ter hoogte
van den molen van den Grooten i*older, al
waar dc weg een sterke bocht maakt-, sloeg
het voertuig, waarop behalve De W., nog
twee knechts zaten, om, waardoor de brik
met de knechts in de sloot terecht kwamen-
Met moeite werden de knechts uit de mod
der onder de brik gehaald.
D. van K., alhier, dié op den Hoogen
Rijndijk aan het fietsen was en blijkbaar
het stalen ros niet goed meester, geraakte
geheel in de war bij het passeeren van
eenige menschen, waardoor hij hals over
kop in de vrij diepe sloot aan het Witte Huis
reed. .Spoedig werd hij door den heer Vree
burg daaruit gehaald.
Zooals wij ree^Js meldden, dat «gebeuren
zou, is het geschied: de „Staatscourant"
van gisteren 'bevatte het eervol ont
slag van den Minister tab
Fin ancien, den heeF BextHng,
en voorts het e »e t w o 1 ontslag van
minister Treub a-Is Minister
van Landbouw, N 'aj v »e r h e i -d
en Handel, e-n "bens 'benoeming tot
Minister van Financiën.
De heeT Bertling heeft een aanvrage
oma -ontslag oiit zijn -hei-rekking van Minis
ter van Financiën aan H. M. de Koningin
aangeboden, omdat hij het in 's Hands be
lang gewenscht achtte, dat thans onder de
buitengewone omstandigheden, waarin ons
land verkeert-, iemand met -groote -parle
mentaire -ervaring als Minister van Finan
ciën zal kunnen optreden.
Het is blijkbaar de bedoeling, dat, nu
minister Treub -overgaat naar het Ministe
rie van Financiën, êe a-fdeeïing Arbeiders
verzekering zoo spoedig mogelijk onder
dat Ministerie zal worden gebracht, en
dat de uitvoering deT Beurswet aan den
Minister van Financiën zal worden opge
dragen. In verband hiermede is het waar
schijnlijk, dat de heer Treub het- minis
terschap van Landbouw, Nijverheid en
Handel, zal 'blijven waarnemen ad interim,
tot do noodige wettelijke regelingen voor
•de bovenbedoelde oVefbrenging zullen zijn
getroffen.
Eenige bladen bespreken deze wisseling.
„D e Maasb odé"' zegt •o.to.':
Men wist reeds eenigen tijd met vrij
groote zekerheid, dat.de Minister van Finan-
•niën do portefeuillezou neerleggen. Daar
om komt het bericht van zijn aftreden aller
minst onverwacht.
Met do aangegeven reien van het" ver
trek. is het offici-aéle bericht niet bijsier
gelukkig. Immers zqn de Kamers juist in
deze omstandigheden, nu zij zonder debat de
gewichtigste voorstellen aanvaarden, ilcaal-
i nstellingen voor Ministers met geringe par
lementaire ervaring.
Wel maken do 'tijdscinsta® digheden het
•optreden noodig van een bekwaam, liefst
zelfs zeer bekwaam Minister van Financiën.
In -zooverre is dus in de -moeilijke omstan
digheden wel eenigm-mate de oorzaak te
zoeken van dit ministerieel afscheid.
Geschitterd hoeft de heer Rertling kimmel*.
't Is bijna wreed, om de herinnering wak
ker to roepen aan do behandeling van do
Inkomstenbelasting in de Tweede Kamer. En
in de laatste maanden kwam hij bij de ge
wichtige maatregelen van financieel belang
zelfs niet voor het voetlicht.
Voor een deel avas dus minister Treub
reeds Minister van Financiën. 'Ook zal men
hern, nu hij do portefeuille van den. heer
Bert-ling geheel voor zijn rekening noemt,
•niet de bekwaamheid ontzeggen, welke in
den nieuwen werkkring wordt geéisclit.
Alleen maar vraagt, men met belangstel
ling wat er geschieden, gaat met het Dep.
van Landbouw, Nijverheid en Handel, het
departement om zoo to zeggen wan sociale
aaDgéiegcriheden. iWe weten i.miners nog
zeer goed, hoe volge*is mededeeling van
den heer Treub jzelf zijn onverklaarbaar
ministerschap moest worden verklaard door
zijn volstrekt unieke bedrevenheid in zake
-de sociale verzekering.
Deze volstrekt eenige vertrouwdheid met
do sociale verzekering, welke de lieer Treub
zich heeft toegekend, moet nu blijkbaar ten
tweeden male voor een zonderlinge gebeur
tenis als verklaring dienen.
Alles walt ni-bcdders ver zekering is, zal
namelijk volgens de 'berichten, uit het orga
nisme van het sociale departement worden
losgesneden en overgebracht naar het Dep.
van Financiën'.
De Ministers zijn er voortaan niet mecï
voor de verschillende departementen, maar
de departementen worden gevoegd, gekneed
naar do personen, (lie er zich meo wenschen
te belasten.
'Wellicht ware liét systeem zoo kwaad
nog niét.
Maar dan mocht liét toch nimmer* voeren
tot een zóó noodlottige scheuring tusschen
belangen, die bijeen behooren, als hier wel
wordt beoogd.
Voor ieder, die de „arbeidersverzekering3'
nog beschouwt ale s o c i a 1 e n maatregel van
-den eersten rang, zal het onbegrijpelijk zijn,
dat zo uit den werkkring van den Minister
•van Landbouw, Nijverheid en Handel, zou
kunnen weggenomen worden.
-Wel zal 'het- besef van het sociaal lta-
ïa-kier der a/rbeidersverzekering meer leven
bij do rechterzijde dan bij do linkerzijde,
die het geheel e vraagstuk stoeds meer is
gaan zien onder de "bekoring dei* Staats-
pensionncvring, der .gratis-gelduitdecling al
dus.
Maaï toch mag men wel .aannemen, dat
dt» voorgenomen scheiding van hetgeen bij
een is on to zanien hoort, ook 'hun, die links
slaan, veel to ver gaan zal-en onverantwoor
delijk zal voorkomen.
Laat ons onder den eersten indruk qnzcl*
verbazing niet méér schrijven.
,,D e R e s i d e n t i e b od e"
Zoo wordt dan verwezenlijkt, wat reels
lang gemompeld werd. Welke goede kwa
liteiten de heer Bertling ook moge héb
ben en dat hij er vele heeft, is herhaalde
lijk gebleken hij was niet opgewassen
tegen de meer dan buitengewoon moeilij
ke taak, welke den Minister van Financien
in deze crisisdagen op de schouders is
gelegd. Reeds bij de behandeling der vo
rige begrooting bleek, dat het ministers-
juk hem wat zwaar lag in de toen reete
iet of wat penibele omstandigheden. Zoo
dat het thans aangekondigde ontslag niet
verwondert, nu de omstandigheden nog
ext-ra verzwaard zijn.
Dat de heer Treub hem zal vervangen,
is op zichzelf niet verwonderlijk. Hij is
er wel de man naar, om in den chaos orde
te brengen. Dat hij zij het dan maar
voorloopig naast de vele beslommerin
gen van het Landbonwdepartemcftt nog
die van Financiën aandurft en (wat op
zichzelf begrijpelijk is) geen afstand doet
van de bereddering der arbeidersverzeke
ring en -die der Beurswet, pleit voor zijn
moed en ondernemingsvermogen. Als maar
niet blijkt-, dab zelfs hij zijn krachten over
schat. Die tbw.ee .departementen eischen in
het huidige ft-ijdsgewricht elk een heel
man. En Financiën geeft thans wél zooveel
zorg, dat er Leu sell geen nieuwe moeilijke
afdeelingen aan overgedragen behoeven
te worden.
,,D c Telegraaf":
Do uittreding van den heer Bertling be
teek ent gelukkig geen verzwakking. Deze
bewindsman lie-eit niet den indruk gemaakt
van een sterke persoonlijkheid te zijn en
het was een publiek geheim, dab minister
Treub hem reeds heel wat werk uit de 'han
den genomen had. Vooral in deze tijden van
crisis hebben onze «ontredderde financiën
krachtige leiding noodig en de meest aan
gewezene voor het beheer van dit .allerbe
langrijkste Departement was zonder twij
fel onze Minister v.an Landbouw, Handel ,on
Nijverheid. Het zal niet gemakkelijk zijn
voor hem een plaatsvervanger te vinden. Op
dit- oogenblik is dit Departement het brand
punt van de meest tegenstrijdige belangen
en het vereischt een man met bijzonder
koel hoofd en oen vasten wil om den juisten
weg te kunnen vinden -tusschen het Alge
meen en het particulier belang, die reeds in
normale tijden zoo moeilijk te scheiden zijn.
„H©t Nieuws van den Dag":
Aan minister Bertling was ongetwijfeld
•ecu zwaarder taak op de schouders .gelegd
dan aan eemig minister van Financiën sinds i
vele jaren hier te lande ten deel viel.
Reeds kort na zijn optreden deed het zich
gevoelen, welke moeilijkheden or voor de
zen Minister zouden voortvloeien -uit -de
doortastende voortvarendheid van zijn
ambtgenoot aan het ministerie van Land
bouw,, Nijverheid en Handel. Nu, na het
•uitbarsten van de groote crisis, zijn deze
moeilijkheden voor hem blijkbaar overstel
pend geworden.
Dc heer Bertling was doorkneed in het
belastingwezen. Na zijn loopbaan bij de
Registratie en Domeinen te zijn begonnen,
•werd hij ontvanger te Nijkerk en vervol
gens to Goes, inspecteur der Registratie
en Domeinen te 's-Hertogenbosch en daar
na te Leiden. Hij werd directeur der
Registratie en Domeinen to Leeuwarden in
1910.
Hij maakt-o zich ook .ah publicist békend.
Bij zijn optreden als minister van Finan- i
.oiën in 1913 vond de heer Bertling de schat
kist reeds in ongunstige® toestand. Ei* was
een groot tekort, groot-endeels ten gevolge
van de uitgaven, die voor de sociale wetten
van het departement van minister -Treub
werden vereischt. De ouderdoms-invalidi-
teitsrenten en administratiekosten zouden
ongeveer 11 millioen gulden vereisohen bo
ven en'behalve de G millioen, die naar schat
ting op den gewonen dienst te kort zouden
komen. Minister Bert-ling wilde een deel
van dit tekort dekken door een inkomsten
belasting met behoud van de vermogensbe
lasting, onder belasting van onroerende
goederen naar de werkelijke waarde. In
de pers vonden deze voorstellen geen al to
gunstig onthaalin 't algemeen gcloofdo
men niet, dat de Minister er zou komen.
Sedert stak de grooto storm op. De
eischen, aan dc-n beheerder der geldmidde
len gesteld, zijn nu wel zeer zwaar gewor
den. Aan den heer Treub, wiens maatrege
len daarvan do onmiddellijke oorzaak zijn,
zal het nu staan, deze moeilijkheden mees
ter te worden.
De gewichtige vraag van het oogenblik
is thans: wie zal h em opvolgen 1
Hét „Handelsblad":
Wij zullen over het aftreden >van den
heer Bert-ling en over zijn ministerschap
alleen zeggen, dat wel gebleken 'i§, dai
men een zeer bekwaam belastingambtenaar
kan zijn, zonder daarom geschikt te zijn
voor Minister. Bij de kc-us van zijn Minister
van Financiën heeft mr, Cort van der
Einden zich blijkbaar vergist De vervan
ging van den -heer Bert-ling door mr. Treub
brengt, wanneer wij vertrouwen kunnen
op de berichten omtrent het aandeel van
'tien laatst en in de "Waarneming van Ne
derlands financicelo belangen gedurende
de laatste, moeilijke maanden, in den fei
telijken toestand weinig verandering. Ho
pen wij, dat het zal gelukken voor het
Departement van Landbouw, Nijverheid cn
Handel spoedig een man te vinden, die in
den geest van den 'heer Treub dit- thans
zoo gewichtige departement-kan besturen,
zelfs voor de eerbiedwaardige werkkracht
van den heer Treub immers zou de waar-
meming der beide departementen wel eens
to veel kunnen worden, en het land zou
niet gaarne zien, dat van hem zooveel
word gevergd, dat het op een zeker ©ogen
blik zou blijken te veel ts zijn geweest.
Mannen als hem -hebben wij, in welke
functie ook, zeecr noo'dig.
„Do Nieuwe Co ut ant''
Do titularis, wiens opneming dc eenige
bij do samenstel ling van liet Kabinet- be
gane vergissing is geweest, trekt zich terug
•van een post, waarop hij noch vóór, noch na
zijn benoeming ooit eenige aanspraak heeft
kunnen doen gelden. De eischen, reeds hij
de ambtsaanvaarding verre van licht-, die
aan den beheerder ^.Tan 's lands financiën
to stellen waren, zijn door de omstandigheden
plotseling zóó huitengowoon verzwaard,-dat
persoonlijke ongeschiktheid, anders nog wel
een tijdlang onder den mantal der collegiali
teit cn do welwillende medewerking eener
pari cm enkiire meerderheid te bedekken, hier
een voor het ministerie compromitterend ka
rakter ging* ver toonen. Ilct begon op een
paskwil te lijken, dat alle belangrijke regee-
ringsmaatregelenzuiver tot den werkkring
van het Departement van Financiën heli oo
rend, waaraan de nood des tij -Is dringende
behoeft» deed ontstaan, ontworpen, verdedigd
en uitgevoerd werden door een anderen mi
nister dan dengen e, op wien daarvoor krach
tens benoeming en naar const-itutionecleii
regel de verantwoordelijkheid rustte.
Aan dien wonderlijken toestand onver
vaard een eind gemaakt to hebben, strelrfc
het Kabinet tot oer. 'Het eenige, wat inea
er op kon aanmerken, zou zijn, dat dflf
ministerraad niet reeds eer heeft ingegrepen
De partioele crisis, door het .aftreden van'
don heer Bertling ontstaan, zal het minis-
.terie-Goxt won der Linden in geon enkel
.opzicht verzwakken. Ei tegendeel. Zij strekt
om een begane fout ie horstellen, een ..alge
meen erkende leemt-c aan te vullen, oen
zwakke plek ie stevige®.
D.e man die isedert hét «rnd van Juli
•en eenigermat» misschien ook wel daar
vóór van 'het moeilijke departement met
terdaad do leiding gehad heeft, is nu offi
cieel daarmede belast en draagt voortaan
de volle constitutioneel-o vera®twoordelijk-
héid. Zijn gosëhi'kQiëid om in de hui tea-
g e w oii.e omstandigheden, waarin het land
verkeert, aan do -eischen dezer portefeuille
het hoofd to bieden, heeft de heer Treub
in de "laa tstverloopen drie maanden bewezen
hopen wij dat hij ook zal blijken daartegen
opgewassen te zijn, wanneer meer normade
omstandigheden zullen zijn teruggekeerd.
Het- is jammer yoox den indruk, dien deze
loffelijke kabi nets - r.ep ar a tie naar 'buit-en
maken zal, dat niet éénzelfde ^Staatscou
rant" de veranderde bezetting van den zot-el
van Financiën en van dien van Landbouw,
bekend maakt.
De „Nieuwe 'Rotter damsc'h«
Courant":
De verandering is niet geheel onverwacht
gekomen. Ofschoon wij begrijpen, dat deze
verandering in het Kabinet, 'juist nu, nu
van de Ministers individueel en gezamen
lijk hij .voortduring de uiterste krachtsin
spanning wordt gevergd, woor liet Ministe
rie zelf haar eigenaardig© bezwaren moet
hebben gehad, gelooven wij took, dat do
wijziging geacht kan worden in het lands
belang te zijn. Thans, rqeer nog dan cxoit, ia
aan het departement van financiën eea
leider noodig, niet slechts bekwaam .en in
'belastingadministratie doorkneed, en, wij
men, ook met groote .parlementaire erva
ring maar vooral een, die de ontzettend
lastige financieele en economische vraag
stukken, welke dagelijks aan de orde moe
ten worden gesteld, weet te doorgronden »en
zonder .aarzeling té beslissen. Nu was het
de vraag of Re heer Bertling daartoe ia
staat was.
Minister Treub volgt hem in het beheer
van het Dep. van Financiën op. Voorloo
pig zal hij het Dep. van Landbouw, ,enz.
daarbij blijven leiden. Een en ander zal
geen groote verwondering 'baren.
Niettemin,, ook deze verandering -is niet
geheel zonder bedenking, daar ook het Dep.
van Landbouw in een groot aantal, uit den
nood der tijden voortgesproten, maatrege
len is betrokken, waarvan de afwikkeling
nu niet zóó doodgemakkelijk zal zijn. Intus-
sehen, hier komt het interim van Landbouw
te hulpu Er blijft voor do verwisseling van
hoofd aan het Dep. van Landbouw ruimte
vcor -wat geven en nemen.
Eén ding staat vast. Aan kracht .van lei
ding, voortvarendheid, en durf tot beslis
sen, zal het het Dep. van Financiën in de
na-aste toekomst niet meer ontbreken. Do
heer Treub heeft in de laatste maanden ge
toond .wat hij in dit ojpzickt vermag. Hy ia
niet voor een -kleintje vervaard Zij, die in
oud-Hóllandscho zekerheid opgegroeid zijn,
en -daar pardoes velo economische stellin
gen en theorieën practisch-ter snippermand
•zagen verwijzen, hebben wél eens bedenke
lijk met het hoofd moeten schudden.
Het is thans echter allerminst tijd voor
critiek. Ware hét, wij, die voor de talen
ten van mr. Treub .grooten eerbied Loeöte-
ren, zouden de laartsten wriKen zijn, om er
mee voor den dag te komen. Mr. Treut*
heeft -zelf erkend, dat -er in de dagen, toen
-dralen misschien nóg gevaarlijker was dan
niet in allen deele juiste -beslissingen, .wel
licht fouten begaan zijn, ook van Regce-
ringswege, en daarvoor bij voorbaat -cle
mentie ingeroepen, welke niemand zal wil
len weigeren. Wanneer wij met -een enkel
woord thans aan deze erkentenis meenen
to moeten herinneren, doen wij dat dus
slechts om do hoop uit te spreken, dat do
nieuwe Minister van Financiën aan het
Fransche élan, dat hem natuurlijkerwijs in
het bloed zit, omderwille van do neutrali
teit ook dc goed© Duitsche eigenschappen,
die hier in betraëht kunnen 'komen, za-1 wil
len paren. Het werk, dat van hem in zijn.'
nieuwe waardigheid _zal worden vereischt,
zal immers van liet uitnemendst gewicht
zijn niet slechts voor een tijdperk
van nood van betrekkelijk korten duur,
maar -voor de weiaart van het land in een'
lange toekomst, cn voor de-verdere econo-^
mische ontwilde©ling van wellicht meer dart
één geslacht.
'Het „Utre clits cli Dagblad'3:
Minister Bertlings gemis aan routine
drong dadelijk sterk pp den voorgrund
zijn optreden in de Kamer was geheel dat
van een nieuweling, die zich niet spoedig
in een vreemde omgeving thuis gevóélt.
De oorlog eisehte van den bewindsman
van Financiën buitengewone be
kwaamheden. Daarin schoot de heer Bert
ling te kortniet hij, maar minister Treiib
was de Urkeber der maatregelen, -welke
eigenlijk van den Minister van Financiën
hadden uitgegaan moeten zijn.
Terecht zal dan ook de uitvoering «der
Beurswet aan den Minister van Financien
worden opgedragen. Door, misschien op
wel wat al te zeer in het oog loopendo
wijze, van dc leiding vrijwillig afstand te
doen ten behoeve van een ambtgenoot.,
wiens superioriteit als financieele speciali
teit hij ongetwijfeld altiji heeft geweten,
en aldus méér Minister in schijn dan in
werkelijkheid te blijven, heeft de hebr
Bertling na heb uitbreken van den oorlog-
zijn positie zeer verzwakt-, een houding
echter, waarvoor eenigermate een rechb
vaardiging .gezocht kan worden in do bui«
tengewoonhcid der eisöhen, welke de even
plotselinge als onvoorbereide wereldge-'
beurtenissen aan den bewindsman van Fi
nanciën stelden.
De verwisseling van den heer Bertling-
voor den heer Treub had dus reeds maan
den geleden al in werkelijkheid plaats ge
had; de „Staatscourant" brengt alleen
de formeele bevestiging.
