Nederland en de Oorlog.
A0. 1914.
Dit. nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
Officieele Kennisgevingen.
A?11
IN ONZE STAD.
UIT ONS LAND.
Belgische Vluchtelingen.
LEIDSCH
PRIJS DEB ADVERTENTIEN:
Van 16 regels Al.05. Iedere regel meer A0.17J. Grootere letter» naar
plaatsruimte. - Kleine advertentiën ran 30 woorden 40 Cents oontantelk
tiental woorden meer 10 Oents.-Voor het inoasseeren wordt A 0.05 berekend.
feze Courant wordt dageUjks, met uitzondering
van <§on- en feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per week. f 0.09.
Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. g 0.10.
Franco per post 1.65.
KOHIEREN DER
PLAATSELIJKE DIRECTE BELASTINC.
Burgemeester en Wethouders van Leidon bren
gen ter algemcenc kennis, dat hot 1ste Suppletoir-
en het Foronsenkohier der Plaatselijke direote
belasting, dienst 1914, zijn goedgekeurd, en inge
volge art. 264 der Gemeentewet ter lezing zijn
oedergclcgd.
Burgemeester en Wethouders van Leiden.
N. O. DE GIJSELAAR,
Burgemeester.
VAN STRIJEN.
Seorotaris.
Leiden, 16 Ootober 1914.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leidon
Gezien art. 8, lsto alinea, der Hindorwot;
Brengen bij deze tor algemecno kennis, dat
door hen op heden vergunning ia verleend aan
de firma Wed. O. DE GOEDE en roohtverkrijgen-
den tot hot uitbreiden van de wad oh- en strijk-
inrichting in het perceel Heeronsingol no. 27 b,
Sootie K no. 1768.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
N. O. DE GIJSELAAR.
Burgemeoster.
VAN STRIJEN.
Sooretari*.
Leiden, 15 Ootober 1914.
LEIDEN, 16 OCTOBER.
Wat is NU oiize plicht?
Gisteravond had de groep Leiden" van
de „Orde van de Ster in het Oosten" een
Vergadering in het Nutsgtebouw belegd, waar
in mevrouw W. RosVrijman, de bekende
kheosophisoho spreekster uit Den Haag, bo
venstaand onderwerp zou behandelen.
De zaal was geheel gevuld, menigeen moest
zioh met oen staopplaatsj© vergenoegen en
anderendie wat laat kwamen, konden in
het geheel geen plaats krijgen.
Mevrouw Rriest opende de bijeenkomst met
een kort woord, waarna mevrouw O lebeboom,
uit Den Haag, door me\j. Dyserinck zeer
verdienstelijk op het orgel begeleid, een stem
mingsvol lied zong en de aanwezigen nog
meer ontvankelijk maakte voor het ernstig
woord van de begaafde spreekster.
Men moest zoo ving spr. aan van
haar geen oplossing verwachten van het
groote wereldconflict, waarin wij' leven. Zij
zpu bij de vele pogingen de hare voegen,
om licht, kracht, moed en sterkte te brengen
aan de verbijsterde en verslagen menschen.
Daartoe wilde zij in de eerste plaats haar
hoenders voor' oogen stellen het ideaal van
de „Orde van de Sier in het. Oosten", om
daarna te doen zien hoe wij dat ideaal kun-
Jten verwezenlijken en wat onze plicht in
deze moeilijke tijden is
Spr. trad in breede beschouwingen, om
to doen uitkomen hoe alle godsdienststichters
én grooto voorgangers achter de stoffelijke
wereld een predomineerend geestelijken aoh-
torgTond hebben gezien, waarvan het God
delijk Wezen uitgangspunt is, waarvan alle
geestelijk leven uitstraalt en waarvan gToote
geesten de dragers zijn geweest. Voor do
volken van het Westen is' dit geweest de
Christus, die met Zijn loer van zelfopof
ferende liefde en reinheid ons dat ideaal
heeft voorgehouden.
Onze beschaving heeft dit ideaal verzaakt
én er tegenover gesteld het egoïsme, dat
zichzelf zoekt, en daaruit verklaart spr. in
den diepsten grond wat wij thans beleven.
Niet alleen de staatslieden en vorsten, maar
wij allen dragen daaraan schuld. Do gods-
diepst, de wetenschap, do kunst, wij hebben
ze gesteld in dienst van het lagere. Ook
voor den oorlog hebben wij, menschen, door
de slechte maatschap pel ij ko verhoudingen,
door lago loonen en lange arbeidsdagen on-
noodig ellende laten lijden. Onze groot© be
wapeningen waren er niet om den vrede
to handhaven, maar, zooals nu gebleken is,
om den een den ander te doen overheer-
schen. Het debacle is gekomen, onze be
schaving valt ineen, en wie al hun hoop
en verlangen op de stoffelijke dingen heb
ben gebouwd, zijn nu teleurgesteld en ver
slagen Onze beschaving, eon sohijnbescha
ving gebleken, wordt nu opgebroken om
uit liaar puinhoopen te kunnen opbouwen
een andere beschaving, die op de geestelijke
dingen zal berusten: op vrede en gerechtig
heid. Wie dit ideaal bezitten, geven den
moed niet op, en met dit ideaal voor oogen,
is vooral voor ons neutraal Nederland reeds
nu een schoonc taak weggelegd. Onze
plicht is de waro neutraliteit, steunende op
[verdraagzaamheid, to handhavlon on ons te
wijden aan alles, wat daar lijdt onder den
oorlog en zijn gevolgen.
Spr. toont aan hoe good wij, daarin voor
gegaan door Vorstin en Rogeeiing, ons van
deze taak "kwijten, waaruit blijkt, dat zich
een omwenteling in de géésten bezig is te
voltrekken, die, naar spr. hoopt, leiden zal
tot een hoogore beschaving, steunend op lief
de, vrede en waarheid.
Na do warm toegejuichte rêdte, zong me-
'ouw Oldeboom nog een lied van Valerius,
aansluitend bij de slotrede van de apr
lj. Vftrgadcring onder den indruk
van het gehoorde, uiteenging
GROOTE BRAND.
Na» een lange rustpoos en na eenige onbe-
teckenende brandjes hoeft vannacht hier
een zeer ernstige brand gewoed, zooals wij
in langen tijd niet hebben gehad.
Deze brand brak te ruim halféén uit in
de stallen van den stalhouder P. J. de
Jong, aan de Hoogewoerd en het Utrecht-
sohe Veer. Te middernacht ongeveer moesb
er nog een rijtuig uit, dat besteld was. Ver
moedelijk is t-oen een bekend Leidsch type,
dat geen onderdak heeft, zekere Jurgeais,
in den stal geslopen, om in het hooi te sla
pen heeft hij een brandende sigaar of pijp
meegenomen, waardoor zeer waarschijnlijk
de brand is ontstaan.
De vlammen vonden ruim voedsel in de
groote voorraden hooi en etroo, in do stal
len geborgen, en laaiden weldra uit het
dak op, een vonkenregen verspreidend over
de Hoogewoerd en het Utrechtscho Veer in
westelijke richting, daar een vrij stevige
wind uit het noordoosten woei. Tevens wa
ren in de stallen twintig paarden, waaron
der 13 van het Rijk, wijl een gedeelte der
stallen tot militairen ziekenstal was inge
richt, en één van schipper Verkoren. Van
dit aantal paarden zijn slechts vier gered,
die zich hebben losgerukt en zich een uit
weg hebben gebaand.
De militaire wacht, bestaande uit drie
personen, hield verblijf in een vertrek bo
ven den stal en deze manschappen hebben
zich uit een raam laten zakken en wisten
zioh zoo te redden.
De vermoedelijke aanstichter van den
brand is voorloopig ook nog aan den dood
ontkomen. Met zware brandwonden over
dekt kwam hij uit de rockende en bran
dende massa te voorschijn en werd naar het
Academisch Ziekenhuis vervoerd.
Negen paarden van het Rijk, zes van den
stalhouder De Jong en een van schipper
Verkoren zijn verbrand. Deze doode dieren
leverden een treurigen aanblik op. Sommi
ge waren losgerukt, anderen was dit niet
gelukt cn de gruwelijke sporen van den
doodsstrijd zijn nog zichtbaar. Waarschijn
lijk zijn zij in den rook gestikt en daarna
verbrand. In de worsteling waren de meeste
nog verminkt.
De stalhouder heeft al zijn paarden ver
loren. Zij vertegenwoordigen een waarde
van f 300 a f 400 per stuk. Er was een en
kele bij, meer dan f 500 waard. Bovendien
zijn er elf rijtuigen verbrandeen landauer,
twee vigilantes, een victoria., vier coupés,
een dogcart en twee brikken. Ook deze rij
tuigen vertegenwoordigen te zamen een go-
heel bedrag. Rekent men daarbij de groote
hoeveelheden fourage, haver, hooi en stroo,
die een prooi der vlammen zijn geworden,
dan is het duidelijk, dat de materieel© soha-
de vrij groot is.
De brandweer was te ongeveer éém uur
met bijna al haar materiaal op het terrein
van den brand en wierp stroomen water
op de vlammen. Van het groote oomplex
gebouwen, stallen en koetshuis vormend,
was echter niets te redden. Wel werd het
voorste gedeelte, woonkamers en herberg,
aan de Hoogewoerd bewaard, al kreeg het
nog vnj wat waterschade. Ook had de
brandweer groote moeite de westelijk aan
de stallen grenzende kantoren en stallen
van den heer G. L. van Velzen, in verhui
zingen en expeditie, te bewaren. Ook dit is
haar echter gelukt.
Het aantal omstanders was, in verband
met 't nachtelijk uur, niet bijzonder groot.
Wij schatten het getal op nog geen hon
derd. De paniek der omwonenden was ech
ter wel groot. Een arbeidersgezin uit een
peroeeltje naast het brandende perceel
vluchtte er met pak en zak uit, hun huis-
ralad meenemend. Vanmorgen vond men
er alleen nog de poes, schuw van dc ka
mer naar den zolder heen en weer loopend.
Een ernstig zieke buurvrouw, mej. De
Bruin, aan do Hoogewoerd, werd naar den
overkant gedragen.
Persoonlijke ongelukken hadden overigens
niet plaats.
De materieole schade is, zooals we reeds
zeiden, vrij groot.
Verzekering dekt echter slechts gedeel
telijk de schade, daar een en ander laag.
verzekerd is bij de firma De Jong in de
Maatschappij „De Nederlanden". Naar
men ons mededeelde, draagt het Rijk bij
brand, enz de risico zelf.
- De ter-aarde-bestelling van het stof
felijk overschot van dr. A. W. Kroon Jr.,
zal morgenmiddag om twaalf uren op
,,Rhijnhof" plaats hebben.
Aan den heer H. F. van Urk, leeraar
in de Fransche taal aan de Handelsschool
der Vereeniging „Konnis is Macht", alhier,
is door hot bestuur met ingang van 1 De
cember a.s. eervol ontslag verleend.
Maandag 19 Oct a.s. herdenkt de hoer
J. Brokaar, chef-drukker bij A. W. Sijt-
hoff's Uitgevers-Maateohappij, den dag,
waarop hij vóór veertig jaar bij deze firma
in dienst trad.
Gedurende het derde kwartaal van dit
jaar zijn bezocht het Rijksmuseum van Oud
heden door 2580, het Rijka-Bthnographisch
museum door 469, het Rijksmuseum van Na-
twudijke Historie door MfiG peroooea.
Een Herdenkingsavond,
Behalve zeer enkele ingewijden, wist géén
der bezoekers van het Tehuis voor Militairen
aan den Morsohweg, alhier, dat het Tehuis-
bes tuur besloten had den avond van den
15den Ootober te bestemmen als hérdenkinga-
ure van het 50-jarig bestaan van genoemd
Tehuis.
Te ongeveer half acht kwam het Tehuis-
bestuur de als gewoonlijk in deze dagvan
zeer druk bezochte zaal binnen en deed
de Voorzitter, de hear S. J. Ie Poole, in
zijn welkomstwoord den verrasten bezoekers
weten, dat het Tehuis, nu in zoo menig op
zicht hun tehuis, zijn 50sten verjaardag
vierde, 't Mocht echter geen feestj zijn, en
slechts een niet-vergeten van Gods welda
den, ook aan dit Tehuis geschonken, zou
het doel van dezen avond wezen, wat ook
bleek uit den psalm, waarmee deze avond
werd geopend, Ps. 103 1.
Hierna nam de heer Le Poole het wootrd,
om, aan de hand van oude verslagen, een
overzicht te geven van de geschiedenis van
het Tehuis, waarbij de bekende Leidsche
naam van wijlen den heer A. A. Ronzink,
die voor „onze jongens"' leefde, alsook die
van wijlen ds. S. H. J. de Wolf en ds. J.
H. Donner niet werden vergeten. Ook de
namen der huisvaders Eggink, Verhoeven en
den concierge Ken boek van liet wijkgebouw-
Levendaal, waarin dit Tehuis een tijd. is
gevestigd geweest, werden met dankbaar
heid vermeld.
Voor dit overzicht stond den lieer Le Poobe
een schrijven ten dienste van den generaal-
majoor J. G. Schoch, die met den vader
van den tegen woord i gen voorzitter, wijlen
mr. 8. le Poole, de oprichter van dit Tehuis
is geweest. De heer Sclioch, toen luitenant
der artillerie hier ter stele, is thans voor
zitter van den Ned. Milit. Bond en da
eenige nog in leven zijnde oprichter.
Na dit lang niet volledig, maar toch inte
ressant overzicht werden den bezoekers eenige
versnaperingen aangeboden en meende het
bestuur dat de herdenking van dit jubilé
haar beslag geheel had gekregen.
De enkele ingewijden wcnschten nu echteer
op hun beurt het bestuur te verrassen en
deden dit door nu maar het geld af te dra
gen aan liet bestuur, dat zij (dat gebeurde
nog vóór den oorlog) begonnen waren te ver
zamelen, om op den groolen feestavond, die
georganiseerd zou zijn, indien de oorlog niet
uitgebroken ware, liét bestuur aan te bieden.
Het bleek een mooi bedrag te zijn, dat op
een Rijksspaarbankboekje werd overhandigd.
De wachtmeester Bor kou eveneens een
flinke opbrengst der z g. oollectekaalr-
ten, waarmee door verschillende bezoekers
bij familie en kennissen gewerkt was, het
bestuur schenken, terwijl ook de huisvader,
behalve eén mooie bloemenmand, oen bedrag
in enveloppe aan het verraste bestuur af
droeg.
Voorzitter en penningmeester dankten in
hartelijke bewoordingen voor deze sclioone
bewijzen van waardeering van hun arbeid
voor ons leger en vloot en zien behalve
financieolen steun daarin meer nog ook hoo-
gen moroeien steun voor den wel eens zotrg-
vollen arbeid voor het Tehuis, waarvan vooral
de penningmeester, de heer J. Bosch, kun
meepraten.
't Was intussohen halftien geworden én
de slroozak riep reeds weer de bezoekers, die
gaarne langer waren gebleven. Nadat heb
bestuur nog Psalm 134 3 was toegezongen
en do h eer P. J. Mulder met gebed gesloten
had, ging men hoogst voldaan van elkander
met het gevoel, dat do band, die reeds tus-
schen het Tehuis en zijn bezoekers bestond,
weer belangrijk versterkt was geworden.
Van den hoer C. Mulder, voorzitter van
den Bond tot steun van dit Tehuis, was oen
telegraphische gelukwensch ingekomen, daar
zijn mobilisatieplicht hem verhinderde tegen
woordig to zijn. Mondeling werd hét bé
stuur geluk g-ewenscht door den oud-huis
vader W. F. Eggink en don huisvader ~W^
Jooslcn, die dat ook namens alle bezoekers
deed.
Voor dc Vluchtelingen.
Do heer Kellenaérs, Witte Singel 84 D,
die si gareu, tabak en sigaretten voor de vluch
telingen in ontvangst neemt,, deelt ons mede,
dat hij zeer tevreden is over het groote
aantal sigaren en sigaretten, hetwelk hem
reeds dadelijk na de bekendmaking wérd
tor hand gesteld.
Heden zijn 600 sigaren en ontelbare siga
retten over de versoliitiende instellingen,
pondspondsgewijzo verdeeld.
Dank aan de milde gevers namens hét
Comité én niet mindernaméns da© vluch
telingen.
Wjj ontvingen voor <fo Belgischd vèujdhte-
lingen f 2:3673» van de opbrengst éegfeff gol-
leote in het qaJó Rijnstraat
Voor het Kon. Nat. Steuncomité.
Namens de „Orde van de Ster in het
Oosten" zal aan jhr. Van Doorn worden
afgedragen f 33.17 ten bate van het Kon.
Nat. Steuncomité, zijnde de opbrengst der
collecte, .gehouden na de lezing van me
vrouw W. RosVrijman, van Den Haag,
gisteravond in het Nutsgebouw.
Het aantal Geïnterneerden.
De lijsten van het aantal geïnterneerden
zijn thans door de militaire administratie
te Terneuzen tot en met den elfdon dezer
opgemaakt. Het aantal bedroeg toen 23,000,
onder wie ongeveer duizend Engelschen met
26 officieren. Sedert zijn echter nog enkele
duizenden op verschillende plaatsen" de gren
zen gepasseerd en nog blijft de toeloop aan
houden. Gisteren zijn nog bij Overslag 70
manschappen de grens gepasseerd en nog
hedenmorgen gaven zich hij Zuiddorpe we
der 30 ter ontwapening over. Het totaal aan
tal wordt nu geschat op bijna dertigduizend.
(«ein tern eerden te Amersfoort.
Behalve een goede 1000 uitgewekenen,
meest allen uit Antwerpen en omgeving,
herbergt Amersfoort thans oen kleine 17.000
geïnterneerde Belgische militairen.
De militairen, ondor wie twee gene
raals, verschillende hoofdofficieren en bijna
250 subalterne officieren, zijn ondergebracht
in de vier infanterie-kazernes. De troep,
waarbij het geheele regiment grenadiers,
met staf en muziek, bestaat uit bijno alle
wapensoorten van het Belgische leger.
Op het grasveld, waar de kazernes om
heen zijn gebouwd, is een groot tentenkamp
opgeslagen, zoodat allen een behoorlijk
onderkomen hebben.
Er is sprake van, kader en manschappen
over te brengen naar het kamp van Zeist,
waar te hunnen behoeve barakken zullen
worden opgeslagen. De officieren, op eere
woord vrij, zouden dan in de stad blijven,
terwijl zij om beurt dienst zullen hebben bij
hun onderdeelen.
Inlichtingen omtrent Geïnterneerden.
Wij maken er opmerkzaam op, dat men
zich om inlichtingen betreffende geïnter
neerde militairen van vreemde legers moet
wenden tot het Informatiebureau van het
Roodo Kruis, Kneuterdijk, 's-Gravenhage.
Persdelict.
De kantonrechter te Middelburg deed
Donderdag uitspraak in de zaak tegen den
hoofdredacteur der „Middelburgsche Cou
rant", J. H. D., tegen wien Zaterdag jl. drie
dagen hechtenis werd geëischt, wegens het
in een hoofdartikel van 19 September ma
ken van opmerkingen over den maatregel
van den kapitein-commandant te Sas van
Gent, dat brieven, die niet van een naam
van den afzender voorzien waren, niet zou
den worden doorgezonden.De kantonrech
ter ontsloeg den beklaagde van rechtsver
volging.
Stoomvaart RotterdamAntwerpen.
Dc stoomvaart van Rotterdam op Ant
werpen is nog niet hersteld. Duitsche mari
ne-officieren zijn bezig om op de Schelde de
door de Belgen gestrooide mijnen op te rui
men. Daarna zullen evenwel door de Duit-
schers zeiven op bepaalde plaatsen mijnen
worden gelegd, zoodat het vaarwater niet
dan met Duitsche loodsen zal kunnen be
varen worden. Eerst nadat die werkzaam
heden gereed zijn, kan aan een hervatting
der vaart worden gedacht.
Nog steeds komen meer Belgen naar ons
land, zonder dat er een beteekenond aan
tal terugkeert. De vrees voor de Duitsohers
zit er te diep in en zelfs de zeer kalmco-
rende oproep om terug to koeren van dr.
Franck, die tijdelijk als burgemeester op
treedt, wijl de heer De Vos te veel onder
den indruk is van het gebeurde, heeft nog
weinig uitwerking.
Bepalingen voor den terugkeer.
Een verslaggever van de ,,N. R. Ct.",
die te Antwerpen is of geweest is, vertelt
veel nieuws over het weer toelaten van de
Belgische vluchtelingen in hun land. Aan
de uitvoerige telegrammen ontleenen we
het. volgende
Het militaire gezag to Antwerpen ver
langt, dat de binnenkomst ordelijk zal ge-
eohioden, en onder contróle. Dat men zich
van de stroomen geen duidelijke voorstel
ling maakt, begreep ik uit liet aanvankelijk
voornomen om deze controle aan een
Duitsoh officier op te dragen, die hiervoor
slechts van elf tob één, van vier tot zes uur
den tijd zou hebben. Bovendien zouden de
breinen met vluchtelingen binnen in do stad
moeten binnenkomen, om geen gezwerf bui
ten rondom de forten te krijgen. Maar dé
verbinding met do stad is verbroken door
het opblazen van de spoorbrug van Dam.
Dit kunstwerk kan nog in geen tijden her
steld zijn, ook niet, wanneer do noodige in
genieurs en werklieden zich hiervoor weer
melden. De controle zal in hoofdzaak die
nen om na te gaan of er ook actief dienend©
Belgische militairen in burgerkleeding mee
komen, die vermoedelijk krijgsgevangen
zullen worden gemaakt. Aan de bep.v
ling, dat voorts alleen ordelijk©
burger8, die in eig^-n onderhoud
kunnen voorzien, door de Duit
sche overheid zullen worden toe-
go la ten, zal wel moeilijk de hand zijn to
houden. Wat voor ons land trouwens te
hopen is, want anders blijven wij hier met
do paupers en verdere bezinksels zitten.
Vervolgens krijgt men de kwestie van het
spoorwegmateriaal. Zal Nederland daar
voor kunnen zorgen, en zal de Duitsche
bezetting de eenmaal weer binnengekomen
Belgische machines en wagens voor dit
transport weer vrij uitlaten 1 Bovendien is
de directie van de Belgische staatsspoor
met welhaast het geheele personeel afwezig.
Daardoor zal het uiterst bezwaarlijk wezen
heb spoorwegverkeer in Belgie te herstel
len, vooral omdat het personeel bezwaar
zal hebben terug te keeren zoolang de kans
groot is, dat het ook voor Duitsche militai
re transporten zal worden gebruikt. Ook
zou de Duitsche kommandantur steeds tea
minste een half uur voor het vertrek van
iederen trein daarover bericht wenschon,
docii do telegrafisohe gemeenschap is groo
ten deels gestoord.
Behalve per treia, zijn er honderdduizen
den uitgeweken te voet en op karren. 0
moet voor gezorgd worden, dat zij op de
wegen voldoende ruimte laten om de be
wegingen van de Duitscho troepen onge
hinderd te laten doorgaan. Voorts kan ei
ook niet telkens eens een 6chip met men
schen aankomen, want de oontróle hiervan
zou te tijdroovend wezen. De conditie isi
groote scheepstransporten tegelijk. Heb
spoorwegstation Merxem achtten de Bel
gische autoriteiten niet ongeschikt voor
aankomst van de treinen, maar de Kom
mandantur acht het te ver uit de stad, en
er is geen rangeerterrein. Het instellen
van een postdienst uit Antwerpen naar
Nederland en omgekeerd, waardoor de
vluchtelingen althans verbinding per brief
konden krijgen met hun woonplaatsen, lag
voorloopig niet in de plannen. De maat
schappij MechelonTerneuzen was wel be
reid den dienst te heropenen, doch alleen
onder waarborg, dat er geen beslag Wordt
gelegd op de treinen.
Het verkeer over Esschen zou slechts op
enkol spoor kunnen geschieden, omdat er
niet kan worden gerangeerd. Een latere
eisoh was het herstellen van de hydraulische
inrichting van het Centraal station, om de
looomotieven daar weer onder stoom t©
brengen onder Duitsch beheer. Maar allo
technisch personeel is weg. Vóór het hor
stel van dit werk zou het Duitsche gouver
nement in Brussel geen toestemming geven
tot heropening van het verkeer. Men moet
dus vooral het Belgische spoorwegperso
neel terugroepen, wenschte het Duitsche
bestuur te Brussel. Zij zouden allen op
hun oude posten gehandhaafd blijven, en
geregeld worden uitbetaald.
Men ziet dat onze regeering nog heel wao
puzzels zal hebben op te lossen aleer de
groote terugtrek zal kunnen beginnen.
Weinig neiging tot terugkccren.
Belgische voormannen te Roosendaal heb
ben overal propaganda gemaakt onder d~
vluchtelingen aan do grens om terug te
keeren naar Antwerpen. Maar hun woor
den zijn tob lieden nog niet in staat ge
weest om althans bij de massa het enormo
wantrouwen tegen de Duitschers te ver
kleinen. Dit bleek gisteren aan het station
Roosendaal. Daar vertrokken om twaalf,
om drie en om zes uur treinen, die de stad
zoo dicht mogelijk naderden, namelijk naar
heb goederenstation Mcrxein. Voor dez©
treinen werden tezamen verkocht 321 kaar
tjes 3do klasse, 26 tweede en 5 eerste klas
se. In het geheel vertrokken dus ongeveer
350 menschen in deze richting. Maar daar
onder waren verscheiden Duitsche en Ne-
dorlandsohe handelsreizigers, afgevaardig
den van verschillende firma's, kantoorper
soneel, enz. Het aantal vertrokken vluch
telingen is dus van geen belang geweest.
Op verzoek van hot Duitsche bestuur in
België werden hier de kaartjes uitgegeven
tot Esschen. Daar moesten do reizigers ver
der doorbetalen. De Duitsche kas aan heb
station vroeg zijn deel. De treinen beston
den geheel uit Nederlandsch materieel. In
Esschen staan twee Belgische locomotieven
onder stoom waarvoor men nog een paar
stel Belgische machinisten en stokers hoeft
gevonden. Uit Esschen keerden do Neder
landsch© machines telkens terug naar Roo
sendaal
Het Belgische grensstation wordt bediend
door Duitsche marinematrozen. Een zit er
in 't loket, een staat er met zijn tang aan
heb loket om de kaartjes te knippen, tweo
gaan er mee op do locomotief, een zit er in
de bagagowagen bij wijze van conducteur.
Op deze wijze zijn er ook een paar Bel
gische treinen direet uit Esschen verzonden.
