De Europeesclie Oorlog.
Het Duitsehc Spionngcstelscl.
In een zijner beschouwingen schrijft de
militaire medewerker van de „Times"
©ver spionage.
De schrijver sympathiseert krachtig met
mr. Churchill's opmerkingen aangaande
de vieze Duitsche luitenantjes", die En
geland ja-ros ajig hebben afgeneusd en
voordeel hebben getrokken uit onze gast
vrijheid, en van onze toegeeflijkheid. En
geland is jaren achtereen verpest ge
weest met Dirtsche spionnen. En de erg
ste en gevaarlijkste dezer schavuiten zijn
geen „vieze luitenants", maar hoogge
plaatste personen, die zich in de beste
kringen bewegen,, zoowel als in het rijk
der financiën. Het Duitsche spionagestel-
6el strekt zich nl. tot alle lagen der be
volking uit.
Vele jaren geleden, vóór de entente met
Frankrijk, kv.i men sommigen onzer offi
cieren in aanraking met den Diut-schen
Inlichtingsdienst, en vernamen daar heel
wat. van. Zelfs in dien tijd nu 20 jaar
geleden ha'? het Duitsche spionagestel-
sel ongeveer overal zijn netten uitgezet.
Dezen breidden zich uit tot Amerika,
waar Duitsche agenten werk
zaam waren, onder het mom van
handels fi manten, met het doel,
het land, waarmede het later wel eens in
oorlog kon komen, te vergeven met p e r-
manente spionnen, die er zich
metterwoon vil tigden en zich in vele ge
vallen lieten naturaliseeren,
om des te gemakkelijker bun
gang te kunnen gaan en ver
trouwen in te boezemen.
Het bedrag aan geld, hetwelk de Duit-
Ec-hers aan dit stelsel ten koste hebben
gelegd, moet inderdaad ontzaglijk groot
zijn. Als de spionagedienst een man van
gewicht in zijn netten krijgt, of een ver
trouwd man in een of ander departement
betreffende de landsverdediging weet om
te koopen, dan krijgt hij vaak uitstekende
waar voor zijn geld.
Bij de spionnen vonden cle Engelschen
meestal vragenlijsten, waarop zij op be
vel hunner Berlijnsche lastgevers het ant
woord moesten geven, en zeer vaak lee-
ren wij voor deze interessante vragen
reeksen móér van den Duitschen gedach-
tengang, dan de Duitschers van ons te we
ten komen door de onnoozele antwoorden
op deze vragei door hun agenten naar
Berlijn gezonden, of vaak naar Brussel,
Ostende en Amsterdam, welke steden ge
woonlijk de reseontre-huizen voor dit
Boort berichten zijn.
In den grooten generalen staf te Berlijn
v orden de vreemde landen verdeeld on
deren in aanraking met den Duitschen
parte ment voor den inlichtingsdienst..
De spionnex vergissen zich wel eens.
Zij hebben den keizer, via alle bureaux'
ongetwijfeld medegedeeld, dat wij aan den
rand stonden van een burgeroorlog in Ier
land, dat Indi en Egypte onmiddellijk
na de oorlogsverklaring in opstand zou
den komen, en dat onze kleine zending
van 150,000 man alles was, wat wij onzen
vrienden tot steun konden bieden. Wat
aangaat den geest, de eenheid en de hulp
middelen van het Britsche Rijk, moet hem
dus al bitter weinig zijn medegedeeld, an
ders zou hij nimmer het twijfelachtig voor
deel van. de sc1 ending der Belgische neu
traliteit verkozen hebben boven het zeke
re verlies en den ondergang, welke die
schending hem en zijn volk zal berokke
nen.
Als Moltke nog maar leefdewaar, in
il zijn brieven en memories, is er ook
maar sprake van bet schenden van de hei
ligheid van verdragen of het aanvaarden
•Van ontzaglijk groot, politiek risico, ten
ibehoeve van een twijfelachtig militair
voordeel
Biet eens, maar herhaaldelijk heeft
Moltke verklaard, dat de vriendschap van
België een kostbaar voordeel was, dat. het
ïiiet- goed voor Duitschlan I was een vijan
dig Belgisch leger in dc flank të hebben,
en dat Duitschland.ernstig schade zou lij
den als het front zijner legers te velde
zich niet van Bazel tot Luxemburg, maar
van Bazel tot Ostende uitstrekte. Inder
daad, politieke zonden wreken zich ook
strategisch spot-dig.
De verfoeilijke, kruipende spionage
dienst van Duitschland heeft ongetwijfeld
©ntelbare kasten gevuld met bijzonderhe
den van allerlui aard. Maar op het ge
bied der strategie heeft hij dan toch jam
merlijk gefaald. De vaderlandsliefde van
België, de macht van Engeland, de taai
heid der Franschen, de ontzaglijke kracht
van Rusland en do gevoelens van Italië
y.ijn een voor een verkeerd begrepen. De
Duilsche spionnen hebben het bosch niet
gezien door het aantal booroen, Evenais
Napoleon het 1: irakler van tsaar Alexan
der en de vaderlandsliefde van het Russi
sche volk in 1812 verkeerd beoordeelde,
evenzoo heeft de Strever naar de Euro-
peesche liegemrnie te Berlijn op fatale
wijze gedwaald bij zijn beoordeeling van
het karakter der volkeren, die hij te wa-
jien Leeft doen snellen.
Over dó':i spionagedienst op het slagveld
lezen we
Afgescheiden van de meer uitgebreide
regelingen in vredestijd voor de spionage
door betaalde agenten, worden nog de vol
gende methode gebruikt om voorlichting
en informatie te verkrijgen:
Lieden in burgerkleeding signaleeren
•aan de Duitsche liniën van punten-, die in
handen van den vijand zijn door raiddel
van gekleurde lichten des nachts en van
rookwolkjes uit schoorsteenen bij dag.
Peendo-arbeiders, arbeidende in de akkers
fpsschcn dc beide legers, zijn betrapt bij
wcr. verschaffen van informaties en lieden
in burgerkleeding deden dienst ais scouts
voor de oprukkende Duitsche cavalerie.-
Duitsche off iel en soldaten in burger
kleeding of in tiYuische of Britsche unifor
men bleven in de plaatsen, die door de
Duitschers ontruimd werden, ten einde
bun de noodige inlichtingen te kunnen
blijven verschaffen. Een dergelijk spion
werd door onze korpsen gevonden, verbor
gen in een kerktoren. Hij werd ontdekt,
wijl men opmerkte dat de wijzers van de
torenklok heen en weer bewogen en toen
bleek dat hij var. deze wijzers gebruik
maakte .om door een afgesproken signaal
code zijn vrienden de noodige waarschu
wingen te geven. Indien die man niet
gesnapt was, had hij zeer zeker aan de
Duitsche artillerie de aankomst en de
plaats van hoofdkwartier en staf gesigna
leerd. Onverwacht en onverklaarbaar zou
dan de beschieting van het hoofdkwartier
hebben plaats gehad. Ook vrouwelijke
spionnen zijn gesnapt en geheime agenten"
zijn gevonden bij de ontlaadplaatsen der
spoorwegen.
Het is voor spionnen al heel gemakke
lijk om zich te mengen onder de troepen
vluchtelingen die zich van en naar hun
woonstede begeven en het is voor onze
troepen, die noch Duitsch noch Fransch
kennen, moeilijk ze te ontdekken "Wij
hebben nu de volgende voorzorgen geno
men, waarvoor in' het Fransch waarschu-
v ingen zijn aangeplakt
Auto's, rijwielen, behalve die welke sol
daten in uniformen vervoeren, mogen niet
op den weg rijden.
Tusschen 6 uur 's avonds en 6 uur 's mor
gens mogen de bewoners niet hun woon
plaatsen verlaten.
Na 8 uur 's avonds mogen de inwoners
hun huizen niet verlaten.
Niemand mag de Britsche linies passee-
ren, zonder een door een Britsch officier
getëekende pas.
Beu Brief aan dc Duitsche Keizerin,
In het „Huisgezin" vinden we den vol
genden brief, die een aanzienlijke Belgische
dame aan de keizerin van Duitschland ge
schreven heeft
Mevrouw
Ik lees in de bladen, dat Uw zoon Joa
chim gewond in Berlijn is teruggekeerd,
dat gij hem zijt tegemoet gegaan en dat gij
met trots het. IJzeren Kruis hebt beschouwd,
hetwelk zijn borst versierde. Ik ook, me
vrouw, heb een zoon bij het leger. Plij werd,
evenals de uwe, gewond. Maar men heeft
hem niet naar huis gebracht. Ik heb hem
niet bij mij kunnen opnemen. Ik heb drie
weken lang voor hem gebeden, niet wetend,
hoe hij het maakte. Hij heeft, Goddank,
niet onder hetzelfde vaandel gestreden als
prins Joachim. Maar als vrouw en moeder
begrijp ik toch de vreugde, die gij onder
vindt toen ge uw zoon levend terugzaagt.
Ik gevoel overigens geen bitterheid tegen
uwe soldaten, clat ze mijn zoon op het slag
veld hebben gewond. Dat is oorlogskans.
Alleen bedeDk ik, dat het in mijn arm Bel
gië is, dat uw zoon gestreden en zeer zeker
het bevel gevoerd heeft. En dat- hij hier,
te midden van een soldateska, van roof en
moord en beestachtige verschrikkingen, zijn
Uzeren Kruis zou hebben verdiend
Indien dit waar is. Mevrouw, zoudt gij
U dan nog zoo trotsch gevoelen? En indien
gij al niet kent de vrecselijke uitspattingen
van die ontaarden, waaronder prins Joa/-
chim heeft gestreden, dan vraag ik U ten
minste, of gij U hebt verzekerd, dat zijn
IJzeren Kruis niet. is besmet, dat het den
soldaat eerst en niet dient-, om ook maar
een deel van de verantwoordelijkheid te
verbergen voor do wandaden, welke mijn
vaderland door Uwe soldaten heeft moeten
lijden.
Meent gij, dat eenig Duitsch officier, en
uw zoon meer dan een ander, zal kunnen
ontgaan de verantwoording voor God en de
historie over het stelselmatig .en onmecdoo-
gend vernietigingswerk, dat over het heele
land is gebracht? Indien dc zachtheid, de
kalmte en het geheiligde medevoelen het
moreele sieraad zijn gebleven van onzo
sekse in alle streken, waar de christelijke
beschaving haar stempel heeft gedrukt, zou
het hart van iedere vrouw wel tweemaal in
opstand moeten komen, mevrouw, over de
vrofeselijke daden, welke men in dit land
heeft gepleegd en dat men ten slotte ver
dwaasd genoeg is, om het Kruis, het- zinne
beeld van den Christen, als belooning te be
schouwen voor degenen, die voor het gewe
ten der menschelijkheicl de verantwoording
dragen.
Wij leefden hier vreedzaam en Duitschland
heeft ons gedwongen, om óf van onze eer
afstand to doen óf door zijn soldaten be
oorloogd te worden. Ik benijd U niet, Me
vrouw, gij, vol trots op Uw zoon, die terug
keert. uit de verwoeste velden van Visé,
van Dinant, van Leuven, van Dendermon-
dc, gesierd met het IJzeren Kruis, dat een
heiligschennis en een ten hemel schreiende
profanatie is. Neen, ik benijd U niet. En
zelfs onder onze tranen, die wij zullen we
ten te drogen, en te midden van de puin-
noopen, waaruit wij eens zullen herleven,
zegen ik God, omdat onze vrouwen, die zo
nen in het leger hebben, hen in haar ar
men kunnen sluiten met het bewustzijn, dat
zij soldaten en geen moordenaars zijn.
EEN BELGISCHE MOEDER.
Een Slachting voor Troyon.
Een te Montlugon aangekomen gewonde,
dio het beleg van het fort Troyon bij Ver
dun heeft meegemaakt, vertelde daarover
de volgende bijzonderheden
Terwijl de Duitschers het fort met hun
artillerie beschoten, antwoordde do com
mandant van de bezetting niet. De vijand
leidde daaruit af, dat de bezetting was af
getrokken en naderde dus het fort om het
te bezetten.
Ten einde de Duitschers nog in hun moo
ning te sterken, liet do fortcommandant
twee wagens met stroo gevuld in brand ste
ken, zoodat het scheen alsof de Duitsche
granaten brand hadden veroorzaakt. In ge
sloten massa's rukten nu de Duitschers op
het fort af. Plotseling echter brandden de
Fransche kanonnon los en knetterden de
mitrailleurs, waardoor de Duitschers gru
welijke verliezen leden. Naar schatting
sneuvelden voor Troyon zevenduizend Duit
schers.
Met gelijke munt betalen.
Do verwoosting van de kathedraal te
Reams, na de verwoesting van Leuven, na
Mechelen, heeft verscheidene Fransche
schrijvers op een zelfde denkbeeld gebracht.
Zij willen, dat Duitschland, indien het in
dezen oorlog de nederlaag lijdt, vergoeding
geeft voor wat Ret in den oorlog aan kunst
werken, architectuur en bibliotheek-schat
ten vernietigd heeft. Met geld, zoo rede
neeren zij, is hier niets goed te maken en
zoo meenen zij, dat Duitschland met schil
derijen en manuscripten zal moeten beta
len. De musea te Berlijn, Munchen, Dres
den, Kassei, enz., de wetenschappelijke
boekerijen bevatten daarvoor de materie.
Léonce de Joncières, André Maurel, Ar-
sèno Alexandre, Armand Dayot. zijn voor
standers van het denkbeeld.
Hoe dc Duitschers te Bilsen optraden.
1 Den landgenoot, een correspondent van ,.De
Tijd"' heeft minder aangename ervaringen
opgedaan over het optreden der Duitschers
te Bilsen. Hij vertelt daarvan o. a. in zijn
kaatsten brief, waaraan we het volgende ont-
leeneu
„Tot Bilsen schijnt verder alles even ver
laten, doch vlak bij liet stadje, komen achter
een huis plots een paar Duitsche soldaten,
op me af. die ure toeroepen te blijven staan,
dan ,op ino ai"komen en me tusschen hen in
meenemen naar de wacht, die in bedoeld
huis gevestigd is.
Mijn papieren bleken daar prachtig in
orde, doch tevens deelde men mee, dat ik
naar den commandant in het „Bahnimf" zou
worden vervoerd en ik voorloopig Bilsen
niet zou mogen verlaten. Toen ik door liet
stadje geleid werd, scheen ook dit gansch
uitgestorven; slechts vertoonde zich hier on
daar iemand aan de deur om mij na te
sturen, wanneer het nieuwe „slachtoffer dor
Duitschers voorbij geleid werd. Op het „Bahn-
hof' werd ik zonder veel complimenten in
een hok geduwd, waarin nog een zestal bur
gers zaten, die hier of daar als „1 os-loopend"'
waren opgepikt en wien het angstzweet nu
op het gelaat stond, vast meenende, dat ze
straks zouden worden gefusilleerd.
Drio 6oldaten stonden voor de geopende
deur en waren onophoudelijk bezig de lui
op de onmensehelijkste wijze te tergen door
hen uit te schelden en te zeggen, dat ze
straks zouden worden opgehangen of gefu
silleerd. De stumperds stonden te beven en
te klappertanden. Ook ik, de nieuw aange
komen „Schweinhund", werd aldus be
deeld, doch na eerst de onbeschofte wezens
tot de kalmste menschen te hebben ge
maakt door de waarschuwing, dat ik straks
den commandant eens vragen zou, of zijn
soldaten het recht hadden een Hollander
als „Schweinhund" to betitelen, begon ik
mijn lotgenooten wat moed in te spreken
en aan te sporen, dat ze straks maar kalm
den commandant- op zijn vragen moesten
antwoorden. Werkelijk kalmeerden cle
menschen nu zeer en ik vernam van hen het
volgende
Toen dc Duitschers voor eenige dagen
Bilsen ontruimd hadden (waarschijnlijk op
bericht der aankomst van een sterke af dee
ling Belgen) waren de Belgische soldaten
in een afcleeling van elf man Bilsen binnen
gekomen. Daar hadden ze op het station
en het stadhuis de Duitsche vlag neerge
haald cn de Belgische geplant. Het station
en cle spoorlijn werden toen voor het pu
bliek eenige uren afgesloten en in dien tijd
vernielden ze op twee plaatsen de spoor
lijn. Vrijdagavond zijn dc Duitschers in
grooten getale per trein uit Tongeren te
ruggekomen, welke trein op de opgebroken
plaats derailleerde, wat echter geen ver
lies aan menschenlevens kostte, daar die
trein zeer langzaam reed.
De Duitschers waren toen in de meening
gekomen, dht de Belgen Bilsen cn het sta
tion bezet hadden, en zij begonnen een hef
tig vuur op heb station en de omliggende
huizen, ofschoon zich in het geheele stadje
geen Belgische soldaat bevond. Toen ze die
overtuiging ook gekregen hadden, hield het
vuren op en waren ze woedend over het dé
raillement en de vergissing, die ze begaan
hadden. Onmiddellijk begonnen ze daarna
een wilde jacht op de mannen, die ze te
pakken konden krijgen en staken ongeveer
10 huizen aan het station in brand en even
eens do baanwachterswoning, omdat de
baanwachter niet door het zwaaien van de
roode vlag voor het gevaar gewaarschuwd
had.
(Men weet intusschen, dat alle spoorweg
ambtenaren reeds lang door dc Duitsche
overheid voorloopig van hun functie ont
last zijn). De baanwachter zelf werd ge
vangen genomen, doch den volgenden dag,
weer vrijgelaten. Toen de jacht op de man
nen begon, zijn de inwoners- voor het groot
ste deel in wilden angst gaan vluchten, de
meeste in de richting van de Kempen. Op
het veld en de boschjes moeten de Duit
schers toen verscheidene van die manne
lijke vluchtelingen gedood hebben, ande
ren gevangen genomen. Onder de laatste
behoorde ook mijn lotgenooten.
Denzelfden Vrijdagavond werden vrou
wen en kinderen uit de Statie-straat ge
waarschuwd, dat ze hun huizen verlaten
moesten, daar de heele Statie-straat zou
worden afgebrand. Alles is daar vandaan
gevlucht, doch aan 't verbran hngs-voorne-
men is tot nog toe geen gevolg gegeven. De
burgemeester en zijn zoon werden gevan
gengenomen en naar Tongeren vervoerd;
de zoon is later vrijgelaten. Eveneens de
Hoog Eerw. lieer Deken, die later ook vrij
gelaten werd.
Zooals ik later vernam is de Deken vrij
gelaten, om aan de pastoors in de 18 dor
pen van zijn dekenaat order te gaan geven,
aan hun parochianen mede te deelen,
dat het geheele dorp zou worden verbrand
en de inwonors gedood, als de spoorlijn zou
beschadigd worden, onverschillig of dat
door Belgische soldaten gedaan was of
niet.
Toen ik zoo wat twee uur „gezeten" had,
werd ik voor den commandant gebracht, of
eigenlijk voor een aan hem ondergeschikt
officier, die juist nog met den commandant
in een heftig gesprek was gewikkeld. De
eerste bleek _mpt. krocht aa© Je dringen
verbrajiding van het heele „nest" en fusil
leering van de gevangen genomen perso
nen. De commandant zelf bleek me eohter
nog al een schappelijk monsch, trachtte den
officier te kalmeeren en zei ten slotte be
slist, dat hij het voorloopig zoo voldoende
vond. Grommend ging de officier, een lom
pe, zware kerel, aai een bureau zitten en
bulderde me toe
Hier „Schweinhund"'1
Ik verroerde me niet.
Hier „Schweinhund" 1
Ik ben Hollander.
Hollander, doet er niet toe. Hebt ge
papieren 1 Ah, goed, die krijgt ge niet te
rug.
Dan zal ik mijn beklag doen bij den
keizerlijken gouverneur van Luik, die me
deze papieren gaf.
„Schweinhund"
Nu sprong de commandant op, bulderde
zijn officier toe, dat hij een Hollander te
behandelen had, Booals deze behandeld be
hoorde te worden.
De commandant nam daarna zelf, aan een
ander buroa-u gezeten, het verder verhoor
op zich, excuus makend voor het „luidruch
tige" optreden van zijn ondergeschikte,
die zich door de omstandigheden wat opge
wonden had. Mijn papieren vond hij vol
maakt in orde en op beleefde manier ver
telde hij me, dat ik mijn vrijheid herkreeg,
die ik door een misverstand verloren had,
doch voorloopig Bilsen niet verlaten mocht,
daar ik onderweg het grootste gevaar zou
loopen door Duiteche of Belgische verscho
len patrouilles te worden neergeschoten.
Don volgenden morgen moest ik nog maar
eens komen hooren.
Van zijn welwillendheid maakte ik ge
bruik om hem mede te deelen, dat mijn
medegevangenen door zijn soldaten zeer
onheusch behandeld werden en deze men
schen hun kalmte daaronder totaal verlo
ren hadden. Een kalm verhoor, zeide ik
hem, zou ongetwijfeld ook bij hem de over
tuiging vestigen, dat deze menschen 6lechts
uit angst het veld in gevlucht waren en
niets misdadigs beoogden. Hij beloofde me,
zelf het verhoor te zullen leiden en de mees
te welwillendheid in acht te nemen. Den
volgenden morgen vernam ik, dat allen in
vrijheid gesteld waren."
De schrijver bracht den nacht door bij
een inwoner van Bilsen. In welken toestand
de inwoners van het plaatsje verkeeren
blijkt uit de volgende regelen
„De angst, die in deze dagen weer onder
de bevolking heerscht, is onbeschrijfelijk;
zoo iets moet men zien en meemaken. Ze
meenen niet anders, dan dat elk oogesnblik
de Duitschers de bevolking uit haar huizen
drijven zullen en de stad in brand steken.
Zo hebben geen eten, maar kunnen ook niet
eten.
Mannen en vrouwen in de kracht van hun
leven, zitten dof-starend op hun stoel en
missen in de letterlijke beteekenis de kracht
om te loopen of te gaan. Als tegen zes uur
's avonds weer geweervuur klakt (een Bel
gische patrouille bleek weer tot bij de stad
te zijn doorgedrougen) klemmen mijn gast
vrouw en haar dochter weer angstig een
pa-ar papieren op de borst, gereed om te
vluchten, doch niet in staat te loopen."
Dat de Duitschers de Belgische burgers
zullen straffen voor de door de Belgische
soldaten ter verdediging van hun vaderland
te nemen maatregelen, blijkt uit de vol
gende bekendmaking, aan het slot van den
brief opgenomen, en die deze correspondent
nog in Bilsen overschreef:
„Bekendmaking. Er wordt aan particu
liere automobielen, motorrijwielen en rij
wielen alleenlijk toegelaten in de 7oor
Duitsche troepen bezette gebicdsdeelen tc
verkeeren, indien zij door Duitshee solda
ten gedreven worden of in het bezit is van
een geldig bewijs van vergunning. Deze be
wijzen worden alleenlijk door de plaatse
lijke commandanten uitgegeven en alleen
lijk in dringende gevallen. De automobie
len, motorrijtuigen en rijwielen zullen in be
slag genomen worden, indien deze maatre
gel overtreden wordt. Er zal geschoten
worden op wien, zonder bewijs van ver
gunning, zal trachten dooT <1© Duitsche
voorposten te dringen en ook op wien deze
op zulke wijze nadert, dat de schijn ont
staat, dat hij dacht te spionneeren.
„Indien telegraaf of telefoonleidinge»n in
do nabijheid van steden en dorpen vernie
tigd worden, wordt aan deze plaatsen een
oorlogscontributie opgelegd, onverschillig
of de inwoners schuldig zijn of niet."
De gouverneur-generaal voor België,
Vrijheer von der Goltz, Veldmaarschalk."
ALLERLEI
KORTE BERICHTEN.
De maritieme correspondent van de „Ti
mes" te IJmuiden meldt dat een tredler,
onlangs van Grimsby aangekomen, hot vol
gende meedeeltOp 23 September was ze
aan het visschen op 30 mijlen ten N.W. van
Helgoland, toen zeven Duitsche watervlieg
tuigen om het schip heenvlogen. Toen dit
do Ncd&rlandsche vlag vertoonde, vlogen
zij weg naar een schip, dat van Zweedsche
nationaliteit scheen te zijn, de „Bodel" of
„Rodel". Het hield oostelijk koers.
Na met de vliegtoestellen seinen te heb
ben gewisseld, veranderde het schip zijü
koers in Z.Z.O.-richting, waardoor het Hel
goland zou bereiken. Zes van de zeevlieg
tuigen vergezelden het schip.
Dc correspondent vindt het verhaal nogal
twijfelachtig, in elk geval onvolledig.
De verkoop van het tijdschrift „Het Le
ven" is te Antwerpen verboden.
De „Times" meldt uit betrouwbare bron
don tekst ontvangen te hebben van do le
gerorder van den Duitschen keizer, welks
inhoud zooveel verontwaardiging en toorn
in Engeland heeft gewekt: „Het is mijn
koninklijk-keizerlijk bevel, dat gij uw
kroahten voor het oogenblik slechts op (Kt
ééne ck>el concentreert; allereerst de ver-
rade lijke Engelschen af te makefi en over
generaal French's verachtelijk legertje
heen te wandelen. Hoofdkwartier te Ak#n,
.10. Aujnostefli'L
Sinds een Duitsch officier, die zijn pa
rool gegeven had, uit.Antwerpen ontvlucht!
is, neemt de Belgische regeering in over
weging geco gevangen officieren meer op
parool vrij te Laten.
Aan boord van de Duitsche boot „Gnei-
senau" welke in do haven van Antwerpen
ligt, zijn 300 Juitsche krijgsgevangenen on
dergebracht. Daar de gevangen Duitsche
officieren zekere werkzaamheden weiger
den te verrichten, heeft men hen gedwongen
met de soldaten het scheepsdek te schuren
en soortgelijk werk te doen.
De „Manch. Guardian" schat het verlies,
door den Duitschen kruiser „Emde-ntoe-
gebracht aan de Engelsche .koopvaardij in
den Indischen Oceaan, uu al op 1 miliioen
pond sterling De tonneninhoud der in dsaa
grond geboorde schepen loopt togen de 50,000.
Het Engelse!' blad brengt een oor es al u ut
aan den gezagvoerder, kapitein Koxi von
Muller, omdat, deze niet alleen de raensche-
lijkheid betracht, doch ook de Engelsclto
bemanning der koopvaardijschepen out-ziet.
Do „Manch. Guardian" merkt nog op, dat
de Engelsche marine slechts een half dozijn
kruisers in de Aziatische wateren heeft,
welke dc „Emden die 2b knoopon per uus;
kan loopen, j snelheid evena.ren
e
Een officieclc proclamatie, gepubliceerd
in cle „London Gazette" van 30 September,
verbiedt aan personen, die verblijf hotufcaf
in Britsche k ionicn, den invoer van of den
handel in ruwe of geraffineerde suiker, ge
produceerd in het vijandelijk land of het
geraffineerde product van ruwe suiker die
daar geprodneerd is.
K
Aan de „Weser Zeitung", wordt uit Ber
lijn gemeld, dat het étappe-commando te
Dirschau een verbod aan huiseigenaren uit
gevaardigd h"pft, om gezinnen, wier kost
winners in het veld zijn, en die daardoor
in de onmogelijkheid verkeeren, de huur
to betalen, uit hun woning te zetten. Over
treding van dit verbod zal gestraft worden
met gevangenisstraf tot ten hoogste een
jaar.
Uit Hamburg wordt door een Engelsche
krijgsgevangene aan de „Daily Tel." ge
meld Zeshonderd man, Russen cn Engel
sehen, soldaten en officieren, alles door-
elkaar, worden op gelijken voet behandeld.
Slechts eenmaal per dag wordt waschwater
verstrekt. De, zieken zijn in een schuur. Zij
krijgen alleen zwarte koffie, zwart brood en
nu en dan soep. Alles is even duur en war
me kleeding ontbreekt.
De correspondent van de „Frankf. Ztg."
to Konstantinopel verneemt uit de onmid
dellijke omgeving van den khediveIn eoa
audiëntie richtte gisteren de Engelsche ge
zant aan den Yhedive uit naam van het ka
binet te Londen, don beslisten eisch onmid
dellijk aan zijn verblijf te Konstantinopel
een einde te maken. De Engelsche regee
ring stelde Zijne Hoogheid een verblijf
plaats te Napels, Palermo of Florence ter
beschikking De reis daarheen moest over
zee geschieden. De khedive antwoordde, dat
hij geen bevelen van Engeland had af te
wachten. De fozant vertrok na dit ondub-
belrinige antwoord, dat in dezen beslisten'
vorm niet verwacht werd, in zichtbare ver
legenheid uit de audiëntiezaal.
Uit de omgeving van den khedive wordt
verder vernojen, dat Engeland den khe
dive, zijn gemalin en verscheidene mederei
zigers, Egyptische prinsen en prinsessen,
op zee had willen arresteeren en naar Mal
ta overbrengen.
Als nieuw voorbeeld van de loyaliteit iri
Indië, merkt men met voldoening op, dat
een voornaam opperhoofd der muzelmannen
in Indië, de Aga khan, een bedrag van 200
pond sterling heeft gegeven voor het Indi
sche ambulance-corps. Indien hij gecff
plaats kan krijgen ah medestrijder, hoopt
hij het corps te vergezellen ah tolk. Hij
zegt: Duitschland heeft- vele jaren gepo
seerd ah beschermer van den Islam, maar
de hemel verhoede, dat wij zoo'n bescher
mer zouden hebben.
Volgens mededeelingen van de Vereeni-
ging tot bescherming va.n do Duitsche ta
bakindustrie, is, evenals de sigaretten-fa
briek, Jasmati, te Dresden, ook de firma
Batschari, te Baden-Baden, onder staats
toezicht gesteld, daar er Engelsch kapitaal
in do onderneming betrokken is.
Een inzender in do „Times" deelt mede#
dat in hot kleine dorpje Shillingstonc (Dor-»
setshire) van een bevolking van 575 zielen
66 onder de wapenen zijn.
Een te Got-ja overleden gewezen Fran
sche officier heeft, volgens de „Friedrichs-
rodaer Zeitung", zijn geheele aanzienlijke
vermogen aan het Roodo Kruis vermaakt,
ah roden da&vvnor opgevende, dat Frank
rijk op onrechtvaardige wijze Duitschland
den oorlog had aangedaan. Of dat wel ge
heel conform de waarheid is
Dat Zwitserland ook tegenover Duitsch
land de meest mogelijke neutraliteit in acht
neemt, blijkt Wel uit het volgende
Do stadsschouwburg te Zürich heeft aan
de uitgoversfrrna Albert Langen te Mun
chen, dio de directie Max Halbes' „Frei-
heit", een historisch tooneelspel ter op
voering aangeboden had, geantwoord
„wij deelen u in opdracht der directie
mede, dat wij geen patriottische stukken
kunnen opvoeren, daar wij geheel neutraal
rijn."
Naar cé „V-oss. Ztg." uit Gonèvo ver
neemt# heeft zich te Parijs een verceniging)
gevormd, waarvan de leden Duitsche en
Oostenrijksche waren zullen boycotten en
geen Duitschem en Oostenrijkers in dienst
zullen nemen.
Naar uit Barcelona aan de „Times" wordt
gom el d, hebben Engelsche kruisers aldaar
het afrei/en hl-let van 160 Duitsoho reser
visten, die uit Mexico te Barcelona w&reni
aangekomen.
Naar raming hoeft de Engelsche vloot od
die wijze het tfcrtrek van 200,000 in het-bupj
Tftrtnrnrmfto rhiltnrVT yerhindeajr
