falerlaiul en de Oorlog.
N°. 16750
Zaterdag 3 October,
A0. 1814.
(Deze fëourant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zón- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
DRIE Bladen.
Eerste Blad.
Officieels Kennisgeving.
Hst Bslsg van Antwerpen.
IN ONZE STAD.
UIT 0N3 LAND.
PEWS DEB iDVERTENTIEN:
Van 16 regöls ƒ1.05. Iedere regel meer 0.17£. Grootera letters naai
plaatsruimte. Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Oents contantels
tiental woorden meer 10 Oenta, Voor het incasseeren wordt/*0.05 berekend#
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per week.
Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week.
Franco per post
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gezien het verzoek van den Direoteur dor
N. V. mFAMILIE-BIOSCOOP" om vergunning tot
plaatsing van een electromotor van 5 pk. in do
bioscoop-inrichting in heb perceel Haarlemmer
straat no. 52, Sectie II no. 3090, tot het in v> er-
king stellen van een projectie-lantaarn;
Gelet op de artt. 6 en 7 der Hindorwot:
Geven bij deze kennis aan het publiek, dat ge
noemd verzoek met do bijlagen op de Secretarie
dezer gemeento ter visie gelegd is;
alsmede dat op Zaterdag, den 17eD October
e.k. des namiddags to halftwec, op het Raadhuis,
gelegenheid zal worden gegeven om bezwaren tegen
dit verzoek in to brengen, terwijl zij cr di aan-
daoht op vestigen, dat niet tot beroop gerechtigd
Eijn zij, die niet overeenkomstig art. 7 dor Hin
derwet voor het gemeentebostuur of eon zijner
leden zijn verschenen, ton einde hun bezwaren
mondeling toe to lichten.
Burgemeester oa Wethouders voornoemd,
N. O. DE GIJSELAAR.
Burgemeester.
VAN STRIJEN.
Beorotaria.
Leiden, 3 October 1914.
LEIDEN, 3 OCTOBER.
3-OCTOBER.
Het moeten wel buitengewoon ernstige
tijden zijn, die wij thans beleven, waar z»lfs
'do 3de October, anders Leidons feestdag: bij
-uitnemendheid, nu schier onopgemerkt voor
bijgaat, en da.t niemand daxrfccgen verzet
heeft aange,teekend. Enkelen konden hot nog
maar niet gelooven. In de stille hoop, dat
de Koraalmuziek zich toch wel zou laten
hooren, mankten zij ais elk jaa.r den bede-
vaartsgang naar het Van-der-Werf.parlr. De
werklieden hamerden in het leelijk© gebouw
in den tuin van het Laboratorium, zooals
Glkcn dag, maar de zangers en zangtêresson
waren er niet.
He nooddruftigen moesten huu feestgave
'derven: in plaats dat het witte brood met
milde hand wordt uitgedeeld, bereikte de
burgerij do publicatie, dab van Maandag
at' geen wittebrood meer zal worden ge
bakken en rijk en arm zich met bTood van
ongebuild tarwemeel zal moeten vergenoegen.
Geen optocht, geen volksconcerten, geen
avond viering en geen hossende menschen-
massa's op do straat en op het Schutters
veld.
De dag gaat voorbij alsof Leiden nooit
Was belegerd geweest en op den gedenk-
waardigen 3den October niet. ontzet.
.Een enkele Gemeente slechts heeft het
feit heden op godsdienstige wijzö herdacht,
len wie zich een wandeling naar den Lakenhal
wil getroosten, kan zijn herinnering aan
de gebeurtenissen uit die clageu op de daar
aangerichte tentoonstelling voile vend igen. In
'don Schouwburg wordt een voorstelling ge
geven en eenige cafés annonoeerden een
buitengewonen avond. Maar van een alge
meen e feestviering, zooals we sinds jaren
gewoon waren, is tlian9 geen sprake.
Ja, het zijn wel bijzondere ernstige tijden,
'die wij beleven, dat Le.idens burg-er ij zelfs
'do lust is vergaan om haar eenigen herin-
neringsdag op de oude, traditioneels wijze
to herdenken.
Hopen wij, dat zij spoedig voorbijgaan en
plaats maken voor gelukkiger dagen, zooals
het ook eenmaal voor Leiden is g'ebeurd,
toen iia een lange, bange belegering de be
nauwde veste werd ontzet en de zon van
vrede en geluk weder opging over do stad
len haar bevolking.
Dan zullen wij in 1915 de schade in
halen en geestdriftiger dap ooit feestvieren I
De giften voor de gasgloeiverlichting
van do Pieterskerk alhier, hebben zóó ruim
gevloeid, dat niet alleen dit bedehuis, maar
ook do Marekerk weldra die verbeterde
verlichting zal bezitten. Men hoopt, dat de
Oosterkcrk spoedig volgen zal.
Het verslag van het verhandelde in de
atdeelingen van den Gemeenteraad met be
trekking tot het onderzoek van de gemeen-
tebegrooting die-nst 1915 is reeds gereed en
in handen gesteld van B. en \Y. Rapporteurs
waren do keeren mr. A. J. Fokker, J. Har-
tevelt Azn., en mr. W. G. v. d. Pot Ez.
De lieer Fokker was eindrapporteur.
- In de eerste van do serie winterverga
deringen der Yereeniging tot bevordering
der Bouwkunst, alhier, zal als spreker op
treden de bekende architect de heer H. P.
Berlage Nz., te 's-Gravenhage. De voor
dracht zal toegelicht wórden door licht
beelden.
FAILLISSEMENTEN.
JlanLl"" Deurz™. koopman en winkelier in
rZ C'JC Ko'terdam. en zün eolugenooto
ham J A v„'n V°m°n onder de„
naam J. A. run Dcurzcn den Ileitog,
den', to Iiotterdam?Pmaa M"«P"'»noodirti.^
•T. van don Bau. te Rotterdam
1jer<"'r'' '"-nortogenlioseh.
H. WcUcr, beeldhouwer, Dou Hao?.
Alle inlichtingen, door heb „Hbld. v.
Antw." verga-ard, stemmen overeen, dat de
verliezen der Duitschers, die Antwerpen
belegeren, in den nacht van Woensdag tot
Donderdag ontzaglijk mogten geweest zijn,
terwijl die van do Belgen buitengewoon ge
ring zijn.
Rond 3 uur in den morgen, toen de Bel
gische forten een tijd lang gezwegen had
den, zijn de Duitschers uit hun schansen
gekomen en zijn tot de tusschenruimten ge
naderd, mecnendo de Belgen te verrassen.
Daarbij zijn zij onder het kruisvuur der
forten, redouten en veldbatterijen gekomen
en letterlijk weggemaaid.
Bij het fort van Willebroek heeft men de
belegeraars ook laten naderen en hun daar
na de volle laag gegeven.
Te Lier heeft een betrekkelijke kalmte
van eenigo uren den Belgischen troepen in
staat gesteld, niet alleen hun schansen te
versterken, maar zelfs terrein te winnen
op de Duitschers, die ver voorbij Berlaer
zijn getrokken, op den weg naar Kessel.
De toestand te Lier is niet veranderd.
De stad is bijna ledig en bijgevolg rustig.
Door granaten zijn hier en daar woningen
beschadigd, doch persoonlijke ongelukken
zijn niet veroorzaakt.
Bij Dendermonde hebben de Duitschers
gedurende den na-cht viermaal pogingen
gedaan om over de Schelde te geraken en
in 't Land van Waes te dringen. Telkenma
le zijn zij teruggeworpen.
Heb Land van Waes blijft nog 6teeds van
de Duitschers bevrijd. Het fort van -Liezele
is heel den nacht in werking gebleven en
heeft de belegeraars op een afstand gehou
den.
Ook to Duffel zijn den geheelen nacht ka
nonschoten gewisseld tusschen het fort van
Duffel en do Duitsche stellingen.
Tegen den morgen hebben de Duitschers
hun mikpunt gewijzigd en Duffel beschoten,
waar er, zoomin als in den omtrek, nog oen
levende ziel verblijft.
De schoten waren vooral gericht op de
kerlc, die echter niet geraakt is, en op
het gasthuis, dat reeds den vorigen dag
ontruimd was.
Een der bommen is op een huis der Mo
lenstraat, dat vernield werd, gevallen.
Verdere schade is door de bommen niet
veroorzaakt.
Men seint uit Breda aan do „N. R, Ct."
Gistermiddag uit Antwerpen vertrokken
personen deelen mede, dat de aanval op
do Antwerpscho forten den geheelen dag
heeft voortgeduurd. Vooral zijn de forten
Wavro St. Kathelijnc, Waelhem en Lier
onder vuur genomen. Alle forten houden
tob nog toe stand. Een gerucht betreffende
de inbezitneming van fort Wavre Sb. Ka-
thelijno door de Duitschers is onjuist. Heb
is in de wereld gekomen door een krijgslist
dor Belgen. Dezen hadden namelijk oen
groote strook grond voor dit fort onder
mijnd en met nat stroo en licht ontplof-
baro stof opgevuld. Toen deze strook door
een granaat geraakb werd, ontstond eon
hevige ontploffing en werd het fort door de
rook onzichtbaar. De Duitsche infanterie
meenonde, dab liet fort buiten staat van
tegenweer was, deed een aanval, waarbij zij
honderden dooden kreeg.
Sinds enkele dagen schijnt er weder uit
Antwerpen een rechtstreeksche verbinding
met Parijs te zijn. Do Parijsche couranten
worden te Antwerpen gevent en vinden
gretig, aftrek.
In Antwerpen is men, de toestand in aan
merking genomen, zeer kalm.
Hier wordt dus ontkend de mededeeling
van gisteren, dat de Duitschers twee for
ten hebben genomen. De generale staf heeft
eerst geen namen genoemd, doch spreekt
nu van fort Wavre St. Katheleyne en de
redoute Dorpweldb. Waelhem zouden zo
hebben ingesloten.
In Belgische kringen wordt mdegedoeld,
dat Fransclien tot ontzet der vesting op
rukken.
De bijzondere berichtgever van het
,,Hbld." te Antwerpen seint d.d. 2 Oct.
o. a.
De eerste ernstige poging, die de Duit-
sohers de laatste dagen beproefd hebben om
de stelling-Antwerpen aan te vallen, moet
hen wel overtuigd hebben, dat er nog zeer
veel moet gebeuren, alvorens deze stelling
in hun handen valt. Niet alleen, dat zij tot
dusver nog zoo goed als niets gevorderd zijn,
rhaar bovendien hebben ze op verschillende
plaatsen gevoelige verliezen geleden. Zoo
is te Hofstade een Duitsche batterij geheel
buiten gevecht gesteld. Twee van do stuk
ken werden totaal vernield, het derde na
genoeg en ook het vierde was niet meer to
gebruiken.
Te Wavre-St.-Catherine beproefden do
Duitschers een infanterie-aanval op do
vooruitgesohoven loopgraven, doch werden
tot staan gebracht door het vuren van do
Belgische infanterie en mitrailleurs. Een
batterij, die de Duitschers hadden opgesteld
bij een kasteel tusschen de forten Wavre-
St. Catherine en Waalhem, moesten zij
terugnemen. De Belgische infanterie kon,
zonder bij dezo operaties zelfs door de for
ten gesteund te worden, de meest vooruit-
liggende loopgraven bezetten.
Het dorpje Waalhem heeft zeer veel van
het vuur der Duitschers te lijden gehad,
doch het fort is geheel onbeschadigd ge
bleven. Toen den geheelen Woensdagmid
dag het Duitsche geschutvuur niet meer be
antwoord werd, meenden de aanvallers, dat
het fort tot zwijgen was gebraoht. In den
nacht van Woensdag op Donderdag brach
ten zij daarop een batterij in do nabijheid
van het dorpje. Donderdag waren de aan
vallers echter spoedig genoodzaakt de stuk
ken weer terug te trekken. Zoo ging het
ook met de Duitsche infanterie, die tot
Scheppershof was genaderd. Zoowel de Bel
gische infanterie als artillerie trok voort
durend op. Met ernstige verlieze-n werden
de Duitschers ten slotte tot terugtrekken
genoodzaakt. De groote ball ons-cap tif, wel
ke de Duitschers gebruiken om zoo spoedig
mogelijk de opstelling van het vijandelijke
geschut vast to stellen, durfden zij Don
derdag door de hevigheid van het Belgi
sche vuur niét te bezigen.
De Ontwikkeling van den Strijd iu
het esten.
De ,,Flandre libéralevaa gisteren bevat
Gen artikel, dat we hier laten volgen
„Wij zijn blijkbaar aan beslissende dagen
gekomen. Sommige Londensohe bladen be
richtten zelfs, dat sedert gisteren het leger
van Von Kluck omsingeld was, maar dat
is niet ambtelijk bevestigd.
De Engelsche bladen van dezen morgen
zijn zeer spaarzaam met luin nieuws, cn met
reden, want sedert een paar dagen zijn de
bevelen op de Fransche linies zeer streng,
geworden. De correspondenten van „Times',
„Daily Tel.", „Daily Mail die tot hier
toe met groote moeite eakele Fransehe in
lichtingen konden krijgen, zijn aangehouden
en zonder vorm van proces naar Folkestone
gevoerd. De beroemdste oorlogscorresponden
ten, zooals de man van de „Daily Chron.",
die het eerste verhaal over den slag bij Loele
Boergas gaf, en die van de „Daily Tel.", die
zijn veldtochten niet. meer telt, zijn voortaan
onmachtig ons eenig nieuws te geven. En
men mag zich daarover niet beklagen, want
het oogenblik is zeker beslissend.
„Onbescheidenheden, die nu eenmaal niet
te vermijden zijn, vergunnen ons echter te
gelooven, dat de beweging van den linker
vleugel der Fransclien veel uitgebreider is,
dan zulks op de laatste En'gelselie kaarten
'werd aangegeven.
„Do uiterste vleugel der verbondenen is
hiet meer aan cle Somrnehij is in werke
lijkheid sedert 72 uur al in een ganseh
andere streek opgetreden. De aanwezigheid
van Fransche- cavalerie troepen in eeri stad,
die wij verder - niet- mogen aanduiden, en
meer andere maatregelen op andere punten,
doen ons gelooven, dat de befaamde omtrek
kende beweging op voel grooter schaal werd
voorbereid, dan men dat gedacht had.
,.De aanwijzingen, die wij hebben, doen
ons gelooven, dat dezo beweging op dit
oogenblik voltooid is en dut het beslissende
uur gaat slaan;' zij vers terkeu ons bovendien
in onze meening, dat generaal* Joffre. voor
het geval waarin liet volkomen omsingelen
van den vijandclijken rechtervleugel niet zou
gelukken, den vijand Wil dwingen op de-Maas
terug te, trekken. Deze achter waar tsclK- be
weging zou het Duitsche. centrum eveneens
dwingen achteruit te trekken en het g*e-
hcele leger mot zijn artillerie en trein zou
op sommige ©ogenblikken door stelen moe
ten trekken, waarheen zich do weinige wegen
richten, die de Duitsche troepen kunnen
gebruiken; do vijand zou het gevaar van
Sedan loopen. Generaal Von Kluck, die over
ben belangrijk leger beschikt, doet wan
hopige pogingen om te ontsnappen'aan. het
geen nu onafwendbaar lijkt en doet moeite
om het Fransche linkeroentrum te doorbre
ken; zelfs al zou heiu dit gelukken, dan zou
dat ziju leger nog niet kunnen redden, want
de Franschen, die op liet stuk van zwaar
geschut iu de minderheid zijn, beschikkeu
over groote voordeden in hun uitstekende
ruiterij en in liet. lichte kanon van 75, dat
zijn faam schijnt te verdienen.
„Wij zullen trouwens spoedig.weten waar
het op staat."
Een correspondent der „N. R. Ct.". die
thans te ^Maastricht is aangekomen, seint:
De Belgen hebben voeling met Franschen
'cn Engelschen en de keten, die de Duit
schers insluit, is compleet. Men kan nu
eerder van belegering der Duitschers in Bra
bant en Noord-Frankrijk spreken, dan van
belegering van Antwerpen.
Bij Ninovo zijn de Belgen voori;gedrongen,
de Duitschers hebben liet ontruimd, of
schoon verschansingen waren aangelegd.
Ik ontmoette tusschen Audenaarde en
Doornik een Belgische geblindeerde lcoc pel-
mitrailleuse, die de Duitsche voorposten bij
Ninovo bestookt en teruggedreven had.
Treinen in West-Ylaanderen loopen gere
geld en het 13 geheel van Duitschers ge
zuiverd.
Rijssel, waar vandaan, ik' gistermorgen
Vertrok, leeft heelemaal op; troepen die bin
nentrekken worden langdurig toegejuicht.
Valenciennes is nog in handen der Duit-
schors en het verkeer op den weg Orchies
St.-Amand was onmogelijk. Orchies. een
stad van 5000 inwoners, is geheel platge
brand. Er zijn Fransehe troepen, die met
Ervgelsclien vereeoigd, op Valenciennes aan
rukken
In Duinkerken, hoor ik. worden onophou
delijk Engelsche troepen ontsolioept; marine-
troepen mot bekenden vluggen tred trekken
door do straten. Honderd auto-omnibussen
van Londen, nog met reclames beplakt, ver
voerden gisteren 5000 man naar Rijssel. He
ontmoette onderweg spahi's in boernoes en
turban, dio er fantastisch uitzien. Toén we
wilden vertrekken uit Doornik word dit
juist door de Duitschers aangevallen en we
Laakten midden in. een gevecht, dat in de
'eerste huizen aan deu kant van Ath gevoerd
werd. Twee Duitsche mitrailleuses verjoe
gen do Franschen en Belgen, die als broeders
sam'envochten. Wij konden niet door en
moesten den Weg naar Kortrijk op. Burger
wachten verzamelden rich in li'un merkwaar
dige hoöge zwarte kegelhoeden. Vluchtelin
gen: zag men aan alle kanten en patrouilles
dié voorpostengevechten leveren.
f 0.09.
o.io.
1.65.
Voor de Militairen.
Iu den tuin van „Zomerzorg" gaf gister
avond de stafmuziek van het vierde reg.
infanterie nog eens een concert voor de mi
litairen. Het weer was goed, de maan was
zelfs op haar post, en de muziek was best;
maar het aantal belangstellende zonen van
Mars was heel gering. Wisten velen niet van
dezo uitvoering of zou de aardigheid er voor
de soldaatjes af gaan?
In de bioscoop hebben zij blijkbaar nog
veel behagen. Gisteravond althans zagen wij
gansche drommen van krijgslieden het The
ater aan den Stationsweg en het gebouw
van den R.-K. Volksbond verlaten.
„Wereldwee".
Door de politie alhier zijn bij boekhan
delaren exemplaren van het geïllustreerd
blad „Wereldwee" in beslag genomen.
x
Engeland en de Nederlandsclie Schepen.
De Lonclensche berichtgever van liet
,,Hbld." seint:
tk verneem, dat de Britsche regeering
heeft toegezegd voortaan geen Nederland
sclie schepen meer tc zullen aanhouden, die
ladingen aan boord hebben van voedings
middelen, waarvan de Nederl. regee
ring den uitvoer uit Nederland heeft ver
boden. Dat toont, dat do Britsche regee
ring volkomen overtuigd is, dat Nederland
alles doet om zijn neutraliteit in gezonden
zin te handhaven, hetgeen uit de Nedcr-
landsche uitvoer statistieken blijkt. Sche
pen, die graan vervoeren, zullen echter
aangehouden worden, indien ze tevens con
trabande bevatten, zooals in het bijzonder
kopper en rabbel.
Naar aanleiding van een bericht in een
der bladen, dat de Nederlandsclie gezant
te Londen, jhr. mr. de Marees van Swin-
deren, te Rotterdam is aangekomen om
overleg te plegen over het oponthoud, dat
Nederlandsche schepen ondervinden, is bij
navraag aan het departement van buiten-
landsche zaken gebleken, adt er bij het
ministerie niets van bekend is- dat de
heer De Marees vaji Swinderen zijn post
te Londen heeft verlaten.
Onware geruchten.
Er loopen geruchten over een gevecht
aan onze grenzen tusschen een patrouille
van onze troepen en een Duitsche of Bel
gische afdeeling. Bij informatie ten buree-
le aan den opperbevelhebber te Den Haag
deelde men aan de ,,Tel." daar mede,
dat deze geruchten op de meest stellige
wijze kunnen worden tegengesproken.
Het Meel-vraagstuk.
De Nederlandsche Yereeniging van Han
delaren in buitenlandsch meel houdt a.s.
Maandag 3 uur in Krasnapolsky te Amster
dam een openbare vergadering, ten einde
den meelhandelaren, die door clc regeering
naar haar verwezen zijn, verslag uit te
brengen omtrent de mogelijkheid van aan
voeren van Amerikaansch meel. Tevens zal
gelegenheid gegeven worden, om inlichtin
gen in te winnen omtrent verschillende
kwesties, die zich, in verband met den hui-
digen toestand, voordoen. Tot deze verga
dering hebben alle Nederlandsche meel
handelaren vrijen toegang.
De Hadvlcinsche Bakkers contra de
Meelhandelaars.
Gisterochtend zijn voor de rechtbank to
Haarlem de pleidooien gehouden in de
zaak van verschillende Haarlemsehe bak
kers contra d3 firma Wessanen en Laan
te Worméfveer, wegens het niet uitvoeren
dóór de laatste van de voor-verkoop en van
tarwe en rogge. Voor de eischers pleitte
mr. Monnijc, die allereerst uiteen zette,
waarom de-regec-ring in Augustus van dit
jaar ingreëp'nadat de fabrikanten zonder
noodzaak den prijs van heb meel met 2.37
p.er 100 KrGr lïaddon verhoogd.
Tegen hei maken van extra en ongerno
tiveerde winst wensehte de regeering op
te treden en hiertegen gaat ook het ver
zet van de bakkers. De gedaagden hebben
zich nu wel beroepen op overmacht, doch
daarvan was volgens pleiter niets bewe
zen. Integendeel was het een feit, dat do
schuren nog vol lagen cn zij dus best had
den kunnen Leveren. PL iter wees er bevens
op, dat de minister niets anders had ge
wild, dan den maximum prijs van heb meel
op f 1-1 stellen, maar dat sloot niet uit, dat
ook voor minder mocht worden verkocht.
Pleiter ontkende do beweringen van ge
daagden, cTab zij in geen geval alle contrac
ten kondén nakomen, en dat het niet do
\<onmgfioyok
UeZeMi'WtotoeHne
DE VESTINGGORDEL VAN ANTWERPEN.
Het gelijnde gebied is overstroomd. De strijd wordt in heb Zuiden thans
het heftigst gevoerd ten Noorden van Mechelen.
