Mftwnee
Nederland en de Oorlog.
De Europeesclis Oorlog.
N®. 16747
Woensdag 3 O September.
Tweede T3ïacï. A®. 1914.
Officieele Kennisgeving.
D A B-EL A T)
DRANKWET.
Burgemeester on Wethoudor3 van Leiden;
Gelet op de artt. 12 eu 37 der Drankwet;
Brengen ter algemeeno kennis, dat door
E. DE JONGH, wonende te Leiden. <.eo ver-
xoekschrift is ingediend, om verlof voor dtn ver
koop van uitsluitend alcoholvrij sn drank, .'^or
i gebruik ter plaatso van verkoop, in den winkel
cn hu daaraan grenzende vertrek van het per
ceel hlokstceg no. 6.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
j». 0. DE GIJZELAAR.
Burgemeester.
VAN STPvIJEN.
Secretaris.
Leiden, 29 September 1914.
Het morgen verschijnend nummer bevat, uitslui
tend foto's betrokking hebbende op den Europee-
sohcn oorlog, door Correspondenten genomen, als
Een Engclsch soldaat, op het punt naar het
front- te gaan, neemt afscheid van zijn eenig
dochtertje. Generaal Joffre. de Opperbevelheb
ber vcu liet Fransche leger. De vorwoesto
Kathedraal tc Reims i Do beroemde Gothisclio
Kathedraal „Notre Damo" te Rèiins, een der
schoonste bouwverlcéh van Frankrijk; Hot Inte
rieur der Kathedraal; Een interieur, voorstellen
de „Het. Graf vau den Heiligen Remi". Hot
Standbeeld van Jcanno d'Aro te Reims. Fran
sche torpodo, op het oogenblik dat hij den loop
verlaat. Engelschc artillerie in gevecht. Een
Belgisch bivak bij Ostende. De scheepsramp op
do Noordzee: Een groep geredde Engelsehe matro-
xen van de drie kruisoi'3 die door ëén Duitsohe
onderzeeër in don grond zijn geboord, te IJmui-
den ondergebracht: Een gewonde Engelschc ma
tron» ie midden zijner kameraden; Don geredden
worden nieuwe kleedercu versohaft; Een groepje
zwaar gewonden in de zalen van liet Roods Kruis
te l.Tmuideh. Uit Frankrijk: De bgraafplaats
te Oroin als slagveld. Uit België: Eugelsche,
Belgische cn Fransche gevangenen to Brussel
door Duitache soldaten bewaakt. Uit Neder
land: De militaire geneeskundige oefeningen van
liet Roode Kruis le Voorburg, bijgewoond door
TT. M. de Koningin: (Jfefeningen van het Roode
Krui* met motorbooten. Een terugblik op
den Fransch-Duitschen oorlog van 1870—'71: Bestor
ming van Bieètrc door Bclierscho soldaten; Do
£iad ïtcuns met liaar nu verwoeste beroemdo
Kathedraal: Hot twld van Napoleon III to Pa
rijs verbrand; De Koning van Pra^on. later Koi-
eer van Duitschland, op hot oogenblik dat ae oiaer
bij Gravclotte beslist is. Kaart van het Oor
logsterrein.
II a ri n g v isschcr ij
Men schrijft ons:
Er is sinds verleden week' cenigc ver
andering,- welke terdege ieen verbetering
is, op het gebied der haringvisscherij te
bemerken.
De visscherij heeft moeilijke dagen door
gemaakt. De eerste reis bracht wednig ha.
Sing en de prijzen waren laag, cén zeer
ontmoedigend resultaat. Kort daarop trad
Iele tegenwoordige oorlogstoestand, in en
leen gevolg daarvan was het stilliggen van
ide haringvloot gedurende een viertal we
ken, waarin, dus niets gevangen werd.
hi a veel moeilijkheden overwonnen te
hebben, gelukte liet den reeders eindelijk
een groot deel van de schepen in zee te
krijgen. Om het toezicht op de Noord,
zee uit ie oefenen ,en tevens contact te
houden tusschön de reeders: en hun vaar.
.tuigen, vaart de IJ M 7 „Panadero."
Nauwelijks zijn de vaartuigen, in zee, of
de heiige stormen maken het onmogelijk
,lc visschen en brengen groote schade toe
aan de netten. Sedert verleden week zijn
verscheidene schepen binnengekomen met
groote vleetschade, die dagen lang naar
de vleet hadden gezocht, welke verloren
gegaan was.
In VIaardingen kwamen \ecl vaartuigen
binnen met schade aan netten en geringe
lading.
(Te klagen valt er echter nog niet, want
veel kan nog goed worden. De. laatste
maanden kunnen, bij eenigszins gunstig
>veer, nog goed zijn voor de visscherij.
Kwam verleden week te Ylaardingen een
jsclv.p binnen met 40 last haring, waar-
van 15 last was gevangen vóór den storm
ien 25 last daarna, thans zijn reeds ver
scheidene schepen van de ICatwijksche vloot
binnengekomen met mooie vangsten.
En daar de prijzen zich blijven handha
ven, worden goede besommingen gemaakt.
Mei den handel gaat het zeer goed. Niet
tegenstaande de bezwarende omstandighe
den, waaronder hij plaats vond, was <Lc
handel zeer levendig. De prijzen daalden
wel ieis, toen te Vlaardingen-na den storm
veel schepen binnenvielen met tamelijk veel
haring. Dit gebeurt echter wel meer. Al
spoedig steeg de markt weer.
Er is groot gebrek aan haring* en daar
door zullen de prijzen voorloopig wel hoog
blijven. Of er wintervoorraad zal zijn, hangt
af van den aanvoer in de komende maan
den; de prijzen zullen ook dan hoog zijn.
De voorraden zijn thans zoowat overal
opgeruimd.
De handel met Amerika was iets flau
wer, die op andere landen daarentegen
levendiger. Naar Rusland werd via Archan.
gel ook nog haring vervoerd. Van den
oorlogstoestand hebben onze vaartuigen
geen hinder, ondervonden. Alleen zijn eeni,
ge vaartuigen gevisiteerd.
Brij veilde Mijnen in dc Wadden.
Maandag kwamen te Harlingen biDneu de
sleepbootén „Eems", kapt. Lagaay, en
„Tempus Dpcebit", kapt. Engelsman, op
sleeptouw met eenige akon vau Delfszijl
naar Amsterdam.
De kapiteins rapporteeren, in de Wad
den, dwars van het Eriesche Zeegat, een
drijvende mijn gepasseerd te zijn, die zij ter
nauwernood hebben kunnen ontwijken.
I)c drie gevluchte Belgische
Krijgsgevangenen.
Zooals in 't kort is gemeld, kwamen te
Winschoten Zaterdagavond 3 Belgen aan,
die voor Luik hadden gevochten, door de
Duitschers krijgsgevangen waren gemaakt
en daarna door dezen naar het kamp te
Soltau, ten Oosten van Bremen op de Lu-
neburgerheide waren gezonden.
Ze kwamen uit Yerviers, Brussel en
Ostende. De ecne sprak Fransch, de bel
de anderen ook Vlaamsch.
Natuurlijk hebben ze een avontuurlijke
reis gehad.
.Toen men in het kamp hun vlucht had
bemerkt, zat het drietal op een vrij groo
te n afstand van Soltau in een boom. Ze
gingen des nachts, in de; richting van Bre
men en daar gekomen gaven ze zich uit
voor matrozen, die vier dagen voor iden
oorlog Antwerpen hadden verlaten, om in
Hamburg op het schip te gaan. .Toen ze
daar kwamen, was het schip vertrokken
naar Bremen,- zooals men hen had verteld.
Twee hunner waren Hollandsche matro
zen (aan de Belgische grens, waar ze goed
bekend warep) ,en de derde een Italiaan-
sche.
En nu waren ze in Bremen gekomen
en was ook daar het schip weer weg. Ze
moesten nu naar Holland.
Dat was in orde,- de Hollanders konden
doorgaan, maar met den Italiaan was het
bedenkelijker. Door hem hadden ze nog een
vrij langdurig oponthoud. Hij had pijn.
lijke voeten en gaf daaraan in een onbe
waakt oogenblik in het Fransch lucht.
MaaY ten slotte liep het los en kwamen
ze' uit Bremen op stap in de richting van
Holland.
Over dag rustten ze' bij voorkeur op
een plaats, waar weinig of geen menschen
kwamen, terwijl ze des nachts hun marsch.
vervolgden, waarbij dc Noordster en de
Groote Beer hun tot lichtsnoer dienden.
Het ging alles goed tot Wcener, ruim
twee uur van de Nederlandsche grens.
Daar, werden ze weer eens aangehouden
en cingesperrt. Vooraf echter waren
ze door het Weênermoor gekomen, zoo
dat ze tot hun midden .onder liet .veen
zaten.
Maandag 21 September, waren ze op
marsch gegaan en in den morgen van Za
terdag 26 September gelukte het hun, te
Weener een pas te krijgen naar Nederland,
na een bangen nacht tc hebben doorge
bracht.
Eenmaal hadden ze "den nacht doprge.
bracht in Giet strop in een boerenschuur,
waar men htm midden in den nacht had
gewekt met de boodschap, 'dat de wacht
er was.
7,Moeten we alle drie naar beneden ko
men?" had 'een der Vlaamsch sprekenden
gevraagd, omdat ze het liefst den Fransch'
sprekenden op !dc hooischelf lieten. Al
len moesten komen en ze redden zich'
er, uit, ofschopn hun militair ondergoed)
nog wel was gemerkt.
Van We ener dan gingen ze over Bun'dej
en Nicuwcschans ongestoord naar Win
schoten, waar ze zich zelf bij den burge
meester aanmeldden.
In Duitschland was hun gezegd, dat Ne
derland Duitschgezind was en het drie
tal had zich voorgenomen naar omstaiv
digheden bij den burgemeester te hande
len. Bleek hii hun Duitschgezind te zijn;
dan zouden zij den matroos blijven spe
len met hun Duitsche passen en hun val-
sche namen.
Bleek echter, dc burgemeester neutraal
te zijn, dan zouden ze hem volledig inlich
ten en hun waren naam opgeven.
Spoedig waren *alle drie het er over eens
geweest, dat de burgemeester volkomen
neutraal cn een braaf man was en daar
op hadden zij zich in hun ware gedaante
getoond: krijgsgevangen Belgische solda
ten, ontvlucht uit Soltau.
Sedert 21 September hadden ze 15 uren
ongeveer geslapen en nu sliepen ze Za
terdagnacht voor 't eerst weer .op rozen;
in den vorm van stroo.
Ze hopen van Winschoten naar Den
Haag te gaan, naar den Belgischen con
sul en verlangén vurig weer met hun Bel
gische wapenbroeders in het vuur te gaan.
Twee Belgische Officieren gevlucht.
Door Maastricht liepen een tweetal per
sonen, die een blauwen kiel droegen en do
opmerkzaamheid trokken van het publiek.
Hun houding was niet in overeenstemming
met hun klceding werkmansbroek en
pantoffels in een café bestelden zij
whiskyde gargon vond het vreemd, dat
zulko gewone menschen dergelijke consump
tie bestelden.
Later bleek, dat de twee personen, die
bij een fotograaf een kiek hadden doen ne
men, Belgische officieren van gezondheid
waren daar de Duitschers hun geen passen
wenschten to geven, peinsden ze op midde
len om uit Luik t© geraken. Dit ia hun in
genoemde kleeding gelukt; een collega had
voor enkele dagen de kans gezien uit Luik
te ontkomen.
Onderweg hadden do twee Belgisohe of
ficieren op een boerenkar gezetenhet
toeval wilde, dat elders nog twee Duitsche
soldaten opstapten, met wie de vermomde
officieren zich vriendelijk onderhielden.
Gelukkig werden dezen niet gevisiteerd,
daar zij hun officiersuniformen droegen on
der den blauwen kiel.
Van Maastricht vertrokken de officieren
naar Den Haag; vandaar zullen zij Lon
den trachten te bereiken, orn daarna via
Ostende weer naar België terug te koeren
cn zich bij het leger te voegen.
Het lulerneeringsilepot tc Bergen.
In het mterneeringskamp te Bergen is
men thans druk bezig met het optrekken
van een paar flinke houten gebouwen, waar
de geïnterneerden, wanneer in het barre
jaargetijde het vertoeven in de tenten on
mogelijk wordt, zullen worden onderge
bracht. Het aantal geïnterneerde Duitschers
is, nu herhaaldelijk herstelde gewonden uit
Maastricht komen, gestegen tot 128. Een
drietal verpleegsters uit Maastricht waren
gisteren te Bergen, om haar patiënten
daar eens op te zoeken. Eén der soldaten,
die sinds acht dagen te Bergen is en van
28 Augustus af in Maastricht Werd ver
pleegd, gaf ons zeer hoog op vau de bui
tengewoon goede behandeling, welke hun in
Maastricht ten cleel was gevallen. Het
ontbrak aan niets, de medische behande
ling wp.s uitstekend en men kon -er veel en
lekker eten. Daar had men dan ook zulk een
ruim gebruik van gemaakt, dat do vriende
lijke verpleegsters hadden gezegd: De Duit
schers hebben één goed hart en twee goede
magen
Onze zegsman, die acrobaat is en in Ber
lijn thuis hoort, kreeg eind Augustus vóór
Namen bij een nachtelijke patrouille een
hevigen slag met den kolf van een geweer
op z'n linker-bovenarm. De arm blijft al
tijd stijf en de acrobatiek zal hij dus niet
meer kunnen beoefenen. („Aikm. Ct-.")
Een prijagemaakt Netlerlaiidsch Schip.
Nu er in deze dagen vóór en na door de
oorlogvoerende partijen schepen, ook van
de neutrale natiën, worden opgebracht,
komt mij te binnen een voorval van dezen
aard, dat gelukkig zijn komische zijde had,
schrijft zekere A. v. D. in de rubriek „On
der de Streep" in het „Hbld."
Het is gebeurd tijdens den Krimoorlog
van 1S54/55.
De Engelschen hadden de Oostzee ge
blokkeerd.
Een Friesche waaghals, kapitein Van der
Zee, eigenaar en gezagvoerder van het
tjalkschip „Do jonge Albert", te huis be-
hoorend te Harlingen, had ondernomen de
blokkade te verbreken.
.Een Engelsch oorlogsscliix* had hem ont
dekt. De tjalk werd in beslag genomen en
prïjsvcrklaard.
De tjalk kon echter- maar niet aanhou
dend op sleeptouw worden genomen cn
moest daarom naar Engeland worden over
gebracht.
Do Engelschman kon evenwel zijn post
niet verlaten, en een ander Engelsch oor
logsschip was niet te verkrijgen.
Nu werd er iets op verzonnen.
De tjalk zou door niemand anders dan
door Van der Zee naar Engeland worden
overgebracht.
Van de Engelschc bemanning werden
eenigen op do tjalk geplaatst, cn verder
werrl nu de zaak aan Van der Zee overge
laten.
Het bleek echter al spoedig, dat Van der
Zee den Engelschen bevelhebber to slim af
was geweest.
In plaats van naar de Engelsche kust,
stünrde hij het schip naar de Nederlandsche
kust, zonder dat de Engelschen, die, gelijk
luj liad opgemerkt, niet met heb vaarwater
bekend waren, er iets van hadden bemerkt.
Do avond wa£ gevallen en cle Engelschen
waren ter ruste gegaan.
Geholpen door een flinken bries, zeildo
do tjalk lustig den geheelen nacht cloor.
Toen do morgen was gekomen kon Van der
Zoo zoowel zijn lieden als den Engelschen
toeroepen: „Welkom in.Harlingen!"
Do Engelschen protesteerden. Zij wilden
er niets van weten, dat niet Van der Zoo
in hun handen, maar zij in dien6 handen
waren.
Vertoogen van do Engelscko Regeering
aan de Nederlandsche volgden.
Met andere woorden zei Van der Zee:
„J'y suis et j'y reste!"
Er volgde inderdaad spanning" tusschen
beide regeeringen. De Nederlandsche re
geering (mr. F. A. van Hall was Minister
van Buitenlandscho Zaken), verklaarde
maar steeds, dat zij, volgens do Nederland
sche wet, niet bij machte was, zich van do
tjalk meester to maken.
Do meest dwaze geruchten kwamen in
omloop, vooral in Friesland. Zoo herinner
ik mij, dat bot op zekeren dag to Leeuwar
den, mijn woonplaats, beweerd werd, dat
een Engelsch oorlogsschip te Harlingen
was binnengeloopen, om zich met geweld
van do tjalk meester to maken, on dat do
geheelo Friesche kust door Engeland was
geblokkeerd om het uïtloopen van de tjalk
uit een andere haven onmogelijk te
maken
Ten langen laatste zag do Engelscho Ro-
geering in, dat niet de Nederlandsche schip
per, maar de bevelhebber van het Engelscho
oorlogsschip wegens het voorgevallene was
te veroordeel en, daar deze, zij het ook in'
goed vertrouwen, alle9 aan eerstgenoemde
had overgelaten en deze dus slechte van zijn
recht tot verdediging had gebruik gemaakt.
Er werd tusschen beide Regeoringen een'
vergelijk getroffen, niet weinig door tus-
flchenkomst van den heer J. Foekena, car
gadoor te HarlingéftV*
Van der Zee zou zijn schip aan Engeland
uitleveren, waardoor aan de „eer" van dat
land zou worden voldaan.
Terstond daarna echt-er, zou de Engel-
j sche regeering het heel „genadiglijk" aan
Van der Zee teruggeven.
En zóó geschiedde.
Do heer Eoekens werd tot belooning van
zijn aan Nederland bewezen belangrijke
diensten benoemd tot ridder in do Luxcm-
burgsche Orde van de Eiken Kroon.
Zóó staat alles beschreven in de Krony-
ken van Nederland betreffende de daad van
den slimmen Frieschen zeeman.
.Jacht aan de Grens.
Gcd. Stalen van Overijsel hebben be
paald, clat van 1 October af, met zons
opgang, de jacht op alle wildsoorten zal
zijn gesloten in een strook ter breedte van
5 kilometer van deze provincie, grenzende
aan het koninkrijk Pruisen
Aanwijzing voor dc Luchtvaart.
In verband met hetgeen te Maastricht is
gebeurd, de vermoedelijk onopzettelijk ver
oorzaakte schade door een bom uit een
vliegtuig, rijst bij ons de vraag, of het niet
gewenscht zou zijn, dat de gashouders van
plaatsen, welke nog niet zijn voorzien ten
behoeve van de luchtvaart, van aanwijzin
gen, door middel van letters, ten spoedigste
worden voorzien van de door ons ge-propa
geerde aanwijzing, zoo lezen we in „Do
Kampioen". Er zijn op het oogenblik ruim
82 plaatsen, waar de gashouders van dit
teeken zijn voorzien, terwijl er meer dan 100
zijn, die het teeken nog niet hebben aange
bracht; onder deze laatst* zijn grensge
meenten, die me-fc de beschildering wenschen
te wachten tot na den tegenwoordigen toe
stand. Het is ons bekend, dat in den aan
vang van den oorlog in verschillende plaat
sen aan de Nederlandsch-Belgisch grens
de kerktorens zijn voorzien van de Neder
landsche vlag, om aan de oorlogvoerenden,
vooral den vliegers, aan te geven, dat deze
plaatsen op Nederlandsch grondgebied ge
legen zijn. Geheel in aansluiting hiermede,
zal hot aanbeveling kunnen verdienen, dat
vooral de grensgemeenten, die tot heden
verzuimden te voldoen aan het verzoek der
drie samenwerkende verecnigingende
Kon. Ned. Vereen, voor Luchtvaart, de
Vcreeniging van Gasf abri kanten in Neder
land en den A. N. W. B., Toeristenbond
voor Nederland, dit zoo spoedig mogelijk te
doen uit eigen belang. In geval de oorlogs
toestand ook in ons land zou intreden is
het indien gewenscht natuurlijk een
kwestie van minuten om do aanwijzing on
leesbaar te maken. Het is trouwens bekend,
dat destijds bij de voorbereiding der be
doelde aanwijzing de hoogste militaire auto
riteiten gokend zijn geworden.
Sigaren voor «lcn Soldaat le velde.
Ook de meeste verstokte tegenstanders
van 'ti gebruik van tabak zullen zich ern
stig bedenken eer zij den soldaat te velde
heb genoö van sigaar of pijp ontzeggen. De
vereerders van. liet edele kruid zullen hun
voorhouden, dat tabak tegelijkertijd een
opwekkend-en en kalmeerenden invloed
uitoefent, bij geregeld en matig gebruik
niet schaadt en buitendien een behaaglijke
stemming schept, als door geen ander ge
notmiddel op zulk een onschadelijke ma
nier wordt verkregen. Voorts is van wer
kelijk groot belang, dat van den tabaksrook
een niet geringe bacillendoodende kracht
uitgaat. Al mag deze omstandigheid in tijd
van vrede betrekkelijk weinig te betceke icn
hebben, voor den soldaat te velde kan ze
van groote waarde zijn.
De tabaksrook is eea vijand van do in
den mond aanwezige bacteriën en, al wor
den de tanden er niet mooier door, hij
draagt bij tot hun behoud. Ziekte-verwek
kende bacillen, zooals bijvoorbeeld do ma
laria-bacil sterven, naar met proeven is
bewezen, wanneer zo aan den rook van één
„haal" aan de sigaar worden blootgesteld,
in korten tijd. Cholera-bacillen worden zon
der uitzondering vernietigd, indien ze zich
langer dan 5 minuten in tabaksrook bevin
den. Vanzelf sprc.kb, dat ook het speeksel
dóór het rooken van tabak een kiëmdooden-
de eigenschap verkrijgt.
De bewering die het rooken voor menige
ontsteking van den mond of van de tong
aansprakelijk wil stellen, gaat alleen op
bij een overdreven gebruik van zware ta
bak.
Ook de bacil, die de longontsteking ver
oorzaakt-, on die vooral bij gevaar voor ver
koudheid, zooals in open kampen alt.ijd be
staat, to vreezen is, ondergaat den dooden
den invloed van den tabaksrook. Door .tal
van. deskundigen is de tabak als voorbe
hoedmiddel tegen zekere vormen van neus-
catarrh aangemerkt. De leuze„sigaren
te velde*' is du5 in elk opzicht steun oq
navolging waarcl en er behoort een aan
eigenzinnigheid grenzende verblinding toe,
do door de soldaten zoo veelvuldig en na
drukkelijk geuite behoefte aan tabak te
willen afwijzen met een beroep op gezond
heidsoverwegingen.
Da Administratie verzoekt Copieën roor
Advcrtcntiën vóór 12 uur te cloen bezorgen.
NA DIEN TIJD is men niet zeker dat
opname in het nummer van dien dag kan
geschieden»
Het lot van Antwerp en's Kathedraal.
Het wordt al waarschijnlijker dat het;
binnenkort tot een belegering, gepaard
met een beschieting en bombardement van
Antwerpen zal komen.
Duidelijk is, dat het Duitsche leger bij
de beschieting van kerken, monumenten,
kunstwerken met niets anders dan het
militaire belang rekening houclt. Zij wor
den niet beschoten of verwoest uit ver
nielzucht, maar elke militaire overweging
schijnt voldoende te zijn om alle andere
overwegingen voor het sparen en behou
den van zulke kunstwerken ter zijde to
stellen. Het is dus voor den tegenstander
der Duitschers, die op het behoud zijner
schatten van nationale bouwkunst prijs
stelt, zaak geen aanleiding hoegenaamd
tot verwoesting te geven.
Een telegram van cle Duitsche ,,Korr.
Norden" maakte opmerkzaam op een in
gezonden stukje, reeds een paar weken go-
leden in „Do Maasb." verschenen en
waarin medegedeeld werd, clat de toren
van de beroemde Onze-Lieve-Vrouwe-kerk
te Antwerpen zou bezet zijn met machine
geweren, dat die ook zouden geplaatst zijn
op het kerkschip en dat er een draadloos
telegraaftoestel op den toren zou staan.
„Zou men zoo vroeg de inzender
uit het buitenland niet kunnen bewerken,
dat cle toren en de kerk niet voor oor
logsdoeleinden gebruikt worden en dat
dezelve gesteld wordon onder bescherming
van een neutrale mogendheid? Bij offi
cieel© kennisgeving hiervan aan do Duit
sche regeering zou men volgens alle waar
schijnlijkheid dan dit prachtig monumonfc
voor ondergang kunnen behoeden".
Ook ons, schrijft de „N. Ct.", is door
iemand die uit» Antwerpen kwam, het aan
den inzender van de „Maasb." ter oor©
gekomen bericht bevestigd. Wij kunnen
dit nu wel mededeelen, daar de aandacht
in Duitschland thans op het loopende ge
rucht gevestigd is, vervolgt, het blad. Het
Duitsche telegram is blijkbaar bedoeld als
een waarschuwing, of verdediging bij
voorbaat, in dezen zin: Wanneer straks
de O. L. V. kerk en toren to Antwerpen
eraan gaan, weet men aan wie de sehul
is.
Zou inderdaad te dezer zake bemoeiing
van een neutrale, te Antwerpen vertegen
woordigende mogendheid, maar dan zeer
spoedig en zeer handig, niet nog kunnen
voorkomen dat hier opnieuw een kunst
werk van eeuwen verloren ging, hetwelk
geen eeuwen kunnen herstellen 1
Do Antwerpscho correspondent van „Do
Tijd", betreurende, dab dergelijke ongecon
troleerde berichten de wereld ingezonden
worden, spreekt met beslistheid do mede-
cleeling van do „Maasb." tegen, op grond
van een door hem ingesteld onderzoek. Van
heb geheelo bericht, zegt hij, is geen gebe
nedijd w'oord waar.
Dc toestand te Leuven.
Een correspondent- van „De Tijd" zendt
uit Leuven een schrijven aan zijn blad,
waarin hij meedeelt hoe de toestand daar is.
Aan dit schrijven ontleen en we het vol
gende:
„Zelf genoot ik in de clagcn van mijn ge
dwongen verblijf gastvrijheid 111 het klooster
van cle paters van het H. Hart. Ze waren
blij, een Hollandschen journalist te kunnen
herbergen en tenminste wat nieuws uit d®
buitenwereld te mogen vernemen.
Het is een stichting van het bekende Mis
siehuis van het ii. Hart te Tilburg, en mijn
gasthe-eren zijn drie moedige paters, on
der wie twee Hollanders, die voor de bewa-
king van het klooster zijn achtergebleven,
terwijl de anderen naar Holland vertrok
ken waren, waar een cleel de H. H. Wijdin
gen zouden ontvangen, die hun in normale
omstandigheden reeds den loden Augustus
zouden zijn toegediend. Een groot plakkaat
voor het gebouw verkondigd, dab het ecu
„Hollandische Niederlassuug" is en ook op
mijn slaapkamer zit uog '11 groote transpa
rant met deze woorden voor de ramen, dat
tijdens de verschrikkelijke dagen verlicht ge
weest is en dienen moest om 'het gebouw-
voor algeheele vernieling te redden.
Yeei bezitten de paters ook niet meer,
maar toch deelen ze den geheelen dag uit
aan menschen, die eten komen vragen. Op
een middag, dab de paters door andere
werkzaamheden waren overstelpt, heb ik
clio taak van hen overgenomen en aan tien
tallen van menschen pannekoeken, brood,
aardappelen enz. uitgedeeld. Wat moet die
gang voor velen verschrikkelijk zwaar
zijn Er kwamen menschen 111 kleeren, clio
duidelijk bewezen, dat ze eigelijk tot den
gegoeden burgerstand behoord moesten
hebben, en voorzichtig, zonder hen te kren
ken, vroeg ik hen dan wel eens uit. Dan
kwamen verhalen van verbrande huizen,
waaruit niets gered was kunnen worden,
verbrande winkels, waarin zelfs voor meer
clan hun kapitaal zat, gedoode of gevan
gengenomen mannen enz. Lang, lang had
den ze geaanzeld met hun zwaren gang naar
het. klooster, totdat de honger hen dwong.
En ze gingen, wanneer het clan toch moest
nog maar liever naar èen klooster, dan
langs cle deuren wat brood vragen.
Maar zelfs voor degenen, wier bezit nog
niet totaal verloren is, die nog een huis het
