Nederland en de Oorlog.
De Europessche Oorlog.
N®. 16743
'W
Vrijdag 25 September.
Eerste Blad.
A®. 1914.
<§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en feestdagen, uitgegeven.
IN ONZE STAD.
UIT ONS LAND.
LEIDSCH
M&BLAD
PRIJS DER ADYERTENTIEN:
Van 1regels ƒ1.05. Iedere regel meer Grootere letters naaï
plaatsruimte. Kloine advertentiën van 30 woordeD 40 Cont-s contantelk
tiental woorden meer 10 Oents. - Voor het incasseeren wordt/"0.05 berekend.
PRIJS DEZER COURANT:
tfoor Leiden per 8 maanden ƒ1.30; per week. f 0.09.
Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. 0.10.
Franco per post 1.65.
LEIDEN, 25 SEPTEMBER.
i— Morgen hoopt onzo stadgenoot A.
Erades den dag to herdenken, waarop hij
vóór vijf en twintig jaar bij de firma Tie-
leman en Dros in dienst kwam.
Ds. A. Roorda, pred. bij de Geref.
Kerk alhier, is ernstig ziek.
Ook de Haarlemmerstraat gaat met
haar tijd mee. Als wij dit zeggen, denken
rwij op het oogenblik aan de gisteravond
heropende zaak van den heer B. de Ko
ning, Haarlemmerstraat, hoek Donkersteeg
2-4.
Wie kent de zaak van den heer De Ko
ning niet in Leiden en vooral daar buiten 1
Zij was tot dusverre gevestigd in een be
scheiden winkel, maar do klanten waren
talrijk, dank zij den uitgebreiden voorraad
en den billijken prijzen. Voor reclame was
verbouwing en uitbreiding dus niet noodig.
Maar welk goed zakenmensch heeft ook niet
eijn trots, dio dan hierin ligt, do klanten
zoo goed mogelijk te kunnen ontvangen. En
nu kwam de gelegenheid om door aankoop
van een belendend perceel daaraan te kun
nen voldoen. En hoe goed dit is geschied
bleek gisteravond, toen het nieuwe maga
zijn, groot en ruim, ditmaal vol met kost
bare bloemstukken, baadde in een zee van
elcctrisch licht, terwijl nog een groote
lichtbol buiten in bet portiek zijn stralen
bundels uitwierp langs Haarlemmerstraat
en Donkerstecg, honderden tegenwoordige
en toekomstige klanten tot zich trok, die
zich voor den nieuwen winkel verdrongen
terwijl enkelen naar binnen gingen
om de ondernemende firma geluk te wen-
echen en het ruime, geheel naar de eischen
des tijds ingerichte magazijn met de smaak
volle étalages to bewonderen.
Achter den ruimen winkel, vol met aller
lei goederen, bevindt zich het kantoor, waai
énkele intieme vrienden, gisteravond den
ouden, zoowel als den jongen heer De Ko
ning de hand drukten.
Het ook uit architectonisch oogpunt mooi
etuk werk werd onder leiding van den heer
W. C Mulder uitgevoerd door de heeren
Van der Poel, timmerman Lindenhoff, -met-
sebi-tr, en Huibers, schilder, terwijl de be
kende firma De Vries en Stevens voor de
electrische installatie zorgde. Met elkaar
hebben zij een werk verricht waarop niet
alleen de eigenaar, maar ook Leiden trotsch
kan zijn. En het doet weldadig aan in deze
gedrukte tijden op zulk een werk van voor
uitgang te kunnen wijzen.
In den afgeloopen nacht is in een lo
gement in de Caeciliastraat de 55-jarige
Jan de Jong, sohipper, die daar logeerde,
uit het raam op straat gevallen en in le
vensgevaarlijken toestand naar het Acade
misch Ziekenhuis vervoerd. Vanmorgen was
zijn bewustzijn nog niet teruggekeerd.
De man was aanborstig en heeft vermoe
delijk om frissche lucht te kunnen inade
men het raam geopend en is daar voor gaan
zitten. Bovendien leed hij aan toevallen,
zoodat het niet onmogelijk is, dat hij bij
een toeval het raam uitgevallen is.
In
Posthof".
Voor allen, die er wenschen te komen,
maar vooi militairen op gunstige voorwaar
den en hoofdzakelijk dan ook om dezen den
avondtijd te bekorten, geeft ,,'t Posthof"
tegenwoordig op een avond in de week af
en toe iets bijzonders. Reeds trad het echt
paar Speenhoff er met succes op en gister
avond waren or weer velen in het zaaltje
om te luisteren naar en mee te zingen met
de soubrette Annie Foort, te genieten van
K.K.-muziek en zeer te bewonderen het go-
dachten lezen van Kreps-Kalff, dat aan het
ongelooflijke grenst en bijgewoond moet
worden om van het mooie en verrassende er
van doordrongen te worden.
LIJST van geheel en gedeeltelijk
Werkloozen, die zich aangemeld heb
ben bij de Arbeidsbeurs.
Wet Steun-Comltó elscht als voorwaarde voor
Steun aanmelding bij de Beurs, zoodat. dit Staatje
wel eon Juist beeld zal geven van do Werkloosheid.
Ook Werkloozen uit do Omstreken zijn hlorondor
begrepen. (Olt aantal vrij gering).
Grondwerkers
Overige vakarbeiders bij de bouw
vakken in ruimsten zin
12
78
90
Mannel. vaklieden in andere vakken
(voor een groot deel gedeeltelijk
werkloos) 205
Vrouwelijke vaklieden (waaronder
dienstboden, naaisters, werksters) 90
Losse werklieden 135
Gedeeltelijk Werkloozen.
Mannen allerlei vakken (veelal
weekloon)160
Vrouwen voor allerlei vakken (veelal
Va weekloon) 220
'Jongens voor allerlei ra 40
Voor het Kon. Nat. Steuncomité.
Namens de manschappen van het 3de bat.
3de comp. is aan jhr. Van Doorn, te 's-Gra-
venhage, voor het Kon. Nat. Steuncomité
verzonden de som van 11.33.
Voor de Militairen.
In het gebouw „Prediker".
Gisteravond had weder een gezellige sa
menkomst voor militairen in het gebouw der
Jongelingsvereeniging in de Janvossensteeg
plaats, waarvan door velen werd gebruik
gemaakt.
De Ghr. zangvereeniging ,,De Lofstem",
dir. do heer M. van Wijk, zong er eenige
liederen en een paar jongelui gaven voor
drachten ten beste.
Leiden, 25 September 1914.-
Totaal 940
Dank aan Holland.
De „Köln. Ztg.' maakt melding van de
de groote dankbaarheid der Akener bevol
king over de goede hulp, die de Duitsche
gewonden mochten ondervinden van de zij-
do van het Roode Kruis te Maastricht.
Do „Aachener und Münchner Freuer-Verzï-
cherungs GeselJschaft" heeft aan den voor
zitter van het Maastrichtsche Roode-Kruis-
comité den burgemeester van Maastricht,
dr. L. B. J. van Oppen een bedrag van
8000 Mark ter hand gesteld.
Ook namens het stadsbestuur van Aken en
vele Duitsche particulieren is den Maas-
trichtschen burgemeester en de Maas-
trichtsche burgerij hartelijk dank betuigd
voor de liefderijke wijze, waarop Duitsche
vluchtelingen opgenomen zijn.
Staat van Oorlog.
Bij de Tweede Kanier is een wetsontwerp
ingediend, ondertcekend door alle ministers,
waarbij de staat van oorlog, bij koninklijk
besluit op 10 Augustus 1.1. verklaard, wordt
bestendigd. De memorie van toelichting zegt
alleen, dat „de omstandigheden nopen dien
staat to doen voortduren'' en verwijst overi
gens naar de wet van 23 Mei 1899 tot uit
voering van artikel 187 der grondwet, waar
bij wordt voor ges clue ven, dat onverwijld een
voorstel aan de Staben.Generaal moet worden
gedaan om zulk een voortduren bij de wet
te bepalen.
Staatsbegrooting.
Het voornemen bestaat in de wegens de
tijdsomstandigheden te wijzigen ontworpen
der Staatsbegrooting voor 1915 o.a. te doen
vervallen alls nieuwvoorgestelde traktements-
verhoogingen en rangsverhoogingen. Van af
voering der periodieke weddeverhoogingen der
ambtenaren is uiteraard geen sprake
Ook meldt men nog, dat ook dc Kamer
fracties der recht-scho partijen, evenals de
linksoho fracties, in verband met de huidige
tijdsomstandigheden, een politiek debat bij
do begrooting niet gewcuscht achten. Een
definitieve beslissing is echter nog niet ge
nomen, daar men de nota's van wijzigingen
wil afwachten.
Werkverschaffing.
De Nederlandsche Bond voor Werkver
schaffing, gevestigd Buitenhof 42, 's-Gra-
venhage, heeft weder een rondschrijven
verspreid, waarin het doel van den Bond
wordt uiteengezet.
Er wordt gewezen op een punt, dat bij
werkverschaffing meerdere malen tot con
flicten aanleiding heeft gegeven, de quaes-
tie van het uit te betalen loon. ,,De nei
ging is groot om bij werkverschaffing in
het algemeen een lager loon uit te keeren,
dan in normale tijden voor hetzelfde werk
betaald wordt. Dit vindt ten deele zijn
oorzaak-in dé overweging, dat velen niet
berekend zijn voor het werk, waarmede
zij beziggehouden worden en daarom ook
geen aanspraak hebben op het loon van
den volslagen arbeider. Deze overweging
vervalt echter, wanneer overeenkomstig
ons advies, bij iedere werkverschaffing
slechts de daarvoor bekwame personen te
werk gesteld worden. Als tweede overwe
ging om een lager loon dan het normale
te geven mag genoemd worden, dat men
zoodoende langer met een bepaalJe
hoeveelheid geld steun kan verleenen.
Daartegenover staat echter, dat het ge
ven van minder loon op de werkverschaf
fing het karakter van bedeeling drukt;
het houdt de goede elementen, die men
juist bereiken wil, buiten de werkver
schaffing en het maakt deze dubbel im
populair in arbeiderskringen, daar het in
do oogen der arbeiders er toe meewerkt
de loonen te drukken.
Door het uitkeeren van hot volle uur
loon moet de werkelooze het gevoel heb
ben, dat hij geen ijdel werk verricht. Wij
zijn daarom van meening, dat het steeds
aanbeveling verdient bij productieve werk
verschaffing als waarover het hier gaat,
zooveel mogelijk het gewone uurloon te
betalen. Daarnaast kan men echter heb
aantal uren, dat per dag gewerkt wordt,
kleiner doen zijn dan in norm. omstandighe
den het geval is "bijv. door de werkloozen
in ploegen te laten werken. Daaraan zijn
dan de volgende voordeelen verbonden.
In de eerste plaats duurt de beschikbare
geldsom zoodoende toch langerin de
tweede plaats kan men meerdere werk
loozen door werkverschaffing helpen; in
de derde plaats blijft het totale dagloon
beneden het normale, waardoor een prik
kel blijft bestaan ander werk te zoeken
in de vierde plaats houdt de werklooze
tijd over om naar ander, voor hem meer
voordeelig werk om te zien.
„Juist de enkele conflicten, die zich al
reeds voorgedaan hebben, geven aanlei
ding ten sterkste aan te dringen om bij
werkverschaffing aan valide en voor het
werk in quaestie bekwame arbeiders niet
gedurende eeD groot aantal uren per lag
to laten werken tegen een totaal-loon, dat
belangrijk lager is dan het gebruikelijke.
„Vooral wanneer de werkverschaffing
eenigermate als werkverschuiving bestem
peld moet worden en dat zal bij de
tegenwoordige crisis niet heelemaal te
vermijden zijn zou zoodanig drukken
van het standaardloon veel kans hebben
ook in de toekomst na te werken en het
is alleszins begrijpelijk, dat de vakorgani
saties tegen zoodanige werking van de
werkverschaffing stelling nemen. De thans
heerschende crisis zal misschien voor de
naaste toekomst daling der arbeidsloonen
ten gevolge hebben; het kan nimmer de
bedoeling van werkverschaffing zijn een
zoodanige daling in de hand te werken".
Voor het geval steuncomité's of instel
lingen voor werkverschaffing nadere inlich
tingen mochten wenschen,'is het bureau
van advies daartoe gaarne bereid.
Het bureau wordt gevormd door de hee
ren F. B. Löhnis, te Scheveuingen, voor
zitter; J. Gerritsz, te Haarlem; J. S. F.
van Hoogstraten, bij Arnhem; mr, dr. D.
Mudig Jr., to Santpoort; jhr. mr.^J. A.
de Jonge, te Scheveningendr. P. A. Klap
te Amsterdamprof. mr. E. M. Meyers,
te Leiden; mr. F. vaik der Tuuk, te Gro
ningen; Th. van Welderen baron Rengers,
te Oenkerk (Fr.); H. de Wilde, te 's-Gra-
venhageR. van Zinderen Bakker, te
Naarden; V. R. Y. Croesen, te 's-Graven-
hage, waarnemend secretaris.
Maïs.
Men moldt, dat de regeeriug ook heeft
gezorgd voor den aanvoer van maïs, dat op
dezelfde wijze als lijnkoeken verkrijgbaar
zal worden gesteld.
Conditfonccle Contrabande.
Onder verwijzing naar de mededeeling,
voorkomende in het bijvoegsel tot de buiten
gewone „Nederlandsche Staatscourant" van
8 Augustus, brengt de minister van buiten-
landsche zaken ter kennis van belanghebben
den, dat de Brifcsche regeering aan de lijst
der artikelen, die als conditioneele contra
bande door haar worden beschouwd, de vol
gende artikelen heeft toegevoegd.: koper; on
bewerkt lood aan blokken of zalmen, platen
of pijpen; glycerine, oluoomijzer; hruinijz&r-
erts; magneetijzerertsrubber; ongelooide leen
onbereide huiden en vellen, bewerkt leder niet
inbegrepen.
Stoomschepen aangehouden.
De stoomschepen „Slotcrdijk", ,,Som-
mel§dijk" en „Rotterdam", alle van de
Holland-Amerikaiijn en op weg van Ame
rika naar Rotterdam, zijn opgebracht naar
Plymouth.
Jachtakten.
De minister van landbouw, nijverheid en
handel maakt bekend, dat in verband met
de bijzondere tijdsomstandigheden te zijner
tijd de teruggave zal worden overwogen-"
van de recognitie van die jachtakten, waar
van geen of slechte weinig gebruik is ge
maakt kunnen worden, doch uitsluitend
aan die personen, die hun akte vóór 1
October a.s. bij den burgemeester hunner
woonplaats hebben ingeleverd.
De betaalde zegelgelden zullen echter
niet kunnen worden weergegeven.
Gereddeu van dc Biitsclie Kruisers.
Naar de „N. li. Ct." verneemt, zijn de
beginselen van volkenrecht, volgens v. tike
de geredde Britsche zeelieden voor inter-
neering niet in aanmerking komen, niet in
bepaaldo artikelen van internationale ver
dragen met zooveel woorden uitgedrukt,
maar zijn die beginselen tot uiting gekomen
bij de behandeling van de verschillende con
venties van do Vredesconferentie van 1907.
Men heeft hier t-o doen met eer»
toepassing van de beginselen van heb Boo-
de Kruis op den zeeoorlog. Alleen indien
het zeegevecht geleverd was in onze ter
ritoriale wateren waar niet gevochten mag
worden, zouden wij tot intenieering van de
bij dat gevecht geredden moeten overgaan.
Art. 15 van de conventie betreffende de
toepassing van de beginselen van de con
ventie van Genève op den zeeoorlog, het
welk behoudens het geval, dat de neu
trale mogendheid met de oorlogvoerenden
een afwijkende regeling moclit getroffen
hebben de interneoring gebiedt van in
neutrale havens met toestemming van de
plaatselijke overheid ontscheepte schipbreu
kelingen, gewonde of zieke zeelieden van
oorlogvoer ebde partijen, heeft alleen be
trekking op dio zeelieden, die door schepen
ven de oorlogvoerende mogendheden zelf
worden aangevoerd, maar niet op zeelie
den die, gelijk hier het geval is geweest,
dooar neutrale handelsschepen worden aan
wal gebracht. Waren zij opgepikt door een
neutraal oorlogsschip, dun zou, overeen
komstig art. 13 der conventie, zooveel mo
gelijk zorg. moeten worden gedragen, dat
zij niet opnieuw aan de krijgsverrichtingen
konden deelnemen.
Van ile Liuiburgselie grens.
Men meldt uit Maastricht van den 2Ssten
September aan do „N. R. Ct.":
Heden zijn de elf verwonde patiënten van
het Augustijnengebouw overgebracht naar
het gesticht Calvarienberg. Tot deze behoor
de ook de Duitscher Brillman, die sedert
een dor eerste dagen van den oorlog in het
Roode Kruishospitaal te Maastricht wordt
verpleegd. Hij was het, die een paar uren
vóórdat hij zelf gewond werd, den twaalf
jarigen Roger Bastin uit Berneau, die door
een geweerschot in de kuit getroffen werd,
een voorloopig verband had aangelegd en
geholpen hem in de Roode Kruis-auto te
leggen, die hem naar Maastricht vervoerde.
De haat van den kleinen Roger tegen de
Duitschers was groot. Maar toen hij op zeke
ren dag Brülmann herkende, wilde hij
voortdurend bij hem zijn, niettegenstaande
beiden niet met elkaar praten konden.
Brillman kende geen Fransch, Roger geen
Duitsch.
Toen nu Brillmann vanmiddag op de bran
card weggevoerd zou worden, was het af
scheid van die beiden zoo aandoenlijk, dat
allen die er bij tegonwoordig waren, de
tranen in de oogen kregen. Brillmann zeide
hem, wanneer de oorlog voorbij was, hem
mee naar Aken te willen nemen en voor
hem te zorgen. En daar Roger hem niet
verstond, vroeg hij dit in het Fransch aan
den knaap te willen meedeelen. We hooren,
dat Roger, die zonder familie is, hier tijde
lijk naar het Weeshuis zal gaan.
Uniformen.
In het „Yad." lezen wij:
Een onzer legers verzoekt ons, er op te wij
zen, welk een ongezonde en bedenkelijke
toestand ontstaan kan, wanneer het Leger
bestuur niet zorgt voor spoedige vérstrek-
king aan alle soldaten van de grijsgroen©
uniform en ook niet bepaalt, dat ook alle
officieren zich daarin moeten kleeden Voor
eerst maakt een troep een allerzonderling-
Bfeen indruk, wanneer bijv. de helft in do
oude donkere en de andere helft in de grijs
groene uniform 'gestoken is, daarbij een aan
tal soldaten met oude petten, nieuwe jassen
én oude broeken, grijs ©n donkerblauw in do
Vreemdste mengeling en afwisseling door
een. Daarbij schako's zonder regimentsnum
mer, of zonder versiering, pompon enz. Ver
der, en last not least, zou zulk een troep,
in geval van oorlog, door de daarig, voor
komende donkere manschappen evengoed
zichtbaar zijn als wanneer allen nog donker
waren gekleed. De grijze uniform treft dan
geen doel, terwijl de donker gekleide sol
daten de kans zouden loopen, door do vijan
delijke infanterie er alle uitgepikt te worden.
Het legerbestuur, dat voor vele dingen zoo
goed zorgde, zal toch, hopen.wij, wel middelen
vinden om de grijze uniform aan allen te
verstrekken, cn zoo te zorgen, dat deze haar
doel niet mist!
Wiiitcreursusscu voor Militairen.
Naar de ,.N. Ct." meldt, hebben, op
instigatie van den raiuisfcer van binnenland-
sche zaken, de legerautoriteiten, bij rond
schrijven aan officieren en kader het ver
zoek gericht om medewerking te verleenen
voor de gedurende de win kirmaande.n te
oiganiseeren cursussen voor militairen. Ook
manschappen van eenige ontwikkeling zullen
op deze cursussen als leiders kunnen op
treden.
Een gelijk verzoek is gericht tot verschil
lende onderwijsinstellingen, om hun leer
krachten ,voor deze cursussen beschikbaar tc
stellen.
Van zijn post teruggekeerd.
Het ,,Dev. Dbld.meldt, dat de heer
L. C. Westenenk, die benoem;! was tot in
specteur-generaal in Anatolié (Klein-Azië),
hier te lande is teruggekeerd. Ook zijn
Noorsche collega, do heer Hoff, zou do te
rugreis aanvaarden aangezien do Otto-
maansche regeering van den oorlog gebruik
maakt', om d9 voorgenomen hervormingen
geheel achterwege te laten.
Het voornaamste nieuws is de bezetting
door do Fransch en van Péronne, het meest
westelijke steunpunt der keten van Duitsche
legers. Zoover zijn de Fransch'en dus Woejr
gevorderd. .Wanneer in deze richting het
Franscho sucoes blijft voortgaan, dan zal
't voor de Duitschers zeer moeilijk, zoo niet
onmogelijk worden, om noordelijker te trekken
en de linie aan do Sam kso te bereiken. Al
het werk, dat thans bij die rivier wordt
verricht, zal dus vergeefs zijn geschied. Voor.
al op hun linkervleugel werken de bondge-
nooten. Met minder kracht wordt opgetreden
tegen de sterk verschanste Duitschers tun-
schon Oiso en Aisne. Do wijzigingen in da^
geheelo gebied zijn slechts weinig1-?, maar
toch in hot voordeel der Franschien. Op den
rechtervleugel is alles bij het oude.
Het Duitsche officieel© bericht is zeer vaag.
Het spreekt alleen van gebeurtenissen van
geen groote beteekenis en van enkele op zich
zelf staande gevechten, die gunstig waren
voor de Duitsche wapenen.
Den Duitschers wordt ook voorgehouden,
dat een krachtige aanval gedaan wordt op
do forten van Verdun en Toul en de daar-
tussohen gelegen sper for ten.
Toch schijnt hét den Fransehen goed té
gaan. De ,,Times"-correspondent te Bordeaux
zegt, dat er aelfs sprake van is om de
regeering weer naar Parijs over te brengen.
In België zijn de Duitschers minder ge.
lnkkig, dan zo verwachtten. Ze zouden Bel-
gië nieuwe voorstellen hebben gedaan, waar
door de troepen in staat zouden woTden ge
steld alle naar Frankrijk te gaan. Met ver.#
ontwaardiging heeft België dit voorstel af-
gewezen.
Te Sas van Gent uit do omgeving van
Gent aangekomen Belgen deel en mede, dat'
Fransche troepen in Gent zijn gearriveerd^
Zij moeten over zoo uit Havre zijn gekomen.
In verband hiermede zijn in do dorpen oni
Gent de bewoners aangezegd, zich gereed te
honden voor inkwartiering van Fransche sol
daten.
In hot oosten gaat het den bondgenooien
ook niet slecht. Przemysl is geheel door de
Russen ingesloten en reeds rukken deze op
Krakau aan.
Do „Daily News" verneemt uit Rome, dat
Serviërs eu Montenegrijnen zich meester heb
ben gemaakt van de Bosnische hoofdstad
Serajewo.
Bulgarije schijnt voor do entente iets vrienx
delijker te worden. Het zou zelfs Russische
vrijwilligers uit het buitenland toestemming
hqbben gegeven om door Bulgarije naar hun
land te gaan.
Italië is bij gebrek aan belangrijk oorlogs.
nieuws een staat, die weer meer do aan
dacht trekt.
Volgens een telegram aan de Purijsche
Matin" loopt te Rome het gerucht, dat de
terugroeping van Flotow, gezant van
Duifcscbland te Rome, op handen is.
Een Reuter.telegram uit Rome aan do
Engelsche bladen meldt, dat Zondag ter ge
legenheid van e©n optocht ter herinnering
aan do bevrijding van Rome, een geestdrif
tige betooging is gehouden voor de Britsche
ambassade, waar op verlangen der menigt
de Engelsche vlag üit een der vensters werd
gestoken.
Aan do Porta Appia had de eigenlijke be,
tooging plaats ter herdenking van het his
torisch feit, waaraan tal van autoritei ben
deelnamen en waarbij prins Oolonna, dé
burgemeester van Rome, een toespraak hield.
Luide werd liij toegejuicht, toen hij zeide,
dat als Italië ter verdediging van zijn
rechten een beroep deed op zijn zonen, allen'
eensgezind zich zouden toonen. Op dat
oogenblik zou Italië een ziel hebben een
sterke en besliste ziel.
De menigte trok vervolgens naar het mi
nisterie van oorlog, en werd toen door de
politie, die blijkbaar nog meer betoogingen,
verwachtte, verspreid.
's Avonds werd voor het Belgische consu
laat gemanifesteerd.
liet belang van Péronne.
Over de beteekenis van het nemen van
Péronne schrijft het „.Vaderland":
Het belangrijke nieuws van het front in
Frankrijk is het bezetten van Peronne door
de Franschen, en wel om dezo rede, dat
daaruit met groote waarschijnlijkheid het
gelukken volgt van de omtrekkende bewo
ging tegen den rechtervleugel der Duit
schers, waarmede de bondgenooten sinds een
week bezig zijn.
De wijzo waarop deze beweging is uitge
voerd, doet denken aan een schaakspel. Van
Oompicgne uit, ten Noorden van welke
plaats de Aisne in de Oise valt, werd met-
bedachtzaamheid het eene stuk na het an
dere vooruitgeschoven. Van Compiegne
uit bezetten de geallieerden eerst den hoek
waarin de beide rivieren eikaar ontmoeten.
Toem men aan die zijde (dus naar het Oos
ten) gedekt was, ging men westelijk van
de Oise aan het work. Het doel was hier de
stad Noyon, waar het hoofdkwartier van
Von Klück gevestigd is. Eerst werden uit
Compiegne troepen vooruitgeschoven naar
Riibéoourt, 12 K. M. Noordelijker aan de Oise
