Nederland en de Oorlog.
N®. 16728
Dinsdag 8 September.
A". 1914.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
NOODWETTEN 1914.
De aangekondigde Nood
wetten zijn Morgen aan
ons Bureel bij den Portier
ad 10 Cents verkrijgbaar.
Offieieele Kennisgeving.
IN ONZE STAD.
ülT ONS LAND.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 18 regels /1.05. Iedere regel meer f 0.171* Grootera letters naar
plaatsruimte. Kleine edvertentiën ran 30 woorden 40 Oents Gontantelk
tiental woorden meer 10 Oents. Voor het incasseeren wordt/"0.05 berekend.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden par 3 maanden 1.30per week. f 0.09.
Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. l 0.10.
Franco per poet1-65.
De bijzondere omstandigheden, waar
onder wij verkeeren, heeft tot het uit
vaardigen van verschillende noodwetten
geleid.
Om.de opdrijving van den prijs van
levensmiddelen te voorkomen, is een
wet aangenomen, waarbij de bevoegd
heid is gegeven aan burgemeesters, om
levensmiddelen, grondstoffen van le
vensmiddelen, huishoudelijke artikelen
en brandstoffen in bezit te nemen en
ter beschikking van de bevolking te
Stellen.
Bij deze wet heeft ieder belang, zoo
wel de handelaren in bedoelde artike
len als het publiek, dat de toepassing
aan den burgemeester kan vragen, in
dien handelaren van den toestand mis
bruik mochten maken.
De Beurswet 1914 toch zal menigeen,
die op effecten als onderpand geld
heeft opgenomen, van 'n wissen onder
gang redden, als 6traks de Beurs moolifc
worden geopend en de geldschieter bij
storting zou willen vragen, indien al
thans de leening niet te noog is in ver
band met de waarde der stukken.
Eindelijk mag de bekrachtiging door
de Koningin van een web worden tege
moet gezien, die beoogt uitstel te doen
bekomen door hen, die ten gevolge van
de buitengewone omstandigheden niet
In staat zijn aan hun verplichtingen te
voldoen.
BEGROOT! MC.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Lei-
den brengen ter algemeeno kennis, dat-, ingevolgo
art. 203 der Gemeentewet, de bogrooting der plaat
selijke inkomsten en uitgaven voor den dienst
1915 aan don Baad is aangeboden, op do Seorotaiie
dezer gemeente voor oen ieder ter inzage in neder-
gelegd, on in druk, tegen betaling der kosten,
algemeen verkrijgbaar zal worden gesteld.
Burgemeester on Wothoudors voornoemd,
N. C. DE GIJSELAAB.
Burgemeester.
VAN SmiJEN.
Socretaris.
Lelden, 8 Soptember 1911.
LEIDEN, 8 SEPjl'ÜIMBER.
De begrafenis van prof. dr. K. H. Th.
Buasemaker zal morgen om twaalf uren
pkiats hebben bij heb Groene Kerkje te
Het bestuur van de Gooiscke H. B.-S.
met 5-jarigen cursus te Bussum heeft de
heer J. Drcste, alhier, docts in de wis- en
natuurkunde, benoemd als tijdelijk leeraar
aan genoemde H. B.-S.
LIJST van geheel en gedeeltelik
Wcrkloozen, die zich aangemeld heb
ben bij de Arbeidsbeurs.
Het Steun-Comitó eischt alt voorwaarde voor
Steun aanmelding bij de Beurs, zoodat dit Staatje
wel een juist beeld zal geven van de Workiooshold.
Ook Werkioozen uit de Omstreken zijn hieronder
begrepen. (Dit aantal vrij gering).
Grondwerkers2
Overige vakarbeiders bij de> bouw
vakken in niimsten zin60
62
Mannel. vaklieden in andere vakken 105
Vrouwelijke vaklieden (waaronder
dienstboden, naaisters, werksters) 50
Losse werklieden140
Gedeeltelijk Werkioozen.
Mannen allerlei vakken (veelal
weekloon)280
Vrouwen voor allerlei vakken (veelal
weekloon166
Jongens voor allerlei... 35
Totaal 838
Gebrek aan bakkers.
Leiden, 8 September 1914.
GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS.
Geopend'e morgens van 9—12 on
'b middags van 2—5 uur.
AANVRAAC VAN WERKZOEKENDEN.
8 Klerken, 3 Klerken (Vrouwelijke), 3 Eoizigors,
84 Timmerlieden. 19 Metselaars. 3 Voegers, 6 Sohil-
aors, 9 Moubelnmkerd, 8 Smeden, 2 Smidsjongens,
8 Blikslagers, 13 Kleermakers. 6 Banketbakkers.
{1 Broodbakker, 1 Jongste Kok, 15 Sigarenmakers,
Warmooziers, 10 Boemiston, 2 Grondwerkers,
Loopknechts, 35 Jongens (allerlei), 6 Sohippers,
5 Stokers, 1 Eijwielroparateur, 20 Typografen, 140
Josso Worklieden, plm. L80 Mannon versohll. vak-
fe°'24 Naaisters, 7 Works te ra, 10 Dienstboden,
1 Baker, 1 Winkeljuffrouw, 4 Strijksters, 16$ Tron
ken voor allerlei,
HULP AAN SLACHTOFFERS VAN
DEN OORLOG, VAN EI KE
NATIONALITEIT.
Een onzer st-adgonooten ontving gisteren
het volgende telegram
„Kamp Oldebroek 64 Regeerings 53 7/9
11.10 M.
„Wilt u van mij overnemen een ziek meis
je van twee jaar en haar broertje van twaalf
j.aar ouderloos, het eerste hier naakt en
gewikkeld in een deken aangekomen, en het
laten halen door iemand met schriftelijke
machtiging van u. Dit zal uiterst nuttig zijn.
„De regeeringscommissaris dr. Hendrik
Muller."
De kinderen worden heden uit Oldebroek
afgehaald en herwaarts gebracht.
Ontelbaar zijn in deze dagen de slacht
offers van den oorlog, die aldus in den
meest hulploozen toestand ons land binnen
vluchten. Mochten er onder onze stadgenoo-
ten personen zijn, die zich gedrongen ge
voelen, zulke hulpbehoevende schepselen
hetzij in eigen huis op te nemen hetzij hun
opneming in daarvoor geschikte tehuizen te
helpen bekostigen, willen die zich dan op
geven aaa een van de ondergeteekenden 1
Prof. Mr. J. H. CARPENTIER ALTING.
Mr. P. E. BRIET.
Mr. J. A. F. COEBERGH.
Movr. B. JELGERSMA—RIS.
Prof. dr. G. KALFF.
K. H. KORFF.
Prof. dr. L. KNAPPERT.
Mr. J. PAULUS.
Mr. C. W. VAN DER POT Bzn.
Prof. Mr. C. VAN VOLLENHOVEN.
Laud storm.
Bij aanplakbiljetten wordt bekend ge
maakt, dat is opengesteld de gelegenheid
tot het aangaan van een vrijwillige verbin
tenis bij den landstorm.
Voor,de Militairen.
Voor do militairen, al 19 hun getalsterkte
alhier gaandeweg- al wat verminderd, wordt
nog steeds veel gedaan. Hun wordt, op-ver
scheidene plaatsen nog altijd gulle gast
vrijheid verleend.
In 't bijzonder wat personen en vereeui-
gingon hun aanbieden in den heerlijken tuin
van Zomer zorg" blijkt zeer in den geest
te vallen.
Trouwens, het verblijven aldaar ua een
zennigen, wafahen zomerdag en eiken dag-
is er tegenwoordig immers zulk een de-
avonds, als het zoo rustig is in de natuur
cn zoo lekker frisok, is op zichzel 1' voor de
militairen en voor hen niet alleen, reeds c.-u
genot.
Selder eiken avond dan ook vlijen zij er
zich neer, de zonen van Mars, die van zang
of muziek of van beide en van voordrachten
houden, en degenen, die meteen profiteren
van do den soldaten aangeboden gelegenheid.
Men heeft er bijv. al gehoord goede strijkjes,
muziek van .Polyhymnia", zang van een
gemengd koor uit Leidsckendam en van de
Leidscho werkliedcnzangvereeniging „Kunst
na Arbeid", dat er zich gisteravond reeds
voor de tweede maal hooren liet en een mooi
programma verdienstelijk uitvoerde. Boven
dien hooft het Vierde er ook al van mooio
muziek doen genieten en hoopt het dit mor
genavond weer te doen, nadat er vanavond
wecir een Strijkje on voordrachten aan de
oide zullen zijn geweest.
De militairen cn anderen luisteren er aan
dachtig enook wordt de liefdadigheid er af
eu toe betracht. Zoo zagen wij gisteren op
VQTzoek van den gerant van „Zomerzorg"
gewillig en oplettend rondgaan oen stoere
„gele rijder" met witte bus met rood kruis
om te zamelen voor het Roode Kruis. "Niet
zoneter succes. Even wipte hij ook naar het
aangrenzende „Zoin'erlust". En ©enige wees
jongens werden door dien gérant getrakteerd
op ckooolade.
Zoo ziet men: 't gaat er daar aardig
naar too.
Onderzoek omtrent Arbeidsgelegenheid
elders.
In overleg met het gemeentebestuur heeft
mr. H. W. C. J. de Jong ten behoeve van
de Leidsche Arbeidsbeurs een onderzoek in
gesteld naar de mogelijijkheid, om de werk
loos geworden arbeiders elders te plaatsen.
Allereerst in den omtrek van Leiden. Heb
resultaat was echter heel poover.
Toen moest do blik verder geslagen wor
den. Vlak tegen onze grenzen toch bestaat
in Duitschland een drukke weefnijverheid,
waarvan vermoed kon worden, dat zij door
het oproepen voor den dionst van talrijke
arbeiders werkgelegenheid voor anderen
kon bieden. Achtereenvolgens bezocht mr.
De Jong Duiken, bij Venlö, Viersen, Glad-
baoh, Dusseldorf, Oberhausen, Keulen,
Bonn en -Aken. De daar opgedane ervaring
leidde hem tot in zijn rapport aan de Ar
beidsbeurs tot de conclusie, dat de werk
loosheid hier in 't algemeen nog van wei
nig beteekenis moet heeten, vergeleken bij
die in de Rijnprovincie. Bijna overal staan
de fabrieken stil of werken slechts een paar
dagen in de week, vooral ook de katoenwe
verijen, wegens gebrek aan grondstof en af
zetgebied. Nergens was dan ook voor de
werkioozen van hier iets te vinden. Alleen
een vlasspinnerij te Duiken, en een dito to
Viersen hadden elk nog plaats voor een 20-
tal meisjes. Hot toegezegde aanvangsloon is
2 Mark 80, maar kan stijgen tot zelfs 5 Mark
(1 Mark is 60 cents). Zal men, vooral onder
de tegenwoordige omstandigheden, het cr
op wagen? De Arbeidsbeurs geeft- natuur
lijk gratis alle verdere inlichtingen.
Nog nam de heer De Jong een kijkje in
het door de Duitschers bezette Luik, in Bel
gië, maar ook daar was overvloed van han
den, vooral van toegestroomde werkioozen
uit Duitschland.
Oc Kieswet cn dc tijdsomstandigheden.
Door het gemeentebestuur van Zaandam
is een adres verzonden aan H. M. dc Konin
gin, waarin er op gewezen wordt,
dat de kieswet in art. 3 van de uitoefening
van het kiesrecht o. a. uitsluit hen, die in
het burgerlijk jaar, voorafgaande aan de
vaststelling der kiezerslijsten, onderstand
van een instelling van weldadigheid of van
een gemeentebestuur hebben genot-en, ter
wijl art. 4 dier wet onder onderstand ver
staat elke onderst-eunig in geld of andere
benoodigdheden tot leniging van nood aan
behoeftigen verstrekt wordende onder „be
noodigdheden" geneesmiddelen riet be-
gropen.
In het loopende jaar moeten ten gevolge
van dé mobilisatie vele gezinnen en perso
nen geholpen worden in geld en natura, kie
zers die in normale tijden zonder steun van
derden in him onderhoud kunnen voorzien.
Verder wordt er op gewezen, dat art. 10
der Kieswet bepaalt, dat vóór of op 1 Maart
van eenig jaar de aanslagen in 's Rijks di
recte belastingen moeten zijn betaald om op
de kiezerslijst te worden gebracht- en dat
deze laatste bepaling van de kiezerslijst 1915
1916, het jaar der periodieke verkiezingen
voor den Gemeenteraad, een niet onbelang
rijk aantal personen ambtshalve zal afvoe
ren. omdat het te voorzien is dat velen door
de tijdsomstandigheden onmachtig zullen
zijn hun Rijksbelasting ditmaal op tijd te
voldoen.
H. M. wordt daarom verzocht wel te wil-
1 'i bevorderen, dat ter zake een ontwerp-
noodwet bij de Tweede Kamer der Staten-
Gcncraal worde ingediend.
Vrijstelling van Port.
Iiij kon. besluit is tot nadere beschikking
vrijstelling van port verleend voor de brie-
Ven: a. uitgaande van of gericht tot het
Kon. Nat. Steuncomité 1914 of tot deszelfs
voorzitter, algemeen secretaris, secretaris
sen en penningmeester; b. gewisseld t-us-
schen den voorzitter, den algemeen secreta
ris, de secretarissen en den penningmeester
van'het Kon. Nat. Steuncomité 1914 onder
ling.
Landbouwzont voor Zuivelfabrieken.
Door den minister van Financiën is goed
gevonden, dat- bij mogelijk plaatselijk ge
brek aan zout, benoodigd voor de bereiding
van producten der zuivelfabrieken, land-
bouwzout voor dit doel wordt gebezigd. De
uitslag moet- dan echter geschieden in volle
zakken uit depots/op quitantie voor den ac
cijns, die voor het ruwe zout moet worden
berekend over do netto hoeveelheid, welke
wordt uitgeslagen, zonder aftrek voor het
daarin vervatte mengmiddel.
Lichting 1915.
De minister van oorlog heeft den commis
sarissen der Koningin in de onderscheidene
provinciën medegedeeld, dab ten aanzien
v i den ingeschrevenen van de lichting
1915 de artikelen 24 tot- en met 31 en 34
van het Militiebesluit II voorloopig van
kracht blijven.
Deze artikelen regelen het onderzoek
naar de voorgeoefendheid van de militie-
plichtigen, hetwelk in de maand November
plaats heeft en bepalen voorts, dat- zij, die
bij den keuringsraad hun wensch met betrek
king tot de inlijving niet- hebben kenbaar ge
maakt, dit alsnog vóór 10 October bij den
burgemeester kunnen doen.
Een Militaire verbanning.
Naaf „Het- Volk" verneemt, 13 door den ge
nei aal-majoor Van TerwSsga, oommandant
van do 3de divisie, aan de burgemeesters dof
gemeenten in het door die divisie bezette ge
bied, oen ciroulaire gericht van den volgenden
inhoud
Ik h'eb de eer TT, Mijne Hooren, te berich
ten, dat, ter zake van het, op den 27sten
Augustus j.I. in het Vere&nigingslokaal van
Protestantsche Jongo Mannen to Stratum,
houden eener, o.a. voor militairen bestemde,
lede, welker inhoud oen strekking had, die
voor den geest in don troep cn voor de
plichtsvervulling, in geval op zijn daadwer
kelijk optreden oen beroep zal moeten worden
gedaan, gevaarlijk is, door mij aan den pre
dikant ds. De Jong, wonende to Vcgkel,
zoolang do Staat van Oorlog blijft gehand
haafd of eventueel de Staat van Beleg zal z»ia
afgekondigd, het verblijf in hot door m.ja
o. h. divisie bezette gebied, waartoe ook uw
gemeente behoort-, is ontzegd.
De betrokken predikant is met het verbod
in kennis gesteld.
Ik verzoek u, ter uitvoering van dat ver
bod. voor zoover uw gemeente betreft, do
noodige maatregelen te willen treffen.
De Nieuw-Amstcnlam" en tie
„Atlas".
Do Ned. stoomboot Nieuw-Amsterdam"
dio te Brest- is binneugebracht-, had 400
Duitschers en 250 Oost-onrijkers aan boord,
die naar huis terug keerden om dienst te
nemen.
De Ned. Stoomboot „Atlas" 13 door
don kruiser „La Voisier" naar de haven ge
bracht'.
Duiiscli Luchtschip.
Zondagmorgen tusschen 8 en 10 uur
kruiste eeu Duitsch luchtschip boven de
Noordzee ten noorden van Schiermonnik
oog.
Te Delfzijl werd Zondagnamiddag tus-
eclien één en twee uur een Zeppelin-lucht
schip van gioot-e afmeting waargeno
men, komende uit noordelijke richting en
volgende de Duit-sche kust, k mrsendo naar
Emden.
De Handel met de Ouitsche troepen.
Do gemeenteraad van Helmond heeft met
olgemeene stemmen een motie aangenomen
tegen het raadslid Schulte, wijl die, gelijk
in ons blad is medegedeeld, met nog een
ander geregeld het Duitsche leger in Bel
gië van sigaren en bier voorzag, en daar
voor o.a. van plundering afkomstige sie
raden in betaling ontving.
Naar liet Iuternceringskauip.
Te Heerenveen kwamen Zondagmiddag
ondier geleide van militairen uit Middel-
buig twee soldaten van het Belgische leger
aan, om naar het int-erneeringskamp in
Gaasterland te worden overgebracht. Bei
den waren Vlamingen, reservisten, be-
hoorende tot het le regiment j'agera te
voet.
Zij hadden heb beleg van Namen meege
maakt", waren daarna naar Parijs gemar
cheerd en ever eeo naar België overge
bracht, met bestemming naar Antwerpen.
Bij nacht waren ze af gedwaald en Vrijdag
nacht te ha-lftwee door de grenswacht in
Zeeuwsch Vlaanderen aangehouden. Ze
zagen er afgemat uit. Ze deelden mede,
dat do uitwerking van heb Duibsclie ge-;
schut van 42 c.M. te Namen enorm geweest
was.
Uit liet Vluchtoord (e Oldebroek.
In de „N. Ct." lezen we het- volgende
over het vluchtoord te Oldebroek:
Met- de ruim 300 vluchtelingen, die Dins
dag aankwamen, en de 300 dio Zaterdag
verwacht worden, telt do bevolking in het
kamp ongeveer 850, behalve do 135 man be
wakingstroepen, do zes marechaussees eu
andere militaire en civiele autoriteiten,
„burgemeester" dr. Hendrik Muller
zooals iemand den regeeringscommissaris
niet- ten onrechte betiteldo heeft thans
reeds de zorg voor een duizendtal, het-welk
tot vijfduizend, schijnt het, zal of kan wor
den uitgebreid. Reeds voor do komst der
eerste vluchtelingen verzekerde hij zich
van dc hulp van mr. A3, baron Mackay uit
Den Haag, die aan 't hoofd staat- van do
„a-fdeelingen" Bevolking en Onderwijs. De
burgemeester van Oldebroek, als ambte
naar van den Bui-gelijken Stand, was reeds
eeuige malen hier om besprekingen te hou
den. Vier huwelijken staan voor de deur.
Sommige paren dringen daar nog al op
aan. Reeds heden wordt de school-geopend.
Dr/ dr. Hendrik Muller daartoe zoo spoedig
reeds kan overgaan, is niet weinig te dan
ken aan den grooten ijver en de krachtige
medewerking der Belgische priesters. De
jonge abbé prof. Êernard Troquet uit St.
Truyden, die met baron Mackay de organi
satie heeft geregeld zal als hoofd der
school" optreden. Naast hem treden op als
..onderwijzers van bijstand" de jonge abbé
Crisfontaine uit Visé, de heer M. Baltus en
madame Balainede laatste twee zijn vluch
telingen van intelligent gehalte en van
meer dan elementaire opleiding, Wellicht
zullen nog een paar Belgische katholieke
onderwijzeressen (nonnen) komen, welke dr.
Muller heeft uitgenoodigd. In het gebouw,
r1 reeds voor „kerk" wordt gebruikt, zal
dagelijks 's ochtends en 's middags onder
wijs gegeven worden. Dit zal zeer t-en goede
komen aan de rust en orde in dit hei de-
dorpje, die overigens niets te wensoheo
laten..
Hoe grooter echter het aantal vluchtelin-
g wordt, des te meer stijgt het getal kin
deren, die, zonder geregelde bezigheid, na
korten tijd van vacantie allicht voor zichzelf
en anderen lastig zouden kunnen worden.
Vandaar dat de regeeringscommissaris zulk
er haast- met de school heeft gemaakt.
Waarschijnlijk door bemiddeling van een
Haagsch comité zullen-de noodige leermid
delen worden verschaft.
Eeii bewaarschool wordt ook geopend.
Bezigheid verschaffen. Daar is dr. Muller
op uit. Voor de vrouwen gaat dat gemak
kelijk. Zoovelen hebben voor eigen kleino
kinderen voortdurend te zorgen. De mannen
zijn dadelijk aan het- werk gezet ia de heide
aan z.g. grondwerk, o. a. ten dienste voor
a: s. barakken, die noodig worden als de be
volking zich zoo snel blijft vermeerderen: in
één week met 250 pCt. Het schitterend we
der werkt mede, om over de vele moeilijk
heden van liet ongewone leven in dit vlucht
er i heen te komen.
Er zijn enkele onrustige elementen cn ook
een of twee, wier verstand is geschokt. Het
tweede convooi staat op de maatschappelijke
ladder beslist hooger dan de. eerste. En zoo
als gewoonlijkhoe beter men het thuis ge
woon is, hoe tcvredener en gemakkelijker
"hier.
De beide zusters hebben weinig zieken
maar hebben het overdruk met het- baden,
(dat dr. Muller voor elkeen wekelijks ver
plichtend heeft gesteld,) het uitdeden van
geschonken- Ideederen voor zoover benoo
digd enz.
BINNENLAND.
De heer J. C. Arnoldy, stationschef der
Hollaudsche Spoorweg-Maatschappij in D-en
Haag, zal na een ongeveer 40-jarigen dienst
tijd, met ingang van ,1 October a.s., den
dienst met pensioen verlaten en in zijn
plaats is tot stationschef aldaar benoemd
de heer Toe Water, thans stationschef te Al
melo, vroeger agent der H. IJ. S. M. te
Roosendaal.
Besloten is om den cursus Volksuniver
siteit te G^roningen-dezen winter niet te la-
ton doorgaan.
De Bond van Piano- en Orgelhandela-
ren heeft met bijna algemeene stemmen be
sloten de magazijnen voorloopig te 7 uren to
sluiten.
De clectrotechniscli ingenieur J. A.
Schouten, te Delft, is benoemd tot hoog
leeraar in de zuivere en toegepaste wiskun
de en de mechanica aan de Technische
Hoogeschool.
Naar „De Tel." uit alleszins betrouw
bare bron ter oore komt, heeft de vrijz.-dem.,
Raadsfractie te Amsterdam gisteravond be
sloten, reeds bij eersto stemming de candi
dal uur-Vliegen te zullen steunen.
De liberale en vrij-liberale Raadsleden
zijn voor een heden te houden vergadering
opgeroepen, met de a. s. wethoudersbenoe
ming op de agenda. De rechtsche Raadsle
den zullen eveneens heden vergaderen over
de wethouderskeuze. Naar verluidt, zullen
zij pogen, de candidatuur-Hendrix naar vo
ren te brengen.
De gewone audiëntie van den Minister
v"1 Pi—)cién zal Vrijdag ll September,
die van den Minister van Oorlog Donderdag
10 Sept., die van deu Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel Woensdag 9
Sept. niet plaats hebben.
De gewone audiëntie van den Minister van
Marine zal Vrijdag 11 September niet plaats
hebben en die van den Minister van Kolo
niën Donderdag 10 dezer niet.
Na des morgens bevestigd te zijn door
zijn vader, ds. A. J. van Wijngaarden, van
Katwijk-a a n-Zee, die tot tekstwoord had
gekozen II Tirii. 4 5b, deed des namid
dags ds. A. J. van Wijngaarden Jr. zijn in
trede in do Ned.-Herv. Gem. te Egmond-
aan-Zeo met- een rede over 1 Cor. 2 2. Het
kerkgebouw was beide keeren geheel ge
vuld.
Stoomschepen.
STOOMVAART-MIJ. NEDERLAND.
„Banka". van Saieron naar Havre, vertrok 6 Sopt.
van Port-Said; „mouw" (thuisreis) passeerde 7
Sopt. Dover; „Batjan" (uitreis) arriveerde 7 Sept.
to Batavia.
ROTTEROAMSCHE LLOYD.
„Goenloer" (uitreis) vertrok 6 Sept. van uez;
„Ophir" (uitreis) passeerde 6 Sept. Dover;. „Tam-
bora" thuisreis) werd 2 Sept. door e.n Fransch
oorlogsschip opgebracht naar Brest. Alles wel ann
boord; „Gorontalo" (thuisreis) r^sseerdo 6 Sept.
Point do Galle.
HOLLAND-AM ERIKA LIJN.
„Andiik". van Rotterdam naar New-York, pas-
seerdo 6 Sept. Dover; ..Nieuw Amsterdam", van
New-York naar Botterdam, passeerde 7 Sept.
Wight „Botterdam" arri\ eerde 6 Sept. van Bot
terdam te New-York; „Potsdam", van. Botterdam
naar New-York, passeerde 6 Sept- Lizard; „Wes-
terdijk". van Botterdam naar Baltimore en New*
port News. arriveerdo 6 .Sept. te New-York.
KON. WEST-IND. MAILDIENST.
„Medea" (thuisreis) arriveerde 7 Sept. te Trinidad 1
„Prins Frederik Hendrik" arriveerde 1 Sept. van
Amsterdam te Paramaribo.
KON. HOLL. LLOYD.
„Frisia" (uitreis) arriv, 5 Sopt. te Montevideo;
„Gooiland" (uitreis) arriv. 5 Sept. te Buenos-Ayrea»
„Maasland" (thuisreis) arriveerde f- Sepf. t*
Plymouth.
