„Jaurcs* nagedachtenis bezielt".
Alvorens Londen uit te gaan heeft Emi-
le Vandervelde, zooals bekend do leider
der Belgische socialisten en do president
van het Internationaal Socialistisch Bu
reau", door middel van de Daily Citizen"
het volgend manifest gericht tot de so
ciaal-democraten in Engeland. Hij eindigde
aldus
Als onze arme Jaurès, gedood in de eer
ste dagen van den oorlog, nog met ons
was, zou zijn machtige stem veroordeeld
hebben de misdaden in België bedreven en
hebben aangetoond, dat alle arbeiders, dat
Frankrijk en Engeland strijdende tegen
Pruisisch militairisme, verdedigden de
meest rechtvaardige zaak. Hij is niet lan
ger met ons, doch zijn stem bezielt ons en
het is niet alleen in zijn Daam, doch in den
naam van alle socialisten van Frankrijk cn
België, dat ik een beroep doe op de arbei
ders van Engeland één met ons te zijn
in dezen oorlog voor vrijheid en bescha
ving".
Dc Russische Soldaat.
Een Duitseh blad schrijft, dat, te oorclee-
len naar den indruk dien te Berlijn gebrach
te Russische gewonden maken, het Russische
leger, dat tegen OostePruiscn oprukt, uit
zeer verschillende bestanddeelen samenge
steld is. Veel gewonden waren slecht ge
kleed, slecht gevoed, onzindelijk, kortom
in alle opzichten verwaarloosd. Daarente
gen zag men Zondag een transport van 75
gevangen genomen cn gewonde Russen zij
droegen allen uitstekende nieuwe schoenen,
goede uniform en waren voldoende van
schoon ondergoed voorzien. Honger hadden
zij ook al niet; zij verschilden eigenlijk in
geen enkel opzicht van de tegelijkertijd mee
gekomen Pruisische gewonden. Allemaal
hadden zij een kleine zwarte beurs met wat
geld en een rozenkrans. Voor beide voor
werpen toonden zij groote zorg. Een der
verwonden, de Duitsche taal een beetje
machtig, verklaarde aan een dokter, die
hem verbond, dat hij en zijn kameraden tot
het eerste Russische legercorps behoorden.
Dat verklaart natuurlijk de goede zorgen
welke aan hen besteed bleken, want het
eerste legercorps is een soort élite-corps
dat niet bij de garde achterstaat. Met de
garde 13 dit eerste legercorps altijd getoond
aan hooge vreemde gasten, van wie men wel
gaarne wenschte, dat zij een goeden indruk
Be verwantschap der Europecsche
Vorsten.
Vorstelijke personen betitelen elkaar
meestal in hun brieven met neef, en niet ten
oprechte. Immers de meest regeerende
Europeesche vorstenhuizen zijn op de een of
andere wijze bloedverwanten. En nu staan
de neven tegenover elkaar in het veld. Tal
rijk zijn vooral de familiebanden tusschen
het Russische keizerhuis en de Duitsche
vorsten. De tsaar is niet een Hessische prin
ses gehuwd, zijn moeder was een Deensche,
haar neef is de hertog van Brunswijk. De
grootmoeder van den tsaar was weer een
Hessische prinses, zijn overgrootmoeder een
Pruisische, zïin bet-overgrootmoeder een
Wurtembergsche. De Russische grootvorsten
hebben bijna allen Duitseh bloed in de ade
ren, zij zijn nauw verwant met de Wurtem-
bergsche, Oldenburgsehe, Mecklenburgsche,
Saksen-Al tenburgsche en Saksen-Coburg-
sche hoven. De moeder van kroonprinses
Cedlie is een dochter van grootvorst Mi-
shael van Rusland, een broeder van Alexan
der den tweeden. Koning George van Grie
kenland is een neef van den Duitschen kei
zer. Kauw met hem verwant zijn ook de her
togen van Saksën-Coburg, de vorsten van
Slceswijk-Holstein, do groothertogen van
Mecklenburg. Koning Albert van België
heeft Hohcnzollern's bloed. Zijn moeder was
prinses Marie van Hohenzollern, zuster van
den koning van Roemen! De Belgische ko
ningin is een hertogin van Beieren.
.Spion age-Bureaux.
In.alle landen, die bij den oorlog betrok
ken zijn, heerscht een ware spionnenvrees.
Men moet drommels voorzichtig zijn, wil
men ook niet voor spion worden aangezien.
Want in oorlogstijd vooral neemt men tegen
tpionnen krachtige ma-atregelen.
In het algemeen beschouwt men spionnen
te veel als tcekenaars, technici of militai
ren. Een spion is echter slechts detectief cn
koopman. Op den heelen aardbodem vindt
men spionage-bureaux, die alle met elkaar
in correspondentie staan. Wil Duitschland
weten, hoe het staat met de nieuwe Engel-
Bche onderzeeers of met do Fransche vlieg
machines, het heeft slechts het spionage-
burcau op tc bellen, en het wordt volledig
ingelicht. Slechts om de berichten van dat
t'burcau te controleeren, zal Duitschland af
fin toe eenige officieel© verspieders naar
Frankrijk moeten zenden. Het voornaamste
werk is echter al door de bureaux gedaan.
In Brussel hebben de verschillende mili
taire detcctieveneombinaties steeds hun
hoofdzetel gehad. Bij do Brussclsche politie
waren in 1912 14 dusdanige bureaux bekend.
Bern is echter ook voor de handelaars in
inilïtaire en maritieme geheimen de gelief
koosde plaats.
Plet volgende is merkwaardig. De meeste
bureaux bedienen alle grooto landen. Bij
hetzelfde bureau, hetwelk Duitschland de
teekeningen van de respectievelijke Fran
sche forten bezorgt, informeert de Republiek
naar het nieuwe Duitsche snelvuurgeschut.
Men zegt, dat sedert 1907 ook Nederland met
«en spionage-bureau in relatie staat. Een
geheime post zou daarvoor op de oorlogsbe-
grooting zijn gebracht. Het ministerie van
Oorlog zou het evenwel niet te doen zijn
om te weten te komen, hoe men het best
België of Duitschland zou kunnen aanval
len, maar het spionage-bureau zou al het
nieuws op militair gebied in het buitenland
de Nederlandsche regeering meedeelen. Het
zouden dus meer rapportage-diensten zijn.
liet Engelsch Ontbijt.
De oorlogscorrespondent van de „Cor-
riere delia Sera" prijst zeer de uitrusting
van 't- Engelsche expeditiekorps. De auto's
der intendance, zegt hij, o.a., de veldkeukens
en bakovens zijn juweeltjes van netheid en
sierlijkheid. Voor op marsch te gaan ont
vangen de Engelsche soldaten voor hun ont
bijt biscuit met marmelade. De Fransche
soldaten, die bij de spoorwagens op wacht
staan, staan verwonderd over den degclij-
ken maaltijd, maar de- Engelschen lachen
en verschalken den inhoud van menig busje.
Wat kost een moderne oorlog!
Een der Duitsche bladen geeft een becij
fering der oorlogskosten in den loop van wat
meer dan een eeuw. Daaruit blijkt, dat het
oorlogvoeren er stellig niet goedkooper op
geworden is.
Van indirecte kosten wordt niet gespro
ken. De milliarden, die verloren gaan door
stilstand van landbouw, handel en industrie,
door de vernietiging van eigendom, blijven
ongeteld. Wie telt zcl Alleen wat recht
streeks voor den troep en zijn uitrusting,
voeding enz. wordt uitgegeven, is in glo
bale millioenen te becijferen.
Hoeveel d.£ oorlogen der Fransche revo
lutie, gevolgd door die van het Keizerrijk,
hebben gekost, heeft niemand nagerekend.
Maar Engeland alleen had in dien tijd 26
milliard franc te betalen van het andere
krijgt men zoo een voorstelling. Rusland
moet in de jaren 1812 tot 1815 zooiets van
600 millioen franc legeruitgaven hebben ge
had.
Omtrent de rekening van den Krimoorlog
weet men iets meer. De betrokken staten
Engeland, Frankrijk, Rusland, Oostenrijk,
Turkije en Sardinië gaven te zamen 8500
millioen franc voor hun veldtochten uit.
Ontzaglijke geldoffers vergde de Ameri-
kaansche burgeroorlog, die vier jaar duurde.
Voor de Noordelijke Staten bedroegen de
directe uitgaven alleen 14 milliard franc
en de Zuidelijken vonden onder in den zak
een rekening van niet veel minder. Indirect
kostte de strijd nog eens dubbel zooveel
de geheele schade kan men stellen op om
trent 75 milliard franc.
Bloch, aan wiens opgaven de cijfers ont
leend zijn, stelt de uitgaven voor den oor
log van 1866 tusschen Pruisen en Oostenrijk
op 1650 millioen franc. Maar nog heel wat
meer kostte de groote strijd van 187071.
Zooals men weet wist Duitschland van zijn
tegenstander aan corlogs- en bezettingskos-
t-en 5628 millioen franc los te krijgen, zoo
dat Frankrijk het leeuwendeel van de reke
ning had te betalen. In 't geheel moet dit
rampjaar de Fransche natie, de oorlogs
schatting inbegrepen, niet minder dan
12,667 millioen franc hebben gekost.
Ook dc Russisch-Turksche oorlog van
187778 bracht een eb van belang in de
kassen der belligeranten. Beide landen te
zamen gaven 6452 millioen franc uit.
In 't geheel heeft in de jaren van 1852
tot 1878, dat is dus een kwart eeuw, het
oorlogvoeren de landen van Europa ge
zamenlijk een som van 30,534 millioen frano
gekost
Nu de ,,tockomstoorlog". Men heeft
daarover herhaaldelijk schattingen gewaagd
die nu do toekomst gem toekomst meer is
maar een gruwelijk heden, hun voorloopige
waarde hebben totwe de eindcijfers ken
nen.
De dagelijksche kosten van een oorlog tus
schen Drievoudig en Tweevoudig Verbond
berekent. Bloch, afgaande op de cijfererva-
ring van vroegere oorlogen, in marken als
volgt
Duitschland 20 millioen.
Frankrijk 20
Rusland 22^
Oostenrijk 10V6
Italië 10
Dat is dus, wanneer Italië meedoet, 83
millioen mark icderen dag. Voor Italië
komen nu Engeland cn België in de plaats,
wat de berekening eer hooger maakt dan
lager. Een jaar oorlogvoeren op die voet
zal dus te 6taan komen op een groote der
tig milliard 1 Ongerekend de vernielingen,
de stilstand van zaken enz.
22 April 1910 verklaarde de Oostenrijk-
sche minister van defensie in den Rijksraad,
dat een oorlog de monarchie op 25 millioen
kronen per dag, dus bij een duur van slechts
zes maanden op 4,3 milliard te staan zou
komen.
Crammond becijfert in de „Quarterly Re-
view" van October 1910 de uitgaven voor
een oorlog van Engeland tegen Duitschland
op 10 milliard mark per jaar. Daarbij te
voegen handelsverliezen enz. 16 millara
markte zamen 20 milliard.
De Duitscher Riesser taxeert 500 millioen
mark in de maand, 6^ milliard per jaar.
Wie gelijk heeft zullen de feiten uitwij
zen. Een dure zaak is het oorlogvoeren on
getwijfeld.
Wat Mad. de Lormand voorspelde*
CuïiosibeitehalvG nomen we de volgende
voorspelling uit do „Meierijsoho Crt." over,
welk blad ze weer uit een oude Belgische
courant heeft opgediept. Zo is des te opmer
kelijker, wijl ze gegeven is door Mad. de
Lcnnand, die ook don val van Napoleon
voorspeld hoeft. Ze luidt aldus:
,,'t Monster is ontketend. De wereldbetenir
eter, do menschelijkhedd, kon 't ondier niet
nrc-er dwingen. Vreeselijk had het gebruld,
maar de bezonnen stom van de menschheid
schoon do boventoon te behouden. Dan volgde
een tijd van akelige kwellende stilte. Daar
opeens "rukt het ondier los en in woeste,
vea derf - aanbrengen de vaart schiet het ont-
Imtste mensclidom. Gods geesel slaat, de oor-
log I
Plots, als vielen ze uit de luoht, staan
óveral vijandelijke verkenners. Dan af dee
lingen ruiterij en wielrijders. Gelijk een
reusachtige lawine wentelt het gros van 't
Duitsche logör voorwaarts en valt over de
Maas in België. Kleinere troepjes zwermen
af en bezetten do bruggen en andere strate
gische punten.
Zij besoliërmën don verbindingsweg met
't grooto vaderland. Langs dien weg golven
steeds nieuwe mónschenmassa's aan, meest
Duitsohers, doch ook enkele Oostenrijkers.
Zoohaast de Franschman vernam van de
schending der Nederl a ndsok-Belgisch© grens,
stortte ook hij zijn scharen ovea: Z,uid-Bel-
gic uit.
Aan de Duitsoh-Fransclie gren9 buldërt
reeds 't kanon. Geen enkel der beide oorlog
voerenden waagt echter een bestorming ep
.oprukking tegen de yjjandeljjke forten.
Wel zwermen de vliegers aan. Tot een
strijd iu do lucht komt liet .hier. met, wijl
do DuiLïoilers in de minderheid zijn. Dan
ploffen de vlugge Franschen hun .bommen
en projectielen op de stalen koppen der Duit
sche forten; dan scheurt en kraakt 't, doch
vernietigen kunnen ze niet.
Onmiddellijk na do oorlogsverklaring ver-
eenigen zich de Fransch-Engelsehe vloten en
trachten de Duitsohers tot ecu slag in open
zee te verleiden.
Dezo echter trekken zich ongedeerd terug
onder de bescherming hunner sterke kust-
batterijen. Dan echter worden ze ingesloten
cn ontwapend. Kleine Fransch-Engelsclie flot
tieljes stoomen onvermoeid langs de Bel
gisch-.Hollandsoh-Duitsche grenzen; ze slepen
menig Duitseh handelsvaartuig in do wacht.
Ondertussoheïi zijn de hoofdmachten der
Franschcn en Duitsohers slaags. Zoo een strijd
zag de wereld nooit. Nooit stonden zooveel
mensehen tegenover elkaar.
Nooit werd er met zoo volmaakte wapens
gestreden. Mijlen ver strekt, zich beiuer front
uit. Men hoort geen menschel ijk geschreeuw,
maar des te luider razen de dood- en verder f-
bra kende kanonneu. Boven hun hoofden
wordt de eerste luchtslag geleverd.
Hij is kort, maar ontzettend. Do verme
tele Fransche vliegers spelen mot de Duit-
schers. Zij winnen t in getal en beweeglijk
heid vei' van hun vijanden. Gelijk de adelaar
snellen ze in do hoogte: zo nomen hun prooi
onder zich en werpen hun vernielingstuig.
Gelijk een vogel geraakt iu de vlucht, storten
de getroffenen naar beneden.
Dra is de lucht schoongeveegd en slechts
Fiansche vliegers ronken onheilspellend tot
boven de wolk-en. Nu zullen ze hun makkers
op den grond ter hulp komen. Dezen hebben
het zwaar to verantwoorden.. In den aanval
zijn zo voortreffelijk, ja onweerstaanbaar.
\Volden ze echter aangevallen, dan, dan mis
sen ze 't uithoudingsvermogen hunner tegen
standers. Haast ieder Fransch officier schijnt
een 'veldheer; op eigen vuist werkend is hij
onovertrefbaar.
Dc opperste leiding is niet zoo berekend.
De Duitsche officier is een rad of spil in
do groote machine en werkt met bijna mathe
matische juistheid. Hun staf overziet het
hoele oorlog?terrein.
Hoe onstuimig dan ook de kleine roode
duivels opdringen, de Duitscher wijkt g-een.
pas. Na 't artillerie-duel, dat in het voordeel
der Duitschors was, begint de Germaan zijn
voorwaarts.
Gelijk een doodbrengenda vloed effent cn
plet. hij. Dan werpen de Franschen hun zwarte
cn bruine hulptroepen in 't vuur. Een oogen-
blik staat de Gonnaajischc kolos. Voor zoo'n
Oostcssch.cn haat en doodsverachting staat
hij verbaasd. Dan gaat 't weer' voorwaarts, 't
is gedaan.
Daar plots verschijnt de Engèlsoh-Belgi-
scho armee op 't krijgstoone-el. Zou Waterloo
zich herhalen? Eerst rukken de verbitterde
Belgen in 't vuur. Zij hebben de schending
hunner neutraliteit te wreken. Dan dé grim
mige Brit.
D© Germaan echter vreest niet.. Duchtig
blijft hij op dcu zich weer herstellenden,
Franschman inhakken; ook de verbonden ar
mee krijgt menigen knauw. De reusachtige
Germaan wijkt geen duim. Wanneer maar de
ter hulp snellende Oostenrijkers op tijd zijn,
is de zege aan Gcrmanjc.
Na de vernietiging der Duitsche luchtvloot
deernen dc luchtduivels wear op en beginnen
een verwoeden strijd. Bov-on het strijdgewoel
ronken hun motoren. Gelijk wraakzuchtige
roofvogels zwieren .en cirkelen zij door de
lucht .Hun scherp gewapend oog zoekt den
Duitschen gene ruien staf.
Zo sluiten hem inals een doods regen
vallen hun projectielen.
Germanjo is verloren. Nu de ijzeren lei
ding ontbreekt, ontstaat er verwarring. De
veldlieden zijn hun troepen niet meer mees
ter-; ze kunnen niet zelfstandig handelen.
Zeker van de overwinning stormt nu de
vijand.
De Duitsche macht wordt verpletterd.
Slechts de Beieren slaan zioh er door.
Verloren is de slag; verloren het Duitsche
rijk. Oostenrijk valt in twee deelcn, door den
dood van Keizer Franz Josef. Italië verroert
geen vin. Eer Duitschland een nieuw leger
gevormd heeft, staan de overwinnaars recdn
voor Berlijn. Dan spat dit rijk uiteen. Beieren
sluit wrede en slokt met goedvinden der over
winnaars de Zuid-Duitsehe staten op.
Do Denen nemen Sleeswijk-Holstedn wat
hun vroeger geroofd was. Rusland Duitsoh-
Polen; aan Nederland en België de Rijn-pro
vincie en Westfalen, Italic palmt de Itali-
aansch sprekende Oostenrijk&che provincies
in. Frankrijk Elzas-Lotharingen en Enge
land de Duitsche kolonies.
Kort was de oorlog, maar verschrikkelijk.
Allerwego bloed en asclido gruwel, de ver
woesting alom; wee den vrouwen en kinde
ren vlucht't gaat om uw eer, om
uw levent_l_-1
ALLERLEI
KORTE BERICHTEN.
Toen do Oostenrijksche gezant bij den
Heiligen Stoel den Paus zijn zegen vroeg
op de wapenen van hen die tegen de Ser
viërs ten oorlog trokken, antwoordde hij
niet. Tweemaal werd de bede herhaald, de
Paus bleef zwijgen, peinzen. De gezant hield
aan en ten slotte sprak Pius deze woorden
uit: „Ik zegen den vrede".
Het Fransche grondgebied leent zich er
toe om een verdediging lang te kunnen vol
houden. In het allerongunstigste geval kun
nen de Franschen in *de richting van de
Loire retireeren. Aan de rechterzijde van
hun hoofdleger kan een tweede leger in
Frauche Conté, gesteund door een beleid
volle verdediging van de Morvant-bergen en
van de forten, het lang volhouden en van
uit het zuiden voortdurend een aanval wa
gen op de Duitsche verbindingslijnen.
In het district Maine, voornamelijk bij Le
Mans, is de verdediging bijzonder gemakke
lijk en hoe verder de Duitschers doordrin
gen, hoe grooter de moeilijkheden zijn, waar
mede zij zullen te kampen hebben.
De „Daily Chronicle" heeft voorgesteld,
ter vergoeding van het vernielen van Bel
gische kunstschatten, bij den vrede ten koste
van heb Duitsche rijk, met stukken uit. mu
sea te Berlijn, Munchen en Dresden de
schade aan België te doen betalen. De
„Flandro libérale", een Belgisch blad dus,
weet zoo onpartijdig te zijn, dat het op
merkt, dat dit strijd met art. 56 van de
Haagsche conventie van 29 Juli 1899.
Een correspondent te Parijs heeft- de wijle
van Parijs bezocht, waar een Duitsche
vlieger zijn drie met kogels gevulde j
bommen heeft neergeworpen. Volgens dc
„Temps" zou de vlieger op tweeduizend me
ter hoogte gevlogen hebben. Hij heeft een
Duitsche vlag naar beneden 'geworpen,
waaraan een zakje met zand gebonden was
en een brief, in het Duitseh geschreven,
waarin in hoofdzaak stond, dat de Duitsche
legermacht voor de poorten van Parijs was
aangekomen. „Gij hebt niet anders meer te
doen dan u over te geven." De brief was
onderteckend door luitenant Von Hiddesen.
De Engelsche treiler Pearl heelt te
Grimsby den gezagvoerder en 18 koppen
van het Deensche stoomschip „Kamma"
aangebracht, dat Dinsdag in de Noordzee
op een mijn is gezonken.
Gisterochtend is het visschers vaartuig
„Eyrie" uit Lowestoft op een mijn gestoo-
ten en binnen drie minuten gezonken. Van
de bemanning van elf zijn er maar vijf ge
red. De „Eyrie" had onlangs dé bemanning
gered van een Deensch echip, dat ook op
een mijn gebleven was.
Prins Ernst van Lippe, een neef van den
regeerenden vorst van Lippe-Detmold, is op
28 Augustus als luitenant van de veldartil
lerie gesneuveld. Hij is reeds het derde lid
van het Lippersche regeeringshuis, dat op
het slagveld gebleven is.
De Messagero meldt, dat te Port-Said vijf
transportschepen met 2-5,000 man Engel&ch-
Indische troepen zijn aangekomen.
De Koningin der Belgen en haar kinderen
vertoeven in "Engeland bij Lord Curzon of
Kedleston, op Hackwood te Basingstoke.
Lord Curzon is een oude vriend van de ko
ninklijke familie.
Engeland bereidt zich op een langdurigen
oorlog voor. De „Times" voorspelt dat het
lang duren zal, omdat nóch Frankrijk, nóch
Engeland kunnen toelaten, dat zij ten onder
gebracht worden. „Onze Koning", dus zegt
het blad, „regeert over bijna een vierde
gedeelte van het geheele menschen-raswij
kunnen leger na leger naast onze Bondge-
nooten in het veld brengen en zijn bereid
dezen oorlog desnoods jaren en jaren voort
te zetten. Zooals die Bondgenooten zullen
wij vechten tot de geest van hefc Pruisisch
militairisme, dat Europa tot dezen betreu-
renswaardigen oorlog gebracht heeft, voor
goed vernietigd is. Wij zullen het ongelijk,
ons aangedaan, wreken en onzen eigen twist
beslechten, ofschoon het meer geworden is
een kwestie van wereld-beschaving dan een
nationale kwestie."
De „Daily News" wijst op het hoogst ern
stige van den toestand, en erkent, dat er
niet veel reden is thans optimistisch te zijn,
waar het er op lijkt, dat de Duitschers hun
weg naar Parijs mogelijk vinden zullen, en
zulks binnen enkele dagen het geval kan
zijn, en dan dient de Engelsche natie wel te
overwegen wat de Bondgenooten dan heb
ben te doen. Het blad wijst er op, dat het
onverstandig zou wezen te meenen, dat het
Russische leger thans van veel invloed kan
zijn op den toestand van het oogenblik in
Frankrijk, omdat het Russische leger uiterst
langzaam vooruit komt en het vermoedelijk
niet voor October de Duitschers zóó zal
kunnen hinderen, dat dit zou kunnen leiden
tot de bevrijding van Frankrijk. Dit land en
Engeland moeten zoo lang rekenen op eigen
krachten.
Het blad meent dat de verbonden legers
daarom hebben te zorgen in het veld te blij
ven zij moeten zich niet laten terugdrin
gen op Parijs en daarin opgesloten raken
dat zou de ernstigste der strategische fouten
zijn.
Te Mannheim hebben, volgens het
„Mannh. Tagebl." dames van het Roode
Kruis geweigerd anderen te helpen dan of
ficieren en vrijwilligers, die een jaar dienen.
De geneesheer heeft de dames daarom ont
slagen.
Het Pruisische legerbestuur heeft het ver
bod voor soldaten om socialistische bladen
te lezen opgeheven. Een heele verandering,
waar nog vlak voor den oorlog ieder ver
volgd werd, die durfde klagen en spreken
over soldatenmishandeling.
-
Ernst Haokel en vele andere Duitsche ge
leerden hebben afstand gedaan van alle on
derscheidingen, hun door Engelsche univer
siteiten verleend.
Een 76-jarige landbouwer Tuttlingen uit
Münehweiler, die reeds deel heeft genomen
aan de veldtochten van 1806 en 1870, is nu
weer als vrijwilliger bij het Duitsche leger
aangenomen. De jongste rekruut ia daar
entegen zekere Eugen Soheyer uit Konings
bergen, een knaap van 14 jaar en 11 maan
den.
De Festspiele te Bayreuth door d« oor
logstoestanden ontijdig afgebroken, hebben
daar alle honoraria ten volle uitbetaald rijn
een tekort opgeleverd van ruim 400,000
mark, dat de familie Wagner uit eigen mid
delen, dekken zal.
Engelsche bladen brengen do tijding, dat
de Engelsche kruisers „Suffolk" on „Be-
wiek-" den Duitschen kruiser „Karlsruhe"
slag leverden. De Duitsche bodem nam de
vlucht in de neutrale haven van Willems-
stad, de hoofdstad van Ouragao. Is dit juist,
dan zal het eohip dus moeten worden ont
wapend.
Benedict us XV.
-Naar uit Rome wordt geseind, zal de Paus
Zondag. iu do Sixtijnsche kapel gekroond,
worden.
Naar wij in „De Tijd" lezen, dcelcn Ro-;
meinschc bladen mede, dat, nadat, de kar-i
dinalcn Maffi en Ferrata niet het voldoend©
aantal stemmen op zich hadden kunnen!
verecnigdcn, zij zelf krachtig de verkiezing
bevorderen von kardinaal Delia Chicsa,.
voor wien ook kardinaal Ferrari, de beid©
kardinalen Vannutelli, de kardinalen Agli-:
ardi, Oassetta, Cagiano en Mercier ijverden
zoodat. dc aartsbisschop van Bologna in de!
beslissende zitting 55 stemmen op zich ver-!
eenigdc.
Een Romeinsch prelaat zeide, dat de nieu-
wo Paus geheel cn al behoort tot do school
van Leo XIII en kardinaal Ram pol in.
Bijzondere beteekenis had dan ook zijn
verheffing tot het Kardinalaat in Mei j.l.
juist daarom, wijl hij de plaats innam van
zijn grooten leermeester en vriend kardi-
naai Rampolla, dien hij steeds trouw le»
zijde stond, zoowel toen deze nog nuntius
was te Madrid, als toen hij tot staatssecre
taris va,n Leo XIII werd verheven.
Do openbare meening to Berlijn houdt
zich levendig bezig met de politiek van den
nieuwen Paus. Aangezien hij onder Rampol
la aan hefc staatssecretariaat; werkte en een
warme vriend van Rampolla is gebleven,
nemen velen aan, dat hij Rarnpolla's poli
tiek zal voortzetten Do politick van Ram-'
polla was tegen het Drievoudige Verbond
gekeerd. Daarentegen wordt uifc het col
lege van kardinalen zelf gemeld, dat die
opvatting volslagen onjuist is. Do nieu wei
Paus zal een voorzichtige, voor alle landen
billijke politiek voeren. Dat heeft hij uit
drukkelijk tegenover verscheiden kardina
len verklaard. De keuzo van zijn staatsse
cretaris zal dat bewijzen.
Later werd bekend, dat de Paus kardinaal
Domenico Ferrata tot zijn staatssecretaris
heeft benoemd. Het eertse consistorie zal
den 8sten dezer worden gehouden.
Pauselijke namen.
Pas in het midden van de tiende eeuw.
schijnt het gebruik te zijn ingeslapen, dat
een Paus bij zijn benoeming van naam
verandert.
De Romeinsche patriciër Ocfcavianue
nam in 99p den naam van zijn voorganger
aan en is sedert als Johannes XII bekend.
Sedert dien tijd hebbeD slechts twee Pau
sen hun doopnaam behouden Adrianus VII
(15211523) en Marccllus II (1555). Uit
piëteit voor den apostel heeft geen enkel©
Paus den naam Petrus gekozen. Zooals
men weet, zegt de profeet Malaehias, dat
bij den ondergang van hefc Pausdom Pe
trus II op den Apostolischen Stoel zal zit
ten. In hefc geheel komen er 81 verschillen
de Pausnamen voor, daarbij 44 slechts één
keer, en wel zonder uitzondering vóór Jo
hannes XII. Sedert dit pontificaat hebben
alle Pausen niet meer dan 37 verschillend©
namen gehad. Het veelvuldigst komt de
naam Johannes voor (23 maal). Dan volgt
Gregorius (16 maal), Benedictus en Cle
mens (elk 14 maal), Innocentius cn Leo
(elk 13 maal), Stephanas en Pius (elk 10
maal), Bonifacius (9 maal), Urbanus en
Alexander (elk 8 m;.al), Adrianus (6 maal),
Nicolaas, Martinus, Paulus, Sixtus, Con-
lestinus (elk 5 maal), Anastasins, Euge-
nius, Felix en Honorius (elk 4 maal),
Sergius, Calixtus, Julius, Lucius cn Vic-
torius (elk 3 maal), Adeodatus, Agapetus,
Damasus, Donus, Gelasius, Theodorus,
Marcellus, Morius, Paschalis, Pelagius en
Sylvester (elk 2 maal).
In hefc algemeen kan men zeggen, dat
elke eeuw zijn eigen Pausnamen heelt-,
waarschijnlijk een gevolg van het feit. dat
vele Pausen bij hun benoeming uifc dank
baarheid den naam kozen, die.i de Paua
droeg, die hen tot Kardinaal verhief. In
den tijd van de Hervorming komt de naam
Paulus herhaaldelijk voor. In de 17de eeuw,
was Innocentius zeer geliefd, in do 18de
eeuw Clemens, Benedictus en in onzen tijd
Pius. Dat sommige namen absoluut uitge
storven zijn is waarschijnlijk te wijten aan
de antipathie, die invloedrijke kringen te
gen een Paus hadden.
Sedert Clemens XIV, die door de op
heffing der Jezuieten-Orde in 1773 vele»
verontwaardiging opwekte, is er b.v. geen
Paus van dien naam meer geweest.
Albanic.
Hot nieu w s-age n te chap S' f ni verneemt
uit Durazzo, het volgend© over het vertrek
van den prins Von Wied.
Donderdag was het reeds bij liet aanbre
ken van den dag zeer druk. Om vijf uufi
landden Italiaanscko matrozen en begaven
zich naar het paleis. Om 10 minuten voor
7 verliet do prins, begeleid door Toorkam
Pasja, het diplomatieke korps en 1 og an
deren het paleis. In den tuin werd de
prins begroet dóór Jo internationale oom
missie van toezicht, met welker ledón hij
rich eenigen tijd onderhield.
Daarop begaf de prins zich naar de ka*-
de, waai' een aideeling gendarmerie hem
militaire eerbewijzen bracht-. Do paleis
tuin was door de Italiaanscho matrozen en'
de Roemeensche vrijwilligers geheel afgó-
zet. Na het vertrek van den prins werd
onmiddellijk diens vlag van het paledÉ
neergehaalcL
Om 10 minuten over acht heesoh het
Italdoamsche oorlogsschip „Misurata" de
Italiaaaische vlag en aan de fokkemaat* de?,
Albaneescke vlag. Daarop vertrok het na
saluutschoten te hebben gelost in de rich
ting van Venetië, de Italiaaneche kust
volgend.
De prins had zijn bevoegdheden overga
drogen aan do internationale oommiasitf
hetgeen aan het volk is bekend gemaakt.
CORRESPONDENTIE. Ingezondens
atukken of mededeelingeo, waarvan «N
schrijvers hun naam en hun volledig adreS
niet aan do Redactie bekend maken, WOU4
dón ongeplaatst ter rijde gelegd.
