Nederland en de Oorlog. N«. 167T5 Maandag 24 Angnstuü 1914 (Seze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en (feestdagen, uitgegeven. o.w. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Offieieele Kennisgeving. Agenda van de week: Bit de Omstreken. f 120.000 tosgezegd voor de Landsverdediging. Kamers bijeengeroepen. Beurswet en voor koming Faillietverklaring. 0e Haring- vissoherij en de Oorlog. De IN ONZE STAD. UIT ONS LAND. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS I)KR AD VERTENT IEN Van 16 regels /'1.05. Iedere regel moer fOlll. örootere letters na&i plaatsruimte. - Kleine eivertentiên ran 80 woorden 40 Oents contantelk tiental woorden meer 10 Oents. - Voor het inoasseeren wordt/"0.06 berekend. PRIJS DEZER COURANT t Voor Leiden per 3 maanden f 1.30| per week. 1 Buiten Leiden en waar agenten gereitlgd ifya per week.' Franco per poBt i............. t l f 0.09. L69, DIRECTE BELASTINGEN. De Burgemeester van Leiden brongt ter algo- uieone kennis, dat aan den Ontvanger der Direoto belastingen aldaar is ter hand gestold het kohier der Belasting op bedrijfa- eu andere inkomsten Bo. U van den dienst 1914/15. executoir verklaard don Oen Augustus j.l. en herinnert den belang hebbenden aan hun verpliohtüigen om -deu aan slag op den bij de Wet bepaalden voet te voldoen. Do Burgemeester voornoemd, N. tl. DE GIJSELAAR. Loiden, den 24en Augustus 1014. LEIDEN, 24 AUGUSTUS. „Endcgeest", „llliijngcest", „Voorgeeat". De exploitatie dezer gestichten leverde in 1913 een zuivere winst op van 9000. Verder ontleenen wij aan het verslag omtrent' den toestand van deze gestichten het volgende De verplegenden waren op 31 December als .volgt over de Inrichtingen verdeeld In „Endegeest" 40 verpleegsters en 14 verplegers. In „Voorgeest": 19 verpleegsters en 1 verpleger. In „Rhijngeèst" 23 verpleegsters cn 2 verplegers. Dus totaal 98 verplegenden, d.i. 2 meer dan in 1912, als gevolg van de grootere eischen, door het in 1913 nagenoeg ge heel bezette „Voorgeest" gesteld. In den loop van 1913 verlieten ons 44 Yerpl eg enden, n.l. 35 verpleegsters en 9 verplegers. Het aantal patiënten in het krankzinni gengesticht „Endegeest bedroeg vóór lö Mei 191 mannen en 210 vrouwen, na 15 Mei 200 mannen en 22-2 vrouwen. De bezetting tan „Voorgeest" bestond uit 63 jongens en 63 meisjes. De iiïriohting, van 4 maanden na de opening reeds vol ledig bezet en na 1 September uitsluiten J door verpleegden uit Zuid-Holland. Voor het leereti van een bepaald ambacht on der leiding van ambachtslieden kwamen nog geen kinderen in aanmerking. AVat bet Sanatorium Rhijngeest" be treft. daarvoor was het jaar 1913 een der gunstigste, die het Sanatorium door maakte. Het aantal verplecgdagcjn in bet Sanato rium 1ste klasse,.ingericht voor de verple ging van 9 patiënten, v as 3175, tegen 3125 hl 1912 en het gemiddelde aantal verpleeg den per dag 8.7 tegen 8.5 in 1912. Voor liet Sanatorium 2de klasse A be droegen deze cijfers 15,733 en 43.1, tegen 16,568 en 45.3 in 1912 Vaar in deze af- deeling op sommige kamers zoowel pa tiënten alleen als tc zaaien verpleegd wor den, zijn echter de cijfers hier .zooals reeds vroeger is gemerkt een minder betrouwbaar gegeven voor de beoordeeling der financieels resultaten. In de 2de klasse B namen de verpleeg dagen nog toe en waren de cijfers 4264 en 11.70 tegen 4220 en 11.55 in 1912 De bevolking der Rijksafdeeling was dit maal iets geringer; de respectievelijke cij fers bedroegen 6538 en 17.90, tegen 6893 en. 18.85 in 1912. 14.1 pCt. verliet geheel hersteld de in richting, 21.6 pCt. veel verbeterd, 17.1 pCt licht verbeterd, 36.7 pCt. bleef onveran derd, G pCt. verergerde en 45 pCt. over leed. Ann den heer J". S. Math, alhier, is bij Kon. besluit verlof verleend tot het aan nemen van het kruis „Pro Ecclesia et Pon- tfificc" hem door Z. II. den Paus geschonken. Mej. S. M. Meyer, alhier, is in Den Haag geslaagd voor het examen Fransch L O BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN- ONDERTROUWD: N. Lamair fra. 31 j. on J M. va a flor landen id 22 j. .1. I". Wassenaar jm 24 J. on OjStsfloii jd. 23 i J. F. P. n. Secrore Jm. 33 j. on W. .1. Piljee jd. 20 j. G. W. (U Graaf vr G7 i. on .T. M. Niesten av. 05 .i. C. Root Jm. 20 J. en A. H, C. van dor Harst Jd. 25 J. Dinsdag: Locaal Yerhuurderabond. Buiteuffewoae Verga- dering Huiseigenaren. 8 uur. Woensdag: Wijlcgebouw Langeetraat Vergadering Vereent- fflng ,.Onze Hulp". Half nc-g en. Vrijdag Zoracrzorg. Buitcngowono LodeDvergaderlng ö-Gotuber-Vereeniging. II a 1 f a o g o n. Dagelijks t Bioscope Variété Théater. Stationsweg. V uur. IZaterdag- en Woensdagmiddag. Matlnöe 2 aur.) ALPHEN. Bij den penningmeester van de* „Mar* tÜia-stichtmg" is ingekomen van N. N. voor het Bouwfonds f 550. HILLEGOM. De in de gemeente bestaande arm besturen zijn door den burgemeester bijeen geroepen. In deze vergadering is besloten tot de oprichting van een steun-comité, dat is samengesteld uit de lieeren D. Went- holt, voorzitter; A. W. Nieberding, secre taris; J. Veldhuyzen van Zauten, penning- meesier Th. Lommerse, H. Veldhuyzen, van Zanten, J. van Til Pzn., A. O. van dor Schoot, H., G. Hopman en H. A. van Waveren. Voor rekening van de gemeente is een partij tarwe; groot 200 H. L., aangekocht. Dit graan is hier opgeslagen en zal in mo- gelijken tijd van nood beschikbaar worden gee told. KAT WIJK-AAN -ZEE De heer G. Horstman, benoemd tot onderwijzer aan een O. L. S. te Lonneker, heeft voor die benoeming bedankt. Tot de bootjes, die geregeld op ver- oohe visohvangst gaan, behoort ook een pleizierjacht van een Belgisch dokter, die thans ten oorlog is. Dit jacht vaart als K. W 92 onder bevel van M. Hoek. Deze week bracht heli in 4 ochtenden de meeste ver- aohe vi8ch aan en besomde, ruim f 120. Van den schipper vernamen we, dlat door den motor ingericht voor kalm varen, zeer veel olie en petroleum werd verbruikt door 't slepen van den trawl. HOOFDDORP. Zondagavond is hier een tweede militair tehuis geopend 111 de School met den Bijbel. De flinke bestuurskamer is door het bestuur voor dit doel afge staan. De militairen vinden er goede lec tuur. een sigaartje, een gouwe naai* met tabaïc, enz. Allerwegen wordt ,hici irhita gespaard om het onzen „jongens" zoo gezellig mogelijk tc maken. KOUDEKERK. De collecte voor het „Roode Kruis" heeft alhier opgebracht f264.271/,. Abu sievelijk werd ons dit bedrag als de op brengst te Hazerswoude opgegeven. LEIDERDORP. Hedennacht, overleod alhier, na een j korte ongesteldheid, in den ouderdom van 69 jaren, de heer A. van Leeuwen Sr., eon zeer verdienstelijk in/ezetene, wiens gemis 1 zeer zal worden gevoeld, die zich vooral i c»p liet gebied van den landbouw, en met al wat daarmede in verband stond, bewoog. Tal van betrekkingen werden door hem j bekleed, o.a. was hij lid van den Raad van 'j Toezicht der Centrale Boerenleenbank voorzitter der plaatselijke Bank alhier lid van een polderbestuur, enz. 1 Zijn verdiensten werden door de Regee- j ring beloond met een benoeming tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. j De Raad vergadert Woensdagavond, j to half acht. I OUDEWETERING. Do lieer A. van Kalken, alhier,, is in Den Haag geslaagd voor het examen En- gelsch L. O. OEGSTGEEST. Wat heeft toch de mobilisatie de rust verstoord I Wie niet van dc eerste dagen af de troepen in ons villapark en omtrek heeft zien binnentrekken en er zich vesti gen, wie er dus niet eigenlijk geleidelijk mede verzoend is geraakt, maar nu plot seling hier terugkeert, herkent de vredige, stille plekjes niet meer. Toch was er voor de bewoners van het villapark nog de verademing en de rust to genieten, zoodra men maar buiten de j schildwachtposten uit was. Langs den straatweg stond nog altijd even somber en plechtig het oude Bisschopshuis in den prachtigen tuin; daar" tjilpten de vogels in de boschjes; van daar had men het heer lijk vergezicht over de weiden, overgoten door het zonlicht; daar zette des avonds de zon alles in purper kleur en verdween achter de silhouetten van de Rijnsburg- sche huizengroependaar ademde men nog altijd den vrede in de luchten. Maar o, wie vanmorgen langs den straat weg is gekomen, moet wel verbaasd ge staan hebben en even zijn geschrokken. Uit dien stillen tuin en uit dat doode huis kwamen nu ook al soldatengeluiden. Het zag er wel sprookjesachtig uit, zoo vreemd, zoo vaag, die groote deurramen open, menschen op de statige trap, gewir war van stemmen binnen in de groote ka mers, er weerklonk guitaar-geluid van tussclien de boomen, en in den tuin liepen groepjes af en aan. Maar het sprookje wordt een booze droom. Ze zijn er neergestreken, en dat zullen we spoedig kunnen zien. Steuu-L ouiité Leiden Oorlogstoestand 1814. Het Steen-Comité Leiden, Oorlogstoe stand 1914, heeft zijn bureau gevestigd in het benedenhuis van perceel Breestraat No. 119, tegenover het Raadhuis. Alle dagen, voorloopig van 101 uur, wordt aldaar zitting gehouden orn perso nen, die voor steun in aanmerking mee- nen te komen, gelegenheid tot aanmelding te geven. Wij vernemen, dat bij het comité is inge komen een gift van vijfhonderd gulden vanwoge de Waalsch-Hervormde Gemeen- tie alhier. Een voorbeeld ter navolging voor andere kerkgenootschappen. Gewestelykc R.-K. Bakkers-patroons- verceniging. In het gebouw van den R.-K. Volks bond, Rapenburg alhier, had gisterna middag een druk bezochte vergadering plaatsm an R.-K. bakkers uit Leiden en omstreken. Deze vergadering ging uit van een Comité, dat beoogde te komen tot de oprichting van een gewestelijke afdceling van d© R.-K. Bakkerspatroons- vereenigiug, nnderafdeeling van de R.- K. Middenstandsvereeniging „De Hanze" en voorts om maatregelen te bespreken tegenover de meel,fabrikanten fhp. de koopcontracten mei tre bakkers verma ken. In overleg met de „Hanze", afd, te Leiden, Alphen; Lisse en Noordwijk, werd tot de oprichting beslolen en de contributie voor de vakafdeeling be paald op 12.50. Alle aanwezigen tra den als lid der nieuwe vereeniging toe die den naam „St.-Antonius" zal dra gen. «Als bestuursleden werden geko zen de lieeren Ci. P. Hoogeveen, L. O. Kastelein. C. J. van Velzen, allen te Lei den, C. van der Meer, te Zoëterwoude, en .1. van der Voorden, te Hoogmade. Met betrekking tot de contractbreuk voor de levering van meel door fabrikan ten werd na uitvoerige bespreking bij acclamatie een motie aangenomen, waar in deze handelwijze openlijk wordt afge keurd en daartegen met klem geprotes teerd. Beslolen w erd deze motie ter ken nis le brengen van ae verschillende meel fabrikanten. Het bestuur zal overleg plegen met de verschillende bakkerspatroonsv r enirin gen in Leiden en Omstreken om te to men tot een gemeenschappelijke actie tegen het verbreken der contracten en tot bet instellen van een rechtsvordering. Bijeeni'oeping Kamers. De Tweecle Kamer is teg-on Woensdag- 26 Augustus des voormiddags 11 uur bijeenge. roepen. De Eerste Kamer is tegvu Woensdagna middag te halftwee bijeengeroepen. Bestendiging staat van oorlog. Ingediend is een wetsontwerp tot be stendiging van den staat van oorlog zoo als die Mj Kon. besluit van 5 dezer voof een gedeelte van liet grondgebied des Rijks is verklaard. Voor dc Landsverdediging. Bij den Minister van Binnenlandsohe Zaken is ingekomen van iemand, die ver zoekt zijn naam geheim te houden, de vol gende brief: Amsterdam, 10 Augustus 1914. Aan Zijne Excellentie den Minister van Binnenlandsohe Zaken, te 's-Gra- „Te oud, om mij, zoo noodig, persoon lijk ter beschikking van de Regeering te stellen voor de verdediging van ons lanl, heb ik mij afgevraagd op welke wijze ik en zoovele anderen, die in mijn geval ver- keoren, van hun opofferingsgezindheid kunnen doen blijken, en ik ben tot het volgend besluit gekomen. „Ik verbind mij tegenover Uwe Excel lentie in '8 Rijks sohatkist, ton behoeve van een Fonds voor de verdediging van het Rijk en de koloniën, te storten tien peroent fvan het vermogen, dat ik na af loop van den tegenwoorjjgen oorlog aai bezitten. Als maatstaf voor ctv grootte van mijn vermogen lal gelden mijn teerste. aangifte voor de vermogensbelasting; min stens 12 maanden na heb 3luifcen van den vrede tusschen Duitsohland, Frankrijk en Engeland. Bij vroeger overlijden zullen mijn erfgenamen verplicht zijn voor het zelfde doel tien procent van mijn nalaten schap in 's Rijks schatkist te storten. „Mocht voor de dekking van de nu ge maakte en nog te maken oorlogskosten- of voor de verdeding van onze koloniën een extra belasting geheven worden, dan behoud ik mijn erfgenamen en mij zelf heb recht voor, om de bovengedane toezegging tot do helft te verminderen of de extra be lasting, voor zoover zij van het vermogen, op de wijze van de Duitsohe „Wehreteuer" geheven wordt, van de verschuldigde bij drage af te trekken. „Als het blijkt, dat mijn vermogen na afloop van den oorlog niet verminderd is, dan zal de door mij toegezegde bijdrage een Som uitmaken van circa 120.000. Ik vermeld, dit in de hoop, dat velen, die, naar ik verwacht, mijn voorbeeld zullen volgen, hetzelfde doende. Je Regeering in staat zullen stellen, te beoordeelen, wat voor het door mij bedoelde fonds aan vrij willige bijdragen te verwachten is. Zijn er onder de vermogenden, die zich alleen tot het doen eener bijdrage, als door mij toe gezegd, willen verbinden, mits zij de ze kerheid hebben, dat een groot bedrag bij eenkomt, laten zij dan de voorwaar-de stel len, dab .niHMltOi.A_ I geus üe laatste aangifte minstens honderd millioen aan bijdragen worden toegezegd. Ik wensoli die restrictie niet te maken, maar ik kan het begrijpen, dat anderen dit wel wensclien. „Tijdens mijn leven mag aap niemand medegedeeld worden, wie de schrijver van dezen brief is. Voor deze daad wensch ik lof, blaam of dank van niemand". De Regeering, hoogelijk waardeerende de offervaardigheid van welke dit. aanbod blijk geeft, is gaarne bereid zich met de vorming van een fonds, als is voorgesteld, te belasten. Zij, die daartoe willen meewerken langs den aangegeven of een soortgelijken weg, gelieven zich bij den Minister van Binnen landsohe Zaken aan te melden. Beurswet 1914. Bij de Tweede Kamer is ingediend een wets ontwerp, houdende bepalingen betreffende den geld- en fondsenhandel in de tegenwoordigvi buil eugewonc omstandigheden. Met het oog op de Amerikaansche effecten beurs,. wordt in de eerste plaats voorgeteld beurzen van koophandel, voor zoover zij be stemd zijn voor den geld- en fondsenhandel, onder toezicht van don Minister van Land bouw, Nijverheid eu Handel te stellen, totdat dóór. de Koningin is verklaard, dar de tegen woordige buitengewone omstandigheden zich niet meer in den geld. en fondsen handel doen gevoelen. Dit toezicht zal medebrengen, dat door den minister voorschriften kunnen worden gege ven omtrent de opening on sluiting der be doelde beurzen, alsmede omtrent do wijze, waarop aldaar zaken zullen worden gedaan; en omtrent do noteering. Zoolang liet toezicht van de regeering op do beurs duurt, zullen in do prijscourant, alleen de door den minister aangewezen fondsen worden opgenomen. Trapsgewijze kan dan, naar bevind van om standigheden, de geheele prijscourant weer in eere worden hersteld. Opdat Icoersverlagingon, althans van in onderpand gegeven fondsen, zich niet verder uitstrekken dan door den ecüuomischen toestand wordt geboden; en dat met name- gedwongen verkoopen zooveel mo gelijk worden vermeden; on executies tegen spotprijzen streng worden tegengegaan, wordt voorla de volgende regeling voorgesteld: Als maatstaf ter berekening van de waarde van fondsen, strekkende, tot onderpand vpor niot-afgeloste prolongaties, voorschotten in rekening-courant, of voor andere leeningeu, wélkle van vóór 29 Juli 1914 loopen, worden aangenomen de koersen, door of vanwege den minister bepaald. Daarmede vervallen de ver plichtingen uit alle daarm-edo niet overeen stemmende bepalingen van reglementen en overeenkomsten voortvloeiende, voor het ge val, dat de noteering van den dag een lagere mocht zijn dam de bedoelde koers. Echter zal ook in dat geval een verplichting tot aanvul, ling van het surplus bestaan, doch binnen een tërmijn, door den ministerraad bepaald. De be doeling is, tot die aanvulling trapsgewijze ta geraken,. Het ontwerp inaalcb, dat de geld* nóm-ër óp prolongatie ^ijn onderpand niet beneden eeu redelijken -prijs kan verliezen ook al wil de geldgever de terïög ver lengen, en ai jgaat hy hot van dén tecmlfe tót ëreotifclé van het ondiep pand over. Dez}en waarborg vindt dó gëldnëmer hierüü dat de pandhouder de fondsen alleen miag vjea koopen, waarneer hjj zich verbindt er een bofl op te doen tot een, dooir of v&nwjegte den minlflh ter, vast te stellen koers. Indien geen hoogerj prijs ter beurte kan worden bedongen, zoeë imtede in het feit, dat de pandhouder de vootji waarden heeft na te leven door don minister eventueel te stellen. Indien voor eenzelfde vety bintenis fondsen in onderpand zijn gegeveuj waarvan een deel wèl en een ander deel nleq in de prijscourant is opgenomën, mogen -k( Eerstbedoelde afzonderlijk worden verkocht* Ten slotte is nog r-: t bepaling opgenomen, ou| tegenover de moeilijkheden, die do toepassing Van deze wet wellicht voor den geldgever kaq doen ontstaan, hém; gelegenheid te geven door beleening van' het onderpand op zijn beurt zioh contanten te versohaffen, ten einde aani zijn verplichtingen te voldoen. De regeeringf zal bij de uitvoering van deze wet voortdm rend voorlichting van deskundigen behoeven* en uit den aard der zaak geen belangrijk* beslissingen nemen, dan na het noodigte ovefr* leg. Deze wat kan worden aangehaald oltf „Beurswet 1914". Voorkoming Faillietverklaring. Ingediend ia een wetsontwerp, strekken* de om de mogelijkheid to openen, dat aan personen, die, tengevolge van de tegen* woordige buitengewone omstandigheden, tijdelijk in geldelijke moeilijkhed-en ver* keeren, zoowel, wanneer zij in rechten ter voldoening van een schuld worden aange sproken, ale wanneer zij met verhaal op hun goederen met faillietverklaring of met eenig ander vermogensnadeel worden be dreigd, alsnog een termijn zal kunnen wor den gegund, om aan hun verplichtingen to kunnen voldoen. De termijn zal worden toegestaan door den rechter, die daartoe alleen zal overgaan, wanneer hem vol doende blijkt, dat het niet voldoen inder daad, alleen of hoofdzakelijk, het gevolg is van de buitengewone omstandigheden. trtrFbn9i^v^vftl z&k door den rechter een- ternnjn uoruen «uur moeten worden vastgesteld, van wel- k«a teimijn echter Ve.u»eiag zal kunnen worden verkregen, terwijl ao 1 -v-nde termijn ook zal kunnen worden verkorv, b.v. indien de economische toestanden zioh spoediger dan verwacht werd mochten ver beterd hebben, zoomede in het geval, dat j de schuldenaar mocht blijken misbruik van i het toegestaan uitstel te hebben gemaakt, j De voorgestelde regeling is door tal van mannen van beteekenis in de handelswe reld, wier oordeel in deze is ingewonnen, met ingenomenheid begroet. Voorzien wordt o. a. ook in het alge meen in het geval, dat de overeenkomst een voorwaarde behelst, krachtens welke bij niet tijdige voldoening eener .geldsom, voordeelen, door een der partijen bij de overeenkomst bedongen, voor haar verlo ren zouden gaan. Gedacht wordt bijv. aan overeenkomsten van levensverz. krachtens welke de overeenkomst zal vervallen, wanneer de premie niet op den bepaalden tijd wordt, voldaanaan overeenkomsten van geldleening, waarbij afbetaling in ter mijnen is bedongen, doch de hoofdsom op- eischbaar wordt, wanneer een of meer ter mijnen worden verzuimd, of wel aan over eenkomsten van huurkoop (afbetalingscon- tracten), waarbij de verkooper het goed kan terugnemen, wanneer het versohuldig- de bedrag -niet tijdig wordt betaald. De rechterlijke beslissingen ingevolge deze wet gegeven, zijn niet onderworpen aan hoeger beroep, revisie of cassatie. De rechter is steeds bevoegd, als vorens eenige beslissing te geven belanghebbenden, getui gen en deskundigen te hooren. Deze wet is niet van toepassing ten aanzien van ver plichtingen aangegaan na 29 Juli 1914; noch ten aanzien van al hetgeen, waarin is voorzien bij de Beurswet-1914. ïlaringvisselierij. Onze oorrespondent to Katwijk schrijft: De gevolgen van den Europeeschen Oor log zijn ook noodlottig voor onze haring- vissolierij, die vooral de laatste jaren zeer voorspoedig ging. In allo landen, die dit bedrijf uitoefen den, Frankrijk, Engeland, Duitsohland, Schotland en Nederland, ligt de visscherij stil. Nog maar enkele vaartuigen bevinden zich op zee. Dat de vloten van de oorlogvoerende landen tot stilliggen gedoemd zijn, en het» vissc'nerijbedrijf is stopgezet, is te begrij pen, maar dat ook onze Hollandsche vloot naar huis kwam, was minder noodzakelijk. Een bij onze visschers weinig bekend schip „Viking" genaamd, kwam zeer on verwachts de Hollandsche visschers waar- sohuwen en zeer geschrokken zetten de schippers der loggers koers naar het va derland. Bij velen onzer visschers was de indruk gevestigd, alsof geheel Europa, Nederland inbegrepen in vuur en vlam stond. Aan den wal was gelukkig nog geen on raad. Nadab het werk gedaan was, do sche pen gelost en de loggers en bommen opge legd, keerde de rust terug en kon men U>rdJ'Ab nadenken over .den overhaasten

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1914 | | pagina 1