Oe Europeesche Oorlog.
Groote Duitsche overwinning in Lotharingen. De houding
van Italië en Spanje. Engelsche en Fransche
Oud-Ministers van Oorlog in het Leger.
Aan dc Grenzen,
Uit Zevenaar wordt gemeld, dat gister
nacht uit Duitse he richting een vliegtuig
kwam, vermoedelijk een Zeppelin, de grens
over, blijkbaar den Rijn volgend en onop
houdelijk met zoeklichten werkend. Het
werd door onze militairen beschoten en
verdween weder in de richting naar Duitsch
land.
Te Nijmegen werd gisternacht ongeveer
halfeen een vliegmachine te Beek bij
Nijmegen waargenomen, die klaarblijkelijk
verdwaald was; in de richting van de
Duitsche grens, zuidoostelijk van Nijmegen,
hoorde men duidelijk den motor en gedurig
werd met zoeklichten gewerkt. Om één
uur verdween de vliegmachine, waarop drie
maal werd geschoten, weder in de richting
van Duitschland.
Het wedervaren der Hollandsche
Matrozen in Engeland.
In aansluiting op ons telegram van gis
teren over wat de Hollandsche matrozen
der Duitsche loggers overkwam, kan nog
het volgende worden meegedeeld.
Nadat deze zeelieden van de gezonken
loggers waren overgenomen, werden ze
van den beginne af als Duitschers be
schouwd en als zoodanig dus als gevange
nen behandeld. Na te Inverness aan land
gebracht te zijn, werd een deel van hen ge
boeid naar de gevangenis te Perth ver
voerd, onder toeloop van duizenden, hen
zeer vijandig gezinde menschcn, die hen
voor Duitscüers aanzagen en ze wilden
ophangen. To Perth werden ze in cellen
opgesloten en 5 dagen afgezonderd gevan
gen gehouden. Daar was de behandeling
slecht en het voedsel schraal en oneetbaar.
Daarna werden ze weder geboeid naar een
soort kazerne, of gevaDgenis buiten Edin
burgh getransporteerd, waar men hen nog
8 dagen gevangen hield en waar inmiddels
ook de anderen waren aangekomen, toen er
verlossing opdaagde.
Diep bewogen vertelden ze, dat ze zonder
do onvermoeide medewerking en het flinke
doortastend© optreden van den kapitein
van de „Nicolaas", zeker niet uit hun ge
vangenschap verlost zouden geworden zijn,
want reeds had men hen te verstaan gesre-
vcn, dat ze verder het binnenland in ge
bracht zouden worden. Een paar dagen
lang heeft kapitein Dekker tijd, geld noch
moeite gespaard, om hun invrijheidstelling
te bewerken en toen hem zulks eindelijk
gelukt was, ze uitgehongerd en doodop
van angst en ontbering aan boord van de
Nicolaas" gebracht, hen gevoed, gelaafd
cn gereinigd. Ze waren vol lof over de be
handeling van den kapitein en de beman
ning van het Nederlandsehe stoomschip en
vol dankbaarheid waren ze voor den kok.
Schaap veld, die in 48 uur geen rust nam,
om de stakkers maar van alle9 t-e voor-
De „gestrande** Amerikanen.
Het Amerikaansche goudschip, de krui
ser „Tonnesse, is voor. de Hoek van Hol
land aangekomen.
Het staat nu reeds vast, dat het stoom
schip Rotterdam" van de Holland-
Am erika-lijn" over acht dagen van Rotter
dam naar New-York zal vertrekken met
tenminste 1300 eerste en 700 tweede klasse
passagiers.
Over Vlissingen komen le Rotterdam
veertig Engelschen om met de „Goentoer"
naar Indië te vertrekken Engelsehen gaan
anders nooit met Nederlandsehe 6chepen.
Belgische Vluchtelingen.
Overal in het zuiden van ons land komen
in massa's de vluchtelingen uit België bin
nen. Tot zelfs in Utrecht zijn de vluchten
den gegaan. Een vijftiental gezinnen zijn
daar reeds aangekomen
Ons Leger en de Bioscoop.
De generaal opperbevelhebber van land
en zeemacht heeft aan den heer G. Pel-
cter, lid der directie van bet bureau voor
cinematographie „Filma" te Amsterdam
vergunning verleend, opnemingen t© ma
ken van de militaire verrichtingen bier te
lande.
Men zal zich herinneren, dat Pathé in
derdaad eenzelfde toestemming kreeg. De
films mogen niet worden gegeven, vóór
daarvoor toestemming wordt verleend
Albert Vogel cn de Oorlog.
De bekende voordracht-kunstenaar Al-
bert Vogel, bevindt zich thans als comman
dant van een landweerbataljon onder de te
Utrecht in garnizoen zijnde officieren Het
„U. D." vernam, dat de heer Vogel gister
morgen, vóór den aanvang van den dienst
zijn manschappen liet aantreden en voor
hen heeft voorgedragen een in dat blad ge
publiceerd gepubliceerd gedicht „Neutraal"
van den dichter Frangois Pauwels. De voor
dracht onder zulke ongewone omstandighe
den, door een zoo groot kunstenaar als Al-
bert Vogel, maakte op al de aanwezigen
een diepen indruk, zegt de berichtgever.
Stoomschepen.
STOOMVAART-MIJ. NEDERLAND.
..Koningin Emma" (uitreis) vertrok 21 Aug. van
Singapore: „Oranje" vertrok 20 Aug. van Batavia
naar Amsterdam; „Prins der Nederlanden" (thuis
reis) vertrok 20 Aug. van Lissabon.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
..Jaeatra" (uitreis) vertrok 20 Aug. van Suez;
„Medan" (uitreis) arriv. 20 Aug. te Sahang.
„Djocja" vertrok 20 Aug. van Newcastle naar
Port-Said.
KON. WEST-I ND. MAILDIENST.
..Prins Willem I" vertrok 20 Aug. van Para
maribo naar Amsterdam.
HOLLAND-AMERIKA LIJN.
„Botterdam" arriv. 20 Aug. van New-York te
Botterdam„Soestdijk" vertrok 20 Aug. van Bot
terdam naar Philadelphia.
KON. HOLL. LLOYD.
„Hollandia" (thuisreis) vertrok 18 Aug. van
Santos; „Golria" (uitreis) arriv. 19 Aag. te Mon
tevideo; ..Gooiland" (uitreis) vertrok 19 Aug.
van Bahia.
„Bijnland" vertrok 21 Aug. van Newcastle naar
Amsterdam.
FAILLISSEMENTEN.
J. M. Graauwenhaan, weduwe G. H. Hamer, te
s-'Gravenhaee.
Do Naaml. YenB. tot Bouw en Exploitatie van
de Tentoonstelling van Huis sn Tuin. U Am
sterdam.
In Elzas-Lotharingen.
De groote generale staf te Berlijn deelt
mede: „Onder aanvoering van den kroon
prins van Beieren hebben troepen van alle
Duitsche stammen gisteren in veldslagen
ttisschen Metz en de Yogeezen de overwin
ning bevochten.
De vijand, die met een sterke strijdmacht
in Lotharingen oprukte, is over de heele
linie met zware verliezen teruggeworpen.
Yele duizenden zijn gevangen gemaakt en
talrijk© kanonnen zijn hem afgenomen. De
geheele omvang van het succes is nog niet
te overzien, daar het slagveld een grootere
ruimte beslaat dan in de gevechten van
1870/1871 en onze heele legermacht er bij
betrokken was. Onze troepen, die bezield
zijn door een onweerstaanbaren drang tot
oprukken, vervolgen den vijand en zetten
den strijd ook vandaag voort."
Te Munehen heeft het bericht bij de be
volking groote geest-drift gewekt. Duizen
den trokken naar het Wittelsbacherpaleis
om den koning te huldigen.
De koning dankte hartelijk voor de ova
ties en zeide verder„Ik ben trotsch dat
mijn zoon aan het hoofd van zijn dappere
troepen zoo'n prachtig succes heeft behaald.
Dit is echter pas een begin, wij hebben nog
een zwaren stj-ijd voor den boeg. Ik ver
trouw dat het Duitsche leger ook die moei
lijkheden zal overwinnen, zijn vijanden mo
gen dan nog zoo talrijk zijn."
Met donderend hoerageroep beantwoord
de de menigte de toespraak.
De „Köln. Ztg." zegt in een bespreking:
De Fransche opmarsch moet gelijktijdig
hebben plaatsgehad van uit de omgeving
van Toul, Nancy, Lunéville en Ste. Dié,
gedeeltelijk ook over de wegen die door
Fransche sperforten waren versterkt. Het
groote'offensief is nu gebroken. Wat niet
is gevangen genomen. o{ op het slagveld
ligt, zoekt den terugweg op vaderlandschen
bodem weer te bereiken, nagezet door de
overwinnende Duitschers. Wellicht gelukt
ditmaal de door alle krijgskundigen aange
prezen vervolging tot den laatsten adem
tocht van man en paard Het Rijn-Marne-
kanaal is een zware hindernis voor de te
rugtrekkende troepen, niet minder ook de
smalle wegen door het bergwoud. Het staat
nn te bezien of het gelukken zal de Fran-
schen tegen die hindernissen t© verplette
ren.
De Franschen hebben bij Mülhausen een
Duitsche batterij van zes stukken geschut
met caissons en 18 andere kanonnen ver-
meeste rd en 600 Duitschers gevangen geno
men.
„Centr. News" heeft uit Parijs bericht
ontvangen omtrent een gevecht op de grens
nabij Bazel, tusschen Fransche troepen en
een Duitsche cavalerie-detachement. De
Duitschers werden verslagen en trokken zich
terug in de richting van Saint Louis, op het
veld latende 500 dooden en gewonden en
nagenoeg alle paarden.
Volgens de „Matin" hebben de Duitschers
tot dusverre behalve hun dooden en gewon
den 91 kanonnen, 19 auto's en 4 vaandels
verloren.
Te Belfort zijn 578 Duitsche krijgsgevan-
genen binnengebracht, waaronder 25 offi-
eieren. Zij zullen in midden-Frankrijk wor- j
den geïnterneerd. Er komen nog 500 dooi 1
Belfort.1 Allen zijn in den Boven-Elzas ge- I
vangen genomen.
Te Clermont Ferrand zijn 83 Duitschers»
aangekomen, die bij Mulhausen zijn gepakt,
toen zij het leger volgden om de dooden en j
gewonden te berooven. Zij droegen Roode
Kruisbanden om den arm. Zij zullen voor
een krijgsraad terechtstaan.
In Belgic.
In ©en telegram uit Ostende aan de „Daily
News" beschrijft Smith de vlucht uit Brussel,
die was aangevangen, toen hekend werd ge
maakt, dat d© zetel van de regering naar
Antwerpen zou worden overgebracht. Of
schoon de uittocht door geruststellende mede
delingen van de negwring wat t-ot staan j
was gebracht, werd hij later met nieuwe 1
kracht hervat. Treinen vol vluchtelingen kwa- j
rnen in Ostende aan. en het kostte groote
moeite, daar een onderkomen Ttoor hen te 1
vinden.
Do militaire correspondenten van de bla-
dc-n prijzen den moed en d© wijsheid van de i
Belgen,- waar zij Brussel hebben opgegeven
en zich een onmiddellijk en nationaal verlies
hebben getroost ten bate van het algeraoeno j
veldtochtsplan. Zij wijzen ook op het gevaar I
voor do Duitschers. nu deze een ongeslagen
en sterk leger schijnen te willen overvleu
gelen. terwijl twee bijzonder sterke vestin
gen, Antwerpen en Namen, cngenomen aan
hun beide flanken staan.
Maatregelen worden te Antwerpen geno
men, om alle openbare gebouwen met het oog
op een mogelijken aanval, van ©en bijzonder
kentceken te voorzien.
Philip, de correspondent van de „Daily
News", heeft Donderdagavond te Gent van
militaire zijd© vernomen, dat er vermoedelijk
than9 3000 Duitschers in Brussel zijn. Vluch
telingen melden, dat alles er rustig is. De
winkels waren overdag open als gewoonlijk.
Er is weinig veranderd. Iemand, die d© Uhla-
nen zag binnenkomen, vertelde dien „Daily
News".man, dat zij met waardigheid hun
rel vervulden. Zij leken soldaten op manoeu
vre. Eon oogenblik schenen zij te twijfelen
hoo zij t© rijden hadden, doch weldra ver
deelden zy zich in patrouilles en scheidden
zich af om verschillende centra dor stad
t© bereiken, namelyk d© spoorwegstations, de
banken, het postkantoor, d© beurs en de
Groot© Markt. Er is geen betooging gehou
den em geen schot gelost, voor zooveel valt
na te gaan. Doch spoedig zal de geheim
houding, die in Luik werd betracht ©n welke
in heel Duitschland wordt toegepast, ook in
BruMel haar intree doen.
Het Ultimatum van Japan.
Men verneemt, dat China den Ameri-
kaanschen zaakgelastigde te Peking ge
polst heeft over de houding, die de Ver-
eenigde Staten zouden aannemen in geval
Duitschland Kiaotsjou zou afstaan aan de
Vereenigde Staten en dezen op zou dra
gen het onmiddellijk aan Ghina terug te
geven. Men meent, dat deze inlichtingen
gevraagd zijn ingevolge een voorstel van
Duitschland. In regeeringskringen te
Washington bewaart men het stilzwijgen
over het geval, maar men verwacht, dat
Amerika alleen maar een toestemmende
houding zal aannemen, zoo het van te
voren weet, dat Japan en Engeland er mee
zouden instemmen.
Het Central News" verneemt uit
Shanghai, dat alle vrouwen en kinderen,
evenals alle Japansche onderdanen thans
Tsingtou hebben verlaten. Men verwacht,
dat de haven van Kiaochau gebombar
deerd zal worden, wanneer Zondag om 12
uur een aanvang gemaakt zal worden, wan
neer er op het Japansche ultimatum geen be
vredigend atnwoord zal gegeven zijn. Naar
men verneemt heeft de keizer een
draadloos telegram aan den Duitschen be
velhebber van Kiaochau verzonden, waar
in hij last geeft, de vrouwen en kinderen
te sparen, maar de stad te verdedigen
tot den laatsten man.
Italic'» houding.
Een telegram uit Rome aan d© „Frankf.
Ztg." schelst stemming en houding van
Italië. De re-geering werkt koortsachtig. De
ministerraad is bijna onafgebroken bijeen,
maar over zijn besluiten, ja zelfs over 't ont
werp der besprekingen, bewaart men het
strengste stilzwijgen. Een benauwende onze
kerheid drukt op iedereen, Italiaan en vreem
deling. Het eenige wa.t de regeering bekend
maakt is: d© vermaning aan de pers en het
publiek om d© Franschgezinde betoogingen
t© staken, opdat ook de openbare moening
haar neutraliteit beware. Aan het bezoek
van den hertog van Avarna, den gezant te
Weonen, wordt in een officieus bericht groot
belang toegeschreven, waaruit men moet op
maken, dat Italië nu van Oostenrijk zekere
beloften heeft verkregen over de integriteit
van den Balkan of over oen Italiaansch aan
deel in den buit. In hoeverre hierdoor de hou
ding van Italië zal worden beïnvloed, dient
tmen vooi'zichtig te beoordeelen, daar het
zeker is, dat Italië zijn bondgenootschappe
lijke verplichtingen slechts in zooverre er
kent, als er zeker© voordoelen uit kunnen
voortvloeien en men het wol waarschijnlijk
kan achten, dat ook de tegenstanders het
aan beloften niet hebben laten ontbreken.
In elk geval is 't zeker, dat de regeering
ijverig bezig is leger en vloot in gereedheid
te brengen. Spoedig kan algemeens mobili
satie verwacht worden.
Be houding van Spanje.
Uit Spanje komen de meest zonderlinge
berichten en geruchten. Een artikel in de
,,Diario Universal", klaarblijkelijk af
komstig van den liberalen leider Romano-
nes, geeft aan die stemming uiting, door
den aandrang, dat Spanje zich niet onzijdig
mag houden, doch in den strijd moet in
grijpen aan de zijde van de Triple En
tente. Dat de stemming op het Iberische
schiereiland niet vriendschappelijk gezind
is tegen Duitschland, blijkt ook uit de
manifestaties, die te Lissabon plaats had
den voor de ambassades van Frankrijk en
Engeland.
Alsof er nog geen ellende en jammer ge
noeg heerscht in Europa, alsof de onzicht
bare doodsengel, rondwarend door de lan
den, nog niet genoeg slachtoffers maakt,
en alsof de oorlogswoede nog meer
eischt, nog meer menschenlevens, nog
meer schatten van kunst en beschaving,
van arbeid en. nijverheid, treclen steeds
weer kampioenen in het strijdperk, totdat
eindelijk geheel Europa door den 'oorlogs
waanzin zal zijn overmeesterd
Waar moet dat heen? vraagt men zich
af.
De Temps" verneemt uit Madrid, dat
men er, niettegenstaande alle officieele te
genspraak de mobilisatie aanstaan Je acht.
Engeland'» roï in den Oorlog.
De „Times" ziet met groote spanning den
greoten veldslag in België tegemoet. Het En
gelsche blad zegt: „Europa kan nooit een
Gnlzettcnder ontmoeting hebben gezien, dan
die, welke nu te wachten staat. De geheele
toekomst van Europa, de toekomst van be:
schaving en vrijheid zal daarvan afhangen.
Maar het is denkbaar en waarschijnlijk, dat
de beslissing niet zal vallen in een slag,
wellicht niet eens in vele.
„Aan beide zijden zal met groot© volhar
ding worden gestreden, ën het zal niet dan
met groote inspanning, met opoffering van
duizenden menschenlevens zijn, dat de over
winning zal worden behaald. Thans zal
moeten blijken, of het Duitsche leger de
geweldige, maar volkomen goed ingericht©
oorlogsmachine is, die het steeds geschenen
heeft; thans zal moeten blijken of de Fran
sche organisatie, de aanvoering ©n de vol
harding der troepen bij* een aanvankelijk©
of partieele nederlaag, inderdaad zooveel
.beter zijn dan in 1870; thans zal ook moe
ten blijken, of er nog waarheid is in het
woord van Frcderik den Grooten, dat „Gott
steht immer auf der Seite der grossen Ba
taljon©".
De meening, dat deze oorlog spoedig zal
geëindigd zijn, wijl de strijd ontzaglijke
schatten zal kosten, en zoo er niet spoedig
een einde aan komt, de financioele gevol
gen ontzettend zullen zijn, wordt niet ge
koesterd in Engeland.
De „Times" zegt: „De oorlog kan lang,
zeer lang duren. En daarom is hot lord
Kitchener's plan het Engelsche landleger
zoo te maken, dat het niet alleen be land
de bond gen ooten kan steunen, maar ook een
rol zal spelen, Engeland waardig, bij het
einde van den strijd en den vrede kan
voorschrijven, die met Engelands belangen
in overeenstemming is. Zoo er bij het einde
van den strijd een verzwakt Frankrijk en
een overwinnend Rusland mocht zijn, dan
moet Engeland in staat zijn het gewicht,
waarover het beschikt, in het belang van de
toekomst van Europa in de aohaal te wer
pen.
„Daarom heeft lord Kitchener een plan
ontworpen, berekend op een langen strijd,
en waardoor hij in staat zal zijn, de mili
taire macht van Engeland, dag in, dag uit,
jaar in, jaar uit te vermeerderen. Hij wil
500,000 man onder de wapenen brengen,
opdat als de andere staten uitgeput zijn,
Engeland in staat zal* wezen, den strijd
voort te zetten."
Want, zegt de Times", er mag geen
vrede worden gesloten, dan op de voor
waarden, die wij zullen stellen. Zelfs als de
bondgenooten, Rusland en Frankrijk, zou
den worden verslagen, zal Engeland den
strijd voortzetten. Geen nederlagen mogen
heb ter neerslaan.
Dit is de strijd om de wereldmacht, die
generaal von Bernhardi reeds vroeger aan-,
kondigde toen hij voorzag, dat in den vol
genden oorlog den oorlog, die nu is uit
gebroken, het einddoel zou zijn:
Duitsohlands overwinning, of Duitschlands
ondergang.
Engelsche Voorzorgen.
De „Manch. Guardian" deelt mede, dat
een aantal hooggeplaatste officieren van het
Britsche leger volkomen op de hoogt© zijn
met de topographic van de toegangswegen
naar Frankrijk door België langs de Maas
en ook van de grensstreken van Elzas-
Lotharingen. Zoo heeft b.v. generaal
Smith Dorrien, de opvolger van generaal
Grierson als bevelhebber van het tweede
legerkorps in het vorig najaar in burger-
kleeding een tocht gemaakt in de genoemde
streken. Hij reisde per auto vergezeld door
een adjudant en maakte studie van de
Maasoevers en van de strategische mogelijk
heden van een opmarsch langs e©D der beide
loe ers. Ook gaf hij zijn officieren gelegen
heid met eigen oogon het terrein te verken
nen waar langs mogelijk een opmarsch der
Duitschers naar Frankrijk zou kunnen
plaats hebben. Ook sir Douglas Haig wekte
indertijd al zijn officieren op studie te ma
ken van het land, waarin ze misschien te
strijden zouden hebben.
In Engeland hield mon dus al rekening
met de gebeurtenissen, die nu werkelijk
plaata hebben.
Hoe Engeland dc Mijnen der
Duitschers vond.
Naar „Politiken" uit Esbjerg ver
neemt, heeft kapitein Kolster, van het
stoomschip ,,La Oour", daar uit Parkeston
aangekomen, verteld, dat de man, die op
de „Koningin Luise" het leggen van de
mijnen aan den mond van de Tyne (alge
meen heette het vroegervan de Theems)
had geleid, bij den ondergang van het
schip gered en als krijgsgevangene naar
Londen gevoerd werd. Daar werd hem do
keuze gesteld van aan te geven, waar de
mijnen lagen, of doodgeschoten te worden
Een uur voor dat de termijn was versta
ken toekende hij op een kaart aan, waar
do mijnen lagen. De Engelschen vischten
ze op één na alle op. Kapitein Kolster had
dit verhaal van den loods, die zijn schiu
had gestuurd langs de kust tot aan den
mond der Tyne.
Engelsche Soldatenbrieven.
De „Manch. Guardian" geeft de volgen
de uittreksels uit brieven van mannen, die
dienst doen in het espediticlegcr
„Wij zijn allen welgemoed, onze eenige
begeerte is slechts met de Duitschers slaags
te raken. De Fransche troepen, die we ont
moeten, zijn flinke kerels; maar de vecht-
eigenschappen van de Duitsche gevange
nen, die we zien, maken niet veel indruk op
ons. Het manifest van den Koning werd
door allen met groot gejuich ontvangen."
„De warmte waarmee wo begroet zijn
heeft ons allen verbaasd. Zoo ook de be
langstelling in ons leger en onze officieren
vön de Fransche soldaten en het volk.
„Wanneer komt Kishenaire?" hooren we
in het voorbijgaan ons steeds in het En-
gelsch(toeroepen."
„Ik heb nooit zulk een geestdrift genen.
Oude mannen, vrouwen en kinderen vech--
ten letterlijk in do straten om dicht ge
noeg bij te komen, om ons de hand te druk
ken of om een lapje of een knoop van onze
uniformen als een herinnering aan de „En
tente", zooals zij zeggen. In een dorp vroeg
een vrouw haarlokken van ons, en zo heeft
ze gekregen ook. Zelfs de zieken worden
buiten gebracht om ons te zien."
„Onzo jongens trekken nu met grooter
geestdrift op dan in Zuid-Afrika. De Fran
schen leeren ons de „Marseillaise", en wij
leeren hun „God 6ave the King". Zo wil
len allen „Rule Britannie" loeren, maar de
regel over „The French they were defea
ted" (De Franschen, ze werden verslagen.
Red.) schrikt ze weer af.
Korte Mededcelingen.
De Engelsche oud-minister van oorlog ko
lonel Secly, die, naar men zich zal herinne
ren, afgetreden is bij het conflict over de
Ulsterkwestio, is ingedeeld bij het Engelsche
leger dat op het vasteland zal strijden.
Do oud-minister van oorlog in Frankrijk,
Millerand, dient thans als sergeant in het
Fransche leger.
Volgens een telegram aan de „Times"
liggen de „Goeben" en de „Breslan" thans
voor KonstantinopelTurksche officieren
hebben het commando overgenomen en de
Duitsche bemanning is door een Turksche
vervangen.
Uit Krefeld wordt aan de „Frankf. Ztg.;'
gemeld, dat de oudste vrijwilliger in die
stad VerhuldoDk, de 75-jarig© commissaris
van de crimineele politie, i». Dezer da^en
reed hij kaarsrecht in zijn jagersuniform- aan
het hoofd van een reserve-troep de stad bin
nen.
Do militaire overheid in. de Duitsche
grensdistricten heeft de uitoefening van de
jacht verbodeu. Ook in het binnenland heb
ben een aantal bevelhebbere hetzelfde ver
bod uitgevaardigd.
Uit Jena wordt gemeld, dat de hoogleer-
aar in de natuurkunde aan de hoogeschool
te Jena, prof. Karl Baedeker, in een der
grensgevechten gesneuveld is.
Te Oolwyn Bay zat dezer dagen een dame
te schilderen. Een voorbijganger vond dat
verdacht en zag in haar een spion. Dit leid
de tot eenige onaangenaamheden voor de
dame,* die zich echter ten slotte kon Iegiti-
meeren als een nichtje van lord Kitchener.
Fégoud is t© Parijs aangekomen om zicht
een nieuw vliegtuig te verschaffen. Zijn toe
stel is onbruikbaar gemaakt door 22 geweer
kogels cn twee granaten. Hij verklaart, ver
gezeld van een officier, boven den Rijn ge*
vlogen te hebben en bommen te hebben
laten springen te midden van twë»
Duitscho convooien.
D© „Westfalisch© Rundschau", die te Wa-
rendorf Verschijnt, is op last van de mili
taire overheid onderdrukt en haar verant-
delijke redacteur Joseph Klosfennann is ge
vankelijk naar M tins ter gebracht, yaar hi?
voo(r den krijgsraad terecht zal staan. Hem
wordt majesteitsschennis ten laste gelegd. Het
blad had al dadelijk na d© mobilisatie ver
klaard, dat de oorlog natuurlijk m'et een
Vreeeelijke nederlaag van Duitschland zóu
eindigen. Erg duidelijk is ons het verband
niet tusschen deze uitlating en majesteit»,
schennis.
In Denemarken bestaat het plan eerstdaags
te beginnen met het bakkten van brood,
dat voor 75 pCt. uit roggemeel en voor 26
pCt. uit tarwemeel zou bestaan.
Het „Hotel Cecil", het grootste hotel van
Londen, heeft al zijn Duitsche en Oostenrijk-
sche bedienden gedaan gegeven.
Volgens een telegram uit Cettinje aan
do „Stampa" is in het zeegevecht bij
Antivari, waar do Oostenrijksche kruiser
„Zenta" tot zinken is gebracht, de krui
ser „Szigetvar" zwaar beschadigd.
De Montenegrijnen hebben 100 overle
venden van do „Zenta" opgevischt.
De Montenegrijnen hebben een overwin
ning behaald bij Grahowo (in Montene
gro, dicht bij de grens van Dalmatië).
Na bet overlijden van Z. H. den Paos.
Gisterochtend om halftien, zoo wordt uit
ïtome gemeld, is het stoffelijk overschot van:
den Paus naar de basiliek van St—Pieter over
gebracht, onder geleide van ©cn aidecling
pauselijke troepen, de Pauselijk© hofhouding,
22 kardinalen, met den kamerling Mgr. delta
Volpe aan het hoofd, aartsbisschoppen, bis
schoppen on vertegenwoordigers van gods
dienstige instellingen in het kapittel van S.-
Pieler.
Bij den ingang vau do St.-Pieierskcrk zon
gen koren kerkelijk© gebeden. Het stoffelijk
overschot werd hij het altaar neergezet, waat
de absolutie werd gegeven, en vervolgens naar
de kapel gedragen, om daar te worden uite
gestald.
Do ©erewacht is opgesteld voor de kapeL
Om kwart over elven was deze plechtig*
heid geëindigd en werd het publiek toege
laten. Duizenden stonden reeds lang te voren
te wachten op het Pietersplein, waar kara-
bi niers d© orde handhaven. Ook in de St.-
Pieterskerk doen karabiniers drenst.
D© eerst© bijeenkomst van het college van
kardinalen, waarbij 23 kardinalen aanwezig
waren, di© eerst den eed aflegden, had gis*
teren plaats. Vervolgens brak men den vis
ed) ersring van den Paus, die in het graf
van Z. H. geborgen zal worden, evenals
de stempel om do Pauselijke bulten te zegelen-
De begrafenis van Z. H. is bepaald op
hoden-, Zaterdagavond zes uren, zonder offi
cieele plechtigheden. Het stoffelijk overschot)
zal, volgens den uitdrukkelyken wenseh van
den H. Vader, in den grafkelder van den St.-
Pieter worden bijgezet.
Ten slotte ging men over tot voorlezing
van den Bul van 25 December 1914 betref
fend© het conclave, hetgeen, volgens de „Gior-
nale d'Italia", aanleiding gaf tot belangrijk#
besprekingen.
Uit München wordt gemeld, dat de beidie)
Duitsche kardinalen Bot-tinger en Harfmann
naar Rom© zijn vertrokken.
Do „Matin"-correspondcnt te Rome, de mo
gelijke candidaten voor het Pausschap be*
spTekende, zegt dat deeandidatuurvan.
kardinaal Van Rossun^ gesteld zal
worden en dat dezo alle stemmen van kar
dinalen op zich zal vereenigen, di© een antte
Italiaansche manifestatie willen uitlokkien.
Franciscus ïaverius Wernz t.
Uit Rome komt het. bericht. art bet
overlijden aldaar van pater Franciscus
Xaverius Wernz, de generaal der Jezuïe
ten-orde.
Pater Wernz werd 4 Dcc. 1842 ie Rotte
weil, in Würtemberg, geboren. In I85T
trad hij te Gorheim, bij 'Sigmaringen, ïj»
de orde der Jezuïeten. Hij maakte zij»
humaniora in Gorheim en Friedrichs-
burg en zijn pkilosophische studiën t*
Maria-Laach, Als theologant werd frater
Wernz naar de slagvelden van dei»
Fransch-Duitschon oorlog gezonden.
In 1871 werd Wernz priester gewijd*
Hij doceerde het kerkelijk recht in Fewb
kiroh, Exeter en van 18761882 aait
het college in Ditton Hall. In 1882 werd
hij benoemd tot lector in het kanoimiefe*
recht aan de Gregoriaanschc universi
teit te Rome. Door Z. II. Pius IX werd
hij'benoemd tot consultor van verschil-:
lende congregaties en tot lid van de com-*
missie tot herziening van het kerkelijk
recht.
Van 1904 tot 1906 was» hij rector van
de Gregoriaansche universiteit. In 1900
werd pater Wernz gekozen tot generaal
van de Jezuïetenorde. De generaal ijver*
do vooral voor den bloei van de orue ia
Mexico en Canada en de Veïeenigde Sta*
ten van Noord-Amerika. Ook aan de inia*
sie in Croatië en Bosnië en HerzegowiiMfc
wijdde de generaal zijn aandacht.
