Nederland en de Oorlog. N°. 16709 Maandag; W Augustus. A~. 1914. feze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Offieieele Kennisgeving. Agenda van de week! Het Broodgewicht te Leiden. Een Ministeriëeie Circulaire over verplichting tot Betaling. De Leidsche Kamer van Koophandei ten opzichte van deze verplichting. IN ONZE STAD. Verplichting tot Betaling. LEIDSCH M&BLAD PRIJS DER AJDYERTENTIEN: Van 16 regels ƒ1.05. Iedere regel meer 0.17J. Grootere letters naai plaatsruimte. Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Oente contant i elk tiental woorden meer 10 Oents, Voor het inoasaeeren wordt/'O.OB berekend. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 8 maanden ƒ1.30; per week. f 0.09. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. 0.10. Franco per post 1.65. VERLENGING VACANTIE 0. L. SCHOLEN 3de EN 4de KLASSE. Dc Burgemeester der gemeente Leiden; Brengt ter kennis vnn belanghebbenden, dat dc Zomcrvacantic op dc scholen der ;.en 4de klasse in deze gemeente, dn- l'digende op Dinsdag den 18dcn Augustus [a.s., lot een nader te bepalen tijdstip is [verlengd. De Burgemeester voornoemd, N. C. DE GIJSELAAR. Leiden, 15 Augustus 1914. VERLENGING VACANTIE [OPENB. BEWAARSCHOLEN VAN DER WERFSTRAAT en ELISABETHSHOF. Burgemeester en Wethouders van Lei- den Brengen ter kennis van belanghebben- I den, dat de zomervacantie op de openbare I bewaarscholen in deze gemeente, eindi- gende op Dinsdag den 18en Augustus a.s., I voor zooveel de scholen aan de Van der Wcrfstraat en in het Elisabethshof be- I treft, is verlengd; voor eerstbedoelde school tot en met Maandag 24 Augustus I 1914 en voor de school in het Elisabethshof tot een nader te bepalen tijdstip. De lessen op de bewaarschool in de Groenestceg vangen weder op den gewo- I nen tijd aan, n.l., op Dinsdag den 18en Augustus 1914. Burgemeester en Wethouders voornoemd, N. O. DE GIJSELAAR, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. I Leiden, 17 Augustus 1914. VERKIEZING KAMERS VAN ARBEID. Burgemeester en Wethouders van Lei- I den brengen ter algemeene kennis, dat de verkiezingen voor de Kamers van Arbeid voor de Voedings- en Genotmiddelen en de Textielnijverheid, welke zouden worden gehouden resp. op WoensJag 2 September en Vrijdag 4 September 1914, met het oog I op de plaats gehad hebbende mobilisatie, tot nadere aankoudiging zijn uitgesteld. Burgemeester en Wethouders voornoemd, N. O. DE GIJSELAAR, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 17 Augustus 1914. LEIDEN, 17 AUGUSTUS. Een paar oudjes, woneude in de Lust hoflaan 3, vieren dezer dagen hun 50-jarig huwelijksfeest. Het zijn Dirk vaai der Rey- den en Johanna Maria Blansjaar. Mis schien dat deao of gene het gouden bruids paar eens wil opzoeken in de kleine, maar propere woning. Van der R. is bij vele Leidenaars geen onbekende. Tot. zoolang zijn krachtien het hem toelieten, heeft hij in een fabriek gewerkt en is daarna geluk kig met een wekelijksch pensioentje ont slagen. En nu bewijst hij menig paartje, dat in het huwelijk treedt, een dienst als getuige te fungeeren. Wie echter 2-1 Augustus a.s. in den e°hf wil tireden, zal ook van zijn diensten niet kunnen profiteeren dan toch herdenkt hij zijn eigen trouwdag en blijft bij zijn bruid je thuis. GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS. Geopendi 's morgens van 9—12 uur en dea middags van 2—5 uur. AANVRAAG VAN WERKZOEKENDEN. 24 Bakkers, 2 Blikslagers. 18 Bloemisten, 16 Grondwerkers, 15 Kleermakers, 5 Klerken, 7 Loopknechts, 32 Loopjongens, 20 Metselaars. 12 Meubelmakers, 28 Naaisters, 32 Sohilders, 7 6chippers, 23 Sigarenmakers, 4 Smeden. 10 Sto- «ers, 19 Timmerlieden, 13 Typografen, 5 Warmoe- ziers, 8 Waschvrouwen, 24 Werkstors, 200 Io3?c Werklieden, 25 Dag- en Loopmeisjos. 49 Vrouwen voor Kokerijen enz., plm. 300 Mannen verschillen de vakken. burgerlijke stand van leiden.. ONDERTROUWD: If. To Wator Jm. 28 j. en A. J. v. Langen jd. 25 J. J. J Zaatberg jm. 25 j. en E. aoilio id. 23 j. J. A. van der Hoeven w. 51 J. en J. Cbaudron 1:1. 43 1 M. J. 71. Gouw jm. 23 J. on E. --...w |U. WJ J. Chaudron 1d. 43 1. - uuuw JIU. zo j. on a< 20 j. - J. C. Wanner w. 47 J. on H. Slotjd. 40 j Graaf Woensdag i Loge „La Yertu". Bijeenkomst leden i Half- "■oht.. Woensdag, Zaterdag, Zondag: Bioacopo Varlótó Theater Stationsweg. 8 uur. 'Saterdag, on Woensdagmiddag. Matindo 2 aar.) Dagelijks: ,Komer:org. Voorstelling N. V. „Lollebiosooop". Gift aan het Steun-Comité. Het Steuncomité 1914 heeft ontvangen van den heer Jac. J. P. de Graaf, namens het college opperbrandmeesters een 6om van duizend gulden uit een ondersteuningsfonds van de Leidsche Vrijwillige Brandweer. Deze gift ia geschonken in de verwach ting, dat vele andere vereenigingen, ook vooral die van werklieden, dit voorbeeld zullen volgen. Het Gewicht van Brood. Van verschillende zijden ontvangen wij vragen omtrent het gewicht van het brood. Nu door de overheid bepaald is, dat een brood van een half K.G. 8 cents mag kosten merkten sommigen op, dat het door hen ontvangen brood slechts 4 H.G. woog en men vroeg ons hoe dat zat. Wij kunnen nu mededeelen, dat de bedoe ling is, dat een 8 ets. brood als brood H.G. zal moeten wegen en niet, zooals sommige bakkers en broodfabrieken meenden, in den vorm van deeg en dus ongebakken. Broodverbruikers kunnen, indien het door hen betrokken brood niet aan dezen eisch voldoet, hun klachten daarover indienen bij den burgemeester. Luxe brood valt niet onder deze regeling. Bureau tot advies voor deu Middenstand. In de Zaterdagmiddag gohoudon verga dering van de Kamer van Arbeid voor de Winkel- en de Grossiersbedrijven is beslo ten tot instelling van een bureau tot advies voor den middenstand, die onder de tegen woordige omstandigheden op gratis ad vies prijs stelt in verband met de moeilijk heden, ondervonden door het inhouden van betalingen door het publiek, het afsnijden van kredieten en het beperkte uitbetalen van deposito's. De bedoeling, die hierbij voorzit, is die gene van raad te dienen, voor wie het ten gevolge van de buitengewone omstandighe den bezwaarlijk is op de gewone'wijze ad vies in te winnen. Hiertoe zal Dinsdag, Donderdag en Za terdag van 4 tot 5 uren van deze en de volgende week een oommissie uit de Kamer met den secretaris ten Raadkuize zitting bomden. De verplichtingen van Gemeente- Ambtenaren en Werklieden. De burgemeester heeft bij de wekelijk- sche uitbetaling van ambtenaren en werk lieden in dienst der gemeente hun de vol gende gedrukte vingerwijzing doen toeko men. Waar mij klachten hebben bereikt over het niet-betalen van huishuur door gemeente- beambten en -werklieden, onder voorwend sel van den oorlogstoestand, breng ik met den meesten ernst onder hun aandacht, dat er voor hen, die op de gewone wijze hun traktement ontvangen, geen enkele term is hun gewone betalingen achterwege t© laten. In deze ernstige tijdsomstandigheden is het een allereerste eisch, dat ieder, wien dit niet onmogelijk is, zijn verplichtingen voldoet. Waar de gemeente-beambten en -werklie den in een positie verkeeren, dat zij zeer zeker hun huishuur en andere gewone be- noodigdheckm kunnen betalen, zal tekort koming in dit opzicht door mij als ernstig plichtsverzuim worden aangemerkt. Ik vertrouw, dat de klachten, welke mij thans hebben bereikt, alleen haar oorsprong vinden in minder juist inzicht en dat geen verdere klachten mij zullen bereiken. Voor de Militairen. Vanwege do Commissie van de Volksbij- eenkomsten zuilen hedenavond de volgende uitvoeringen enz. plaats hebben: In den SchouwburgDe eerste- Leidsche Harmonicavereeniging „Onderling Kunst genot". Voordrachten van den heer O. Heli- man n. In het Volkshuis: mej. M. van Geer, piano en mej. W. H. Korswagen, zang. In de Graanbeura: luitenant Fabius. Le zing over Albanië. In het. Nutsgebouw: Prof. dr. P. J. Blok, Lezing „Nederland en Duitsohland". Collecte „Roode Kruis" buitengeineenton. Bij heb öomité Leiden van het „Roode Kruis" is van de buitengemeenten ingeko men f 1173.95}£. De Minister van Justitie heeft aan den Ho ogen Raad der Nederlanden, de gerechts hoven, arrondissements.rechtbanken en kan tongerechten, het openbaar ministerie bij de rechtscolleges en aan hoeren advocaten, pro cureurs en notarissen de volgende circulaire gerioht Naar mij van verschillende zijden en vooral uit kringen van den handel wordt mede gedeeld, heeft mijn circulaire va.n 5 dezer bij een deel van het. publiek tot een mis- valling van mijn bedoeling aanleiding- ge geven wfelke in het belang van een gunstig verloop van de tegenwoordige economische crisis zoo spoedig mogelijk behoort te ver dwijnen. Terwijl dezerzijds daarin werd aangedron gen om zooveel mogelijk een gedragslijn te willen volgen, welke er toe zou kunnen lei den, dat niet dadelijk tot maatregelen van uit winning wordt overgegaan, wanneer de schul denaar niet aan zijn verplichtingen vol doet, daartoe gedwongen door do buitenge wone tijdsomstandigheden,-schijnen sommigen daaruit de gevolgtrekking te maken, dat in het algemeen de verplichting tot betaling, practisch als opgeschort moet worden be schouwd. Het behoeft nauwelijks betoog, dat het tegendeel in de bedoeling wak gelegen, waar een zoodanige gevolgtrekking feitelijk zou leiden tot een moratorium, hetwelk de re geering thans blijkens den aanhef van oven- bedoelde circulaire juist zeer onraadzaam oordeelt. Personen, die om redenen van eigenbaat, met het oog op mogelijke stagnatiën in het handelsverkeer in de naaste toekomst, uit te ver gedreven voorzichtigheid of om welke redenen ook betaling van hun schulden wei geren, hoezeer zij de daarvoor benoodigde gelden hebben of op ecnige wijze kunnen verkrijgen, handelen in lijnrechten strijd met 'a lands belang, verergeren noodoloos de economische toestanden en zijn aanleiding, dat anderen, gooi gezin den, gedwongen worden met betaling in gebreke to blijven en op hun beurt weer de bronnen voor noodzakelijk levensonderhoud van derden verstoppen. Een dergelijke handelwijze verdient niet slechts afkeuring, doch behoort ook aanlei ding te geven om in het algemeen belang tegen zoodanigen de wet in al liaar gestreng heid toe te passen. Het verleenen van de gunst, van uitstel kan slechts zijn bedoeld ten aanzien van hen, die, hoezeer in het algemeen solvabel, uit onmacht ten gevolge van de thans heersohende crisis niet dadelijk aan hun verplichtingen voldoen en van wie kan worden aangenomen, dat zij binnen niet te langen tijd wederom regelmatig hun ver plichtingen zullen nakomen. Bijzonder uit stel aan h'en, die tot betaling niet geheel onmachtig zijn, wier onmacht niet een dadel jjk gevolg is van den oorlogstoestand, of die bin nen redelijken termijn toch niet kunnen wor den verwacht zich financieel te zullen her stellen, is noch billijk, noch wensohelijk; integendeel zouden daardoor de rechtmatige aanspraken van anderen, de zekerheid van hunne belangen en het algemeen verkeer noo- doloos worden geschaad. Hoezeer overtuigd, dat door u aan den inhoud van mijn meergenoemde circulaire geen andere strekking dan de hierboven uiteenge zette zal zijn toegekend en door u de noodige waardeering van de motieven, voor verzoeken om uitstel aangevoerd, in ieder bijzonder ge val reeds geschiedt, meende ik goed te doen bij de algemeene bekendheid, welke aan die circulaire is gegeven, de juiste bedoeling dor regeering te dezen aanzien nogmaals in het licht t$ stellen. Ik heb dje eer u beleefd te verzoeken, voor zooveel noodig, te willen bevorderen, dat d aairmode in rechtspraak en praktijk wor de rekening gehouden. Do zaak is ook in de vergadering van de Kamer van Koophandel te Leiden bespro ken overwogen werd opk of vanwege de Kamer het initiatief zóu genomen worden öm tegen die wanbetalers op ©enigerlei wijze op te tredendoch de Kamer besloot voor, 'alsnog een afwachtende houding aan te nemén, in de hoop en het Vertrouwen, dat mén langzamerhand het verderfelijke- van dit standpunt zelf zaL inzien. Mocht echter do toestand blijven voortduren, dan zal de Kamer niet. aarzelen krachtdadig in te grijpen. Bloembollencultuur. In het orgaan van de ALgeineeao Vereeni- ging voor Bloembollencultuur werd mee gedeeld, dat de oprichting van een bloem bollensyndicaat werd voorbereid door de bemoeiingen van een commissie uit de drie besturen der drie groofce organisaties. Het syndicaat zou den binnenlaudschen inkoop prijs en den minimum verkoopprijs voor het buitenland bepalen. Tevens zouden maatre gelen genomen moeten worden om den ge- heelen overgebleven, niet-leyorbare» voor raad bloembollen te vernietigenalsook maatregelen tegen den auctiediandel, den bloomhand el en andere misbruiken. Ge tracht werd een voorschot te verkrijgen van 10 millioen gulden. Dit geld kan verkregen worden, zoo het gegarandeerd wordt door het rijk, de provincie en de gemeenten. Het syndicaat garandeert voor 50 pCt: De vorige week werd een goed voorbeeld gegeven te Bennebroek, waar op een verga dering van Bloembollencultuur besloten is da', ieder de teelt moet inkrimpen tot op twee derde gedeelte van wat hij tot nog teelde. Ouzo neutraliteit. Nederland's neutraliteit is van zeer veel nut voor Engeland. De stoomschepen van j Vlissingen en Rotterdam, brengen geregeld j levensmiddelen aan. Sedert dc oorlog uit- brak, hebben de booten van de Batavierlijn alleen 3000 ton provisie vervoerd. Militaire straffen. Nu de militie buitengewoon onder de wa penen is geroepen, zijn, in verband met art. 67 Wetboek van Strafrecht, zeer strenge strafbepalingen vau het crimineel wetboek voor den oorlog geldende, ook thans reeds van kracht Een militair is dus na 24 uur, onwettige afwezigheid reeds deserteur, terwijl insub ordinatie door feitelijkheden met den dood zai worden gestraft. Dc Landstorm. In opdracht) van Z. E. don Minister van Oorlog verzoekt de commandant der stel ling Amsterdam alle mannelijke personen, ongeacht hun leeftijd, uiits physiek geschikt en boven de 17 jaar, inw. vau de tot de stel ling Amsterdam b oho oreade gemeenten, voorzoover zij niet tot de Militie, de Land weer of reeds tot den Landstorm behóoren en- die door het aangaan van een vrijwillige verbintenis bij den Landstorm voor den duur der Mobilisatie zich voor het Vader land nuttig wenschen te maken, zich daar toe bij hem aan te melden. Het ligt in de bedoeling, dat mét de organisatie van gewapende Afdeelingen krachtdadig worde voortgegaan en daartoe in elk der bovenbedoelde gem den een ooniitó woule gevormd. Allereerst! zullen worden geformeerd Voetvolk- en Wielrijder safdeelinge»; bij deze laat-sten is eigen rijwiel verplichtend. De afdeelingen worden t plaatse harer oprichting gooefend. Oud-officieren v/h. Ned. en Ned-Ind. Leger, die zich beschikbaar willen stellen voor het hoognoodigo officierskader, wordt verzocht zich ten spoedigst© daarvoor op te geven. De Minister van Oorlog heeft bepaald, dat ook officieren van voormalige dier.st- doende schutterije», als commandant van landstormafdeelingen kunnen optrr-den. Een Besluit der Koningin. H. M. de Koningin heeft last gegeven tot aanzienlijke bezuinigingen op Hoogstderzel- ver hofhouding eu huishouden, met. behoud van het geheele personeel, teneinde later ruimer te kunnen bijdragen in de leniging van den nood, welke een gevolg is van den thans heerschenden drukkende» toestand op economisch gebied. Daartoe zal het Vorste lijk echtpaar voor eenigon tijd op meer be- scueiden voet leven en is voor dit jaar r; s afgezien van een verder verblijf op Het Loo en van het jaariijksch bezoek aan Amster dam. terwijl de gebruikelijke feesten in den winter van 1915 ton Hovo niet zullen worden gegeven. H. M. wenscht dat door Hoogstdezelve la ter in het land te brengen bezoeken, niet als officieel zullen worden aangemerkt. De Vloot. Het hoofdbestuur van de Nederlandsche vereeniging „Onze Vloot" heeft een oproe ping gericht tot ons volk ten bate van onze matrozen. Het is, zegt het. hoofdbestuur, op gesloten als zij zijn, aan boord van* oorlogs schepen on in een stelling iu oorlogstoe stand, niet mogelijk hun iets te bieden wat in de meeste plaatsen door welwillende me deburgers aan onze soldaten geboden kan worden. Gevraagd wordt een gave in geld of ver snaperingen ten behoeve van de matrozen, terwijl het hoofdbestuur zich tevens beschik baar stelt om giften ou versnaperingen in ontvangst te nemen voor het groot aantal soldaten, dat o. a. aan onze zuidelijke gren zen staat en die niet zoo door daden de sym pathie van de natie voelen en ondervinden als zij, die in do garnizoensplaatsen liggen. Het adres van het hoofdbestuur is Sta tionsweg 89 te 's-Gravenhage. Gevolgen van den oorlog. Het bestuur vanden Nationalen Bond voor Vreemdelingenverkeer heeft met het oog op den thans heerschenden toestand besloten, do op 5 en 6 September te Arnhem te hou den algemeene vergadering voor onbepaal- den tijd uit te stellen. Het bondsorgaan zal om dezelfde reden voorloopig niet verschij nen. Reeds te Amsterdam hebben zich ongeveer 5000 werklooze diamantbewerkers bij het Algemeen Steuncomité om steun aange meld. Na arden. Door de militaire overheid was gelast, dat gisteren, Zondag, geen burgers Naar- den in mochten; wel mochten de militairen uit Naarden naar Bussum, Huizen, Hilver sum, Laren en Blarikum, om daar hun verwanten, die hen willen bezoeken, te ontmoeten. De reden hiervan was dat men te grooten toevloed van volk naar Naar den wilde voorkomen. Inwoners van Naar den mochten ook geen familie ontvangen. Veldpredikers. Als veldprediker heeft zich, voor zoo ver de belangen van zijn dienst bij heb lste bataljon grenadiers dit toelaten, ook aangeboden ds. J. Barbas, pred. der Ned. Herv. Gem. te Hengeloo (G.), res. lste luitenant der grenadiers. Bij den secretaris der Algemeene Syno de zijn tot heden 63 aanbiedingen van pre dikanten. candidate» én anderen ingeko men, om als veldprediker uit te gaau. Hier uit zal de minister van oorlog veldpredi kers aanstellen. Het Roode Kruis. Te Grave is een comité opgericht van hot Nederlandscho Roode Kruis. Besloten is een noodziekenhuis te stichten, waar thans reeds plaats is voor ongeveer 150 menschea. Uit een Brief van een Ltui il weerman. j.n het „Kott. Nwbld." lezen we het vol- g ide uit een brief van een Landweerman. Als jo hier aan de kust de blond gouden duinen beklimt, om van de hoogten een blik land- of zeewaarts te slaan, kan men het zich niet indenken, dat diezelfde lu'hthoepel de tooneelen van 'bloedigen volkerenstrijd overwelft. „Hier te midden van de duinen is altes zoo vredig en stil. Hier schittert de zon iu c ,i gouden straling over do welige landou wen, de golvende korenvelden, do vrucht bare akkers eu boomgaarden. En daar aan clen anderen kant strekt zich de majestueu ze zee uit, met een wisselende kleuren pracht. 's Morgens zien wij, landweerman nen, de zon boven het lachende landschap oprijzen, steeds hooger stijgend en haar stralen borend door den schuchteren och tendnevel, die blauw-wazig gespreid ligt tot aan den gezichtseinder. En tegen den avond verzinkt diezelfde zon aan den wes terkant naar de zee, tooverend een innig- ruooi kleurenspel. Dan is het of er goudpoe der over de duinkruinen gestrooid ligt, of de horizon met een tooverstaf is aange raakt. 't Is violet en karmozijn, het is goud en paars en dan weder bloedrood, alsof daar ginds een felle brand is. 't Is de zon die v egzinkt voor ons oog, de zon die zooveel bloedigs van den verstreken dag heeft be schenen, zooveel dapperen heeft zien sneu velen in dienst van vorsten, die het hunne bijdroegen aan de praal van het Vredes paleis. „Maar zoo kalm en stil als hier, is het niet overal in het land. Want op eenige kilometers afstands ligt do stad. waar de hoofdmacht is saamgetrokken, waarvan wij het voorpostendetachemcut vormen. Daar wordt den ganschen dag gewerkt om de forten en in de polders. Boomen worden gé- kapt, villa's ontruimd, muren gesloopt, ja, zelfskerkhoven geschonden. „Overal liggen mijnen in do polders en buiten bij de zeegaten. Komt de vijand, dan kan men deze helsche dingen door slechte op een knop te drukken doen ontspringen. Dat het nimmer noodig moge zijn ..Want wie men hoort, schieten doen wc niet graag. We zien uit al die voorbereidin gen, wat de oorlog ons voor ellende kan brengen. „Wij, Landweermannen uit Rotterdam, allen huisvaders, Verlangen hard naar den vrede. We hopen, doch hoelang zullen we dat moeten. Eerst na verpletterde neder lagen zal er kans op vrede zijn. En dat heefb men hier ook begrepen, vandaar dat lief hel ders zich hebben kunnen opgeven om een muziekkorps te vormen Om dooienmar- echen te blazen hoor ik hier zeggen. We heb ben de stuipen op het lijf gekregen. Dat vormen van een muziekkorps belooft ons weinig goed- Men wil er ons zekeu in de winteravonden mee amuseeren 1 „Zoo loopen we nu rond als een troep ban nelingen. Om de drie dagen een wacht en daarturschen wat corve© in de keuken. Erg vervelend en als ik er aan denk, om hier dezen winter te zitten, krijg ik al een rilling. Want de boer zei, dat we dan achter de koeien moeten slapen, omdat zijn graan in de schuur moet."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1914 | | pagina 1