HET BESTUUR der LEIDSCHE SPAARBANK bericht, dat tot nadere aan
kondiging de SPAARBANK eiken werkdag zal geopend zijn van des voormiddags
HALFELF tot des namiddags EEN uur; de Zittingen van 1-2 uur en de avond
zittingen zullen voorioopig NIET GEHOUDEN WORDEN.
P©sitina
N°. 16698
ï)insdag 4 Augustus.
Eerste Blad. A0. 1914.
i§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
MAANDELIJKSCH OVERZICHT DER LEIDSCHE SPAARBANK
Officieels Kennisgeving.
PRIJSOPDRIJVING
LEVENSMIDDELEN.
In Leiden. Aan de grenzen alles rustig. - Maatregelen
tegen Prijsopdrijving. Steun voor de
Achtergeblevenen.
DÖITSCHLAND'S STANDPUNT TEGENOVER NEDERLAND.
9e Toestand in onze Stad.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADYERTENTIEN
Van I6 regels ƒ1.05. Iedere regel meer 0.17£. Grootere letters naar
plaat8rnimte. Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Oents contantelk
tiental woorden meer 10 Oents. Voor het incasseeren wordt/"0.05 berekend.
PRIJS DEZER COURAUT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per week. 0.09.
Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. w 0.10.
Franco per po8t 1.65.
TTltimo Juli 1914
DEBET 1014.
Onroerende goederen
Onderhoud onroerende goederen
Meubilair
Spaarbusjea
Kaasa
Effecten.
Prolongatiön
Hypotheken
Diverse Onkosten
CREDIT 1914
19.510.87| Inleggers (zonder rente)
372.OS| Reserve weduwen en weezen
328.65^ Interest
319.59 Huur van huizen
223.526.72^ Rederlandsche Bank t
1.750.063.62*
485.000.-"
850 750.—
8.041.49^
liOOFQKAPBTAAL
Iiileggersrekeuing; 191-1.
Saldo aanvang der maandf 3.087.569.49
Ingelegd177.S93.45
Aantal inlagen 1914.
2.926.422.10
5.400.
In deze maand
16G1
8.342 918.05
50.731
359.50
360.000.-
3.342.913.05
45 Bijgeschreven rente op afgeloste boekjes
712.54
f 3.26 ->175.48
S39.753.38
Terugbetaald
Saldo van het tegoed einde der maand f 2.926.422.10
Aautnl Itileggors 1914.
Aanvang der maand13829
Nieuwe Inleggers94
13923
116
205
reserve 1914 2
f 238 790.81£
Inleggers waarmede is afgerekend
Einde der maand
Lulage ait SpaarbQsjes 9914.
In deze maandf 984.59
13807
Aantal terngbetaliugen 1914.
In deze maand160G
Totaal ingelegd 1984.
Sedert 1 Januari1 074.970.88
Totaal terugbetaald I9E4.
Sedert 1 Januan1 185.546 39
Totaal uit Spaaebusjes 1914.
Sedert 1 Januari8669.77
YAN
De Burgemeester van LEIDEN brengt
ter kennis van de ingezetenen, dat
op 3" Augustus j.l. is aangenomen de
„Wet tot aanvulling der Onteigeningswet
van 28 Augustus 1851".
Bij die Wet worden maatregelen getrof
fen ter voorkoming van vasthouding van
Levensmiddelen, Huishoudelijke Artikelen
en Brandstoffen en ter voorkoming van
opdrijving der prijzen dier artikelen.
Naar aanleiding daarvan beveelt hij
H.H. Winkeliers, Handelaren, Bakkers,
Slagers, enz. aan, de prijzen van de
meest gangbare artikelen op van den
openbaren weg af duidelijk zichtbare wijze
aan te geven, b.v. door hot ophangen van
prijslijsten voor de winkelramen.
Hij noodigt tevens de ingezetenen uit
om, indien het hun bekend is, dat Winke
liers, Handelaren, Bakkers of Slagers,
buitensporig hooge prijzen vorderen, hier
van kennis te geven 't zij schriftelijk,
't zij mondeling ten Raadhuize (Kamer
No. 10), onder mcdedeeling van den naam
en de woonplaats van den betrokken Win
kelier of Handelaar.
Ten slotte herinnert hij er aan dat hem,
Burgemeester bij voornoemde Wet de be
voegdheid is verleend Levensmiddelen,
waarvoor te hooge prijzen worden gevor
derd, onverwijld in bezit te neiuen, ten
einde tegen vergoeding van een billijken
prijs ter beschikking van de ingezetenen
te worden gesteld.
De Burgemeester voornoemd,
N. C. DE GIJSELAAR.
Leiden, 4 Augustus 1914.
BULLETINS.
Wij verzoeken vriendelijk bulletins,
die wij ter lezing rondzenden, Diet tot
den volgenden dag voor de vensterra
men te laten hangen.
LEIDEN, 4 AUGUSTUS.
De heer J. Droste, phil. docts. alhier,
toomt voor op de voordracht ter benoeming
teb tijdelijk 1 eeraar in de wiskunde aan de
Gooische H. B.-S. met 5-jarigen cureua te
Het zou eentonig worden, zoo wij eiken
dag weer don toestand gingen schetsen, die
or in onze stad lieerscht. Ook gisteravond
was het weer woelig op de straat, al werden
er niet zooveel militairen opgemerkt. De
cafés maken goede zaken, vooral in ,,In den
Vergulden Turk" is het avond aan avond vol.
De oorlogskansen worden er besproken, ver
onderstellingen gemaakt over hetgeen er zal
gebeuren in de naaste toekomst. De sym
pathieën zijn zeer verdeeld. Na liet bekend
worden van liet Duitsohe ultimatum aan
België, scheen de publieke opinie meer tegen
Duitschland dan te voren. Over 't algemeen
schijnt het publiek kalmer te worden, voor
bereid als het zich houdt op alle gebeur
lijkheden.
Meeting tegen ilen Oorlog.
In ,,De Or aan beurs" waren een 250 inon-
eclien opgekomen, opgeroepen door de Ver-
©eniging van Vrije Socialisten, alhier; inet
het doel te protcstoeren tegen den oorlog.
De vergadering werd geleid door den heer
Akkerman, die met krachtige woonden den
oorlog veroordeelde, waarna hij het woord
verleende aan den heer Rijnders, uit Am
sterdam, die aantoonde, hoe het op de $rpits
gedreven militairisme, hand aan hand met
het kapitalisme, als oorzaak van eiken oor
log en dus ook van den ontzetten den krijg,
die nu staat 'te ontbranden, moet worden
beschouwd.
De vorstenmoord in Oostenrijk was slechts
de aanleiding. Zulk een moord is eenvoudig
het gevolg van do risico van liet vak. Even
goed als voor een glazenwassober de risico
om van den ladder te vallen groot is, is de
kans om te worden vermoord grooter voor
een vorst, dan voor een gewoon menseh.
Verder schets to hij de gruwelen des oorloge
met de economische ellende in zijn -evolg
ou de naweeën, die, aIs de slagvelden zijn
verl atenz uilen vol gen
Komonde t-ot de maatregelen, genomen door
onze Regeering, veroordeelde hij de mobili
satie. Z.i. hadden wij van het Vredespaleis
en van onze tor ems de witte vlag des vredes
moeten hijsclien en een protest moeten zen
den aan de mogendheden, die den oorlog
zullen voeren.
Het een krachtige opwekking, om tegen
den oorlog t e blijven protesteoren On andoren
daairto© op te wokken, besloot spr. Veel kun
nen wij nog niet doen, zei de hij, maar als
overal in het buitenland zoowel pis hier,-
het protest van liet proletariaat steeds drei
gender weerklinkt, zullen de vorsten en di
plomaten or rekening mee moeten houden,
en wie weet, of de strijd dan nog niet kan
worden bezworen. (L u i d applaus).
Onder aanwezigen waren enkele mili
tairen, die slechts Lot. tien uur verlof had
den en even voor dien tijd vertrokken. Een
hunner nam zijn hoofddeksel af en bedankte
den spr. voor zijn woorden, waarop weer
toejuichingen volgden
De voorzitter zei do, dat de reden, waarom
vanavond zoo weinig militairen verlof had
den, niet lag in deze vergadering, maar Tïi
het feit, dat militairen uit de burgerklasse
Zondagavond ,.den beest hadden uitgehan
gen."
De hoer Knuttel vroeg nog even liet woord,
niet om te debatteren, maar om er de
aandaoht op te vestigen, hoe de leider dor
S. D. A. P., mir. Troelstra, in de Tweede
Kamer vandaag do arbeiders in den rug had
aangevallen door do Regeering steun en
medewerking te verzekeren. Hij wraakte
vooral de uitdrukking van Troelstra, in do
Kamer gebozigd, dat thans de nationale ge
dachte de nationale geschillen overheerscht.
Hij uitte zijn protest daartegen nu, omdat
mergenavond, wanneer de S. D. A. P. haar
protestvergadering lioudt, er geen clebat zal
zijn. (Applaus).
Do voorzitter zoide bij het sluiten, dat
men oen wandeltocht zou houden. Zonder
te zingen, trok oen gedeelte der vergadering
langs de Hooglandsohe Kerk gracht en de
Kerk-steeg naar cle Haarlemmerstraat tot aan
het Noordeinde. Onderweg werd er blijkbaar
nog al eens gedebatteerd tussohen vrij'© so
cialisten en sociaal .democraten
Overigens had zoowel de wandeltocht als
de vergadering oen ordelijk verloop.
Bureau van Inlichtingen.
Wij willen gaarne met oen enkel woord
iets m'ededeelen over het hier ter stede in
werking getreden bureau van inlichtingen
voor familiebetrekkingen van manschappen
te velde uit Leiden en Omstreken. Hier kan
men do door hot. Roode Kruis gegeven
berichten ontvangen omtrent den gezondheids
toestand van man of zoon, broeder of ver
loofde. Hier kunnen zij worden voorgelicht,
hoe zij hun brieven moeten adressoeren. In
alle voorkomende gevallen wil hot bureau
ttraahton zoo goed mogelijk raad te geven
en hulp te verleunen. Ieder heeft vrijen
toegang. De uren van zitting zijn van 9
tot 1 en van 6 tot 8. Men gaat door het
poortje van den tuin van mr. Fokker aan
de Doelegraoht, waar eten biljet is aange
plakt en een vlag uithangt.
Een pad vindei" wijst u den wég naar
'eten ruime wachtkamer. Daar wacht gij uw
beurt-, On komt dan in een andere hamer,
waar de oommissie zitting houdt en wAar gij
uw inlichtingen kunt vTagen, vrijuit en
vertrouwelijk. Wij hopen en verwachten, dat
velen uit onze stad en, omstreken, .tijde.
lijk van onder de wapenen geroepen ver
wanten gescheiden, langs dezen weg zullen
kunnen worden ingelicht, geraden, bemoe
digd. Moge van heb bureau een druk ge
bruik worden gemaakt, tot voldoening zeker
ook der oommissie, die dit omvangrijk werk
op zich nam.
De volgende gem-jenien bahooren tot den
werkkring van dit bureau:
Ter Aar, Alkemade, Alphen. Aar lander
veen, Benthuizen, Boskoop, Katwijk, Koude
kerk, Leidon, Leiderdorp, Leimuiden, Lis&e,
Niouwveen, Noord-wijk, Noord vv ijkerhout,
Oegstgeest, Oudshoorn. Rijnzaterwoude.
Rijnsburg, Sassenh-eim, Valkenburg. Voor
hout, Voorschoten, Warmond, Woubrugge, j
Zc et er woudc, Zwam merdam
Vrijwilligers.
De heeren A. Loudon en S. L. C'oster heb- j
ben alle ledeu van het Leidscn Studenten- j
corps, die niet onder de wapenen zijn ge- j
roepen, bijeengeroepen tot een vergadering j
op heden, ten einde over to gaan tob for
matie van een vrijwilligers-corps.
Do heeren O. H. Dijkmans van Gunst en
W. A. Zoydner hebben alle studenten, niet
georganiseerd in het Leidsch Studenten
corps of den Bond, die niet onder de wa
penen zijn geroepen, bijeengeroepen tot een
soortgelijke vergadering op heden.
Vrijstelling van Betaling door
„Boerhaave".
Het zieken- en begrafenisfonds ..Boer-
haave", alhier, heeft den maatregel geno
men om kostwinners, die moeten dienen en
lid van het fonds zijn, op hun verzoek vrij
stelling van betaling der bijdrage te ver-
leenen tijdens den duur der mobilisatie.
Een te loven maatregel zeer zeker, die
echter genomen is in de hoop en met de
verwachting, dat er geen misbruik van zal
worden gemaakt door hen, die hun week
loon van den patroon ontvangen of een toe
slag op hetgeen zij van het Rijk krijgen,
daar op hen natuurlijk deze kostbare maat
regel van het fonds niet van toepassing is.
Uit de omliggende eu verder afgelegen
plaatsen zijn heden weder een groot aantal
paarden naar het marktterrein alhier ge>-
voeöra, om er voor den militairen dienst ge
keurd te worden.
De militairen maken zich nogal geen vij
anden in de stad, eer het tegendeel. Dit
blijkt o. a. ook wel hieruit, dat do firma
Van Schaik en Langelaar, sigarenfabrikan
ten alhier, aan de manschappen, gehuisvest
in de o. 1. school aan de Langebrug con
1000-tal sigaren cadeau gaf. Er werd lekker
van gerookt, natuurlijk niet. in de school,
waar dit streng wordt verboden.
'Aan de Langebrug werden hedenmorgen
twee paarden, die voor een oompagnieswageu
waren gespannen, schichtig en sloegen op
hol. Bij het Höpital wallon gekomen, trachtte
de beirijder nog den kant naar de Prinsesse-
kade te draaien, maar hij kon de hollende
paarden niet oni krijgen, met het gevolg,
dat het Reele span tusschen de hoornen door
te water ging. De berijder zwom naar de
overzijde, maar de zware wagen zonk onmid
dellijk naar de diepte, de paarden medesle
pende, die jammerlijk verdronken. Men zag
één van hen met den kop nog telkens boven
komen, maair ten slotte verdween het vooi'.
goed naar de diepte.
Alles werd daarna op liet droge gebraoht;
de paarden werden naar het- Slachthuis ver-
YfymL -
Eerste Kamer, Zitting van
Gisteren.
Na heropening der zitting van gisteren
des namiddags te drie uren deed de VOOR
ZITTER mcdccteeling, dat de commissie van
rapporteurs van oordcel is, dat de aanne
ming der aan de orde gestelde wetsontwer
pen dringend noodzakelijk geworden is. Zij
is de Regeering dankbaar voor het getoonde
beleid en stelt vertrouwen in de te nemer
maatregelen.
De verschillende ontwerpen werden ver
volgens zonder beraadslaging of hoofdelijko
stemming aangenomen.
De VOORZITTER deelde mede, dat
eenige leden niet over, doch naar aanlei
ding dezer wetsontwerpen het woord heb
ben gevraagd.
De heer FOKKER vreest, dat tal van.
kleine lieden in financieele moeilijkheden
zullen geraken en hun verplichtingen niet
zullen kunnen nakomen. Spr. kent slechte
één middeleen moratorium, gelijk in Bel
gië en Frankrijk is ingevoerd Spr. ^Teest
anders tal van faillissementen.
Per motie noodigt spr. de Regeering uif
zulk een moratorium voor to stellen.
Do heer LAAN wijst op het- voorbeeld
der Tweede Kamer, waar men niet op een
antwoord bij de Regeering aandrong. Spr.
wijst ten aanzien van een pioratoriuui op
het feit, dat ons land niet in oorlog is.
De heer VAN NIEROP sluit, zich aan bij
het gesprokene door den heer Laan en wijst
er op, dat te Amsterdam een consortium is
gevormd, dat niet alleen voor derden, doch
voor heel het land werkt.
Spreker hoopt, dat de heer Fokker zijn
motie zal intrekken
De heer WOLTJER dringt er op aan de
zaak over te laten aan het beleid der
Regeering.
De heer POLAK acht het beste un dj
ontwerpen dat tegen de speculatie in le
vensmiddelen. Spr. hoopt dat de maat
regelen zullen worden genomen, niet om
cle in beslag genomen levensmiddelen te
verbergen, doch ben. die ze noodig heb
ben, er van te voorzien.
De heer VAN DEN BIESEX dringt er
op aan, dat den opgeroepen jongelui cle
gelegenheid zal worden gegeven hun
godsdienstplichten te vervullen en aalmoe
zeniers daartoe zullen worden aangesteld.
De heer WATERSCHOOT VAN DER
GRACHT sluit zich bij den vorigen spre
ker aan.
Minister TREUB beantwoordt de vra
gen betreffende het Departement van
Oorlog, daar de Minister van Oorlog hier
niet aanwezig zijn kan. Hetgeen hier ge
vraagd is zal spr. aan den Minister over
brengen Hij twijfelt niet of ten aanzien
van de godsdienstplichten kan aan de
wenschen worden te gemoet gekomen,.
Aan den heer Polak antwoordt spr.,
dat, indien hier besloten werd gratis le
vensmiddelen te" verstrekken, dit den doo 1
van den kleinhandel zou beteekenen. In
dien echter de toestand zoodanig verer
gert dat hulp van 's Rijkswege niet kan
worden vermist, zal de Regeering niet
aarzelen zich te wenden tot de verschillen
de armbesturen en buitengewone uitgaven
zullen worden vergoed. Van heb aanbod
van den lieer Troelstra. dat de z.g. neu
trale vakvereenjgingen bereid zijn bemid
deling te verleenen, nam spr. dankbaaii
