Emulsion
N°. 16651
Woensdag XO Juui.
Tweede Blad. A0. 1914-.
Offieieele Kennisgeving.
Maatschappij der Ned. Letterkunde.
Voor uw Kind
Wl
LEIDSCH
DA&BLAD
De Burgemeester en Wethouders van Leiden
doen te weten, dat door don Baud dier -gemeente,
in zijn vergadering van den 30en April 1914, la
vastgesteld du volgende verordening:
VERORDENING,
tot wijziging van de verordonlng van 2 MelI 1912
(Cemoenteblad No. 14) regelende do verplichting
der Ingezotenen In goval van verhuizing binnen
de gemeente.
Eeuig Artikel.
De bovengenoemde verordening wordt uitgebreid
met- een nieuw artikel 4, luidende:
Do dienaren der gemoente-politic on de bevol-
klngs-agenten zijn belast mot het opsporon dor
overtredingen van do bopalingen dezer verordening
en bevoegd daarvan proces-verbaal op te maken
Vastgesteld door don Gemeenteraad van Leidon,
in zijn openbare vergadering van den 30en April
1914.
Do Burgemeester.
N. C. DE GIJSELAAR.
Do Secretaris,
VAN STRIJEN.
Zijnde deze verordening aan de Cedoputoerdc
6tatcn van Zuid-Holland, volgens hun bericht van
den 12-15 Hei 1914, B No. 604 (2e afd.) G. S. No. 111.
in afschrift medegedeeld.
En i9 hiervan afkondiging gesohied. waar het
behoort, den lOen Juni 1914.
Burgemeester en Wothouders voornoemd,
N. C. DE GIJSELAAR.
Burgemeester.
VAN STRIJEN.
8oc-retaris.
.tti
Hot morgen versohijnend nummer bevat o.a.
Nieuwste portret van H. K. H. Prinses Juliana.
Blinde padvinders worden rondgeleid in het
„Britach Museum" te Londen. Vertrek der Kon.
Familie naar Het Loo. Model-vliegtuigen-toestell..
Frankfort a. M. Vliegdemonstraties van Jan
Olieslagers niet de Pinksterdagen to Amsterdam.
Gymnastiekfocst v. h. Ned. Gymnastlckverbond.
Bewijzen van grooto populariteit van den Ko
ning van Spanje. Een zestal keurige foto's van
do Internationale Tcntoonstolling te San-Franois-
co. Pinkster drie in Zeeland. Jonge meisjes
in haar typisch Walehersche kleederdracht. Een
kiekje uit de Westkust van Sumatra. Hot Kon.
zomerverblijf ,,Het Loo" na do verbouwing en
restauratie.
Aan clen vooravond van de jaarlijksche
vergadering van do Maatschappij der Ned.
Letterkunde, hield de Commissie voor Ge
schied. en Oudheidkunde gisteravond een
bijeenkomst in het Nutsgcbouw. Mr. J. van
Kuyk, uit Den Haag, was de eerste spr.,
en deed ,,Ecnige inededeelingen uit liet
Germaansche familie- en gemeenschapsle
ven" waarbij op den voorgrond werd ge
steld, dat het Germaansche recht minder
dan het Romeinsche, individualistisch is
aangelegd. Van de twee kringen, waarin
het leven der middeleeuwen zich afspeelt,
do stad en het boerendorp, komt dit voor
al in het laatste uit. Daar geldt als maat
staf één voor allen, en allen voor één.
Eigenaardig is do familie als huisgemeen
schap, niet bijeengehouden door bloedver
wantschap, maar door de macht van het
hoofd des huizes, den mond. De rechtseen
heid van het ,,huis" is ook voor de organi
satie van de gemeenschap van groot belang.
Het vestigen van eigen huis, van eigen zaak,
valt eigenaardig met het huwelijk samen.
En dit op zijn beurt met het uittreden van
den zoon des huizes uit de familievermo
genseenheid, die onder het beheer van het
huishoofd voor dien bestond. De macht van
den huisheer tegenover de daaraan onder
worpen leden van het gezin is met dc Ro
meinsche patria potestar volkomen op één
lijn te stellen.
Spr. herinnert vervolgens met een enkel,
woord aan den familie-eigendom van vast
goed en aan de langzame ontwikkeling tot
individueel grondbezit. Ten slotte deed .de
spr. nog eenige mededeelingen uit het boe
renleven in dit verband.
Dr. S. P. Haak uit Arnhem sprak vervol
gens overAnalogie of wet in de ge
schiedenis."
Het streven om de wetten der geschiede
nis te sparen openbaart zich vooral, nadat
het ontwikkelingsbegrip zijn intrede in de
historische wetenschappen heeft gedaan, al
dus begon- spr. Men wilde de ontwikkeling
van de samenleving als een regelmatig pro
ces zien en verschillende stelsels toonden
de regelmatigheid aan. Hegel ziet in de ge
schiedenis het tot bewustzijn van zijn vrij
heid komen aan den wereldgeest. Hegei's
stelsel houdt echter geen voeling met de
werkelijkheid, al bevat het vele diepe ge
dachten. Van grooten invloed is het posivi-
tisine van Auguste Comte geweest, dat hij
in navolging van Saint Simon ontwierp.
Het is evenwel ook niet historisch verde
digbaar.
Nu doet Henri Thomas Buckle in zijn
History of Civilisation in England" een
poging om de grondslagen van deze weten
schap vast te stellen, maar zijn opvattingen
zijn volgens spr. niet van eenzijdigheid vrij
to pleiten. Aannemelijke wetten formuleert
Buckle niet.
Men heeft gemeend deze te kunnen vinden
door middel van do statistiek. Men vond
zekere regelmaat in telkens voorkomende
verschijnselen, maar men leerde de ver
schijnselen niet verkla ren en statistieke wet
ten zijn niet gevonden. Het historisch ma
terialisme heeft groote verdienste, door op
den invloed van do economische verhoudin
gen op de maatschappij te wijzen, maar
wordt eveneens eenzijdig door alle geschied
kundig© bewegingen tot economische feiten
tfc willen terugbrengen, zooals Kautsky met
d© hervorming gedaan heeft. In den la&t-
sten tijd is een nieuwe historische richting
ontstaan, wel eens de cultuur-historische ge
noemd, hoewel Karl Lamprecht dezen naam
afwijst. Ook hij neemt verschillende bescha
vingstijdperken aan, welke hij voor de
Duitscho geschiedenis heeft trachten vast
te stellen, vooral uitgaande van de beelden
de kunst. Zijn meening is, dat andere vol
ken dezelfde tijdperken doorloopen, dat wij
dus met regelmatig terugkeerende ver
schijnselen dus met wetten te doen heb
ben. Vergelijking Aan de ontwikkeling van
alle volken zal dit moeten uitmaken. Zoo
lang dit nog niet is geschied, Kunnen wij
de, voor de Duitsche geschiedenis aange
nomen ,,Kultuurzeitalter" geen wettelijke
kracht toekennen.
Verder nog dan Lamprecht gaat de Bcr-
lijnsohe hoogleeraar Ivurt Breysig, die in
een geschrift ,,Der Stufenbau und die Ge-
setze der Weltgeschichte" een aantal wet
ten ontwerpt, ontleend aan de vergelijking
van verschillende volkeren.
Spr. komt echter tot de conclusie, dat die
vergelijking niet opgaat.
Allerlei invloeden van ras, klimaat, bo
demgesteldheid wijzigen den ontwikkelings
gang. Kurt Breysig's' betoogingen zijn zeer
belangwekkend, hij vindt merkwaardige
analogieën en geeft een denkbeeld van de
beteekenis der vergelijkendë\methode. Voor-
loopig aldus besluit spr. kunnen we
echter nog niet zeggen, dat zij wetten aan
het licht heeft gebracht.
Met dank aan de. beide sprekers werd
door den voorzitter de bijeenkomst geslo
ten.
Hedenvoormiddag werd de jaarlijksche
vergadering der Maatschappij, die word bij
gewoond door leden uit alle deelen des
lands met een toespraak door den voorzit
ter dr. G. J. Boekenoogen geopend. Hij
heet de aanwezigen hartelijk welkom, wier
talrijke opkomst blijk geeft van hun be
langstelling in de werkzaamheden^ der
Maatschappij en wijst op het nut en ook het
dool der jaarlijksche ledenvergaderingen.
Vervolgens herdenkt hij de in het'verloopen
jaar overleden leden: prof. dr. J. S.
Speyer, oud-voorzitter en bestuurder van
de Mij., dö dames L. A. J. de Neve, mevr.
GcldermanBoddaert en dr. A. C. Croiset
van der Kop, en dc hecren A. H. Sassen,
A. W. Sijthoff, staatsraad mr. T. M. C. As
ser, mr. A. van Wessem, J. F. Gebhard Jr.,
C. N. Wybrands, prof. mr. P. A. Tichelaar,
mr. F. B. Coninck Liefsting, prof. dr. E.
F. Kruyf en jhr. mr. J. H. Hora Siccema.
Van de buitenlandsche leden ontvielen aan
de Maatschappijjhr. dr. K. de Gheldcr,
prof. dr. J. Franck en C. H. F. Walthcr.
Daarop sprak de voorzitter over de veel
zijdige taak, die de Letterkunde vervult,
terwijl hij bij deze gelegenheid voornamelijk
wees op de belangrijke bibliotheek van de
Maatschappij Hij bracht een en ander uit
do geschiedenis dier boekerij in herinnering
en wees op de wijze, waarop de merkwaar
dige boekverzameling langzamerhand i3 ge
groeid, door de meer dan honderdjarige
zorg van het bestuur*en niet minder door
de belangrijke geschenken. Met den wensch,
dat deze zullen blijven toevloeien werd de
vergadering voor geopend verklaard.
Hierna bracht de secretaris prof. dr. S.
G. de Vries verslag uit van den staat der
Mij. en van haar belangrijkste lotgevallen
en handelingen gedurende het afgeloopen
jaar, terwijl de bibliothecaris, de heer L.
D. Petit verslag uitbracht over de boek
verzameling, waaruit bleek, dat verschil
lende schenkingen waren ontvangen, waar
onder een zeer belangrijke brief van Epis-
copius en drie merkwaardige brieven van
Multatuli. De bibliotheek vermeerderde
met 210 boeken en met 230 tijdschriften en
genootschapswerken. Uitgeleend werden
3475 boeken en 27 handschriften.
Nadat ook de verslagen der Commissies
voor Taal- en Letterkunde en die voor Ge
schied- en Oudheidkunde waren uitgebracht
en dr. J. Heinsius als penningmeester re
kening en verantwoording had gedaan werd
de uitslag der stemming over de benoe
ming van gewone en buitenlandsche leden
bekend gemaakt.
Tot gewone leden waxen benoemd
G. G. van As (schuil n. G. .Schrijver) Den
Haag; O. W. H. Baard, di.r. v. h. gein.
Museum Amsterdam; Jhr. H. Teding van
Berkhout, dir. v. h. R. Prentenkabinet, Am
sterdam; dr. J. R. Callenbach, prod. Rotter
dam; dr. H. v. Dijke, gez. der Vereen.
Staten van N._Am., Dou Hang; H. Dyse-
rinlc, kapt., der inf., Maastricht; C. K. Elout,
Haagscho red. van het „Alg. Handelsblad",
Wassenaar; H. W. Fischer, cons, vaii 'sRijks
Eth. Museum, Leiden; mevr. A. van Gogh-
Kaülbaoh', Haarlem; mr. G. C. v. d. Hoe
ven, hcofdrod. ,,N. R. Ct", ÏtotterdaïnG.
G. 't Hooft, dir. van, hét. Museum Fodor,
Amsterdam; J. E. Jasper, oontroleur B. B.
Buitenzorg; Jhr. mr. dr. B. de Jong van
Beek oil Donk, hoofdcomm. aan het Dep.
van Justitie, Den Haag; dr. J. P. B. de
Jossclin de Jóng, eons. a. h. Rijks Eth.
Museum, Leiden; mi*. J. Kalff, hoofdredae-
teur ,,Alg. Handelsblad", Amsterdam; A.
O. van Kerkwijk, dir. v. h. Kon. Prenten
kabinet, Den Haag; mr. Ph. Kleintjes, hoog-
lecraar Groningen; mr. G. J. ter Kuile,
Almelo, H. v. d. Mandere (schuiln. Edgar de
Melville) Den Haag; A. W. Mousing, chef
der JJrnm Fred. Muller en Co., Amsterdam;
mT. E. M. Meyers, hoogleeraar Leiden; C. M.
Pleyte Wz., con's. Eth. on Hist. Vereen,
v. h. Bat. Gen. Batavia.; da*. J. W. Pont,
hoogl. Amsterdam; dr. M. Schönfeld, loer.
gymn. Hilversum; dr. E. Slijp©, leoraar Si-
Gymn. Utrecht; mej. dr. M. v. d. Stempel,
cons. Cn..Bibl. Amsterdamdr. H. E. J.
v. d. .Velden, leeraar H. R..S. Zwolle; dr..
G. C. J. Vosmaer, hoogl. Leidendr. T. de
Vries, prof. aan liet Oalvin.College, Gr and-
Ra pids (Mioh.).
Tot buitenlandsch lid: Mej. E. Relpaire,
Antwerpen; dr. H. v. d. Linden, hoogl. Luik;
Heinricli Muller, pred. Emmerik, dr. Holger
P cd er sen, hoogl. Kopenhagen dr. J ule3 Per-
syn, Antwerpendr. Leo van Pui volde, docent
aan de Univ. Gont; S. W. Robertson, Scot
Great Counfeld en dr. J. du Toib, prof. aan
de Theol. School tc Potchefstroom.
Na de pauze hield prof. dr. J. te Winkel
uit Amsterdam een belangwekkende voor
dracht over ,,Nicolaas Beets".
Spreker begon met een beroep op de wel
willendheid zijner hoorders, nu hij verplicht
is voor hen een zoo overbekend onderwerp
te behandelen als de letterkundige werk
zaamheid van Nicolaas Beets, een der zeer
weinige eereleden der Maatschappij wiens
geboorte wij na honderd Ajaar herdenken.
Weinig uieuws zal hij kunnen vertellen over
den schrijver der Camera Obscura en zijn
werk, dat iedereen gelezen heeftdocli door
het heldere licht, dat al sinds lang op den
humorist-Hildcbrand viel, werd de dichter
Beets wat al te veel in de schaduw gesteld
en daarom kiest hij nu bij voorkeur diens
gedichten ter behandeling uit, te meer om
dat zij in latercn tijd wel eens onder een
te ongunstig licht zijn bezien. Hij toch acht
Beets een dichter van beteekenis, ook naar
den maatstaf van onzen tijd gemeten, om
dat hij zoo geheel voldoet aan den eersten
ciseh, dien men aan den dichter 6tellen
mag. Als dichter toch was Beets boven alle3
„waar". Zijn gedichten waren de spiegel
beelden zijner persoonlijkheid, de uitingen
van zijn innig geestesleven. Daarom bieden
zij ons ook zoo groote verscheidenheid, om
dat Beets ce.D man was van groote veelzij
digheid, met een voor indrukken vatbaar
gemoed, die onder den invloed zijner le
vensomstandigheden, van leeftijd, maat
schappelijke positie en ambt zijn karakter
wijzigde en vormde, en omdat zijn poëzie
daarvan de afspiegeling is.
Cpmerkelijk is het, dat zijn ontwikke
lingsgang als dichter geheel parallel loopt
aan dien van onze litteratuurgeschiedenis
zelf gedurende de vijftig jaar, waarin hij
van haar de beste verpersoonlijking was.
Die overeenstemming was niet toeval lig,
maar ten deele ook toe te schrijven aan het
gezag, dat hij zich verworven had en waar
door hij de leiding kon krijgen, maar zeker
zou dat niet het geval hebben kunnen zijn,
indien hij zelf niet van nature de kunst ver
staan had, mee te leven met zijn vólk, dat
hij boven alles lief had en daarom zoo goed
begreep. Zoo zien wij aohtereenvolgens in
zijn poëzie en tegelijk in onze geheele litte
ratuur van dien tijd aanvankelijk de kleur
rijke romantiek, het wilde kind eener jeug
dige verbeelding, met de wereldsmart in
haar gevolg, maar vergezeld van-den joli-
gen, overmoedigen humordaarop het zon
nige realisme met zich opdringenden le
venslust dan het bezadigd welgevallen in
stille vroomheid en huiselijk geluk, in de
schoonheid en gevoeligheid van het kleine
leven eindelijk streng critische zelfbeper
king en lang overwogen wijsheid, zoodat
geleidelijk bij hem, evenals in de letter
kundige wereld in 't algemeen, de poëzie
der jeugd overging in het proza van den
ouderdom.
Dat daarna voor onze letteren een nieu-
wo jeugd moest opbloeien, begreep ieder
voor wie poëzie een levensbehoefte was.
Maar de vijftig jaar litteratuurgeschiedenis,
waarvan hij de meest kenmerkende verte
genwoordiger was, zullen in de geschiedenis
ónzer litteraire ontwikkeling blijven mee
tellen. En veel er van zal nog lang blijven
voortleven, omdat het meer levenskracht
bezit, dan de dichters bezaten, die het ver
tolkten. Onttrokken aan de oogen van het
groote publiek, dat zich alleen door het
tegenwoordige laat boeien zal het nog lang
blijven voortgaan, aesthetisch genot te
schenken aan hen, die genoeg liefde hebben
voor schoonheid en poëzie, om zich de
moeite te getroosten die ook op te zoeken
in nu min of meer veranderde vormen. En
in hun oog zal Beets blijven meetellen on
der de classieke dichters van ons volk,
aldus besloot spr.
Nadat de voorzitter den spr. voor zijn
uitnemende voordracht. had bedankt had
den nog eenige huishoudelijke werkzaamhe
den plaats.
Op voorstel van de Maandelijksche Ver
gadering werd besloten om uit de renten
van het Fonds een bedrag van 200 te ver-
leenen aan de vereeniging Hofwijck tot
aankoop en onderhoud der buitenplaats
van Const. Huygens te Voorburg.
Tot bestuurslid werd in de plaats van
den aftredenden prof. dr. P. J. Blok be
noemd prof. Jr. L. Knappert, terwijl tot
bibliothecaris wer.d herbenoemd de heer L.
D. Petit.
Hierna werd de vergadering gesloten en
vereenigden het bestuur en vele leden zich
aan den gemoenschappelijken maaltijd ten
huize Prins aan het Rapenburg.
De Administratie verzoekt Copiccn voor
Advcrlcnticn vóór 12 uur te doen bezorgen.
NA DIEN TIJD is men niet zeker dat
opname in het nummer van dien dag kon
geschieden.
Dr. Dc Visser aan het woord.
Op uitnoodigdng van d© Chr..Hist. Ki©s-
voreeniging te Katwijk.oan-Zee sprak gister
avond voor een overvolle zaal dr. J. Th.
de Visser.
Nadat d© Voorzitter, de hoe-r W. v, cl.
Akker, met een kort gebed deze vergadering
te aolib uren had geopend, verkreeg dr. De
Visser het woord, ongeveer aldus
Gcaohte Vergadering!
Voor ik aan het zakelijk deel mijner rede
begin, is hot mij oen behoefte in tweeërlei op-
zicht een persoonlijk woord ie spreken. Het
eerste belieft een woord van warme hulde
aan het afgetreden lid der Tweede Karmer
voor uw district, den hoer mr. O. J. E.
Baron Van Wassenaer van Catwijok, die ge
durende do jaren, dat hij uw district verte
genwoordigde, zioh hoeft doen kennen als
een man met de meest nauwgezette plichts
betrachting* 011 stoerheid in beginsel en die ook
in dat opzicht als de vertegenwoordiger van
uw district den naam hoeft hooggehouden der
familie, die zich nimmer schaamde, den
Christel ijken standaard omhoog te heffen,
dio zich in zijn familie.betrekking tot Groen
van Prinstem* diens talentvollen, geestver
want toonde. Ik mag zeker op uw aller steun
rekenen, als ik aan B. v. W. v. C. ©en
eere-saluut breng, en hem toeweusch, dat hij
nog tal' van jaren ook in de Eerste Kaanec
die beginselen hoog mag houden. ('Applaus).
Het tweede betitft een woord van grooten
dank laan de Kies vereeniging der C..H. Unie,
die- mij candideerde, en aan de A..R. en
R..K. Kiesv., die na de uitspraak der Com
missie van liet Electoraal Aocoord unaniem
en met warmte deze candidatuur wilden steu
nen! Ik dank "do drie gecoaliseercle partijen
voor het vertrouwen en ik spreek den wensch
uit, dat haar' pogingen met een gunstigen uit
slag mogen worden bekroond.
Ik bon geeu nieuweling in het politieke
leven. Meer dan 15 jaar heb ik ,,in-een glazen
huis" gewoond; ik mag in deze cajididaat-
sfccliing een vertrouwen zien in de wijzo,
waarop ik miju beginselen heb voorgestaan.
Ik wil mijn uitgangspunt voor deze rede
ontleonen aan een manifest-je, dat dezer dagen
door een groepje van 5 d 6 personen namens
den Nat. Bond van Prot. Kiezers is uitge
geven, dat den kiezers adviseerde om waar
eon protestantsch theoloog, als dr. De Visser
opnieuw oen candidatuur dor coalitie heeft
aanvaard, in geen geval hun stem op dien
caiiuidaat uit. te brengen.
Het Proiestantsoh. beginsel heeft twee zij
den, dat van do vrijheid ©n dat van liet
positief Christelijk beginsel.
Nu is bij do coaliüo het Protesten tsoh. be
ginsel dor vrijheid volkomen veilig. Geen mo
ment, geen stemming, geen discussie is te
noemen waarbij een der gecoalisoerdo partijen
oen harer beginselen voor een geestverwant
heelt prijsgegeven, dus ook niet 't beginsel der
vrijheid. In do bruiante onderwijskwestie heb
ben de partijen der rechterzijde tegenover do
liberalen voor do vrijheid gekampt. Zijn de
partijen der linkerzijde in die mate aan het
beginsel trouw gebleven? 't Vrijheidsbeginsel
op onderwijsgebied is op enkele gunstige uit
zonderingen na eerder verzekerd dan door
hen. Do liberalen komen achteraan cn vol
gen 't spoor dat gebaand is door Groen, Kuy-
per, Sohaepman en Lobman.
Wat het tweed© punt betreft, het beginsel
van de vrijheid, toegepast op de sociale
kwestie, wordt de rechterzijde er van be
schuldigd liet beginsel van do vrijheid niet to
eeren, maar dat van don dwang. In mijn geest
hoor ik de philippica's tegen do dwangwetten
van Talma, terwijl do mannen van links,
die voor hot Staatspensioen zijn. poseeren als
de man non van de vrijheid. Dit wordt zoo
lichtelijk geloofd. Doch om verschijnselen en
beginselen in het politiek© leven op onpartij
dige wijzo te booordeelen, is het noodig zo
te bezien in hot licht der historie, in dit ge
val de geschiedenis der laatste tien jaren.
In de laatste tien jaren is in Nederland
op sociaal gebied door verschillende groepen
der linkerzijde hot Duitsche dwangstelael
aanbevolen, 't Laatste linksche ministerie, het
ministerie.Do Moester, diende bij mond© van
minister Voegens een verplichte ziekte- en
ouderdomsverzokorings.ontwerp in, dat be
helsd© het stelsel van den dwang. Was het
ministerie aangebleven, dan zou waarschijn
lijk het Noderlandsoho volk met zulk een
dwangverzekering gezegend zijn. Gaat het
dan -aan, om nu zoo tegen oud-minister
Talma te hoop te loopen als den man van
den dwang?
Op verschillende door mij aangegeven gron
den meen ik te kunnen zeggen, dat door de
mannen van Rechts ook op sociaal gebied het
Protestantsch beginsel der vrijheid is hoog
gehouden. Hot Protestantsch beginsel is niet
alleen dat der vrijheid. Reeds Groen van P.
heeft betoogd, dat micn rekening moet hou
den met het positief Christelijk beginsel.
Aan welke zijde komt het Protestantsch be-
ginsol wel het moest tot zijn recht, aan do
zijde van liuks of aart rechts?
Tot positief Christelijk beginsel reken ik,
dat do Nederl. Staat wordt beschouwd als een
Christel ij ken Staat en niet als een neutralen.
Ik stel liier tegenover elkaar Thorbeoke, den
man van het Christendom boven geloofsver
deeldheid, ©en Christendom, welks zedenleer
is afgesneden vau haar wortel en waar men
den Christus niet toegankelijk acht op het
terrein van het staatkundig leven, en Groen
vau Prins toner, die voortdurend de waarheid
predikte, dat 'Nederland is een Christelijke
Staat, die in de Schoolwet moet gewagen
van de Christelijke deugden, omdat
do stroom niet kan bestaan zonder do bron
en de vruchten niet zonder den boom. Groen
van Priusterer, die ijverde voor heiliging van
clen Sabbat.
De coalitie sohaadt dus niet aan do Proles,
fantscho beginselen en zij is noodig om weer
stand te hieden aan den machtigen stroom:
van ongeloof, die voortbruist in ons'vader
land.
Ik pleit er dan ook op, dat Katwijk ge
trouw l-'ijve aan zijn Christelijk verleden
en het Vrijdag <a.s. blijken moge, dat het
Christelijk beginsel in ©ere blijft, opdat het
ook in 's lands vergaderzaal gewaarborgd
blijft. Ik heb gezegd.
Tob het stellen van vragen gaven zich op
dr. G. C. A. van Dorp, chemieus, alhier, de
heer E. J. Iiock (S.JD. A.-P.), terwijl de
heer H. Groenewoudliberaal, wenschto te
debatteeren.
Dr. Van Dorp wensch te spr.'s meening
te weten omtrent de beweging voor PI. Keuze.
Spr. antwoordde hierop, dat hij het Volks
peil ti on nemen t had geteekend cn dus in be
ginsel zich er voor had verklaard.
Do heer Hoek vroeg: lo. waarom de heer
De Visser zioh vanavond nog zoo druk
maakte, als h ij zich zoo zeker achtte van
zijn verkiezing? 2o. hoe hij als protestant
zioh kon laten candideeren door de R.-K.
Gp do eerste vraag antwoordde spr. in 't
geheel met geen woord er van te hebben
gerept, dat hij zou worden verkozen; de twee
de vraag beantwoordde spr. met een weder
vraag. Hierop volgde van beide zijden nog
een vraag, totdai de heer Hoek er zich ten
slotte niet wist uit tc redden.
Den heer Groenenwoud had 't getroffen, dat
spr., hoezeer zijn afkeuring ging tegen een
linksoh gouvernement, met betrekking tot
't tegenwoordig Kabinet geen ander woord
heeft gesproken, dan een woord van hulde,
geen andere opmerking heeft gemaakt, dan
dat het kabinet inzake do onderwijskwestie
een koers bezeilt, waarbij lijnreoht wordt
gegaan in de riohting van vrede op onderwijs
gebied. -
Waar de heer De Visser zijn aanloop heeft
genomen met 't manifest je van 5 a 6 per
sonen uit Amsterdam, heeft hij het. zijn de
baters niet gemakkelijk gemaakt.
Inzake onderwijs wetgeving zegt de heer G.
dat de Grondwet niet die bewegingsvrijheid
biedt, die van rechts wordt begeerd. Boven
dien moet, waar het Nederlamdsche volk tot
splitsing schijnt geboren, in dit land altijd
een baud liggen, waarbij de verdraagzaamheid
gewaarborgd blijft. De heer G. behandelde
vervolgens de ouderdóms., ziekte- en invalidi
teitswetten en de raden wet, sprak nog een
enkel woord over do Zondagsheiliging en
wet op de Armenzorg en eindigde met een
warme aanbeveling van de oandidatuur-De
Jong.
De lieer De Visser beantwoordde ook op
bevredigende wijze dezen debater en beval
ten slotto zijn geestverwanten aan Vrijdag
a.s. tc stemmen volgens dc beginselen van
Baron van Wassenaer van Catwijok.
KKCÏiAIIKS,
a 40 Cei.t nor roue;.
8105 23
bestaat er geen herstellings-middel dat even
goed is als SCOTT'S Emulsion (van levertraan),
welke het bloed versterkt, eetlust opwekt,
kracht geeft aan de ledematen, gezonde longen
en krachtige spieren vormt
Voor zuigelingen die tanden krijgen, voor
kinderen die aan engelsche ziekte, bloedarmoede
of klier-aandoeningen lijden be-
velen alle doctoren aan de echte
De echte SCOTT'S Emulsion
kenbaar aan het Handelsmerk
„Visscher" op de verpakking
overtreft alle namaaksels in
zuiverheid, kracht en genees
kracht
BURGERLIJKE' STAND
VALKENBURG. Geboren: Engelina Adriana, D.
van Adxianus van der Weijden en Anna Maria
Does.
WARMOND. Overleden: Maria van der Willik.
33 j„ echtg. van F. van dor MoijJohanna Maria
Hoogstraten. 77 j.. wed. van J. A. Mclmac.
Ondertrouwd: Jacobus Straver, j.m. en Hen-,
drika Borst, jd.
FAILLISSEMENTEN.
S. van Vlissingen. te Ginniken.
N. Venn. Parfumerie Renée Louise, te 's-GtïW
vonhaffe.
n. Brouwer, to 's-Gravenhago.
P. H. 0. M. Koola. kleermaker, te 'e-Gravenhage*
N. A. Smits, te 's-Gravenhage.
W. Ritmeester, te Delft.
W. Lanshout. landbouwer, to Hazerswoudo, than*
in Amerika.
OPGAVE VAN PERSONEN, DIE ZICH
TE LEIDEN HEBBEN GEVESTIGD.
A. M- Meyerink, Koestraat 6. Machinist.
A W. E. F. M. Luyk, Breestraat 153.
M. G. J. Hopman. Kort-o Mare ló. dienstbode.
C. E. A. W. Ramakers, Haarlemmerstraat 17J.
apoth. assistente.
H. A. J- Mullor. Aead. Ziekenhuis, arts.
M. A. F. Knypers. Visohmarkt 9—10. winkeljuffr^
Jhr. A. R. Clifford Kooq van Breugel, Groenha.
venstraat 15, 1© luit.-artill.
Baron O. W". L. van Boetzolaer, Koordeind© 44,
2o luit.-inf.
Th. C. Kraan, Korto Mare 2. klerk-teleffrafist-S.-S^
N. M. Bootman en gezin, Garenmarkt 23 A. tan
bftkskervor.
L. Sijons, Hooipraoht 4 A, agent van politie.
J. Bronsdljk en gezin, Drie-Ootoberstroat 19 A4
opzichter 2e kl. rijksgeb. voor onderwijs.
T. Ottens. Hugo de Grootstraat 15, onderwijzers*
In haudwerkou.
J. G. Meorwaldt, Diaconoaeonhuls, verploegster.
E. Zwaan, RUnsbargerweg 30. dlenstbodo.
