N°. 16642
Vi ijtlas 3£> 31 ei.
MLweetlë I5ïa<I. A0. 1914.
BUITENLAND.
Albanië.
WEST-INDISCHE
Tweede Kamer.
LEIBSCH
DAGBLAD
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN.
(Vervolg).
16 Voorstel tot liet aangaan voor oen oreroonkomet
met liet Eljk inzake <lo boscliikliaarstellnig van tie
Idioten afdeeling „VoorgeoHt". ten behoeve van liet
onderwijs in de psychiatrie en de neurologu aan
de Rijks-Universiteit te Leiden. (118)
De heer Pera vraagt of belanghebbenden,
ouders en verzorgers, in dezen ook bezwa
ren kunnen maken.
Do Voorzitter antwoordt, dat de zaak al
lang aan den gang is en geen enkel be
zwaar zich heeft voorgedaan. Bovendien
wordt de dokter steeds geraadpleegd en
de betalenden kunnen, indien ze het demen
streeren der verpleegden niet wenschelijk
achten, dit beletten. Het is trouwens ook
in het belang van de wetenschap, dat het
zoo geschiedt.
De heer Roem dank den voorzitter voer
de handigheid, waarop hij deze 1800 in
de kas der gemeente heeft weten te bren
gen (Gelach).
De Voorzitter dankt op zijn beurt voor
het complimentje, dat de heer Roem hem
geeft.
17. Yorzoolt van de Leidsohe Studenten-Roeivcrce-
nigintr ..Njord" ter bekoining in. eigendom van een
gedeelte van het perceel, gemeente Oegstgoost. Kad.
bekend onder Sectio E No. 557. (116)
De heer Van der Eist zegt, dat de studen
ten eenigszins teleurgesteld zijn over den
prijs. Zij vinden 5 te duur en hadden ge
dacht, dat het wel voor 2 it 3 per Mu.
had gekund.
De heer Fischer vindt het bedrag niet te
hoog. Het is de gewone prijs voor bouw
grond.
De heer Fokker heeft een ander bezwaar
n.l. dat de gemeente nu voorgoed dezen
grond kwijt is. Hij zou den grond in erf
pacht willen geven.
De heer Fischer repliceert, dat men daar
voor geen wet kan maken, waarop de heer
Fokker antwoordt, dat dit ook niet noodig
is; die wet bestaat al sinds jaren.
Nadat de Voorzitter nog opmerkt, dat
het in erfpacht geven geen zin zou hebben
en voorts aan den heer Van der Eist te
kennen geeft, dat een prijs van 5 niet on
billijk is, wordt het voorstel zonder hoof
delijke stemming aangenomen.
18. Voorstel tot beschikbaarstelling van gelden
voot: de meerdere koeten van vernieuwing der
Driegatonbrug. (106)
De heer Hoogenboora meent, dat B. cn
W. onbillijk zijn in hun oordeel jegens
Dijkgraaf en Hoogheemraden van Rijnland
en beroept zich daarbij ook op de Algem.
Keur, waarop ook B. en W. voor hun stel
ling zich beriepen. Hij meent, dat daarvoor
art. 22 hier van toepassing is.
Rijnland was volkomen in zijn recht,
toen het de doorvaartwijdte nader bepaalde
en daarvan de vergunning deed afhangen.
De eisch komt geheel overeen met die,
welke Rijnland in andere voorafgaande ge
vallen heeft gesteld. Rijnland zou zijn be
langen schromelijk hebben verwaarloosd als
het anders bad gehandeld.
Hij meent ten slotte, dat B. en W. het der
vereenigde vergadering niet gemakkelijk
hebben gemaakt om nu nog een subsidie
van 1500 te verleenen.
GeroepDat moet er nog bij komen
De heer Reimeringer zal niet ingaan op
de argumenten van den heer Hoogen-
boom, doch hij veroordeelt, wat Rijnland
deed, en meent, dat men niet moet toege
ven, doch recht zoeken bij Ged. Staten.
De heer Van der Pot zou ook denken,
dat, wanneer kan aangetoond worden, dat
het Waterschap zulk een irrationeel 'ge
bruik gemaakt heeft van zijn bevoegdheid
als B. en W. voorstellen, dat men dan zich
moet beroepen op liet oordeel van Ged.
Staten.
Maar hij is het in dezen niet- met B. en W.
en den heer Reimeringer eens. Rijnland is
volgens hem niet onbillijk geweest, wat hij
zeer uitvoerig aantoont, do argumenten
van B. en W. bestrijdende.
Historisch is de vrije doorstrooming van
het water ten behoeve der polders van
meer belang dan de verkeersmiddelen te
land. Wat deze kwestie aangaat, daarbij
hebben B. en W. z. i. do grens verkeerd
getrokkon.
Geldt het hier vernieuwing of her
stelling. Hij beredeneert, dat het hier fei
telijk een nieuwe brug geldt en is dit zoo,
dan kan men Rijnland niets onbillijks ver
wijten.
Ook in de onderdeelen van het betoog
van B. en W. ontdekt hij leemten, waaruit
dan zou moeten blijken, dat Rijnland vol
komen en regie is geweest.
Vóór dat de gemeente met haar plannen
kwam, kon Rijnland geen beslissing ne
men.
Zelfs toen de vergunning van de provin
cie kwam, kon Rijnland niet een andere
beslissing nemen.
Hij vreest, dat hij den schijn op zich laadt,
dat hij voor Rijnland ccn pleidooi houdt
evenals zijn buurman, dc heer Hoogen
boom.
Geroep: juist.
Hij zegt, dat hij zoo objectief mogelijk
do zaak heeft beschouwd, vandaar dat hij
met den heer Reimeringer voor een be
roep op God. Staten is.
He heer Carpentier Alting staat geheel
<>p het standpunt van B. en W, Hij meent,
dat 't hier de vraag is, niet. of wij krachtens
do wet gelijk hebben, maar of het billijk
wat Rijnland heeft gedaan tegenover de
gemeente. En dat ontkent hij ten stellig
ste, wat do heeren H. en Van der P. heb
ben aangevoerd, ging dus langs de eigenlijke
kwestie heen. Formeel moge, Rijnland
gelijk hebben, billijkerwijze allerminst.
Indien Rijnland dadelijk na het verzoek
van Vilders gezegd haddenk cr wel aan,
als later de brug vernieuwd moet worden,
dat zij u zooveel meer zal kosten, want
wij willen, dat het profiel zooveel broe
der zal gemaakt, worden, dan hadden B.
cn W. daarnaar kunnen handelen.
Hooger beroep zal hier eohter voor de
gemeente niet ba-ten, omdat de zaak wet
telijk in orde is. De gemeente zal de meer
dere kosten moeten dragen. Zij is dus de
minste van do partij, maar zij heeft de
mooiste rol.
(Hartelijke tcekoncn van instemming van
den Raad.) E>e heer Pera sluit zich hierbij
aan. Hij vond de houding van Rijnland
dunnetjes".
De héér v. d. Pot repliceert nog en houdt
vol, dat hij objectief de zaak heeft bekeken.
Nadat de voorzitter zich nog bij den heer
Alting heeft aangesloten en diens woor
den onderstreept, wordt het voorst-el aan
genomen.
19. Verzoek van <len Als. Ned. Wiel rijderabond.
Toeristenbond voor Nederland, om alsnog te be
sluiten tot vernieuwing van dc verharding van deu
Lagen Rijndijk tusscheu de Zijlpoortsbrug cn do
ypanjaardsbrug over de volle breedte. (108)
Dc lieer Room zou a-llecn een rijwiel
pad van 60 c. M. willen maken. Hij meent,
dat dit voldoende geacht kari worden. Naai
hij geinformeerd heeft, zou de Ncd. Wielrij-
dersbond f 150 daartoe willen bijdragen,
misschien wel f 300.
De heer Hoogenboom aelit de verlegging
van de klinker- cn ourfchekoicn, die veel
geld kosten zal, ook niet goed. Men zou
het beste naar Leiderdorp vcrplaat-sen en
het mindere voor zichzelve houden.
De heer Fischer meent, dat een rijwiel
pad niet veel zal geven en wij voldoen,
zooals is voorgesteld, behoorlijk aan onzt»
verplichtingen.
Nadat dc heeren Fokker, Roem en de
Voorzitter nog hebben gesproken, wordt dit
voorstel aangenomen.
20. Verzoek van do Vereeniging tot Bevordering
der Bouwkunst in zake de goedkeuring der gevels
van op 'te richten gobóuwen en do instelling van
«on-z g. Schoonheidscommissie. (109)
De heer Roem kan zich wel vereenigen
met het praeadvies inzake Schoonheidscom
missie. Daarvan heeft men in Amsterdam
niet veel pleizier beleefd.
Wel heeft hij (bezwaar tegen het praead
vies voor zooverre gemeenteambtenaren
advies aan particulieren zullen kunnen ge
ven. Dit zal aanleiding geven, dat zij teeke-
ningen en plannen maken of wijzigen.
Daarvoor zijn gemeenteambtenaren er
niet.
De heer Carpentier Alting wijst op de vele
gevels die het stadsschoon ontsieren, doch
zou wenschen dat men de commissie voor de
strafverordering uitnoodigde een verorde
ning te maken waarin wordt bepaald, dat
men ook met betrekking tot het architecto
nisch schoon vergunning van B. en W. moet
hebben.
De heer Van der Eist meent ook dat er
noodig iets gedaan moet worden. Hij vindt
dat verschillende gevels veel uit het oogpunt
van schoonheid te wenschen overlaten en
wijst o. a. op den gevel vaD het nieuwe ge
deelte va-n het Stadhuis.
Hij wil het echter wel eens met het voor
stel van B. en W. pfobeeren.
De heer Van der Pot- sluit zich daarbij aan
én wijst er op, dat behalve Laren ook Leeu
warden reeds ons is voorgegaan.
De heer Hoogenboom sluit zich bij den
heer Roem aan en zou dit gedeelte van
het voorstel willen doen vervallen.
De heer Botermans merkt op, dat het
hier een portemonnaie-kwestic is. Het bou
wen is evenwel reeds duur. Laat men dan
maar een verordening maken waarbij het
bouwen geheel wordt verboden.
De Voorzitter is dit woord van den heer
Botermans het moest sympathiek. Men
moet hier het bouwen niet te veel aan ban
den leggen. Bovendien, wat de een schoon
noemt, vindt een ander leelijk. Waar is
de maatstaf
De heer Roem zou wel eens willen weten,
hoe de heer Korevaar er over denkt, dat
gemeente-ambtenaren in dezen particulie
ren moeten adviseeren.
De heer Korovaar vreest daarvan aller
minst schade voor de gemeento.
Do heer Hoogenboom dient een voorstel
in om het laatste gedeelte van het voorstel
te doen vervallen.
De Voorzitter zegt, dat dit niet noodig
is. Men kan, als men wil, tegen het ge-
heele voorstel stemmen.
Dit wordt nu in stemming gebracht en
aangenomen met 22 tegen 4 stemmen. Tegen
stemden de heeren Roem, Hoogenboom,
Van der Pot en De Boer. De Raad gaat
hierop over tot een zitting met gesloten
deuren.
Na heropening komt aan de orde
21. Vaststelling van liet Kohier der plaatselijke
directe belasting, dienst 1914. (117)
Zonder discussie en hoofdelijke stemming
aangenomen.
Bij de rondvraag vroeg niemand het
woord.
De vergadering werd daarop gesloten.
Dc Opstand.
't Is toch een frisschc boel in Albanië
Italië behoort tot een der landen, -die al 't
mogelijke gedaan hebben om Wilhelm von
Wied op den troon te brengen en nu hij er
eenmaal zit, zijn het volgens de Oostenrijk-
sche bladen Italianen, die met Essad pasja
hebben saamgewerkt om een omwenteling
tot stand te brengen. Van diplomatieke
zijde zou -dit zelfs bevestigd zijn. De offi-
cieele politiek blijft er buiten, maar het
feit, dat Italianen zoo iets uit/voeren is toch
wel opmerkelijk genoeg.
Do „Tanin", hert bekende Turksohe blad,
schrijft dat de opstand der Mohammedanen
reed3 lang voorbereid was. Een Albanees
uit Koemanowo, Aarif Hikmet, was er de
ziel van. In den Balkanoorlog had hij aan
Turksche zijde gevochten, doch de Serviërs
namen hem gevangen.. Om onbekende re-
don werd hij vrijgelaten en in Konstantino-
pel vermoedt men thans, dat Aarif in over
leg met de Servische regeering, gehandeld,
heeft.
Hersteld is de rust nog niet geheel, al
is thans, voor zoover uit de berichten mag
worden geoordeeld, het e-rgste voorbij.
De opstandelingen hebben zich bij de ri
vier Skoembi verzameld, om daar A^is
pasja, die met der regeering trouw geble
ven Albaneezen tegen hen oprukt, het hoofd
te bieden.
Dientengevolge heeft de internationale
commissie van toezicht te Kawaja geen en
kelen leider, behalve den moefti, aangetrof
fen.
Te Weenen verneemt men uit Durazzo,
dat de onderhandelingen van de commissie
van toezicht met de opstandelingen te Ka
waja in zooverre geslaagd zijn dat de op
standelingen zich bereid hebben verklaard
met de beloften der commissie genoegen te
nemen. Voor zij echter dc wapenen neer
leggen, wenschen zij overleg te plegen met
de vertegenwoordigers van de andere stre
ken, die bij de beweging betrokken zijn.
De cómmissio heeftkunnen vaststellen,
dat alleen een mlpdcTheid van geestdrij
vers een mohammedaa-nsch vorst of herstel
der Turksche heerschappij verlangt. De
aanwezigheid der commissie heeft zoowel te
Kawaja als te Tirana de opwinding doen
bedaren. Do godsdienstige hoofden te Ti
rana hebben de bemoeiingen der commissie
gesteund met hun invloed.
Aan de onderhandelingen tusschen de
leiders der beweging in de onderscheidene
streken zal ook de commissie deelnemen.
De besprekingen beginnen de volgende
week.
Dc Ncderlandsclie officieren.
Dr. Dillon, de man van de „Daily
Tel." is opnieuw een aanval begonnen op
de Nederlandsche officieren. Men herinnert
zich nog, wat we een paar dagen geleden
daaromtrent meedeelden, 't Is een lang
telegram dat het Engelsche blad van Dil
lon heeft ontvangen en 't is weer als de
vorige maalde Nederlandsche officieren
hebben de zaken verkeerd aangepakt.
Hij schrijft wederom de mislukkingen bij
het sterk en eendrachtig maken van Al
banië toe aan de grenzenlooze macht, aan
onze officieren verleend, niettegenstaan
de zij onbekend waren met de bevolking
zoowel als met de taal des lands en ont
kent, dab zij en de bewoners van Albanië
elkander wederkeerig begrijpen en waar-
deeren.
Dillon verklaart verder, dat Essad pas
ja den vorst niet verraden heeft, maar in
zijn ijver, om hem te dienen, strenge
maatregelen tegen de weerspannige re-
cruton te Schialc en Tirana nam. Hij deed
voorts niets dan zijn partij organiseeren,
maar zijn tegenstanders waren de Neder-
landsohe officieren, die verstoord waren
over zijn verloochening van hun makker,
majoor Thomson, toen deze op eigen gezag
met do Epiroten ging onderhandelen.
Wie in waarheid de bewerkers zijn van
den coup tegen Essad pasja is nog niet hel
der, aldus Dillon. Op het verzoek, om de
zaak gerechtelijk to doen onderzoeken, ge
daan door Nogga en eenige andore collega's
van Essad pasja, is geen acht geslagen,
maar Dillon acht het veelbeteekenend, dat
Essad's persoonlijke vijand, majoor SIuijs,
verkozen had, de ontwapening te eisohen
van het gevolg van den in ongenade geval
len minister. Essad pasja verzocht zijn vol
gelingen, hun wapens in te leveren, opende
toen het venster zijner woning en vroeg,
wie hun dit eigenlijk bevolen had. Toen hij
daarop ten antwoord ontving„Majoor
Sluijs", hernam Essad„Ik stel goen ver
trouwen in dien man", waarop zijn mannen
hun wapens weder opnamen.
Een later telegram van Dillon meldt, dat
majoor Sluijs „zijn verdiende loon heeft
gekregen", en Albanië heeft verlaten, on
getwijfeld voor goed. De opstand is nog
niet dood, cn de insurgenten, ofschoon zij
niet agressief optreden, houden nog steeds
Schiak, Kavaja en Tirana in bezit. De
Turksche vlag wappert in verscheidene ste
den en dorpen in het binnenland.
De feiten zijn hier niet met Dillon. Wan
neer hij spreekt van Essad's toewijding
voor den vorst, dan vergeet hij de geschie
denis met de postzegeltjes en in zijn aanval
op Thomson verzwijgt hij dat deze gemach
tigd was zelfstandig op te treden en dat
deze toen reeds deed, wat naderhand de
controle-commissie herhaalde, wijl zij 't den
eenigen juisten weg achtte.
KORTE BERICHTEN.
De geruchten, dat keizer Wilhelm on
gesteld zou zijn, worden officieus tegenge
sproken.
Het huwelijk an dr. Alexander, de
man, die er in geslaagd was onder den
naam Thorraann onder-burgemeester van
Köslin te worden is nietig verklaard. Z'n
vrouw wilde met. zoo'n bedrieger niet lan
ger samen leven.
Te Lyon is aan den vooravond van
den dag, dat Poincaré de stad zou bezoeken,
een dertigjarig anarchist, Péchout ge
naamd, aangehouden. Hij had een born
bij zich cn in zijn woning werden nog een
paar van die gevaarlijke dingetjes gevon
den.
Dit voorjaar staat in het teeken der
spionageThans komt weer bericht uit
Reims van de arrestatie van een jeugdig
Corsikaan, onder verdenking van spionage.
De man zocht zijn vrienden vooral onder
de onderofficieren, behoorende bij do
luchtvaartafdecling. Ook bezocht hij dik
wijls het kamp van Chalons.
De Eifeltoren te Parijs zal weer eens
worden geverfd. Dat kost maar oven 100,000
franc. Vijftig man zullen er drie. maanden
mee bezig zijn. Dertig duizend kilogram
verf gaat er mee heen. 't Is geen kleinig
heidje
Het geld voor de verdediging van Ul
ster blijft Sir Edward Carson toestroomen.
Een dame te Melbourne zond hem 1000
toe, en daarna kwam cr nog een telegram
uit Melbourne dat anderen £500 hadden
verzameld en afgezonden en er reeds 150,000
namen op een verzookschrift togen home
rule bijeen waren. „Ons hart is bij Ulster",
vervolgde het telegram. „Neem kalm een
verdedigende houding aan, wacht rustig cn
vol vertrouwen aanval af."
Do „Times" constateert met groot
leedwezen dat de oproep om bijdragen
voor de instandhouding van het slagveld
van Waterloo tot dusverre geen voldoen
den uitslag heeft opgeleverd. Van dc som
die gevraagd werd, 10,000, is nog maar
4300 bijeen.
Mevrouw Pankhurst is weer vrijgela
ten. Oorzaak natuurlijk het weigeren van
voedsel. Voor do zooveelste maal was haar
toestand weer bedenkelijk. Over een paar
dagen zal zc dus wel weer een nieuwe wan
daad "verrichten.
De Londensche bouwvakarbeiders heb
ben de voorstellen der patroons verworpen.
Wanneer nu de algemeene uitsluiting, waar
mee gedreigd werd, zal worden afgekon
digd, komen in Engeland 500,000 mnn zon
der werk.
Het testament van Frans Kossuth is
in drie stukken gescheurd gevonden. Bij het
ingestelde onderzoek heeft een bediende
van Kossuth meegedeeld dat zijn meester,
toen deze reeds in den doodstrijd lag, hem
bevolen heeft het testament te vernieti
gen. Hij had het toen versoheurd, maar
de stukken niet weggedaan, omdat hij dacht
dat Kossuth niet. meer toerekenbaar kon
worden geacht.
Rusland heeft drie reserve-lichtingen
d. i. één millioen man voor zes weken onder
de wapens. In Weenen heeft deze mobilisa
tie grooten schrik veroorzaakt. Men meent,
dat de bedoeling slechts is Oostenrijk
schrik aan te jagen.
Naar het St.-Petersburgsoke Telegr.-
agentscliap uit R.ipin, in het gouvernement
Plosk, meldt, zijn twee Duitsche officieren
in oen vliegtuig bij Ripin geland. De offi
cieren zijn in hechtenis genomen; hun vlieg
tuig, bij het pa-sseeren der grens beschoten,
bleek "beschadigd.
Bij de Spaansche Kamer is een wets
ontwerp ingediend om het leger in vredes
tijd op 128.763 man te brengen. De regee
ring wil dan ook nog worden gemachtigd
om, zoo ze dit noodig acht, dit cijfer te ver-
hoogen.
In de wandelgangen van bet gebouw
der Spaansche Kamer zijn twee afgevaar
digden, Soriano en Antonio Maura, de zoon
van den vroegeren premier, slaags geraakt.
Maura gaf Soriano eenige stevige tikken
in zijn gelaat, zoodat dit geheel met bloed
beloopen was.
Ex-president Roosevelt, is te Washing
ton terug. Hij heeft met Wilson geconfe
reerd. Ook met vclo politieke vrienden
heeft hij een samenkomst gehad, waar ge
sproken over de aanstaande verkiezings
campagne, want men acht 't reeds zeker,
dat Roosevelt weer candidaat zal worden.
In New-York heersoht een geweldige
hitte. Reeds zijn vele personen als slacht
offers van do ondragelijke temperatuur ge
vallen.
De regeering der Vereenigde Staten
heeft president. Benarides van Peru als zoo
danig erkend.
In Britsch Guyana is aan do zuidgrens
een nieuw goudveld ontdekt..
CHOCOLADE EN CACAO
met natuurlijKen Cacaosmaak
West-Indische [mport Co
Heerengr*. 455 Amsterdam
Zitting van gisteren.
Stuwadoorswot.
De Minister van Landbouw, N ij-
verheid en Handel, de sprekers be
antwoordend, constateerde, dat zoo alge
meen zijn aangetoond de wantoestanden van
het stuwadoorsbedrijf, ten aanzien van do
arbeidstijden, loondieverij, Zondagsarheid,
gebrek aan veiligheidsmaatregelen, enz., dat
hij daaraan niets naders heeft toe te voegen
en zich dus kan beperken tot bespreking
van het verschil tusschen het ontwerp-Tal-
ma en het ctoor spr. gewijzigde ontwerp.
Tegenover den heer Lohman begon de
Minister in dit verband met allereerst to
verklaren, dat hij, bij de wijzigingen, die
hij in het ontwerp bracht, zich door geen
enkelen drang, speciaal van vrij-liberale
zijde, heeft- laten leiden, omdat cr geen
drang, welke ook, op hem is uitgeoefend.
Vallen die wijzigingen zoo in den smaak der
vrij-liberalen. dan zou dat hoogstens bewij
zen, dat spreker in practische zaken niet zoo
ver afstaat vam de vrij-liberale politici. En
dat vindt spr. hoegenaamd geen schande.
Intusschen constateerde spreker, dat wat
het doel van het ontwerp aangaat, er niet
het minste verschil bestaat tusschen zijn ge
wijzigd ontwerp en het ontworp-Talma. Ook
in do regeling van de werktijden kwam geen
verandering. Een kleine wijziging kwam in
de regeling van den Zondagsarbeid, maar
spreker kan verklaren, dat Zondagsarbeid
niet dan in besliste noodzakelijkheid zal
worden toegelaten. Ten aanzien van de ar
beidstijden zal de noodige voorzichtigheid en
geleidelijkheid worden betracht. Evenzeer
meent spreker, dat gezorgd moet worden,
dat het bedongen loon ten volle wordt uit
betaald. Al het bovenstaande behoort tot
het doel der wet en kan hij ten volle onder
schrijven het standrumt, door minister Tal
ma ingenomen. Alleen met de middelen,
waarmede minister Talma dat doel trachtte
to bereiken, was spr. het niet eens in ver
schillende opzichten. En dit geldt in do
eerste plaats het stelsel van toelating van
dó stuwadoorsondernemingen tot de uitoefe
ning van het bedrijf. Zooals die toelating
in het oorspronkelijke ontwerp geregeld
was, werd de vrijheid van het bedrijf opge
heven.
Tegen elke poging, om dit stelsel weer in.
de wet te brengen, zal de Minister zich dan
ook verzetten, want het gaat niet aan een
onderneming voor te schrijven aan eenige
autoriteit toelating te vragen om een bedrijf
uit te oefenen.
Het tweede middel van den heer Talma,
om het doel der wet te bereiken, de uitvoe
ring van het arbeiclsboekje, kon de Minister
evenmin op urincipieele gronden aanvaar
den, omdat dit boekje minder beoogde con-
tróle-uitoefening op de beschermende be
palingen der wet, dan wel een begin van
wettelijke regeling van het stuwadoorsbe
drijf zelf, hetgeen niet de bedoeling is van
de onderhavige wet, die alleen arbeiders-
bescherming beoogt. Bovendien bestaan er
ernstige practische bezwaren tegen de ar-
beidsboekjes.
De kwestie hoe dan wel controle kan wor
den uitgeoefend, zal spr. meer in het bijzon
der bij het artikelsgewijze behandeling van
het ontwerp bespreken. Maar één zaak wil
hij thans reeds wel zeggen, dat die con
trole, mèt of zonder boekjes, niets zal uit
werken, als er niet een flinke arbeiders
organisatie in het havenbedrijf tot stand
komt.
Hierna verdedigde de Minister zijn stand
punt, om bepaling van een minimum-loon
voor Zondagsarbeid niet in de wet op te ne
men. Spr. is tegen eiken onnoodigen Zon
dagsarbeid en wil Zondagsrust bevorderen
waar mogelijk. Doch zoolang in eenig be
drijf, in casu het stuwadoorsbedrijf, Zon
dagsarbeid onvermijdelijk blijkt, gaat het
niet aan minima-looncn in de wet op te ne
men voor dien Zondagsarbeid cn vertrouwt
spreker, dat de arbeiders zelf in staat zul
len blijken voor dergelijken buitengewonen
arbeid hoog loon te bedingen
Aan de door den heer Spiekman zoo ge
wraakte reserve van personeel, kan evenmin
door de wet een einde gemaakt worden.
Aan zulke en andere toestanden kan op
geen betere wijze een eind komen dan door
een goed geregelde arbeidsbemiddeling. En
als de Minister, tijdens zijn ministerschap,
iets kan doen om een betere arbeidsbemid
deling tot stand te brengen, zal hij dit
gaarne doen.
Verder verdedigt de Minister het overla
ten van verschillende zaken aan maatrege
len van bestuur, verzekerende hij echter,
dat geen bestuursmaatregel zal worden in
gevoerd zonder dat alle daarbij betrokken
belanghebbenden, werkgeters zoowel als
werknemers, in de gelegenheid zullen ge
steld zijn van hun opinie te doen blijken
Spreker teekende in dit verband protest
aan tegen de uitlating van den heer Nier-
strasz, dat hij, wat betreft de uitvoering
van die maatregelen van bestuur, wel ver
trouwen stelde in den Minister, maar min
der gerust was ten opzichte van de wisse
lende inzichten der ambtenaren. Deze laat-
sten staan geheel buiten debat; alleen en
uitsluitend de Minister blijft de verant
woordelijke persoon. Ten slotte protesteert
spreker nog tegen een uitlating van den
heer Schaper, dat onze rechterlijke macht
voortdurend sabotage zou plegen aan ar-
beiderswetten.
