N«, 16586.
Zaterdag 31 Maart.
Derde Blad. A°. 1914.
Buitenlandseh Overzieht.
De zaak-Rochette.
De Aanstaande Verloving aan het
Russische Hof.
LEIDSCH
DAGBLAD
Onder dc telegrammen van gisteren
[hebben we het gekeele verhoor voor de
Commissie van den ex-minister Monis
fegeven. De commissie is nog verder ge-
omen met de behandeling dezer ge-
Iruchtmakende zaak, die door den moord
aanslag op Calmellc weer eensklaps naar
sr.oren is gekomen.
3auïès, voorzitter van de parlementaire
enquête-commissie in de
l zaak-Rochette.
Verhoor Cailiaux.
De tweede die gehoord werd, was de
ioud-minister Cailiaux. Deze deelde, na
over de bezoeken, die hij van Dumcsnil
ien den advocaat van Roehetto had ont
vangen, te hebben gesproken, mede, dat
[hij daarna Monis m de zaak had ge
mengd. Deze beloofde er met den pro
cureur-generaal over te zullen spreken.
Cailiaux was zeer verbaasd, dat eenige
maanden later Barthou hem sprak over
pressie, door Monis op Fabre geoefend.
Hij snrak er met Fabre over, die zeido
Van Briand last te hebben ontvangen,
niet clê gelieele waarheid voor de eerste
Commissie van onderzoek te zeggen. Op
,14 Januari verzocht Cailiaux aan Fabre
tiadere ophelderingen. Deze deelde hem
toen meae, nooit cenig proces-verbaal
,van het gebeurde te hebben opgemaakt
(en erkende, dat Cailiaux geheel buiten
Ide zaak stond.
Procnrenr-Qeneraal
ï'aliro verhoord.
In de middagzitting der commissie
Van onderzoek heeft de procureur-gene
taal Fabre verklaard, dat het document,
(door hem opgesteld over zijn onderhoud
met Monis, in allen deelo juist is. Ver
ifier heeft hij aangetoond, dat hij van
'Monis een brief heeft ontvangen, waarin
(deze hem verzocht, de behandeling der
strafzaak tegen Rochette uit te stellen.
Fabre verklaart verder, dat hij de nota
[heelt opgesteld na zijn tweede onderhoud
met Monis, wien hij toen mededeelde,
(dat. ziin lastgeving ten uitvoer was ge
legd. Eerst in 1912 heeft h\j esn kopie
Van de nota gemaakt.
Bij zijn onderhoud met Bidault de
risle, den president van het hof, heeft
Fabre een beroep gedaan on diens ge
degenheid en gezegd, dat nij in een
moeilijk parket Kwam, als de president
Jiet uitstel weigerde.
Fabre voegt daaraan toe, dat de ver
klaringen, dezer dapen door Bidault af
gelegd, moesten strekken om liem (Fabre)
ïe dekken.
Fabre ontkent tegen Cailiaux te hebben
gezegd, dat men hem had verzocht, voor
ae eerste commissie van onderzoek niet
(de volle waarheid te zeggen. Ilij herhaalt
(dan, dat Monis hem uitstel der zaak
jieeft gelast.
Hij heeft Cailiaux meegedeeld, dat deze
Openbaarmaking zijner nota niet behoef-
(de te duchten, omdat hij dacht, dat de
bota niet meer bestond.
Fabre betoogt dat er legen hem ver-
Iraad is gepleegd. Zonder dat zou do
Zaak-Rochette nooit weer zijn opgera
keld
Als hij een vingerwijzing had gekregen,
Zou liij, zoo noodig, zeil Rochette heb
ben doen aanhouden.
Haar Bidault de l'Isle, president van
[het hof, verklaart heeft Fabre hem mee
gedeeld, dat Monis het beter vond, de
Behandeling der zaak-Rochette uit te stel
len tot een tijdstip, dat de ontroering er
ovei wat bedaara zou zijn. Daar zoowel
(do procureur-generaal aLs de advocaat
Van Rochette uitstel vroegen, is dat ver
leend. Bidault heeft echter geen bevel
gekregen tot verdaging. Fabre heeft geen
beroep gedaan op zijn genegenheid. Ge
tuige dacht niet, dat hij, door verdaging
fler zaak toe te staan, incorrect handelde.
Daarop werd de zitting, die van half-
ilien tot twaalf en van half drie tot half
zeven geduurd had, verdaagd.
Zonclcr «enige stoornis
"BEGRAFENIS heeft gisteren de bcgra-
CALMETTE. fenis van Galmotte, den
vermoorden hoofdredac
teur van de Figaro" plaats gehad. De uit
vaartdienst werd gehouden in een nieuwe
kerk in de voorname wijk achter het Bare
Monceau.
De berk, die van binnen en van buiten ver-
eierd was met zwarte en zilveren draperieën,
Mr. LaborS,
de uit de Dreyfuszaak bekende rechtkun-
digo, die de verdediging van
mevrouw Cailiaux op zich
heeft genomen.
was tegen 12 uur reeds vol met de fine fleur
van do Parijsche artistieke, politieke en fi-
nancieelen wereld. Men zag er tal van oca-
démiciens, journalisten, schrijvers, bankiers,
acteurs on politieke personen. Onder de
laatst en trok vooral Briand de aandacht. De
oud-president Loubet kwam na de kerkelijke
plechtigheid om den tocht naar het kerkiüof
mede te maken.
Onder geweldige storm- en regenvlagen
werd de stoet opgesteld en begaf men zich
omstreeks 2 uur op weg. Onnoemelijk groot
was het aantal kransen van alle mogelijke
corporaties en particuliere personen. Dien
geweldige zilveren lauwerkrans van twee
meter middellijn, afkomstig van de Porij-
selie persvereeniging, met in het midden een
marmëïen plaat, waarop de woorden: ,,A
Gaston Cainiette, victime de son courage
trok in 't bijzonder de aandacht. Zes groote
wagens werden met kransen vol gelegd, ter
wijl ook de lijkwagen zelf nog onder bloemen
sohuii gang.
De menigte in den omtrek van de kerk was
zeer talrijk, maar onthield zich, voor zoover
men kon waarnemen van eenige manifesta
tie.
Na de begrafenis werd iemand, die „Leve
Cailiaux" had geroepen, door oamelots du
roy aangevallen, mishandeld en met een re
volverschot gewond. Politie kwam tussahen-
beiden, waarbij van de sabel werd gebruik
gemaakt. Eon geveolit volgde.
Verschillende betoogers zijn gewond in dit
geveolit. Twee inspecteurs zijn ernstig ge
kwetst en veertien personen zijn in hechtenis
genomen. De bende trok naar de Place cte
la République met Daudet-, bestuurd*- r van
de royalistische vereeniging „Action fran
cais©" aan het hoofd.
De betoogers begaven zich daarna naar het
gebouw van de „Action fran$aise" en ver
spreidden zich van daar in verschillende
richtingen.
In Zweden heeft
GERUCHTEN al een paar maal
TROONSAFSTAND het gerucht geloo-
KONING GUSTAAF. pen dat koning
Gustaaf van plan
is, afstand te doen van de regeering, wan
neer de liberalen bij de aanstaande ver
kiezingen de overwinning behalen. De
^Radicale „Dagens Nyhctcr" te Stock
holm, het blad van den vroegeren minis
ter-president Staaft, deelt mee, dat dit
gerucht thans weer op verschillende ver
kiezingsmeetings loopt. Zelfs is er nu een
uitbreiding aan gegeven, want do kroon
prins zou eenzelfde besluit hebben geno
men. Ook hij zou er niet aan denken de
kroon te aanvaarden, wanneer niet de
liberalen geslagen werden. Van den
troonsafstand des konings is reeds meer
malen sprake geweest en wanneer het thans
weer opduikt, moet het enkel beschouwd;
worden als een middel om den kiezers, die
hun stem op de oppositic-candidaten wil
len uitbrengen, schrik aan to jagen. Te
meer komt dit uit, waar men durft te be
weren, dat ook de prins de regecring niet
zou willen aanvaarden. De geruchten, die
hierop betrekking hebben, zijn ongetwij
feld van allen grond ontbloot. Zou koning
Gustaaf werkelijk het besluit nemen om
afstand van de regeering te doen, dan zou
dit in de eerste plaats een gevolg zijn van
de ongesteldheid, waaraan de koning voort
durend lijdende is en die hem ook gedwon
gen heeft zijn reis naar het Noorden van
Zweden te onderbreken cn naar Stock
holm terug te keeren.
In ons land zijn de
MARKETENSTERS marketen steils reeds
AFGESCHAFT. lang afgeschaft en
nu zal men binnen
kort in Frankrijk ook vergeefs naar een
„regimentsmoedcr" zoeken. De minister
van oorlog heeft meegedeeld dat de dames
uit de sterkte zullen verdwijnen. Reeds
de laatste jaren werden zij gemist, als de
troepen voor grooto oefeningen uitrukten,
maar men meende, dat zij bij mobilisatie
toch weder zouden meetrekken.
Met deze, zij het ook noodzakelijk ge
worden, moderniseering is uit het Fran-
sche militaire leven een eigenaardige fi
guur verdwenen.
In de Grande Armée van Napoleon be
vonden zich velen dier dappere, moedige
vrouwen, die steeds bereid waren haar
„kinderen" te volgen, waar het gevaar
het grootste wras.
Het „Hbld." herinnert bij de vermel
ding Van dit bericht nog aan eenige dier
dapperen.
Vooral gedurende de gruwelijke .gue
rilla in Spanje en den terugtocht uit Rus
land, hebben de Fransche marketensters
zich als ware heldinnen gedragen.
Zoo vermelden de regiments-analen den
naam van Katherina Rahmer uit den Eleas,
wier vader op het slagveld bleef en wier
moeder in den slag bij Fleurus sneuvelde.
Als kind van elf jaar bleef zij achter en
volgde het regiment, dat haar als pleeg
kind aannam. Met de garde maakte zij alle
groote veldslagen van Napoleon mede.
Voor Saragossa en in den slag bij Wagram
werd zij gewond. Bij 'den terugkeer uit
Rusland werd zij tot viermaal toe ge
kwetst, doch ontsnapte als door en won
der aan den dood.
Een andere marketen-ster. die levend uit
Rusland terugkwam, Maric Tête-de-Bois,
viel bij Waterloo. Zij had 17 veldtochten
meegemaakt en was herhaaldelijk in het
vuur geweest. Zij was getrouwd met een
grenadier, die bij Montmirail eneuvelde
haar zoon was reeds op 10-jarigen leeftijd
tamboer. Zij werd door een kogel in het ge
zicht getroffen, terwijl zij stond in een
dier laatste carré's van de pude garde,
onder wier dekking Napoleon het slagveld
van Waterloo verliet. Met den kreet „leve
Frankrijk" viel zij neder.
KORTE UEB1CUTËN.
De koning van België houdt zich bezig
met plannen tot oprichting van een hof-
schouwburg te Laeken.
Verschillende mogendheden zullen bij
de Duitsche regeering pogingen in het
werk stellen voor haar landgenooten vrij
stelling te verkrijgen van de buitenge
wone heffing op het vermogen ten gunste
der landsverdediging.
De rechtbank te Duisburg heeft den
bestuurder van een auto, die op een dag
dat dé straten vuil waren, zoo hard had ge
reden, dat voorbijgangers en huizen met
modder bespat werden, tot een geldboete
veroordeeld. Het vonnis overwoog, dat de
bestuurder door langzaam te rijden, had
kunnen vermijden, dat het slijk in het rond
v'loog. Het hof te Dresden - heeft onlangs al
een dergelijke beslissing getroffen.
To Munster overleed de Kommerziemat
Piepmeyer. Aan de stad vermaakte hij vier
milloen mark voor een gesticht voor gebrek-
kigen uit Westfalen. Friedrich Prinz, een
Augsburgsch fabrikant lie^ zijn vermogen
van twee millioen mark aan zijn geboorte
stad na voor verfraaiingen.
De Saksische Tweede Kamer heeft een
voorstel der conservatieven, om den sta
tionsverkoop van het „Bcrl. Tageblatt" in
Saksen te verbieden, verworpen.
Het bekende militaire vliegkamp te
Villacoublay is gedeeltelijk door een or
kaan verwoest.
Ér is versterking der infanterie in
Ulster aangekomen. Twee oorlogsschepen
hebben in de baai van Dublin het anker
uitgeworpen. Dé spanning wordt groo-
ter.
Lord Wemyss, een 96-jarig heer, ver
telt in een ingezonden stuk in de „Times"
men weet-, dat dc prijs per nummer verlaagd
is, dat hij vanaf zijn schoolgaan te Eton
dit blad gelezen heeft. Een "vermeldenswaar
dig feit voorwaar.
Minister Churchill's stoutmoedige
vluchten hebben mejuffrouw Hozier, zijn
schoonzuster, blijkbaar tot navolging ge
prikkeld. Met Hamel heeft zij in een vlieg
tuig geduikeld.
Het spionnageproces te Weenen tegen
de negen Russen is geëindigd. Twee be
klaagden zijn vrijgesproken. Do overigen
kregen vele jaren gevangenisstraf.
Essad pasja heeft voorgesteld in den
ministerraad 25000 man op voet van oor
log te brengen en met dat leger Epirus te
bezetten. Neemt men het voorstel niet aan,
dan zal hij heengaan.
Naar de correspondent van het „Berl.
Tagebl." te Durazzo uit vertrouwbare bron
verneemt, zal do Albaneesche regeering over
drie maanden met de militaire lichting be
ginnen. Men gelooft, dat zulks geen moeilijk
heden zal opleveren, daar de Albaneezen al
tijd gewillig waren om in hun eigen land to
dienen, te meer daar de taal van het com-
mado en al het overige Albaneeseh is. Ook
verluidt dat de regeering onmiddellijk be
ginnen zal met een uitgebreid net van
wegen.
Griekenland beeft drie dreadnoughts
en drie kruisers besteld. De overmacht ter
zee op Turkije is hierdoor verzekerd.
Gladstone, de gouverneur-generaal
voor de Kaapkolonie, heeft de indemni
teitswet bekrachtigd.
De unionist Long had bedankt als af
gevaardigde voor het district. Licsbeek in
den Zuid-Afrikaanschen Volksraad. Ge
kozen is thans Maginess, lid der arbeiders
partij.
Bij verkiezingen te St.-Denis, op Reu
nion, zijn onlusten voorgekomen. Hierbij
zijn dooden gevallen velen werden ge
wond. Tal van inenschen zijn gearres
teerd.
De echtgenoot© van president Wilson
is gisteren geopereerd in verband met een
val, die ze in het begin dezer maand deed.
De rebellenchef Villa heeft meege
deeld, dat hij er niet aandenkt om naar het
presidentschap van Mexico te dingen.
Prins Carol,
de zoon van den Roemeenschen
kroonprins.
Yreeseiyke Scheepsramp te VeneiiB.
58 nienschen verdronken.
In Venetic heeft een ernstige scheepsramp
plaats gegrepen. Een van de kieme passa-
gderbooten, die het Marcusplein met de Lida
verbinden, een z. g. n. Vaporette weid Don
derdagmiddag om vijf uur door een tor
pedoboot aangevaren en in den grond ge
boord. Slechts 22 van de 80 passagiers kon
den wordtn gered. De 53 overigen verdron-
kon. De schuld van het ongeluk schijnt auu
den stuurman van de Vaporette te wijten,
die in plaats van op zijn koers te letten naai
de vlucht van een watervliegmachine keek
en blindelings op de torpectoboob invoer,
<be een groote boot- en een vlot op sleep
touw had. Dc- botsing was zeer hevig. Het
achterdeel van de Vaporette werd door de
torpedoboot gegrepen en m tweeën gesne
den.
Daar bijna alle passagiers zich wegens
het. koole weer in de groote kajuit opuiel-
den, waren zij allen ais in eeu val opgeslo
ten en werden naar de diepte gesleept, zoo-
dat niemand van hen kon worden gered.
Slechts eenige personen, die op het voor-
dék stonden, konden tijdig in het water
springen, maar zij werden bijna allen door
den hevigen storm gegrepen en verdronken.
De passagiers waren bijna ailtn tourist-en
of welgestelde Venetiërs, die den dag op dë
Lida hadden doorgebracht en 'a avonds naai
de stad wilden terugkeeren. Tot nu toe zijn
nog maar weinig lijken geborgen. Van do
dooden zijn nog slechts de ltaliaansche lui
tenant Cossi met zijn vrouw en de Russische
consul Morsekinski met name bekend. Op
de plaats des onheiis verschenen terstond
de burgemeester, de prefect en admiraal
Cavelli die de leiding der redding op zich
nam. Deze gaf bevel het water tob ver in
den omtrek te onderzoeken. Aan de red-
dingscampagne werd deelgenomen door een
torpedojager en de ltaiaansche sleepboot
„Titan" die dc plaats des onheils met zoek
licht verlichtte.
Het ongeluk verwekte groote ontsteltenis
in de stad-, te meer daar veel vreemdelingen
die met het oog op het bezoek van den kei
zer neg langer zouden zijn gebleven, thans
waarschijnlijk voor een gTOot deel zullen
vertrekken.
Deze scheepscatastrophe, heeft de stad. in
rouw gedompeld. Do matrozen van de tor
pedoboot sprongeu oogenblikkelijk in zee
toen de aanvaring had plaats gehad en
trachtten de met dc golven kampende men-
scben te redden. Luitenant Cossi was even
eens te water gesprongen om eenigen men-
schen het leven te redden, doch de tot wan
hoop gebrachten klemden zich aan Cossi
vast, zoodat deze in.zijn bewegingen belem
merd werd en in de diepte-verdween.
In alle theaters werden de voorstellingen
afgezegd. De schepen in de haven hebben
de vlaggen ten teeken van rouw halfstok ge-
hesohen. De dagbladen verschijnen met
rouwranden
Op de N iva hebben zich duizenden men-
Bclieu verzameld die met groote ontroering
de mededeelmgen over den voortgang van
den bergingsarbeid afwachten
De onnbondiaig: van den Rnsslscheu
marine officier.
Aan het rapport, door den llussischen ma
rineofficier Boljakof, die 10 dagen te Keu
len gevangen is gehouden onder verdenking
van zakkenrollerij, aan de Russische am
bassade te Berlijn utgebracht, ontleent de
„Lok. Anz." het een en ander. Boljakof ver
klaart cfcit hij op reis naar Dusseldorf tt
Keulen een trein was overgebleven om den
carnavalsoptocht te zien. bet gedrang
werd hij aangesproken door twee werklie
den, dit hem vroegen op een fleseli wijn te
trakteeren. Hij weigerde, waarop een dei-
vragers nep dat Boljakof hem zijn horloge
liad willen ontfutselen.
Hij werd dadelijk daarop aangehouden en
opgesloten, ofschoon hij door zijn visite
kaartje, waarop zijn naa-m en kwaliteit ge
drukt stond, had trachten te bewijzen, wfe
hij was. Zijn kostbaar gouden horloge en een
groote som gelds die hij bij zich had, moest
hij afgeven. Zijn pas had hij niet bij zich.
Hem werd geweigerd zich in verbinding te
stellen mot Behrens, den Russisahen marine-
agent tt Berlijn. Na vier dagen is Boljakof
toegestaan een telegram te zenden aan een
ingenieur der firma Scshichau te Elbmg, mot
wien hij in opdracht zijner regeering in re-
€JrootvorsÉin Olga,
do oudeste dochter van den tsaar.
latie stond. Het telegram is geschreven,
doch niet verzonden
Den zesden dag is Boljakof voor den rech
ter van instructie gebracht, cue zijn betui
gingen van onschuld al evenmin bleek te ge-
looven, maar hem ten slotte vergunde een
aan ge te ekenden brief aan genoemden inge
nieur te richten met verzoek zich in zijn
belang tot den Russischen manncagent te
Berlijn te wenden.
Deze heeft daaraan gevolg gegeven en na.
drie dagen, den tienden dag na zijn aan
houding, is Boljakof eindelijk op vrije voe
ten gesteld. Geen zweem van verontschuldi
ging is hem aangeboden.
De groeft© der dreadnoughts.
Churchill, de Eugelsche minister van
marine, heoft in zijn bcgrootingsrede ook
gesproken van de grootte der dreadnoughts.
De neiging om ze al maar grooter te bouwen
schijnt ten einde te komen. Op het oogen-
blik wordt er voor ds Engelsche vloot ge
bouwd aan vijf linieschepen v-u de klas der
„Royal Sovereign." Er zijn gemiddeld
26,000 ton groot. In liet buitenland worden
er nog grooter gebouwd. Rusland heeft er
een in aanbouw van 32,200 ton, Amerika
een van 21,400, Japan een van 40,000, Italië
van 29,500, Duifcschlaud van 29,000, en
Brazilië, Chili en Argentinië van 28,000
ton. Het nieuwe kaDpn van 37.5 c.M. van do
Engelsche vloot doorboort het zwaarste
pantser dat nog gebruikt wordt. Churchill
vergeleek een gevecht van twee dread
noughts in do toekomst met twee eierdop-
pen dio elkaar met hamers slaan.
Wat de heerschappij der dreadnoughts,
ondanks haar zware pantsering, zwaar ge
schut en snelheid, ernstig bedreigt is voor
eerst, dat do nieuwe onderzeesche booten,
tegenwoordig* zooveel sneller varen cn zoo^
veel verder in zee kunnen gaan dan do(
oude, en bovendien dabde nieuwste torpe
do's ruim elf kilometer lang een vaart van
29 knoop kunnen houden. Dit vermindert
de waarde van do zware vuurmonden van
de dreadnought aanmerkelijk. Keinere
schepen met lichter geschut kunnen ver
nield zijn voor zij de dreadnoughts kunnen
raken, maar met de nieuwe torpedo's is
het anders.
De gcheiaiziunijren luoorilaaak.
De rechter van instructie te Brest, Bivarfc
do La Noé heeft het dossier van dc moord
zaak Cadiou op het gerechtshof te Rennea
gedeponeerd en verzocht ingenieur Pierre
voorloopig in vrijheid te stellen. In afwach.
ting van de beslissing- van het Hof, heeft de
magistraat bevel gegeven een onderzoek in
te stellen in dc buurt van Saint-Pol-de-Léon
on Morlain, waar, naar beweerd wordtt de
vermoorde of verdwenen fabrikant van la
Grand Paludi Cadiou, na den 30en Decem
ber herhaaldelijk gezien is.
Het blijkt dus, dat de rechter van instruc
tie thans ziin oorspronkelijke overtuiging
heeft laten varen en er rekening mede
houdt dat. de dood van Cadiou in een on
verklaarbare geheimzinnigheid is gehuld.
De attractie van de tentoon-
stelling van vet vee, welke den 27sten Maart
te Breslau gehouden zal worden, zal, naar
uit. Berlijn aan de „Journal" gemeld wordt,
een os zijn, die 2000 kilo weegt, en 2.10 me
ter hoog is, het resultaat van de kruising
met een zebu. Het beest is het eigendom van
keizer Wilhelm, die op zijn landgoed Kadi-
uen verscheidene van deze dieren bezit.
In het internaat van het col
lege voor vrouwelijke leerlingen te Welleby
5(V.-S.) brak dezer dagen brand uit. Twee
meisjes hadden gelukkig de brandlucht ge
roken en maakten alarm, zoodat de 250 leer
lingen, 100 leeraren en beambten in veilig
heid gebracht konden worden. Al hun have
en goed moesten zij echter achterlaten.
B ij d c aardbeving in A k i t a,
in het Noorden van Nippon, zijn naar mer>
reeds weet 83 personen omgekomen. Echtei
is nu ook bekend geworden, dat tengevolge
van de aardschokken 300 mijnwerkers bedol
ven zijn. Hoeveel er van deze 3C0 begravenen
nog te redden zuilen zijn, kan nog niet wor
den meegedeeld. De Asawa-vulkaan in Cen
traal -Japan is krachtig in werking gekomen
