Optreden m liet duo PATTÉ.
Jongens-Meisjesjekkers.
J. 0. KORT.
ST.-JSICOLAAS-
II
Hoest, Rheumatiek, Keelpijn, Zenuwpijn, Steek in de zijde, Spit, Stijven nek, enz.
CAPE's.
Cheviot Broeken. Cheviot Plooirokjes.
Baretten. Wollen Mutsen.
N.V. „Reederij De IJsel, vh. C. C. v. d. Garden
SINCE R-Maatschappij.
H. KEEREWEER, Aalmarkt 16. Tel. 861.
Waarheid en
Verdichtsel.
Iu de Koffiebaal
A*. 1913.
WINKELHUIS
MEUBELREPARATIES.
N<>, 16480. Derde Blad.
Woensdas 12 November.
PERSOVERZICHT.
't POSTHOF.
Vrije toegang.
TRUIEN voor Jongens en Meisjes.
Leiden. Telef. 1290. Donkersteeg 3.
GOUDA.
P» L. VERKOREN, Utrechtsche Veer 25.
Nuttig en fraai
CADBAÜ.
Nederlandsch-
Amerikaansche
Hypotheekbank,
UITGIFTE van:
47» °/o Pandbrieven a 98 °/o,
5 °/o Pandbrieven a ÏOI
J. VETHAKE,
zuivere PREANGER-KOFFIE,
MelksaSon II,
LEIBSCH
DAGBLAD
Mr. S. ran Houten schrijft in zijn jongsten
.Staatkundigen Brief" naar aan
leiding van de brochure van de vereeniging
„Onze Vloot", getiteld ,,'s Lands welvaart
in gevaar", o. m. het volgende:
Indië lag en ligt inderdaad niet open
yoor den eerste den beste, die ruzie met
ons zoekt, en te minder, naarmate wij ons
meer beschouwen, gelijk ik in No. 2 dezer
Brieven als noodig aanwees, als^ internatio
nale trustee voor de ontwikkeling der be
volking en hulpbronnen der landen, die in
den loop der historie onder ons bestuur
tijn gebracht en naarmate wij die taak,
waarbij slagschepen geen rol spelen, beter
Vervullen.
X)e zwakste zijde van ons Staatsbestuur
^tegenwoordig is niet, dat wij geen slagsche
pen hebben, maar dat wij in jaren geen zui
nige beheerders gehad hebben, en uit de
maatregelen van het afgetreden ministerie
nog op heel wat tegenvallers bedacht moe
ten zijn. En haast nog erger zou zijn, als do
geruchten waarheid behelzen, dat Van
Gijn, die zich op financieel© gronden met de
commissoriale vlootplannen niet kon ver
eenigen, op gelijksoortige gronden heeft
moeten weigeren in het ministerie-Van der
Linden plaats te nemen. In dat geval zou
den wij van dit ministerie geen beterschap
hebben te wachten.
Daar ligt een groot, niet internationaal,
maar nationaal gevaar voor Nederland en
Indië beide, en dat werkelijk gevaar
moge men niet door onnoodigen vlootbouw
ter afwering van bloot denkbeeldig gevaar
yergrooten.
Op het financieel beleid van dit kabinet
toe te zien, is wel de eerste plicht der volks
vertegenwoordigers, die krachtens een niet
twijfelachtig mandaat hebben te zorgen,
dat het tarief niet worde verhoogd en die
dezulken onder de protectionisten niet in
de hand mogen werken, wier geheime
wensch is, dat de Staat in financieele moei
lijkheden moge komen, omdat daardoor te
meer kans geboren wordt op de vervulling
hunner wenschen, die èn met onze nationale
èn met onze internationale belangen zoo
vierkant in strijd zijn.
In ,,D e Beukelaar" drukt de heer E.
rA. Keuchenius de Standaar d"-driestar
af, waarin betoogd werd, dat de coalitie
op haar laatste been en loopt.
Aan die driestar wijdt de heer Keuche
nius eenige beschouwingen.
Hij schrijft o. a.
Uit den geheelen toon van het stukje
spreekt weinig droefheid over dit naderend
einde. Zelfs eer een gevoel van verluchting,
van hernomen vrijheid, dat in de herinne
ring terugroept de volgende ontboezeming
in „de Meiboom in de Kap"„en 't zal mij
een lust zijn, als ik op mijn ouden dag zulk
een nietssparende guerilla nog mocht mee
maken. Maar juist om aan dat punt van
den weg ooit weer toe te komen, is thans
ons voegen, schikken en plooien 't wacht
woord van politieke wijsheid. Eerst moet
om 't verder te brengen, Adrianopel inge
nomen, en ons Adrianopel, dat ons den
weg verspert, is en blijft artikel 192".
Acht dr. Kuyper den tijd voor deze
guerilla thans gekomen? Welk wachtwoord
van politieke wijsheid zal dan door hem
gekozen worden in plaats van voegen,
schikken en plooien? Eigenaardig en on
verklaarbaar in dr. Kuyper'a houding blijft,
dat hij thans den tijd gekomen acht zon
der dat zijn Adrianopel, Art. 192, nog is
ingenomen. Te meer bevreemdend, omdat
juist Artikel 192 voorgesteld wordt als mo
gelijke aanleiding tot het wederzijdsch af
scheid van de E.-K. en A.-R. partijen.
Voorwaar geen bitterder ironie kon bedacht
worden tot hekeling van de goochelpolitiek
der coalitie dan het feit, dat dr. Kuyper
in April 1.1. artikel 192 handhaaft als den
bestaansgrond voor de coalitie en in Oc
tober d. a.v. de scheur in de coalitie juist
door ditzelfde artikel ziet gaan. Het anti
these-cement, waarvan de Deputatenrede
van 1909 gewaagt, schijnt dus hier losgela
ten te hebben en dat nog wel op het ter
rein van het onderwijs, waarop de antithe
se, mits als ernstig beginsel, het
meest op den voorgrond moest treden.
Moeten op deze wijze van de vrienden
der coalitie de oogen niet opengaan voör
het wezen barer politiek, die macht en suc
ces boven beginsel stelt? En zou dr. Kuy
per aan de coalitie niet een waardiger eind
bereid hebben, indien hij zich uit haar, waar
in hij zich te kwader uur heeft laten ver-
lokkén, reeds veel vroeger had terugge
trokken en het bondgenootschap met. de
R.-K.; Staatspartij aan diens vader, jhr.
De Savornin Lohman, en zijn volgelingen
had overgelaten, totdat ook deze bij tijd en
wijle de grove fout er van zullen hebben
ingezien 1
„De Nieuwe Courant" schrijft:
Het besluit van de Köomsch-Katkolieke
Kamerclub stelt vast, wat reeds door een
deel der R;-K. pers in den laatsten tijd
was aanbevolen, n.l. dat van deze partij
geen medewerking te wachten is aan het
streven van de Regeering om ter zake van
het onder wij s tot een bevredigende o p-
lossing te geraken, tenzij van Regee-
ringswege art. 192 in de Grondweteherzie
ning worde betrokken en de opdracht aan
de te verwachten Staatscommissie van dien
aard zij, dat zij gelijkstelling van het bij
zonder met het openbaar onderwijs niet
uitsluit.
De woorden van de Troonrede, waarin
het regeeringsvoornemen werd aangekon
digd, luiden aldus
„Ik stel Mij voor aan een Staatscommis
sie het onderzoek op te dragen in hoever
een algemeen bevredigende regeling mo
gelijk is ter zake van de subsidieering van
het bijzonder onderwijs en de voorwaarden
welke daaraan verbonden moeten wor
den."
Hier wordt alzoo het onderzoek bij voor
baat beperkt tot een regeling ter zake van
de subsidieering en schijnt gelijkstelling
uitgesloten.
In die omstandigheden vertoont het be
sluit van de R.-K. Kamerclub wel degelijk
het karakter van een non possumuB, als
waarop o. m. „D e Standaard" sedert
lang aanstuurt.
Weliswaar' teekent „De Tijd" bij het
bericht van het besluit aan
„Een non-possumus-politiek in den strik
ten zin, welke te dezer zake aan de uit
drukking werd gehecht, beteekent het be
sluit der Katholieke Kamerclub niet, maar
dat het de kiesrechtregeling aan de her
ziening van de onderwijswetgeving wenscht
te koppelen, schijnt van nu af onbetwist
baar"
maar het komt ons voor, dat deze aan-
teekening misschien enkel ten doel hoeft
den mogelijken weerzin van eenige R.-K.
bladen als „Het Centrum" e. a. te kal-
meeren, die duidelijk te verstaan gaven,
dat zij er weinig lust in hadden de kies
recht-uitbreiding aan een non-possumus-po
litiek te offeren.
Dat de R.-K. Kamerfractie zich in de-
zo van meet af vierkant tegenover het. Ka
binet bedoelt te plaatsen, is af te leiden
uit het feit, dat zij haar besluit heeft ge
nomen en gepubliceerd nog voordat de Re
geering de gelegenheid heeft gehad bij de
algemeene beschouwingen over de Staats-
begrooting nader haar voornemen in zake
de onderwijs-commissie toe te lichten, ja
zelfs voordat de schriftelijke gedachtenwis-
seling over hoofdstuk I der begrooting
door de verschijning van het Regeerings-
antwoord is gesloten,
„Het Oentru m" schrijft („D e
Nieuwe Courant" noemt het een
moeilijk begrijpelijk stukje, waarmede het
blad zich tracht te redden uit de benauwd
heid, waarin het besluit der R.-K. Kamer
club over de vastkoppeling van het ondër-
wijs- aan het kiesrechfcvraagstuk 't brengt)
Zeer terooht en zeer correct heeft de Ka
tholieke Kamerolub zich in haar door de
pers gepubliceerd besluit uitgesproken over
het onderwij a-vraagstuk.
Do manier, waarop men in sommige
bladen k'esrechtzaak aan dat vraagstuk
heeft gekoppeld, is door haar vermeden,
en dit moge tot navolging strekken.
Moest men toch de voorstelling dier bla
den gelooven, dan zou het tussohen Lin^s en
Rechts gaan om een soort ruil, waarbij
Rechts alleen bijwijze van concessie een
andere kiesrecht-regeling zou kunnen aan
vaarden.
Wat hieromtrent in enkele bladen geschre
ven werd, kan slechts tot verwarring aan
leiding geven.
Dat Rechts niet anders dan noodgedwon
gen een herziening van artikel 80 en een
nieuwe kieswet zou aocepteeren, is een on
juiste voorstelling, die men goed zal doen
niet verder te propageeren.
Reeds de ontwerpen der vorige Regeering
waarschuwen hiertegen.
En dat men Rechts een verandering van
ODze kieswet en ons kiesstelsel gewensoht
acht, is zoo afdoende gebleken, dat niet
de min sta. twijfel daaromtrent kan bestaan.
Het lijkt zaak, hieraan terdege te herin
neren, opdat Links niet het voorwendsel
worde verschaft, in {het kiesrephb-gjediog
de mooie rol te spelen, noch anderzijds de
waan worde gevestigd, als zou Rechts, om
redenen daarbuiten een electrorale rege
ling willen aanvaarden, 'die streed tegen
haar beginselen.
Deroodevlag op het Regee-
rin.gsgebouw. De reclaotie van het
te Zaandam verschijnende onti-rev. orgaan
„H etWeekblad" wijdt een artikel aan
de uitlating van den heer Duye, dat ala
daartegen geen bezwaren bestaan op 1
Mei de roede vlag van het stadhuis te Zaan
dam zal waaien.
De redactie meent, dat een dergelijk»
uitlating slechts verklaard kan worden door
de aanwezigheid van symptonen van hoog
moedswaanzin.
Zij vreest echter niet, dat de vlag op heli
gemeentehuis zal komen en wijst er op, dat
het in de eerste plaats de taak is van den.
burgemeester, besluiten, die hij meent, dat
strijdig zijn met heb landsbelang, bij H. M.
de Koningin voor schorsing of vernietiging
voor te dragen.
En dan gaat het blad voort:
Of dan dë roodie vlag op het regeeringsge-
bouw 6trijdt met het landsbelang?
De vraag zelf geeft heb antwoord.
De officieele vlag der republikeinsche
partij op den toren van het stadhuis, de
monstratief geplaatst tegenover de nationa
le vlag met den Oranjewimpel, symbool van
one monarchaal bestuur.
De publieke ontplooiing van derepubli-
keinsohe vlag op een regeeringsgebouw,
waar officieel in naam der Koningin wordt
bestuurd.
Kan de vraag nog ontkennend woTden
beantwoord, of er botsing is met het belang
van den Staat?
Men late desnoods bij een aportfeest de
sportvlag of bij een vergadering van het
„Rioode Kruis" hier ter stede de Roode- j
Kruis-vlag wapperen. Een onschuldige lief
hebberij ten opzichte van sommige beleefd-
heidsgevoeligiheden.
Maar de republikeinsche vlag zal dan al
leen geplaatst kunnen worden op een regee-
ringsgebouw, ale Nederland een republiek is
onder sociaal-democratisch bestuur.
Of neen. Nog één andere mogelijkheid.
Als de ministers der kroon zóódanig onder
de tucht dor S.-D. A.-P. staan, dat zij ter
wille van dien druk het hoofd van den Staat
op zijde duwen en geen voorstel ter vernie
tiging aan haar sanctie durven onder
werpen.
In de „Sumafcr a-P ost" wordt over
toestanden bij onre marine ge-<
zegd
Öm 'n haverklap ziet men tegenwoordig
Jantjes van onze marine onder militair ee- 1
korte en zwaar geboeid van Soerabaja naar
Samarang transporteeren, om daar eeii
THERMOGENE
is een uitmuntend middel tegen
V
7
i ^f'7-.V
'is.-A-*''7.
-'.Ti
Zondagavond IG November a.s.,
6407 28
De DIRECTIE maakt bekend, dat zij van Maandag
10 November 1913 af een DageiijkscHen Motor-
diens* zal onderhouden tusschen Delft—Den Haag-
Leiden—Gouda—Utrecht en tusschengelegen plaatsen
V. v. (voorheen G. TETENBURG Jb.). 5274 30
Agent voor Leiden:
,Czerny" Zalf
,Czerny" Pillen
,Czerny" Flikjes
Huidaandoeningen.Brand enSnywonden, 7walftB Bloedarmoede, Hardiyvigheld,Verstopping.
Schrale plekken. zwaKie> Bleekzucht.
Zeer versterkend en heilzaam Het bloedvormend middel Zacht purgeerend, helpt niet
voor de huid. bi) uitstek. alleen voor 't oogenblik, maar
verdr(Jft do kwaal voor goed.
Per pot /"0.6O. Per doos fO.60. Per doos f 0.05.
Alom In alle drogisterijen verkrijgbaar. 6411 SS
Depots alom.
Leiden Breestraat 114.
Onderricht gratie, niet
aleohta in bet machine-
naaien, maar ook In het bordaren
•n stoppen op de naaimachine.
6403 81
(niet te groot) of Woonhuis, als zoo
danig In ts rlohten, te Hnnr ge
vraagd, op goeden Winkelstand
(liefst Breestraat). Brieven No. 6348
Bur. v. d. Blad. 7
Het beste adres voor reparaties en stoffeering
Uwer Meubelen Is bij 8422 16
gevestigd te UITHUIZEN (Prov. Groningen).
OPGERICHT IN 1893.
Geplaatst Kapitaal. f 3.200.000.—
Gestort Kapitaal ca.1.800.000.—
Reserves ruim2.000.000.—
Uitstaande Pandbrieven oa. 25.000.000.—
in stukken van ff IOOO en f500.
Te Leiden ten kantore van LEZWIJN EIGEMAN,
alsmede door bemiddeling van H.H. Agenten en
Effectenhandelaren. 1342 64
Zooeven versoheen:
Een Episode uit de
Alfehsclie Krijgsgeschiedenis
dook
Kapitein der Infanterie.
Pr«s f 0.75.
Alom verkrijgbaar alsmede b(J de
Uitgevers GEBROEDERS v. d. HOEK,
te Lelden. 6246 47
brandt men dagelijks
op Duitsche wijze
uitmuntende door geur on smaak
Prijs per 5 ons 07i Cent.
VERHOUW STOKHUYZEN,
Nieuwe Rijn 47f
389 11
Bezoekt het
BO EBUAAVESTltAAT II,
Hoekhuis.
Goede Consumptie. Goedkoops Prijzen.
2902 10 Aanbevelend,
aiej. SLINGERLAND.
Wil zooweel
mogelijk de
Zondagrust
wan uw naasten eerbie
digen. Koop niet op
Zondag wat gij op anders
dagen kunt bekomen.
