DER TECHNIEK.
-iLc# JLsS WW A vl Jin# JCJ ,JnJ JL vl en van de vorderingen der techniek.
m Kloeke deelen. Ruim 1830
bladzijden. Heer dan 400 platen,
kunstbijten en andere illustraties.
De Wonderen der Techniek,
Een Sieraad voor de Huiskamer.
RUI» 4000 OMftWEPEl
Ingezonden.
Marktberichten.
Geachte Heer Redacteur
Met plaatsing dezer regelen in het be
lang van de krankzinnigenverpleging in 't
algemeen en te Leiden in 't bijzonder, zult
XJ mij ten zeerste verplichten.
Ik "\vensch niet met mijn naam te onder
teekenen, omdat bij de tegenwoordige op
leving (gelukkig) van de minder ontwik
kelde en minder beschaafde elementen in
de maatschappij regel is, dat men zich niet
beheerschen kan, en zaken niet van perso
nen, verstand niet van instincten weet te
onderscheiden. Hierdoor mislukken vele
pogingen tot verbetering door afdwalen op
zijwegen. Een verbetering, welke aan de
patiënten en de belangen der verpleging
schaadt, aan de verplegenden voordeel ver
schaft is persé uit den booze, is knutsel
werk, want houdt geen stand. Zal een ver
betering goed en blijvend zijn, en zulke
verbeteringen zijn inderdaad noodig, dan
moet deze te bemerken zijn bij de verple
ging der patiënten, die de hoofdzaak *s,
en eerst in tweede instantie aan den geest
van het personeel.
De geachte inzender van het stuk 7uet
het hoofd „Endegeest" toont allicht een
zeer gegronde klacht te hebben; maar door
de oorzaken in hoofdzaak in arbeidsvoor
waarden van het personeel te zoeken, ab
soluut niet op de hoogte te zijn van de
moeilijke kwestie der verpleging.
Zeker, het personeel speelt een rol, inaar
beslist een bijrol. Van de hoofdpersonen,,
van de door de boofdverpleging en het
kader uitgeoefende leiding en controle van
de door hen gekweekten geest in 't ge
sticht hangt de gang van zaken af. De
ziekenhuizen en gestichten zijn opleidings
scholen, waarin aan lieden met toewijding
het vak van verpleger wordt geleerd; zc>
wel in theorie als in practijk. Om van leer
lingen te 6preken van ongunstige arbeids
voorwaarden, is dus misplaatst.
Om voor de leerlingen de loonen op te
drijven is dus een tactische fout; voor hen
geldt de vraag of de opleiding goed is, of
het kader voor zijn taak berekend is. De
leerlingen moeten hun belooning vinden
in de opleiding.
Voor het kader in de eerste plaats, voor
de geneesheeTen, de hoofden der verple-
gingv de afdeelings-hoofden kieze men de
beste personen, geve hun flinke salarissen
en zorge voor een goed betaalde kern ge
diplomeerde verplegenden; grootendeels
intern, voor een klein deel extern, in de on
middellijke nabijheid der inrichting.
Ware het anders in ziekenhuizen en ge
stichten, dan moest het peil der verpleging
niet lijzen en dalen met het peil van het
kader. Waar dan zou gewerkt worden ou
der de beste arbeidsvoorwaarden m ge
meente- of Rijksinrichtingen moest de v er-
pleging het hoogste staan, de grootste toe
wijding, de prettigste geest heerschcu.
Ieder weet, dat dit niet zoo is.
Zelfs in ziekenhuizen in naburige landen
met beschaafde zusters staat de verpleging
in genoemde inrichtingen lager dan bij
ons in de meeste particuliere klinieken en
gestichten.
Ik zou gaarne waarschuwen tegen een
euvel, dat de ziekenverpleging zeker zal
doen dalen, mocht 't meer burgerrecht
gaan verkrijgen. Dat is het laden van ver
antwoordelijkheid op politieke lichamen,
die de verantwoordelijkheid noch de lei
ding kunnen dragen, bij wie de motieven
niet zuiver commercieel of deskundig,
maar vervalscht zijn met politiek.
In Amsterdam is reeds de groote prin-
cipieele fout begaan, dat een Raad, die geen
verstand heeft van de ingewikkelde zaak
der verpleging, leden, die nooit een zieken
huis bezochten, lijnrecht tegen het advies
in van de verantwoordelijke deskundigen,
in het bedrijf doorkneed, en vooral van de
verantwoordelijke dagelijksche commissie
van beheer, een voorstel aanneemt, dat
diep in den dienst ingrijpt.
Wie wil varen op een schip, waar niet de
kapitein met zijn staf, maar de matrozen
de leiding hebben Want zoo staat inder
daad de zaak, wanneer de Raad blindelings
de wenschen van het lagere personeel volgt.
Dat is een onvergeeflijke fout. Aan den
Raad blijve de macht de goede personen te
kiezen voor bóvengenoemde commissie.
Eaalt deze commissie, dan benoeme de Raad
een andere, maar haar adviezen vclge zij
op, wat den inwendigen dienst raakt.
Zoo kom ik tot het punt van het aan
stellen en het ontslag van het personeel
door B. en Ws., instelling van een scheids
gerecht. Van de goede krachten in de ver
pleging heb ik nooit dezen wensch verno
men, zelfs bij navragen thans nog niet, zij'
hebben het niet noodig. De mindere kwa
liteiten wenschen meer zekerheid van be
trekking, wat tot nadeel der verpleging
komt. Als eerste bezwaar is dus te noemen
dat het een belemmering is in het ziften en
uitkiezen van de besten onder 't personeel,
volgt 2o. dat door vermindering van den
lust om in te grijpen uit vrees voor gezeur
en tijdverlies, de' leiding bedenkelijk ver
slapt. De zwakke en querulanten nemen
voor bespreking van dienstzaken allen tijd
in beslag, die aan de zieken toekomt. Er
zijn helaas meerdere groote gestichten in
ons land, waar dit op bedenkelijke wijze
plaats vindt. Dat ik deze zaak juist inzie,
bewijzen de zij wegjes, waartoe men in
Rijks-, Prov. of Gcm. inrichtingen zijn toe
vlucht moet nemen. Men schept o. a. een
groep van niet vastaangestelden, van adspi-
rant of tijdelijk aangestelde verplegenden,
die men ziften kan.
En nu de financieele gevolgen? Deze
staan in Noord-Holl. gestichten niet in
verhouding tot het boogtepeil der verple
ging dit bewijst dat er is „something rot
ting in the state". Men zij op zijn U .e.
De rechten van het personeel behoeven
een eerlijken steun en bescherming, maar
ook een, zuiver van politiek, vrij van de
mocratisch kerkelijk gevlei, in het licht van
het doel der inrichting bezien, d. i. in dat
van de ziekenverpleging. Zoo niet, dan
daalt d© verpleging.
Noodig is dus de mogelijkheid op hooger
beroep, ma-ar alweer niet van politici maar
van tot oordeelen bevoegden, d. i. in ca-
su de commissie van Toezicht.
Wenscht men positieverbetering, goed,
ik sta aan de zijde van het personeel, een
10-urigen arbeidsdag, meer vrijheid, betere
bezoldiging moet er beslist komen maar
wenschen en daarop wil ik hier wijzen, die
tegen de verbetering indruischen, moeten
beslist gekeerd worden.
Lijnrecht tegen de verpleging ingaan lo.
een t-e groot externaat, een externaat van
kader, d. z. geneesheeren, hoofdverpleging
en afdeelingshoofden2o. benoeming en
ontslag door B. en Ws.
Wil men aan hun billijke wenschen tege
moet komen, welnü, dan bouwe men kort
bij het gesticht telefonisch verbonden een
familiewoningencomplex met tuinen, een
soort modern hof j e van tuinwoningen zooals
de machinefabriek in Hengelo (O.) heeft
gedaan voor bn" T>~rSonèêl.
^Verlicht deBpoot".
Opgave van personen, die zich te
Leiden hebben gevestigd.
M. Scheltema, Breestraat 147, student.
T. Roemeling, Heerenstraat 112.
S. J. Palm en gezin, Buitenlaan 5a, ser
geant-majoor ini
P. J. Ie Mair en gezin, Pieter Huibershof
21, los werkman.
A. G. Smit, Hugo de Grootstraat 17.
A. N. Koppert en gezin. Haarlemmerweg
40a, landbouwer.
Th. J. A. Wentink, Garenmarkt 18.
Baron A. J. A. van Westerholt, Bloem-
markt IS.
M. J. Copini, Maarsmanssteeg 14, horloge
maker.
S S. Raden Mas Ario, Schelpenkade 2,
student.
E. Th. Landré en gezin, Stadhouderslaan
31.
J. Klink en gezin, Johanna Mariastraat
3, arbeider.
N. DammV. Baarlen en gezin, Hooge-
woerd 41a.
G. Vosdingh, Acad. Ziekenhuis, verpleeg
ster.
Th. M. Bedeaux, Acad. Ziekenhuis, ver
pleegster.
G. W. de Y os van Steen wijk, Nieuwe
Rijn 26, student.
J. D. Hintzen, Groenhovenstraat 13.
P. van Delden, Rapenburg 56.
J. S. Brouwer, Breestraat 28.
L. v. d. Goes, Witte Singel 34a, inge
nieur.
G. Bosman, Yreewijkstraat 9, studente.
A. Yerkerk, Haagweg 10, spoorwegarbei
der.
A. Zielman en gezin, Korte Mare 34, mon
teur.
B. van der Veen, Zoeterwoudsche Singel
83.
J. M. Wolter, Acad. Ziekenhuis, ver
pleegster.
H. P. Blok, Oude Singel 52, med. stu
dent.
E. F. M. van der Held, Rapenburg 123.
J. M. van Niftrik, Zoeterwoudsche Singel
83.
H. van EveTdingen, Rapenburg 76, stu
dent.
C. J. van der Meyden en gezin, Clara-
steeg 39, los werkman.
H. Maier, Papengracht 19.
M. J. ten Raa, Botermarkt 17.
D. van den Benden, Hoogewoerd 60, win
kel j uff rouw.
S. C. M. Spoor, Breestraat 3, student.
H. F. Lütge, Breestraat 152.
W. F. Jas, Rapenburg 42, kapper.
W. N. L. de Kat Angelino, Lange Mare
74, bakker.
N. L. J. van Buttingha Wiohers, Bree
straat 3.
H. Nederlof en gezin, Hooge Rijndijk
136, O.-I. ambtenaar.
L. G. D. de Vries, Maresingel 1, tuin
man.
Th. G. L. Kroner, Breestraat 03.
J. C. Geelhuysen cn gezin, Hugo-dei
Grootstraat 13, emeritus-predikant.
C. M. Daalmeijer, R.-K. Weeshuis, Sfc.«
Jacobsgracht, ziekenverpleegster.
A. lveilholz, Rijn-en-Schiekade 82.
M. Glaser, Maredijk 6a., winkelbediend
de
N. M. Dirkzwager, Witte Singel 16.
P. Bouthoorn en gezin, Narmstruat 29,
koopman.
G. de Mey, Kruisstraat 14, broodbakker,,
J. J. Gordijn en gezin, Staatsspoor bloki
huis, timmerman.
P. J. Paets tot Gansoyen, Pieterskerk
gracht 3a.
Ken expeditie per luchtschip naar
Kienwdünifua?
Aan de „Berl. Börs. Cour." wordt uit
Halle geseind, dat er een commissie id
leven geroepen is, die tot taak heeft po
gingen te doen om in Duitscbland, Enge
land en Nederland 3 millioen mark bijeen
te brengen voor een luchtschip-expeditie
naar Nicuw-Guinea. Men zal, tot het lucht
schip voor de expeditie gereed is, vertoo
ningen en passagiersvluchten houden met
Parseval-luchtschepen iu heel Duitscbland
en vooral in plaatsen, waar nog nooit een
luchtschip geweest is. Van de 3 J-ir' en
mark zullen 300.G00 mark gebruikt worden
voor het aanschaffen van een luchtschip,
400.000 mark voor het aanschaffen van 2
draaibare loodsen en 400.000 mark voor.
brandstof (olie) en expeditie-kosten. De
bruikbaarheid van liet exp.-luchtschip zal
door vluchten over de Alpen beproefd wor
den. In kringen te Berlijn, die hot meest
zijn aangewezen om de gelden voor de ex
peditie op te brengen, voelt meo niet veel
voor de onderneming.
Schiedam, 11 Nov. Noteering van den „Bond van
Distillateurs". Moutwijn 12.50. Jenever f 16.50,
Per Ned. vat zonder fu*t en zonder belasting.
S' hietlaui, 11 Nov. Noteering Beuvscommissie.
Moutwijn rl050 per HL., zonder lust en
zonder de belasting
Stemming kalm. Spoeling f 1\80.
Graan Spiritus f21.25 a ƒ21-?, Melasse Spiritus
ƒ18.a ƒ18.25, ïuwe Spiritus f 10 a
Sneek, 11 Nov Op de botermijn alhier waren
aangevoerd 0/4 vn. en 1/* vn Prijs f 50.50
Prij3 der Vereen ging f 50.50. Fabrieksboter
aangevoerd 11/8 en 8/16 vn. Pr ga 53.50. Com
missie 55.
Maastricht, 11 Nov Eieren Aangevoerd 30540
stuks. Hoogste prijs f 9 60, langste prijs 6.90 p. 100
Meppol, 11 Nov. BctermijD. Aangevoerd 2250
KG. Hoogste prijs 1.40, middelprijs 1.39, laagste
prijs 1.38 per KG.
Met veel genoegen kunnen wij berichten, dat wij er in zijn geslaagd de meest belangwekkende boeken, die ooit in ons land zijn uirgegeven,
jn keurige prachtbanden en in een modern étui, voor de lezers van het „LEIDSCH DAGBLAD", op zeer voordeelige en gemakkelijke voorwaarden
verkrijgbaar te stellen. Het zijn de beroemde boeken van
1P| in"! ST\ "fVT Y"^ TCT^ "jO> "JTTI "jkT het standaardwerk der uitvindingen
Uitgegeven onder redactie van H. J. BORGER H OFF VAD DER BERGH,
Electrotechniscb lngenienr; J. P. E8SELAAR, Lnit. der art, Leeraara/d.
Kon. Bil. Academie te Breda; J. A. EIJAERS, LeeraarG. M. DE LINT,
leeraar E B-S.; Br J. H. L. TEBffOGT. Arts.; B. J. TAF TROTSEB-
Bet aluminium karkas van Zoppolin'a luchtschip.
eeft jong en oud gelegenheid deze ken-
nis te verwerven, het bevat in woord en
beeld en in begrypeiyken, aantrokkeiykeu
vorm, allee, wat de beschaafde menech
onzer dagen uit het groote en interen
tante ryk der uitvindingen en ontdek
kingen weten moet. het vormt een nog
'niet bestaand populair stand*
aardwerk, eene nog niet bestaande
encycluprejie van het jn onzen tijd meeat
op den voorgrond tredende en meest in
one leven ingrijpende gebied van men-
echeiyko bezigheid, die zoowel voor den
vakman als voor den leek, voor den ge
leerde als voor den arbeider, In het kort
voor iedereen van waarde is, die zijne
kennis wil uitbreiden, zich op nuttige
wijze bezig houden of zieli verder wil
oefenen, tot vetmeerderiDg van z(jn ken
nis. Dit werk is eenlg in zijn soort en
de nieuwete vorderingen der techniek
zjjn duidelijk verstaanbaar en alles-
BUBG, Leeraar in de Ctism H. VERHAGEN Jr., Hijnbonw Ingenieur,
en A. J. L. W1LLEKENS, Werktnigknndlg lngenienr.
Nimmer is de konnis van teohnisohe dingen van too
groote boteekenis geweest, als in den tegenwnordigen t|jd.
En nimmer is de belangstelling van de meest uitgebreide
kringen voor de alles hervormde uitvindingen van de
menseheljke scherpzinnigheid, voor de grootsche werken
van scheppende handen, voor de Bteeds diepere navor-
echingen der wonderbare natuurkrachten levendiger ge-
weeatdan than». Er )t inderdaad geen stund of beroep,
waarvoor een zekere mate technische kenniB niet een
onontbeerlijke uitrusting vormt om met den tijd te kunnen
meegaan, hem te te begrijpen en zich de voortbrengselen
der boBchaving ten nutte te kunnen maken. Ong werk
dealen, laat de honderden platen door nw vlngera glijden sla hier en daar een
blik op de opschriften boven de pagina's en ge wilt er niet meer van Bcheiden.
Ge zult volmondig erkennen, dezenschat van wetenschap op een gebied, waar
iedereen dagelijks direct of indirect mede ln aanraking komt, niot te kunnen
missen, wilt ge niet ten achter raken in besohaving en ontwikkoling.
Een postwissel van één GELDEN ale eerato betaling, brengt het pracht
werk van xes deelen, ln fraaie prachtbanden, franco en goed verpakt ln uw
bezit. Iedereen zal het met u eens zijn, dat g(j en uwgeheele gezin er uw
leven lang nut en plelzler van zult hebben.
De geheels pers ia eenstemmig van lof over (je degelijke en fraaie uitvoering
•n den grooten ondernemingsgeest waarmee dit werk tot stand is gekomen.
Het zijn boeken van de eerste
tot de laatste bladzijde leer
zaam en boeiend in hooge
mate. Hen kan er grepen uit
doen ln het midden, ln bet
begin, aan het einde, overal
la bet Interessant.
Apparaat ter 'bepaling Tan do werking ran Terschiliendo
vergiften op hot hart.
De brug oyq]
de rlyler de Forth (Engeland). Om een denkbeeld
ie geven van de lengte dezer brag, zün hierop twee
Eiffeltorons geteekend.
line volledig voor den belangstellenden lezer beschreven.—
Blader vijf minuten in dit degelijke en toch zoo aange
naam lezende werk, Bchenk één minuut aan elk van de B
Een postwissel Tan EEN GULDEN brengt de
6 deolen in fraaie prachtbanden in uw bezit.
Voor de eerste 600 bestollers voegen wy daarbij
GRATIS een keurig etui en tegen geringe bijbe
taling eon fraaie eikenhouten étagère. Eerst
nadat gy de boeken een maand lang in buis
hebt gehad, betaalt gij weder een luttel
bedrag.
het E ENIGE groote werk, dat werke
lijk geheel „bij" Ie en nlle moderne
uitvindingen uitvoerig beschrijft en
met fraaie en interessante afbeeldin
gen toelicht. ZES kloeke deelen. Ruim
1800 bladz. Meer 400 Platen, knnat.
bijlagen en andere illustraties.
De afbeelding der dtagtre is neer een fotografie.
De hoogte der étagère la een hahre meten
ejnookamer en etunrstoel Tan de Amerifc. ondeneeboot
.nouand". De pronto slinger regelt de mncijinerlo, die de
boot op de verlaagde diepte houdl
Ten eind» eenigszins een denkbeeld te kunnen geven van de uitgebreidheid,
veelzijdigheid en volledigheid van dit werk, van de aantrekkelijkheid der be
handelde onderwerpen, van de uitnemende wijze waarop de schrijvers zich van
hunne laak: gemakkelijk begrijpelijk en nochtanB niet oppervlakkig te schrij
ven, hebben gekweten, van de rjjke toelichtende illustraties en van de fraaie
uitvoering, hebben we eene uitvoerige brochure als proeve van bewerking doen
samenstellen. Deze brochure ls op aanvrage gratie en franco verkrijgbaar tegen
Inzending van nevensslaanden bon b|J den uitgever J. C. DALMEIJER, Dam
straat 2, te Amsterdam.
Haast u echter met bestellen, onze voorraad ia b|Jna geheel geplaatst. We
betben de laatste party aangebroken. G|j zyt nu nog zeker het goed verpakt
ine6ne compleet te ontvangen, terwjjl gJJ het op gemakkelijke w|jze kunt be
talen, maar met enkelê dagen ie het uitverkocht en het wordt beslist niM
weder herdrukt. Voor verdere inlichtingen leze men de ultvoorige geïllustreerde
brochure. Duideiyk naam en adres lohryven op ueTensataanden bon.
Hat Volksonderwijs zeft
Voor ons liggen
twee ven de zee
deelen, waarin De
Wonderen der Tech
niek z|Jn verschenen.
En we zeggen het
met eerlijke bewon
dering welke dee-
lenl Het nieuwste
op het gebied van
de moost bewonde
renswaardige wijze,
waarop monschen
geest, geleid door de
heerlyke ontdekkin
gen van tot helen
vaak ongekende
krachten, zich uit,
vindt daarin een
plaats, ln dichte,
goed geschreven
tekst, in mooie foto's.
Wy achten deze uit
gave, ook om de uit-
nemende wyze van
bewerking, een groo
te aanwinst voor ons
zelf en voor onze
jongeren, een wel
kome vriend en leer
meester voor elk
belangstellend in en
mot zyn tyd mee
levend gezin.
Oe Groote Registers op den Inhouc
beslaan alleen reeds zeventig hladzyden
met verwijzing naar
Dit la wel het beate bewijs voor den enormen omvang
van het werk.
ln de slachthuizen van Chicago: Het wasgchon dor varkens.
JUeot-rische spoorweg tusschen Berlijn en Zo=aen
op hoogste snelheid, 210 K.M. per uur.
Hier langs afknippen en toezendon aan den Uilgever
J. C. DALMEIJER, Damstraat 2, te Amsterdam#
GOED VOOR
de Geïllustreerde Brochure ovor:
„DE WONDEREN DEK TECHNIEK".
Naam:
Adres:
