PETEKHOF.
De misdaden van de huisvlieg.
De vogels der Tmlerieën.
Drijvende Hotels.
Hy scheen te loopen naar den vluchtenden
man, en toen sloeg hij snel de vlakte binnen
Cn verdween in den nacht.
Blake lag ter aarde, het gelaat naai- den
fcrond, tusschen do rails, In den beginne
wilden zij hem niet aanraken, bang voor een
aanblik, die voor altijd zou neergedrukt zijn
op de herinnering, het visioen va.n een geest,
,'dio hun de slaap zou verstoren, het waken
zou doen worden als een pijn. Doch toen
zij hem oplichtten, zagen zij, dat hom geen
leed geschied was, ofschoon hij bcwustelooö
neerlag.
Tranen wairen in de oogen van allen. Nie-
piand was in e taat te 6preken.
Plotseling zeide een zwakke stem:
„Heb ik de weddenschap gewonnen
„Ja," riep Turnstile weenend, en nam
Blake's hand, „prachtig was het."
„O! ik wist, dat ik hot zou volbrengen.
Ik wist, dat ik winnen moest."
De Europeesche hoofdstad van Rusland ie
leeg in den zomer.
Met de schoolvakanties is de groot©
Volksverhuizing begonnen, de aftocht van
heele karavanen met in den regel goedkoop
en smakeloos huisraad. Men herinnert zich
dit ziende, dat de Russen oorspronkelijk een
onrustig zwervend volk waren
De stadsmensch gaat niet verzijn horizon
wordt begrensd door de dorpen, die binnen
een kring van zes kilometers om St.-Peters
burg liggen. Hier, in de stad, zijn de straten
uitgestorven; de tijd der groote branden,
der inbraken is gekomon. Het deel van don
Russisch en adel, dat, door hofdienst of een
betrekking gebonden, niet naar zijn goede
ren in de provincie vertrekt, gaat naar Pe
terhof. Peterhof is de schoonste v keizer
lijke sloten Maar c?e zon moet schijnen, als
men zijn schoonheid recht wil genieten.. Een
40 kilometer lange, te Oranienbaura eindi
gende spoorweg loopt daarheen, evenwijdig
piet deal in de geschiedenis vermaarden kind-
weg. Langs dezen weg reed Katharina de
Groote aan het hoofd van haar garde, ten
einde den strijd om de kroon uit te vechten
tegen haar onbeduidenden echtgenoot. Bij
Strelna, waar do meeste reizigers beladen
met levensmiddelen ("en trein verlaten voor
pen halve week, kreeg de Keizerin de booeï-
echap door twee getrouwen, dat -Peter III
gevangen zat, van de kroon afstand deed en
gmeekte om lijfsbehoud. Drie dagen dronken
en jubelden Kozakken en infanteristen onder
do oude boomen aan den rand van het bosch,
dat men hier ziet, en telkens moe6t de door
hen aangebeden Keizerin, hun „Katja" zich
aan hen vertoonen.
Prachtige wegen slingeren door het Engel-
pbhe park, dat men onmiddellijk tegenover 't
Station, dat er als 'n kerk uitziet, betreedt.
Zeer zelden ontmoet men iemand on zoo al,
dian is die iemand stellig een lange slanke
uhlaan van de garde. Hij voedert de visschen
in den karpervijver of, aan de zijde van een
aardig meisje uit de nabijgelegen Finsche
kolonie, zingt hjj bij de harmonica die hij be
speelt. De®e uhlaan behoort tot het beeld van
CPeterhof evenals de schaduw der oude eiken,
die Peter de Groote door zijn buiten-
landsohe tuinlieden liet planten, en verzor
gen. Op een eilandje te midden van een door
dennen omringd, stil meer, ligt een eilandje
met een klein Zwitsersoh huisje, waarin de
gemalin van keizer Nicolaos des avonds in rn-
tiemen kring thoe-dronk. Aan den anderen
kant van den grooten landweg ligt, wMbe-
waakt, het slot Alexandra, met zijn klein
park. Geen vreemde voet betreedt het pad
naar deze zomerresidentie van den Tsaar
Achter de hooge, witte muren brengen de
keizerlijke prinsessen en de troonopvolger
hun jeugd door.
Peteahof, met zijn parken en sloten, ligt
aan de zee en heeft dit voor boven Versailles
dat voor het overige bet. voorbeeld was van
«deze vorstelijke residentie. Niet altijd weeft
'de zon haar gouden draden in - et kleed van
.het sohoone landschap. Als donkere wolken
'haar stralen onderscheppen, als het stormt,
spat het water hoog op'tot de marmeren
vloeren van het kleine slot „Monphrisir",
De nieuwe Koninklijke Schouwbnrg te Dresden#
Deze schouwburg beeft 2,760,000 mark gekost.
dat onmiddellijk aan den oever ligt. Het is
vol herinneringen aan zijn stichter, Peter
den Grooten.
Een tuintje met ©en fontein scheidt de
lievelingsplek des grooten Keizers van het
groote park Gevulde tulpen steken de flu-
woelen kopjes uit het groene tapijt, waar
boven de seringen bloeien. Groen mo6 be
dekt cLe treden van de trap, die naar den
zijvleugel voert, waarin Katharina de moei
lijke dagen voor haar troonsbestijging
doorbracht. Hier, waar een wèl onderhou
den kiezelpad naar het huis van Peter go-
leidt, hield op een Junimorgen van 1762 de
wagen stil, door Orloff gezonden, die de
Keizerin, wier plannen ontdekt waren, naar
St.-Petersburg voerde. Daar werd zij weini
ge uren later in de Kazan-kathedtaal tot
Keizerin gewijd.
Niet minder rijk aan herinneringen is het
lange gebouw slechts één verdieping hoog,
dat Peter dc Groote liet bouwen, om even
te rusten, als bij terugkeerde van een in
spectie der vestingwerken te Kroonstad.
Het bestaat uit één groote zaal, aan beid©
zijden waarvan een paar kamers liggen. In
de groote zaal, hadden do woeste drinkge
lagen plaats, waaraan de Keizer en zijn om
geving zioh soms te buiten gingen Alle deel
nemers aan do keizerlijke tafelrondo heetten
dragers van een hooge waardigheid der
Grieksch-orthodoxe Kerk en droegen do
kenteekens van dio waardigheid. Zoo storm
de soms, tot ergernis der vrome onderdak-
non, het geheele gezelschap door dc straten.
Vreemde gasten moesten dikwijls deelne
men aan deze rumoerige partijen. -Toen eens
een vreemde jonge artillérièJ-Officier durf
de beweren, dat rijn landgcnodten beter
schoten dan d© Russen, kwani de Tsaar op
hem toe en... spuwde hein in hét gericht. In
dit vertrek werd de vierschaar gespannen
over '8 Keizers zoon Alexoj, die door d©
Oud-Russen was opgezet en verstrikt in oon
samenzwering, ten doel hebbendé don vrij
geest en nieuwlichter, zijn vader, gevangen
te nemen Hij boette met den dood voor rijn
verzet tegen wat de Tsaar als zijn levens
doel beschouwde.
Het blauw-wit der Delftsche plateelen
langs den wand herinnert aan Peters leer
jaren. Een grove, Hollandsohe. boerenkist
met tinnensohotels was speelgoed van
'6 Keizers dochter, de keizerin Elisabeth,
die hier gaarne zelve kookte. Als in elk tot
„nationaal heiligdom'verheven dot vindt
men ook in „Monplaisir" smakelooze reli-
quieëen gescheurd© slaaprokken, uitgetrap
te pantoffels en andere voorwerpen, die ook
de grootsten behoeven in dit leven. De paar
voetstappen, die het gebouw van de zee
scheiden, rijn ingenomen door een bank,
waarop iedereen mag plaat© nemen en de
meegebrachte boterhammen eten. Statige
linden, door ijzeren ringen beschermd te
gen ouderdomszwakte en dc aanvallen der
zee, werpen hun schaduw over de rustenden.
Do geheele omgeving k als bezaaid met
kleine villa's en tuinhuisjes. Het heerlijkste
sierraad van deze schoone omgeving vormen
de tallooze, alle avonden springende fontei
nen Daar ligt een Grieksche zuilenhal half
verborgen in het groen. Het donker gekleur
de marmer der Joni&che zuilen wekt in het
donkere, bosch een indruk van somberheid.
En dan, plotseling, precies om zeven uren
des avonds, schieten zilveren waterstralen
op tusschen de zuilen. Elders 6pringt het
water over trappen, vormt watervallen en
stroomt in een klein meer. Hoe meer men
het groote ©lot nadert, des te meer ne^mt
'het aantal fonteinen toe, om voor het slot
zelf een schitterend schouwspel te doen
genieten. Yoor het grootsche gebouw schie
ten twee en twintig waterstralen -omhoog.
Een geweldige waterzuil strpomt uit den
muil van een steenen leeuw, door Simeon,
omklemd en gevangen gehouden Eet ge
heel maakt een onbeschrijflijken indruk.
Aan een artikel van P. Haverhorst in
„De Natuur," ontleenen wij het volgende:
Ieder weet, datf de huisvlieg, wanneer zij.
voornamelijk, van Juli tot October, onze
woningen binnendringt, niet aflaat in haar
pogingen om zich een deel van onze spijz-ct
on dranken toe te eigenen. Buitenshuis nu
wordt zij even sterk, of sterker nog, omdat,
rij er zelfs in haar voortbestaan afhankelijk
va.n is, aangetrokken door allerlei walghjke
en kwalijk riekende zelfstandigheden;
menschelijike en dierlijke uitwerpselen, weg
geworpen rottende eetwaren en allerlei an
dere in ontbinding verkeerende stoffen van
dierlijken of plantaardigon oorsprong. Men
herinnert zich, hoe mon onlangs in de versla
gen onzer ambulances op het Balkansohier-
eiland telkens las van de overgroote hoe
veelheden vliegen, die zioh iu en om de loka
len hadden opgehoopt, waarin typhus- en
oholcra-lijders een onvoldoende verzorging
en reiniging hadden gevonden. Het over
brengen van besmetting in zulk een omge
ving door dieren, die het ééne oogenbÜk op
faecaliën, bet andere op voedingsmiddel mi
neerstrijken, ligt voor de band. Het is ech
ter niet noodig het oog op zulke uiterste ge
vallen te richten. In een voor vorten tijd
vcrechenen monographic over de huisvlieg
van C. G. Hewitt (Cambridge, 1912) wordt
de volgende proefneming beschreven.
In den zomer 1908 ving H. T. Gussowte
Londen, een drietal exemplaren van de huis
vlieg; een in de huiskamer, een tweede bui
tenshuis en de derde in een vuilnisbak. Ver-
volgens liet hij deze dieren over een drietal
gesteriliseerde voedingsbodems van agar-
Igar loopen. Vier dagen later werden die
jroedingsbodems op micro-organismen onder-
sooht en bleken: de eerste (van de vlieg uit
i© woonkamer)25 koloniën bacteria in 6
soorten en 6 van fungi in 4 soortende
♦weede (van de buitenshuis gevangen vlieg)
16 koloniën van bacteria en 7 van fungi in
resp. 8 en 4 soorten; de derde (van het
exemplaar uit den vuilnisbak)116 koloniën
van bacteria en 10 van fungi in Tesp 11 en 6
poorten, welke soorten geenszins alle van
even onschuldiigen aard waren. Bovendien
bleek uit onderzoekingen op Engeland en
Amerika, dat huisrvliegen rioh over vrij groo-
ie afstanden verplaatsen en derhalve do
Infectie uit den een of anderen besmettings
haard tamelijk ver im het rond kunnen ver
spreiden. Buiten in de dorpen, bedroeg de
verplaatsing binnen 24 uren eoms meer dan
1500 meter. En in de stad losgelaten©, vooraf
gemerkte vliegen werden na korten tijd in
öamers en keukens aangetroffen, die pkm.
Joo meter van het punt van uitgang verwij
lend waren.
Het hierboven vermelde work je behandelt
rerder op grond van een aantal feiten, mee-
^endeels aan Amerikaanschc tijdschriften op
jiediech of bacteriologisch gebied ontleend,
iiet gevaar van besmetting door onze Musea
iomestica bij tyhus, cholera, epidemische
ïiarrhee bij kinderen, tuberculose en nog
►enige andere ziekten, waarbij dan naar aan
leiding van de onderzoekingen van Niven in
1910 vooral nadruk wordt gelegd op de voor
hinderen gevaarlijke diarrhee, aan wier ver
spreiding naar de meening van den schrijver
Je huisvlieg de hoofdschuldige is.
En dan verder nog iets over de bestrijding
♦an dit ongedierte:
De talrijkheid der huisvlieg te- eenigor
alaatse wordt bepaald door de factoren kli-
naat en voedsel. Warmte doet de ederen
jpoedigor uitkomen, maakt dat de larven m
sorteren tijd volwassen rijn en verhaast de
geslachtsrijpheid en de enerleggang van het
gevleugeld© dier. In warme aomers ka-n de
Jjdhieeüe ontwikkel-peiriode van ei tot ei op
lie wiize tot 22 23 dogen inkrimpen en knn-
>en dientengevolge verscheidene generatie*
Alkander snel opvolgen, zoodat er dan een
rare vliegenplaag ontstaat. Ligt deze faictor
>an het klimaat echter a1 buiten onzen in
deed. de andere, die va.n het voedsel, valt
Jaar grootondeels binnen. Opruiming, voort
durend en zoo snel mogelijk, van alle onreine
fctoffen in de nabijheid onzer woningen
^n een r.x> ver mogelijk daarvan vor-
jrijderen van mestvaalten, stahen e. d. is
Jaarbij een eerste eisoh. Reeds kleine res
ten van in ontbinding verkeerende stoffen
gunnen aan een groot aantal vliegenlarven
pot noodiige voedsel verschaffen. En om het
iantal vliegen te schatten, dat zich in een
kannen zomer uit r enkele mestvaalt kan
int wikkel en, moet men bii honderduizen-
en tellen.
Het afdekken in winkels van eetwaren, die
lis brood, gebak, e.d. vóór het gebruik gee i
sekviging ondergaan, en het zoo mogelijk
jaet gaas afsluiten van raam- on deurepenin-
jfon vooral aan de zonzijde onzer woningen
pag dan ook in ons goede vaderland'voor
'oopig nog geen overbodige weelde Heef-en.
Zooala bekend, zijn de vogels te Parijs in
Je Tuilerieen zéér tam. Men kan dan ook
lagelijks de vogelvrienden berig zien hen te
goederen. Niett-egestaande zware grijze kne
els en lange baarden, vreeaen c.c duiven,
nereis en vooral musschen, deze dieren
mienden volstrekt niet. Zeker moeten deze
nensohen iets in hun oogen, in hun stem
iebben, dat de vogels doet voelen, dat zij
•een gevaar van hen te duahten hebben.
- Zij zijn ïjdel, deze vogel voederaars, rij zet
ten zioh liefst op een bank op de drukste
jlaatsen neer, oogenschijnlijk onverschillig
'oor de toeschouwers, die er pleizier in
iebben te zien hoe de vogels op de bank
jaast hen komen zitten of een kruimettje
»rood van de schoen wegpikken, zich zelfs
de hand-en, airmen, hoed of Behoudens
♦an hun vriend neerzetten.
Een man zoo schrijft de „Koln. Ztg."
zocht echter voor zijn vogel voedering eon
stril, eenzaam plokje, zoodat hij niet popu
lair was- Steeds liep hij met een groote
fcasöh, 's morgens was hij bode op een ban
kierskantoor, doch 's middags was de oud©
man vrij en ging dan alleen zitten om vol
ijver de vogels 'om zdch heen te verzamelen.
De oude man floot zoo lokkend, zoo zoet en
had de handen en mond zoo vol heerlijke
graamkorreitjes, dat de klantjes hem om
zwermden. D© een zat op rijn hoed en keek
naar zijn mond, gevuld met heerlijkheden,
een ander pikfce aan zijn baard een derde
zette zioh op de open, rijk gevulde hand.
Doch in het laatste geval hoorde men even
een kort „piep", door zijn vriendjes ter
nauwernood bemerkt. De man opende rijn
tasch, stopte er een klein, nog waim vogd-
lijlkje in, sloot haar en opende weer de be-
driegelij'ke, wircede, schijnbaar weldoende
moord enaarshand
Hij zag er zoo vertrouwenwekkend uit en
had zoo'n handigheid in het halsomd raaien
van de kleine, vroolijke zangertjes, dat,
toen de verontwaardigd© toeschouwers en
de pa.rkwaahter aankwamen en niettegen
staande rijn verweer rijn tasoh openden, er
twee en twintig kleine vogellijkjes uitkwa
men.
,,Ik ben arm", zei de vogelmoordenaar,
„ik kan geen gevogelte koopen. F.n ik weet
heel goed wat lekker isop de grootte komt
het niet aan, maar op het gehalte. En mus
schen mag men vangen. Ik ben een vogel
vriend, dat kan niemand tegenspreken,
maar ik zee die levenmakers toch het Lefst»
in dc pan."
Maar in de Tuiloriecn is men niet van
oordeel, dat men musschen mag vangen. De
parkwachter vroeg den naam van den man
nam de lijkjes in beslag en liet het verder
aan het gereoht over, dat zeker wel een mid-
ael heeft gevonden, dezen geniepigen vogel
moordenaar te straffen.
De oningewijde zal zich moeilijk een voor
stelling kunnen vormen van de kolossale
hoeveelheden, die de reuzenmaag van een
modernen stoom er moet bergen, en ove n-
min van de sociale bebeekenis van dezon
toevoer van levensmiddelen.
Bij voorbaat zij gezegd, dat bijna ieder,
die op een modernen Ooeaner reist, daar
veel beter verzorgd wordt, dan hij het in
zijn «eigen huis gewoon is. In zijn vootr eenige
jaren begonnen beschrijving van zijn reis
naar Amerika heeft Henri Meyer een ver
makelijk beeld geschetst van dat „betor dan-
thuis-hebben." Men wordt ©r als het waro
verwend, niettegenstaande men zich toch we
kenlang midden in een waterwoestijn be
vindt, die geen mogelijkheid tot approvian
deer! ng biedt. Ln vroegere tijden was hot
dan ook met de voeding der reizigers nreA
bepaald schitterend gesteld.
Maar de tijden zijn verand-erd. Men heeft
distillëertoestellen uitgevonden, dio hot zoo-
water in drinkwater veranderen, en zeewa
ter is ér op zee meer dan genoog te krijgen.
Verder hoeft de industrie het oude, spoedig
onsmakelijke pekelvleesch vrijwel verbannen
en méthoden 'gevonden t.ot bet oonservedreïi
van versch vleesch, zond-er toevoeging van
zout-Overdaad. Tegenwoordig is de keur van
voedingsmiddelen, di© men conserveoron kan,
bijna onbegrensd. Eindelijk heeft men kool
ruimten gemaakt., waarin men lekkere, vcr-
sche voedingsmiddelen, in het bijzonder aller
hande éoorte'n vleesch en .groenten, g'edu-
rende'langen tijd tegen bederf kan bewaren.
De wetgeving in de beschaafde landen is
met dezon vooruitgang hand aan hand go-
gaan. Voor ieder zeeschip is het minimum
voorgeschreven, dat hot aan water en voe
dingsmiddelen voor bemanning en passa
giers moet meevoeren. Dit is van groote be-
teekenis voor het reusachtige land verhui
zers verkeer, welks vloed niet altijd de zui
verste exemplaren der hómo sapiens met
zich voert.
Hoe korter de vaart is, dos te grootcr zijn
d© in ogel ijk heden in do afwisseling en ver
fijning der voedingu- en genotmiddelen. Bh
rod zen van. eeuige maanden zal men natuur
lijk niet zoo precies rekening kunnen houden
met ieders smaak, zooals op ecu reis van
Rotterdam naar New-York, die elechis ruim
een week duurt.
Toch is bijv. de verzorging der passagiers
op een reis naar een der Zuid-Amerikaan-
sche havens (overtocht vier a vijf wek-cn) al
tijd nog verbazingwekkend, .voor de eerste
klasse zelfs luxueus. Dm beeld hiervan ge
ven de volgende bijzonderheden betreffende
de „Kaiserin Auguste Victoria", van do H.
A. P., di© een geregel den dienst tusschen
Hamburg en New-York ond-erhoudt.
De proviandruimen van dit stoomschip zijn
800 ML groot en door electrische liften met
de keukens verbonden. Twee groote koelma
chines conscrve-eren het proviand. In deze
ruimen worden voor één rei6 ongeveer mee
genomen: 32,000 pond vleesch, 7500 pond
wild en gevogelte, 3500 pond verschc en
250 pond gerookte visch, 7500 pond vruchten,
80 kisten sinaasappelen, 36,000 eieren, 12,000
pond versch brood, en voor 1800 Mk. versch©
groente. Verder komen aan boord Voor de
uit- ©n thuisreis: 9000 pond vleesch in bus
sen, 3600 pond zoutevisch, 4850 pond ham,
worst, rookvleeseh cn tong, 1800 pond ge
rookt spek, 5000 pond boter, 3600 pond
kaas, 50,000 pond meel, 15,000 pond rijst
en peulvruchten, 4000 bussen goconservéord©
groente, 4100 pond koffie, 300 pond thee,
3500 pond suiker, 8000 liter melk cn room,
4000 pond zuurkool, 20 vaatjes haring, enz.
Aan dranken 15,000 liter en 1200 flcsschen
bier, 960 hccle cn 900 halve flosschcn cham
pagne, 1260 hccle en 900 halve flcsschen
Bordeaux- en Bourgogne-wijnen, 1680 heels
en 1400 halve flesschen Rijn-, Moezel- en
Saarwijnen, 3500 licelc cn 6000 halve flcs
schen mineraalwater, 950 flcsschen likcu-
ren, enz.
Alleen bij het lezen van deze opgaaf zal
menig lezer beginnen te watertanrlcn. Want
wat de voorraad kamers bergen, bereikt ten
slotte, eiken da.g van de reis, op dc meestf
smaakvolle wijze toebereid, het doel: do ma
gen der reizigers cn der bemanning. Aller
eerst verhuizen al de genoemde zaken sue.
cessievelijk naar dc keukens, waarvan er ze-
ven zijn, voor plke klasse afzonderlijk; com
plete, modern ingerichte hotel keukens met
alle mogelijke comfort, behalve de keukens
der vier klassen, de restaurant keuken ©n de
Israëlietische keuken, waarvan door de Rus
sische landverhuizers Veel gebruik wordt ge
maakt; voorts bakkorijen, slagerij, pah try- cn,
afwasch-lokalen, etiz., enz., kortom, alle in
richtingen van d© groote hotels, want zoo'n
stoomschip kan een bevolking van een,
stadje van 4000 zielen tegelijk meenemen.'
Wat aan den diepen schoot van het st<>om-'
«chip aan bloemen en planten, grootcndccla
in den oorspronkelijken staat, wordt toever
trouwd, is, om zoo te zeggen, ecu pracht, die-
in verscheidenheid van .vorm in do eetzalen1
van de drijvondo stad te voorschijn koiat;
groenend, hoerlijk, geurend.
Het stoomschip heeft cca groot aantal koks.
en helpers, stewards en bedienden, va aki
moer dan de eigenlijk© bemanning. De koksi
schijnen te wedijveren, om de gasten telken-;
mate opnieuw in verrukking ts brengen.
Reeds de tusschendekspassagiers hebben heb
zeer goed, on get'wij fold beter dan de mees-i
ten van hen het in hun leven ooit gehad heb-
ben. 's Morgens koffie, 's middags soap, ge
kookt of gebraden vleesch, aardappelen,
groente of compote, af en toe ook pudding of
gestoofde appelen of peren; 's namiddags kof
fie en ton slotte ©en good avondmaal. Hoe
hooger men komt, des te rijker ci fijner
wordt de spijskaart, hoewel niemand meer
eten kan dan genoeg. Maar ©ten doet men
op de zeereis voel moor dan thuis; allereerst
omdat men het immers toch betalen moet,
ten tweede, omdat m?n niet veel anders t©
doen heeft, maar ten derde ongetwijfeld ook,
omdat men op zee tien eetlust van een haai
pleegt te krijgen. Het is voldoende, wanneer
wij de tusschen verdieping-en aan dc fantasie
van den lezer overlaten en alleen nog notee-
ren, wat het spijskorfje in de eerst-e-klasse-,
afdecling op tafel brengt.. De eerst© klasse
krijgt vijf „maaltijden": koffie, eorste ontbijt,
's middags warm noenmaal, 's namiddags
koffie (thee, cacao, limonade) met gebak,
's avonds den hoofdmaaltijd. Heel laat
'e avonds worden, pog broodjes qp thee op-
{fediend.
