N°. 16333
Vrijdag 23 >Xeï.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zonen feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste blad.
Officieele Kennisgeving.
Onder onze Vroede Vaderen.
FEUILLETON.
W raak,
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 1o regels /1.05. Iedere regel meer 0.17L G-rootere letters naai
plaateruimte. - Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Oents contantelk
tiental woorden meer 10 Oents. Voor het incasseeren wordt/0.05 berekend.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per «reek 8 Oents i per 3 maanden 1.10.
Buiten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd tijn t 1.30.
Franco per post 1.35.
VERKIEZING.
De Burgemeester der gemeente Leiden,
Gezien de artt. 5, 7 en at der Provinciale
Wet en het besluit van de Gedeputeerde
'Bftaten van Zuid-Holland van 39 April
1913, No. 11, Provinciaal bla-d no. 43;
Brengt ter kennis van de kies gerechtig
den
dat de ver kiez in g (candidaatstel-
ling) van drie leden van de Pro
vinciale Staten van Zui d-H o 1-
1 a n d voor het kiesdistrict Leiden zal
plaats hebben opDinsdagsJuni a.s.,
de stemming, zoo die noodig mocht blijken,
op Vrijdag 13 Juni en de eventueele
herstemming op Maandag 23 Juni
d. a. v.
dat op den dag der verkiezing (3 Juni)
van des voormididags negen uren tot des
namiddags vier uren opgaven van candi-
daten 'bij den Burgemeester ten Raadhuize
kunnen worden ingeleverd;
dat deze opgaven moeten inhouden de
namen, voorletters en woonplaatsen der
candidaten en onderteekend zijn door ten
minste veertig kiezers, bevoegd tot
dleelneming aan de verkiezing, waarvoor de
inlevering geeehiedt;
dat de inlevering der opgaven persoonlijk
moet geschieden door een of meer perso
nen, die haar hebben onderteekend en dat
de tot invulling bestemde formulieren voor
deze opgaven kosteloos ter Secretarie ver
krijgbaar zijn vanaf heden tot en met den
dag der verkiezing.
De Burgemeester voornoemd,
N. C. DE GIJSELAAR.
Leidsn, 23 Mei 1913.
De Raad werd gisteren verrast met twee
geschenken: een... juweelen speld en een
z.g. afslag van een gedenkpenning.
De eerste was aangeboden dtoor den oud-
Btaatraad W. F. Leemans, namens wij
len zijn zuster. Het eigenaardige hierbij
was, dat deze speld indertijd aan den va
der van de schenkster was cadleau gedaan
door Maximiliaan van Oostenrijk, deu late-
Ten president van Mexico.
De afslag in zilver van een penning, die
in 1714 door Rijnland aan Gerard Bicker,
heer Van Swieten, ter gelegenheid van
zijn 50-jarig hoogheemraadschap werd aan
geboden, was een geschenk van Dijkgraaf
en Hoogheemraden van Rijnland.
Beide cadeaux, die een eereplaats zul
len krijgen in het Stedelijk Museum ,,De
Lakenhal" gingen van hand tot hand bij
de leden. Men vond vooral de speld met
haar schitterende juweelen heel mooi,
waarschijnlijk veel te mooi om in een vitri
ne van een Museum te worden bewaard'.
Tegenover deze aangename verrassingen
stonden een paar aanvragen, die misschien
een minder, prettigen indruk hebben ge
maakt.
Het bestuur der Practische Ambachts
school vraagt ten behoeve van de cursussen
voor volwassenen een verhooging der
subsidie van f 1200 en de Commissie voor
Plan 1913 verzoekt voor de feestelijkheden
een bijdrage van de gemeente van f 3500.
Gelukkig behoefde men hierop niet da
delijk te beslissen, maar men zal er moei
lijk aan kunnen ontkomen. B. en Ws.
mogen er eerst eens op praeadviseeren.
De Leidsche Koetsiersvereeniging met
den mooien naam Verbetering zij ons
Streven" verzoekt van gemeentewege rij
bewijzen te verstrekken aan stalhouders
en sleeperskoetsiers en zonder zulk een
bewijs niet toe te laten, dat er werd ge
mend.
Het zijn volgens adressanten niet allen
vertrouwde koetsiers, d'e de teugels in
handen hebben (natuurlijk alleen in letter
lijken zin bedoeld) en de ongelukken, die
er bij onvoorzichtig rijden dikwijls ont
staan, zijn aan deze ongeleerde stuurlieden
te wijten.
De voorzitter meende, dat men, door aan
het verlangen van adressanten te voldoen,
een monopolie zou scheppen, dat niet meer
van onzen tijd is. Het zou alleen nog toe
te passen zijn wanneer wij nog wallen en
poorten hadden en allen van buiten kon
den weren. Het kon echteT zijn, dat.
er Raadsleden waren, die er anders over
dachten en het initiatief wilden nemen tot
een zelfstandig voorstel, schertste de Voor
zitter, en daarom werd het adres gedepo
neerd in de groote adressen-portefeuille
in de Leeskamer.
De eerste reeks onderwerpen der agenda
werden vlug afgehandeld, al kostte de over
lezing van eenige veel te langen adressen
nogal tijd; evenals ook de benoemingen
van ongeveer alle leden tot het nemen van
zitting in de bureaux voor de stemming
voor de Kamer en Statuten.
De Voorzitter wenschte schertsend den
heeren geluk met hun benoeming; een
eer, die hen op zijn ergst vier dagen zal
binden aan een stembureel.
Bij het voorstel van B. en Ws., om drio
boomen aan den Witten Singel voor den
ingang van d'e Groenhoven-straat te vellen,
kwam de hëer Botermans clementie inroe
pen voor één dier boomen. Na oenig debat
tusschen hem en den Voorzitter, welke der
drie gespaard zou worden, wees hij als
den gelukkigen aan, die, welke het dichtst
bij het Diakonessenhuis staat. Toen B. en
Ws. er niet aan wilden, werd er een heusch
voorstel van gemaakt en daarover gestemd.
B. en Ws. wonnen het pleit, maar de
heer B. had toch nog heel wat leden aan
zijn ziidle.
Toen werd zonder veel debat een zeer
belangrijke zaak, die heel wat monden en
pennen in beweging heeft gebracht, be
handeld Het in eigendom en onderhoud
overnemen van de 3-October-straat en de
daarop uitkomende straten, waarbij ook zal
moeten worden overgegaan tot de demping
eener sloot. Er wordt dus aan de verwarde
en onhoudbare toestanden in dit kwartier
e>en einde gemaakt, zeker zeer tob genoe
gen van de bewoners, die er heel wat last
en wee hebben ondervonden. De eigenaren
van de straten en huizen, die het betalen
kunnen, moeten uit den hoek komen en de
gemeente zal ook nog een niet onbelangrijk
bedrag er toe bijdragen, maar dan is men
er ook af.
De diepste oorzaak van deze misère ligt
in de wijze, waarop aan bouwondernemers
vergunning tot bouwen wordt gegeven, n.l.
om eerst te mogen bouwen en dan de stra
ten aanleggen, die daarna, als zij behoor
lijk bestraat en gerioleerd zijn, door de
gemeente kunnen worden overgenomen.
Zoolang de gemeente met solide en be
trouwbare bouwers te doen heeft, is er
tegen deze regeling nietsj maar in het te
genovergesteld geval kan daaruit heel wat
last ontstaan. De 3-October- en omliggende
6traten zijn daarvan niet het eenige voor
beeld. Er zijn nu andere bepalingen om
trent de vergunning tot het uitvoeren van
bouwplannen in wording, die we met be
langstelling tegemoet zien. Gemakkelijk is
deze oplossing niet. Stelt men al te strenge
eischen, dan* houdt men den -huizenbouw
tegen en dat is ook niet wenschelijk.
Zoo kwa.m men eindelijk weer tot het
voorstel tot den bouw der nieuwe H. B.-S.
Er hingen nu aan den wandl, behalve de
oorspronkelijke plannen, nog enkele an
dere, waaronder ook het, in dit verband
veel besproken plan-Hoorn, benevens een
gekleurde teekening, waarop het uiterlijk
voorkomen van het nieuwe, eenigszins ver
anderde plan werd voorgesteld.
Het zag er, met groen omgeving en over
welfd door een blauwen hemel, uit als een
schilderijtje. De heer Vergouwen zeidie,
dat het leek op een hotel aan een strand-
boulev&rd, maar de heer V. is geen bouw
kundige. Het trof ons, dat van den kant
van B. en Ws. de verklaring werd afgelegd
dat het oorspronkelijk plan inderdaad al
lesbehalve mooi was naar het uitwendige.
Wij kunnen, om niet in herhalingen te
vervallen, hier 't zeer uitvoerig debat over
deze zaak niet nagaan. Wij verwijzen daar
voor naar het verslag in ons blad van gis
teren en van vandaag. Genoeg, dat het
voorstel-Fokker c.s. de inzet van de dis
cussie werd. Het vond) veel sympathie
eenerzijds, al achtten do meesten den vorm
niet gewenscht, omdat er te veel wordt
voorgeschreven, wat men wel en niet wil;
iets wat een niet deskundigen Raad aan
B. on Ws. niet voorschrijven mag. Van
daar, dat er nog twee voorstellen kwamen,
waarin» op goedkooper plannen werd aan
gedrongen zonder preciseering in onderdee-
len. Ons dunkt, dat zulke voorstellen niet
veel practisch effect kunnen hebben, nu
B. en Ws. reeds in antwoord op een vroe
ger aangenomen motie, waarin hun ver
zocht werd te trachten zoo mogelijk een
plan te ontwerpen van f 150,000, kwamen
met dit plan. Zullen zij nu niet weer met
een non possum us komen 1
De heer Reimeringen heeft het Hoornsche
plan fel bestreden. Ook hij had de school
persoonlijk bezocht, en er ontstond tusschen
hem en den heer Fokker zelfs verschil over
de vraag of enkele localiteiten er al of niet
waren. Wij, die do school ook bezichtigden,
gelooven, dat de heer Reimeringen hier on
gelijk had. En wanneer hij opmerkte, dat
de school nog niet af is, zoodat men over de
kosten nog niet voldoende kon oordeelen,
daar merken wij op, dat alleen nog de muren
moeten worden geverfd, wat in nieuwe bouw
werken toch altijd later geschiedt.
De kosten daarvan zijn evenwel in die to-
taalkosten begrepen, zooals ons werd mede
gedeeld.
De heeren Fischer, Korevaar en de Voor
zitter hebben hun plan, althans een reel
ruimer plan dan het Hoornsche niet zonder
talent verdedigd. Er is inderdaad veel over
te zeggen, dat men nu ook voor de toekomst
bouwt, maar met het Hoornsche plan voor
oogen zijn wij met de bestrijders nog altijd
van oordeel, dat dit ook met aanzienlijk
mindere kosten wel kan, en ons oordeel be
rust ook niet enkel op losse gronden.
De staking van stemmen over de motie-
Y ergouwen, die het eerst in stemming kwam
maakte plotseling aan de behandeling een
einde. Men zal er in een volgende vergade
ring weer over moeten stemmen. Thans ont
braken de heeren Carpentier Alting, Korff
en Kruimel. Do heer Korff is dezer dagen
naar Indië vertrokken, de heer Kruimel is
door ziekte verhinderd, zoodat in een volgen
de vergadering prof. -Carpentier Alting de
schaal ter eenen of ten anderen zijde kan
doen overslaan. Wij vermoeden wel dat. zijn
stem in de sohaal van B. en Ws. zal wor
den gelegd.
Trouwens, er kan tusschen twee vergade
ringen nog zooveel gebeuren.
De twee volgende punten, die ook nogal
debat deden verwachten, werden nu ook tot-
een volgende vergadering uitgesteld, zoodat
de heeren betrekkelijk nog vroeg de Raad
zaal verlieten.
Leiden, 23
Te Gent zal van 27 Juli tot 1 Augus
tus het stedenc mgres gehouden worden.
Van de Nederlandsche steden vinden wij in
de „Gasette van Gent" Amsterdam, Dor
drecht, Leiden, Utrecht en Zutfen als
deelneemsters vermeld.
Heet algemeen verslag is verschenen
van het in de afdeelingen van den Haag-
schen Raad gehouden onderzoek van het
voorstel tot grensuitbreiding, alsmede de
memorie van antwoord van B. en Ws. op
dat verslag.
Wij onlleenen er aan, dat B. en Ws. zeg
gen, -dlat maatregelen, als betreffende het
wonen van ambtenaren binnen de gemeen
te of bijzondere echoolgeldheffing als in
Haarlem, de vestiging in de buitengemeen
ten niet op voldoende wijze kunnen te
gengaan bij dte materieele voordeelen, die
het forens-zijn biedt Zij wijzen er op, dat
een groot aantal bewoners vau de nieu
were gedeelten van Rijswijk, Voorburg en
Wassenaar geacht moet worden, zioh al
daar te hebben gevestigd minder om die
plaatsen zeiven dan wegens haar nabuur
schap tot 's-Gravenhage, waar zij hun be
staan vinden en welker leven zij willen
medeleven. Feitelijk bekooren zij tot het
verband van 's-Gravenliage.
Bij het maken van heb rioleoringsont-
werp ais rekening gehouden met de moge
lijkheid, dat later verderaf gelegen gebie
den aangesloten zouden moeten worden
aan het rioolnet. Het zal eventueel noodig
zijn, dat nieuwe ondergemalen gesticht
worden, wanneer de verbindingsleidingen
te lang worden. Het rioolnet heeft echter
voldoende oapaciteit. In de vier hoofdin-
riehtingen (naar Wassenaar, Voorburg,
Rijswijk en Loosduinen) liggen standrioleü,
waarop de vloeibare afvalstoffen dier dor
pen kunnen worden geloosd, ook bij zeer
aanzienlijke uitbreiding van het aantal in
woners.
Algemeen word het voorstel gewaar
deerd Qm nagenoeg geheel Rijswijk te an-
nexeeren. Een andere oplossing achtte men
buitengesloten. In twee afdeelingen werd
betreurd, dat niet voorgesteld werd geheel
Rijswijk te annexoeren.
Ten opzichte van Voorburg was men het
geheel eens met B. en Ws. Evenals Rijs
wijk moet Voorburg als zelfstand%e go
meente verdwijnen.
Aan de zijde van Wassenaar achtte men
de urgentie eener uitbreiding zoo klem
mend mogelijk en kon men zich met die
voorgestelde nieuwe grenzen algemeen ver
eenigen.
De classis 's-Gravenhage, daartoe door
de Synode ddr Gereformeerde Kerken aan
gewezen, heeft voor de Kerken bepaald
Zondag 16 November a. b. als Dankdag
voor de honderdjarige onafhankelijkheid
van ons vaderland. („Ned.")
Heb Sangi- en Talaud-comité hield gis
teren in Den Haag een feestvergadering,
welke geopend werd met het zingen van
Gezang 194 1 en waarin de voorzitter, dr.
Callenbach, na voorgegaan te zijn in gebed!
en na de aanwezigen welkom te hebben,
geheeten, wees op het gewicht van de uit
zending der broeders E. M. M. Ruy&ch van
Dugteren en J. Tuiten als dienaars des
woord en B. Berends ten Kate vroeger
te Leiden als zendeling-onderwijzer.
De af te vaardigen broeders ontvingen
vervolgens hun instructies en teekenden en
verbintenis.
Het Haagscne Raadslid, de heer K. ter
Laan, heeft een motie voorgesteld, uitspre
kende, dat gedurende den badtijd er ook
eiken avond te Scheveningen gelegenheid
behoort te zijn tot het nemen van kosteloozo
zeebaden.
In de alg. verg. te 's-Gravenhage van
den Bond Vrede door Recht," in ,,Diligen-
tia", bleek dat het ledental bij den aan
vang 1913, 2-100 (thans meer dan 3000) be
droeg en het aantal afdeelingen van 11 tob
18 (thans 25) steeg.
Blijkens het financieel verslag was er
f 900 ingeteerd, doch is er nog een saldo van
f 200.53}.
De begrooting voor heb volgende vereeni-
gingsjaar bedraagt ongeveer f 13,000 met!
een tekort van plus minus f 300.
H. M. de Koningin heeft aan de Ver-
eeniging ,,Hulp in het Huisgezin", te De
venter, f 100 geschonken voor een op to
richten kinderhuis.
H. M. de Koningin-Moeder deed toezeg
ging van een jaarlijksche bijlage van f50
gedurende drie jaren.
Na^r het ,,Dbl." verneemt, heeft de
heer J. Simons, wethouder van finan
ciën in Den Haag, besloten, nu hij niefc
door de vrijzinnige concentratie opnieuw is
gecandideerd, zich niet meer voor het
Raadslidmaatschap beschikbaar te stellen,
ook al mocht hem van andere zijde een
candidatuur worden aangeboden.
Te Voorburg had door notaris Du Rieu
de veiling plaats van de van den ligger der
openbare wegen en voetpaden afgevoerde
(Nadruk verboden).
102)
Roraain scheen op zijn hoede te wezen.
Hij kende Bertignolles.
Beide mannen zagen elkaar wantrouwend
aan..
Het was Bertignolles als had de ander
zijn bedoeling geraden.
Hij nam een stoel en zette zich aan de
tafel dicht bij Romain.
Deze ging een schrede achteruit.
Bertignolles zag hem met een vriendelij
ken glimlach aan.
Komaan, Romain, zei hij gemoede
lijk, gij vergeet alle diensten, die ik
heb bewezen. Onder ons gezegd, hebt gij
een zonderlinge wijze om mij uw dankbaar
heid te betoonen, beste jongen. Wat zoudt
gij zijn zonder mij?
Een eerlijk man.
Och, wat hebt gij berouw oven het
verlies van uw eerlijkheid, die toch bij
de eerste de beste gelegenheid zou verdwe
nen zijn,.
Romain antwoordde niefc en Bertignol
les ging voort:
)^at ik u vroeger heb aangeboden,
bied ik u nog aan: een geheel vermogen,
waarvan gijzelf het bedrag kunt bepalen.
Komaan, ik zal uw stoutste verwachtingen
Overtreffen. Ik geef u een millioen, wan
neer gij van uw plannen wilt afzien en
verdwijnen.
Ik weiger.
Maar het is de rijkdom, dien gij daar
afwijst.
Om 't even. Ik ben aan armoede ge
woon.
En wat wint gij bij dien ruil? Niets.
Gij hebt zelfs geen hoop meer, dat mijn
dochter u ooit zal beminnen, want gij zijt
niet zoo dwaas, om daar nog op te reke
nen. Mijn dochter zal u nooit beminnen.
Ik weet het.
Welnu?
Ik wreek mij op u, op haar, op al
len.
Onder het spreken had Bertignolles zijn
stoel dicht bij dien van zijn secretaris ge-
echoven. Hij glimlachte nog altijd.
Achteloos leunde hij met zijn hand op
die van den jongen man en zei gemoede
lijk:
Komaan, Romain, mijn jongen, denk
toch eens na.
Romain lachte.
Och, gij kunt mij met uw zachtzin
nigheid niet bedriegen; gij kunt openhar
tig met mij spreken, mijnheer Bertignolles.
Hij bleef bedaard zitten, als koesterde
hij geen achterdocht.
Heb verwondert mij, mijnheer Ber
tignolles, dat gij mij aanraadt na te den
ken. De man, die in staat is na te den
ken, weet zich te beheersohen, en ik ben se
dert lang geen meester meer over mijzel-
ven. Ik leef als een krankzinnige. Ik ga
recht op mijn dloel af, zondier mij van mijn
weg te laten afleiden, en ondanks alles
zal ik mijn doel bereiken. Ik behoef dus
niet na te denken, mijnheer Bertignolles,
maar gij, Gij weet, waaraan gij u bloot
stelt, wanneer gij Jenny uithuwelijkt.
Waarom huwelijkt gij haar dan uit?
Dus uw wil is onverzettelijk?
Ja.
Gij wilt mijn ongeluk en dat van mijn
arme Jenny?
Ik wil mijn wraak.
Dan wee ut Romain!
Eensklaps greep hij den jongen man
met de eene hand bij den pols, terwijl
hij met die andere zijn dolk te voorschijn
haalde.
Romain was echter op zijn hoede. Hij
had Bertignolles van het eerste oogénblik
af gewantrouwd.
Met één sprong was hij overeind en on
verwacht ontving Bertignolles zulk een
hevigen stoot tegen de borst, dat hij Ro
main losliet en achterover tuimelde. "Ver
volgens schoof Romain, die tegen den muur
stond, de tafel tusschen hem en Bertig
nolles.
De oogen met bloed doorloopen, het
schuim op die lippen, gelijk een hongerig
roofdier, stond Bertignolles op en wilde
zich weer op Romain werpen.
Deze stond hem kalm af te wachten,
had een revolver op hem gericht, met den
vinger aan den trekker gereed, om vuur
te geven.
Nog een stap en gij zijt dood. mijn
heer, zei hij bedaard.
De toeleg van Bertignolles was mislukt,
Hij viel zwaar op een stoel neer, met de
oogen op Romain gericht.
Zijn wilskracht behield die overhand op
zijn woede.
Zijn gelaat werd weer kalm.
Hij wierp zijn dolk weg.
Mijn beste jongen, zei hij, ik vraag
u vergiffenis voor een oogénblik van drift-.
Noemt gij dat een oogénblik van
drift? vroeg Romain spottend.
Hij hield zijn revolver op hem gericht.
Gij weet, mijn jongen, men is niet
altijd meester over zichzelf.
Wanneer ik u had laten begaan, dan
zou ik op dit oogénblik dood! zijn.
Misschien, mijn jongen, ik wilde u
maar bang maken.
Je kwam gewapend hier en al uw
maatregelen waren zorgvuldig genomen.
YVelneen, mijn jongen, welneen, ik
heb mij door mijn toorn laten meesleepen,
dat h alles. Hoe kunt gij gelooven, dat ik
u had willen vermoorden?
Ik geloof het niet.
Zoo is het goed.
Ik ben er zeker van.
Gij vergist u, mijn waarde.
Genoeg huichelarij, mijnheer Bertig
nolles. Ik ken u evengoed als gij mij kent
en bij mij kunnen uw leugen^ niet slagen.
Gij zijt hier gekomen met het doel mij te
dooden. Gij hadt uw dolk getrokken in uw
zak. Gij hadt u zelfs vermomd om dit huis
binnen te gaan, want daar liggen uw
pniik en uw valsche baard, die gij onder
onze worstelifng verloren hebt
Ditmaal antwoordde Bertignolles niet.
Hij was ontmaskerd. Hij had zijn mees
ter gevonden.
Gij weet, dat ik u zou kunnen doo
den, zei Romain, terwijl hij zijn revolver
nog altijd op hem gericht hield.
Dood mij d!an, maar spaar Jenny.
De ellendeling vouwde de handen.
Ja* dloodt mil. want ik heb iou willen
dooden, maar ik bid u, wreek u niet op
Jenny, die onschuldig is, dat weet gij. Laat
dat kind haar liefde, haar geluk. Wreek
u op mij, want ik heb al dat kwaad be
rokkend en zij niet, zij is eveneens een
slachtoffer.
Neen, neen, verneder u niet door te
smeeken. Gij hebt geen medelijden met mij
gehad, teen ik smeekte, ik zal ook geen
medelijden met u hebben.
Romain
Alles wat gij zult zeggen is nutteloos.
Ik wil, -dat het huwelijk zal verbroken
worden. Stemfc gij daarin toe, ja of neen?
Wanneer ik dat huwelijk verbrak, zou
ik Jenny dooden; ilk kan mijn kind toch
niet dooden, ik kan haar niet ongelukkig
maken.
Gij weigert?
Ik weiger, neem mijn leven.
Dat wil ik niet, ga heen.
Dus, Romain, niets kan u verteede
ren?
Niets, zelfs niet een glimlach of de
tranen van Jenny en toch weet gij, hoe
ik haar bemin.
Bertignolles stond op.
't Is goed, sprak hij, dan zal ik
mij ten minste tot het einde verdedigen.
Dat is uw ^echt, zei Romain spot
tend. Maar laat mij u een raad gevent
Yerdedig u beter dan gij het zooeven hebt
gedaan.
Bertignolles ging langzaam heen.
(Wordt ▼trvolgd)*