N®. 16332
Donderdag 22 Mei,
A®. 1913.
(§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
Offieieele Kennisgeving.
De Kamerverkiezingen.
Kunst, letteren, enz.
FEUILLETON.
W raak.
PKIJS DER ADVEBTENTIEN
Tan 1o regels /'l.OS. Iedere regel meer /"0.17j. Grootere letten naar
plaatsruimte. - Kleine edrertentiën van 30 woerden 40 Oents contantelk
tiental woorden meer 10 Oente. -Voor het inoasseeren wordt 0.05 berekend.
PRIJS DEZER COURANTt
Voor Leiden per week 9 Oentai per 3 maanden f 1.10.
Buiten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd tijn 1.30.
Franco per post 1.65.
De Burgemeester en Wethouders van Lei-
iden doen weten, dat döor den Raad dier
Igemeentc, in zijn vergadering van den 13den
Maart 1913, is vastgesteld de volgende ver
ordening:
VERORDENING,
tot intrekking dor verordeningen van 14
Maart 1907, regelende de heffing en de
invordering eener belasting voor het gebruik
fvan het lokaal voor groenteveilingen te Lei-
Sden, (Gemeenteblad No. 4).
Eenig Artikel»
De verordeningen van den 14den- Maart
1907, regelende de heffing en de invorde
ring eener belasting voor het gebruik van
het lokaal voor groenteveilingen te Leiden)
(Gemeenteblad No. 4), worden met ingang
,van 1 April 1913 ingetrokken.
Vastgesteld door den Gemeenteraad van
Leiden, in zijn openbare vergadering van
iden 13den Maart 1913.
De Burgemeester,
N. C. DE GIJSELAAR.
De Secretaris,
VAN STRIJEN,
Zijnde deze verordening goedgekeurd bij
Koninklijk Besluit van den 25stcffi April
1913, No. 30.
En is hiervan afkondiging geschied, waar
het behoort ,den 22sten Mei 1913.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 22 Aiei.
Op de te Amsterdam gehouden plan-
tenkeuring van de Nederlandsche Maat
schappij voor Tuinbouw en Plantkunde wer
den aan Polygonum sericeum een getuig
schrift eerste klasse, aan Primula pidverri-
lenta een getuigschrift van verdienste toe
gekend. Beide planten waren ingezonden
cloor den heer W. van Veen, vaste-planten-
kweeker alhier.
Bij beschikking van den Minister van
Binnenlandsche Zaken is bepaald, dat de
oommdesien, die in 1913 worden belast met
bet afnemen der examens in de Fransche,
Hoogduitsche en Engel6ohe talen, voor zoo
veel betreft de dezen zomer ts houden exa
mens, zitting zullen houden: voor het mon
deling gedeelte te 's-Gravenhage, en voor
heb schriftelijk gocïieelte op nader aan te
wijzen plaatsen; zijn benoemd: tot lid en
voorzitter van de comissie voor de Fran-
eohe taal, dr. J. J. Salverda de Grave,
hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te
Groningen; tot lid en voorzitter van do
commissie voor de Hoogduiteche taal, dr.
B. Symons, hoogleeraar aan de Rijksuni
versiteit te Groningen; tot lid en voorzitter
van de commissie voor de Engelsche taal,
dr. J. H. Kern, hoogleeraar aan de Rijks
universiteit te Groningen; en zijn, voor
zooveel betreft de door die oommissiën ie
Augustus, zoo noodig ook in het laatst van
Juli, af te nemen examens., benoemd o. a.
in de commissie voor de Fransche taal, tot
lid en voorzitter d)e heer P. Werkman,
leeraar aan de H. B.-S. alhier; tot lid
dr. K. Sneyders de Vogel, lector aan de
Rijksuniversiteit alhier; mej. J. W. Rijke,
leerares in de Fransche taal en letterkun
de, alhier.
In de commissie voor de Hoogduitsche
taal tot lid de heer J. Verwer, leeraar aan
de H. B.-S. alhier; tot plaatsvervangend
lid de heer J. M. N. Kapteyn, leeraar aan
bet gymnasium alhier.
In de commisee voor de Engelsche taal:
tot lid de beer J. de Josselin de Jong,
leeraar aan de H. B.-S. alhier.
In Den Haag is als onderwijzeres ge
slaagd mej. H. Heel, te Rijswijk; in H\ar-
lem slaagde de dames E. S. Onseier en H.
Raven, beiden te Heemstede.
Het jongste berichtje omtrent den ge
zondheidstoestand van den predikant der
NecL-Herv. Gemeente te 's-Gravenhage, ds
D. J. Karres, blijkt minder juist. Aan
een brief van zijneerw. is ontleend:
,,Van met Juli terugkeeren is geen sprake.
AI ga ik dan van hier, dan ga ik nog niet
naar Den Haag. Dan moet ik in een minder
hoog oord wat gaan naturen en inzonder
heid het lichaam weer trainen om de spier
kracht te doen toenemen. Als ik nu tien mi
nuten loop, ben ik moe...."
De firma O. en A J. Noordam en 15
anderen te Zegwaard verzoeken den Raad
te Delft het aanvangsuur van de wekelijk-
sche botermarkt te stellen op 7 uren in den
zomer en 8 in den winter, althans in geen ge
val vroeger. Thans vangt de markt aan te 6
uren 's zomers en 7 uren 's winters. Dit is
volgens adressanten te vroeg en niet in
overeenstemming met die van alle andere
botermarkten in ons land.
De Raad van Amsterdam heeft gister
middag goedgekeurd de voordracht van B.
en Ws. aldaar, om aan de overzijde van
het IJ- ten -noorden van het hoofdkanaal
West aan het zijkanaal I een installatie te
bouwen voor de verbranding van het door
<ie stadsreiniging verzamelde vuil.
Men meldt uit Goes, dat gistermiddag
de inrichting, die uit den West-Noordbra-
bantschen grond geheel Zuid-Beveland van
zuiver drinkwater voorziet, aldaar in tegen
woordigheid van vele autoriteiten is ge
opend.
Naar ,,Het Yolk" meldt, zal de betoo
ging voor het algemeen kiesrecht voor man
nen en vrouwen, tegen den 2den Juni door
het partijbestuur der S.-D. A.-P. uitge
schreven, gehouden worden op een terrein
p-chter. de Johannes Verliulststraat, te Am
sterdam, daartoe door het gemeentebestuur
afgestaan.
De betooging vangt des middags om lialf-
twee aan. Het woord zal worden gevoerd
door Troelstra, Oudegeest, Heleen Anker-
amit, Wibaut, H. Polak en G W. Sannes.
Na afloop der betooging heeft een straat-
demonstratie plaats. In den stoet, die op
geluisterd zal worden door zes muziekkorp
sen, zullen de vaandels en banieren der deel
nemende arbeiders-organisaties worden mee
gedragen.
Wijlen dr. E. J. M. Nolet, op 17 dezer
te Schiedam ovërleden, heeft naar men aan
,,De Maasbode" meldt, gelegateerd f 300,000
voor den bouw van een R.-K. ziekenhuis te
Schiedam.
Verder vermaakte de overledene verschil
lende belangrijke bedragen aan eenige te
Schiedam gevestigde instellingen, n.l. aan
het R.-K. weeshuis f20,000, aan het R.-K.
parochiaal armbestuur f 20,000, aan het St.-
Liduinagsticht f 20,000, aan de St.-Willebror-
dusstichting f20,000, aan de St.-Vincentius-
vereeniging f 5000, aan de diaconie der Ned.-
Herv. Gem. f 5000, a-n' de diakonie der
Geref. Gem. f2000 en aan het armbestuur
van de oud-Bisschoppelijke Clerezy f 1000.
Aan het ondersteunings-fonds van de Ne-
derl. Maatschappij tpt. bevordering der Ge
neeskunst schonk hij bovendien f2000.
De 136ste jaarlijksche algemeene verga
dering der Maatschappij van Nijverheid zal
27 en 28 Juni e. k. gehouden worden te
Scheveningen in de oonversatiezaal van het
Kurhaus, nadat 's avonds te voren (Donder
dag 26 Juni) directeuren en afgevaardigden
door het gemeentebestuur ontvangen zullen
zijn.
Na afloop van de eerste zitting der algem.
vergadering, op Vrijdag 27 Juni, wordt een
door het departement 's-Gravenhage aange
boden rijtoer gemaakt over Oud-Wassenaar
en Wassenaar, naar het ,,Huis Den Deyl"
en terug naar Hotel „Wittebrug", waar ge
dineerd wordt.
Des Zaterdags, na afloop van de tweede
zitting der alg. verg., bezoek aan indus-
trieele inrichtingen, o. a. aan het abattoir;
daarna feestmaaltijd in het Kurhaus.
De heer J. P. Jannette Walen, chef
van de firma Tiedeman <fc Van Kerchem, te
Batavia, is plotseling overleden.
Do heer Jannette Walen behoorde tot het
college van commissariseen der Java9che
Bank. Hij was ridder in de orde van den
Nederl. Leeuw en officier in de orde van
Orauje-Nassau.
KATWIJK-AAN-ZEE. Mét het oog op
het a.s. vertrek ter haringvissoh.erij hebben,
cnkolo loggers de trawlvissohérij al gestaakt.
De resultaten dezer vissoherij zijn dit jaatr,
wat de vangsten betreft, bevredigend ge
weest. Echter hebben sommige vaartuigen
beteekenendc verliezen aan het visohgereed-
sohap geleden.
Voor de Woensdagmiddag gehouden in
schrijving van nieuwe leerlingen voor de
Eerste Hervormde School zijn niél minder
dan honderd een en twintig leerlingen aan
gegeven, waarvan er slechte zeven én veertig
kunnen worden geplaatst.
Ons dorp heeft in „Duinoord" weer
een verfraaiing ondergaan. Het terrein te
genover „De Valstrik" is genivelleerd en
daarna begrind, terwijl in het midden beïi
grasperk is aangebracht. Bovendien heeft
men een. eindje straat aangelegd van de
hoofdstraat naar de tramrails; houwgrind
ligt er dus aan die zijde van den weg niet
meer.
LISSE. Gisteravond trad de heer Kort
hals Altes vanwege de Liberale Kiesvereeni-
ging te Haarlemmermeer als spreker op in
het café „Eensgezind", te Lisserbroek, met
het onderwerp: „De Verkiezingen in 1913
of de politieke toestand."
VALKENBURG. Van de zes ingeschreve
nen voor de militie zijn door den Militieraad
te 's-Gravenhage twee vrijgesteld wegens
hroederdienst. De vier anderen werden gis
teren te Voorschoten geschikt verklaard en
zullen dus loten.
VOORSCHOTEN. De Raad vergadert
Vrijdagavond te aoht uren.
Onderwerpen ter behandeling: Ingekomen
stukken; vaststelling balans en winst en
verliesrekening der bedrijven; voorstel in
zake aanschaffing van een nieuwen regular
teureerste suppletoir kohier Hoofdelijken
Omslag.
"De R.-K. kiesvereeniging „Eendracht"
te Naaldwijk heeft besloten, na stemming
den aftredenden candidaat der anti-re-
volutionnairen (ds. Brummelkamp) voor
het district Loosduinen te steunen, doch
sprak den wensch uit, dat hij het belang
van het district zal behartigen.
Naar verluidt, zal de candidaat der
rechterzijde ifi het district Rotterdam I
zijn, de heer B. J. Gerretson, chr.-histo
risch, en in district V mr. A. de Jong,
de anti-revolutionnaire wethouder.
Men seint ons uit Haarlem:
Mr. D. E. v. Lennep, burgemeester van
Heemstede, heeft de hem door de recht-
sche partijen aangeboden candidatuur
voor het district Haarlem, aangenomen.
Jhr. dr. Sandberg heeft hiervoor be
dankt.
Gemeld was, dat mr. Rutgers, ook te
Amsterdam candidaat gesteld, verklaard
haü bij eventueele dubbele verkiezing
voor Amsterdam te zullen zitting nemen.
Van een verbintenis om eventueel voor
Amsterdam zitting te nemen, is, naar
de „Stand." meldt, geen sprake.
In het district Waalwijk zal als voor
stander van vrijhandel candidaat worden
gesteld de heer Kingma, oud-burgemees
ter van Almelo.
De katholieke kiesvereeniging te Mid
delburg heeft besloten, de candidatuur
van het aftredende lid, den lieer J. H.
Blum, krachtig te steunen.
De anljrev. kiesvereeniging te Gronin
gen heeft besloten, den door de chr.-his-
torische kiesvereeniging te stellen candi
daat (hoogstwaarschijnlijk jhr. mr. A, F,
de Savornin Lobman) over te nemen.
Ds. Van Wijhe heeft de candidatuur
der S.-D. A.-P. in het district Zeven
bergen niet aanvaard.
De anli-revolutionnaire kiesvereeni
ging (e Zaltbommel heeft besloten de
cajididatuur-Duynstee (aftr.) te steunen.
Aan de „N. R. Ct." wordt gemeld,
dat voor het kiesdistrict Waalwijk do
heer H. Zeegers van de Poll te Waalwijk,
vrij-katholiek en vrijhandelaar, candidaat
gesteld zal worden.
De cenlrale anti-rev. kiesvereeniging
in liet district Ede heeft gistermiddag
mr. A. baron van Ileeckeren van Keil,
burgemeester van Ede, candidaat ge
steld, die de candidatuur heeft aan
vaard.
De r.-k. kiesvereeniging te Grave heeft
mr. dr. D. A. P. N. Kooien (aftr.) weder
om candidaat gesteld.
Het gist in het district Roermond, naar
de „Limb. Koerier" meldt. De heer Ver
heggen is de candidaat van de centrale
katli. kiesvereeniging, met oen kleine
meerderheid van stemmen gekozen bo
ven den hoer Bongacrts. De kath. kies
vereeniging te Roermond beweerde, dat
die meerderheid kunstmatig werd ge
vormd. en diende een rapport in bii het
bestuur der centrale. Dit bestuur heeft
Zondag te Roermond vergaderd en ge
weigerd, met 15 tegen 0 stemmen, het
ingekomen rapport te behandelen, op,
grond dat afdeelingen het recht missen,
een onderzoek naar zaken van centraal
beheer in te stellen. In de plaatselijke
kiesvereeniging te Roermond uil men
volgens het blad een algemeene loden
vergadering oproepen, teneinde de zaak
te bespreken. Er gaan zelfs stemmen
op, die afscheiding der plaatselijke kies
vereeniging van de centrale verlangen,
De recblsclie partijen hebben in het
district Meppel den heer F. Fokkens,
oud-resident te 's-Gravenhage, thans defi
nitief candidaat gesteld.
Dan. de Lange.
De heer Daniel de Lange, dezer dagea
in heb vaderland teruggekeerd van zijn
langdurige reis naar Amerika, gaat ona
spoedig weer verlaten. En dan voorgoed.
Wab hij on zijne echtgenoote in Califor-
nië, aan de gezegende kust van den Groo-
ten Oceaan, in Mrs. Tingley's stichting
hebben waargenomen en ondervonden,
heeft op beiden een zóó diepen indruk ge
maakt, dat zij besloton hebben, in het na
jaar daarheen terug te koeren om er zich
te vestigen.
Gisteren heeft de heer De Lange officieel
kennis gegeven van dit besluit on van zijl
aftreden als directeur van het Conservato
rium der Mij. t. b. d. Toonkunst.
(„N. v. d. D.").
Hugo Verriest.
Verriesb, over wiejis gezondheid onrust
barende geruchten liepen, is, naar men ona
uit Gent. meldt, gelukkig aan 't beteren.
Crimineelo anthropologie.
De familie van Cesare Lombroeo heeft
een prijs van 1000 lire ingesteld, welko om
de twee jaar toegekend zal worden aan
dengene, die zich het verdienstelijkst heefb
gemaakt door nieuwe ontdekkingen of be
langrijk werk op het gebied van do ori-
mineele anthropologie. De mededinging ia
internationaal.
De prijswinner zal voor de eerste Tnaal
aangewezen worden op het oongres voor
crimineelo arthropologie, dat in 1914
Boedapest bijeenkomt.
{Nadruk verboden).
101)
Een mislukte moordaanslag.
Toen Remain Goux het huis in de Fried-
landlaan had verlaten, om aan mogelijke
nasporingen van den politieagent Gaume
te ontkomen, had hij, zooals men weet,
een gestoffeerde kamer gehuurd in de buurt
van het park Monceau, in de straat de
Courcelles.
Bertignolles wist dat. Romain had hem
het adres opgegeven.
Hij wist dus, waar hij zijn secretaris kon
vinden, wanneer hij hem noodig had, en
zijn eerste gedachte, nadat Jenny was heen
gegaan was, naar de straat de Courcelles
te snellen, om nog een onderhoud met
Romain te hebben.
Waartoe zou echter dit onderhoud lei
den?
Tot een hevige twist? Tot nieuwe be
dreigingen? Of wel zouden die bedreigin
gen ten uitvoer worden gebracht? Zou hij,
nu listen en intriges niet meer baatten,
geweld tegen Romain Goux gebruiken
Ja, het denkbeeld aan een moord) kwam
bij hem op.
Wanneer Romain Goux verdwenen was,
dan bestond er geen enkel gevaar meer.
En wie zou ooit vermoeden, dat Bertig
nolles de moordenaar was?
Men zou aan een zelfmoord denken.
Wel poogde hij eer9t dit denkbeeld te
verdrijven, maar het kwam gedurig weer
terug.
Hij beraamde ten slotte een plan, dat
van groote scherpzinnigheid en voorzichtig
heid getuigde.
Hij zou den avond afwachten.
Desnoods zou Lij zich vermommen.
Hij zcu trachten ongezien in huis te ko
men.
Met vriendschappelijke bedloelingen zou
hij bij Romain binnentreden, hij zou hem
vriendelijk toespreken, zijn achterdocht in
6laap trachten te wiegen en hem dan on
verwacht met een dolk in het hart trachten
te treffen.
Ja, hij zou den dolk gebruiken en geen
revolver.
De revolver maakt geraas en roept ge
tuigen bijeen, de dolk daarentegen vol
brengt haar werk in stilte.
Waar zon hij de kamer vinden, dóe Ro
main bewoonde? Hij had nooit een voet in
dat huis gezet. Hij zou dus bij den portier
raar Romain moeten vragen.
Da-t was lastig.
Hoe goed hij ook vermomd was, men
zou zich, na den moord, herinneren, dat
een vreemdeling, een onbekende, naar Ro
main had gevraagd'. Men zou zijn gestalte
en zijn stem herkennen.
Daardoor zou hij sporen achter laten
en Gaume, de verschrikkelijke Gaume, zou
terstond de waarheid vermoeden.
Maar hij kon niet kiezen.
De tijd drong.
Het huwelijk, zijn levensdoel, naderde.
Hij moest van zijn plan afzien, of het
terstond ten uitvoer brengen.
Trouwens, hij rekende tot het einde op
zijn goed gesternte, het toeval, dat hem
tot nu toe zoo uitmuntend gediend had.
Hij wachtte den avond af.
Tegen tien uren nam hij van het wapen
rek in zijn kamer een korten, driekanten
dolk in een geel lederen sokeede en stak
die in den binnenzak van zijn jas.
Overdag had hij een pruik en eea val-
echen baard gekocht.
Zijn kleederen zouhij, als het uoodig
was? wel vernietigen.
In den loop van den avond verwijderde
hij zijn bedienden, die zijn afwezigheid
hadden kunnen opmerken.
Toen verliet hij zijn huis door de ach-
ferdeur.
Niemand had hem gezien.
Het sneeuwde, de straten wa-ren een
zaam. De lucht was donker en de vlokken
vielen zoo dicht en zwaar neer, dat zij de
gaslantaarns verduisterden.
Toen hij het park Monceau naderde,
zette hij zijn pruik op en deed zijn baard
voor.
Twee politieagenten liepen op hetzelfde
oogenblik hem voorbij, maar zij zagen niet
naar hem. Hun hoofd was diep terugge
trokken in de kap van hun mantel.
Het huis in de straat de Courcelles, waar
Romain Goux een kamer had gehuurd, zag
er tamelijk armoedig uit.
De deur was gesloten. Bertignolles belde
aan.
De portier was zeker in slaap gevallen,
want hij moest tweemaal bellen.
De deur werd geopend en Bertignolles
kwam in een donkere gang.
Dit was een voordeel, nu kon de portier
hem in het geheel niet zien en zelfs zijn
gestalte niet onderscheiden.
Woont hier mijnheer Romain Goux?
vroeg hij met veranderde stem.
Op die eerste verdieping, aan het ein
de van dien gang, rechts, nummer 2.
Toen hij de kamer had gevonden, zette
hij pruik en baard; af en stak ze in zijn
zak. Daarop klopte hij aan.
Romain sliep niet.
Binnen 1 riep hij.
Bertignolles trok zijn dolk en stak dien
ontbloot in zijn zak.
Daarop trad) hij binnen.
Romain zat in een leunstoel tegenover
de deur.
Toen hij zijn meester zag, sprong hij op.
Zijn oogen fonkelden van haat en woede.
Wat komt u hier doen?
Lk moet u spreken.
Ik heb u niets te zeggen.
Ik geloof het toch wel, daar gij giste
ren bij mij in de Friodlandlaan geweest
zijt.
—r Jenny heeft gesproken.
Zij heeft mij alles herhaald, wat gij
haar gezegd1 hadfc.
Ik had u gewaarschuwd.
Dat is waar.
En ik heb mijn belofte gehouden.
Dat moet ik erkennen.
Zij heeft u zeker ook gezegd, dat ik
slechts gedreigd heb en de uitvoering van
mijn bedreiging heb uitgesteld op Maan
dag, haar trouwdag.
En om die laagheid te voorkomen,
kom ik hier.
Het is geen laagheid, het ie gerech
tigheid.
Vergeet niet, dat het leven van mijn
dochter op het spel staat.Zij zal het bo
ste rven.
Ik heb liever, dat zij sterft.
Ellendeling.
Ja, ik ben een ellendeling, maar dat
hebt gij van mij gemaakt.
Kan dan niets u overhalen?
Niets. Uw tranen noch uw bedrei
gingen. Jenny zelf zou mij kunnen smee^
ken, ik zou het hoofd afwenden en nief
naar haar luisteren. Wanneer gij wilt, da*
ik zal zwijgen en de misdaden, die wij
te zamen gepleegd hebben, voor uw doch#
ter zullen bedekken, verbreek dan dat hu»
welijk.
Onmogelijk.
Het is al te laat.
Gij waart lang vooruit gewaarschuwd.
Trouwens, het is nog tijd, tot op liet laat*
ste oogenblik zal het nog tijd zijn cn ik zaV
tot dat oogenblik wachten met handelen.
De kamer, waar dit voorviel, was klein
en geleek op alle gestoffeerde kamers. Een
bed, zes stoelen, een leuningstoel, een lin
nenkast en een tafel in het midden maak
ten het geheelo ameublement uit.
Hoewel het zeer kind was, brandde ei
geen vuur.
Bertignolles bleef staan tusschen de ta
fel en de deur. Aan den anderen kantJ
stond Romain. De tafel scheidde hen, een.
hinderpaal, dien Bertignolles moest verwij
deren, wilde hij Romain naderen en beu»
treffen.
(W or d t ver vol gd)