Zijden Kaplampen. 3. L ®EII §1T 01, Aalmarkt 21»
LH. BRIJNEN.
Oog
RUIME KEUZE. BILLIJKE PRIJZEN.
GOEDKOOP IS DUURKOOP!
No. J.6303
LEÏBSGE MGSIiJLB, Woensdag* 10 April.Berde Blad.
Anno 1913
PERSOVERZICHT.
C3re>'ve>®"tx®r<S. 1840.
Ameublementen,Tapijten, gordijnen,l' -slems,
Bresstraat 148.
Kamer-, Kantoor- en Booobsbimmeringen.
Botermarkt 21 IVIenS>elfabriek .,T>e IRtijai'% Rijnkade 12.
PIANO- en ORQELHANDEL,
Turlmarkt 7. sou 30
Koopt geen goedkoope Sohoenen
is nadeelig voor de gezondheid.
8
De Administratie van het „Leidseh
Dagblad" belast zieh met het plaatsen
van Advertentiën in alle Bladen,
ü©©pf zond@r reden geen ander Rijwiel
dan een FOüOEBS.
RUNSBima.
811
Houtwaren
Stokpaardjes-m^-Zeep
In een tweetal artikelen verdedigt „De
Nederlander" van Chr. -Historisch
standpunt do overeenkomst tussehen
de k e r k e 1 ij k e p a r t ij e n.
Het blad wijst er op, dat aan de Christe-
lijk-Historische partij op 24 April tweeërlei
acooord zal worden voorgelegd; een poli
tiek accoord cn een electoraal accoord.
Een electoraal acooord heeft, zegt het
blad, geen andere beteekenie dan het wc-
derkeerig bewijzen van een dienst.
Nu kan bij het „electoraal accoord" wel
de eene groep, in verhouding tot haar
kracht, minder hulp ontvangen dan zij
verschaft; maar dat is een kwestie van
waardeer in g, waarbij, evenals bij el-
ken handel, ieder zooveel mogelijk naar
zich toe trekt, en tevens meent, of voor
geeft, aan het kortste eind te trekken.
Wij laten de beslechting over aan hen die
het best de electorale kansen kunnen wik
ken en wegen Acht men meer succes te
behalen door niemands hulp in te roepen,
welnueen beginsel steekt daarin niet
zoolang men zich uitsluitend bepaalt tot
de vraag:wat het voordoeligflt
i b:
Wat het politiek-accoord betreft:
Do Ohristelijk-Historisohen zijn gebon
den aan hun beginselenhun afgevaardig
den kunnen zich niet binden aan een an
dere partij en behooren ook tegenover d e
Regeering vrij te staandit laatste
volgt uit hun roeping als volksvertegen
woordigers. Zij oordeelden al3 vrije man
nen, en moeten daarom hun zelfstandig
heid bewaren. Vinden de kiezers, dat zij
hun plicht sleóht vervullen, dan moeten
dezen hen niet herkiezen.
De liberale bladen hebben wel steeds
gedaan aleof zij dit standpunt niet begre
pen. Dit is voor hen een kwestie van tac
tiek 1 Wanneer de Christelijk-Hisfcorische
Kamerleden niet meegingen met een Rc-
geerings-entwerp of sommige inzichten van
Anti-rev. of R-oorasoh-Katholieken bestre
den, dan heette het, dat de „ooaJitie" ver
broken of wel, dat zij „leugen", een
volksmisleiding was. Gingen zij, in afwij
king van de liberalen, met de Hegeering
en de andero rechtsche groepen wèl mee,
dfuT bleek het hoe weinig zelfstandig die
Chrïstelijk-Historiechen toch zijn; hoe hun
zelfstandigheid slechts een waan is; hoe
ook zij staan onder den almaehtigen dr.
Kuyper of ook onder „Roomschen druk".
Dan eens is er volgens die bladen geen
eensgezindheid, dan weer heet het, dat
Itome en Dordb alleen de lakens uitdeel-en.
Dab dit tactisch heel vernuftig is, wie
zal het ontkennen 1 Zelfs laten veel Chrie-
telijk-Historischen, gewoon do groote libe
rale bladen te lezen, zich op die wijze be
dotten, en zich dan doodeiijk beangst ma
ken voor don gereformeerden dr. Kuyper
of voor Rome. Dat ook „D e Stand
aard" en dr. K. zelf, door hun eigen
aardig optreden, het ontstaan dier legende
in de hand hebben gewerkt, valt niet te
ontkennen. Immers, dat zoodanige concen
tratie zeer in het gevlei van den „eminen-
ten leider" zou komen, kan een kind begrij
pen. Voor een sterke partij als Je Roomsch-
Katholicke biedt het samengaan met dr.
Kuyper hoegenaamd geen gevaar. Maar
een politiek „vast accoord" met een nume
riek zoo zwakke partij als de Christelijk-
Hisborische ware voor dezen een strop om
don hale
In een tweede artikel, waarin nader de
overeenkomst verdedigd wordt, wordt, be
toogd, dat een vraag ter beantwoording
overblijft, nl. indien elke groep zelfstandig
blijft, hoe is dan een parlementaire regee-
Ting mogelijk, vermits een Kabinet moet
kunnen steunen op een parlementaire meer
derheid?
Iu het antwoord op deze vraag merkt
„D o Nederlander" o.a. op
Aan hun kiezers behooren de candidate»
openhartig hun gevoelen mee te deèlen over
de aanhangige vraagstukken. Maar dat is
iets heel an der 9 dan zich tot iets te verbin
den. Zij wenschen net hoor en wederhoor
toe te passen, alvorens een definitief besluit
te nemen. Zoo kunnen, om ons to bepalen
tot de actueelc vraagstukken, de Christc-
1 ijk-Historischen naar eigen vrijo overtui
ging stemmen vóór of tegen het tarief, om
dat het niet bedoelt een nieuw economisch
stelsel in te voeren, maar de benoödigde
gelden te vinden Verschil daarover kan
leiden tot een portefeuille-kwestie, maar
omdat het geen staatsrechtelijk beginsel
raakt, naar onze meening niet tot een
Kabinets-kwestie. Zoo kunnen bij de Grond
wetsherziening zeer belangrijke vraagstuk
ken ter sprake komen; maar daarover met
d© kiezers te spreken is eerst dan urgent,
wanneer, na de Kamerontbinding, een
nieuwe Kamer gekozen wordt om over de
voorgestelde wijzigingen te beslissen. Vóór
dien tijd is de roeping der Christalijk-His-
torisehon geen andere, dan der Regeering
hot tot-stand-brongen harer wetsVoórstelr
len niet onmogelijk te maken.
In al dezo gevallen laat ons de coalitie
volkomen vrijwij hebben niet, zooals do
„concentratie" doet, ons een indigestie
gegeten, door allerlei bestanddeelen, die
zich onderling niet wèl kunnen verdragen,
ons in de maag is laten 9toppen. Ons verdu-
wingsvermogen zou daartegen niet bestand
zijn.
Maar evenmin zullen, door aanvaarding
van het „vast acooord", de kiezers de
Kamerleden willen verplichten tot het vol
gen van een tactiek zooals een schrijver in
„D e T ij d" 6chijnt te meonen, die aan de
aanvaarding van het program allerlei ge
volgen of gevolgtrekkingen vastknoopt,
waarvan ons geen woord ia meegedeeld.
Eenmaal heeft de 'anti-revolutionnaire
(toen nog niet geseheiden) Kamerclub een
zoogenaamde „non possumus"-politiek ge
voerd; in strijd trouwens met het advies
van haar toenmalige leiders. .Slecht is haar
dit bekomen. De partij heeft destijds,
even vóór de jongste Grondwetsherziening
haar politieken invloed grootendeela
daarbij ingeschoten. Moge zij voor een her
haling van die afdwaling bewaard blijven!
Kwesties van tactiek moeten niet worden
opgelost, voordat het oogenblik van han
delen aangebroken of nabij is.
Onder het hoofd Al te z o t zegt „D c
Nederlander":
„De Zeeu w", om duidelijk te "maken,
dat Leiden aan do Antirovolutiounairen,
niet aan de Christelijk-Historischen toe
komt, vertelt dat Leiden „vanouds een an-
tirevolutionnair district is geweest, jaren
lang door mannen als Groen van Prinsterer,
Taets van Amerongen, Van Wassenaar van
Catwijck, Van den Berch vap Heemstede,
Dormer en Van Kempen vertegenwoordigd."
Ook Ede is een „antiroyolutioimair dis
trict", hetwelk c a blijkt „uit de keuze van
Keuchenius en Van Löben Seis."
Dat Ommen antirevolutioünair is blijkt
uit de keuze van Van Alphen,
Op die manier zijn allé distrioten, waar
vóór de scheiding antirévolutionnairen ge-
weeet zijn, nog steeds antirevolutionnair
Dat de Christelijk-Historischen nooit een
zetel bezet hebben, vóórdat zij onder dien
naam waren opgetreden, spreekt toch wel
vanzelf.
En dat juist de Christelijk-Historischen
de politiek voortzetten, door wijlen mr.
Groen van Prinsterer ingeleid, althans veel
minder van diens politieke beginselen af
wijken dan ds Antirevolutionnairc partij,
kan moeilijk door wie de feiten kent, wor
den ontkend/
„De Zeeuw" zegt, dat de Christelijk-
Historischen in Ede eD Ommen het district
hebben omgezet door middel van „vreemde
hulptroepen" en „vrijbuiterij*'. Wel een be
wijs, dat ook dit blad, dat vroeger een nogal
vrijen kijk op de dingen placht te hebben,
thajis meer en meer het „jargon" over
neemt, waarop in den regel de Antirevolu-
tiormairë. pers haar lezers pleeg*: te vergas
ten.
In „D ©Nederlander" uit de heer J".
W. H. Rutgers van Rozenburg een woord
van ernstig protest tegen het ingezonden
stuk van den heer Van Koetsveld, in „D e
N ederlander" van 8 April.
De heer v. K. .zegt hij schrijft naar
aanleiding van het politiek accoord:
„Maar als ik er nu voor leg den prijs, die
er voor betaald moet worden, namelijk het
electoraal accoord, dan moet ik zeggen: Wij
krijgen bij lange na geen waar voor ons
geld."
Het komt mij voor, dat de heer v. K. hier
de politieke partijen b<5schouwt als kooplie
den, die bij het aangaan van een handels
overeenkomst uit den aard der zaak op niets
anders dan eigen voordeel bedacht zijn,
daarbij geen ander doel voor oogen hebben.
Nu is echter het doel van de Christ.-Hist.
Unie niet: de eer en het aanzien van de
Unie, maar het belang van het land. Bij
het aangaan van accóorden met andere par
tijen, moet dat doel altijd nummer één blij
ven; dc Unie ie slechts middel om dat doel
te bereiken.
Deze stelling zal ook de heer v. K. niet
ontkennen.
Bij de beoordeoling van de accoorden zal
de algomeene vergadering op 24 April zich
dus niet. de vraag hebben te stellen: Krij
gen wij wel genoeg waar voor ons ge-ltl
maar: Gedoogt het landsbelang, dat wij het
ontwerp voor samenwerking, waaraan
niets meer te veranderen is, ver
werpen'? En dan kan liet antwoord voor geen
lid van onze Unie twijfelachtig zijnVer
werping beteekent de val van het kabinet-
Heemskerk, en een linksche meerderheid on
der druk van mr. Troelstra. Wie dit een
ramp voor ons land zou achten, moet voor
het ontwerp stemmen. Wat baat liet, of wij
de verantwoordelijkheid Voor de ramp al
op een ander schuiven, zij zou er ons land
en onze Unie niet minder om treffen.
En onze Unie zeg ik: Want dit mogen zij,
die bij het afstaan van Leiden en Ede van
„politieke zelfmoord" spreken, niet verge
ten, dat verbreking van de coalitie voor do
Unie een zelfmoord op veel grooter schaal
zou beteek enen.
Ten slotte bedenke men nog dit: overwint
rechts, dan krijgen wij Grondwetsherziening
met evenredige vertegenwoordiging, waar
door aan alle misère van stembus-overeen
komsten een einde gemaakt wordt en onze
partij verkrijgt het santal zetels, dat haar
rechtens toekomt. Naast het landsbelang is
ook die prijs wel een tijdelijk offer waard l
Indien er uit de beraadslaging in den Rot-
terdamachen Gemeenteraad, aldus de
„N ie uwe Rotterdam sche Oou-
r a n t", over de wetsontwerpen op de
pension-neering der gemeente
ambtenaren iets duidelijk is ge
worden, dan is het wel dit, dat men zich
zeer zoude vergissen door te mecnen, dat
het hier enkel een Rotterdamsche zaak
geldt of een aangelegenheid, waarbij slechts
belang hebben de groote gemeenten, welke
reeds een pensioenrecht aan haar ambte
naren gegeven hebben.
De waarheid is, dat hier aan de g e-
heele natie een last wordt opgelegd,
een last, die voor de Rotterdamsche bur
gerij 9 ton per jaar beteekent, maar die
naar verhouding juist even zwaar zal druk
ken op de bevolking van alle gemeenten des
lands, m.a w. op het geheele Nederlandsche
volk, onverschillig of het in steden woont o£
in dorpen.
Zeker: voor Rotterdam ia de voorgestel
de regeling bijzonder onbillijk, omdat tegen-
•over den haar opgelegden last voor haar
ambtenaren niet alleen geen voordeel, maar
zelfs eer nadeel staat. De druk op de be
volking waro echter geen andere, wanneer
ook hier ter stede, zooale vermoedelijk in
90 pCt. der gemeenten, nog in het geheel
geen pensioenregeling bestond ook dan
zou do burgerij per jaar f 9C0.000 meer dan
dusver hebben op te brengen.
Welnu, overal, op het platteland even
goed als in de steden, zal de belasting
schuldige de gevolgen dezer wetten gevoe
len. Hij zal zijn aandeel hebben te dragen
in hetgeen van zijn gemeente zal worden ge
vorderd, om haar ambtenaren te kunnen
pensionneeren, met medetelling van allo
hun dienstjaren van het eerste begin af,
en om verder bij te passen voor die perso
nen, die sinds jaren den dienst der gemeen-
to verlaten hebben. In de steden, waar pen
sioenregelingen bestaan, waar wiskundigen
fungeeren en waar sinds langen tijd allé cij
fers van loon en diensttijd zijn bijgehouden,
weet men, waarop die last te staan komt.
In de kleinere gemeenten, op het platte
land, weet men niets van dat alles en men
kan het ook niet in een oogwenk te weten
komen. En daaraan wercl het in den Rot-
terdaraschen Raad terecht toegeschreven,
dat het platteland nog niets van z5oh Het
hooren.
Met alle waardcering nu voor de bedoe
ling der ontwerpen, noemt het blad dit een
toestand, dien niemand in bescherming kan
nemen.
Als de Regeering voorstelde, voor leger
en vloot nieuwo en zware lasten op de be
volking te leggen, zou de eerste eisch zijn,
dat zij het juiste jaarlijksche bedrag daar-
vaa raamde. Die eisch moet ook hier wor
den gesteld. Ook hier wordtzij het dan
ook door tusschenkomsb van den gemeente
ontvanger van heel de natie een offer
4145 43
9 üOOgSWOerd 111115. Qrooie keuze. Billijke noteeringen. Begroeiingen gratis.
3074 21
BV Stemmen, Repareeren, Verhuren, Inruilen.
gemaakt wan afwaiieder en papier.
Het dragen wan slecht schoeisel 4891 20
v DE BEROEMDE ft
tï AARHE nSTSZaLElB
Geeft aan grijze haren hunne natuu
rlijke kleur terug. Doet roos verdwijnen.
Gaat het uitvallen der haron tegen.
Merk uitgevonden iu 1870,30 jaren succes Eischt
op de flacons dc woorden ROYAL WINDSOR.
Op aiinvrage vjordt protpeelut franco toegezonden.
ENTREPOT C8, Ruo d'Eiiffhien. PARIS
OVERAL VERKRIJGEAAR
Het publiek woordt verzocht, ROYAL
WINDSOR te eischen, waarvan de krachtdadigheid is beproefd
door een 30-jarig succes, en elke flacon te weigeren, die niet
de woorden kuYAL WINDSOR draagt.
Depot Voor Belgie cn Holland: Sec. An.
La Parfumerie, 49, rae Fossè-aux-Loups. Brussel.
Verkrijgbaar by de Firma KNAAP, 5181 42
A. H. VAN HOORN, Opvolger, Breeatraat 118, Leiden.
8465 36
5187 43
Filiaal te Leiden a Brees4s*aat SS.
Teleï. 216.
De Deurwaarder P. H. VAN
THIKÏ. zal op Donderdag 17
April 1913 '3 morgens te löj uur
■an den Vliet te It|jiifbur£
Uti verzoek» van den Heer S. DB
IiEON contant verkoopetieen
aanzienlek» party
als: Plaatkout van 10 11 Meier
H ds. Beien, Ribben, Blnteu,
Ramen, Kozijnen enz., alles zoo
gosd als nieuw en afkomstig van
do Arostei-Biorbronwerij te
Amsterdam. 5044 21
verblindend schoon wordt de
gelcctsk'eur, jeugdig en (ri9ch «a&Ê&Sj»
wordt het uiterlijk door't dagelijkscb gebruik
vtn
van Bergmann Co., Arnhem
Fabrieksmerk: .Stokpaardjes'
alleen echt in rood-gele (hollandeche) ver
pakking. Prijs 40 cent per stuk. Verder
maakt bet
Stokpaard]e8-L»iienmeik-Cream
roode, ruwe en opengesprongen huid In een
nacht blank ca lluweefncht. Tube 85 cent bij:
Gebr. CHRISTIAANSE,Hoog»woerd 3
Haarlemmor.traat 6; J. F. SUSAN,
Vrouwesteeg; J. EL8INGA, Firma
J. H. Dijkhui», Hoogstraat 6; S. A.
BROERSE, Haarl.straat 70; REYST
k KRAK, BrogUt, Beaitenmarkt
GBBR, SUSAN, Haarlemmeritraat 89;
SANDERS Oo. Kieuw. R«n 4t.
•561 14
5119 iu
