Gloria Goud, Zilver en Koperbrons
GEBRs. CHRI3TIAANSE
2 feite HUI!»
tare Kilte.
WIJNEN
ELKEN DAG
T egenstanders
de Nederlanden .u i8«
IÜ0D9EÜM H HEVELT Co., Leiden.
Open liars Vergadering
BIERFLESSCHEN.
Leidsche Schouwburg.
No. 16302.
LCIBSCH DAGBLAD, Dinsdag* IS April. Tweede Blad.
Asmo .'-0 3
De staking in België.
Uit de Reehtzaal.
LEVEKSVEHZEKEBINfl
iBEANB - -I VBBZEEBRm&|
Jn het nieuw te openen Höt@l Central,
Breestraat 49, worden gevraagd tegen 21 April:
Hoog Sooss. Z. g. g. onnoodig zich aan te
melden. 603g
van
Kantoor: üieaiwe Rijn 84.
Ver. „Tegen Siuitingsdwang"
3 "de Heer D. MANASSEN,
OVER EN VOOR HET
LE1DSGHE INVALIDENHUIS
Fa. J. H. ROERINK v/h. J. W. E. v. d. Meer Hengelo (0).
De TARIEFWET schaadt
Tourne'e Schiirmann,
Mittwoch 16 April 8 UJir:
De staking is nog niet zoo algemeen als
tnis&ehien wel vervracht werd, doch reeds
aan den vooravond had Vandervelde dit
voorspeld.. Er zijn er velen, betoogde hij,
die eerst eens willen zien, hoe het gaat.
Bommige gedeelten worden erg door de
staking geplaagd en in het Walenland, do
zuidelijke gedeelten zijn plaatsen, waar men
de staking algemeen kan noemen. Onze te
legrammen hebben gisteren reeds vele ge
gevens gebracht, die een denkbeeld kunnen
geven van den omvang. Natuurlijk kan er
ook nu nog geen sprake zijn van volledige
inlichtingen en er zullen nog steeds vele en
misschien dikwijls belangrijke wijzigingen
komen in de opgaven. Over den omvang van
de staking kunnen we het volgende nog mee-
deelen.
Te Yerviers zal, naar men verzekert, de
staking in de mijnen en de metaalnijverheid
spoedig algemeen zijn.
De fabrieken waar gewerkt wordt, wor
den door soldaten bewaakt. In d^ streek
van Chatelineau zijn 20 personen gear
resteerd weeens belemmering van de vrij
heid van arbeid.
In het Luiksche staken de kolendelvers
te Seraing, Jemappe, Tilleur, Montegnée,
Flemalle Haute, Flemalle Grande, Saint
Nikolaas, Glain.
De meeste werklieden staken te Herstal,
[Breseoux, Jupille en Wandre.
Te Gent overtreft het aantal stakers dat
'der werkenden slechts in een of twee in
richtingen.
Te Brussel zijn haast alle werklieden van
buiten aan het werk gegaan. Aan de haven
■werken de bootwerkers. In verscheidene
werkplaatsen voor metaalbewerking, caros-
uerie- en tabaksfabrieken wordt gestaakt.
Yeel werklieden in het bouwvak staken ook.
Volgens officieele opgave van het ministe
rie van binnenlandsche zaken zijn te Brus
sel 13.000 stakers op 49,000 werklieden, te
'Antwerpen zijn 13.050 werklieden per trein,
tram of boot aangekomen. Te Hoboken
Wordt algemeen gewerkt, evenals te Seraing
ln de ijzergieterijen en de hoogovens. In an
dere bedrijven staken 50 percent der werk
lieden.
In de steengroeven en kolenmijnen is bij
na overal een belangrijke m* iderheid aai
het werk gebleven.
Te Herstal werkt een kxart va-i de wer1'
lieden over vier kolenmijnen, te Namen sta
ken 4300 van de 19,000 werklieden, te Gent
7000 van dl 40,000.
De staking is geheel mislukt in Weafc-
lYlaanderen, Limburg en Luxemburg.
In het kolenbekken van het centrum sta
ken thans 46,000 werklieden.
Uit Antwerpen wordt het volgende nog
bericht.
De eerste stakingsdag verliep in de groot-
tfce kalmte. Voor zooveel men berekenen
kan heeft ongeveer de helft der dokwerkers
iden arbeid laten staan. Sohier overal
Wordt met onvolledige ploegen gewerkt.
De vier graan-elewatoren zijn aan het werk.
In het lichteredok is de staking ongeveer
pompleet. Incidenten, 'fc vermelden waard,
«ijn tot dusver niet voorgekomen. Op de
aanwervingsplaatsen, waar de gard-oiviek
ide wacht hield, kwamen leden van den
nocialistischen dokwerkersbond Willen is
(Kunnen" strooibiljetten uitdeelen. De
^Lapland" van de Red-Star is binnenge
komen, zooals aangekondigd werd, zonder
lading, maar met zeer veel passagiers.
Al de diamantslijperijen werden gister
morgen 6top gezet, als blijk van sympathie
moor de staking. In strijd met het genomen
besluit, zouden de meeste diamantbewer
kers nu tboh van plan zijn, tot het einde toe
fcan de staking deel te nemen.
De soheepssohildera hebben den arbeid
neergelegd. In de werkhuizen der seheeps-
herstellers en in de droge dokken ontbrak
méér dan de helft van het personeel.
Een hulpcomité, door de vooruitstreven
de liberalen in 't leven geroepen, heeft gis
teren, ten bate van de onvrijwillige stakers
in de liberale partij, méér dan 25,000 francs
verzameld.
De zeer strenge ordemaatregelen van den
burgemeester hebben onder de Antwerp-
eohe burgerij" een levendige ontstemming
gewekt. Niet het minst het opcommandee-
Ten van gansoh de burgerwacht. Dat is een
middel, erger dan de kwaal, zeggen velen.
Vooreerst wordt het getal der stakers er
dfoor vergroot met zoowat vijfduizend bur
gers, die volstrekt niet aan staken dach
ten, en door de afwezigheid van den pa-
troon of van het kantoorpersoneel, die voor
den gard-civieldienst opgeroepen zijn, zal
wel vanzelf menige inrichting stop zijn ge
zet, waar wellicht al de werklieden braaf
naar den arbeid waren gekomen. En dan
moet de overheid er niet te sterk op reke
nen, dat het begrijpelijk en lioht^verschoon-
baar misnoegen van de vreedzame burgers,
die nu iederen dag hun zaken zullen moe
ten verwaarloozen om soldaatje te gaan
spelen, tegen de stakers uitdraaien zal.
De Nieuwe Gazet" acht het volstrekt
niet in den haak, dat de burgemeester van
Antwerpen niet geweigerd heeft zijn maat
regelen tot handhaving der orde aan den
militairen commandant mede te deelen. Hij
had zelfs de militaire inmenging niet moe
ten dulden en zich geheel alleen aansprake
lijk stellen voor de handhaving der orde.
De bijzondere correspondent van de „Tel.",
te Brussel seint d.d. 14 April, 's nachts
twaalf Uren, aan zijn blad:
„Een groot aantal Belgische, werklieden
uit Henegouwen zijn naer Frankrijk ver
trokken, waarop het oogenblik gebrek aan
werkkrachten is. Reeds gedurende de gehee-
le vorige week reden opzichters in automo
bielen de industriedistricten rond en be
proefden bij de groote fabrieken arbeiders
over te halen, om aan gene zijde van de
Fransche grens te komen werken.
„Om u een denkbeeld te geven van het
geen dit voor bekken van Charleroi betee-
kent,* laat ik hier eenige cijfers volgen:
„In de steenkolenmijnen staken 32.000 op
de 38.200 werklieden.
„In de metaal-industrie staken 16.000 man
op de 27.000.
„In de glasblazerijen 10.600 op de 11.000.
„In de overige industrieën 2879 op 4811.
„Te Seraing, in de groote fabrieken van
Cockerill, meldden zich 426 van de 1590
werklieden aan en toch had men geloofd,
dat deze fabriek niet door de staking ge
troffen zou worden.
„Te Luik bood de stad gedurende den go-
heelen dag den aanblik van een zeer groote
levendigheid. De staking bleef er zich den
geheel en dag door uitbreiden. Hedenavond
verscheen niemand van de mijnwerkers, die
in de mijnen moesten afdalen.
„Te La Louvière begaf zich hedenochtend
een groote menschenmenigte naar hét sta
tion, waar de trein met Vlaamsche arbei
ders moest aankomen. Van de 1500 werk
lieden, die dagelijks met dezen trein naar
het Centrum kom én, verschenen er slechts
16. Natuurlijk gaf deze omstandigheid de
stakende menigte aanleiding t L luidruchti
ge vreugdebetoogingen. Het was bij het
aankomen van dezen trein, dat bij de sta
king van 1902 een bloedige botsing plaate
vond.
„Te Braine-le-öomte ia de stamini? alge
meen.
„Te.Ostende hebben de. havenarbeiders
besloten niet te staken. Zij zullen echter
geen schepen, die niet geregeld Ostende aan
doen, loesen. Bovendien zonden zij 1000
francs aan het stakingscomité.
„In het Centrum schat men het aantal ar
beiders op 5150. Van hen staken er 4650.
„Te Brussel zal, naar men meent, Woens
dag de beweging zich aanmerkelijk uitbrei
den als de veertiendaagichc betaling heeft
plaats gehad.
„Woensdag zal de Kamer wederom bij
een komen. De toegangen tot het parle
mentsgebouw zullen door militairen bezet
worden en de toegang zal aan het publiek
verboden zijn. Het is waarschijnlijk, dat
over het geheele land de civiele garde opge
roepen zal worden.
„Overal is de avond heden kalm verlco-
pen. Het eenige incident, dat te Brussel
plaats had was de arrestatie van vijf val-
sohe munters, die in de voorstad St. Gilles
woonden. Het zijn anarchisten en twee hun
ner waren met brownings gewapend. Zoo
als vanzelf spreekt had dit incident niets
met de staking te maken."
Inzake, de beweging te Charleroi wordt
aan genoemd blad -meegedeeld: -
„Met een massa telegrammen uit het
zoogezegd „Centre," d. i. het land van
Charleroi, voor oogen, kan de toestand,'
aldaar als volgt geresumeerd
„In de kolenmijnen is de staking com
pleet. Te Jumet, in den put van Amercocur,
waar nog nooit werkstaking geweest is,
zijn slechts 1000 arbeiders van de 1500
afgedaald.
„Van de 44.000 kolendelvers staken er
40.000. Van de 35.000 metaalbewerkers
"25.000. In de glasnijverheid is de staking
quaisi-algemeen.
„Overal heerscht de grootste kalmte, de
zen morgen. Er werden geen manifestaties
gehouden. De werklieden sliepen een gat
in den dag en gaven zich zelfs de moeite
niet, te komen kijken, wie er aan den
arbeid zouden gaan. AI de groote fabrieken
en mijnen worden door de gendarmen be
waakt. De meeste burgemeesters van de
streek hebben alle samenscholingen ver
boden. In de werkhuizen der „Providence",
te Marchienne, zijn 300 Italiaansche ar
beiders aangekomen, die in de fabriek zelf
onder dak zijn gebracht."
Volgens een opgave is het aantal stakers
in de provincies Namen en Henegouwen:
81,500 kolendelvers, 36,500 metaalbewer
kers, 18,500 glasblazers, 18,270 steenhou
wers, 8800 andere werklieden.
Uit Antwerpen wordt nog een en ander
gemeld over de beweging daar ter plaatse.
Zoo wordt meegedeeld dat de staking aan
de haven verre van algemeen is. Een deel
der booten werkt met volledige ploegen,
een ander deel met onvolledige ploegen.
Aan de scheepvaartmaatschappijen Red
Star Line, Harwich-Iijn en Norddeutsche
Lloyd wordt doorgewerkt.
De stakingsbeweging deed zich onmid-
dellijk na middernacht gelden.
De overheid heeft de noodige maatrege
len genomen. Zoo zijix de petroleumtanks,
de houthavens, de electrische centrale, de
hydraulische kranen, een deel der kaden
en het station afgezet door troepen, burger
wacht en veldwachters.
Geen enkel incident heeft zioh voorge
daan. De staking treft vooral de groot
industrie.
Te Hoboken zyn 600 staker* op 8000
werklieden.
Een uitbreiding der staking werd tegen
heden verwacht.
Te Mechelen wordt gewoon doorgewerkt".
De werklieden der gemeentereiniging, de
lantaarnopstekers en andere arbeiders in
gemeentedienst, hebben met verontwaardi
ging geprotesteerd tegen de hun door den
Gentschen burgemeester aangeboden be
scherming. „Wij hebben geen bescherming
noodig," zoo verklaarden zij den burger,
vader. „Het is oen onwaardige behanden
ling, waaraan wij ons niet willen onderw
werpen. Wij willen niet als sLaven of als
gevangenen behandeld worden. Als ge ons
beschermt, leggen wij het bijltje er bij
neer."
De burgemeester heeft niets anders kun
nen doen dan beloven zich aan den wensch
der gemeentewerklieden te zullen onder
werpen.
De eerste daad van sabotage is ontdekt
in een fabriek van marokijnleer in een der
voorsteden van Brussel, waar drie groote
machines voor het naaien van leer zijn be
schadigd.
De „Indépendance" maant de stakers
aan, zelf een soort politie te vormen, om
daden van geweld of sabotage te voor
komen.
Het verbond van Belgische grootindus-
trieelen heeft een informatiebureau te
Brussel gevestigd om de pers in te lichten
over alles wat er geschiedt, over het aan
tal stakers in de verschillende deelen van
het land, over voorvallen e. d.
Te Luik heeft zich gisteren in verband
met de staking een ritmeester van oen
eskadron ruiterij een kogel door het hoofd
geschoten na een twist met den majoor
over de stalling der paarden. De ritmeester
ligt zwaar gewond, zijn toestand is hope-
loos.
Kantongerecht to Lelden.
(Vervolg).
Beklaagde Van S. te Leiden, is ten laste
gelegd, dat hij gehandeld heeft in strijd
met de Arbeidswet. De getuige Verlcuyle
constateeide, dat de arbeidslijst een te lan
gen werktijd aangaf. Hij maakte er den be
klaagde, slager, op attent, doch de veran-
andering werd niet aangebracht.
Getuige, Stichter, is de 16-jarige bediende
die volgens zijn zeggen 58 uur per week
heeft gewerkt. Indertijd heeft hij gezegd,
dat dit 59 uur was.
Een kleine woordenwisseling met den
kantonrechter, die zei, dat ook de patroon
reeds had toegegeven.
De zaak werd maar uitgesteld,
J. P. te Leiden heeft omstreeks 24 Fe.
bruari vieesch ingevoerd, zonder toestem
ming van den directeur van het abattoir.
Hij had het vieesch naar zijn vader ge
bracht, doch de keurmeester Lamme had
er de lucht van gekregen en vond hot
kalf, een doodgeboren beestje, op den zol
der verscholen.
De dagvaarding sprak van aan ziekte ge
storven. Eisch 2 maal f 20 boete subs,
tweemaal 5 dagen.
J. H. fe Noordwijk-aan-Zec, heeft den
5den Maart een slaapplaa/ts laten aan
brengen bij een stal op een wijze, dat voor
de slapenden verkeerde dampen niet vol
doende worden geweerd. Een dun houten
schot moest het vocht en de uitwasemingen
tegenhouden.
De beklaagde is needs gestraft, omdat hij
de bedstee heeft gemaakt, nu heeft hij 't te
kwaad, omdat ihij niet tot afbraak is over.
gegaan.
Door B. en Ws. is beklaagdo gewaar
schuwd dat (voor Nieuwjaar de zaak in
orde moest.
De ambtenaar oordeelde, dat beklaagde
maar eerlijk (noest zeggen, dat hij niet
tot opruiming (wilde overgaan.
De gemeente-bouwkundige Overmeer be
sprak een uitlating dat verandering niet
mogelijk was wegens berging van rijtuigen.
Dat was hem geen ernst, vond getuige,-
want in 't seizoen rijdt hij er gasten mee,
De eisch 'luidt f 10 boete of 5 dagen
hechtenis.
Nu zal 'f dan worden veranderd.
J. P. to Katwijk-aan-Zee heeft j'ongcns
in zijn werkplaats bezig gehad. De jongens
verrichtten werkzaamheden in het kuipers-
beclrif op een rijd, die daarvoor niet in aan.
meriting kwam.
Bekl. was met de nieuwigheden der wet'
niet op dc hoogte, nu wel. Mijnheer Vooys
neemt hem, als hij maar even kan. Met de
stukken was 't in orde.
De ambtenaar herinnert er bekl. nog
oven aan dat hij al eens eerder hier geweest
I is; hij had toen nog een jongen verstopt
in een kast.
De inspecteur Vooys zegt dat er wel een
kaart was voor de ouderen, niet voor de
jongeren, waarop bekl. vertelt dat hij juist
bezig was dit in orde te brengen.
Piet Ouwchand is kuiper in bet bedrijf
van beklaagde. Hij zegt dat de lijst er hing.
Het verbaal zegt dat de rusttijden er niet
op vermeld stonden.
Dit wordt erkend door bekl. De tijden
van het vorig jaar stonden er op.
Huig Hazenoot is een 14-jarige bediende
van beklaagde. Hij wist niets en z'n collega
Schaap werd maar niet meer gehoofd.
Dc ambt. zegt dat bekl. niet erg vlot
deze zaken in orde brengt. De eisch luidt
derhalve tweemaal f 10 boete of 4 dagen
hechtenis voor elkie boete.
J. G. fe Leiden is ten laste gelegd dat
hij op 1 Maart een politieman heeft nage
schreeuwd in de Ceciliastraat.
't Is iets heel lieflijks geweest, naar blijkt.
G. begint een heel verhaal, waarin hij
den inspecteur Van der Mculen op zijn
wijze onderhanden neemt.
De adjunct-inspecteur Van der Meulen
doet een boekje open en 't is heusch
geen kleinigheidje, wat zich in de Cecilia,
straat heeft afgespeeld.
G. zegt dat agent No. 76, Bruinsma,
weet dat hij niets gezegd heeft.
Er volgt nog een lang dispuut en ten'
slotte wordt maar besloten tot aanhouding,-
C. W. H. H. is ten laste gelegd dat hij
den lsten October aan 't fretten is ge
weest op het jachtterrein van graaf Van
Lynden.
Bekl. zegt dat z'n medebeklaagde het
werk verrichtte. De fretten zaten nog in
een koffertje.
De getuige-verbalisant zegt dat 't wel
waar was.
In de dagvaarding stond een onjuist-etï
datum en daarom wordt vrijspraak ge,
vraagd,
J. W. fe Leiden heeft margarine op eert
bordje in zijn winkel voorhanden gehad,
De naam ontbrak er op.
Bekl. zegt, dat hier geen bedrog is. Zijn,
melk is altijd in orde geweest.
Eisch f 5 of 5 dagen.
L. V., een Leidsch koopman, is ten laste
gelegd, dat zijn kar geen nummer had en
dat er geen drinkbak was.
Alles juist, zegt beklaagde, de bak had
hij verloren, het nummer vergeten, door
dien hij een andere jas had aangetrokken,
Eisch tweemaal f 2 boete of 1 dag.
C. K. fe Katwijk heeft honden vaor de
kar gehad, doch het tuig was niet in orde,
De buikriem ontbrak.
Eisch f 3 boetq of 3 dagen.
G. K. fe Rijnsburg is hetzelfde ten laste
gelegd. Ook geen buikriem. Eisch alsve-
ren,
J. v. IJ. heeft zonder vergunning met eer,'
motorboot in do Warmonderlcede gevaren,
Eisch 3 boete of 3 dagen hechtenis.
P. A'. v. T., student te Leiden, heeft op
een fiets door de Watersteeg gereden. 11 ij
is op een wenk van den agent afgestapt,
Eisoh f 2 of 1 dag hechtenis.
verkrijgbaar in doozen S. 20 en 30 Cts.,
ia standhoudend, wordt niet zwart.
Alleen verkrijgbaar bij
ri tl
1 DEN HAAG (vroeger Zutphen). Directie HENNY j
KAPITAAL.f 0.000.000.00 I
Ack U EXTRA RESERVES' 2.000.000.00 E
5991 40
GEOPEND van 9 uur v.m. tot 5 uur n.m.
Telefoon Intere. No. 81. 968 16
0P
WOENSDAG 1G April n.s.,
's avonds 8 nar,
in de GRAANBEURS
(„Den Burcht").
4930 18 Amsterdam.
Entrée vrij. Dsbat gewenscht.
Verzoeke prijsopgaaf ran
3000 h 4000 halve Bierfles-
achen. Brieven Bureau Leidsch Dag
blad onder No. 6116. 7
Door GEBROEDERS VAN
DEB HOEK te Lelden is
uitgegeven4979 20
DOOB
T<\
met 3 Illustraties.
SMT De geheele opbrengst
van den Terkoop Tan dit
werkje wordt gebruikt roer
de aanschaffing Tan nienw
meubilair Toor het lnTaliden*
huis te Eeiden.
Verkrijgbaar bi) alle Boekhandelaren.
ÜPW IR f5.70, f6.90, f7.35
JS A&tüiiai Jrel Jajjlljp, stukje van30 el.
B(] elk stukje Flanel ontrangt men als „Reclame" gratis een
Mousselinen of Laken Japon cadeau. 4844 36
Zwanendons 20 el f 4 60 Madapolam 30 el f 5.60
Gebleekte Dril 4.80 Graallnnen p. 30 el 6.60
Ongebleekte Keper 20 el „3.60 Heelo linnen p. „7.80
Sat(jn 20 el 5.20 Gewone prijzen Teel duurder.
Stalen franco. Levering rembours met recht van inzage.
eet ge brood; daarom juist dient ge het
beste brood CARD'S NOU/BROOd te eten.
Gebakken door Firma J. C. RATING, Houtstr. 1 en
Breestraat 102, E. R. BEULINK, Lange Mare 6 en
F. HAALEB0S, Oude Rijn 11. 50S0 20
Surfer.
Zjj belast papier hooger.
6124 30
Anti-Tarief wet-Comité.
Kiest in Juni alleen
van de Tariafwet.
Omstreken LEIDEN
gezocht klein Huls met Tuin, huur
prijs 300.— Aanvaarding 1 oi 15
Mei. Br. No. 3081, M. J. a/h Adv.-
Kant. J. H. DE BÜSSY, Rokin 60 62,
Amsterdam. 6126 6
BERLINER SCHAÜSPIELHAUS-
ENSEMBLE.
Direction: ROBERT EB1CRT.
Kanstlsrisehe Leitung: ALFRED HALM.
Nach dem Koglisclien Lustsplel
in drei Aufzügen von
HUBERT HENRI DAVIES.
Optreden van: Stcftte Krigg,
Vera Haberlin, Helene Gorcll.
Gertrnd Arnold, lledwig
Klein; Emiil Waldmaun,
Edmuud Heidtmann.
Prijzen der plaatsenf 2.50, f 2.
f 1.50, f 1.26, fO.15, f 0.60.
De prijzen worden verhoogd met
5 pCt. auteursrecht.
Plaatsbespreking van af Maandag
10 uren bij den Heer A. M. VAN
ZWICHT, Breestraat 126 (Telef. 228);
Dinsdag en Woensdag 10-2 aan den
Sohouvrbtirg. 4999 40
