generaal Braxinon gaarne iets aardigs zeggen
en dat in de taal van haar man. Een jong
officier leerde haar een Duitschen volzin en
zij' laohte den niet juist als scherpzinnig be
kend staanden krijgsman vriendelijk toe en
zeide haar volzinnetje .op: „General Bran-
non, du bist een grosseT Esel," waarop de
generaal, die geen woord Duitsoh verstond,
dankbaar boog. Maar zulke dingen kwamen
zelden voor. De oorlog was bloedige ernst
en meermalen moest de jonge vrouw, zeer
tegen haar zin, van het oorlogstooneel wor
den verwijderd. Zij gebruikte dan haar bui
tengewone energie op andere wijze en deed
te Ncw-York en te "Washington zoo veel, dbt
zij haar rnjm het patent van brigade.gene.
raai verschafte. Het was haar trots, dat zij
hem, die haar t/pt Prinses had verheven,
tot generaal had gemaakt. Moeilijkheden be
stonden voor haar niet; als zij haar doel
niet bereiken kon door haar bevalli.gheid én
door vleierij, had zij een andere manier.
De Mexicaansche generaal Escöbedo zéide,
dat zij liever te doen had met een bataljon
Vijanden, dan met de prinses Salm, als zij
boos was. Toen de Prins eens haar verzoek
om met hem te gaan, moest afwijzen, omdat
de expeditie, waarvoor li'ij werd gecomman
deerd, te gevaarlijk was, huilde en schreeuw
de z'ij, dat men het een straat ver hobren,
kon. En Jimmy, de dappere oorlogshond,
stemde huilend met haar in.
De Amcrikaanschc burgeroorlog liep ten
einde. De Prinse3 had zooveel van het kamp
leven en het leven in de hospitalen gezien
en.geleerd, dat haar liet verblijf in een wel
geordend huis met „nette" kamers vrijwel
ondraaglijk was geworden. Haar stonden
echter erger dingen te wachten dan z'ij tot
nu toe had beleefd. Toen de troepen der
Unio naar huis werden gezonden en de of
ficieren moesten trachten ergens terecht ta
kómen, nam haar echtgenoot dienst, als kolo
nel en chef van do keizerlijke huishouding,
bij den ongelukkigen keizer MaximiUaan
van Mexico. De Keizer bevond zich reeds;
toen in groote moeilijkheden. De Franscbe
troepen, onder bevel van den onbetróuw-
baren en aanmatigenden Bazaine, begonnen
b^t land te verlaten. De Prinses beschouwde
hét als een slecht voorteeken, dat z'ij op
eèn Vrijdag te Vera Cruz, waar haar echt
genoot haar wachtte, dèn Mexicaanschsn bo
dem betrad. Hét Mexicaansche treurspel
loopt af. De Keizer is in Queretaro inge
sloten. De stad valt door verraad. Dc Keizer
en z'ijn generaals, onder wie prin9 Salm, zijn
gevangen. „Dat is geen kamer; dat is een
grafkelder," zegt Maximiliaan, als mén hem
in een Ca,pucljnerklooster insluit. Hij be
grijpt, wat men met liem voorheeft. Toch
wijst hij de vluchtplannen, die prins Salm
hem aan de hand doet, af. Hij acht het be
neden zijn waardigheid te vluchten. Alleen
stemt hij er in toe, dat de prinses Salm
een opschorting bewerkt van het proces en
advocaten opspoort om voor hem te pleiten.
„Gij zijt de eenige, die iets wezenlijks voor
mij gedaan hebt," klaagt de gevallen Keizer
bij haar vertrek.
„Als ik vrij kom, maak ik u tot minister
van buitenlandsche zaken."
Zij tracht den overste Palacias, den ge
vangenbewaarder, om te koopen, maar hij
verraadt die poging. Zij zoekt Juarez, den
overwitmaar, op en weet te bewerken, dat
haar man niet zal worden doodgeschoten.
Maar de Keizer en zijn generaals Mira-
mon en Mejia moeten sterven.
Juarez houdt zijn woord. Hij heeft aan
drie slachtoffers genoeg. Prins Salm wordt
uit het land gebannen. Hij gaat naar Duitsch-
land cn zijn vrouw volgt hem.
Zij is thans vermaard. Koning Wilhelm
en koningin Augusta behandelen haar zeer
welwillend; keizer Frans Jozef kent haar,
die zijn vermoorden broeder diensten heeft
bewezen, een pensioen toe. Prins Salm, die in
Pxuisischen en Oostenrijksohen dienst slechts
luitenant is geweest, wordt majoor bij het
Koningin-Auguflta.regiment te Koblenz.
Maar het kost moeite een vorstelijke huishou
ding te voeren, overeenkomstig den rang
van majoor Salm. De Prinses ontwikkelt zich
Lot een voorbeeldige huishoudster, maai* moet
allerlei dingen verzinnen om buiten schul
den te blijven.
Dan komt de Franseh.Duitsclie oorlog. De
Prinses kan haar man niet in den slag
volgen, maar zij wordt verpleegster. Zij weet
van den strengen generaal Steinmefcz te ver
krijgen, dat zij niet als een gewone ver
pleegster wordt behandeld; zij krijgt een
paard en wordt toegevoegd aan den staf,
ala een officier. Koning Wilhelmontmoet
haar eens en het trekt ziju aandacht, dat
zij, wat haar anders niet overkomt, ver
legen is. Zij tracht aohter haar rokken een
paar kleine emmers te verbergen, gevuld
mot een geurig vocht.
„Wat is dat?"
Zij bekent, dat zij1 voor haar gewonden
bouillon uit de koninklijke keuken heeft-
gestolen. Da Koning lacht hartelijk.
Maar haar ti\eft de zwaarste slag van
haar leven. Haar man sneuvelt bij St..Privat.
Als zij zijn lijk, dat men naar Duit-schiand
overbrengt, ziet, valt zij in onmacht. Maar
zij blijft bij het leger als verpleegster tot
het einde van den oorlog.
De regeling van haai1 geldzaken eischt
la-ter al haar zorg. Baron Oppenheim, te Keu
len, staat haar bij; koning nu keizer
Wilhelm ondersteunt haar; een rijke bloed
verwant laat haar bij testament een vrij
aanzienlijk legaat na. Eindelijk kon zij on
bezorgd leven te Bonn, waar zij zich vestigt.
Daar is zij gestorven.
Waarom knorren wij over slecht weer?
De wisseling van den aard der dagen'door
het weer heeft veel invloed op de gemoeds
stemming van dc menschen. Dat is algemeen
bekend. Maar niet zoo algemeen weet men,
da-t een Amerikaansch geleerde, dr. Hiddel,
tusschen den barometerstand en de gemoeds
stemming van den mensch een vaste betrek
king vaststelde, die door wetenschappelijks
metingen kon worden bepaald en door hem
is bepaald. Waarom maakt slecht weer den
mensch uit zijn humeur?
Afgezien van de met vacantie uitgaanden,
wier uitstapjes worden bedorven door het
weer, zijn de meeste menschen ook als ze
gewoon fin kantoor of school of winkel of
thuis zitten en aan uitstapjes niet kunnen
denken, bij slecht weer ontstemd en bij
goed en helder weer vroolijk en opgewekt.
Niet enkel de donkere lucht of de lachende
zon zijn dan in die gevallen de oorzaken,
zij zelfs niet in de eerste plaats, maar het
is de luchtdruk, die de schuld heeft, daar,
naar de meening van den geleerde, in de
betrekkingen tusschen de drukking van de
lucht en ,de zielstoestanden de oorzaak is
te zoeken van de wisselende stemming. Door
die verhouding laat heb zich ook verkla
ren, dat er bij mooi weer minder misdaden
worden bedreven dan bij slechte en regen
achtige weersgesteldheid.
Een barometrisch maximum werkt name
lijk niet alleen op zeer besliste manier op
de verandering van het weder, maar ook
op de bloedcirculatie, op de zenuwen, op
het hart en zijn werkzaamheid en dus op
het geheele organisme. Zoo moet een baro
metrisch maximum op hart en zenuwen kal.
meerend werken, zoodat het gevoel van ge
moedelijk welbehagen wordt verkregen. Aan
den anderen kant is het bewezen, dat zuur
stofrijke lucht door chemische werking in
den mensch een grootore en hoogere levens
kracht wekt. Een minimum heeft een ongun.
stigen invloed op den mensch, omdat de toe
stand van de lucht hij een minimum, waarin
zich veelvuldig .eleoirisohe verschijnselen
voordoen, op de zenuwen en het hart ver
lammend werkt. Vandaar, dat uiterst ge
voelige menschc-"» bij mooi weer plotseling
droevig gestemd worden, als er een onweer
in aantocht is.
(„De Aarde en haar Volken.")
Mexicaanse!"- papierindustrie.
Volgens een me-dedeeling van het Engel -
sclie gezantschap, werd voor ongeveer 60
jaren dc papierindustrie in Mexico ingevoerd
I door den Engelsohinan Benfield. Hij richtte
1 te Pena Pabre, Lore to, Santa. Teresa en
Beien papiermolens op. De onderneming ging
echter ie niet en de molens k\Vamen, be-
halve db van Beien, in andere handen. Zijn
zoons Lieven die te Beien exploitoeren en
l slaagden er na geruimen tijd in de papier
fabricage als het ware te monopoliseereo.
In 1893 werd door Fransche en Mexicaan
sche kapitalisten een nieuwe vennootschap
opgericht met een kapitaal van 7 millioen
Pesa's. Zij heeft liaar voornaamste fabriek
te San Kafael aan de helling van den Iztao-
cihuatl, waar zij over 10,000 P..K. water
kracht beschikt; bovendien werkt zij met
stoom en electrioitedt, welke laatste van
Puebla overgebracht wordt. Ook heeft zij
een inrichting 35 K.M., noordoostelijk van
Mexico gelegen. In beide fabrieken bedroeg
de productie in 1908 20,000 ton papier. Nabij
San.Rafael is een inrichting voor het maken
van houtpap.
In do fabriek te SanJtafael wordt hoofd-
zakelijk courantenpapier ten behoeve der
nieuwsbladen, die in de hoofdstad verschij
nen, gefabriceerd, in de andere pak- en
schrijfpapier.
De fabrieken te Loreta, Santa-Teresa en
Pena Pabre bestaan nog; er wordt voorna
melijk .pak- en goedkoop schrijfpapier ge
maakt, alsook enveloppen en zakken. Beide
eerstgenoemde worden door Duit-schers geëx
ploiteerd.
Bij een CanadeefMhe maatschappij hestaai
het voornemen nabij Madera, in den Staat.
Chihuahua, een groote papierfabriek te bou
wen in verbinding met groote houtzagerijen,
die zij daar in bozit heeft.
Het tijdschrift „Süd. und Mittel.Amerika",
waaraan het bovenstaande is ontleend, tee-'
kent er bij aan
Geheel juist is de medcdeeling van liet
Engelscbe gezantschap niet. Keeds in 1843
werd in Mexico sigaretten., benevens grof
druk- en schrijfpapier vervaardigd; maai* de
productie kon nanwelijks voor 1/2o gedeelte
in de behoefte voorzien. Ook than9 nog kan.
de geheele Mexioaansohe productie op verr3',
na het verbruik niet dekken, vooral wat'
fijnere kwaliteiten betreft. Bovendien wordt
nog steeds het grootste deel van de benoo-
digde houtpap uit het buitenland, met name'
Ncorwogen, Zweden en Busland, aangevoerd
in 1910/11 voor 909,724 dollars, terwijl die
van papier en karton 2,084,630 dollars be
droeg.
De vulkaan en het lot der aarde.
Professor Milton Nobles, een bekend En-
gelsch bioloog, die zich speciaal bezig houdt
met het bestudeeren der vulkanen en haar
werking, komt met een opzienbarende theorie
voor den dag, die de werking der vulkanen
in nauw verband brengt met het lot der
aarde. Volgens hem lijdt onze planeet over
een groot gedeelte van haar oppervlak aan
de gevolgen van den ouderdom. Op tal
van punten der pude wereld wordt zij be
dreigd met ondergang, terwijl zij op liet
westelijk halfrond zich\ verjongt en daar
nieuwe gebieden ontstaan. Deze tegenstrij
dige feiten hebben dezelfde oorzaak: het
vulcanisme. De vloeibare lava en andere
door het uitbarsten van onderaa.rdsche kra
ters omhooggeworpen stoffen, hebben in de
Middellandsche-Zee-stneek den bodem tot op
honderden M. diepte omgewoeld en uitge.
hold. Deze verzwakking in de biologische
grondslagen gaat een instorting vooraf. Zulk
ondcraardsch verwoestingswerk verrichten de'
Etna, de Stromboli, de Vesuvius, de Olympus,
die alle sedert twintig jaar in werking zijn
en op een gegeven moment geheel Europa
in gevaar hunnen brengen. Als deze uit
barstingen geschieden, ontstaan er verande
ringen in het evenwicht der equatoriale as
en de poolassen, die den vorin der aarde
zullen wijzigen.
De uitbarsting op Krakatau (in straat
Soenda) levert daarvoor ean merkwaardig
bewijs. Deze vulkaan had sedert 200 jaren
niet gewerkt; de bewoners van het eiland,
die aan geen gevaar meer dachten, hadden
op de htltingon groote wouden aangeplant.
In den nacht van 26 op 27 Aug. 1883 hadi
de grootste uitbarsting der nieuwste ge
schiedenis plaats. Na de uitbarsting was
de grootte van Krakatau van 32 vlerk.
K.M. tot 10 vierk. K.M. verminderd: het
overige had de zee verzwolgen. In het uiter
ste Zuid.Westen was een stuk grond bij.'
gekomen. Dc bodem van den Indischen
Oceaan, was aanmerkelijk gedaald, eilanden
ontstonden, terwijl andere verdwenen. In
tegenstelling met deze verwoestende \vcr4
