PHILIPS-
LAMP?
Geeft den Vogels te eten
name
De PIANOLA-PIANO
C. C. BENDER,
Stoombootmaatschappij „OARSJEWS".
Aluminium Soldeersel.
GETROKKEN DRAAD
De Leirische Begrafenis-Onderneming.
No. 16228.
LEIDSGH DAGBLAD, Donderdag1 16 Januari. Tweede Blad.
Anno 1913.
Uiterst billijke tarieven. Goederen worden afgehaald.
DE
MET
A. v. d. OUWEELEN,
Udtte
Stokpaardjes- ^Tk'-Zeep
Opgericht 1 Juli 1876 door wijlen J. GOEDELJfiE Sr.
J. DIRKSE Jzn. HOOIGRACHT 33.
Wed. J. STEENHAÜERZoneh,
Bij aanschaffing van een PIANOLA of PIANOLA-PIANO,
de origineeie Amerikaanscïie van The Aeolian Co., te New-
York, is men tegen alle teleui*stelling gewaarborgd.
Leiden,
Rotterdam,
Buitenlandseh Overzieht.
Tweede Kamer.
Door overname van het bedrijf der Expeditiefirma
Veraart en De Neeff zijn onze bestaande diensten op
Amsterdam uitgebreid mét nacludiensten voor Goederen.
Dagelijks vertrek van Leiden 's avonds 8 uur.
Vertrek van Amsterdam Singel 185, eveneens 'savonds
8 uur. Goederen met deze diensten verzonden worden in
beide steden 's morgens besteld. Voorts worden goederen
welke 's morgens 10 uur van Leiden gaan, denzeltden dag
te Amsterdam besteld. Goederen welke 's morgens 10.3J
Singel 185 te Amsterdam zijn aangenomen wordendenzelfden
dag te Leiden besteld. 529 36
MUNT UIT DOOR SIERLIJK KLEIN MODEL,
GEEFT HELDER WIT LICHT EN 15
UITERST ZUINIG IN HET GEBRUIK.
'Sr -
Van af heden kan door m]J elk
voorwerp van Aluminium gerepareerd
worden. 783 11
KOPERSLAQEK,
Hooigracht 100, LEIDEX.
Telof. Intorc. ÏOG'J.
fceeft gaarne eeji zacht rein gezicht, een jeug
dig frisch uiterlijk, cd een mooi teint.
Dit alles geeft:
van Bergmaan Co., Arnhem
Fabrieksmerk: .Stokpaardjes"
alleen echt in rood - gele (hollandsche)
verpakking. Prijs 40 cent per stuk. Verder
maakt het
Stokpaardjes- Leiienmeik- Cream
roode, ruwe cn opengesprongen huid in een
nacht blank en fluweelzacht. Tube 35 cent bij:
Gebr. CHRISTIAANSli, Hoogewoerd 3,
Haarlemmerstraat 6; J. F. SUSAN,
VrouwesteegJ. ELSINGA, Firma
J. H. DIJKHUIS. Hoogstraat 6; S. A.
BROERSE, Haarl straat 70; REYST
KRAK, Droziit, Boeslenmarkt;
GEBR.SU3AN, Haarlemmerstraat 39;
SANDERS Co., Nieuwe Rijn 44.
fi«87 94
Directeur: Kantoor-
TELEFOON 453. 2754 13
Mandenmakerssleeg 4 bij den Waai).
Prima adres voor zéér*
fijne NATUURBOTER,
Goudsche Leidsche en vette
Edammerkaas. 1376 9
Er is geen uitvinding van boteokonis, welke ten dool had, het spel te verbeteron, en racer
artistieke voordracht te geven, de uitdrukking te verhoogon, de hehnndoling te vereenvoudigen,
of zjj is, dank ztf de onbeperkte hulpbronnon der Aoolian Co., in haar instrumenten toogopast
on door patenten beschermd.
Dan, wat de Piano's zelve betreft, heoft men met het beslo te doon van don tegenwoordigen tijd.
De fabrikaten van den eersten rang, Ibncli, Steek, Steinway en Weber, zyn overbekend en met
groote zorg voor den Inbouw der Pianola gekozen als inatiumenten van bijzondere toontchoonhoid en
abaolute duurzaamheid.
Men beziclitige onze uitgebreide collectie en oordeele zelf.
761 99
Hoogewoerd 90.
Wijnhaven 94. Glashaven 5.
Wie zal Fallières op v o le: en
fels president van Frankrijk? Het is een
vraag, die ook buiten de republiek dikwijls
.wordt gedaan.
De stemming in de verecnigde vergade
ring der onderscheidene groepen van de
linkerzijde om een candidaat voor het pre
aidentsch&p der Republiek aan te wijzen
heeft- het volgende resultaat gehad. Er wa
ren 632 stemmen uitgebracht, waarvan 183
op Poinearé, 174 op Pams, 107 op Duoost-,
83 op Desohanel, 52 op. Ribot, 22 op Diipiiy.
Y op Delcassé, 7 o-p Forichon, 4 op C'einen-
oeau, 1 op Piehon, 1 op Delaroche n 1 op
Vernet.
De tweede stemming zal op den yas tge-
fctelden tijd worden gehouden.
Gedurende de stemming wercï een ge
schrift, gesteld op papier, zooals dat in do
Kamer wordt gebruikt, en van voor Pom-
oaró en Pains beleedigenden inhoud, ver
spreid. Het wekte algemeene ver-
«ontwaardi g i ng.
Na met zijn geestverwanten te hebben
l>eraadslaagd, deed Dubost afstand van yijn
candidat-uur ten bate van Pams. DescV.anel
Leeft zich zonder voorbehoud teruggetrok
ken. Ribot verklaart, dat hij niet voor de
tweede maal candidaat is, doch zich zijn
(vrijheid voorbehoudt.
Bij de tweede stemming waren 620 stem
Uien uitgebracht, waarvan 283 op Pami, 272
op Poinearé, 25 op Ribot, 22 op Deschanel,
8 ap Dubost, 7 op Dupuy en 3 op Deleassó.
Aangezien niemand de volstrekte meer
derheid heeft behaald, zal hedennamiddag
ieen derde stemming worden gehouden.
Ofschoon de uitslag der voorverkiezing van
Idë linkergroepen op het eerste gezicht gun
stig voor Pams lijkt, achten velen dit «-e
fifultaat zeer hoopvol voor Poincaró. Im
mers op het congres te Versailles ia een
meerderheid van ten minste 400 stemmen
noocHg en tegenover den radicaal Pams z <u
op het congres de rechterzijde, ondanks heb
incident met minister Millorand, wel eeus
in haar geheel voor Poinearé kunnen stem-
snen. Ook het échec van Desohanel is gun
stig voor Poinearé.
Bij de tweede stemming hecrschte g r o o-
ifce opgewondenheid; heftige en
verwarde twistgesprekken werden gevoerd.
In het tijdschrift „Marz" heeft de be
kende Fransche publicist André Tardieu
eich bezig gehouden met het beantwoorden
yaa een vraag, die geheel Europa reeds
maandenlang bezig houdt, n.l.„Zal er
«en Eur opoesch e oorlog ko
men?" Is de oorlog in zicht? Neen. En
Waarom niet? Ten eerste wil geen enkele
groote mogendheid den oorlog. Ook neeffc
iedere regeering.haarbijzondere reden den.
yrede te wenschen. „Duïtsohland is daar
toe door de onzekere organisatie yan zijn
crediet gedwongen."
-Ook om de volgende reden gelooft Tar-
'dieu niet aan een Europeeschen oorlog:
Sedert dertig jaar heeft men de prachtig
st© gelegenheid gehad om een oorlog te be
ginnen en niettegenstaande dat-, bleef de
vrede behouden. Ais derde reden voert hij
óoun aan: De diplomatieke constellatie,
yan Europa is een waarborg tegen verras
singen. Staten die geïsoleerd 6taan, kunnen
eerder in een oorlog gewikkeld worden
dan statengroepen. „Er zullen steeds een
of twee onder drio bondgenooten gevonden
Worden, <Be zich minder opwinden dan dc
derde." „Heb diplomatieke mechanisme,
waarvan de oorlog afhangt, heeft, sedert
'fir bondgenootschappen worden aangegaan,
een teugel meer tob haaf beschikking."
Vierde reden: „D© zenuwkracht van
Europa is opgebruikt." Het is echter de
vraag, of men zich daarop wel verlaten
kan. Vijfde reden: „Onder de groote mo
gendheden heersclït een volmaakte onze
kerheid, omtrent de volstrekte en betrek
kelijke waarde der militaire organisatie,
die zij met zoo groote. kosten hebben tob
stand gebracht.'' „En wat zou het resul
taat zijn van een oorlog? Men weet het
niet, eii dat is een reden te meer, die dé
mogendheden er van afhoudt een proef te
nemen! Daarom geloof ik niet aan een
Europeeschen oorlog."
Aan de voorspelling van Tardieu kanjrieb,
al te groote waarde gehecht worden, om
dat hij eik zijner argumenten met veron-
derstellingën én voorwaarden omkleedt.
Hij gelóóft. Maar een toeval kan dat ge
loof, te schande maken. In'ieder geval ech
ter kan men zich er ener verheugen, dat
de meest uitstekende mannen in alle lan
den duidelijk toonen, hoezeer zij wenschen,
dat de volkeren voor een wereldoorlog ge
spaard mogen blijven.
Dan kan men zich veilig verlaten op het
.antwoord, dat de Fransche schrijver geeft:
„Een wereldoorlog ware een waanzin,
dien geen vorst, geen staatsman, geen volk,
zou kunnen verantwoorden."
In de begrootingscommïssie van het Prui
sische Huis van Afgevaardigden heeft
Schorlemer, de minister van landbouw, ver
klaard, dat het verlof tob aan v oer van
vleesch en levend vee uit het bui
tenland met 1 April 1913 waarschijnlijk niet
zal ophouden-. Het zal veeleer noodzakelijk
zijn dit verlof te bestendigen tot I
April 1914.
Oosteiirijk-Ho'ngarije krijgt een luci
fer s-b e 1 a s t i n g. Men rekent op oen
jaarlijkse he opbrengst van 15 a IS millioen
kf.-
De Spaahsche; republikeinsche leider
Azcarate 1 werd zooals wc reeds meld
den, -Dinsdagmiddag om zes uur door den
koning ontvangen om, als voorzitter van de
instelling voor sociale hervormingen, met
den vorst over verschillende arbeiders
vraagstukken overleg te plegen.
Dit bezoek, aldus wordt uit Madrid aan
de „Köln. Zeit-." geseind, wekt buiten
gewoon opzien, aangezien de koning
door heb ontvangon van Azcarate het ondub
belzinnige bewijs levert, te willen medewer
ken tot verwezenlijking der liberale wen
sohen en tevens den conservatieven een les
je geeft, die zich niet ontzien de liberalen
op allerlei wijzen verdacht te maken en nan
te vallen, op grond, dat zij in verschillende
opzichten in de mecning der republikeinen
deelen.
De epontane handeling des konings be-
teekent, dat hij het optreden van Maura
en de conservatieve partij afkeurt. Het go-
beurde heeft ziilk een i n'd ruk g e-*
maakt, dat in volkskringen hét plan ge
vormd werd, den koning bij het. vertrek naar
zijn jaclitgronden, een warme ovatie, te
brengen.
De minister-president Romanones wordt
geprezen als een staatsman met een juist en
blik op den werkelijken toestand.
De audiëntie aan Azcarate wiut nog aan
boteekenis indien het gerucht waarheid be
vat, dat gedurende liet bezoek ten paleize
ook politieke quaesties zijn besproken.
Volgens de „Daily Mail" zullen de vijf
of res dreadnou gli t s, die de re-
georing op de aanstaande begrooting zal
aanvragen, 27,000 of 2S,000 ton meten, d.i.
ongeveer 10,000 meer dan de „Dread
nought". Zij zullen uitsluitend petroleum
verstoken en 25 mijl loopen. Vermoedelijk
worden zij bewapend met 8 groote vuur
monden (tegen 10 op de vórige groote linie
schepen), maar zij'zullen ran ruim 40.5 o.M,
kaliber zijn de granaten zullen 945 K.G.
wogen. Vorder komen er kanonnen die gra
naten van ruim 800 K.G. schieten.
De „Daily Chron." zegt daartegen, dat
dezo opgave van het kaliber der zware ka
nonnen onjuist is.
"Waar zal de grens zijn voor dio geldver
spilling? Qver oen paar jaar zijn die schuiten
niet. meer waard dan oud .roest.
Het gnat, volgens éon bericht uit Delhi,
mot deen onderkou i n ff v a n I n d 'i e g o e d
vooruit. Alleen heeft hij voel pijn aan
den rechterarm,' waarin een zenuw is ont
stoken. Op liet eind van de maand gaat hij
'vermoedelijk- vuranderhig van luolvt zoeken-.
De Chinoesohcr geheime politic heeft Joc-
a&isjjkai in kennis gesteld met liet bestaan
van anarchistische vKreonigingen in China.
Dezo vorooni gingen prediken de verbeurd
verklaring en de vcrdeeling van het bezit,
den gowélddadi gen strijd-tegen de
macht cn do algeheel o afschaffing van liofc
huwelijk. Joeajisjikai heeft beslist, dat do
loden van dio-vorecnigingen als gewone mis
dadigers zullen worden vervolgd.
Do laats tp afdeel ing Tu v k s o h e so 1-
daton, ongeveer 150 man, heeft gisteren
Tripolis ver la ton. Bij hen hadden zich
nog eeni.ge Turksohe beambten aangesloten.
Japan beproeft zijn be tre lc k i n ge n met
do staten van Midden.Amerika te verbe
teron in verhaald met de naderende vol
tooiing van het Panamakanaal. -Noda, do
secretaris van liet Japansche gczantsohap in
Brazilië, -die do Japanscbo rogccring ver
tegen w cord ig t, is to Willemstad aangek o.
men mot bestemming naar Mftraoaibo.
In Mexico - is 'te.cn ware rommel.
Do Verecnigde-Stalen hebben-drulc werk met
het behartigen-van do belangen hunner land-
genooten
De kruiser „Denver" lieert bcr\rel gekregen
om San Diego-to-verlaten cn naar Acapuleo
te steomen, waar do toestand wanhopig moet
zijn. De vreemdelingen verhoeren er in ge-
voar.
Savonarola, tie profeet van
Florence.
In liet kerkgebouw der Geref. Gemeente
aan de Oude Vest hield .de Jon.gv.lingsver-
coniging op gercform:>:Tden grondslag gis
teravond een openbare bijeenkomst, waarin
als spreker optrad ds. J. II. Landwchr, uit
Botterdam.
Dc bijeenkomst was zeeic goed bezoclit. Na
psalmgezang en gebed, waarbij de sp'r. voor
ging, schil dorde deze eerst het milieu waarin
Savonarola, de profeet van Florenoe, optrad.
Het wavS toen de tijd. van dje gewïeldigo wor
steling dor. geesten, wrelke dc hervorming is
voorafgegaan. Deze bijzondere man is zeer
v<?rs<h rllcnd .beoordeeld. Waar j'aus Alexan
der VU! hem tot den brands tape 1 verwees,
werd hij door de Dominikanen, tot wier orde
Jiij behoorde, heilig verklaard. Ook yaji Pro-
tcsta'nlsebe zijde is dat oordeel zeer tegen-
strijdig. Door sommigen voor een gevaarlijk
demagoog gehouden, hebben anderen, waar
onder ook Luthe.r cn Beza, in. hem gezien
een A'corlooxter der reformatie.
De gcschicdseltidjvCrs itit laterén tijd heb
ben hem reriit gedaan door hom als jeen groot
man te schefsen, al wisselde, ovenals bij alle
groote karakter, ook bij hem lidht en sclia.
duw elkander af. Behalve Eli sa van Cal-
car's „Ecu star in den Nacht" lis er woi-
nig lectuur over dezen bij zonderen ma"n 'in
het HolLa'ndsch. Het zijn vooral Duitschei
historici, dio hun studiën aan hem hebben
gewijd.
Aan do liahd dakrVah behandeld sp'r. Sa
vonarola achtereenvolgensna eea-st ieen igen
tijd'bij dieais jeugd te hebben stilgestaan, als
een ernstig kloosterling, als eón vurig pre.
dikcr, als e^n wonderbaar profeet, als -can
•machiig volksléidpr jén alf penZegevierend
martelaar. f V V- i
Als 22-jarig joaigoling ging hij, wien9 jeugd
zich reeds door groote levensernst had ge
kenmerkt, naar het Dominekancr-ldooster.
Hij vond daar echter den wereldzin en
lichtzinnigheid, waarom hij de maatschappij
ontvloden was, tot zijn bittere teleurstel,
ling terug, zoodat hij zich in zijn oei opsloot
en zich uitsluitend bezighield met de studio
van den Bijbel, waarvan hem in het bijzon,
der de profetische geschriften aantrokken.
Zijn levenswandel was een protest tegen do
zinnenvargoding van zijn tijd.
Op 38-jarigen leeftijd kwam hij aan list
hoofd van hot Klooster San Marco in de
machtige stad Florenee^ waar onder de. Me
dici het humanisme bloeide. Daar vierde hij
als prediker zijn triumfen en trad er vooral
als boetprediker op, waardoor hij in botsing
kwam met Lcrenzo do Medici, do toenmalige
machtige heerschar van Florence, dien hij
echter weerstond on die hom, den onkrouk-
baren rechtvaardige», vreesde.
Treffend scliotsto 6pr. de ontmoeting van
deze twee'aan liet sterf bod van Lorenzo, na
wiens dood Savonarola's volksinvloed toe
nam en tegelijk zijn profotisoho gave, waar
door hij zich opwierp als volksleider en. zioh
eindelijk aan het hoofd der republiek steLde
ch een Gods^taat vormde.
Drio jaar lang regeerde hij als oom riohhor
in Israël. Het was, volgens Bpr., rijn fout,
dat hij een tdicocralio wilde vestigen, die
naar Gods bostel niet meer van dien tijd
was. Hier nam aptr. reeds het begin van zijn
waar en noemde dit optreden valsoh.
Zijn vijanden namen moor en meer in macht
toe. Hf<t wufte Florenoe viel den strengen
volksuribuncr a-f en paus Alexander VIII,
bekend als Do Borgia, con duivel in men
sclien gedaan te, deed Jiem i n don ban en voeaxle
hem od den brandstapel. Hij was toen nog
maar 45 jaar oud.
Spr. besloot zijn boeiende cm mot groote
welsprekendheid voorgedragen levensIxsolirij-
ving van deze bijzondere verschijning in Gods
Kerk, met er op te wijzem in welk opziclit
hij ook ons nog tot een voorbeeld- Jcan zijn
zijn cn wekte ten slotte vooral do jongo
mannen, leden van „Obadja" op, om in een
voud des liajrteln. zicli te wijden aan «de t-aak,
dio God liun in de Kerk, in <je iiiaaladlia.ppïj
en in het gezin wil go ven.
Do bijeenkomst, werd met gezang en dank
zegging gesloten.
Oorlogsbegrooting.
Bij de verdere behandeling cler begroo-
ting vraagt de heer H e 1 s cl i n g e n bete
re belooning van de burgor-corvecers, waar
op de Minister, die cle loonen voldoen
de oordeelt, toezegt, de mopschen zoo mo
gelijk aan een betrekking te helpen als zij
buiten dienst komen.
Bij de afdeeliug Beproevings- cn oefe-
•ningsduohtvaartafdeeliijg licht de heer
Tydeman zijn amendement toe, om dezen
post te beperken tót inrichting uitsluitend
van een vliegdienst, dus niet aan te schaf
fen kabelballons^ motor-luchl^chepen enz.
Spreker wil gaarne aannemen, dat deskun
digen een uitgebreide inrichting met bal
lons aanbevelen, gelijk de Minister voor
stelt, maar waar deskundigen' zich steeds
uit den aard der zaak b-righouden met de
rakzijde van een vraagstuk, daar heoft de
Volksvertegenwoordiging met vele andere
quaesties. buclgétaire en militaire, te maken.
En in dit verband bestreed spreker de aan
schaffing ran kabelballons, wier beteckenis
voor den Vfddoorïog hedeii ten. etage gering
te achten is. En daarom mogen wij ons
budget niet bezwaren met de hooge kosten
van dergelijk verouderd materiaal. Waar
nu iu andere landen veel geld besteed wordt
voor <Ie.ontwikkeling Van dó militaire vlieg
kunst, wil hij ten aanzien.van het vliegen
den Minister niet in den weg staan en hem
daarvoor de benoodigde gelden toestaan.
Bij verwerping van het amendement zal het
preker moeilijk vallen voor den post te
stemmen.
Ook de heer Ter L aan bestrijdt den
post-, óók wat het vliegen betreft. Hij wil
de oorlogsbegroot-ing in het geheel niet be
lasten met zaken, die alleen dienen om na
to.aoon.wat groote mogendheden ons voor
doen.
De heer D u y.m a e r V a-n Twist oor
deelt, dat op bescheidener schaal moet'wor
den aangevangen dan de Minister wil. Bo
yendien is 's Ministers plan voor spreker
onaannémelijJc, indien de Minister hian-
schappen zal gaan dwingen bij de lucht
vaartaf dee ling dienst te nemen.
De Minis tervan Oorlog blijft vol
houden, dat het hier slechts geldt een
proefneming, en dat de Kamer, door de gei
den voor dezen post tos te staan, zich in
geen enkel opzicht bindt, nooh ten aanzien
van materieel, noch wat personeel betreft.
Inti'ssohen verklaarde de Minister zich
bereid in te gaan óp het amendement ran
den heer Tydeman, mits de Minister zich
Volkomen vrijheid kan voorbehouden om,
zoodra hij het noodig acht, de uitgebre-L
dere maatregelen te nemen die later ver
der noodig zullen zijn, en ook vlicgerbifl-
lons aan te schaffen.
Met die bedoeling nam de Minister he"t
amendement over en werd het aldus ge
wijzigde artikel, in stemming gebracht op
verzoek van den heer Ter Laan, aangeno
men met 54 tegen 15 stemmen.
Do heer Ter Laan bospreekt bij do
verdero discussie cle - omvorming van «de
harmonieoorpsen in. fanfarecorpsen, en zou
wenschen, dat in ieder geval van hooger-
hand gelost werd, dat ook de harmonie-
corpsen minstens tweemalen per week met
den troep moeten uitrukken.
De heer Eland verklaart zich tegen
opheffing van cle muziekkorpsen, op gron
den, ontleend aan de Zondagsrust.
De Minister zette uiteen, dat -do
thans bestaande harmoniekorpsen in stand
•zullen blijven totdat de proef met de om
zetting voldoende resultaten zal hebben op
geleverd. Aan den heer Ter Laan zegdo
hij toe, geneigd te zijn mede te werken om
ook do harmonickorpsen weer te doen be
"antwoorden aan militaire doeleinden.
Bij de afdeeling geneeskundige dieast
wijst do lieer Ver li e ij op het tekort aan
officiëren van gezondheid en maakt nog
enkele opmerkingen in het belang van deu
geneeskundigen dienst.
De heer Schcnrer geeft in aanslui
ting hiermede nog eonige wenken en dringt
aan op een flinke algcheele reorganisatie
van den geneeskundigen dienst, opdat <lo
'soldaat en zijn familiebetrekkingen waar
borgen krijgen voor goede geneeskundig»
behandeling in den militairen dienst.
De heer Pass! oo r s geeft.,gelijk ad
vies 'waarna ook de heer TerLaan aa-n-
dringt. op betere inrichting van den ge
neeskundigen dienst.
Dé Minister erkent dat er hier cn
daar ten aanzien van den geneeskundigen
dienst verbetering valt aan te brengen,
maar er is geen grond voor overdreven
voorstellingen, waardoor ten onrechte cle
indruk in het land wordt gevestigd van
achteloosheid en achterlijkheid. Er zijn
reeds vele vérbetoringsmaatregclen gaan
deweg ingevoerd en als er nog meer noo
dig blijken zullen ze worden genomen.
De Minister zal zich beijveren het te
kort aan officieren van gezondheid zoo
spoedig mogelijk op te heffen.
Heden te 1! uren voortzetting.
