tfo. 16193. IE1BËCH DAGBLAD, Dinsdag 3 December. Tweede Blad. Anno 1912.
Van onzen Oorlogscorrespondent.
FEUILLETON.
Or e w roke n.
Tweede Kamer.
Kunst, letteren, enz.
Een overzicht.
IL
pe lange wegen voor het leger naar de
stapelplaatsen meer naar achteren, de
z.g. etappen-lijnen, waarlangs al het voed
sel en de munitie vervoerd moeten wor
den, zijn verdeeld in etappen van 15 K.M.
Langs dio gedeelten gaan de 6pannen
heen en weer, terwijl de wagens verder
worden gerold. Deze 15 K.M. worden net
in een halven dag door een span afgelegd;
gaat dus een span met een vollen wagen
heen, dan komen zij op hun rustplaats
juist na een dag (12 uren) weer in hun
oude kwartier aan, met een loegen wagen
of onigokeerd. Snel gaat het weliswaar
niet. maar, toch zou dit met paarden,
vooral met deze "wegen en in dit terrein
vol hellingen, zeker niet vlugger gaan.
Pc ossen hebben ook bij het in stelling
brengen van heb zware geschut voor
Adrianopel buitengewone diensten bewe
zen en ik heb dan ook dikwijls verstomd
gestaan, hoe men er in geslaagd is, het
zware geschut dicht naar de toppen van
vrij hooge en nagenoeg onbegaanbare
hoogten te sleepen.
Ook de gewonden worden op deze wijze
naar achteren gesleept en heel wat karren,
dio, met meel en brood of munitie geladen,
naar het leger werden gebracht, keerden
met een treurigen last terug.
Ik behoef u natuurlijk niet te zeggen,
wat die arme kerels dikwijls hebben door
gemaakt dagen lang some, in nagenoeg
6peh karren, eender veeren op deze ge
weldig sleohte "wegen, om dan nog niet
feens aan het eind van hun lijden te zijn,
maar nog weer eens dagenlang in goede
renwagens vervoerd te worden.
De sanitaire dienst is hier verder als
yolgt geregeld. Bij de troepen in het ge
vecht bevindt zich een officier van gezond
heid, die dikwijle onder het vuur de ver
banden legt, daarna worden de gewonden
idoor ziekenwagens onmiddellijk naar de op
een veilige plaatö achter de linie gelegen
verban dpi aate gebracht, waar verder de
•erste verbanden worden- gelegd, en, zoo
noodig, zelfs kan worden geopereerd. Dan
pat verder alles naar een veldlazareth,
waar de zwaar gewonden blijven en verder
worden ze vandaar naar achteren getrans
porteerd op de eooeven genoemde wijze.
Ik heb 't hier dikwijls bijgewoond, hoe
gewónden-transporten, pas van het slag
veld daarheen marcheerend© troepen
tegenkwamen. Luide waren dan van weers
zijden de begroetingen maar van een de-
raoraliseerende werking op de mannen,
wien boch boven 't hoofd hing, binnen een
paar uren wellicht ook zoo verminkt weg
gebracht te worden, geen spoor.
Trouwens, de soldaten hier lijden gedul-
dïg, isoros een enkel zacht kreunen, maar
gewoonlijk zien zij stil voor zich uit, alleen
de gelaatstrekken van pijn verwrongen.
Het ia zoo 'b dageliiksche gezicht hier
langs den hoofdweg, munitie- en levens
middelen-transporten en dan, vooral
's avonds, de gewonden. Ook geweldige
kudden vee worden voorbijgedreven, en
dan ook veel schapen want veel ie er na
tuurlijk noodig om zoo.'n talrijk leger als
daarginds rondom Adrianopel en nog ver
der verzameld is, te voeden.
Er zijn hier ook talrijke bakkerijen opge
licht, waar men nacht en dag bezig is te
bakken, ongelooflijk zijn de hoeveelheden,
die dan ook eiken dag vervoerd moeten
■worden.
U kunt zich dan ook soms de opstoppin
gen hier wel denken. Qssenkarren-trans-
porten, dan kudden schapen, automobielen
imn stafofficieren, ordonnansen, artillerie-
treinen, oprukkende- troependeelen, en dat
alles door een nauwe dorpsstraat, waarin
Hen voet diep de modder ligrfc.
Want het is hier gewelcfög vuil. vooral
fcls bet. 7/>oaIfl het hier bijna eiken dag
'even doet, geregend heeft.
Wij hebben anders over het klimaat niet
le klagen. Want dat is, dank zij 't gebergt-e
't noorden uitstekend maar alleen wordt
bet wat vroeg nacht en la.at dag. De nach
ten kunnen echter geweldig koud zijn.
Mijn leven is de laatste dagen heel kalm
geweest, vroeg naar bed, laat op, heel an
ders als in de gelukkige dagen, toen ik
TiOg naar het. front mocht, en ik soms zeer
vroeg uitreed op mijn paardje, om laat
terug te keeren, of wel daar te overnach
ten.
Die rij toertje» waren altijd een genot-,
'want het landschap is mooi, al heeft het
wel eens een somber karakter. Het echte
sombere Balkaplandsohap vindt ge echter
meer in Macedonië.Een Europeèsche krant
is hier een uitkomst en we vechten er^lan
ook bijna om, al zijn ze dikwijls tién dagen
81ot)
Mijnheer oogeublikkelijk uw nederige
verontschuldigingof..."
vMijnheer ik heb niets met je te maken
ben niet van plan u ook maar de minste
verontschuldiging aan te bieden
Buiten zichzelf van kwaadaardigheid,
gi'eep De Maguy een naast hem staand
Stes en wierp den inhoud in het gezicht
van den jongeliDg.
Kalm droogde deze zioh af, zeggende:
>-IT is het, mijnheer, die beleedigt en ik
verlang voldoening."
„Met genoegen, met genoegen," ant
woordde De Magny, terwijl een satanisch
lachje om zijn lippen speelde, ,,en reken
tT °P, melkmuil, dat ik je dooden xal
oud. De oorlogsberichten vooral zijn ons
groote amusement, vooral de telegrammen
uit Moestafa Pasja.
Wij weten hier Immers zoo precies, wat
eik oorrespondent alzoo gezien heeft en
heel grappig is het dan, zoo'n heel lang
telegram te lezen, waarin ge heel serieus
den onzin vermeld ziet, dien ge zelf aan
dezen of genen hebt medegedeeld.
Zoo las b.v. vandaag de majoor von
Gagem, dat hem de Matin "-man geïnter
viewd had, en hij kent n.b. dien mijnheer
niet eens en had hem zelfs nooit gespro
ken.
Bovendien zou bij in dat interview zijn
meening hebben meegedeeld over een ge
vecht, dat hij. niet had bijgewoond.
Ik kon echter de zaak ophelderen, waait
in dat interview stond, hetgeen ik den
„Matin"-man had meegedeeld, maar deze
vond: mij blijkbaar, en daar had hij gelijk
in, geen autoriteit en daarom noemde hij
den Duitschen attaché maar.
Een ander staaltje.
Gisteren vertelde ik aan een bekend
journalist van een der groot© bladen, dat
een concurrent een telegram van 817 woor
den had verzonden en drukte daarover
mijn verbazing uit, want de man had abso
luut niets gezien in de laatste dagen.
Neen, dat begrijp ik ook uiefc, waut wij
hebben de laatste twee dagen samen ge
kaart. en hij kon niets gezien hebben, even
min als ik.
Dat nam niet weg, dat ik den concur
rent een oogenblik later den consor een
dépêche van duizend woorden zag aanbie
den.
Ja, ja, die heeren journalisten.
FABIUS.
Indische bcgrooting.
Bij liet verdere debat drong de hoer H ols-
d. in geil aan op inrichting van een ge
meentelijk ziekenhuis te Sciuarang met ii-
jiajioioelcn steun van de Regeering. De „stads
verbanden" deugen niet.
De Minister zóiclc, dat, alvorens hot
oordeel van deai Gouverneur-Generaal be
kend is, do Minister zich over dezo zaak
nog niot kan uitlaten. In 't algemeen wil
do Minister intussahen medewerken tot ver
betering der inrichting van de bestaande
s t adsverbanden
Aan do orde kwam. daarna de afdeeling
Landbonw, Nijverheid en Handel, waarbij
de heer March a rit de z.g. d jol oolong- of
rubberconcessies bespreekt. Uitvoerig gaat
hij de toestanden bij die cultuur na.
Hij critriseart daarbij, dat door da conces
sie elke controle op liet tappen van djeloo
long verloren gaat en do inlanders zelf niet
moer hef bedrijf kunnen uitoefenen, maar
dit. nu moeten doen in dienst van de Maat
schappijen.
Spr. "vroeg den Minister bewijsgronden
voor de beschuldiging, dat de Borneo-Suma
tra-Maat&clm.ppij een lieirlegcr van houtkap
pers had uitgezonden, om onmogelijk te ma
ken oen concessie, aangevraagd door den
Duitschen ooncessionnaris Sclicn.
Heden zou spreker zijn rede voortzetten.
De vergadering word hierop verdaagd tob
'des avonds ter verdere behandeling van de
Jurtitriebügrooting.
Avondvor ga de r i n g.
De nog te behandelen artikelen der Justi-
tiebegrootiihg wérden zonder heofdèlijkc rtem-
ming aangenomen, belptlvo- art. 15 (subsidien
aan Yeroenigingen, enz.), dat aangenomen
.werd met do stemmen der heeren Hclsdingen
en Hugebholtz tegen.
Ook werden zonder hoofdelijke stemming
aangenomen een viertal wetsontwerpen tot
naturalisatie, zc-omede het wetsontwerp be
treffende do grensregeling' tusschen de kan
tongerechten Schoonhoven en Ridderkerk.
B uitenl an dsche Zaken.
Bij de algemeeno beschouwingen over de
Buitönlardsche-Zaken-begToohing, besprak do
hoer Yorsterman v an Oven de on
derhandelingen met België in zake de voor
genomen indijking van het zuidelijk gedeelte
van- den Braakman en hot. loozen van Bel
gisch water door de Isabella-sluis en waar
schuwde hij den Minister voor de bedreigde
belangen van Philippine.
De heer De Kanter zeide, niet te zul
len terugkomen op 's Ministers uitstedigheid
ten \arigen jare in ernstige tijden. Spr. be
pleitte uitbreiding van het aantal beroeps
consuls ftii ondersteunde het verzoek van het
Alg. Nod. Verbond, om zooveel mogelijk do
Ncderlandsclie .taal te gebruiken in ambte
lijks correspondentie met vreemde regeeriii-
gen, zoomede nadere overweging van. de sub-
bidie-aanvrage van „Vrede dom' Recht" voor
het .vredescongres in 1913. Spr. vroeg ook
spoedige oplossing van de grensregeling bij
Ba axle-Nassau en Baarle-Hertog.
Do heer Van dén Bergh van He e m-
stede vroeg don Minister maatregelen te
„Misschien, misschien ook niet!" hernam
de jongeling op kalmen toon. „Willen een
paar heeren uit het gezelschap," ging hij
voort, zich tot de aanwezigen wendend,
„zoo vriendelijk zijn een vreemdeling, die
hier geen kennissen heeft; als .secondanten
ten dienste te staan?"
Gedurende eenige oögenbliken' zwegen
allen. Eindelijk traden twee heeren naar
voren, een advocaat en een jong koopman,
clie verklaarden zijn secondanten te willen
zijn.
„Hartelijk dank, heeren. Maar zullen we
maar niet in een ander vertrok gaan, om
een en ander met elkander te bespreken'?"
De advocaat deed zijn uiterste best het
jonge men6ch te bewegen de vlucht te ne
men. „Wees er zeker van, hij zal je doo
den; bij legt het er op toe en het schot van
De Magny heeft nog nooit gefaald."
De jongeling hoorde aandachtig toe.
„Mijne heeren," zei hij, ,,ik dank u harte
lijk voor uw belangstelling; maar weet,
nemen in zate tet verbod Yan invoer van
hooi en stroo in Engeland, een kwestie, waar
omtrent wij in de laatste vier jaar niets ver
der zijn gekomen.
Ook de hear An kerm an drong aan op
toekenning van het door „Vrede door Reoht"
gevraagde subsidie, daar anders het vredes
congres in 1913 niet hier te lande kan war
den gehouden.
De heer Hugenholtz vroeg nadere ma-
dedeolingein over de onderhandelingen: met
Venezuela, zooanode inlichtingen over 's Mi
nisters optreden ia zake het uitebeken der
repubiikeinsohe vlag in IncLië brij Olunee-
zenrelletjes. Spr. vroeg- of or reeds uitnoodi-
gingen zijn verzonden voor 'de derde vredes
conferentie. Nu een wereldoorlog dreigt, zou
opening van liet Vredespaleis heb toppunt
zijn van huiohelarij. In ieder geval noodig©
de Minister don Tsaar van Rusland niet uit,
want wij willen hier mot overstroomd wor
den door geheime Russische politie-agenten.
De heer Sm oen ge veatigde 's Ministers
aandacht op don waterstand in do Drenteche
kanalon.
Do Minis lor van Buitenland-
sche Zaken (de heer .De Marees van Swin-
dereu) antwoordt
Ik mag niet troelen in breedc uiteenzettin
gen omtrent den politioken toestand. Dit mag
niet. doen een Minister van een Idoine mo
gendheid, die niet betrokken is in dc sfeer
van belanghebbende naties. Niettemin meent
spr. vrijheid te kunnen vinden om een enkei
woord te zeggen.
De Minister wil een woord van geruststel
ling uiten. Ik wil, zegt hij, niet verder gaan
dan ik kan en mag,, maar ik rneeu te mogen
zeggen, dat de berichten, die ik gedurende
de laatste 24 uren heb ontvangen en die ik
wel mag mededecloii, alle symptomen in zich
dragen, om te. kunnen' verwachten, dat lange
-den weg van conferenties en kanselarij-arbeid
een einde zal wordam gemaakt aan den toe
stand van oorlog en onrust, die op 't oogen
blik in Europa bestaat, zoodat op deze wijze
de rust zal worden hersteld, waar zij door
oorlog werd gestoord, en de rust zal worden
gehandhaafd in die gedeelten van Europa,
waar zij thans nog bestaat. Ilc wil hier nog
iets aan toevoegen, vervolgt de Minister.
Ik heb reeds gezegd, dat Nederland zich nis
vanzelf niet heeft bewogen in de sfeer der
belanghebbende mogendheden, maar dit neemt
niot weg, dat we ons op dc slagvelden hebben
geweerd op con wijze, zx>als schier, geen an
dere kleine natie dat heeft gedaandoor
middel van „Het Rood©- Kruis". Ilc betuig
van deze plaats mijn diepe, warme en wel
gemeende erkentelijkheid voor do opoffering
van het Nederlandsche volle, vóór de zelfop
offering, do trouw en do liefde, waarmede
door onze landgenooten op het oorlogster-
rein wordt gewerkt. Ik durf verzekeren, dat
zij do eer en den uaam van de Noderlancl-
scho natie op waardige wijze hoog houden.
(Lu id e br a v o's n 1 ui d upp l aus, ook
v a ii de tribun e s).
Spc. beantwoordt c1A.il de gemaakte opmer
kingen. f'
Nederland cn Venezuela wenschen herstel
der diplomatieke betrekkingen. Mocht langs
officieelen weg geen bevrediging kunnen
worden gegeven, dan is die wellicht langs
anderen weg mogelijk.
Wat de uitroeping der Ghineesche republiek
betreft, de Minister erkende, dat hij te veel
gewicht Jieoft gehecht aan het eenzijdig ka
rakter. der desbetreffende mededeeling door
den Ohineeschen gezant, maai' dezo had zich
niot tot Chiuecvsclie organen op Java mogen
wen don j .gelijk hij,- onmiddellijk gedaan heeft.
De opening van hetVredespaleis is nog
niet tot op een week vastgesteld. Bij het
doen van do uitnoodigingen zal met de op-
merki ug-an van den heer Hugenholtz geen
rekening worden gehouden.
De zaak Braakman en Philippine zal voor
oventueele besprekingen met de Belgische
Tegeering .onder de aandacht van don Minis
ter van Waterstaat gebracht worden.
De Minister verklaarde zich vóór het ge
bruik van hot Fransch als diplomatieke taa.l.
Van hom is geen initiatief voor oen sub-
.sidic voor het vredescongres 'te wachten.
De Minister keurde het af, dat het besluit,
om liet congres hier te houden, zonder voor
afgaande onderhandoling met de Regeiring
is genomen en betoogde mot een beroep op
het verloop van het congres te Genève,
dat do eer van ons land er absoluut niet
mee gemoeid is, of het congres hier wordt
gehouden.
Do waterstand in Drente heeft 's Minis
ters aandacht.
Na re- en dupliek worden de algemeene be
raadslagingen gesloten.
Het voor-stel tot salarisverbetering der ga-
zanten werd door den hoer Hugenholtz
bestreden.
De Minister, den hoer Hugenholtz be
antwoordende, verdedigde de .salaris ver bete
ring, die in alle opzichten gewenscht is,
ook oui personen uit andere dan de tegen
woordige kringen tot do diplomatie toe te
laten. Het .is 's Ministers oprecht streven,
in dio richting te gaan.
De lieer Hugenholtz repliceert.
dat ik den ellendeling nog beter ken dan
één uwer. Ik ben opzettelijk naar hier go-
komen, om met.hem een ontmoeting te
hebben, en als cïe Hemel met iuij is, en
daarop reken ik, zult. gij allen morgen van
het monster voorgoed verlost zijn. Tot
weer/lens!"
Het was duidelijk, dat goede 'raad tot
niets leiden kon, en met een bezwaard ge
moed vertrokken de bekle secondanten,
om de noodige toebereidselen voor het
duel te rnakeu.
Vroeg in den morgen van den volgenden
dag kwamen allen op de bepaalde plaats
bij élkaar. Er werd geloot wie het eerst
zou mogen schieten. Het lot was den
vreemdeling gunstig.
De twee strijders plaatsten zich op tien
pas van elkander.
„In orde riep de advocaat. Langzaam
liicf cle vreemdeling zijn pistool op en
mikte op de borst van De Magny. Zoo
bleef bij misschien een hahe minuut staan;
Nadat do lieer Hubrecht had gezegd,
persoonlijk eenige opmerkingen over do sa-
1 axis verbetering mot den Minister te zullen
bespreken, werd de eindstemming pver d'3
begrooting aangehouden en de vergadering
verdaagd tot Dinsdagoohtend haifolf.
2bVc en tes tukken.
Naar aanleiding van de opmerking, dat er
veel te weanig 27i-oent-stukken in omloop
zijn, deelt de Minister van Financiën in een
nota betreffende do varhooging dei* begreo-
iing voor 1911 uiede, dat bij de verschillende
kantoren der Nederl an dsche Bank, bij de
betaalmeesters cn in het muntdepot thans
nog voor een gezamenlijk bidrag van onge
veer f100,000 in dio muntsoort voor uitgifte
aan het publiek aanwezig is. Deze munten
zyn verkrijgbaar brij de betaalmeesters tot
ieder gevraagd bedrag en in zakken van
f 25 en bovendien bij het agentschap van
het Ministerio van Financiën te Amsterdam
in zakken van f25. Dat de geregelde om
loop van deze munten door heb gebruik van
muntgasmeters wordt bemoeilijkt, kan niet
worden ontleend. Aan dit bezwaar wordt
van Rijkswege zooveel mogelijk te gomoet
gekomen door het verkrijgbaar stellen aan
do postkantoren te Amsterdam, 's-Graven-
hago en Rotterdam van in rollen van 40
stuks verpakte 2l/s-ocnt-stukken.
Pensioenregeling voor leeraren
aan bijzondere gvmnasia en
H. B. S.
E§n tweetal weteontwerpen zijn ingediend,
houdende een pensioenregeling voor do le-eir-
aren aan bijzondere gymnasia en aan bijzon
dere hoogero burgerscholen en o?n pensioen
regeling voor hun weduwen en weezc.11.
Bij eerstgenoemd ontwerp is uitgegaan van
liet beginsel, dat voor de bijzande.ro leeraren
zooveel mogelijk gelijko pensaoensbcpaling&n
gelden, als voor hun auibtgenooten bij hot
openbaar hooger en middel baai- onderwijs.
Aangezien laatstgenoemd-en krachtens do wet
van 5 Juni 1905 (Staatsblad No. 154), voor
wat huil pens!oenaanspraken betreft-, als bur
gerlijke ambtenaren worden aangemerkt-,
sluit ook de pensioenregeling voor eerstge-
noomden zioh zooveel mogelijk aan de Bur
gerlijke Pensioenwet aan.
Bij den overgang van openbaar naar bij
zonder onderwijs of omgekeerd gel den de
vorige diensttijden bij de berekening van hot
pensioen.
Wat do weduwen on wee zen betreft, dezen
worden opgnmomen in do Weduwen wet voor
de onderwijzers 1905.
lüen belangrijke nanwiii*t van liet
Rijks Hthnosraphisch ftfaseam.
Het Rijks .Ethnographisch Museum ontving
dezer dagen van mr. F. von Holm, oen
Deen te Now-York woonachtig, cén gips
afgietsel ten geschenke van dc nauwkeurig 1
eopie, die deze hoeft laten maken van'lot
-bcroömde Ncvstoriaaiische monument te SajÉtnfu,
de hoofdstad van de provincie Shensi, Noord-
West-China. De Cöp'io bevindt zich in hét
-Metropolitan Museum of Art te New-York.
liet monumentvan zwarte kalksteen vcr-
vaardigd, is 2.72 M. hoog, 0.95 M. breed
on 0.27 M. dik, "en dc inscriptio van voren
en op de beide zijkanten telt ongeveer 2000
Ghineesche karekteisj, benevens eenige Tegels
in het Sj'risoh. Het dateert van het jaar
781 en behelst dc geschiedenis van.de Nes to-
ïiaansclie kerk in China, van 035 tob op
dien datum.
Ncstoriiis, patriarch van Konstantinopel
van 428 tot 431, word in het laatstgenoemde
jaar afgezet door toedoen van Cyrillus van
Alexandria en Puloheria, de zuster van kei
zer Theodosius II, omdat hij de goddelijkheid
van Maria ontkende cn een dubbele persoon
lijkheid van Józus aannam: een goddelijke,
krachtens welke hij (Lo Zoon van God, cn oen
menschelijkc, krachtens welke hij de Zoon
van Maria was. Een vierjarig verblijf in
Syric deed hem daar een grooten aanhang
krijgen, en na zijn dood in Egypte ontstond
er een onafhankelijke Syrische kerk, de Nes to
ri a a us che gchcöten, die den bisschop van
Seleucia onder den titel van C'athoHcus als
haar hoofd erkende. Deze Syrische Christenen
verbreidden hun loer naar Mesopotamia, Pcv-
zië, Vcor-Indië on Thibet, Vandaar kwamen
ze in 't begin der zesde eeuw in China,
waar de Keizer in. 638 hun leer bij procla
matie aanprees en oen kerk liet bouwen in
de hoofdstad. Zijn opvolger gaf er nog
veel grootcr uitbreiding aan, door in alle
'provinciën Syrische kerken le laten oprich
ten. In 'b begin der 8sto eeuw wisten de
Buddhisten de Nes tori a an sc h c kerk afbreuk
tc doen, maar daarna genoot zij weer dc hóoge
gunst des keizers. Maroc Polo, de beroemde
VenetiaaDscho reiziger uit de 13de eeuw,
-noemt haar herhaaldelijk.
De komst der Katholieke zendelingen was
den Nestorianeu iu China zeer onwelkom,
maar tevergeefs vei'zet ton zij zich tegen huil
teenemenden invloed. Na do verdrijving dor
Mcngoolsche pvcrheersólvers cn de vestiging
der Ming-dyiiastie in 1368 verdwenen bei-
daarop liet hij het pistool zakken en sprak
op kouden, snijdenden toon:
„De Magny! binnen weinig© oogenblik-
ken zult gij voor den rechterstoel Gods
staan. Mijn roeping is het, aan uw afschu
welijk bestaan een -eande te maken. Maar
bovenal sta ik hier tegenover u, om wraak
te oefenen over den moord, dien gij aan
dokter Solean hebt begaa-n."
Dit zeggende hief de jong© vreemdeling
zijn pistool weder op, mikte thans op het
voorhoofd van De Magny. en vuurde. Maar
op het/xdfde oogenblik had ook De Magny,
die bij die woorden 111 wilde drift ontstak,
tegen alle. regelen in. geschoten; het schot
verbrijzelde den arm zijner tegenpartij.
„Dat is laag, dat is gemeen/» riepen de
secondanten van den jongen vreemdeling.
„Stil maar, /t is niets, de schurk heeft
ten minste zijn straf zeide deze op blij
den toon, wijzend op De Magny, die dood
op den grond lag. De kogel was juist tus-
schen zijn oogeu in de hersenen gedrongen.
den van het toonocl. Verder weet men nietjj
meer van de Nestoriaansche kerk in China,
waarvan ©lk e poor Is uitgewischt. In 1625
werd het monument 'van 781 door een toeval
opgegraven, en sedert dien tijd was hot het
onderwerp van veel disoussie onder de Euro
peanen. Het werd herhaaldelijk vertaald,
maar de taal cr van leverde zelfs voor
geleerde Chinoozon zoovoel moeilijkheden op,
dat de vertalingen zeer uiteenliepen. Toch is
men ten slotte voldoende op de hoogte go-
komen van den inhoud er van, en do echt
heid cn gToote 'historische waarde cr van zijn
boven allen twijfel verheven.
De top er van wordt gevormd door twee
ineengestrengelde draken, met d?n bekenden
bal, door Hirth on De Groot als den donder
verklaard, in hun klauwen. Tusschcn deza
draken is met eenigo moeite em kruis te
ontdekken en leest men in groote letters dc
woorden: „Monument ter verheerlijking van
do verbreiding in China van dc Schitterende
Leer."
Op instignatio van het corp3 diplomatique
to Peking werd er in 189L oen klein afdak
boven den steen aangebracht, maar daar van
de 100 taels, uit Peking .gezonden, slechte 5
taels de plaa.ts hunner bestemming bereikten,
was die bedekking zóó armzalig, dat er
weldra geen spoor meor van over was. Hoe
wel de Chinoescbe autoriteiten dus blijkbaar
geert waarde hechtten aan dit gewichtig mo
nument, weigerden zij toch hun toestemming
om liet. naar Amerika over fco brengen aan
dr. v. Ilolm, toen deze in 19Ó7 daartoe po
gingen aanwendde. Hij liet toen een nauw
keurige copie cr van maken, van precies
dezelfdo soort steen en zelfs van 't zelfde
gewicht (2000 kilogram).
Na met zeer veel moeite vergunning ver
kregen te bobben om deze copie te vervoe
ren, kon hij eindelijk, 11a 11 maanden voor
dit doel in China te hebben doorgebracht,
iu Februari 1908 in t.riomjxh ermee naar
Amerika vertrekken. Hij gaf dan steen in
bruikleen aan het Metropolitan Musoiuu of
Art in New-York, waar hij sedert dion tijd
zocr de aandacht trekt. Een zeer goed af
gietsel er van bood hij dit jaar aan ons
Ethnograpliisch Museum aan, cn, op zijn
eigCD kosten hi erheen vervoerd, prijkt dit
nu sedert cenigo dagen iu liet gebouw op
het Rapenburg No. 69. Wanneer hot door
kundige hand eeuigszins zal zijn bijgewerkt,
zal de inscriptie stellig zeer duidelijk uit
komen.
Door hot onvermoeid streven van den encr-
gielcen Deen ward do onverschilligheid d'Ar
Chinecsch© autoriteiten in zoodanigo belang
stelling veranderd, clat zij hot irionument
nog gedurende'zijn verblijf in China een pas
sende plaats gaven in een Museum van mo
numenten te Sianfu. Daarmede heeft dr. v.
Holm den clank verdiend van allen, die belang
stollen in de geschiedenis van het Christen
dom. Tevons zijn wjj hem ten zoorste ver
plicht voor :do royale schenking van clit uit
stekende, zéér waardevolle afgieteol,- dat ons
een der gewichtigste oudo monumenten ter
wereld zoo duidelijk voor Oogen stelt.
„Som pre Crescond 0."
Hot Loidsche Studenteomuziekgoselichap
„Sempre Creicendo" zal Dlmdtg 10 Decom
ber don boor F. E. A. Koeberg, die dan rulni
10 jaren do leiding van het orkest in handen
zal hebben gehad, hiervoor een hulde te
brengen.
Hot orkest geeft dan een concert, waarvan
hot tweede deel zal bestaan uitsluitend uit
werken van den heer Koeberg, n.l. Ifinone,
Alionora voor piano met celquintet en do
Fecstmarsch, opgedragen aan „Sempre." Het
eerste doel bestaat uit de eerste Symphonle
van Brthme. Ter eere van den heer Koeberg
zij" velo eereledon uitgenoodigd tot mode
werking.
Prof. L 0 r e n t z.
Het „Chemisch Weekblad" van dezen Zater
dag bevat een goedgeiykend portret van prof.
dr. H. A. Lorentc bij een magistrale schets
van de beteekenis als geleerde van dezen
grooten landgenoot van de hand van prof.
dr. H. Ivamerllngh Onnes, te Leiden.
Van Dr. Helmolt'a „Wereldgeschiedenis"
is verschenen a(l. GS, bevattende het slot
van de Qrioksche geschiedenis tot op dit
oogenblik.
Uitgave der Maatschappij „Vivat", Amster
dam.
Inenting tegen ty phus.
Te Nantes is een laboratorium opgericht
voor inenting tegen den typhus. De inen
ting gesohiedt kosteloos met entstof van
prof. Chantemesse. Reeds zijn met deze
entstof meer dan 500,000 inentingen ver.
richt, waarvan 4000 bij soldaten voor Ma»
rókko bestemd, waar veel typblte voor
komt. Geen dezer ingeënten werd door d&
ziekte aangetast.
Toen de dokter de wonde van den jon
gen vreemdeling onderzacht en verbond,
fluisterde deze, ondanks de herig© pijn,
die hij leed, hem toe: „Kent u mij niet
meer, dokter Leree?"
Dokter Leres was de geneesheer, die de
weduwe van Solean tijdens haar zware
ziekte na den dood van haar man had be
handeld en aan wiens tronvre zorgen zij bij
die gelegenheid haar leven had te danken.
Hij keek de gewonde nauwlettend aan en
riep eindelijk vol verbazing en nog half in
twijfel nit: „Maar dat is- immers niet
mogelijk
„En toch is het zoo," fluisterde' dc ge
wonde. „Ik ben Estelle, de ongelukkige
weduwe Van Ernest Solean. Mijn eed heb
ik gestand gedaan, maar daarmee heb ik
mijn armen, besten Rrnest niet terug. Achl
was het «chot van dien ellendeling than»
maar even zeker als toenmaals geweest."
