fjo. 16176
Woensdag 13 November.
A". 1912.
<§eze igourant wordt dagelijks, met uitzondering
van {Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
DRIE Bladen.
Eerste Blad.
Offieieele Kennisgeving.
Uit de „Staatscourant".
Jir, Sb c
PRIJS DER ADYEKTENTIEN:
Van 1—6 regels 1.05. Iedere regel meer /0,171. Grootere letters na&r
plaatsruimte. Kleine admtentiën Tan 30 woorden 40 Cents contantelk
tiental woorden meer 10 Cents.-Voor het incaseeeren wordtf 0.05berekend.
PRIJS DEZER COURANT:
Vser Leiden per week 9 Oentsi per 3 maanden 2 J f 1,10.
Bniten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd sijn 1.30.
Franco per postI 1.65.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gelet op de artt. 12 en 37 der Drankwet;
Brengen ter algemeene kennis, dat door
J. H. PHILIP SEN, caféhouder, wonende
te Leiden, een verzoekschrift is ingediend,
om verlof voor den verkoop van alcohol-
houdenden, anderen dan sterken drank,
voor gebruik ter plaatse van verkoop, in
het voorhuis en de koffiekamer van hefc
perceel Morschstraafc No. 60.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 12 Nov. .1912.
Leiden, 13 November.
Door den Kerkeraad der Geref. Kerk
alhier is gieter a von dl hefc volgende drietal
predikant-en ter voorziening in de vacature-
eb. R. J. W. Rudolph opgemaakt: ds. T.
Ferwerda, te Vlissingon; ds. H. Mulder, te
Harderwijk, en ds. W. H. Gispen Jr., te
Zwolle.
Het voornemen bestaat dezen winter
alhier te doen geven een serie voordrach
ten, betrekking hebbende op het alcohol
vraagstuk, zooals zij in vorige jaren re ede
met veel succes te Utrecht en te Amster
dam gegeven werden.
Deze lezingen tziju voornamelijk bedoeld
voor studenten; maai' kunnen ook door
andere belangstellenden bezocht worden,
't Plan is een vijftal onderwerpen te doen
behandelen door zooveel mogelijk academi-
fr?he leerkrachten en wel over de physaolo-
gisohe, over de psychiatrische, over de cri-
mmatiötisohe, over -de sociaal-ethische en
ten slotte over de sooiaal-eoonomischg zijde
Van het vraagstuk.
Het doel der voordrachten is den studen
ten gelegenheid te geven dit zeer belang
rijke vraagstuk, waarmede zij in hun ver
deren levensloop waarschijnlijk veel in aan
raking zulten komen, nader te leeren ken
nen en hun belangstelling er voor te wek
ken. Zij dragen geen zuiver propagandis-
taeoh karakter, hoewel zaj georganiseerd
worden door een commissie, die uit drank
bestrijder svere enigin gen van allerlei rich
ting gekozen is.
Het bestuur voor dezen cursus wordt ge-
yormd door ds. Rudolph, vorzitter, te Lei
den, dr. Oort, uit Oegstgeest, seoret., en
heer Thijssen, student in Den Haag.
Aan de Ohr. Burgerschool te Hille-
ru is benoemd tob onderwijzer de heer A.
W. van Oosten.
De gezondheidstoestand van den oud-
fliinisber van marine Ellis is geruststellend.
iVoorloopig is hem echter nog absolute rusfc
voorgeschreven.
Te Amsterdam is voor het examen
yrije- en ordle-oefentngen geslaagd de heer
L. Wdert», te Haarlemmermeer.
Het algemeen ooilege van toezicht op
het beheer der Ned.-Herv. Kerk heeft,
naar de „N. R. C." bericht, de provinciale
Ooileges uitgenoodigd, voo elk gewest een
Oonrifcé in het leven te roepen (bestaande
yit invloedrijke leden der Ned.-Herv.
iKerk), opdat deze comité's krachtige po
gingen kunnen aanwenden om de middelen
te vinden, welke voor behoorlijke verhoo
ging van de predikants-traktementen noo-
üig zijn. Het provinciaal collego in Gronin
gen heeft besloten, zelf die oomnnssie te
vormen.
De Holl. Eleoti'. Spoorweg-Maat-
tchappij heeft aanbesteedhet maken
van stations en verdere gebouwen voor
de spoorwegen AalsmeerUithoorn. In
gekomen 16 biljetben. Minste i '.schrijver
de heer W. A. Verbrugge, t Gouda, voor
f .400.
Uit een door de Goudsche Winke-
liersvereeoiging gehouden enquête is ge
bleken, dat het grootste deel der winke
liers te Gouda voorstander is van een
wettelijk vervroegd sluitingsuur voor hun
winkels en magazijnen.
Bij enkele candidaatstelling is tot
lid der ip'rov. Staten van Limburg geko
zen de heer H. I. F. Brinkman, notaris
te Roermond.
Z. K. H. Prins Hendrik vertrekt
Donderdagavond per D-trein, die daar
voor expres te Apeldoorn stopt, verge
zeld van zijn adjudant, majoor jhr. Van
Sik U telen van de Haere, naar Duitscn-
land.
Mr. Thiel c s. hebben bij den Raad
van Haarlem een voorstel ingediend in
take de verplichting, onbezolcligden ge
meenteveldwachters opgelegd, om zich
van persoonlijk optreden in politieke
aangelegenheden t-e onthouden.
In ,,De Ned." komt ds. A. R. Rutgers,
Ned.-Herv. pred. te Tubbergen, op tegen
hefc bericht in dat blad omtrent zijn be
weerd modern zijn, er op wijzende, dat
hij de eenige was, die juist tegen ds.
Melciiers gedebatteerd' en geprotesteerd
heeft tegen diens nationalistisch, oud-mo
dern standpunt.
De feesten 'ter herdenking van het
feit, dat het in 1913 bflfcderd jaar gele
den is, dat onze nationale onafhankelijk
heid werd hersteld, zullen te Deventer
bestaan in het -oprichten van een Oua-
Deventer uit de jaren 1813'14 Het be
leg van Deventer door Kozakken en
Duifcsche troepen, de overgave der stad,
do aanbieding der sleutels, de uittocht
der Fransohe bezetting, enz. zullen zoo
getrouw mogelijk worden weergegeven.
Voorts zullen in oud-Deventer verschil
lende feestelijkheden plaats hebben. De
duur der feestviering zal waarschijnlijk
vijf dagen zijm
Naar de ,,N. R. Ct.". verneemt, za1
m-r. F. H. J. Tavenraat, griffier van de
Provinciale Staten van Zuid-Holland, ia
Augustus van het volgende jaar, bij" hst
bereiken van den 65-jarigen leeftijd, zijn
ambt neerleggen.
ALKEMADE. Door L., alhier werd bij de
politie aangifte gedaan dat hij gisteravoud
door een zestal' manspersonen, verblijf hou
dende in woonwagens, staande fce Nieuwe
wetering, werd aangevallen, bedreigd en
van zijn portemonnaie met zakgeld beroofd.
Daarna gelastten zij hem via langs een om
weg naar zijn woning terug te keeren. Maar
hoe geheel anders bleek het even later,
dat deze aangifte geheel valsch was en van
L. slechts een voorwendsel was tegonover
zijn ouders om het gemis van zijn geld te
rechtvaardigen. Proces-verbaal wegens val-
sche aangife is opgemaakt.
BODEGRAVEN. Bij cle publieke veiling,
ten ovérstaan van notaris Kriisemann, van
7 Hectaren hooiland, onder Zwammerdam,
is peroeel 1 in bod gebracht op f 4000, per
ceel 2 op f 1625 en perceel 3 op 1600.
HAARLEMMERMEER, Bij den landbou
wer R., aan den Aalsmeerderweg, ia een
rund gestorven, dat lijdende bleek te zijn
aan clinische tuberculose. Op advies van
den veearts is door den burgemeester ge
last het cadaver te begraven en alzoo voor
So consumptie te vernietigen. R, had beh
beest pas veertien dagen geleden gekocht
en zal dus de schade wel op den verkoo-
per verhalen.
HILLEGOM. Gisteravond heeft ds. M.
•van Kleef f, van Beverwijk voor heb Nuls
departement alhier gesproken over ,,Nero".
Hij gaf niet weer wat de geschiedenisboe
ken over Keizer Nero vertellen, doch ver
klaarde de psychologie van den stralenkrans
van misdaden, die volgens den volksmond
om zijn hoofd is gewonden. Na de pauze
droeg ds. Van Kleeft* een oud gedicht voor
als pendant, hetwelk het eerste gedeelte
van de voordracht toelichtte en verklaarde.
Deze vergadering was vrij goed" bezocht.
KATWTJK-AAN-ZEE. Zeer groot was gis
teren het aantal 6trandbezoekers, die de ver
woesting door den storm in oogenschouw wil-
den nemen. Het is nu duidelijk gebleken
van hoe groot belang een goede helinbeplan-
ting is. Terwijl langs geheel hefc strand liet
duin als het ware gelijk afgesneden was, had
de zee op plekken waar z.g. „slagen" lig
gen, groote gaten gevormd, 't Zal zeker heel
wat moeite cn tijd kosten de strandreep weer
in haar oorspronkelijken toestand terug te
brengen. Een groote hoeveelheid brandhout-
is aangespoeld; vele kinderen liepen dan ook
Dinsdag tussohen groote massa's aangespoeld
vuil hout te sprokkelen.
Het blijkt, dat de garnalenbooicn in de
Uitwatering niet door den storm beschadigd
zijn, dank zij den dikken touwen waarmee
ze bevestigd waren. De boot, die gezonken
was, is geen garnalenboot, doch een klem
vaartuig, dat gebezigd wordt om viscli van
schokkers aan wal te brengen. Zij is later
door de zee weer opgegeven en lag thans
aan het zuiderlioofd der Uitwatering.
De landbouwer J. van D. begaf zich'
gistermiddag met oen kar mestspecie naar
zijn land in de duinen. Toen hij terugkwam
stortte het dier nabij den boulevard eens
klaps neer en-bleef dood liggen- Er ontstond
aanstonds een gTOotc toeloop van menschen,
dio liet dier, dat even te voren nog spring
levend was cn dat daar nu roerloos ter neer
lag, vilden bezien. Naar wij vernemen was
het lendenvuur de doodsoorzaak. Het. onge
val is voor den eigenaar een zware slag,
want het paard vertegenwoordigde een waar-
do van vijf a zeshonderd gulden. Nog kort
geleden had hier een soortgelijk ongeval
plaats-
In verband hiermede vernemen wij nog
dat op de laatst gehouden vergadering der
Yereeniging voor Landbouwbelangen en
bloembollencultuur de vraag ter sprake
werd gebracht of het niet wenschelijk zou
zijn, dat hier in Katwijk-aan-Zee een onder
linge paarden- en vee-ver zekering werd tot
stand gebracht. De wenschelijkheid van zulk
een verzekering werd toen erkend, terwijl een
commissie werd benoemd om. de zaak uit le
voeren.
Tot nog toe hoorden wij echter niet, dat
de gemelde verzekering werd tot stand ge
bracht. Toch gelooven wij, dat zulk oen
verzekering hier levensvatbaarheid zou .heb
ben, want cv sterft hier nog al eens een
paard en bijna g"®en enkel is verzekerd.
De uitslag der openbare verknoping gis
teravond in „De Zwaan", alhier, door mr- I).
van Rlessen gehouden, is als volgt: Perceel
X, een perceel .grond strekkende van het corsfca
Duinpad .tot'- het Parlevlietslop, waarop twee
woonhuizen, voor f3400 gekocht door' L-
Kruyt q.q. Perceel II, een blok huizen be
staande uit drie woningen aan den Beste,
vacrsweg voor f1302 gekocht door L- v. d.
Oever. Perceel III, een winkel- en woonhuis
met grond aan do Burgerdijkstraat voor
f2175, gekocht door P. C. Soctemau. Peroeel
IV, een huis en orf naast- porceel lil, voor
f950 gekocht door P. C. Soeteman.
NOORDWIJKERHOUT. Het bouwen van
een kabelhuisje ten behoeve der electrische
verlichting is na publieke aanbestectTng go
gund aan den timmerman, den heer J. van
Pareira, alhier.
TER-AAR. In de tegen Maandag 18 Nov.,
des morgens te elf uren, belegde vergade
ring van den Gemeenteraad zullen na de
behancleliDg der ingekomen 6tukken aan de
orde komen de benoeming van zeven leclea
der commissie tot wering van schoolver
zuim; wijziging der verordening, regelende
de jaarwedden der onderwijzerswijziging
der verordening, regelende het schoolgeld;
aanwij-zing der rooilijn voor de nieuwe ge
bouwen; wij-zigirig der politie-verordening
art. 62, af- en overschrijving' van aanslagen
der Hondenbelasting, dienst 1912.
ZOETERWOTJDE. Door het St.-Aloyaius-
Pa-tronaat zijn Zondag, Maandag on Dins
dag 1.1. uitvoeringen gegeven voor de leden
in de looallteit van den heer L. van Leeu
wen in het Dorp. Eiken avond was de zaal
propvol. De uitvoering bestaande uit voor
drachten en zang, werd ten zeerste op
prijs gesteld. Een en ander werd dan ook
op loffelijke wijze uitgevoerd.
Bij die Zondagavond-uitvoering had een
klein incident plaats. Een petroleumlamp,
die blijkbaar niet goed was opgehangen,
kwam toen de <zaal reeds bezet was, naar
beneden. De lamp was stuk, de petroleum
stond in vlam, doch deze werd door de
aanwezigen spoedig geblusolit, zoodat met
wat schrik het geval afliep.
De alhier door tusschenkomst van den
burgemeester gehouden inzameling van
gelden, ten behoeve van het Nederlandsche
,,Roode Kruis'J heeft opgebracht f 88.05,
terwijl nog eenige gelden door enkele inge
zetenen zijn toegezegd. Het bedrag is ter
hand gesteld aan den heer G. Gerlings,
penningmeester van het Comité Leiden en
Omstreken.
Bij Kon. besluit is: met ingang vau 1
Jan. eervol onfche-ven uit zijn betrekking van
ordonnans-officier van H. M. de Koningin
de 1ste luit. J. J. G. baron van Voorst
tot Voorst, van den grooten sfcaf, die in
verband daarmede, op laatstgenoemden da
tum wordt teruggeplaatst bij het wapen der
infanterie en wel bij het reg. grenadiers
en jagers; in zijn raDg overgeplaatst bij
het reg. grenadiers en jagers de 1ste luit.
E. T. C. T. Motke, van liet 2de reg. inf.,
gedetacheerd bij de Militaire Verkennin
gen;
is met ingang van 25 November benoemd t
bij het personeel van den geneeskundigen
dienst der landmacht, tot officier van gez.
lste kl., de officier van gez. 2de kl. P. H.
E. Verberne, van dat personeel;
is de lsfce luit. A. W. F. Koningsfeld, van
het 10de reg. inf., ter zake van tijdelijke
ongeschiktheid, op non-activiteit gesteld; ia
benoemd tot ridder in de orde van den Nrd.
Leeuw, de resident van Banjoenias H. G.
Ileyting; is met iugang van 1 Dec. be
noemd tot directeur van het post- en tele
graafkantoor te Jou re J. G. Potjewijd,
thans commies der posterijen lste klasse;
is J. Palencia y Alvarez erkend en toegela
ten als vice-consul van Spanje te Rotter
dam; is aan den luit. ter zee 2de kl. bij de
Kon. Marine-reserve J. B. van Meeuwen
vergunning verleend, om, zoolang hij als ge
zagvoerder in dienst is bij de Stoomvaarb-
Maatschappij Nederland, op het Necler-
landsc-h koopvaardijschip -onder zijn bevel
de reservevlag als natievlag tc voeren.
Telegrafisch weerbericht*
aaar waarnemingen in den morgen ran 18 Nov.
Modegedeeld door het Kon. Ned. Meteor, instituut
te De Bilt.
Hoogste barometerstand 706.5 te Veslrna
noer. Laagste 740.2 te Neufahrwasser.
Verwachting tot den avond van 14 Nov.:
Zwakke tot mat:ge winden uit westelijke
richtingen. Veranderlijke bewolking. Waars
sokijnlijk enkele regenbuien. Iet» zachter..
Nog eens: De vervroegde winkelsluiting.
De afdeel in g Leiden van den Alg. Ned.
Bond van Handels- en Kanloorbediendjen
had gisteravond weder een openbare ver-:
gad erin g belegd in y,Dc Graanheurs" al
hier, ten einde propaganda te maken voor
de verplichte winkelsluiting en ter bestrij
ding van het afwijzend pracadvies van B.
en Ws. op de desbetreffende verzoeken.
Als sprekers waren aangekondigd de hee
ren J. Oudegeest, lid van den gemeente
raad te Amsterdam,- en Edo. Fimmen,-
secretaris vap den Bond van II. en K.-be-
dienden. Geen der heeren was echter ver-,
schenen,- doch voor hen waren gekomen de
lieer Smit, lid van den RVad te Amsterc
dam. en Dijkstra, hoofdbestuurder te Den
Haag.
De druk bezochte vergadering werd te
ruim negen uren geopend met een kort
woord door den voorzitter, die meedeeld-dy
dat de aangekondigde sprekers beiden wa
ren verhinderd. De heer Oudegeesl moest
voor zaken van het Vakverbond naar Antt
werpen |en de lieer Fimmen werd in ver
band met de staking van een 'deel dei)
confectiebediendcn in Groningen geroepen.
Onder de vele aanwezigen waren twee
Raadsleden.
Het eerst verkreeg het woord de heer
Dijkstra, die begon met mede te doelen.,
dat de actie voor 'de verplichte wimkel-i
sluiting in ons land betrekkelijk nog jong
is. Men meende eerst met particulier ini
tiatief er te kunnen komen, doch de erva
ring heeft geleerd, dat eigen initiatief faal
de, en het moest falen, daar. er steed's
jonwilligen bleken te zijn.
Vpor dc winkel- en handelsbedienden is
de .winkelsluiting van groot belang:. De
zen zijn nog maar al to veel het slachtoffer
yan de sterke concurrentie der winkeliers
onderling. Spr. wees op dc v.tfl'o werkuren
der bedienden. Hij noemde voorbeelden-
.van 106 tot 150 a 160 uren per week.
Zoo wordt het gclieele leven ondergeschikt
gemaakt aan winkel -ten kantoor. Vooral
den toestand van de interne bedisndcnj
noemde spr. in 't algemeen slecht. En
juist een vervroegde winkelsluiting zal ook
de liefde vooi" het interne stelsel bij den
patroon doen bekoelen. Zij zal dus aap:
dat stelsel groote afbreuk doen en dit is
reeds een belangrijk voordeel yan 'de ver-
yroegde winkelsluiting.
Oc»k voor den ixternen cn gehuwden be
diende is 'een verkorte werkdag van groot
belang'. Zijn Huiselijk leven zal 'er zeer
door winnen. Hij zal dan meer tijd krijgen
voor ontspanning voor, het bezoeken van
de bijeenkomsten der vakverecniging, enz.
Doch ook zonder deze bijoogmerken moet
de bediende streven naar verkorting van
arbeidstijd, waar het bewezen is, dat zjjn
arbeid, mede in verband ntót 'den langen
arbeidsduur,- zeer ongezond is. En nu is
de vervroegde winkelsluiting een middel
'om tot verkorting van arbeidstijd te komen.
Is deze dus in het belang van den be
diende, zij is het ook voor den winkeldrij-:
venden middenstand. Hier kunnen patroon
en bediende dus samenwerken. Het zal
toch eenmaal tot verkorting van arbeids
tijd komen en voor de patroons is 'clan d®
vervroegde winkelsluiting dc meest voor-:
deeligsto vorm van verkorting. En waar-:
om zouden wij,-dien weg niet opgaa;n,- waar
in het buitenland men ons in dit opzicht'
jaren geleden is voorgegaan In 1-892
kwam in Engeland reeds 'die Wettelijke»
r ege 1 in g t ot s t and met'een geh'ee 1 .v rijen
dag er bij. Denemarken heeft zijn wette-;
lijke 8-uur-sluiting. In Noorwegen hebben
clc gemeenten wettelijke bevoegdheid oni
verordeningen in dezen le maken. In Chris-
tiania, heeft men reeds de 8-uur-sluiting
en in de zomermaanden sluiten de winkels
er zelfs te 7 uur. Ook Duitschland heeft
zijn wettelijke regeling van het sluitingsuur
waarvan spr. de geschiedenis mededeelt.
Het verzet, dat ook daar eerst tegen zoo
danige regeling uitging, luwde weldra en
thans zijn 500 gemeenten, waar reeds prn
8 uur wrordt gesloten, w aaronder-zeer groo
te steden. In Oostenrijk heeft men in. 1910
de acht-uur-sluiting ingevoerd en nu zijn
er, reeds gemeenten, waar 'dit ree»ds op
7 uren 's avonds is gesteld.
Tot Holland gekomen, wees spr. op Am
sterdam, dat in zake de verplichte slui
ting de and e re N e d e r 1 and sc lie ge m een ten
is voorgegaan. Dc Nederlaiid-sche Handels'-:
cn Kantoorbedienden hebben een actie op
touw gezet voor een algemeene Rijks-rege-:
ling, maar dit maakt nog niet een urgent
punt op onze politieke programma's uit.
Doch nu nemen de gemeenten dit werk ter
hand cn' spr. juichte dit to.q 311 ho.op.te,-
dat ook in Leiden de door de afd. van de
Ned Handels- en Kantoorbedienden,- aan
cle orde giestelde actie het begeerde succes'
moge hebben.
De heer, Smit, die; hierna optrad,- zette
in zijn betoog voorop, dat verkorting .van
arbeidsduur door middel van .vervroegde»
winkelsluiting slechts ften begin der actie
is. Daarna zullen zij met de winkeliers over-,
leggen om vacantieclagen te krijgen, enz.
Doch op het oogenblik kunnen patroon»
en bedienden samenwerken voor het die
na ast bijliggende doel.
Hierna komende lot het pracadvies van
B. en Wis.; critisec-rde spr. allereerst liet
vrijheidsidee, dat zij vooropzetten. Daarna
kwam liij tot da enquête, waar hij al dade
lijk op .aanmerkte,- dat de bedienden als
belanghebbenden geheel zijn uitgescha
keld.
Het komt hem. bijv. zeer vreemd voor,-
dat er nog een groot aantal lederwer
kers zich tegen de verordening verklaren,-
terwijl hun organisatie per aclres daarmede
instemming betuigde. Hoe 17 kappers er
zich hebben tegen verklaard, terwijl in dc
organisatie er sle-chls twee zich tegen ver
klaarden. Spr. kan er geen andere aanne
melijke reden voor vinden dan dat som
migen do strekking van de enquête, niet
hebben begrepen.
Het argument van B. en \Vs., dat men
beter deed aan t e dringen op teen wettelijke
verkorting van den arbeidsduur,- acht spr.
van geen beteekenis. In de Arbeidswet
zijn de winkelbedienden niet eens opgeno
men en al wist men dit gedaan tc krijgen,
dan zou men nog zitten met dc volwasse
nen. Doch daaraan zon een krachtige actie
moeten voorafgaan, die hier niet is te
verwachten.
Dat het niet in het belang der arbeiders
'zoude zijn,- dat de winkels vroeg gesloten
worden, zooals B. en Ws. doen voorkomen,
werd door spr. weerlegd met do opmer
king,- dat juist de adhaesie-betuigingeu van
de zijde der arbeiders kwamen. Een door
den Bond ingesteld onderzoek leerde, dat
een groot gtedoelte der Ned. arbeiders zich
.voor een acht-uur-sluiting verklaarden.
En dat het particulier initiatief ten slotte
'cïen maatregel algemeen zou kunnen doen
zijn,- wordt door de ervaring, elders op
gedaan,- weerlegd.
Het anti-sluitingscomité te Amsterdam
zou gegevens verzamelen, om aan te too
rnen,- dat er veel minder wordt verkocht,-
en dezJe cijfers naar de Koningin zenden.
Er is niets van gekomen, waaruit spr. het
besluit trekt, dat dit niet het geval is. Ilct
publiek regelt zich naar do omstandigheid,-
wat spr.7 met voorbeelden aan Amsterdam
ontleend; aantoont. Zelfs voor sigarenhan
delaren cn banketbakkers is clc regeling
iiog niet eens «ïadeclig.
Dc vrees, dat de plaats een doodsch
aanzien zal krijgen, is i-eder ontnomen, die
ha de ingevoerde 9-uuT-sluiting wel ctens
in Amsterdam; .Weenen of Bei-lijn kwam.
En wat ten slotte den ongeoorloofden
dwang betreft; waarvoor B. en Ws. zoo
bang zijn,- spr. zegt, dat een ongelimiteerde
.vrijheid in bandeloosheid ontaart. Het cri
terium van vrijheid is, dat zij niet voor
anderen hinderlijk is, en hij toont aan, dal
wij in onze samenleving tet wille van andc-
enr herhaaldelijk in onze vrijheid moeten
worden gekort. En vrijheid voor allen komt'
met betrekking tot de winkelsluiting -neer
op dwang, door een onwillige minderheid
pp ds meerderheid der winkeliers gelegd.
In Amsterdam mag een winkelier nu
hog 114 uren per week' zijn winkel open
houden,- zeidc spr. Wie nu nog langer wil
werken,- mag door cle overheid wel tegen
zich zelf worden beschermd.
Waar. ethische overwegingen dc kcik'--
lijken er. niet tegen op zouden doen zien
cle Zondagssluiting tc verdedigen, daar „mo
gen ook ethische motieven er c!en Gemeen-,
tcraad yah Leiden toe brengen cle winkel
sluiting in to voeren.
Spr, eindigt met een woord van lof te;
brengen aan den Bond van Handels- cn
Kantoorbedienden voor zijn krachtige ac-:
tie,- ,ook hier voor, cle vervroegde winkel
sluiting gevoerd.
Er gaven zicli drie personen voor het
debat op, waarvan echter slechts pen, dc
fruithandelaar Van der Mey, zich tegen
stander, loonde. Hij geloofde wel, dat clq
regeling, voor d-q bedienden goed is,- hoe-,
wei hij gelooft,- dat inrichtingen als ,,'t
P.osthof" er, van zullen profiteeren; maar
voor den winkelier.- voornamelijk voor den
kleinen winkelier,- ziet hij er een kwaad
ding in.
In zijn branche heeft men het noodig nu
en dan nog een partijtje fruit, dat cle.n
anderen morgen bedorven zou zijn, na ne
genen tc trachten te verkoopen. Wanneer
cle winkels worden gesloten, moeten ook
de café's sluiten en moet men den stal
houders niet toelaten om bijv. de kantoor-
heeren in hun vrije avonduren te laten
rijden door koetsiers, die nooit vrij hebben.
Waar de gemeente ook van den kleinen
winkelier belasting eischt, moet zij hem
vrij laten to verdienen in de uren die hij
zelf daarvoor wenschelijk oordeelt.
Do heer Snel verklaarde, dat cr niet
zoo; veel schoenwinkels waren als in het
pracadvies van B. en Ws. worden ge
noemd. Hem werd van cle bestuurstafel
gezegd, dat daaronder, ook leclcrhandeku
ren begrepen waren.
De heer Hovink,- hoewel ook voorstan
der van vervroegde winkelsluiting, zelfs
reeds vroeger dan negen uur, weersprak
uit eigen ervaring, dat buiten la ndsche ste
den wel een doodsch aanzien hadden des
avonds. Alleen in de koffiehuizen en café's
is het druk.
De heer, Smit beantwoordde dc verschik
lende sprekers; waarna de heer Van dqr
Mey nog even repliceerde.
