Marktberichten.
Tweede Kamer.
Vragen en Antwoorden.
de loongrens tot f2000) wordt verworpen
met 47 tegen 16 stemmen.
Het Regeeringsartikel 3 wordt hierop
zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
Artt. 418 worden goedgekeuvl
In behandeling komt artikel 19, aange
rende de middelen, waaruit de kosten der
verzekering zullen worden bestreden, waar
op verschillende amendementen zijn voor-
gesteld.
De eerste alinea van dat artikel luidt:
De middelen voor de dekking der uit te
keeren rente, der te verleenen geneeskun
dige behandeling en toelagen en der admi
nistratiekosten worden gevonden door het
heffen van premies van de verzekerden en
van de werkgevers van de verzekering&-
plichtige arbeiders, en door een jaar-
liijksche bijdrage van het Rijk gedurende
vijf en zeventig jaar van tien millioen gul
den.
De heer P a t ij n heeft een amendement
voorgesteld, strekkende om door weglating
van de woorden „gedurende 75 jaren'' de
bijdrage van het Rijk tot een blijvende bij
drage te maken.
Spreker acht hierop geen toelichting noo-
dig.
Voorts zijn er voorgesteld twee amende*
menten-Treublo. om het woord premie
te vervangen door bijdrage; 2o. om de
Staatsbij dr age niet te binden aan een be
paald aantal jaren, maar te spreken van
een jaarlijksche bijdrage, welke elk jaar
klimt met 2 ton.
Het eerste amendement wordt door den
Keer T r e u b toegelicht, als beoogende be
ter 't verzekeringskarakter der wet te doen
uitkomen.
Het tweede amendement zal spreker
Dinsdag toelichten.
De vergadering wordt verdaagd tot Dins
dag a.s., te elf uren.
Leeuwarden, 8 Nov. Boter. Aaigevoerd 0/4,
0 8 en /16 vn. Prijs boerenboter a F.boter
Aanroer 2 3, 32 6 en 2/12 v. Prijs/56.a 56.50,
Commissie 56.Handel 55.—.
Kaas. 25531 Kg. Boerenkaas fa
fabriekskaas 24— a f39.—.
Leeuwarden, 8 Nov. T. veemarkt waren aange
voerd 251 stieren a 340,87 ossen/'235 a/2tO,
404 vette koeien 245 a 320, per i kilo 48 a 49 o.,
839 melk en kalfkoeien 175 a 300,318 pinken 60
a 125, 191 vette kalkeren 25 a 60, per poud 35 a 45
c., 1204 graskalveren 65 a 80,48 nuchtere dito /6a
13, 1196 vette schapen ƒ26 a 30,38 weideschapen
f 22 a 24, 746 lammeren, 18 a 22, 280 vette
varkens, 75 a 85, per kilo 26 a 281 o., 207 magere
varkens f 45 a 50, 651 vette biggen ƒ35 a 45,
per i kilo 26 a c., 284 spoenvai kena /4 a
1*2, 37 paarden /75 a 150-
Alkmuur, 8 Nov. Kaas. Aangevoerd 260 stapels
wogende 160,000 KG. Prijs voor kleine fabrieke-
32.50, kleine boeren- f 32.50, volvette f
oommissie ƒ32.—, middelbare ƒ33.
Handel stug.
Schiedam, 8 Nov. Noteering van den Bond van
Distillateurs". Moutwijn ƒ15.—. Jenever 19.—,
per Ned. vat zoüder fuit en zónder belasting.
S liiedain, 8 Nov. Noteeriug Beurscomnussie.
Moutwijn 14.50 per HL.,1 zoader fust en
zonder de belastiüg. j
b'teipra Dg traag. Spoeling ƒ2.10
Graan-Spirifus ƒ24.50 a 25.—Melasse Spiritus
f 19— a 119.25, luwe Spiritus .'flit a
Zwol 10, 8 Nov. Aangevoerd .ter veemarkt 2616
stuks, als: 13Ö1 runderen, 80 kalveren, 116 schapen
en lammeren, 59 varkens eu 957 biggen.
Handel in alles tamelijk vlug. j
Men besteedde voor neurende en versch gekalfde
koeien f 140 a 300, dito vaarzen en schotten 130
a 250, gustekoeien voor de vetweide ƒ125 a 200,
dito vaarzen 120 a 190, voorjaarskalvende koeien
f 130 a 210, ossen voor de vetweide 145 a 230,
lVrjangespringstieren ƒ85 a 175, lYs-jarige pinken
'80 a 170, jarige fokkalyeren 'ƒ30 a 90, nuchtere
kalveren ƒ9 a 27, vette koeien en ossen aan bouten
61 a 76 c., dito stieren 59 a 74 c., dito kalveren
70 a 96 o., dito schapen 40 a 65 c. per kilo,
lammeren ƒ12 a 28, 6-weekscke biggen 7 a 10,
10-week8cho dito 10 a 16, drachtige varkens
ƒ45 a 75, magere dito ƒ35 a 60 per stuk; vette
dito 57 a 59 c., dito voor Londen 54 a 55 c.
per kilo.
Aardappelen f a f per H.L-
Boter. Aanvoer 8385 KG., prijs/ 1.35 a 1.50 per
kilo, per 1/8. vat van '20 kilo, prima f 28.a
28.75, afwijkende f 27.a 27.50,2de soort 26.50 a
27.—, per 1/16 vat van 10 kilo 13.50 a 14.v
Handel willig.
Kïfieieren a per 100 stuks.
Huiden. Koehuiden 33 a 35 c.,pinkenvellen 35 a
37 e., itierenvellen 30 a 31 c., vette kalfsvellen 43 a
50 o. per h kg., nuchtere kalfsvellen ƒ3.—a 3.50,
paaraevellen (met haar) /II.a 11.25,geitevellen
f 2.20 a 2.60. lamsvellen f 2.50 a f 3.25 per stuk.
Handel rustiv.
Waalwijk, 8 Nov. De toestand ter hui den mar kt
onderging deze week geen verandering. De hausse,
die nu al maanden laug duurt, bleef oovermoeid
doorgaan en werkt ontmoedigend op de looierij. De
verhooging wordt iioü; zeer in de hand gewerkfdoor
hot ontbreken van noemenswaardige voorraden op
do stapelplaatsen, welke geen keuzo kunnen bieden.
Op de dezer dagen ehouden Parijsche veiling
bereikten do huiden een nieuwe verhoogiug. \yelke
voor sommige soorten zeer goaccentueoi d was
Hoewel men min of meer on dit resultaat gerekend
had, heeft het toch een zeer onaaugenameuindruk
op de looierij toweeg gebracht, die het naderende
evenwicht der prijzen weer vernietigd ziet na haar
ernstige pogingen om dat te herstellen. De buideu-
markt wordt waarlijk verontrustend.
Do looierjj verkeert fegenwooidig in een zeer
moeilijke positie Zij i9 verplicht voor haar ledyr
beduidend hoogere pijpen te bedingen, dcohniet
tegenstaande al kaar pogingen blijven de prijzen
hoogst ontmoedigend. Kapitaalkrachnge looiers
houden hun product m de kuipen, zoolaDg zjj geen
behoöi lijken pijs kunnen maken, doch voor de
zwakkere is de toestand noodlo'tig, daar zij ge
dwongen worden vaak aau het belachelijke bod
van don schoenfabrikant of lederhandelaar gevolg
te geven, terwjjl zij dau voor ruwe huiden hoogere
prijzen mo.ten besteden.
Lonilen, 8 Nov. Metalen. (Ie b.) Straits-Tin
contant 229.10/-, op 3 md. 229.10/-. Chili Koper
contant 76.12/6, op 3/hi. 77.5/. Zink 27.7/6.
Lood (Spaansch) 18.10/ a prornp /-.
IJzer. (Ie beurs.) Cleveland Middlesbro No. 3
contant 6G/9i on op 1/m. 67/2 koopera.
London, 8 Nov. Metalen, (2de bStraits-Tin
contant 229.5/, op 3/m. £229 5', Koper contant.
76 7/6, op 3/m. 77./-, Zink 27.7/6, Lood
(Spaansch) 18.8/9 a
IJzer. (2e beuie). Cleveland Middlesbro No. 3
66/1L contant, 66/3 op 1 md. koopers.
Koninklijke Kollandsclie Lloyd.
Bij den Kon. Holl. Lloyd bestaat heb
voornemen den dienst op Zuid-Amerika,
door aanschaffing van verder materieel,
belangrijk nat te breiden en te verbeteren,
Q. a. dloor het instellen van een geregelden,
af zonderlijken vr'achtdienst naar en van de
Braziliaansche havens Pernam'ouco, Bahia,
Rio-de-Janeiro en Santos en bij voldoend
aanbod van lading bovendien nadr Natal,
G&bedello (Parahyba), Maeeio en Victoria,
waartoe reeds is aangekocht het Engelsche
stoomschip „Cara", dat onder den naam
„Kehnemerland" in de vaart zal worden
gebracht.
De eerste afvaart van den nieuwen dienst
zal plaats hebben 23 December a. waar
na de voor den dienst op de La-Plata-
hacens bestemde vrachtschepen direct, in
plaats van zooals tot nog toe, via Brazi-
liaansolie havens zullen varen, wat den
rei sduur voor vrachtgoederen naar Monte
video, Buenos-Ayres en Rosiario en omge
keerd belangrijk korter zal maken, zoodat,
indien in den loop van 1913 de in aanbouw
zijnde passagiereschepen „Gelria" en „Tu-
bantia" in de vaart komen, deze Maat
schappij de volgende diensten zal onder
houden.
1. een geregolden 14-daagschen sneldienst
met dubbelsehroef-passagiere- en mail
schepen via Dover; Boulogne-sur-Mer, La
Coruna, Vigo en Lissabon naar Rio-de-
Janeiro, Santos, Montevideo en Buenos-
Ayres;
2. een dieiïsti voor vrachtgoederen via
Leaxoes en Lissabon naar de Braziliaanscbe
havens Pernambuco, Bahia,1 Rio-de-Janeiro
en Santos. -
3. een dienst voor vraohtgocderen via
Yigo .naar. de; La-Plata-havens, Montevideo
en Buenos-Ayres en met overechepmg te
Bucnos-Ayres naar Rosario.
R. H. Vrouwenbond.
Naar het „Dagbl. van N.-Brabant" verneemt,
zal er een' NederJandsche R.-K. Vrouwenbond
worden opgericht, georganiseerd op dezelfde
wjjze als de Katholieke Sociale Actie met
diocesane en plaatselijke comité's en een hoofd
zetel te Lelden op het Contraal- Bureau van
de Katholieke Sociale Actie.
Het tortuin der lioths child».
Bij het overlijden van mevr. de barones
Gustave de Rothschild, lijkt het ons niet
onaardig eens mede te doelen, waaruit het
vermogen van dit beroemd huis bestaat.
Men schat het op 10 milliard f ranis, dus
nog viermaal zoo groot als dat van Rocke
feller, en zesmaal bet vermogen der
Astor's. Tegen 4 pCt. uitgezet, zou deze
fortuin een jaarlijksch inkomen wan 400
miïlioen francs opleveren. Maar deze som
komt verre van overeen-met de werkelijk
heid, daar het grootst 3 gedeelte van deze
kolossale rijkdommen veel hoogere renten
opleveren. Het huis Rothschild telt onder
de machtigste handelaren der geheèle we
reld. In Lancashire bezit zij de grootste
spinnerijen. In Duitsehland bezit zij talrijk*
kolenmijnen, waar jaarlijks millioenen ton.
nen steenkool worden verwerkt. In Brazi
lië bezit zij uitgestrekte wouden, waar men
voor haar caoutchouc cultiveert. In Perziö
bezit zij de mooiste tapijtfabrieken van de
geheeïe wereld. In Spanje, talrijke lood- en
zinkmijnen. In den houthandel van Siberië
spelen ae Rothschilds een overwegende rol.
In Zuid-Afrika bezitten zij talrijke goud
mijnen. Ten slotte zijn in Australië, geheeïe
steden hun eigendom, zonder nog te spre
ken yan de duizenden huizen, die zij in alle
hoofdsteden van Europa bezitten.
fin wcezënfondsen", 'die jaren achtereen aan
?t afbrokkelen zijn geweestdie moering is
idaarom vooral te verdedigen, omdat de wbi
eten, welke 'zijn gemaakt in de laatste voor-
Epoedsjaxen der industrie en van den han
del, zeer goed belegd zouden zijn. in dat
eoort fondsen." ,W.
Invaliditeit s- en Ouderdom s-
verzekering.
Artikelen.
Art. 3 bepaalt, dat onder arbeider in do
Wet wordt verstaan ieder, die den leeftijd van
16 jaar heeft bereikt, niet in werkelijken militai
ren .dienst is en in loondienst arbeid verricht
binnen het Rijk en tegen een loon van niet
jnccr dan f1200 por jaar.
Do heer P a t ij n verdedigt een amendement
om do leeftijdsgrens van 16 jaar to ischrappen,
teneinde do verzekering reeds voor den leeftijd
yan 16 jaar te doen aanvangen.
Do heer Schaper verdedigt eon amende
ment, eveneens bedoelende om do 16-jaar-bepaling
to doen vervallen, doch om daarbij tevens art.
194 to wijzigen, zoodat voor beneden I6-jarigen
leeftijd do geheelo premie door den werkgever;
moet worden betaald.-
Do heer Troub verdedigt een groep amen
dementen, dio de strekking hebben de verzeke
ring uit to breiden, tot allo arbeiders, doch het
loon boven f1200 buiten aanmerking t© doen
blijven. Het voornaamste daarvan is dat van schrap
ping van do loongrens van f1200. In verband
daarmedo wcnscht spr. vooreerst de nieuwe be
paling, dat voor do bepaling van loon. volgens
do wet loon van meer dan f 1200 per jaar
voor dat meerdere niet in aanmerking komt; ver
volgens dat do verzekerde, die zelf of wiens
echtgenoot© aangeslagen is in de vermogens- of
do bedrijfsbelasting over den tijd van den aan
slag geen rente toe te kennenvoorts om in ver
band met het vervallen van de loongrens to
doen schrappen do bepaling, dat de arbeider*,
dio ophoudt te voldoen aan de voorwaarden
voor verzckcringsplicht uitsluitend, omdat zijn
loon meer dan f 1200 per jaar bedraagt, do ver
klaring aan den Raad van Arbeid, dat hij de
verplichte verzekering als vervallen beschouwt,
niet kan afleggen voordat zijn loon f2000 per
jaar bedraagt en ten slotte om do verplichting
van hen, dio bij do inwerkingtreding der ver-
plichto verzekering nog geen 70 jaar zijn, om
zich aan te melden bij den Raad van Arbeid
om te doen bcoordeelen of hij vermoedelijk bij het
inwerkingtreden van de verplicht© verzekering,
verzekeringsplichtig zal zijn, te doen vervallen
voor hen die geen arbeider zijn, alleen omdat
gij niet meer dan f 1200 per jaar verdienen,
zoodat do verplichting alleen blijft voor arbei
ders en 16-jarigen dio bij do inwerkingtreding
der verzekering 16 jaar zullen zijn.
De hoor Schaper licht een amendement toe
om de loongrens te brengen op f2000. Het amen
dement-Treub lacht hem ook zeer toe, hij zal
daar dan ook voorstemmen, doch als het wordt
verworpen is f 2000 beter dan f 1200.
Door een te lage loongrens zullen van de
verzjckcring uitgesloten blijven een groot e
categorie yam menoeïten zooals diamantbeji
werkern, boekhouders, kantoorbedienden,
mij narheide re, handelsreizigers, enz.
De heer T e enst r a js voor verlaging,'
maar volste rkt niet voor al geheeïe schrap
ping van do leeftijdsgrens, omdat als te
jeugdige kinderen moeten worden aangege
ven voor de verzekering te vreezen staan
ontduiking en een reusachtige adm "stra^
tieve omslag. Hij zou de leeftijdsgrens op
33 of 14 ja-ren willen gesteld zien «n ga-f
den heeren Patijai en Duys in overweging
hun amendementen in dien zin te wijzigen,
ofschoon het hem liever zou zijn als de Mi
nister zelf een wijziging in dien zin aan
bracht.
De heer Molens vindt den leeftijd van
36 jaar ook te hoog, omdat hij. daarvan in
derdaad kinder-exploitatie vreest. Alge-
li eele afschaffing van de grens sleept ech
ter de bezwaren van den heer Teenstra
met ziclr. Daarom 6luit hij rich aan bij den
heer Teenstra, om wel een bepaalden leef
tijd in het ontwerp aan te nemen; maar
lager dan 16 jaar.
Het amendement-Treub bestrijdt spre
ker, omdat daardoor z. i. de geheeïe grond
slag van de verzekering verlegd zou wor
den.
Minister T a 1 m a, bestrijdende alge-
leele afschaffing van de leeftijdsgrens,
*en buitengewonen aanblik opleverde.
Langs alle paden kwamen mannen, paar
den, kanonnen, oseenkarren aangestroomd;
en deze stroomen vloeiden uit op de twee
wegen, die naar Tsjorloe leiden. Er moe
ten wel veertig of vijftig duizend vluch
tenden over de vlakte verspreid zijn ge
dweest, die er allen op uit waten vóór liet
vallen van den nacht de stad te bereiken.
Velen waren zoo uitgeput door gebrek aan
.voedsel, dat ze eenvoudig niet verder kon
den en gingen liggen slapen waar-ze- wa
ren. Wat er van hen terecht kwam weet ik
niet. Ik veronderstel, dat een groot aan
tal van hen den volgenden dag in Tsjor
loe aangekomen is. Anderen zijn ongetwij
feld door den vijand gevangen genomen en
bet meerendeel der gewonden, op het kale
.plateau achterblijvend en gegeeseld door
een ij^igen wind, moet gedurende den
pacht omgekomen zijn.
Ik heb geen tijd om hier al de verhalen
fweer te geven, die de v lach telingen ons
van den grooten slag deden van geheeïe
bataljons, die door het vuur van den vijand
omkwamen; van manschappen, die ran
honger en ontbering stierven in de gele
deren; van duizenden Bulgaren, omge
bracht bij de aanvallen; van buitgemaakte
artillerie, in den 3teek gelaten kanonnen
(van ckior generaals gemaakte foutenvan
de schrikbarende verwarring en het gemis
aan methode, dat overal bleek te bestaan.
Yele vluchtenden hadden hun bezittingen
en uitrustingstukken in den steek gelaten
om hun last te verlichten. Een nog grooter
aantal wierp hun schoenen weg, er cte
voorkeur aan gevend op bloote voeten te
loopen. Maar, het zij tot hun lof gezegd,
verklaard© zich geneigd te gaan in de rich
ting van den heer Teenstra, en de grens op
13 jaar te stellen, maar dan moet er een
wijziging in het ontwerp gebracht worden,
waardoor bepaald wordt, dat, als een jeug
dig© arbeider invalide wordt, de drie jaren
vóór het bereiken van het 16de jaar wèl
mee zullen tellen voor de verhooging, maar
niet voor den grondslag van de invalidi-
teitsrente.
Het amen de-men t-Tre ub, om de loon
grens te doen vervallen, bestrijdt de Mi
nister met een beroep op het eigenlijke
doel van deze verzekering. De heer Treub
izou gelijk kunnen hebben, als met dit ont
werp bedoeld was het geven van een tege
moetkoming aim behoeftige arbeiders op
een tijdstip, waarop hun arbeidskracht hun
ontvalt. Maar het doel van de onderhavige
verzekering is een ga-nsch ander. Zij be
oogt uitsluitend om de arbeiders in staat
te stellen zichzelf een uitkeering-te reser-
yeeren op voornoemd tijdstip. Yoor de per
sonen, die- bij liet aanvaarden eener loons-
betrekking reeds boven de f 1200 verdie
pen, is deze verzekering niet gemaakt. In
dit verband bestrijdt de Minister ook het
sociaal-democratische amendement tot ver
hooging. van de loongrens.
De bepaling van a.rt. 47, het mogelijk ma
kende om de verplichte verzekering om te
zetten in een vrijwillige, ontneemt niet het
verzekeringskarakber aan de wet; doch is
slechts een bijkomstig voordeel. Het amen
dement, om de loongrens te schrappen,
gaat eenvoudig te dwars tegen het ont
werp in. o
De Minister brengt ten slotte de wijzi
ging aan, volgens welke de leeftijdsgrens
gewijzigd wordt van 16 in 13 jaren.
Na de pauze trok de heer Pat ij n, in
verband met de Re ge e rings w ij zigin g, zijn
amendement betreffende het vervallen van
de leeftijdsgrens in.
Spreker kon rich niet vereenigén met
het amendement-Treub, omdat, hij er tegen
opziet al degenen, die worden aangesteld
op een hooger loon dan f 1200, in de wet
op te nemen.
Zijn stem omtrent het sociaal-democrati
sche amendement betreffende verhooging
van de loongrens, maakt spreker afhanke
lijk van de al dan niet bereidwilligheid des
Ministers om een overgangsbepaling te ma
ken, waardoor niet zullen worden uitgeslo
ten van de verzekering menscben, die fei
telijk tot den arbeidenden stand behooren,
maar boven de f 1200 verdienen op het
oogenblik van het in-werking-treden der
wet. Brengt de Minister een zoodanige
wi jziging niet aan, dan zal spreker vóór
het soc.-dem. amendement moeten stem
men.
De heer Schaper is niet tevreden
met verlaging van de leeftijdsgrens tot 13
jaar, zoolang niet tevens bepaald wordt,
dat de kinderen van dien leéftrjd geen pre
mie. zullen hebben te betalen.
Nader verdedigde spreker de door hem
voorgestane verhooging van de loongrens,
al erkende hij, dat rijn bezwaren goeddeels
•zullen kunnen worden opgeheven ,door het
invoegen in de.wet van één overgangsbepa-
lmgjaïspde heer Ratijn wenseht.
De heer T' r e b bestrijdt "bij repliek de
argumenten tegen zijn amendement.
De heer Schaper wijzigt, om een
zuivere stemming te verkrijgen het sociaal
democratische amendement in twee onder
deden: a. om de leeftijdsgrens geheel te
doen vervallen; b. bepalende dat do pre
miebetaling van arbeiders beneden 16 jaar
geheel geschiede door de werkgevers.
Na verdere replieken, waarbij de Mi
nister den heer Patijn toezegde een zoo
danige wijziging van de overgangsbepaling
van artikel 342, dat tijdens bet overgangs
tijdperk een loongrens van f2000 voor ver-
zekeringsplichtigheid zal worden aangeno
men, werd tot stemming over de verschil
lende amendementen overgegaan.
Het eerste deel van het amendement-
Duys (vervallen van de leeftijdsgrens/
wordt verworpen met 54 tegen 7 stemmen
Het tweede deel van dat amendement
(betaling van de premie der arbeiders be
neden 16 jaar door de werkgevers) wordt
verworpen met 39 tegen 22 stemmen.
Het amendement-Treub (schrapping van
de loongrens) wordt verworpen met 44 te
gen 18 stemmen.
Het amendement-Duys (verho-ogiDg van
slechts zeer weinigen wierpen hun geweer
weg. Een oude, uitgeputte soldaat, die
niets meer overhad dan zijn geliefde Mau
ser en zoo verzwakt was, dat hij nauwelijks
in staat was voort te strompelen, zeide tot
Ismed toen wij voorbijgingen: „In deze da
gen is een Turksche soldaat niet den prijs
van een hond waard".
Wij waren nog een heel. eind van Tsjorloe
verwijderd, toen de duisternis deze gruwe-.
lijke tooneelen van menschelijke ellende
Terder aan óns oog onttrok.
Zoo wij tot dusver reeds met moeite voor
uitgekomen waren, heb werd nu nog veel
moeilijker en eindelijk, alsof het nog niet
genoeg was, brak er een wiel van de kar
af. De moer was weg, zoodat er niets an
ders op za-t dan op drie wielen verder te
gaan. Het is niet mogelijk de verwarring
te beschrijven, die er bij den ingang van de
stad j heerschte, waar alle wegen samenko
men en een smalle brug overgegaan moet
worden. Ik weet niet- hoe wij er gekomen
zijn, daar de weg versperd was door kar
ren maar toch zijn wij er gekomen door
onder de brug door en door de rivier heen
te gaan en eindelijk, tegen tien uur in den
avond, waren wij in Tsjorloe, waar wij een
tijdelijk dak vondeu.
Hoe meer ik nadenk over de schrikkelij
ke nederlaag van het Turksche leger in
Thracie, hoe natuurlijker mij die toeschijnt.
Het is de grootste militaire déb&ole, die
eenige natie sedert Sedan geleden heeft.
Het vermogen van het leger om in dezen
oorlog aanvallend te iverk te gaan is ver
woest en het. is uiterst twijfelachtig of de
Turken de beroemde linie van Tschataldzja
zullen kunnen houden, waarover waarschijn
lijk al even hard is opgehakt als er oyer,
alle andere Turksche dingen Blijkt gedann
te zijn. "Wanneer eenmaal troepen het op
een loopen hebben gezet, gaat het hoogst
bezwaarlijk ze tegen te houacD. Ik ben over
tuigd, dat de Bulgaarsche artillerie de Tur
ken uit Tschataldzja zal verdrijven, tenzij
er inderdaad ter elfder ure een nieuwe Os
man ver rij ze, wiens wilskracht heb ontred
derde Turksche leger weer weet saam te
brengen en te dwingen een laatste poging
voor het vaderland te wagen.
Ik kan de verliezen der Turken in den
slag bij Sakiskeui niet precies opgeven,
maar de staf-officieren tneb wie ik sprak,
schatte ze op tussohen 40-, en 50,000 dooden
en ge-wonden, niet medegerekend het aan
tal manschappen, dat gevangen gemaakt is,
nadat ik Tsjorloe verlaten heb. Zoo kan
ik het aantal kanonnen niet opgeven, dat
in handen van den vijand is gevallen met
allerlei andere dingen. Maar dat moet
enorm groot zijn.
De ernstigste factor op het oogenblik is
de algeheele vernietiging van het tübhtbe-
sef, de ontwrichting van den Turkschen sol
daat door de geleden ontberingen, het ge
brek aan voedsel en aan vertrouwen in zijn
aanvoerders. Toen ik het front verliet, zag
heb er naar uit, alsof de troepen hun wilde
vlucht niet zonden staken, alvorens Kon-
stantinopel te hebben bereikt. Met zoo iets
voor den geest, bestaat er geen reden, waar
om de Bulgaren Konsba.ntinopel niet ban
nen een ■yveek of tien dagen zouden ver
meester ep.
De verantwoordelijkheid voor de ramp
kan niet op den Turkschen soldaat gelegd
worden. Hij heeft zich, op een ontelbaar
aantal o ogenblikken, even dapper getpond
als Hij placht te zijn en alleen zijn koppige
wil enongeëvenaardegehardheid hebben
den slag bij Loele Boergas drie dagen kun
nen 'rekken. De verantwoordelijkheid be
rust uitsluitend op de klassen der admi
nistratie en de hocge ambtelijke personen,
die barstend van trots en zelf-ingenomen-
heid en met minachting neerkijkend op de
Balkan-staten, het Turksche leger onover
winnelijk waanden. Het legej is overvallen
toen er niets voor een strijd was voorbe
reid en de militaire overheid bleef blind in
haar waan, dat men, alleen al door de op
papier bestaande cijfers in de kranten be
kend te maken, den slag zou winnen van
een leger, dat wel is waar kleiner in aantal
was, maar dat zorgvuldig georganiseerd en
tot den oorlog voorbereid was gedurend®
vijf en twintig jaar.
Het leger heeft geen generaals, die zelfs
de eerste beginselen van moderne oorlog
voering verstaan. Het leger heeft geen com-
missariaattrein hoegenaamd, en toch wer
den vier legerkorpsen tot een grootsche
aanvallende beweging uitgezonden. Met een
heele spoorweg achter zich, op 80 K.M.
van de hoofdstad, konden de autoriteiten
geen brigade voeden en dat inziende, de
den zij met echt Oosterschë apathie geen
poging om vier legerkorpsen te voeden,
maar lieten ze verhongeren.
De grootste elag uit d'en nieuwen tijd
werd onder zulke omstandigheden aange
gaan, met een volkomen hartelooze gering
schatting van de gevolgen. De slachtof
fers werden ter slachting gevoerd, zonder
dat.êr de geringste maatregelen ter ver
zorging van de gewonden waren genomen.
V raag: Welke zijn de namen van de
vijf heeren curatoren der Leidsche univer
siteit? Er is mij slechts éón bekend, name
lijk bnze burgemeester. Voor het oogen
blik heb ik daar eenig belang bij.
Antwoord: Jhr. mr. W. H. ee Sa-
vornin Lohman, voorzitter, Den Haag; E.
C. Baron Sweerts de Landas Wyborgh,
Den Haag; prof. dr. J. D. v. d. Waals,
Amsterdam; jhr. mi*, dr. N. C. de Gijse-
laar, Leiden; mr. J. A. Loeff, Den Haag;
mr. J. E. Boddaert, secretaris, Den Haag.
•Spreekuren in het academiegebouw Maam-
dag, Woensdag, Donderdag en Zaterdag
van 30 tot 12 uren.
V raag: Zoudt u mij ook kunnen zeg
gen, waar ik mij moet. vervoegen voor een
jongen, dio niet op wil passen? Ik weet
wel de vereeniging „Pro Juventute", maar
ik weet niet, waar ik mij "moet vervoegen.
Zoudt u mij s.v.p. hier antwoord op wil
len geven en waar of dat huis is van dio
Yereeniging.
Antwoord: Voorzitter van „Pro Ju
ventute" te Leiden is prof. mr. J. E. Hee-
res, Rapenburg. Maar indien uw jongen
nog niet. met den strafrechter in aanraking
is geweest, zal het wel geen patiëntje voor
„Pro Juventute" rijn. Misschien kunt u
dan beter terecht biji den Voogdijraad,
waarvan mr. P. E. Briët secretaris is. Het
best zal echter zijn, dat u zelf de ouderlijke
tucht handhaafd.
Vïaa.g: Heeft eein dmployé, per maand)
gehuurd, recht op uitbetaling van zijn loon;
tot op den dag zoolang hij gewerkt hoeft»
■wanneer hij na een ongemotiveerde repri
mande van zijn patroon weggaat, doch! na
een uur weer terugkomt en de zaak aan rijn
patroon onder het oog brengb waarvan deze
niets iwil weten en hemwegzendt, zonder de
23 dagen dat hij gewerkt heeft uit te willen,
betalen
Antwoord: Dat is een lastig geval-
Dcca* weg te loopen hebt gij u feitelijk schul
dig gemaakt aan ongeoorl oofde verbreking
der didistbe-trekkjng en- verbeurt gij u\\1
loon. Waarom hebt gij uw patroon de zaak
niet een uur eerder onder het oog gebracht?
Is er langs minnelijken weg in dez^n naetö-
meor te bereiken
Men schrijft óns:
Vrijdagavond kwameón. vraag voor, be,;
Heffende opleiding voor korten diensttijd be
doeld in liet eerste lid van... art- 70 der;
Militiewet.
U zult ons ton zeerste verplichten het
antwoord aan te-vullen, daar ook-do L- G.-V,
„Dcnai'y onder dezelfde leiding als „Heren-
les" éen dergelijkcn cursus heeft opgericht-
De aanmelding daarvoor kan plaats hebben
hij den heer A. Me.tz en bij den secretaris
der Vereeniging „Donar", Doezastxaat 30-
Men schrijft óns:
0 Naar aanleiding van een vraag, voorko
mend in het „L. D." van 6 Nov., betreffende
hét opleiden voor den. 'verkorten diensttijd;
bedoeld in liet eerste lid van art. 70 der
Militiewet, heb ik de -eer u het volgende
mede te deelen,met het -beleefd verzoek,
dit te willen opnemen.
Yoor bedoeld examen leiden bijna alle gym-
riastiek-vereenigingen op, zooals Donar",
„Hercules", de „Leidsche Turnbond", „Wils
kracht en Genie", enz- (Zie het Adresboek).
Alle gymnastiekleeiraren alhier geven daar
voor een opleiding-
Het ligt tevens in de bedoeling van dé
Regeering óm hiervoor, evenals dit vroeger
met het Voorbereidend Militair Onderricht
't geval was, een gratis cursus te géu
ven, die reeds spoedig zal beginnen en waar-
Van eéu .advertentie in alle couranten zal
geplaatst worden. i
Er was geeti veldpost voor verbinding,
geen veldhospitaal, en de weinige heel
meesters die mee waren misten alle be-
noodigheden en warem verplicht auizen-
den gewonden hun .dood tegemoet te. laten
gaan, die anders gered hadden kunnen,
worden, zonder dat zij een vinger kondei*
roer,en om hen te helpen.
Het geschut werd in het vuur gezonden
met slechts minutie voor enkele uren, en
binnen de 80 Kr M. was er geen reserve-
voorraad. Het gevolg was, dat de Turk-
Bche soldaat op den tweeden dag moest
vechten, nagenoeg zonder 6téuln wan de,
artillerie.
Heele bataljons en brigades onwetende
boeren uit Klein-Azië werden naar Kon-
sbantinopel gezetnden daar ïd khaki ge
kleed, van een geweer en eenige honder-»
dén patronen voorzien zij kregen een
ransel, dien zij nauwelijks op den rug kon-i
den bevestigen; aan ö!e stations werden
zij opgetogen door de autoriteiten ge
teld en beschreven als „onze onoverwin<
lijke infanterie.'7 Duizenden van die man-:
nen hadden nooit een Mausergeweer in d«
hand gehad, cd moesten onder het> vu«K
van den vijand leeren hoe zij 't moesttn
gebruiken. Heele bataljons, die dit nieuwe
wapen niet kendeD en die nooit hadden
leeren schieten, sohoteD a) hufc patron®» iö
een enkel uur af, eD raakten slecht» detf
grond 50 M. van hen af, zonder den vijand
eenige schade te doen. Is hefe verwon
deren, d'at Turkije het moest verliezen!
(„N. R. O
