Hoeren-Joiigelieerea KloediDg.
Alweer een Rijwiel gestolen.
ff O—
J.J. HAKKAART,
J. A. KOHSCHULTE,
GORDIJNSTOFFEN.
De Leidsche Begrafenis-Sniieriieniing.
De Laoêenwbank
LBIDSOH DAGBLAD, Donderdag* 7 November. Tweede Blad.
Anno 1912.
-
'T£r; CLoCéészS. isis
Metselaars en
Opperliedsn
Stoomvaart ffiP.
,;NEDERLAND"
Opgericht i Juli 1876 door wijlen J. GGEDELJEE Sr.
Dansclub
Opgericht 10 Mei 1908. 6529 20
L J. DEN HOLLANDER,
TJE KUUB:
Het beste adres voor6so9 as
I> EGELXJ K JE
Zeer goedkoope prijzen.
Puike Bravo's
A. M. BOOM,
M. G. LAMAN W.Fzn., Hoogewoerd 84, Leiden. Telef. 904.
Nederlandsche Rijwieldiefstal-Verzekering-Maatschappij.
Buitenlandseh OverzièKt.
Van onzen Oorlogscorrespondent.
Tweede Kamer.
Ho. 16171.
Ureestraat 155,
6796 73
Ameublementen.
GEBR. REINKE
l^tteriiiarkt 5, 6.
Tapijten.
.3 R.eparatiën op ©ILIsl g-ebiedL der branolie spoedig ©o. billijls.,
Wis stukken onder
»(jn berusting heeft van
of pretention op
fflej. A. S. VAN LEEUWEN
dlene deze in bij P. O. van
Leeuwen, Apeldoorn. 6776 6
Rekeningen, door
Me). A. S. VAN
LEEUWEN van af
beden gemaakt, worden door nijj
niet voldaan. 6774 7
P. C. VAN LEEUWEN.
Apsldoobk, 6 Novomber 1812.
Onze beroemds Leidsche
WOLLEN
DEKENS
not.er.n wU door belangrijke groot,
inkoopen van parljjen, lot Fabrieks
prijzen, than, 2.96, 3,30, 3,76,
4.25, 4.80, 5.40 en hooger, over
treffen alle verwachting van eiken
kooper, en worden dageltfk» in groot
getal verkocht.
Groota voorraad Katoenen Dekens
2.80, 3.40, f 3-90, 4 46, ƒ5.10.
Moltonnen Dekene, geheel blank, vanaf
49 Cents, dito KinderdekeDS 26 Cts.
Groote voorraad Paardendeken.
ƒ1.60, f 1.95, ƒ2.40, 2.90, ƒ8.60
en hooger. 5821 38
Verdor het beete en oudste adres
van eolide en degelijke Bedden
goederen voor den Burger- en Wer
kenden Stand, van Voeren-en Kapok
bedden, Stroo-, Zeegras- en Kapok-
Matrassen, Houten en IJzeren Ledi
kanten, Kinderledikanten en Wiegen.
Afd. Goedkoop Bodden-Magazijn
„De Zwaan".
Haarlemmerstraat 72,
over de Vrouwesteeg.
Manufacturen- en Beddenbandel.
5333 40
gevraagd. Adres: Werk School
gebouwen te Roelofarendeveen.
5300 6
AGENTSCHAP:
ROLL ATS DET Co.
NIEUWE KIJN II.
812 7
Directeur: Kantoor:
J. DIRKSE Jzii. HOOIGRACHT 33.
TELEFOON 4."U2. 2754 18
INTUODUCTIE-ilANSAVOND op Zondag 10 November a.s.,
'a avonds te 8 uren (precies), in „D e Greanbeurs".
yg** Eonige dansen zullen worden uitgevoerd op Mandoline-Muziek,
welwillend aangeboden door eenige leden der Miajoliae-Olttb „l'EstndianUna".
Invitatie-Kaarten te bekomen na 'savonds 7 uur bij het Bestuur, Nieuw-
eteeg 3 en bi) de leden. HET BE8TU0R.
P.S. De nieuwste dansen ran dit seizoen zijn onder bekwame leiding in stadie genomen.
Gemeentelijke
Sneeuwruiming.
Zij, die alsnog in aanmerking wen-
scben te komen voor Gemeente*
lijke Sneenwoprnimer, gedu
rende den a. e. winter, kunnen voor
zoover beschikbaar, een Arbeidskaart
Verkrijgen op de Stadswerf op werk
dagen tusschen 8 en 12 uren voorm.
en Ij en 5 uren nam.
Vereischte leeftijd van 20 tot 50 jaar.
Zp, die, in het bezit zijn van een
In 1911 afgegeven Arbeidskaart,
worden verzocht deze weder aan de
Stadsvrerfhn te leveren. 6514 17
TE UTRECHT.
Verleent op «eer billijke
voorwaarden, onder borg
stelling enz., Credieten aan
Landbouwers en
Indus triëeleu.
Agent Toor Leiden en Om
streken: de Heer 1711 15
Plantsoen 51. LE1DEH. Telef. 1196.
in de 8 Octoberstraat, Beneden-en
Hoveiihnizen, f 250-Ï60 p.j.
Een Benedenhuis f'iOO p. j.
Te bevr.Dris-October.tiaat 35.
6604 6
Haarlemmerstraat 4, tegenover de Prinsessekade.
6719 88
AANGEVOERD:
voor Winterprovisie.
§§i§jS^ Tevens een partij
Kriel te koop, bij
6802 10
Oude Heerengracht 24.
De nieuwste Metaaldraadlamp met getrokken draad, verkrijgbaar b(J
VERZEKERT uw Rijwiel voor DIEFSTAL bij de
Jaarpremie p. m. f 1.50. 6803 30
Zij dekt het risico onder alle omstandigheden.
Vertegenwoordiger: H. K. VIERKANT, Breestraat 86.
Omtrent de verkiezing van Wil
son <zijn nog geen volledige cijfers bekend
Wel meldden dé telegrammen, dat Wilson
gezegevierd heeft in een aantal Staten,
Taft in eenige andere en Roosevelt in weer
andere, maar hoe de verhouding over het
geheele land is, is nog niet te zeggen.
De democraten hebben ook bij de verkie
zingen voor het Huis van Afgevaardigden
groote voordeelen behaald en men neemt
ala zeker aan, dat ize ook in den Senaat
de minderheid zullen weten te b?halen.
Een aantal Staten, dio vroeger republi-
keinseh waren, zijn geheel om.
■De Matin" publiceert een interview, dat
de nieuwe president der Vereenigde Sta
ten, Wilson, enkele dagen geleden aan een
zijner medewerkers toestond.
Wilson verklaart, dat zijn candidatuur
voortvloeit uit het verlangen van het Aino-
vikaansclie volk om zich .te bevrijden van
de tyrannic der trusts. Het eenige middel,
om daarin te slagen, is de bestrijding van
de bestaande tarieven van invoer. Hij zal
ze rechtstreeks aanvallen, zonder eenige
verzachtende omstandigheid te laten gel
den. Hij zal -zich vervolgens bezighouden
met de arbeidswetten, de fiscale en de agra
rische wetgeving en het landbouwcredict
organiseeren op een wijze, zooals dat 111
Frankrijk werd geregeld.
Ten aanzien van het buitenland zullen de
Vereenigde Staten hun vredelievende poli
tiek voortzetten en met een breedo opvat
ting van billijkheid en rechtvaardigheid, de
vraagstukken oplossen, die aan hem wor
den onderworpen.
Er zijn weer een paar belang-
"rijke stakingen uitgebroken. De
eene is in Frankrijk.
Ten gevolge van verschillende vergade
ringen, welke te Sér'n, Sains en Coupigny
gehouden zijn. is staking uitgebroken in de
mijnen van Noèux. Ongeveer acht honderd
mijnwerkers hebben het werk neergelegd.
De politie moe6t optreden om de werkwil
ligen te beschermen. Geëischt- wordt ver
mindering van arbeidsduur.
De andere staking is wat verder uit de
buurt, h.l. in Canada.
Uit Ottawa wordt geseind, dat twee dui
zend beambten van de Canadian Pacific
Railway", leden van de Broederschap van
Spoorwegpersoneel, het werk hebben ge
staakt, De 6takers e'schen hooger loon en
betaling van overwerk. Slechts een deel
van «Je l'j-nen der maatschappijen worden
dooi1 de staking getroffen. De Broeder
schap is een nieuwe organisatie, welke de
maatschappij weigert te erkennen.
TJit Berlijn komt de tijding, dat volgens
ambtelijke berichten op verscheidene pun
ten aaa de Liherische kust onlusten
onder do inboorlingen uitgebro
ken zijn. Verschelden factorijen, waaronder
Duitsclie, worden bedreigd. Naar men ver
neemt, zal de kanonneerboot Panther"
■thans te Duala (Kameroen) gestatmnncerd,
tot bescherming van leven e-n bezit der
Duitsohe onderdanen naar Liberie vertrek
ken.
Over deze ongeregeldheden is bij een
Hamburgsch handelshuis uit Monrovia een
telegram ontvangen van den volgenden in
houd: Volgens hier ontvangen berichten
uit Grand Bassa van 30 October en volgens
berichten uit River Zedds van den 3den
November is de toestand zeer ernstig. De
bij-factorijen zijn geplunderd. De zwarte
beambten zijn gevangen genomen en ver
moord. De regeeringstroepén zijn machte
loos. Het is niet onmogelijk, dat de Euro
peanen zioh in gevaar bevinden. De bij
Monrovia gelegen factorij Breverville is
den 27stén October door inboorlingen be
schoten en geplunderd.
OORLOG.
Stara-Zagora, l Nov. 1912.
Ik daeht, dat ik na drie jaar studie op
de militaire academie, na Zola's „Déb&-
cte" en zoovele andere werken gelezen te
hebben, zoo ongeveer wist, wat een oorlog
was.
Nu ben ik juist, een week in een land,
dat het grootste deel zijner zonen van de
grenzen weet, vechtend met een overmach-
tigen wreeden vijand, ben ik zolf in het
hoofdkwartier van een oorlogvoerend le
ger dicht bij de mannen, die daar .>p hun
kaarten nacht en dag zich met het strate
gisch schouwspel bezighouden en nu eerst
begin ik ee.nig inzicht in deze tragedie te
krijgen, zie ik langzaam, heel langzaam
het groote drama zich voor mij ontwikke
len.
Overdag alleen de drukte van het hoofd
kwartier; ordonnansen en estafetten op
doornat bezweete paarden trekken door
de stratenvoor het gebouw van de opper
bevelhebbers een voortdurend gaan en ko
men van officieren, voorbij mnrcheeren van
troepen, waartusschen door snellende auto
mobielen.
Maar dan 's avonds, als snel, heel snel
de duisternis gedaald is. Dan verzamelen
zich aan het station de verpleegsters, jon-,
go meisjes in het wit, met om een arm den
band met het Roode Kruis. Daarnaast een
donkere mannengroep, de doctoren.
Dan komen daar uit de duisternis, lang
zaam, heel langzaam, de treinen, goederen
treinen, oneindig lang, elke wagen vol met
soldaten, jonge kerels, machteloos ter neer
liggend, steunend van pijn.
Langzaam wordt elke wagen ontladen.
Do burries staan klaar.
Een voor een worden de gewonden op
een baar gelegd, voorzichtig, heel voor
zichtig, en dan weer overgebracht in zie
kenwagens, door ossen getrokken.
Door de stad dan in lange colonnes, de
ossen met regelmatige passen, steunend
trekkend hun vrachten.
Helder is de hemel en hoog lichten daar
boven de sterren. De slanke minarets der
oude moskeeën doen wondermooi in dé
Oostersche lucht.
Daar door dê donkere straten, die onaf
zienbare rij donkere wagentjes, met elk
voorop een lantaarn, waardoor het op een
afstand lijkt op een rij voorwaarts wagge
lende lichtjes.
Zoo juist woonde ik het bij, hoe een co
lonne gewonden door de straten trok en
van den anderen kant een menigte opdaag
de, juichend en zingend, omdat daar net
het «bericht was. gekomen van de verplet
terende nederlaag der Turken bij Luie
Boergas. Even verstomde het gezang, de
gewonden richtten zich op en onverste in
baar voor mij klonken de Bulgaarsebe klan
ken, maar toen, toen hieven de gewonden
zich op en wat nog schreeuwen kon
schreeuwde mee, en luid daverde het hoera
door de lucht.
Hoera, riepen de gewonden, en zonken
weer neer op hun burries, hoera, riep heb
volk en trok verder. Want ondanks doo-
den en gewonden, de toekomst is voor Bul
garije, en daarom: hoeral
Hedenmiddag, bezocht ik de gevangenen,
bijna tweeduizend Turken zijn hierheen ge
bracht.
In Holland heb ik de laatste dagen voor
mijn vertrek wel eens hooren vragen:
Waarom ga je niet bij de Turken, dat zijn
daar, geloof ik, de fatsoenlijkste kerels.
Welnu, wat ik tot dusver van de Bulga
ren gezien heb, een jong, energiek, krach
tig volk en wat ik gehoord heb van de
Turken en er hedenmiddag van zag, ik
weet het, het is niet zuiver, mijn oordeel,
maar toch geloof ik, dat ik aan den goe
den kant ben.
Zelden zag ik gemeener loerende tronies
dan die van de Turksche krijgsgevangenen.
Wanneer men hier de verhalen hoort
van ooggetuigen, hoe beestachtig de Tur
ken zijn opgetreden tegen de gewonden en
gevangenen, dan begrijpt een gewoon
mensch zich niet, dat de Bulgaren hun ge
vangenen nog zoo netjes behandelen.
Hedenavond noodden de attachés mij op
de koffie, en lang en breed bespraken we
de strategische handelingen van het Bul-
gaarsohe leger.
Iedereen was er vol lof over, al moest
ook een ieder 'volkomen toestemmen, dat
de zoo plotselinge nederlaag van het Tur-
kendom, wel eens heel ernstige gevolgen
zou kunnen hebben. Mijn onderstelling in
een mijner vorige brieven geuit, dab heb
de Bulgaren niet direct om Adrianopel te
doen was, is uitgekomenzij staan thans
reeds op minder dan honderd kilometer
van Konstantinopel. Wat zullen de Tur
ken thans doen, vrede 6luiten, of zullen
zij nog meer Aziaten naar hier halen om
hun Europeesohe macht te verdedigen met
al wat zij aan rapalje bijéén kunnen schra
pen?
Ik weet het niet, maar wel is de horizon
donker, al branden er ook nog zooveel dor
pen.
Ik vertrek morgen naar het front voor
Adyianopel. Ik heb permissie, dank zij den
Dui-tschen militairen attachés en ga dim in
de gevechtslinie.
Gemeentewoning te Noordwykerhout.
In ,,De Du instem", tijdschrift van genoem.
de Gemeente woning, dat reeds zijn öden jaar.
gang is ingegaan, wordt ia een hoofdstuk
„Kroniek" beschreven, wat er in liet ver.
loopen jaar (1911—12) zooal gedaan word.
Do permanente zomertentoonstelling van
in het wild groeiende planten enz. heeft
veel bezoek gehad, vooral van Noordwijksche
badgasten. Er wordt herinnerd aan do ope.
ning6samenkomst aan don vooravond van Ko.
ninginne ver jaardag. Do jongelui vooral wa
rm od deze bijoinkomst goed vertegenwoor
digd. wat terecht ah verblijdend en bemoe.
digend wordt, aangemerkt.. Op Kohinginne-
verjaardag zelf werden de prijzen uitgereikt
voor do mooiste potten met Afrikanen, ge.
kweekt uit zaad, dat vroeger was uitge
reikt. Dit lijkt ons oen eigenaardige wed
strijd, die met een kleine uitbreiding zou
kunnen greeien tot een soort Floralia-tentoon-
stolling, zooals in andere plaatsen wel wor
den gehouden. Wie liefde voor bloemen aan- j
kweekt-, verricht een stuk besdiavingswerk.
De kroniekschrijver overweegt-, of het een
volgend jaar niet bereikbaar zou zijn, oin
allo dorpsbewoners van dat aardige Oranje
feest (met do Afrikaantjes) te doen genie
ten.
Gcdurendo de kermiswoek heeft het be
stuur van „Do (jemeen te woning" geen pro
testvergaderingen of zoo iots belegd, omdat
het vreesde, door zulko actie allicht noode-
lcoze dorpstwisten te verwekken. Het ging
voort, te pogen, do gelegenheden van nicer
gewenschlc aantrekkelijkheden te vermeerde,
ren. De zangdienst op kcrmis-Zondag in de
Ned -Hcrv. Kerk kon zich ook dit jaar
dank zij do kranige medewerking van liet
„Gemengd Koor" in grooto belangstelling
verheugen. Do kroniekschrijver vergelijkt den
zang in de kerk mot db muziek der kermis,
orgels, cn is dan terecht van meening, dat
do zangdienst een stichtelijk karakter droeg,
een ware cercdienst was.
Herinnerd wordt voorts aan de lichtbeel
den a venden, aan de vertelavonden met licht
beelden, aan de vergaderingen van da gc-
lieelonthoudcrsvereeniging, enz. Twee werk
zaamheden van „De Gemoentewoning" onder,
gingen reeds uitbreiding.
De- lectuur verschaffing opende de „Open-
bare Leeszaal"; iederen Zaterdagavond kan
men in de zaal van „Do Gemeente woning"
komen lezen.
Het handwerkondcrwijs wordt nu twee ge.
hcele middagen in „De G.-W." gegeven door
mei. Jansenv. d. Wal.
Verleden winter ds men begonnen ract Al
gemeens l>ijbel besprekingen. Daarmee gaat
men dit jaar voort.
Hedenavond (6 Nov.) wordt de eerste alge-
mcene Bijbellezing gehouden. Dezen eersten
avond wordt gelezen Handelingen I.
Uit jaarverslag en plannen voor de toe
komst blijkt ten duidelijkste, dat het nuttig
werk der „Gemoentewoning" goede vorderin.
gen maakt. Op allerlei nuttige on aange
name wijze, wordt aan leden, begunsti
gers, en 'belangst-ellenden getoond, dat men
door onderlinge, vertrouwensvolle samenwer
king veel ten algemeeue nutte ta tot eikaars j
stichting cn heil- kan tot stand brengen'.
De ziel is natuurlijk de eorw. leider, di,o
geen grooter verdriet kent, dan zijn naarq,
te zién afgedrukt.
Invaliditeit*- en Ouderdom s-
vorzokoring.
Bij zijn bestrijding gisternamiddag van
den lieer Treub zei de heer Troelstra,
dat do zijn functie van 6oeialistendooder
met groote opgewektheid en met een voor
spreker nog onopgehelderd buitengewoon
zelfvertrouwen heeft vervuld. Spreker
zette uiteen dat de heer Treub niet alleen
thans, maar reeds veel vroeger beweerd
heeft, dat Staatspénsionneering de loons-
beweging tegenhoudt. Als de heer Treub
nu in zijn repliek zegt, dat hij zoo iets niet
kon gezegd hebben, want dat zulks de
mbeste onzin zou wezen, weneóht spreker
aan te toonen, dat de heer Treub dien
klinkklaren onzin' dan toch maar steeds
heeft geuit-.
Spreker schreef do houding van den heer
Treub toe aan spijt over de onbetwistbare
nederlaag, welke de heer Treub in diens
strijd van vijftien jaren tegen de sociaal
democraten heeft geleden, vooral op het
gebied van Staatspensionneering. Spreker
noemt den heer Treub een „mooi psycholo
gisch geval".
Spreker trad daarna in nadere beschou
wingen omtrent de houding van Jaurès en
anderen.
Overigens ontwikkelde spreker nader de
bezwaren der sociaal-democratie tegen ver
plichte verzekering, o. a. het bereiken van
den leeftijd als voorwaarde voor pensioen
het bezwaarlijk s van premiebetaling in
.verband met de levenskansen. Spreker be
sloot dat gedeelte zijner rede met het ge
tuigenis, dat de Nederlandsche sociaal
democraten op den goeden weg zijn en dat
het moeilijk zal zijn het Staatspensioen te
gen te houden.
Spreker kenschetste het slot der raplieF
van den heer Treub ale een politieke~mara-
kiri en wijdde verdere uitvoerige beschou
wingen aan do liberale concentratie.
Spreker zeide, dat de tijd van beloften'
nü voorbij is. Die aanvaarden dé sociaal
democraten niet meer van de liberalen. Zij
willen thans waarheid, licht en klaarheid.
De arbeiders kunnen nog niet veel hoop
vestigen op de vrijzinnigen.
De hoer D u y s, die hierna repliceerde,
critiseerdo de in'houdlooze rede van den
Minister, die uf uit onmacht of uit onwil
verschillende van sprekers argumenten'
liet loopeD, óf er zich afmaakte met een
phrase.
In den loop der "repliek gaf spr. zijiï
voornemen te kennen, om. als logisch ge
volg van 's Ministers stelsel, een poging té
doen om de weistandsgrens nog verder uit
te breiden dan reeds voorgesteld wordt bij
verschillende amendementen.
Heden te hal fel f zot spreker zijn reda"
voort.
