Telegrammen.
Gemeenteraad van Leiden.
Eerste Kamer.
Tweede Kamer.
Uit de Rechtzaak
••pi Do Fran 6 ohen in Marokko.
f CASABLANCA, 17 Sept. (R. O.). Vol
gens de jongste berichten heeft kolonel
Alangin, ter voorkoming van een offensieve
beweging, dcrn staat van beleg afgekondigd
(in Marrakesj.
Ten gevolge van de proclamatie van
•Monlay Youssef tot sultan in de zuidelijke
hoofdstad, kan de erkenning van den sultan,
lin het geheele gebied aan zijn gezag onder
werpen, als een voldongen feit worden be-
pehbuwd.
Onlusten i p B oe d a p s t.
BOEDAPEST, 19 Sept. (R. O.). In den
loop der gisteravond gehouden betooging ge-
traakten 200 betoogers onder den voet. Lan.
taarns werden vernield. Naar de agenten
van politie werd met steen en geworpen, zoo
dat 29 personen en een agent gewond werden.
De volksverzamelingen werden uiteen,
'gedreven.
BOEDAPEST, 19 Sept. (R. O.). Volgens
officieele berichten werden 80 pers an en ge
arresteerd tijdens de betoogingen. Van 37
personen werd de arrestatie gehandhaafd.
Ecu groot aantal personen werden ge
kwetst, van wie 24 ernstig.
De vredesonderhandeling*n.
K0N3TARTIN0PEL, 18 Sept. (R. 0.)
Moukbil, de Turksche gezantschapiraad te
Parijs, iB hier aangekomen met den tekstvan
de ltaliaansche vredesvoorstellen. De Minister
raad is met de bestudeering daarvan begonnen.
De besprekingen liepen voornamelijk over het
laatste ltaliaansche voorstel. Geen enkel*, be
slissing is n#g genomen.
Een lid van het kabinet verklaarde, dat
Italië nog niet nader gekomen ie tot de
Turksche vooratellen. Hü zelde, dat de Porte
geen enkel voorstel tot schadevergoeding zal
aannemen.
De Albaniache kwestie.
KONSTANTrNOPEL 18 Sept. (B.C.) De
ministerraad besloot ter beschikking van ieder
der 50 Albaneesehe vilajeta 20,000 T P. te
eteUen, om de regeliDg van de kwestie der
bestreden grondeigendommen te beginnen.
In verband met de opgewondenheid, onder
de Mali8soren tn het gebied van Skoetari
beerschende, besloot de Ministerraad een
divisie troepen te zenden naar het gebied
tusschen Skoetari eh de grena van Monte
negro.
SpoooTwegongeluk.
BRUSSEL, 19 Sept. (V. D.) Hedenmorgen
omstreeks zes uren is een goederentrein op
een personentrein goloopen in een station
Marbehan op de lijn Arlon. 30 personen wer
den gewond, waarvan 3 doodeljjk.
BRUSSEL, 19 September (R. 0.) Te Mar-
behan heeft een goederentrein een trein met
passagiers in de flank gereden. Er zijn een
dertigtal gewonden. De machinist en stoker
zijn doodelijfc gewond.
Straatgevecht.
PARIJS, 19 Sspt. (R. O.) Uit Lissabon wordt
aan de „Petit Journal" gemeld, dat een gevecht
plaats had tusschen gevangenen en voorbij
gangers in do straat. Negen personen werden
gedood, 28 gewond.
Spoorwegongeluk.
BILBAO, 19 Sept. (R. 0.) Twee treinen
reden op elkander bfj Ursusolo, waarbij 22
personen gewond werden.
Openingskoersen Nieuw-York
Atchison Topeka 108%, Erie 36%, Amer.
Cans 42$, South Pafifio 110%, South Railw.
31%, Union 170%, Steels 74%, Kans.
Sity South 27%, Amalg. Copper 88%-
Stemming vast.
if
*1 Vergadering -van heden.
Het CoDcept-Adres van Antwoord op de
Troonrede wordtzonder stemming goedgekeurd.
Aan de orde komt de Autearswet.
De heer Van Lanschot wil wettelijke
oplossing der kwestie of een goedgekeurd
tractaat kracht van wet heeft.
De beer Franss en zal tegen stemmen.
(Vergadering van hedenmorgen, te el/ uren).
De o/deelingen worden getrokken.
Bet ontwerp tot herziening der Ongevallen
wet wordt verzonden naar een Commissie
van Voorbereiding.
Aan de orde ie de benoeming van twee
leden der Huishoudelijk» Commissie. A/tre
denden zjjn do heeren Loeff en Eland.
De Voorzitter deelt mede, dat de heor
Loeff niet meer ln aanmerking wenecht te
komen, omdat de Voorzitter, die van rechte-
wegs lid is, thans tot dezelfde fractie be
hoort als by en by zyn herkiezing dua twee
Katholieken ia de kleine commissie zouden
zitten.
In de vacature Loeff wordt gekozen de heer
Van Asch vaa "Wyck.
De heer Eland wordt herkozen.
Tot leden der Gemengde Commissie voor
de Stenografie worden herkozen de heeren
Lohman, Van Vlymen en De Beaufort.
De vergaderiug wordt geschorst.
Na heropening deelt de Voorzitter mede,
dat de afdeelingen tot voorzitters hebben ge
kozen de heeren Lohman, Drucker, Van
Vlymen, Uiddelberg en Boe.
Besloten wordt Dinsdag 24 September aan
te vangen met het afdeelingaonderzoek der
Indische begrooting.
De Centrale Sectie stelt voor Dinedag
1 October niet alleen de Staatsbegrooting,
doch ook de Bakkerswet-Aalbarse, de wyziging
der Woningwet en do wet op de Eykspost
spaarbank te behandelen.
De heer Ter Laan wil ook de ontwerpen
tot wyziging der leerplichtwet aan de lyet
toevoegen.
De Voorzitter meent, dat dit te veel tyd
aeu kosten.
De heer Tor Laan repliceert. De V o o r-
zitter dupliceert.
De beer Nolens stelt voor zich te bepalen
tot de begrooting en daarmede samenhan
gende ontwerpen.
De heer Drucker verdedigt het voorstel
der Centrale Sectie.
De beer Borgeeius steunt eveneens
het voorstel en ook dat van een heer Ter
Laan.
De heer Nolens repliceert
Het vosrstel-Nolens wordt verworpen met
31 tegen 27 stemmen; dat van den heer
Ter Laan met 30 tegen 29 stemmen.
De vergadering wordt eesloten.
Haagse he Rechtbank
Doze rechtbank sprak heden W. F., zon
der vaste woonplaats, die terecht stond we
gens oplichting to Leiden, vrij-wegens ge
brek aan bewijs. Het feit zou gepleegd zijn
in 1908, toen do man met lijsten rondging
voor een ongelukkig huisgezin.
Eveneens werd vrijgesproken de minder
jarige C. K.te Leiden, die terecht stond
wegens vernieling.
D. J. v. Bh., te Noordwijk-Binnen, werd
wogens valschhedd in geschrifte, het val-
schelijk invullen van aanvragen voor werk.
manskaarten, veroordeeld tot 14 dagen ge-
van genisstraf
J. Th. G. K.. te Leiden, wörd wegens dief
stal veroordeeld tot een maand gevangenis
straf.
Nog werden veroordeeld ds volgende min
derjarigen: J. B„, te Leiden, wegens dief
stal, tot zes maanden tuchtschoolA. J.
v. cl. B., te Noordwijkerho'dt, wegens dief
stal, tot drie maanden tuchtschool.
L. K., te Leiden, werd wegens mishande
ling veroordeeld tot een maand gevange
nisstraf.
Hedenmiddag twee uur vergaderde de
raad dezer gemeente.
Voorzitter de burgemeester jhr. mr. N.
C. de Gijselaar. Aanwezig 28 leden. Afwezig
de heeren Korevaar, Aalberse en Van Gru
ting, de eerste met kennisgeving.
De Voorzitter roept den heer P. J.
Mulder na zijn ongesteldheid een woord
van welkom toe in deze vergadering. (Ap
plaus).
De heer P. J. Mulder dankt voor deze
woorden en voor de belangstelling bij zijn
ziekte ondervonden.
De notulen der vorige vergadering wor
den onveranderd goedgekeurd.
Daarna doet de Voorzitter mededee-
ling der volgende ingekomen stukken:
Verzoek van het strijkorkest -„Euterpe",
om het gebruik van een lokaal der Kweek
school voor Onderwijzers en Onderwijze
ressen,
Verzoek van de afd. Leiden van den Ne-
derlandschen Padvindersbond om het ge
bruik van twee lokalen van het Caecilia-
gasthuis.
Verzoek van de Vereeniging tot bevor
dering van het Vreemdelingenverkeer om
vergunning tot het maken van een houten
gebouwtje op het Stationsplein der Holl.
IJzeren Spoorwegmaatschappij.
Advies van de Commissie ad hoc. op de
ingediende bezwaarschriften tegen aansla
gen in het Vergunningsrecht. (Zal wor
den opgenomen onder de Ingekomen stuk
ken).
Adres van dc afd. Leiden der Soc. Dcm.
Arbeiderspartij in zake de meeting met mu
ziek en zang op Zondag 8 Sept j.l. in
Den Burcht.
De Voorzitter stelt .voor dit adres
.aan te nemen voor kennisgeving.
De Voorzitter zegt dat 't hier be
treft uitvoering der Zondagswet en de raad
dus niet competent is. Hij betoogt dat B.
en Ws. de Zondagswet juist toepassen. Hij
stelt daarom voor het adres yoor kennis
geving aan te nemen.
De heer Sijtsma wijst er op, dat in
andere plaatsen wel vergunning wordt ge
geven en daarom gelooft hij niet; dat wei
gering noodzakelijk is. Hier behoefde geen
vrees te besfaan voor ordeverstoring. De
meeting werd gehouden tusschen 12 en 2
en dan is er geen godsdienstoefening.
De Voorzitter zegt dat de compe
tentie van B. en Ws. eerst begint na af
loop van alle godsdienstoefeningen.
De heer Bosch is het tegenover den
heer Sijtsma met B. en ,Ws. eens.
De heer S ij t s m a wijst nogmaals op
andere gemeenten.
De Voorzitter oordeelt dat de wet,
al is die .veroudert!, moet worden uitge
voerd.
Het adres wordt voor kennisgeving aan
genomen.
De heer Van Gruting komt ter verga
dering.
Adres van de afd. Leiden van de Ne-
derlandsche Banketbakkersvereeniging in
zake de vaststelling van een verordening
regelende de sluiting van winkels en ma
gazijnen. (In handen van B. en .Ws.)
Bezwaarschriften van verschillende per
sonen tegen hun aanslag in de plaatse
lijke directe belasting, dienst 1912.
In handen van B. en Ws.
Adhesiebetuigingen aan het adres van
de afd. Leiden \an den Bond van Neder-
landsche Onderwijzers,- inzake de stichting
van een inrichting voor voortgezet onder-;
wijs,- ingezonder door:
de afd. Leiden ,v. de Sociaal-Demodratï-
sche Partij
dc afd. Leiden van de Sociaal-Demo-?
cratische Arbeiderspartij.
In handen van B. en Ws.
Idem als voren,- ingezonden door:
De Schoenmakersvereeniging 7,Doq£
Vriendschap Verbonden";
de afd. Leiden van den Bond van Nederl.
Gemeente-Werklieden
de afd. Leiden van den Bond van Chris-:
ten-Socialisten
de Leidsche Tuinders- en Bloemisten-
ycreeniging ;,Door .Eendracht Verbpndeji";
de afd. Leiden van de Vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht
dc afd. Leiden van den Algem. Nederl.
Bond van Handels- en Kantoorbedienden;
de afd. Leiden van den Alg. Nederl.
T ypografenbond.
Voorgesteld wordt deze aan te nemen
voor kennisgeving.
Adviezen van den Inspecteur van het
Middelb. Onderwijs en van den Arrondisse-
ments-Schoolopziener m zake de periodieke
verhooging van wedde van den leeraar
van de Gymnastiek M. A. A. Steins en
van de leerares in de gymnastiek mej. M.
C. A. Kceman.
Voorstellen de jaarwedde vast te stellen
als volgt; voor den heer Steins van f 560
op f 600 voor de H. B.-School, f 840 op
f 900 voor de Lagere Scholen
Voor mej. Koeman van f 1125 op f 1200
voor de Lagere Scholen, met ingang van
1 October.
Verzoeken van het Hoofdbestuur van
het Nederl. Onderwijzersgenootschap en
van het bestuur van de afd. Leiden van
dat Genootschap, om niet aan te nemen
het voorstel tot het verleenen van- onge
vraagd eervol ontslag van de onderwijzeres
mej. Van der Laan.
Idem alsvoren van het Hoofdbestuur
en van de afd. Leiden van den Bond van
Nederlandsehe Onderwijzers.
(Beide te behandelen bij punt 12).
Dankbetuiging van het Bureau van het
IVde Congres Internationale de I'Histoire
des Religions voor de beschikbaarstelling
van de Stadszaal voor de plechtige ops-
ningszitt-ing van het Congres.
Daarna is aan de orde:
1. Benoeming van een tijdelijk leeraar
in de oude talen aan het Gymnasium. (199).
Benoemd de heer H. D„ Brascamp te
Amsterdam, met algemcene stemmen.
2. Benoeming van een Ambtenaar van
den Burgerlijken Stand. (2l0).
Benoemd de heer J. Aalbersberg met
algemeene stemmen.
3. Rekening, dienst 1911, van het H. G.-
of Arme Wees- en Kinderhuis. (207).
De commissie van financiën heeft geen
bezwaar tegen de rekening, waarop deze
wordt goedgekeurd.
4. Staat van af- en oversell rijving op de
begrooting, dienst 1911, van het College
van Vrouwen-Kraammoeders. (208).
Idem.
5. Rekening, dienst 1911, van het College
van Vrouwen-Kraammoeders (208).
Idem.
6. Begrooting, dienst 1913, van het Col
lege van Vrouwen-kraammoeders. (209).
De begrooting wordt goedgekeurtl.
7. Verzoek van de Leidsche Gymnastiek-
en Scherm vereeniging Hercules" om het
gebruik van het gymnastieklokaal aan de
Pieterskerkgracht. (203).
Het verzoek wordt ingewilligd.
8. Verzoek van den leeraar in de Gym
nastiek M. A. A. Steins om heb gebruik
van het gymnastieklokaal aan de Pieters
kerkgracht, tot het geven van privaat
lessen. (205).
De heer Pera zegt dat hier liet lokaal
aan een particulier- persoon wordt afge
staan. Moet de tegemoetkoming in de kos
ten nu niet wat hooger gesteld?
De Voorzitter zegt dat het is voor
onderwijs aan een vaste club. Het zijn
geen cursussen, waar iedereen aan kan
deelnemen.
De heer Pera heeft dan geen bezwaar,
maar er wordt gesproken van privaatlessen.
Vereenigingen ,uit de burgerij kan men te
gemoetkomen, maar hier betreft het een
particulier persoon. Een -ander particulier
zal daarvoor ruimte in zijn huis moeten
hebben.
De Voorzitter zegt dat het hier on
derricht betreft aan een damesclub.
Hierop :wordt het verzoek ingewilligd.
9. Bezwaarschrift van J. H. Jansse tegen
de lijst van kiesgerechtigden voor de Kamer
van Koophandel en Fabrieken. (201).
Dc heer Pera hqeft den heer Jansse
op bezoek gehad, 't Is een j>rincipieele
kwestie. Men wil weten wie stemgerech
tigd zijn en wie niet. Spreker is tegen het
voorstel van B. en Ws. Men vergelijkt den
heer. Jansse met een procuratiehouder.
Hier is echter een groot verschil. De heer
Jansse treedt geheel zelfstandig op, is zelf
groot werkgever. Hij fs in volkomen zelf
standige positie. Spr. gelooft dat hij ook
nog aandeelhouder is.
De Voorzitter zegt dat 'de Kamer
van Koophandel de lijst der kiezers stuurt.
Eigenlijk maakt die dus de lijst op en met
dit advies gaan B. en Ws. mee. Feitelijk
is het dus $en beslissing van deze Kamer.
De heer Fokker zal zich scharen aan
de zijde van B. en ,Ws. Het staat z.i.
niet vast,- dat de heer Jansse bestuurder is.
De Voorzitter zegt dat de raad. in
appèl beslist en leest het betreffende ar
tikel over samenstelling dier lijst .voor.
De heer Sijtsma vraagt of B. en Ws.
zelf geen partij kiezen,- omdat ze zich refe-
reeren aan het oordeel van de Kamers
Hebben ze zelf geen oordeel?
De Voorzitter geeft te kennen dat
de Kamer de zaak heeft onderzocht.
De heer CarpentierAlting oordeelt
dat uit de mededeeling van den heer Pera
blijkt, dat de verhouding een heel andere
is. In deze vergadering kan piet wonden
beslist.
(Die heer Aalberse 'komt ter vergadering),
wijs,- ingezonden door:
De Voorzitter zegt dat toch in 'deze
vergadering beslist moet worden.
De heer Z w i e r s geeft te kennen dat de
heer Jansse zelf rijn winsten maken moet.
Hij heeft geen vast salaris.
De heer Van der Pot oordeelt dat de
Kamer van Koophandel door zijn adviezen
alle yoor haar, ongewenschte kiezers pp
deze wijze van de lijst kan weren.
De heer H e ere s zegt dat Jhier, pntbreekt
het advies yan B. en Ws.
De Voorzitter geeft ie lcennen dat
B. en Ws. dit niet alleen kunnen beslissen.
Hij geeft aan hoe hier; yetder kan, worden
gehandelde i t jj
De heer Carpentier Alting blijft
bij zijn oordeel, dat niet beslist kan wor
den. Hij meende dat hij kon afgaan op het
advies, maar daaraan ontbreekt wel iets.
Het vertrouwen in dit advies is verloren.
De Voorzitter zegt nogmaals dat de
Kamer in dezen van advies heeft te dienen.
De heer H ee res geeft te kennen dat
het advies van B. en Ws. gewenscht was.
Van den Raad wordt gevraagd een oor
deel, dat B. en Ws. zelf niet kunnen geven.
De heer B r i t wil het .verzoek yan
den heer Jansse inwilligen.
De heer F okker zou de beslissing wil
len aanhouden.
De heer Sijtsma weet niet, hoe te
handelen. Op de bezwaren kan men niet
afgaan en de heer Pera heeft te vage me-
dedeelingen gedaan.
De heer V a n H a m e 1, wethouder, oor
deelt dat bij staking van stemmen de zaak
ook moet worden ui "esteld. Dan kan men
de beslissing zonder een stemming uit
stellen.
De Voorzitter acht deze zaak yan
weinig belang.
De heer Van derLip, wethouder, geeft
aan welke de functie is van den heer Jansse.
Hij is als zetbaas te beschouwen en geen
medebestuurder en daarom kan hij geen
kiezer zijn.
De heer He e res: Weet dat zeker?
De heer Van der Eist gelooft, na
wat de heer Pera heeft gezegd, dat der
heer Jansse een zelfstandige positie heeft.
De heer Pera geeft nogmaals te ken
nen, dat de heer Jansse geen zetbaas is en
motiveert dit nader.
De heer Boter mans: Als de zaak van
Peek Cloppenburg failliet gaat, gaat de
heer Jansse dan ook failliet?
De heer Van der Lip: Wel neen!
De heer Boter mans: Dan is de zaak
opgelost.
In stemming gebracht wordt het voor
stel van B. en Ws, yer.worpen met 22
tegen acht stemmen.
Er voor waren de heeren De Boer, Bo-
termans, Corts, Van Gruting, Van Hamel,
Van der Pot, Van der Lip, Reimeringer
en Vergouwen.
10. Voorstel tot het aangaan van een
overeenkomst inzak© de uitbreiding van
den Leidschen Keuringsdienst van eet- en
drinkwaren over de gemeente Valkenburg
fZ.-H.). (202).
Het voorstel wordt aangenomen.
11. Verordening, houdende wijziging der
verordening van 13 October 1910 (Gembl.
No. 20), houdende regeling van de bezol
diging der Politiebeambten in de gemeen
te Leiden. (200).
De heer H-tF e r e s vraagt of dit punt
niet van de agenda kan wórdeü afgevoerd.
Bij dezelfde verordening zijn ook de trak
tementen der agenten geregeld, en in de
vorige vergadering is besloten ook die sala
rissen aan het oordeel van B. en Ws. te
onderwerpen. Bovefioien treedt eerst met
1 Januari 1913 de nieuwe verordening in
werking.
De V o o r z i t t-e r is tegen uitstel.
Komt er weer een vacature dan ondervindt
men hec nadeel. Er wordt te veel uitga
steld.
De heer H e e r e s oordeelt dat kier
bijzondere redenen zijn. Het advies over
de traktementen der agenten zal toch
niet zoo lang op zich laten wachten.
De Voorzitter kan niet tot uitstel
adviseeren. Er wordt nu druk gesollici
teerd en dat kan tot staan worden ge
bracht.
De heer K o r f f sluit zich bij den
heer Heeres aan.
De heer S ij t s m a geeft toe dat er eeni-
ge reden voor spoed is. Hij houdt niet van
partiëele wijzigingen, want als dit afge
daan wordt, komen er weer andere catego
rieën. Hij vraagt bovendien of het niet mo
gelijk is de inspecteurs te kiezen uit de-'bes
ten. der agenten. Hij wil daarom uitstellen.
De heer Vergouwen is het met de
vorige sprekers niet eens. De zaak is zoo
helder als glas en daarom mag men met
uitstellen. Deze kwestie kan geheel afge
scheiden worden behandeld van de salaris-
verhooging der agenten. Als de zaak' niet
helder genoeg is, is spr. we] voor uitstel,
nu niet.
De heer Heeres doet een voorstel
tot uitstel tot op de andere salarisregeling
advies kan worden uitgebracht.
De Voorzitter begrijpt niet dat men
thans voor uitstel is. Vooral bevreemdt
hem dit van den heer Sijtsma, die de vo
rige vergadering zoo voor haast was. Spr.
gelooft dat het beslist noodig is nog in
deze zitting de positie der adjunct-inspec
teurs te regelen.
De heer Heeres zegt tot toelichting
op zijn voorstel, dat de eenige reden is,
dat hij geen partieele verandering verlangt.
De Voorzitter geeft te kennen, dat
■hij tegen uitstel is.
De heer Heeres oordeelt dat het ad
vies niet lang op zich zal laten wachten.
DeVoorzitter is hierop zoo zeker niet,
want men zit in den begrootingsarbeid en
voor dit advies gaat veel tijd verloren.
De heer Pera zal togen het voorstel-
Heeres stemmen. Het is liem duidelijk dat er
haast in dezen is. Hij bepleit verder op
klimming der agenten ook in do hoogcrc
rangen. Of het mogelijk is, weet hij niet,
maar hij zou 't gaarne zien.
Thans wordt gestemd over het voorstel-
Hesres tot uitstel.
Dit wordt verworpen met 21 tegen 9
stemmen.
Vóór waren de heeren Do Boer, Boter-
mans, Van der Eist, Van Gruting, Heeres,
Van der Pot, Korff, Sijtsma en Zwiers.
De heer Carpentier Alting is over
het algemeen voor do regeling, maar hij
zou de bevordering van adjunctinspecteurs
en inspecteurs in de verordening willen
opnemen, opdat ze niet van de willekeur
van burgemeesters afhangen. Ook vraagt spr.
wat de bedoeling dor inspecteurs 1ste kl. is?
De Voorzitter zegt, dat de bevorde
ring der inspecteurs en adjunct-inspecteurs
niet jn de verordening is te brengen. De
verordening regelt alleen de salarissen. Ver
meerdering is mogelijk door op de begroo
ting het bedrag uit te trekken. Wie niet
ongeschikt is, wordt na een zekeren tijd
inspecteur, 'tls een zedelijke verplichting
voor den burgemeester om zich daaraan te
houden. Spr. wijst op den toestand in andere
gemeenten. De hoofden van dienst worden in
specteurs lsto klasse.
De heer Carpentier Alting is niet
geheel voldaan. De rechtskracht, die d«z<r
Voorzitter in do memorie van toelichting
ziet, kunnen volgende burgemeesters wel
eens niet daarin zien. Bij oproep staat rnrn
sterker, wanneer gesproken kan worden ovei
aanstelling bij gebleken geschiktheid.
De Voorzitter ziet geen andere wijze
om de bevordering te regelen. Hij weet niet,
hoe zonder in botsing te komen met dc»
wet hij de kwestie moet regelen.
De heer VandtrElst zal tegen deze
verordening stemmen. Voor het instituut
der adjunct-inspecteurs gevoelt hij niets.
De diensten zijn niet evenredig aan de be
looning. Hun arbeid kan best voor een
groot deel door ageten worden verricht.
Hij is voor de gevoelens der heeren Per»
en Sijtsma.
De Voorzitter blijft er bij dat men
inspecteurs uit andere kringen moet be
noemen.
In stemming gebracht wordt art. 1 der
Verordening aangenomen met algemeene
stemmen op één na, die van den heer
Van der Eist.
Artt. 2, 3, 4 en 5 worden daarna zonder
hoofdelijke stemming aangenomen, evenals
daarna de geheele verordening.
12. Voorstel om aan mej. J. van der
Laan eervol ontslag te verleenen uit haar
betrekking van onderwijzeres aan de school
4de klasse No. 2. (203).
De heer Carpentier Alting staat in'
dezen tegenover B. en Ws. Hij zal niet diep
hierop ingaan, want ieder chad, voor hij
naar den Raad ging, zijn gevestigde opinie.
B. en Ws. sluiten zioh aan bij de meening,
van den school op zien ai-, een uiting zeer al
gemeen, die echter alleszins juist is. Spr.
wijst er nog op, dat ook hier tqr stede een
gehuwde on derwij zeros is, die men niet
gTaag zou willen missen. Spr. kan niet mee
werken aan een maatregel om een huwelijk
togen te werken, een maatregel, die uitj
zedelijk oogpunt ook niet te verdedigen zou
zijn. Spr. uit den wensoh dat niet nu een
zóó krasse uitspraak zal worden gedaan. Hier
wordt gemeten met twee maten. Want hier
is al Oen gehuwde onderwijzeres, die als
zoodanig reeds veertien jaar haar ambt ver.
vult. Dit Nvordt nog erger met hot oog op
do toekomst. ;Wie weet of oen college van.
B. èn Ws. in andere samenstelling, of een'
andere schoolopziener ook deze opinie is
toegedaan Dit gaat niet aan. Er moet con.
tinuïtedt zijn van gedragslijn. Daarom dient
men tegen het voorstel te zijn. Bovendien is
het niet zeer gewenscht dat dn Leiden een
andere gedragslijn wordt gevolgd als elders.
De Regeering heeft dit ingezien en de
zaak algemeen geregeld.
Op die bewslissing mag men niet vooruit-
loopen. In dit voorstel van 1910 van de Re
geering staat een overgangsbepaling. Er ia
een tijd van voorbereiding gelaten. Hier
wordt a bout portant mej. Van der Laan
voor een beslissing gesteld. Aan mej.
v. d. Laan is gezegd dat B. en Ws. de zaak
in overleg zullen nemen.
De V oorzitter zegt dat de juffrouw,
gevraagd heeft of ze buiten de gemeente
mocht wonen. Haar is gezegd dat dit niet
kon, terwijl het ook nog de vraag was of
ze gehandhaafd kon worden en van het
voornemen om een voorstel als dit te doen
is haar gesproken.
De heer Heeres sluit zich bij den heer
Carpentier Alting aan.De schoolcommissie^
en de heer Broese, hoofd der school, kan
nen niet in het huwelijk alléén een reden
vinden tot ontslag. Alleen de schoolopziener
staat aan de rijde van B. en Ws. Het komt
spr. voor, dat de schoolopziener geaarzeld
heeft voor de consequentie van zijn mee
ning. Ook verdere- deskundigen zijn het
met B. en Ws. niet eens. Niet alleen de afd.
Leiden van den-B. van N. O., maar ook
die van het N. O. G. Do mannen van de
praktijk zijn van meening, dat huwelijk
geen reden is tot ontslag.
Ook spr. wijst op het reeds aanwezig zijn
van een gehuwde onderwijzeres. Groote ver
loven wegens ongesteldheid waren geen
bezwaren, wat spr. bewijst aan de hand
van gegevens dienaangaande.
Dc heer Vergouwen zegt, dat, wan
neet er nood-toestand was, er misschien
iets voor te zeggen zou zijn, zoo er nood-:
toestand aan onderwijskrachten is. Spr.
kan zich niet goed voorstellen, hoe de ge,-
huwde vrouw onderwijzeres wensebt te
blijven. Zij heeft dan dc plichten van haar
gezin. Zij hebben steeds dc zorgen voor
haar gezin, blijven daar steeds aan denken*
Deze jdame heeft ook gezegd, dat he£
haar [voornemen niet was, in de school
werkzaam te blijven. Deze dame zal zich
niet 'geheel aan de school kunnen geven;
zij wordt daardoor minder bekwaam. Hij
zou 'onderwijzeressen met 55 jaren willen
pensionneeren, dan missen zij de geschikt-;
heid. Zijn zij gebrouwd, dan wordt dit wel
45 jaar. De vrouw behoort niet in de school
Tenzij 'he,t een .weduwe is. Spr. kan niet
begrijpen, ,Jdat de Schoolcommissie voor;
handharing is, zonder dat iemand zich ver
klaarde voor d>2 meening van den school-;
opziener of B. en .Ws.
Spr. is hot met den schoolopziener eens.
Hij hoeft zijn standpunt en jzijn aarzeling
geheel begrepen. Zijn beschouwingen over
het huisgezin zijn minder op keur plaats.
Do adressen der on derwij zersvoreeni ging zijn
oen kwestie van kameraderie, daaruit .ver
klaart hij hot teekenen der mannen uit del
praktijk. Het is ook soms ccn kwestie van.
theorie en piet letton op de natuur. Spr.
19 van meening, dat niet ,de vrouw de ver
zorgster van het gezin mag worden op fi
nancieel gebied. De motieven van de afd.
Leiden van het N. O. G. doen er weinig
af of toe. De gehuwde onderwijskrachten,
onder vrouwen zouden bijv. regel moeteen
worden en de ongehuwde uitzondering.
(Zie vervolg pag. 2.)
