LEIDSCK DACtBLAB, Woensdag" 23 Auf ustns. Tweede Blad.
Anno1912.
Buitenlandseh Overzicht.
PERSOVERZICHT,
flo, 161iO.
Naar de „Echo de Paris" uit Rome ver
leemt, zal deze week de ministerraad zich
tezig houden met de vredesonder
handelingen. In de regeeringskrin-
gen verklaart men nadrukkelijk, dat, in-.
3ien Turkije vasthoudt aan zijn eisch van
'^erkenning van de souvereiniteit van den
tyultan., Italië den oorlog liever voortzet.
De mmiöteri'eele „Tribuna" schrijft o.a.
De wet, waarbij de Italiaansche souve
reiniteit voor Lybië is vastgesteld, is dui
delijk en laat geenerlei beperking of ge-
'ipchipper toe.
De Italiaansche vloot is nog steeds in
fcetie en druk in de weer om vrachtbooten
Ijte onderzoeken.
We hebben gisteren reeds meegedeeld
jlat de toestand op Kreta we e r onge
rustheid verwekt. Hieraan wordt toe-
geschreven, dat de Engelsche kruiser
j,Diana" naar Kreta vertrokken is, twee
jdagen voordat men verwachtte dat dit
jjchip vertrekken zou.
Bij de Engelsche regeering is bericht in
gekomen, dat Kreta en Griekenland een
Expeditie hebben op touw gezet' om een lan.
Jling op Samos uit te voeren en een bewe
ging ten gunste van annexatie door Grie
kenland te doen ontstaan.
Twee oorlogsschepen, een Engelsch en
ëen Eransch hebben bevel ontvangen naar
jgamos te gaan om zoo noodig met gewold
lie landing te beletten.
De regeering te Londen heeft aan de
kabmétten te Parijs en St.-Petersburg ge
vraagd *ich bij haar aan te sluiten om druk
e oefenen op de Helleensche regeering.
In Turkije regeeren is tegenwoordig
teu nch geen pleiziertje.
Gasi Moechtar pasja, grootvizier van Tur
kije, heeft zich tegenover een Fransch
journalist over T u r k ij e's beslomme
ringen uitgelaten.
De Albaneesclie kwestie noemde hij een
ferfstuk van fouten, die het kabinet Hakki
pasja heeft bedreven. Maar die zaak komt
terecht. De kwestie met Montenegro vond
fcij niet verontrustend. Zij zou welhaast ge-
fregcl.di zijn.
Wat het voorstel van Berchtold betreft,
feei de grootvizier, dat de overmatige cen-
iralisatie van het oude bewind in de Bal-
san staten ontevredenheid en onrust had
gebracht. De regeering van het Donaurijk
beeft nu gedacht, de nieuwe Turksche re-
Keering haar taak om v/eer orde op de
kaken te stellen te verlichten. Wij hebben,
ging de grootvizier voort, Oostenrijk-Hon-
garjje gezegd, dat wij het-voor zijn goede
bedoelingen en welwillendheid dankbaar
jsijn, maar het plan afgewezen.
En tot tweemaal toe, zeide de groot-vi
lder: De Porte aal elk voorstel, dat ook
fcïeclrfe schijnbaar de zelfstandigheid en on
afhankelijkheid in het .allerminst verkort,
beschouwen alsof het er niet is.
Yolgens de „Neue Freie Presse" zal
Berchtold", nu alle mogendheden de uitnoo-
jaiging van Oostenrijk gunstig hebben opge-
Eomen, binnenkort mededeelen hoe, volgens
em, zijn optreden móet worden voortgezet
ién wat een eensgezind Europa z 1 kimnen
[doen om een consolidatie van den toestand
iVan Turkije op duurzame wijze te steunen.
Het-is nh maar de vraag of mogelijke .be
slissingen aan de Balkanstaten zullen wor-
tlen opgedrongen, want ze hebben reeds
[doen wéten, "dat ze van die tussohenkomst
piet gediend zijn. Al te hooge verwachtin
gen moet men dus niet koesteren.
Het verdere nieuws uit den Balkan is,
jÜat de Albaneezen nieuwe stappen zullen
'doen en te Prisjtina de ambtenaren al vast
Ijnaar hebben afgezet. In Belgrado gaat men
betoogen wegens de bloedige gebeurtenissen
In Oud-Servië en de regeering heeft haar
gezant te Konstantinopel opgedragen-krach
tige stappen te doen in zake den te Sjenitsa
óp Serviërs gepleegden moord en b e-
fcchermin g tegen verdere
pa nvallente eischen.
Te Serajewo, in Bosnië, gelooft men in
[politieke kringen, dat men in het ministerie
van buitenlandsche zaken beslist met een
'oorlog tusschen Turkije en Bulgarije reke
Ping houdt. Da.ar, in geval Bulgarije aan
Turkije den oorlog verklaart, ook Oosten-
tijk-Hongarije daarbij betrokken is, wordt
bekend, gemaakt, dat dan niet alleen de Bos-
Pische Landdag voor ombepaalden tijd ver
daagd zal worden, doch ook de Bosnische
Grondwet gedurende den oorlog buiten wer
king gesteld zal worden.
Waarvoor het buiten werking stellen van
He Grondwet moet dienen, is niet recht dui
delijk. Het is anders maar te hopen, clat
bet zoover niet komen zal.
In Hongarije is de Kamerzitting weer
aanstaande. De vacantie heeft de gemoede
ren nietk u nnen kalme eren. De
oppositie heeft haar agitatie, die zij gedu
rende den oogsttijd gestaakt had, weer op
genomen. Te Galanta hielden graaf Karol.vi
en graaf Batthyany redevoeringen, waarin
zij verklaarden, dat de oppositie den par
lementairen vrede alleen wensobte op voor-
vaarde, dat minister-president Lukacs en
de voorzitter van het parlement, graaf Tis-~
za, aftreden, de in Juni genomen onwettige
besluiten teruggetrokken worden en het al-
gemeene en geheime kiesrecht ingevoerd
werd. Worden deze eischen niet ingewilligd,
aan is de oppositie vast besloten den strijd
voort te zetten. Het dreigement met een
vet, ingevolge waarvan den leden hun
mandaat ontnomen kan worden, vreesde de
oppositie niet; een dergelijke wet zon zij
Pcoit. erkennen. Ook tal van aanzienlijke le
den der regeeringspartij hebben redevoerin
gen gehouden, waarin zij te kennen gaven,
dat de meerderheid een vrede op de door
de oppositie gestelde voorwaarden voor on
mogelijk houdt.De oppositie moet eenvoudig
naar tegenstand opgeven en aan de parle
mentaire werkzaamheden deelnemen. Graaf
Stefan Tisza verklaarde, dat de regeering
niet halverwege zou blijven steken, maar
haar taak geheel vervullen zou.
Zoo langzamerhand wordt meer bekend
over de muite rij' op de Russische
v 1 o o t. Nu weer verluidt, dat driehon
derd matrozen van de Zwarte Zee vloot ont
slagen zijn. Een onderzoek zal naar een ge
heime revolutionnaire samenzwering wor
den ingesteld.
Een nieuwe wet op de spion-
na g e. is in dit land ingevoerd. Een ding
met verbazend drakonisc-he bepalingen.
Zoo wordt b.v. bepaald dat mededeelingen
over legerzaken, ook wanneer zij niet ge
heim zijn, als verraad worden gestraft.
Het oprichten van organisaties tot verkrij
ging van mededeelingen over legerzaben
wordt gestraft, alsof de spionnage reeds is
voltooid. Worden geheime zaken of stuk
ken medegedeeld, dan is dit „zware spion
nage", die met 15 jaar dwangarbeid wordt
gestraft. Yoor het verkoop en of aanbieden
van technische uitvindingen op legergebied
aan het buitenland, worclt 8 jaar tuchthuis
straf bedreigd.
Het sterkste is, dat in het grensgebied
geen postduiven mogen worden gehouden,
en nergens mogen draadlooze stations voor
telegrafie worden aangelegd, wanneer de
radius van het seinvermogen tot in het
buitenland loopt.
En ten slotte: strafbaar is degene, die
binnen een omtrek van 25 werst van vestin
gen of vestingwerken vliegt in een ballon
of vliegtoestel. Het bewijs, dat de vlieger
spion was of de bedoeling heeft om J>\ spion-
neeren is onnoodig; de vraag of in den bal
lon of in het vliegtoestel fotografische toe
stellen aanwezig waren of fotografische op
nemingen zijn gedaan, evenmin. Ipso jure
wordt de overtreder dezer zeer ernstige
wetsbepalingen gestraft. En het blijkt, dat
de straffen lang niet malsck zijn, in deze
nieuwe - spionnagewet tegen de overtreders
bedreigd.
Alvorens uiteen te gaan, heeft de Ameri-
kaansche Senaat nog met algemeene stem
men een voorstel van Penrose aangenomen
om aan de verkiezingsfondscommissie een
onderzoek op te dragen naar de f i n a n-
cieele betrekkingentusschen
Roosevelt en de „O i 11 r u s t" en
tevens naar de waarheid van de beschuldi
ging, door Penrose uitgebracht, dat door
Perkins drie millióen doll, voor dc aan
staande verkiezing bij een gebracht zouden
■zijn. We zullen dus waarschijnlijk nog ver
nemen, hoe het staat met dien steun van
Roose.velts principïeele tegenstanders voor
zijn verkiezing,
,,D e T ij d" schrijft o. m. over den g e-
weigerden kiesrechtoptocht:
De hoofdzaak voor ons en zeker voor de
meerderheid van alle nataonaalgezinde Ne
derlanders is, dat een manifestatie, zóoa-ls
die, welke ook dit jaar op dien derden
Dinsdag te 's-Graveirhage was. beraamd,
een beleediging zou geweest zijn van ons
Koningschap, een beleediging van onze
nationale instellingen, van alles, wat in het
Koningschap zijn hoogste symbool vindt. -
Een dergelijke beleediging mocht niet
worden toegelaten. En 't is om die reden
vooral, dat wij het verbod van den burge
meester van 's-Gravenhage oprecht toe
juichen.
Wij weten, dat velen hierin niet met ons
instemmen.
De liberale pers men moolit het van
haar halfheid' niet anders verwachten
keurt het verbod af; wijst ook op de in-
oonsequentie van toelating vorig jaar en
van verbod nu.
Wij kunnen niet verhelen, dat hierin
werkelijk een inconsequentie gelegen is en
zouden het heel wat beter gevonden heb
ben, indien de burgemeester van 's-Gra<-
venhage reeds ten vorigen jare de houding
aangenomen had van thans. Daaraan ech
ter valt niet meer te veranderen. De- toe
stemming, vorig jaar verleend, doet intus-
sohen aan de gegrondheid der argumenten,
tot weigering voor dit jaar niets af.
Daar is van de zijde der socialisten ge
dreigd: vorig jaar en ook nu. Werd hun
optocht verboden, zij zouden het er niet
bij laten, maar tot andere wijzen van ma
nifesteeren hun toevlucht nemen. En ze
ker zijn hun leiders er de mannen voor, om
in dit geval woord te houden en voor geen
schandaal en geen ordeverstoring terug te
deinzen.
Men is thans gewaarschuwd.
De uitvaardiging van het verbod, hoe
wèl gemotiveerd ook, brengt voor den bur
gemeester der Residentie (en voor hem
niet alleen) een hooge verantwoordelijkheid
mede, welke wij vertrouwen het vaste-
iïjk met helder bewustzijn za-1 worden
ingezien en onder aanwending van alle
middelen, welke een wijs en krachtig beleid
voorschrijven, zal gedragen worden. Hij
zal daarbij ongetwijfeld alle welgezinden
aan zijn zijde zien.
,,D e Maasbo d e", die de weigering
,,een kloek besluit" vindt, zegt:
„Want het geldt hier allerminst een on
schuldig vermaak", zooals mr. Van Hou
ten in zijn laatst en Staatkundigen Brief"
meent te mogen opmerken, maar de vraag,
of de overheid' door een niet te verdedigen
toegeeflijkheid feitelijk zou gaan medewer
ken aan een ongrondwettige daad.
Iets anders toch is het brutale optreden
der roode broederen niet.
Zoolang onze Grondwet ten deze geen
praerogatieven aan den heer Troelstra toe
kent, is. de overheid niet alleen in haar
volle recht-, maar zelfs verplicht, zich tegen
zulk aanmatigend' optreden te verzetten."
„H et Centrum'' geeft toe, dat er
van louter tactisch standpunt iets voor te
zeggen ware geweest, wanneer men den
optocht had laten doorgaan. Maar:
de overheid heeft ten slotte niet te
beoordeelen, wat al dan niet in het belang
is van de propaganda eener partij, doch
wel wat gevorderd wordt door overwegin
gen van h-oogeren en meer algemeenen
aardl.
En dan is het te begrijpen, dat zij een
geregeld en opzettelijk demonstrecren op
den dag, dat door H. M. de Koningin of
Hare plaatsvervangers de zitting van het
Parlement geopend wordt, ontoelaat
baar acht.
De derde Dinsdag in September heeft
voor Kroon en Volk een bijzondere betee-
kenis, welke dient gerespecteerd.
Geen partij heeft het recht, juist Op dien
dag beslag, te leggen voor eigen doel
einden."
,,D e Residentiebode":
Wat er nu gebeuren zal Met den mond
vermoedelijk heel veel. Overigens gelooven
we voorshands niet aan „heldendaden".
't Beste za-1 zijn, dat de heeren nu op
(H ontrust maar ,wat blijven vergaderen cn
't pic-nic-karakter van.de protestbeweging,
hetwelk mr. Van Houten constateerde, nog
wat doorvoeren.
De „Nieuwe Provinciale Gro
ninger Courant:
Onderwijl de soc.-dem. pers met veel ge-
sohal den „Rooden Dinsdag'' voorbereidt
en beweert, dfeit ejj nog schitterender zal
zijn dan den vorigen keer, komt het be
richt, dat de Haagsche burgemeester den
optocht op dien dag der'opening van de
Tweede Kamer heeft geweigerd. Mr. Troel
stra zal zijn tegen-demonstratie moeten
missen. Men zal niet in staat zijn om, zoo
als de bedoeling was, 'W „concurreeren"
met den koninklijken stoet.
Een vorigen keer viel het zaakje in
't water, doordat de Koningin niet ver
scheen. De roode heeren liepen toen, als
,,D e Standaard' zei, voor den mal.
Natuurlijk rekende men er ditmaal op,
dat H. M. de Koningin in dit jaar de Ka
mer weer zou openen. Het was toch niet
te, denken, dat onze Koningin zou wijken
voor de reclame van mr. Troelstra? Thans
zou de boter dus geld kosten.
Maar het is weer mis. De „Roode Dins
dag" is verboden.
Wij gelooven, dat dit bericht allerwege
met voldoening zal worden ontvangen.
Welke de reden ook geweest moge zijn,
dót onze Koningin een vorig jaar niet in
persoon de Kamer opende, ons volk legde
wel verband tusschen dit wegblijven en
den brutalen opzet van den "nood-en kies
recht-optocht.
Alleen de gedachte reeds maakte krege
lig. Mr. Troelstra heeft er niet tegen opge
zien ons volk te beleedigen in zijn liefde
voor ons vorstenhuis.
Mr.- Troelstra plaatste zich tegenover
onzfk geëerbiedigde Kóningin. Als de luis
ter der koninklijke maéht -uitblonk, wilde
hij zijn luister als leider van een klein deel
van het, volk, dat aanspraak maakt op de
alleenheerschappij, stellen.
Dat de sociaal-democraten eenmaal in de
gelegenheid werden gesteld om hun „groote
macht" nu eens te laten zien in den feite
lijk verongelukten kiesrechtoptocht, acht
ten wij op zichzelf niet zoo kwaad.
Er is echter een grens.
Het is gebleken, dat mr. Troelstra zijn
zoo onsmakelijk spel met nog grooter bru
taliteit wilde spelen.
En daarom zal het besluit van den Haag-
schen burgemeester algemeene bevredi
ging wekken.
„De Rotterdammer'' juiolit de
weigering toe in de eerste plaats voor de
voorstanders van het algemeen kiesrecht-
Het blad zegt dan verder:
„De derde Dinsdag in September heeft
voor Kroon en Volk een bijzondere betee-
kenis, welke dient gerespeeteerd.
Geen partij heeft het recht, juist op dien
dag beslag te leggen voor eigen doeleinden.
Tegen een manifestatie voor algemeen
kiesrecht zal niemand bezwaar hebben.
Willen de sociaal-democraten voor dat
kiesrecht optocht houden, dan kunnen zij
daartoe ruimschoots gelegenheid vinden en
dagen in overvloed."
Dit laatste .zittingsjaar van
de ten einde loopende legislatieve periode
zal voor de Tweede Kamer een zeer druk
jaar zijn, solirijft dr. Nolens in de
„Nieuwe! Venloosohe Cou
ran i."
En al is, de Kamer ook voortdurend
bezig geweest, tooh is men geneigd te
vragen, of de belangrijkste werkzaamhe
den zich niet wat al te zeer in dit laatste
jaar ophoopen, en of niet het een of an
der onafgedaan zal blijven liggen.
Ook in de wetgeving wordt meestal hoo
ger gemikt dan getroffen.
Bij te zorgvuldige voorbereiding loopt
men ook daar wel eens gevaar den noo-
digen spoed uit het oog te verliezen.
En wat Regeeringsprograms en troon
reden betreft, zeer dikwijls blijkt, dat
niet ten onrechte bij deze aan het gezegde
van de vork en het te vele hooi ged'a.cht
wordt.
Legt men de opgave van den stand der
werkzaamheden van de Tweede Kamer op
.15 Juli 1912 voor zich, dan mocht bij
ieder de vraag rijzen: Hoe komt de Ka
mer daar door?
Men vindt in de opgave zeer belang
rijke' ontwerpen, waaromtrent het ver
slag is uitgebracht en die derhalve rijp
zijn voor openbare behandeling.
Van anderej is het voorloopig verslag
vastgeteld en werd het antwoord inge
wacht, zoo bijv. op het recht van vereeni-
ging en vergadering, de afsluiting der
Zuiderzee, wijzigingen der hinderwet, on
rechtmatige dhad, debietreoht op tabak
inkomstenb elasting.
Van de zeer belangrijke ontwerpen: ad-,
mjnistratiev® rechtspraak, geüheentewot.
inv alidi teits-veijzeke rinig, naamloo ze - (Ven
nootschap, enz., die in handen eener com
missie, van voorbereiding worden gesteld,
kan het verslag spoedig verw.-cht wor
den.
En niét minder gewichtige voorstellen
moeten nog in de afdëelingcn worden
onderzocht.
Van hoeveel gewioht vele dier ontwer
pen ook zijn, voor behandeling komen in
de eerste plaats in aanmerking die ont
werpen, welke nauw met elkaar verbon
den zijn, n.l.de verzekeringswetten, het
tarief en de regeling der administratieve
rechtspraak.
Daarmede zal de Kamer d'e handen
reeds .meer dan vol hebben.
Daarbij komt, dat de dnie laatste
maanden van dit jaar grooteudeels door
de begrooting in beslag worden genomen
en dat de algemeene politieke beschou
wingen waarschijnlijk niet minder tijd
zullen vorderen dan dit in vorige jaren
het geval was.
Ook indien er aan opzettelijk rokken
der discussies en andere obstructie niet
gedacht behoeft te worden, en men zelfs
een algemeene neiging tot zelfbeperking
zou willen onderstellen, zal met dén be
schikbaren tijd gewoekerd moeten wor
den.
En zullen de leden, vooral de rechtsohe
leden, voortdurend op hun post moeten
zijn.
En zal er ordelijk gewerkt moeten
worden.
De Leidsclie Politie-%'orceuiging.
De vereeniging van bezoldigde agenten
van politie „Door Eendracht Saamgebracht"
te Leiden, hield andermaal een bijzonder
druk bezochte vergadering in het gebouw
van den Verhuurdersbond van Huiseigenaren
Hooglandsche Korkgracht 40a. De vergade
ring werd geleid door den 2den Voorzitter,
den heer K. Bruiosma, daar de lo Voorzitter
wegens ongesteldheid verhinderd was, aan
wezig te zün.
Voor zooverre niet door dienst verhinderd,
waren nagenoeg alle leden aanwezig.
De hoofdschotel van dezen avond bleek te
zün, eeno bespreking over eon aan den Ge
meenteraad' te richten adres inzake regeling
der jaarwedden.
Meei malen word leedwezen betuigd over
het foit, dat de Gemeenteraad een vorig ver
zoek, van ernsttgen aard, om de salarissen
te willen verhoogen, geen praeadvte* had
waardig gekeurd.
De aanwezigen hoopten, dat het aannemen
voor kennisgeving door den Raad niet was
een gevolg van mindere waardeering voor het
politiecorps en zyne diensten of van deszelfs
dienstpraestatièn.
Met algemeene steramen werd daarna dooi
de vergadering besloten, opnieuw een adres nan
den Gemeenteraad te richten om herzienings
der salarissen, waarvan men hoopte dat het
meer eüëct zou sorteeren dan liet voorafgaande.
Het adres luidt als volgt
Geeft eerbiedig te kennen, de vereeniging
van bézoldigde agenten van politie „Door Een
dracht Saamgebracht" te Leiden, erkend als
rechtspersoon b\j K. B. d. d. 13 Mei 1901
en van 30 October 1908;
dat z'ü, naar aanleiding van het besluit der
door haar gehouden algemeene vergadering
dato 21 Juni 1912, hiermede de eer heeft, het
navolgende onder do aandacht van uwen
Raad te brengen
dat zy met leodwezen heeft kennis genomen
van het door Uwen Raad dd. 21 Maart j.l.
genomen besluit, om het door de Vereeniging
dd. 19 Maart 1912 aan Uwen Raad afgezon
den adres, houdende het verzoek de regeling
van de jaarwedde van bet agentenperson#!
wel te willen herzien, voor kennisgeving aan
te nemen;
dat de de6tüds door de Vereeniging in ge
noemd adres en in de daarby gevoegde me
morie vaa toelichting daarvoor aangevoerde
motieven nog steeds geacht mogen worden
van kracht te zün;
dat daaraan nog toegevoegd kan worden,
dat sinds dien nog door enkele gemeenten,
waaronder or zelfs zgn, kleiner nog dan Leiden,
de salarissen van het agenten-personeel aan-
merkelük zün verhoogd, en deze belangrük
hooger z'ün dan de salarissen Yan het agenten-
personeel te Leiden;
dat zü Uwen Raad hierbü, ter vorduido-
lüking, nogmaals een afschrift van het op
19 Maart 1912 toegezonden adres als byiage
aanbiedt en dat adressante zich hierbü nog
maals tot Uwen Raad wondt, met het eer
biedig verzoek, dat het Uwen Raad alsnog
moge behagen, de regeling der jaarwedden
van het agentenpersoneel wel to willen
herzien.
't Welk doende:
Volgen onderteekeningen.
Leiden, 26 Augustus 1912.
Door verschillende leden werd, na behan
deling van enkele onderwerpen van meer
huishoudelüken aard, ten sprake gebracht de
straf, door den Amsterdamschen burgemeester
aan den agent B. Winter» aldaar opge
legd. De algemeene ontstemming onder de
politie in Nederland, door deze strafopleg
ging veroorzaakt, bleek ook tot Leiden te
zün doorgedrongen.
Door eenige sprekers werd gewezen op
den zeer treurigen reohtstoestand der politie.
Een der aanwezigen stelde in verband hier
mede een motie voor, welke met algemeene
stemmen werd aangenomen. Deze motie luidt
als volgt:
„De vergadering, gehouden door de Vereeni
ging van bezoldigde agenten van politie „Door
Eendracht Saamgebraoht" te Leiden, kennis
genomen hebbende van de straf, den agent
van politie B. Winters, te Amsterdam, opge
legd, draagt haar bestuur op zich tot het
Bondsbestuur te wenden en dit op te dragen,
door alle wettige en geoorloofde propaganda
middelen te blüven üverei* voor verbetering
van den rechtstoestand der Gemeentepolitie
en besluit deze motie ter kennis te brengen
van het bondsbestuur en door middel van het
bondsorgaan aan de by den Bond aangesloten
vereenigingen en züne afdeelingen."
De vergadering kenmerkte zich door een
opgewekte stemming der vergaderden en
werd, na de gebruikelüke rondvraag, door
den leider, na een woord van dank voor de
opkomst, gesloten.
Üe ^uordwêjkerhoek.
Menschrijft ons
Indien men van de veronderstelling uit
gaat, dat ieder wel een3 wandelend, rijdend
of var-end dc „Noordwijkerlioek" gepasseerd
is, dan mag men aannemen, dat het bestaan
vaii een „oude huizen-klomp" daal-, ook ieder
wslbekóiic! i.S,.
'b Geeft een góed beeld yan ver vallen
grootheid, vooral zooals het panel ër iïïi
bij staat.
3n den gevel, door dc er omstaande hoo
rnen aan liet oog onttrokken, vertelt een
gi'ijs.oomënk ornamentsteen u, dat liet zoo
iets van „Wiermeer" heet en voor 270 ja
ren, in 1642, gebouwd werd.
Lang meet liet huis voor herberg heb
ben gediend liet doet je denken aan een
oud „Posthuis" totdat voor eenige jaren
de woning werd ontruimd en deuren ©n
ramen dichtgespijkerd. Borden, die de bij
de wet vereischte aankondig-ing deden „onbe
woonbaar verklaarde woning" werden aange
bracht.
Doch wat blijft hier bestendig? Do toe
stand aldaar ten minste niet. De onbewoon
baarheid, duidelijk genoeg van verre te be
merken, maakte de „wettelijke" borden over
bodig, clio dan ook ongemerkt verdwenen.,
en hoewel aan de voorzijde alles steeds good
dichtgetimmerd bleef, verraadden van tijd
tot tijd rookwolkjes hoven den schoorsteen,
de aanwezigheid van bewoners. De achter,
zijde gaf gelegenheid binnen te komen door
uitgebroken kozijnen, en onlang-s is ook een
der veordeiiiren geopend, 'zoodat men nu van
don weg af vrij inzicht heeft gekregen. Toen
de vorige week zich dan ook do gelegen
heid voordeed, dat iemand daar ambtshalve
een bezoek bracht, was het, een te sc.h'oone
gelegenheid om niet eens gelijktijdig ©en
kijkje te nemen on te zien, hoe men zich
daat herbedde, en wie daar woonden cn om
tevens hét gebouw eens in oogenschooiw
te nemen.
Langs het talud van don weg afgedaald,
kan men zonder kloppen binnenkomen en
vond men in het eerste vertrek twee per
sonen: een zeer oude vrouw en een man
van middelbaren leeftijd. De man bracht
de benoodigdheden vóór een koffiemaal tLUn,
dat voor dc, tegón den muur gehurkte oude
op den grond werd geplaatst, di? nu juist
voor een koffietafel mij - gr ideale toe-
leek. Uit een oogpunt van reinheid be
schouwd teu minste.
Bij hét binnentreden - was de begroeting
alleTminst onvriendelijk of onbeleefd; en
de vrouw, die terecht vreesde, dat zij in
haar rustig verblijf zou worden verstoord,
begon met oen ergerlijk gejammer van: „O,
goede mijnheertje, laat ons toch hier blij
ven; zoo spoedig wij kunnen, gaan wij weer
heen!" Een heele jeremiade over haar gie-
brekkjgheid en nog meerhaar cigonaa.r-
digo ineergehurkte gestalte, ©én ware lom-
penhcop, waarboven een gloeiend holrond
rood gezicht met gladgeplakte hoofdharen,
deden niet denken aan broodnuchterhëid
„Och ja meneeT, we hadden a.l weg ge-
woest, maar ik ben al ,aóht dagen ziele,"
kwam op eeüis ©en stem' den bezoeker van
terzijde bijna verschrikken; en gelijktijdig
kwam even boven een alleenstaanden gómJet-
selden koelbak (in boerenhof steden in gebruik
voor afkoeling van de melk) het hoofd van
eon ouden man uitsteken, di© daar op hooi,
bedekt met lompen neerlag.
Of hij cok dokters-bezoek kreeg? Daar
voor was liij te arm, en hij was weör gauw
beter, en ging dan heen. De middelbaró-leef-
tijd man, lichtte lioel kalm en beleefd in,
dat hij onder do trap sliep, waa|r een yer-
hooging' van hooi lag, als in een geiten
stal ©n de vrouw in den koelbak.
Of ze getrouwd waren
Ja, ze waren in staat de trouwpapierea
te toonen. Ze waren van Amersfoort afkom
stig cn groot geworden in 'een woonwagen,
©n. nog ©ens, zo zouden wéggaan, zoo gauw
't kon.
En stoken jullie nu den zolder op in;
den haard
O, hé, neen; zé hadden hout meegebracht.
Nu, dak -was te gelooven, want er lag
©én dood heester struik je onder de groot©
ouderwetschö'schouw te branden, maar daar.
onder toch wel zolderhout.
De vrouw, door de geruststellende ver
klaring, dat Ze niet dadelijk behoefde op
to breken, waagde nu lucifers te koop aan
te bicden, welke vrijheid de andere bewo
ners haar kwalijk namen.
En moet dat daar zoo blijven, waagde
'ik te vragen, toen wij het overige gedeelte,
dat ook van vernieling cn sloopzucht ge
tuigde, ©ens haddon
Maar toen was go en ernst plaats
gaan maken voor menschel ijk voelen en mo
delijden.
Waar is die ruïne nu eigenlijk goeo.
voor? Nergens, totaal .nergens. En zou men
het nu voor onderdak en tijdelijke schuil
plaats voor dakloozen niet laten gebruiken?
Ze schijnen cr tevreden mede, was hel
antwoord, Hoe dankbaar waren ze niej;, dat
ik ze geruststelde, dat zo nog niet behoef
den Jieen te gaan.
Maar als het nu ©ens ontaard in een
roovershol van dieven en moordenaars Want
't is allemaal 't minste, wat daar huist.
Ja, u zult er geen nachtje willen ver-
tocvén, evengóed als ik er voor bedank.
In een deur- en raamloos vertrek, zonder
't minste meubilair,, in een afgelegen hoek
een smeulend vuurtje. Slapen in een steenen
bak; och, waajrom dat hun nog misgunt?
Voor het overige is liet politiewerk van,
de gemeente waaronder het krot ressorteert..
Bovendien, di© luidjes weten heel goed, dat,
als zij lastig worden, 'wa.t nu oogluikend
wordt toegelaten, dadelijk uit is, en ze zijiD
daairom voorzichtig genoeg en houden hun,'
gemak. Bovendien 't zijn ook menschen, al^
zijn zo beklagenswaardig en ongelukkig, en;
gevoelën ze wel ©'ens behoefte toegesproken;
te worden, door anderen dan die hen sóhjeL
en afsnftuw'en^ -- -
