De groei van de Kanonnen- en Pantserp!at@nfaisri@k@n dar firana te Essen. Burgerl. Stand van Leiden. PrQgrammd van Muziekuitveeringen. Vragen en Antwoorden. Reeds hebben we in ons vorig nummer een 6n ander gemeld over de herdenking van het toonderdjarig bestaan van de fabrieken der firma Krupp te Essen. De grootsehe fees ten, die naar aanleiding van dit jubileum zijn georganiseerd, zijn in vollen gang. Zoo als men weet zal ook de Keizer een paar dagen do fabrieken bezoeken en de feeste lijkheden bijwonen en met hem komen ver schillende ministers. Zondag namen de feesten een aanvang met de huldiging van 821 jubilarissen (beambten en werklieden), die 25 jaar en langer in dienst zijn van de firma- De directeur der firma, de heer Krupp von Bohlen, hield een aanspraak tot de jubilarissen, waarin hij op de aanstaande komst des Keizers wees en den Keizer als eerste arbeider van Duitsohlanxl en beschermer van den nationalen arbeid huldigde. Een dér jubilarissen dankte in een toespraak. Po feestelijkheden duren tot 8 Augustus. Bovenstaande vier kiekjes geven oen denk beeld van £en groei der gi e t staal fabrieken in 1de afgeloopen honderd jaar. Dooh be halve dit is de firma Krupp nog eigenares vau de bekende Germaniawerf te Kiel en heeft ze te Moppen reusachtige terreinen voor het beproeven van kanonnen en pantser-, platen. In een volgend nummer zullen we van dit terrein nog een kiekje geven. Dat bet verm'ogen van de eigenares der fa briek enorm' groot is, laat zich begrijpen. Mevrouw Bertha Krupp von Bohlen und Halbacli betaalde in Ï908 in de vermogens belasting naar een bedrag van 187 millioen mark dooh drie jaar later reeds naar een bedrag van 283 millioen mark, een vermeer dering in die drie jaren dus van bijna hou- derd millioen mark. UIT OOST-INDIE. Handel en onrecht. Er wordt in Indië merkwaardig geknoeid met de handelsmerken en dat is vooral mogelijk geworden door de toepassing van de wet, welke juist die knoeierijen bedoelt tegen te gaan. Hier kan worden gezegd, dat de rechter zich plaatst tegenover den geest van de wet. Om wegens merken-knoeierij te kunnen worden gestraft, moet er o a. nabootsing ,.rij het ook met een geringe afwijking" rijn gepleegd. Doordat de strafrechter in Indië echter hardnekkig blijft rechtspreken, alsof er stond geschreven, dat nabootsing eeT8t dan aanwezig is, wanneer de afwijking gering ie, gaan tot nu toe alle knoeiers, voor den strafrechter gebracht, vrij uit. Het knoeien is in Indië een recht geworden, en Billeen wie het geluk heeft, vreemdeling te zijn, vindt bij den rechter van zijn land cLe gelegenheid, om den Nederlandschen handel In kwaden naam te zien gebracht. Aldus de „Locomotief" die in zijn nrs. fan 11 en 13 Mei j.l. de opvattïbg bestreed als zou strafbare nabootsing volgens het be rucht wordende artikel 10 (Stbl. 1885 no.9) alleen aanwezig zijn, indien er een gering© afwijking te constateeren is. Nu ig er onlangs voor den Landraad al hier onder voorzitterschap van jhr. mr. Yan der Goes een vonnis uitgesproken, dat de inzet tot een juistere interpretatie van de wet zou kunnen worden. Het nagebootste merk had als hoofdkenmerk een groot hart in drie cirkels en was ingeschreven met ver gunning a$.n den gebruiker om het in alle kleuren te laten drukken. Op het merk stonden verder de naam van den importeur en die van de waar, terwijl boven in den hpek een klein etiket was geplakt, waarop in wit en groen het merk in miniatuur stond herhaald. Dit merk in rood en zwart gedrukt was nagebootst, door een verwisseling der kleuren zóó, dat wat op het echte merk rood en zwart stond, op het valsche in zwart en rood was gedrukt. Er waren ook overi gens e enige afwijkingen in acht genomen. De firma-naam luidde natuurlijk anders; in den naam van de waar was iets gewij zigd het etiketje in den bovenhoek was er, maar dan ook met omwisseling van het wit en groen. Maar het opzet der nabootsing was onmis kenbaar. Alles was er op gericht, om het pu bliek naar de waar te doen grijpen, welk© het onder het echte rood-zwarte merk had leeren waardeeren. Het is niet de firma naam, welke dan in de eerste plaats trekt, maar het merk spreekt tot den kooper door de voorstelling (het zij woord of beeld), den Vorm, de kleur. Dat is ook juist bet doel van den houder van liet merk. De rechter zou naar de nog gangbare en raadselachtige interpretatie echter niet kun nen veroordeelen. De Sema-rangsscHe landraad heeft nu in de bovenaangeduide merken-zaak een von nis gewezen, dat., wordt het djoor den hoo- geren rechter bekrachtigd, zuivering in den toestand kan brongen. Hij heeft den beklaagde veroordeeld, on der meer overwegende, dat het bij naboot- iing aankomt op de hoofdvoorstelling" en den „totaal-indruk, dien de merken op het groot© publiek maken en niet alleen top het Verschil in détails." Als deze opvatting tot jurisprudentie kan worden, dan is den knoeiers hun voornaam ste steun, de rechter, ontvallen. Y olksgezondheid. De Soer. correspondent van het „Bat. Nbl." wijst op dé groote stijging van het aaDtal pokkengevallen, welke zich thans over bijna de geheele stad hebben ver spreid. Die stijging is geen gevolg van de uitbreiding der ziekte, doch alleen toe te schrijven aan het ontdekken van talrijke fedekfccgejvaI|Leih, welke vroeger verborgen bleven. Zoo werden in d'en loop der vorig© week in kampong Blaoeran op een dag niet minder dan 10 gevallen „ontdekt. Waarom men nu meer dan vroeger ach ter de steeds verzwegen gevallen komt? Men heeft een uiterst doeltreffend middel te baat genomen; n.l. een premie van f 2.50 uitgeloofd aan eiken inlander, die een verzwegen geval ontdekt en komt rapporteeren. Om eens een idee te geven van den omvang der ziekte öinds 1 Janfuari j.h, volgo hier opgave der aangetastenen overledenen: in Januari 23 gevallen met 4 dooden; in Februari 51 gevallen met 10 dooden; in Maart 129 gevallen met 33 dooden; in April 155 gevallen met 70 doo den; in Mei 158 gevallen met 66 dooden; in Juni 269 gevallen met 79 dooden; to taal 785 gevallen met 262 dooden. Natuurlijk blijven deze cijfers nog be neden de werkelijkheid, zegt het „Bat. Nbl". Men kan er van op aan, dat nog wel enkele lijken den grond ingaan, zon der dab gesnapt, wordt, dat de doode pok ken heeft gehad. Hoog© rijstprijzen. In verband met het bericht, onlangB ontvangen van het verbod op den uitvoer van rijst ontleenen wij aan het „Bat. Nbl." dat de prijs van Rangoonrijst on rustbarend aan het stijgen was. Op Java werd door speculanten reeds f 8 per pikol betaald voor afscheep September-October van Rangoon,, terwijl te Rangoon reeds meer dan f 9 per pikol werd betaald. ONDERTROUWD: W. A. J Harteveldjm. 2Jj. en M. Atnoldus id. 21 i.— J. Flaman jra. 24 j.enS. Wassenaar id. 21 j.J. van Polanon im. 24 j. en A. Giezen jd. 22 j. G. de Klerk jm. 25 j. en E. van Zwieten id 24 j. H. C. Auiba jm. 25 i. en M. van den Berg jd. 23 i. H. van der Laken jm. 38 i. en A. Onverzaigt id. 27 i. W. H. de Wit jm. 27 j. en C. Stikkelorum id. 28 j. J. G. Pielmen jm. 26 j. en M. M. van der Kwartel jd. 27 j. W. C. Djjtjra. BUseloovige Inboorlingen. In Nigeria werd onlangs een Schotseh prospector Campbell, door inboorlingen vermoord. Campbell had met een anderen blanke, Poole, reeds twee weken in de buurt van de plaats van den aanval gewerkt, zonder door de inboorlingen te zijn lastig geval len. Dezen stonden integendeel op zeer goeden voet met de beide blanken. Op ze keren dag gingen dezen evenwel er toe over om voor do concessie-aanvrage het terrein met vlaggetjes en bakens af te zetten. Enkele witte vlaggetjes, tusschen het te veld staand gewas geplaatst, wekten den argwaan der inboorlingen op, die* den oogst hunner velden door die teekens be dreigd zagen. De beide blanken werden ge waarschuwd, doch stoorden zich daar niet aan. Op zekeren morgen kwamen nu twee oude hoofden van het nabijgelegen dorp in het kamp der blanken. Zij bestrooiden zich het hoofd met zand, ten teeken dat zij hun dorpsgenooten niet meer in de hand hadden. Een tolk legde den blanken even wel uit, dat wat die hoofden deden slechts een gewon© inlandsche begroeting was. Nauwelijks hadden de hoofden zich echter verwijderd toen het kamp der blanken door de inboorlingen werd aangevallen. Poole wist, hoewel gewond, nog zijn paard te bereiken en ontkwam. Campbell was niet zoo gelukkig en werd door pijlschoten af gemaakt. Toen het bericht van den aanval in dé naastbijgelegen be stuur splaat© werd ont vangen, trok de bestuursambtenaar met een strafexpeditie naar de plaats van het onheil Alle dorpen, waarvan de bewoners aan den aanslag hadden deelgenomen, werden verwoest. Een der dorpen in de buurt werd gespaard en dé bewoners ont vingen zelfs een belooning, omdat zij zich verzet hadden tegen plundering van het kamp der Engelsché prospector». Etienne jm. 22 j. eu M. C. Dubbalaar jd. 20 j. K. L. Korenlioff jm. 24 i. en B. Kruit jd 27 j. W. Segaar jm. 28 j. en M. G. Verheggen ld 27 j. H. N. van der Krogfc jm. 26 j. en E. 'vV. Schild jd. 22 j. P. Briejer jm. 24 j. en H. R. Verver jd.241. J. Siera jm. 21 j. en H. Laboidus jd. 21 j. C. Spoeldar im. 26 j. en W. Hovens Greve id. 25 j. A. K. de Cler jm- 82 j. en G. H. Smit jd. 33 j. P.M. van Leeuwen jm. 25 i. en C. F. Houtman jd. 22 i. J. G. J. van Loo jm. 26 j. en J. D. Amiabel jd. 28j. C. W, J. Omloo jm. 26 j. en H. M. Pijoappel jd. 23 i. A. A. F. Vogelpoel jm. 21 j. en M. J. van de Haar jd. 20 i. C. J. W. wijtenburg jm. 25 j. en P. M. L. Binkhorst jd. 27 j. C. van der Lelie jm. 21 j. en P. Massaar jd. 24 j. Z0MER7-0RG. Dinsdag, 6 Aug., te acht uur, te geven door het Stafmuziekkorps van het 4de Regiment Infanterie. Directeur: de heer W. van Erp. Eerste afdeeling: No. 1. Grande Marche de l'Opéra „La Reine de Saba", Ch. Gounod; 2. Ourer* tare „Ein Morgen, ein Mittag, ein Abend in Wien", F. v. Suppé; 3. Potpourri a. d. Operette aDer Graf von Luxemburg", F. Lahér; 4. „Elsa's Gesang an die Lüfte" aus „Lohengrin" (op verzoek), R. Wagner; 5. „Les Erinnyes" Divertissement, J. Massenet. Tweede afdeelingNo. 6. Ouverture „Raymond", A. Thomas: 7. Walzer a. d. 0»erette „Die Moderne Eva", J. Gilbert; 8. „Cortège Uarnavalesque", L. Blémant; 9. „Souvenir de Fr. Chopin", Fantaisie, J. Bekker. MUSIS SACRUM. Vo'ks-Concert op Dinsdag 6 Aug. te aoht uur. Eerste afdeeling: No. 1. Marach Militfir, Fr. Schnbert; 2. Ouvertare Festival, J. Leutner; 8. a. „La Zwanzinette", L. Fremaux; b. Russische Waohtparade, R. Eilenberg; 4. „Estudiantina" Wals,E- Waldteufel; 5. Fragmenten uit het Openluchtspel „Alianora", (arr. J. Vink), F. E. A. Koeberg. Tweede afdseling: No. 6. „Ferbeliiner Reitermarsch. R. Henrion7. Fantaisie uit Let Ballet „Coppélia", L. Delibes; 8. 2 Oud- Uollandscha marschen, arr. Joh. 0. Geyp; 9. Pot pourri uit „Die Jungfrau von Belleville", C. Millöcker. Noa. 5, 6 en 8 lste uitv. Besmettelijkheid Tan mond- en klauwzeer voor menschen. Blijkens het verhandelde in de jongste hoofdbestuursvergadering van de Holl. Mij. van Landbouw, werd op een der vergaderin gen van de Commissie Mond- en Klauwzeer 1911 het gevoelen geuit, dat melk van koeien, die aan tongblaar lijden, schadelijk is voor de gezondheid der menschen, spe ciaal voor die van kinderen. Om hierover zekerheid te verkrijgen, wendde het hoofd bestuur zich om inlichtingen tot de Neder- landsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst, die zoo welwillend was de vraag aan haar 59 afdeel in gen voor te leg gen en het hoofdbestuur met den inhoud der ontvangen antwoorden in kennis te stel len. Yan die antwoorden is een resumé opge nomen in het orgaan der Holl. Maatschappij van Landbouw. Blijkens dit resumé hebben er van de 59 afdeelingen der Mij. tot bevordering der Ge neeskunst 48 inlichtingen verstrekt. Even min als onder de vertegenwoordigers van den melkhandel, blijkt er onder de vertegen woordigers van den geneeskundigen stand in dezen van een opinio communis sprake to zijn. De meest verschillende oordeelvellin gen werden vernomen. Zoo wordt o.a. door de afdeeling Goeree en Overflakkeo, waar in 1911 een groote epidemie van mond- en klauwzeer geweest is, vermeld, dat daar in derdaad meerdere medici min of meer ern stige gevallen van tongblaar baj menschen en kinderen gezien hadden, waarbij meer- paalen ook algemeen© Verschijnselen optil den, als koorts, hoofdpijn, diarrhee (dit vooral bij kleine kinderen). Het grootste be zwaar was, vooral bij kinderen, het niet wil len gebruiken van voedsel, zelfs van vloei baar voedsel, wegens de pijnlijkheid van den mond en de tong. Een doodelijk geval is niet voorgekomen. Te 'e-GraVenhage daarentegen had een medicus opgemerkt, dat in 1911, tijdens de epidemie van mond- en klauwzeer bij het vee, geen tongblaar baj patiënten voorkwam, terwijl dezen winter, toen er geen tongblaar heerschte, wél veel a.phtheae en mondzeer bij kinderen werden waargenomen. Eenzelfde opmerking is indertijd ook ge maakt door dr. EL G. Ringeling, den direc teur van den Amsterdnmsoben Gezondheids dienst. Ook van een andere zijde, nl. uit Heeren veen, werd deze mededeeling bevestigd. Uit tal van afdeelingen kwam bericht in, dat werkelijk tijdens het heerschen van mond- en klauwzeer, zich meer gevallen dan gewoonlijk van stomatitis (ontsteking der mondholte) baj kinderen voorgedaan hebben, maar wetenschappelijk het bewijs brengen, dat ontegenzeggelijk de melk de infectie verspreidt of in do hand gewerkt heeft, dat doet niemand Wel heerscht over het algemeen de over tuiging, dat de melk van mond- en klouw- zeervee schadelijk zijn kan voor den mensch. Dat besmetting niet optreedt, is nl niet bewezen, en al is het tegendeel evenmin bewezen, de algemeen© overtuiging der me dici in dit opzioht en de van verschillende zijde vermeld© ervaringen, als zouden sto- matitis-gevailen bij kinderen ten tijde van het heerschen van mond- en klauwzeer in derdaad veelvuldiger zijn dan in normale omstandigheden, zijn in: zooverre toch wel Van waarde, dat de handel er door gewaar- Bohuvd wordt om ten tijde van het epide misch heerschen der ziekte ondir het vee voorzichtig te zijn en alles te beproeven' wat mogelijk is om melk tot boter te verwerken, doch niet in het verkeer te brengen. Uit cijfers verstrekt door den geneesheer directeur van het Kinderziekenhuis te Arn hem, blijkt, dat het jaar 1911 met de groote epidemie van mond- en klauwzeer onder het vee, juist het laagst cijfer Van stomatitis bij den mensch aangeeft. Uit het resumé wordt in het Orgaan der Holl. Mij. van Landbouw de conclusie ge trokken, dat de groote angst voor het ge bruik van melk in tijden van mond- en klauwzeer dus wel wat overdreven blijkt te zijn, al blijft de wenschelijkheid bestaan om m tijden van besmettelijke veeziekten de melk met eenig© verzorg te gebruiken. Het oudste schip ter wereld. Dc „Franconia", een stoomschip van de ^unard-lijn, heeft in Engeland bericht gebracht dat zij een week geleden midden op den Oceaan 5t oude houten gevangenis- eehip „Success" door middel van draadl. telegrafie gepraaid had. Do „Success" was toen 66 dagen geleden uit Queenstown naar Amerika vertrokken en had voort durend met stormen te kampen gehad. De proviand begon op te raken, en de gezag- voeder had gevraagd, om hem uit New- York water, vleesch en meel te zenden, daar d'c bemanning anders honger en dorst zou moeten lijden. Dc „Suocess" is het oudste groot© zeil schip, uat nog in de vaart is. Zij is in 1790 te Moulmein in Burma van teakhout gebouwd, heeft vele Teizen als Oostindie- vaarder gedaan en i3 in den ouden tijd dikwijls met hare zeven kanonnen met zeeroovers slaags geweest. In het midden van de vorige eeuw lag het schip b:. Australië op de reede op het oogenblik dat de goudvelden ontdekt werden. De heele bematmiDg en alle passagiers liepen van boord weg, en de reeders verkochten het sohip aan de Engelsche regeering om als gevangenisschip dienst te doen. Velé misdadigers van de goudvelden hebben in haar cellen opgesloten gezebcU, eD in dien tijd kreeg de „Suocess" den bijnaam van de Hel van deD Oceaan. Wat het Bchip nu in Amerika gaat doen !s niet duidelijk. De bemanning, die op het oogeubUk op het schip is, gelooft naar de „Fran conia" verder bericht dat het aan boord spookt en durft 's avonds niet naar ben©-» den gaan. Ben tempel voor flobert JKoch in Japan. Een bewijs voor de hooge vereering die de Japanners koesteren voor den Duit- schen bacterioloog Robert Koch, is de tempel, die ter zijner eere in den tuin van het instituut voor infectitziekten te Tokio is opgericht. De uit schoon Japansch hout opgetrokken tempel draagt aan de voorzijde de beeltenis van Koch. In den muur is een koperen kastje ingemetseld, dat een lok haar van Koch be*at. Haren gelden in Japan n. 1. voor een eeuwig blijvend aandenken. In het algemeen staat de inrichting van den tempel in nauw verfojand met de doodenvereering der Japanners, die aan geesten van groo te mannen voor de door hen bewezen weldaden eenwig dankbaar blijven en god delijke eer bewijzen. Ya-n deza vergoding van het genie is de volgende episode uit Kcch's leven, tijdens zijn verblijf in Ja pan een aardig bewijs. Koch bemerkte ee-ns in den beroemden tempel van de oude re sidentiestad. Na a een figuur van „Ja- kushi". Toen hij hoorde, dat deze de god der geneeskunde voorstelde, wilde hij er meer van weten, maar de priester ant woordde kort en bondig: „Dit is de ,,Ja- kushi" van het verleden", wij hebben thans echter de eer de „Jakushi van het heden" voor ons te zien". Kea drijvendo iabrlek. Uit San-Francisoo wordt een nieuwigheid gemeld, die onder fabrikanten druk bespro ken wordt. Men heeft daar namelijk een oud schip opgekalefaterd en er een fabriek van gemaakt. De „Glory ob the Sed", een. oud marineschip, werd onlangs door een firma aldaar aangekocht met de origineel e bedoe ling er een drijvende fabriek tot het in maken van zalm in blikken van te maken. De bénoodigde machines zijn reeds in en op het vaartuig geplaatst en het geheele proces zal zeer eenvoudig zijn- Op het bovenste dek (er zijn er drie) van, de drijvend© fabriek wordt de zalm. machb naai van kop, staart, ingewanden en 6chub- ben ontdaan. Van uit deze machine valt de visch in bakken mot water, van waaruit ze, gereinigd, naar pen andere machind wordt gebracht, die ze in mootan snijdt en, voor de blikken gereedmaakt. Na deze be werking gaat de zalm naar het baneden- dek, waar hij automatisch in blikken wordt gedaan, die, na gesloten te zijn, gekookt' worden. Hierna worden de blikken afgekoeld en gt>< Vernist en vervolgens in kisten verpakt, onj feindelyk in hét. ruim t© worden op gestae peld. Is hét ruim' gevuld mét 30,000 blikken,- dan woTdt de drijvende fabriek door een sleep-* boot naar do haven gebracht- AJle machines aan boord worden dooi? stoom gedreven, terwijl het schip op de ge wone wijze bemand is- Dat is nog iets anders dan hét haring-» kaken aan boord van onze scheepjes- Maar wat een prachtige oplossing om onsi oud oorlogstuig in fabrieken om te zetten. („Tijdsohr- v. Nijv,") Bioscoop-Kederlandsch. Met ons, aldus d© „N. Ort." zullen ve len zich wel eens vróoilijk hebben gemaakt over het Koeterwaalsch, waarmede op het filmdoek onzer bioscopen den toeschouwers wordt medegedeeld wat de eerstvolgende projectie zal te zien geven. kent ze, die op 't zwarte doek stralende toelichtin gen, gevat in een geetyleerden rand en vaak gesierd met 't haantje van de firma Pathé. Wie die „Ned. vertalingen" aan de Parijsohe filmhuizen levert is nog altijd een duister geheim, waarschijnlijk een Belg uit 't Walenland, die wel eens in z'n jeugd ruzie heeft gehad' met een Vlaming. Dezer dajgefn weixüen we onthaald op een werkelijk zeer ongewoon Nederlandsch woord, dat veel andere taalkundige onge rechtigheden verre achter zich laat. Her^ inneren we ons wel, dan gold 't gedenk- te eken t© Parijs, opgericht als herinne ring aan de beide in 1871 verloren pro vincies ELzaa en Lotharingen. De lich tende mededeeling op het doek maakte daarbij gewag van een „denkbeeld." Denkbeeldt..-, Denkbeeld?... Even na. denken, toen werd 't ons duidelijk. „Denkmal" en „standbeeld", ziedaar de ouders van het nieuwe woord'. De vertaler schijnt dus aan den. Duit- scheDkant van Belgenland te wonen. Mis schien een Luxemburger Vraag: Is er in de laatste jaren al eens met scherpe patronen geschoten t© Lei derdorp door de veld-artillerie Op welken datum ongeveer? Antwoord: Voccr zoover wij hebben kun- nan nagaan is ér te Leiderdorp nooit door. de veld-artillerie geschoten. Vraag: Wat is de kortst© weg van Leiden naar Nieuwkoop en hoeveel K.M. per fiets? A n t w o o r d: Leiden, Alphen, Zwam- merdam, Nieuwkoop, Afstand 26.6 K.M. Naar aanleiding van de beantwoording van de vraag, betreffende de passage naar Amerika, deelt men ons nog mede, dat het agentschap voor Leiden en Omstreken der Hölland-AmerikarLijn uitsluitend is geves tigd bij Van Nouhuys en Co., Haven 3, die tevens agenten zijn van d© Canadian Pacitio Railway. Co. voor Canada;

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1912 | | pagina 6