Rookt Pintor en Pieter Schout,
Watertochtjes
Eenheidsprijs f5.
r
De Leidsclie Begrafenis-Onderneming.
De Lanèonwbaok
Loten Woerden
Hooigracht 100. Haarlemmerstraat 251.
Janvosssnsteeg 63.
A. STARKENBRUQ,
H. VAN PER ZEEUW,
Schoenenmagazijn
Huninks
Leverpastei
£3§iSIIs§lg
ra Kg. 1.70;%Kg. f0.87>T
f. OAS •M6Kg./f0.221A
ofmend w debekenderonde bossen
MB HO MERK-^ DE ADELAAR"
A.J.DEN HOLLANDER,
de fijnste 3-Cts.'Sigaar.
Sigarenfabrikant,
Leiden.
Stoomboot-Maatschappij „C ar s j e n s".
naar de Kager- en Braassemermeren.
Van LEIDEN, Rondvaart over de Kager- en Braassemermeren,
Opgericht 1 Juli 1876 door wijlen J. GOEDELJEE Sr.
J. DIRKSE Jzn. HOOIGRACHT 33.
Breestraat 99, LEIDEN.
Hoesten, Verkoudheid, Slijmhoest,
BANDEN f2,60
Ij©. 16G87. LEIBSöH DAGBXiAB, 3DöiadL©s,4s»IS' 1 Augustus. Tv/eed© Blad. Anno 1912.
Buitenlandseh Oyerzieht.
*1XJ.VAH HOUTElMQ#
S ^CJ.VAN HQUIEN&Z
Vlt^HOUTB^
*/T^mSiSS5V -
_L1'' :1_
CJ.VANHoutehaZOOW
(UAMMIAII«H
TE UTRECHT.
Verleent op zeer billijke
voorwaarden, onder borg-
Itellins enz., Credleten aan
Landbouwers en
Indus triëelen.
Agent voor Leiden en Om
streken: de Heer 1711 15
Plantsoen 51. LE1DEH. Telef. 1186.
(goedgeksurd by Kon. besluit van
6 Maart 1915, No. 14) trekking
Woensdag 4 Sept. a.s.» met
hoofdpryien ter waarde v. f S500.
f ISOO.-, enz., zyn A 60 Cents
per etuk te Lelden verkrygbaar by
J, E. ZIRKZEE, Steenatraat 22,
0. VAN DER VEN, Breestraat 52,
J. ERADES, Burgsteeg 9 en O. PEL,
Haarlemmerstraat 115. 994 18
ALLEEN VERKRIJGBAAR:
1845 30
Tan LEIDEN (Haven) naar AMSTERDAM vla Kagermear,
langa Oude Wetering en Aalsmeer; heerlyke watertocht, 4 uur lang;
dagelUka, behalve 's Zondage 4 maal. Tarief JuliSeptember.
KETOUlt: late Kajuit ƒ0.80, 2de Kajuit ƒ0.60.
dagelyks, ook 'a Zondags, van af de Haven, nam. 2.30, Zaterdags 1.30,
terug 's nam. 0.30. Prys ƒ0.50.
1 Jnni tot 1 October BXTBA-SALOSiBOOT. Dagelyks afvaart
van Beestenmarkt 12 uur, terug 4.80. Prys ƒ!.-,.
Kinderen tot 15 Jaar betalen halt tarlet. S856 44
Dienstregelingen met beschrijvingen gratis verkrjjgbsar, Haven 14.
Directeur: Kantoor:
TELEFOON 2754 IS
Agent dep Eerste Holl. Levensverzekering-Bank,
ZONNEVELDSTRAAT 8.
Belast zich met het uitvoeren van begrafenissen en
beveelt zich beleefd aan. 2117 16
Steeds de nieuwste modellen voorhanden. Coulante
bediening. Grootste sorteering. 479 20
piepen van de Luchtpijpen, schorheid,
steken in de longen, benauwdheden,
worden spoedig genezen door da Siroop van de Abdy der Monniken v. Mont-
Majour. Prys Al.— per flacon. SANITAS, Steenachuur 1. 1330 12
met J |aar garantie,
Binnenbanden ƒ1.70, Wielen peretel
4.75, DamesrUwiel 37.60, Heeren-
rywlal, nikkelen Valgsn, dubbele
Remman f 43.50, DunlopbaDden met
blokken, da nlauwate 5.60, Dunlop-
blnnenb. f 2.00. 1025 12
heerlijkpikant, 26 Cents per
businhoud 1/, pond. Voed
zaam, krachtig, vervangt
Boter en Vleesch. Overal
verkrijgbaar. 1839 18
Anton Hunink, Leventer,
Hofleverancier.
Zoo ia dan ten langen le ate de
staking in de Londen sohe haven, geëin
digd. Nog zijn alle dokwerkers niet aan
den arbeid, dooh dit komt doordien de pa
troons de tussohentijds aangenomen arbei
ders niet ontslaan. Vele der tijdens de sta
king aangenomen werklieden zijn echter
weer weggezonden. De patroons zullen zich
hierover niet veel aantrekken, want veel
konden ze toch niet doen met dit werkvolk.
Bootwerkers waren het niet en wie niet een
langen tijd getraind is, heeft in dit ruwe
bedrijf weinig te vertellen. Men acht zioh
dus weer gelukkig de met het werk ver
trouwde arbeiders in dienst te kunnen ne
men. Het aantal ongelukken is daardoor be
duidend kleiner en het werk schiet oneindig
veel vlugger op.
In een groote vergadering van bootwer
kers, waarin het besluit tot hervatting van
den arbeid genomen is, werd een brief van
lord Devonport voorgelezen, waarin deze
verzekerde, dat de vroegere overeenkomsten
in acht zouden worden genomen en ver
klaarde, dat de werkgevers wensokten d9
werklieden rechtvaardig en edelmoedig te
behandelen. Een vreedzame arbeid was van
Eet hoogste belang voor de haven, en hij
hoopte dat de lange strijd zou eindigen in
goede verstandhouding aan beide zijden.
De leider der werklieden, Gosling, gaf
denzelfden raad en verklaarde n&drukkabjE,
dat lord Devonport zijn woord zou houden
Zooals in onze telegrammen van gisteren
werd meegedeeld, zijn er nog e r n st i g e
ongor egeldhedenin Oost-Londen
voorgevallen. Eerst hebben een aantal voor
malige staker^ het te kwaad gekregen met
de werklieden, die thans in de dokken hun
plaatsen nog houden ingenomen, 's Mid
dags kregen de eersten het aan den Btok
met de politie.
Het blijkt niet-, wie tot de eerste klop
partij d'e aanleiding hebben gegeven. Er
is hard gevochten met revolvers, messen
en andere wapenen. Naar het heet, be
droeg het aantal vechtersbasen 2000. Veer
tig tot vijftig revolverschoten moeten zijn
gelost, waarvan verscheiden Taak waren.
Gelukkig blijkt een gerucht, dat een ge
wonde staker in het gasthuis zou zijn
overleden onjuist. Velen, die door steen
worpen of messteken zijn gekwest, worden
d'aar eohter verpleegd. Bij deze vechtpar
tij waren slechte 25 man politie aanwezig,
die natuurlijk niet veel konden uitrich
ten.
's Middags, toen de stakers haar bij de
Victoriahaven aanviel, was de politie
macht sterker. De bereden politie dreef
de stakers spoedig uiteen. Een twintigtal
werd er opgebracht.
De stakingsleider Orbell heeft !n een
onderhoud met een journalist gezegd, dat
in Oost-Londen de toestand onbevredi
gend zou blijven, zoolang de patroons de
tussohentijds aangenomen werklui niet
heenzenden. Willen ze dat liet terstond,
doen, dan moest het stakingscomitë over
wegen, tof het niet alle lieden die het
werk hadden heiwat, weer van het werk
terug zou moeten roepen.
Nu zich onze gedachten toch met Enge
land bezig houden zullen we, alvorens de
toestand in den Balkan te beschouwen nog
oven de vooral in de laatste weken weer
zoo sterk op den vooroud tredende
vlootkwestie nader bësohouwen. Men
weet dat de wedstrijd in so hepen
bouw tussohen Engeland en Duitschland
aan den gang is. Dat chauvinisme hier een
rol speelt, laat zich gemakkelijk begrij
pen. Sterk is dit ook gebleken' uit een
paar brieven, één van een Engelsoh en één
van een Duitsch koopman, die de
„Köln. Zeit." publiceert. En deze epistels
geven dit blad aanleiding eeD opmerking
te maken, die nu juist niet wijst op toe
nadering tussohen beide landen. De
,.Köln. Zeit." schrijft dant
,,Wij zien er van af te onderzoeken wie
van de beide briefschrijvers gelijk of onge
lijk heeft. In Engeland zal men Verm .ede-
lijk tamelijk algemeen den Engelsohman
en in Duitschland den Duitsch er gelijk ge
ven, een te eken dat op een wederzgdsche
overeenstemming nauwelijks kan gerekend
worden. Dat is een betreurenswaardige toe
stand, maar wij zien na al de vergeefsche
pogingen der laatste jaren geen middel om
daar verandering in te brengen. Men zal
aan beide zijden doen, wat men voor juist
en noodzakelijk houdt en zich langzamer
hand aan het denkbeeld wennen zich eens
met elkaar te moeten meten. Zooals men
weet leven wij reeds meer dan 40 jaar in
een dergelijke spanning omtrent Frankrijk.
Dat is niet aangenaam, maar wij hebben het
moeten verdragen en zijn er over het alge
meen niet slecht bij gevaren. Als onze ver
houding tot Engeland nu ook van dien aard
wordt, dan moeten wij dat ook zien te dra
gen. Het is nu alleen maar de kunst er voor
te zorgen, dat de spanning niet in ons na
deel ontlaadt, d. w. z. wij moeten er elk
uur op bedacht zijn ons kruit droog en onze
wapenen vrij -van roest te houden, dan zal
Engeland op eerbiedigen afstand van ons
blijven.
Erg vredelievend is deze uitlating, Vooral
het slot er van, niet. Maar de Duitschers
zullen zich wel kalm houden voorloopig. Ze
wantrouwen ieder en vertrouwen niemand.
Zelfs de eigen landgenooten niet, zooals we
gisteren opmerkten.
In Turkije schijnt in den binnen-
1 an dschen toestand eenige ver
betering te zijn ingetreden. Met het votum
van vertrouwen in- de regeering heeft de
Kamer toch niet gedaan kunnen krijgen om
aan te blijven. Ze zal worden ontbonden, al
hebben de Jong^Turken ook hoop, dat men
als nog geen uitvoering aan dit plan zal
geven. Het kabinet heeft een wetsontwerp
ingediend om den sultan onbeperkte macht
te geven tot Kamerontbinding, mits bin
nen den tijd van zes maanden de nieuwe
Kamer bijeenkom©.
Daarentegen is ingetrokken het ontwerp,
waarbij aan het leger verboden wordt zich
in te laten met politieke aangelegenheden.
Wel heeft de minister van binnenlandsche
zaken een ordonnantie uitgevaardigd, waar
in hij den politde-ambtenaren verbiedt zich'
met de politiek in te laten,
De regeering heeft besloten de militaire
gouverneurs te vervangen door burgerlijke.
Over A 1 b a n i wordt gemeld, dat
Ismail Fasil pasja, de bevelhebber van het
legerkorps in Albanië, afgezet is. Evenzoo
Masjar-bei, de gouverneur, en vele lagere
ambtenaren.
Voordat Fasil pasja naar Konstantinopel
Vertrok, heeft hij op het statical te IJskub
een toespraak tot de officieren gehouden.
Hij spoorde ze aan om onzijdig te blijven,
zich' te bepalen tot hun plicht als soldaat,-
en zich niet met politiek te bemoeien, daar
het vaderland in gevaar waa.
Onder de Servische en Grieksche, ten dee
ls ook onder de Bulgaarsche afgevaardig
den ter Turksohe Kamer, heerscht ongerust
heid over de neiging van de regeering om
den wensoh der Albaneezen, Albanië tot een
afzonderlijk gewest te maken, te gemoet te
komen. De grond van deze ongerustheid is
de moeilijkheid, om het Albaneesche grond
gebied zoo af te palen, dat de streken waar
Grieken en Serven wonen niet worden op
geslokt en er geen stuk van het gebied, waar
Bulgaren wonen, wordt afgesneden. Voor
de Serviërs zou. in Turkije alle toekomst
verkeken zijn, de Grieten zouden Janina,
de Bulgaren Goritza, Dibra en Kalkandelen
verliezen.
In Mexico woedtdeopstan dno g
als voorheen, al heeft men
dan ook officieel beweerd, dat het er rus
tig is. Het lijkt er niet naar, het is zelfs
zoo erg, dat de Vereenigde Staten zich er
mee gaan bemoeien, omdat het met de vei
ligheid der vreemdelingen slecht gesteld is.
Vooral Noord-iAmerika. is het toppunt van
wanorde. Daar moeten vreemdelingen
vluchten en in kampen onderdak zoeken.
De rebellen-aanvoerder Alabazas heeft
bij manifest doen weten, dat de vreemde
lingen slecht# hebben te kiezen': het land
verlaten of fcer-dood-brenging. En het erg
ste is, dat hij met z'n roovenbenden in staat
is deze bedreiging uit be voeren.
Daarom hebben de Vereenigde Staten
hem laten weten, dat, wanneer hij niet z'n
kalmte bewaart, niet spoedig al z'n vijande
lijkheden nalaat, hij het te kwaad zal krij
gen met zijn noordelijke buren.
De Mexioannsche president Madero heeft
ook troepen naar het noorden gezonden.
De Japaneche Landdag ia tot een buiten
gewone zitting bijeengeroepen, om <fe k e i-
zerlijke familie deelneming
te betuigen en de uitgaven voor de
begrafenis van den keizer te bewilligen. In
alle buiteniand'sche bladen wordt hulde ge
bracht aan den overleden vorst en bewon
dering uitgesproken voor de grootsche ont
wikkeling van Japan sedert 1868. In 't En-
gelsohe Lagerhuis heeft gisteren de eerste
minister Asquith meegedeeld, dat hij heden
een motie zal voorstellen, waarin het Huis
zijn innige deelneming zal uitspreken over
den dood van den keizer van Japan, den
vriend en bondgenoot. Vele andere regee
ringen hebben reeds officieel hun deelne
ming doen blijken. Ook de Russische bladen
spreken vriendelijke woorden over den
schepper van het nieuwe Japan, thans een
gewichtige factor in de wereldpolitiek.
Botercontróle.
De Staatscourant'bevat het Kon. be
sluit, houdende voorschriften, waaraan
boteroontróleatation» hebben te voldoen
om onder Rijkstoerioht te worden gnteld,
'en voorts betreffende het uitreiken en in
trekken van merken, welke uitsluitend be
stemd zijn om door of vanwege aangeslo
tenen bij een onder Rijkstoezioht staand
botercontrólestation te worden aange
bracht op die door hen bereide of aange-
koohte boter of op d'e verpakking dier
boter.
De nieuwe stuiver.
Men deelt aan de ,,N. Gron. OtL" mede,
dat eerstdaags de tot dusver nog gangbare
stuiverstukjes aan de oirculatie zullen wor
den onttrokken. Het nieuwe, vierkante
etui veretukje wordt in September in ge
bruik genomen.
Op interview
in bet Haarlemmermeersche land.
(Haar aanleiding van de in-gebruik-neming)
der nieuwe spoorlijnen.)
II.
Het is een merkwaardig verschijnsel, dat
niet alleen d)e steden, maar ook de dorpen
hoe langer hoe meer in gebreke blijven be
hoorlijke woningen voor matigen prijs te
verschaffen. Ook Hoofddorp lijdt daar
onder. Burgemeester Slob sprak mij daar
over in het vervolg van het vraaggesprek.
Het groote beletsel voor de uitbreiding
van Hoofddorp, aldus merkte mr. Slob op,
is dit, dlat de voor bouwgrond beschikbare
perceeltjes door de grondeigenaren zóó
hoog in prijs worden gehouden, dat het
onmogelijk ia, huizen te bouwen, welke
©enigermate rendeeren.
En de enkele landbouwers, wier gronden
tegen het dorp aanliggen, zijn evenmin tot
verkoop geneigd, omdat de opbrengst der
veldgewassen in dezen tijd vrij belangrijk
is. Bij het exploiteeren der bouwterreinen
heeft men bovendien rekening fce houden
met do niet-onbe 1 angrijke> kosten, veroor
zaakt door het aanleggen van straten en
andere openbare weiken.
Het is daarom zeer moeilijk om op een
ituk grond, waarvan de prijs f 5 tot f 10
per Werk. Meter bedraagt, woningen te
bouwen, waarvan de huurprijzen de draag
kracht der bewoners niet te boven gaan.
Het is dan ook te voorzien, dat er van
gemeentewege iets zal moeten worden ge
daan, om goedkoope bouwgronden beschik
baar te stellen op verschillenden stand en
tegen verschillenden prijs. Verwacht mag
warden dat de aanbouw van woningen in
verschillend type zal worden bevorderd-
Van goeden invloed zal hierop ook zijn
het contract inzake de gaslevering dat deze
gemeente >zal sluiten met Haarlem. Gezorgd
sal eohter moeten worden, dat Hoofddorp
een plattelandsd'orp blijft, dat niet ontsierd
wordt door z.g. blok woningen, maar plaats
biedt aan zijn inwoners in een lief, lande
lijk gelegen, afzonderlijk huisje, met daar
bij een flink stuk grond, waarop gearbeid
kan worden voor eigen rekening, wanneer
er bij de landbouwers minder werk te ver
krijgen is.
De heer Slob verzekerde mij, zich over
tuigd te houden, dat de Gemeenteraad zal
willen medewerken om de uitbreiding van
Hoofddorp in deze riohting mogelijk te ma
ken en krachtdadig te bevorderen, en de
burgemeester twijfelde er niet aan, of de
bevolking van die Haarlemmermeersche
hoofdplaats zou binnen enkele jaren be
langrijk stijgen.
Na dit uitstapje kwam het gesprek weer
terug op den meer on middellijken invloed
van die spoor op de Meersche toestanden.
Daar is bijv. de Beurs, die Donderdag bijna
de geheele Haarlemmermeer naar Hoofd
dorp trekt. Op Donderdag doet men daar
meteen af, wat men er te doen heeft. Men
betaalt zijn belasting, vereffent zijn zaken
met den Rijksbetaalmeester, bezoekt den
burgemeester, den notaris, het kantonge-
Techt Koudt zijn civiele en strafzittingen,
kortom bijna de geheele Meer is dan te
Hoofddorp bijeen. Maar ook komen er al
kooplieden van buiten, uit Rotterdam en
andere plaatsen. De spoor zal dit bezoek
van vreemde handelaars "eerst recht leven-
düg doen worden, waardoor concurrentie
tussohen de koopers en daardoor stijging
der prijzen der producten zal ontstaan.
Dan is er de veemarkt, die men met bel-:
hulp van de spoorlijnen tot een zeer belang*-
(rijke mjarkt hoopt te maken. Thans heeft
Lei den de groote miarkt, waar zelfs koeieJn,
uit Groningen en Friesland komen. Men
vet wacht in de Meer ook uit die Ptrovinr
öiën als de spoarverbinding straks tot stand
zal gekomen zijn. Men ontveinst zich' echter
niet, dot het op dit oogenblik een slechte
tijd voor het veeahakkt-wezen is, wijl dei
boeren thans niet zooveel koelen meer voofc
den möst houden, nu men meer en meet
kunstmest gebruikt.
Met het oog op den aanbouw van hui*
zan hoopt men ook op billijke tarieven voor
het vetrvoor van daarvoor benoodigde ïnjatek
rialen.
De wijze, waarop deze thans worden aanj
gevoerd, is mee een reden waarom niet goed*
koop kan gebouwd warden. Dat gebeurt nul
per $ohip. Maar nu' doet zich het vrij* m&ll«|
geval voor, dat men ma&r op één plaats
de Haarlemmermeer kan binnenvaren.
Toen de Meer drooggemalen "was, kon men
nergens met een boot den polder binnen
komen. .Want nergens was een sluis in den'
Ringdijk- Bij den aanlog van den inundak
tiedijk heeft mjen echter bij' Aalsmeer jeetq!
sluisje gemaakt. .Wat nu per boot wordt
aangebracht, moet daar in kleine vletjes over
geladen worden en zoo den polder ingevoerd
worden. Do aanwezigheid van maar één aluial
tojaakti, dat men nooit voldoende sohutten kan^
al deed men dat dag en nacht. Bovendien
heeft men daardoor dezen vrij onmogelijken
toestand, dat een scheepslading die oveü*
water b.v. van Amsterdam naar den Amster-
damschon kant van de Haarlemmermeer moest
vervoerd worden, eerst naar het zuiden tot
Aalsmeer moet gevaren worden en dan weer,
bijna evenveel naar het noorden den pol
der ingebracht dient te worden. Een beter,
scheepvaartverkeer is dan ook een dringende
edsoh. Een verbetering zou al zijn, als men'
ook bij Vijfhuizen oen verbinding te water,
tussohen den polder en de Ringvaart maakte.
Met die scheepvaartkwestie staat een an
dere zaak in verband, waarover de heer Ja
cob van Zijverden, een der groote landbou
wers in het zuid-oosten van den polder,
mij al had gesproken, toen ik hem des mid-
dags in zijn met een vriendelijken bloemen
tuin omgeven hoeve opzocht. Het gesprek
met den heer Van Zijverden, die Gemeente-'
(raadslid en polderbestuurder is, was van'
de spoor gekomen op de landbouwproduc
ten, waarbij de heer Van Z. de opmerking
maakte, dat de drie laatste jaren zoo bui
tengewoon gunstig waren geweest, vooral
het vorig jaar! De vraag lag voor de hand,
waar dezei gunstige tijd, die vette jaren
aan te danken zijn. Verleden jaar was het'
vooral de droge zomer, dio den grond bersten
deed en daardoor den plantenwortels gele
genheid gaf om dieper in den grond te
dringen. Daardoor is het suikergehalte van.
de biet, die nog steeds, o, oneigenaardige
beeldspraakde kurk wordt genoémjd
waar do Meer op drijft, hooger geweest dan
anders. Maar ook het meer gebruiken van
kunstmest is een belangrijke factor ten voor-
dooie van een malden oogst; ten derde de
verlaging van het waterpeil in den polder.
De ouderwebsohe boeren waren van inee-
ning, dat een drogegrond nadeelig zou!
zijn voor het gewas. Vandaar dat men den
waterstand in den polder hoog hield. De
nieuwere denkbeelden wonnen echter der
mate veld, dat men in het Polderbestuur
een meerderheid kroeg voor een lager water
peil. Maar daaraan zat heel wat vast. Het
toch al niet begunstigde schoepvaairtverkecr
in de Haarlemmermeer, kwam er nog min
der gunstig voor te staan, nu de toohten eflx
6looten door den lageren waterstand ondiep
wgrden. Gevolg was, d&t do watergarf
