Mantels,
Kostumes,
Blouses.
Jercnrins".
Simplex j Rijwielen en
Rijwielhandel
MODDERMAN, HARTEVELT Co.
Verzwaring van 't Eezinsonderhaud.
L W. V. „All Right."
GEBSs. CHfUSTIAANSE, Hoogewoerd 3, Leiden.
Ho. 16Ö16.
l-SIDSCHT DAOBLAD, Dinsdag- 7 Mei. Tweede Blad.
Anno 19J.2.
Rijke sorteering.
Geregeld Nouveautés.
prijzen.
Japonstoffen,
gekl. Katoenen,
Lingeries.
JOHs. MEEBR's Pypenbazar,
AGENT der beroemde
^ITi©rkl©Ur Motorrijwielen.
voor proefrit disponibel.
Bondsrywielhersteller, Pieterskerkgracht 2a.
iilïtAIYIAhlfilHP fA 111!Ill9 STBItATSBIIüQ.
aMMilIIOil W Illiur, Haar|.straat 42. - Interc. Telef. 238.
WIJNHANDELAREN, LEIDEN.
Nieuwe Rijn 64. Telel. Interc. 81.
De Tarietwet beteekent:
Soiróe Dansante
op Zaterdag II Mei a s.,
GRIND 0278 d
lavart tot conourreerende prijzen
J. H. OMTZICHT,
GOBELINE vervangt het witten.
GOBELIME voorkomt het bederven der Kleederen.
GOBELINE kan met Water worden afgewasschen.
GOBELINE is in alle kleuren verkrijgbaar.
GOBELINE is uitstekend geschikt voor Ziekenhuizen, Sanatoria,
Kerken, Scholen, Badinrichtingen, Hotels, enz. enz.
Vraagt Prijscourant, Gebruiksaanwijzing en Kleurenkaart b|j:
Buitenlandseh Overzicht.
Tweede Kamer.
GEBRs. REINKE.
Botermarkt 5, 6, 7, 8,
Haariemmerslroat 232—232a. Telef. 431.
Orootste keuze rookbenootlledkeden. Het beete adres voor
sederverkoopera. Inrichting voer Beparatiën. 8846 13
Voor ernstige reflectanten heb ik een fonkelnieuw
Simplex Motorrijwiel 2 P.K. model 1912
Prijzen van af 450 Gld. met veerende vork, magneet, enz.
Groote voorraad Rijwielen, contant en op termijnbetaling.
Verhuur- en Reparatie-inrichting.
439 20
N. B. Uitsluitend Hoekhuis.
5641 60
Kantoor geopend: van 9 uren v.m. tot 5 uren n.m.
7110 18
AN TI-TARIEF WKT-COMITE,
0421 20
I
in den 6867 10
Foyer der Steds-Oehoorzaai.
Introductie sluit Dinsdag
7 Hei.
HET BE8TÜUR.
Hollandsek en Duitsek
Zoeterwoude a. d. Rijn.
Eenige Agenten voor Leiden en Omstreken.
645S 51
Sr is inderdaad alle aanleiding voo>r de
T u r k e n om de naaste toekomst donker
in fce zien. Italië heeft blijkbaar uitroe-
ring gegeven aan zijn lang verwacht plan tot
overbrenging van den oorlog naar Euro-
peesch Turkije en het begint de eilanden,
langs de kust wan Klein-Azië te beaetteo.
Na enkele kleinere punten is Zondag de
Italiaansohe vlag op het eiland Rhodos ge-
heschen. Dit is een van de grootste eilanden
in den Archipel en het belangrijkste. Het
ligt aan den Zuidwestelijken punt van
Klein-Azië, op ongeveer 17 K.M. van de
kust. en beheerscht den toegang tot de
Aegeïsche Zee.
De bijna geheel Grieksohe bevolking telt
87,000 zielen. In de hoofdstad Rhodes wo
nen ongeveer 11,000 menschen.
Volgens een telegram heeft de bezetting
ach niet verzet tegen de landing; bdj het
voorwaarts rukken schijnen de Italianen wel
eenig verzet ontmoet te hebben, althans «f
is sprake van een bombardement en vau
gewonden aan Italiaansche zijde.
De tijding van de landing, welke door
Giolitti persoonlijk Zaterdag in het Par
lement werd bekend gemaakt, heeft een
goeden indruk gemaakt te Rome. Generaal
Ameglio, de bevelhebber van de landingB-
dirisie had zich reeds bij de bezetting van
Benghasi, een dergelijke operatie, bijzon
der onderscheiden.
Na Stampalia, Rhodos men kan er zich
op voorbereiden de Italianen geleidelijk de
voornaamste eilanden, die in de Aegeïsche
Zee liggen tot den ingang der Dardanellen,
te zien bezetten.
Een telegram van gisteren sprak reeda
van de bezetting van Chios.
Voor de Turken is dit alles niet aange
naam. Hoe meer punten Italië bezet, des
te meer aanspraken zal het maken, als het
tot den vrede komt.
Ook de indruk bij de mogendheden is
©enigszins gereserveerd.
Over het algemeen is men te Londen van
meening, dat Italië tot de bezetting van
Rhoclos is overgegaan om te toonen, dat het
m de Aegeïsche Zee volkomen vrijheid van
handelen heeft,. In weerwil van de officiee
ls dementi's kan men gerust aannemen, dat
toen de Turken er in toestemden de Darda
nellen weer voor het verkeer open te stel-
kn. zij van te voren van de mogendheden
P? verzekering hadden ontvangen, dat Ita-
zijn aanvallen tegen de zeekust niet meer
herhalen zou. Dit had wel iets weg van een
®chëc voor Italiëvan vandaar, dat een
nieuwe vlootoperatie noodzakelijk was.
inderdaad is de actie in de Aegeïsche Zee
een welkome afleiding van het weinig suc
cesvol bedrijf in Tripoli.
Een bericht uit Turksche bron meldt dat
ziid Ianen een aanval deden op de oost-
7* van H o m s, maar daar op krachtigen
gen stand stuitten en niet verder dan tot
de bouwvallen van Ebde, dte bij de zee
ePen zijn, konden komen. De kanonnen
unner schepen steunden den aanval.
e v©rliezen der Italianen worden ge-
t ?p 170 ma,n» aan Turksche zijde vielen
Jftfcne» 3 gewonden.
mft-L een andcr gevecht bij Boukasso-
u li 20u^en de Italianen de nederlaag
nebben geleden.
ntuyeh^ kruist de Italiaansche vloot
°veral Aegeïsche Zee en vertoont zich
dardanellen betreft, men
da o. k met zii voor Zaterdag of Zon-
j heropend zullen zijn.
derV -"^scliland blijft, de staking
gen 1,lnschi pper g de aandacht vra-
h te Duisburg is het tot relletjes ge
komen. Toen twee wagens met werkwilli
gen uit Dortmund van het station naar de
Parallelhaven reden, werden zij op den
hoek van een straat door stakers over
vallen en werd met steemen geworpen. De
wagens zijn ernstig beschadigd en een
man van het personeel van de firma Disch
is in het gezicht gewond. De begeleidende
politieagent maakte gebruik van zijn war
pen, waarop de aanvallen» de vlucht na
men. Wegens bedreiging en lastigvallen
van werkwilligen zijn later twee schippers
in hechtenis genomen.
De vereeniging der stakers hebben vol
gens de „Nïederrheinischen Nach rich ten"
bdj dè Strombouverwaltung te Koblenz be
zwaar gemaakt, dat de door de readers in
denst genomen werkwilligen niet, zooals op
den Rijn wettelijk is voorgeschreven, twee
jaren als scheepsjongen hebben gediend.
De havenarbeiders te Karlsruhe hebben
in een vergadering besloten om gedurende
de staking der Rijnschippers iederen
arbeid van de stakers te weigeren. Bij één
firma wordt het overwerk geweigerd.
Ter aanvulling van het particulier tele
gram uit Londen in ons blad van gisteren
omtrent von Marschall 't volgende
De Duitsche gezant te Konstantinopel
freiherr Marschall von Bieberstein zal
heden of morgen in Berlijn aankomen. Dat
dit reisje naar het vaderland geen voor-
jaars-vacantietochtje is, staat vast. Doch
welke beteekenis de komst van von Mar
schall wel heeft, hiernaar raden de Ber-
Iijnsche bladen al twee dagen lang. De een
weet te vertellen, dat de heer Marschall
naar Londen zal gaan om Graaf Metternich
op te volgen, de ander verklaart, dat de
gezant uit Konstantinopel de plaats komt
innemen van minister von Kiderlen-
Wachter. Zelfs gaan stemmen op, die von
Marschall den opvolger no em e n
van von B ethman n-H o 11 w eg.
Einde dezer week, zal de keizer, nauwe
lijks uit Korfoe teruggekeerd, in Karls
ruhe een onderhoud hebben met von
Bethmann-Hollweg en von Marschall en
daar zal moeten blijken, wat er waar is van
al deze geruchten.
Volgens de algemeen goed ingelichte
„Taglïohe Rundschau" zal von Marschall
vóór hij definitief als gezant te Londen op
treedt eerst daarheen gaan om de Duitsch-
Engelsche onderhandelingen, door lord
Haldane in Berlijn ingeleid, weer aan den
gang te helpen. Graaf Metternich gaat
weg, omdat hij sedert den zomer niet meer
kan samenwerken met lord Grey.
Frankrijk staat vandaag in het tee-
ken der gemeenteraadsverkiezingen.
Gistermiddag was de uitslag in 320 der
359 arrondissementen bekend. De geuui-
fieerde socialisten hebben de meerderheid
in 4 hoofdplaatsen, de republikeinsch-socio-
listen in 3, de radicaal-socialisten in 111, de
republikeinen in 56, de progressisten in 21
en de reactionnairen in 28. Er moeten 107
herstemmingen plaats hebben.
Frankrijk beleeft nog maar weinig ple
zier van zijn protectoraat over Marokko.
De Mooren zijn er niets mee ingenomen en
nu het mooie weer opnieuw in aantocht is,
beginnen de roofzieke stammen hoe langer
hoe woeliger te worden.
Erg tactvol zijn de Franschen ook zeker
niet opgetreden in Fez; bracht nog niet de
zer dagen de Matin" een photograpnie,
genomen in een tent bij Fez, en waarop de
Sultan te midden van Fransche heeren en
dames te zien was. Dat de Sultan zich laat
photografeeren is al eenigszins bedenkelijk,
doch dat hij rich laat photografeeren te mid
den van vrouwen en dat dan nog wel van
ongeloovige vrouwen, is meer dan een Moor
verdragen kan.
Trouwens Moelay Hafid i» geheel door
Frankrijk ingepalmd. Hij wil afstand doen
van den troon. Dat dit pin i vaststaat, blijkt
wel uit het feit, dat hij in Tanger reeds een
huis gekocht had. Hij wilde incognito
Duitsohland, Engeland, Turkije, Egypte,
Algerië en ook Mekka beaoeken. Het Fran
sche gezantschap wist dat en had reeds een
lijst opgemaakt van de mensahen, die Moe
lay Hafid zouden vergezellen, zonder die
personen er zelf in te kennen. Dit en ander
eigenmachtig optreden der Franschen, heeft
de bevolking wantrouwend gemaakt. De
Mooren voelden, dat er iets beraamd werd
doch wisten niet juist wat en de opstand
der askris was slechts de vonk, die een lang
smeulend vuurtje deed ontvlammen.
Er zijn nu vlak om Fez reeda zoovele
vijandig gezinde stammen samengetrokken,
dat generaal Moinier, die eerst met alle ge_-
wöld wilde, dat Reghault en de Sultan
Woensdag naar Rabat zouden vertrekken,
daar nu van heeft afgezien. Hij heeft een
sterke troepenmacht gezonden ter beveili-
gi as-
Erg rooskleurig ziet het er dus niet uifc.
Verschillende gevechten worden reeds ge
meld, waarbij de hevigheid blijkt uit het
groot aantal dooden, dat er valt.
In Amerika heeft men bijna voor
niets anders ooren dan voor den strijd om
het presidentsschap. Alle partijen
zijn vol hoop. De managers van Taft geven
toe, dat Roosevelt'8 oandidatuur populair-
der geworden is, doch zij zijn overtuigd,
dat in de Conventie te Chicago, dSe de
volgende maand gehouden wordt, Taft ge
kozen zal worden.
Tot nu toe rekent men aan Taft-
schen kant, dat gedelegeerde verdeeld
rijn als volgt: voor Taft 460 voor Roose
velt 238. Doch de managers van Roosevelt
hebben een heel andere berekening ge
maakt en zeggen dat de verhouding tot nu
toe is: 103317; terwijl 248 gedelegeerden
of geen instructies hebben ontvangen, zoo
dat niemand weet hoe rij zullen stemmen,
of niet zeker zullen hun stem kunnen uit
brengen, daar hun zetels zullen worden
betwist door de volgelingen van Roosevelt.
De strijd wordt inmiddels met groote ver
bittering gevoerd.
China sukkelt nog altijd met de finan
cieel© kwestie. Het moet geld hebben: en
is nu al geruimen tijd met de groote mo
gendheden in onderhandeling over een
leening. Die mogendheden hebben nu.
den eisch gesteld betreffende toezicht op
de ontwapening van een groot deel van het
leger. Daar willen de Chineezen niets van
weten. Door de regeering wordt er op ge
wezen dat indien aan den genoemden eisdh
zou worden vastgehouden zulks eene aan
de vreemdelingen vijandige stemming on
der het volk, vooral in het Zuiden, zou te
voorschijn roepen.
De Chineesche legeraanvoerders ri'en in
den eisoh een streven van de vreemde mo
gendheden om eenige toekomstige uitbrei
ding van het leger te beletten.
De president, de eerste minister en het
geheele kabinet verklaren, dat China gaar
ne buitenlandsch e deskundigen bij de ver
schillende diensten zal aanstellen. Ook is de
regeerisg bereid toe te stemmen in het toe
zicht van het buitenland op spoorweg- en
industrieel© ondernemingen. Maar zij wil
zich niet onderwerpen aan een toezicht van
het buitenland op de rijks-uitgaven.
Mocht het sluiten eener leening onmoge
lijk blijken, dan zal de regeering genood
zaakt zijn, onder militaire pressie de be-
noodigde fondsen van de bevolking te
requireeren.
Ten slotte nog iets over Japan, Men
wil daar een nieuwen staatsgods
dienst invoeren.
Die plannen moeten zijn uitgegaan van
den gewezen minister van onderwijs, Izawa
en berusten op het beginsel der goddelijke
afkomst van den Japanschen keizer.
Het is nu de bedoeling van den heef ïza-_
wa, om een godsdienstige gemeente in het
leven te roepen, die zich om den keizer, als
reohtstreekschen afstammeling van Ameno-
mmalcan>oetsji-no-kami, den schepper eter
wereld, schaart. Alle Japansche onderdanen
zouden leden dezer gemeente rijn.
"Wij rijn benieuwd of Izawa succes zal heb
ben.
Inwisseling van munt
biljetten.
In zijn toelichting tot de wetavoordracht
tot wederopenatelling der gelegenheid tot
inwisseling van muntbiljetten, herinnert de
Minister van Financiën er aan, dat de ter
mijn, gesteld voor de inwisseling van munt
biljetten, welke aanvankelijk liep tot 1 April
1909, verlengd werd tot den lsten October
1909.
De Minister meende destijds geen ver
lenging tot een verder verwijderd tijdstip
te moeten voorstellen. Evenwel heeft hij
gemeend, toen die termijn van inwisseling
voorbij was, in den geest van de volksver
tegenwoordiging te handelen door personen,
die na 1 October 1909 alsnog bleken munt
biljetten in bezit te hebben, in ruil daar
voor de voormalige tegenwaarde in wettig
betaalmiddel te doen uitbetalen. Zulks ge
schiedde, doordat de agent van het Mi
nisterie van Financiën in elk bijzonder ge
val gemachtigd werd om aan personen, die
rich daartoe mondeling of sohriftuiijk aan
het Departement van Financiën hadden
aangemeld, het bedrag hunner biljetten uit
te keeren en de ingewisselde biljetten,
welke voorshands niet konden worden over
gebracht bdj de Algemeene Rekenkamer, „Ia
geldswaardig papier in kas te houden. Ge
zorgd werd daarbij zooveel mogelijk, dat ds
tegenwaarde van de biljetten rechtstreeks
in handen kwam van de personen (veelal
lieden, behoorende tot de minst ontwikkel
de kringen van de Maatsohappij), die de
vervallen biljetten alsnog hadden aangetrof
fen en tot him ontsteltenis hadden verno
men, dat die geen betaalmiddel en ook niet
officieel meer inwisselbaar waren.
Op die wijze is er door het agentschap
van het Ministerie van Financiën van 1
October 1909 tot nu voor een bedrag van
f 22,650 aan muntbiljetten verzilverd. (In
een noot deelt de Minister mede, dat offi
cieel is ingetrokken voor een bedrag
f14,662,190; nog niet aangeboden is mits
dien een bedrag van f315,160 aan muntbil
jetten).
De Minister stelt in het licht, dat uit den
aard der zaak op den duur op bedoelde
wijze niet kan worden voortgegaan. Ook
komt het den Minister niet wenschelijk
voor, om de wettelijke mede-openstellijig
van de gelegenheid tot inwisseling van
muntbiljetten te beperken tot de biljetten,
welke thans in de kas van het agentschap
zijn. Ook in de toekomst, merkt de Minister
op zullen ongetwijfeld nog voortdurend
kleine bedragen aan muntbiljetten voor den
dag komen, welke de billijkheid zal vorde
ren, dat niettegenstaande het verloopeu
van verschillende termijnen, verzilverd wer
den.
Eenvoudiger is het z.i. thans de gelegen
heid tot inwisseling van biljetten wederom
officieel en voor geruimen tijd open te stel
len.
Ten slotte merkt de Minister op, dat, al
ligt het eenerzijds niet op den weg van den
Staat om hen, die indertijd zijn schuldbe
kentenissen hebben aangenomen, schade te
doen lijden buiten hun schuld, anderzijds
de orde in het beheer en in de boekhouding
vordert, dat er eenmaal een oogenblik (ein
de 1922) komt, waarop algeheele liquidatie
kan plaats hebben van een dergelijke
schuld.
Zoodoende zal ten slotte bij de definitie-,
ve sluiting aan het einde van 1922 ruim 18'
jaren de gelegenheid hebben bestaan voor
de inwisseling van de biljetten.
Het armbestuur over 1910.,
Blijkens het verslag aan de Tweede Ka
mer over de verrichtingen aangaande het
armbestuur over 1910, verminderden de
burgerlijke en particuliere armbesturen
jaar in aantal met respectievelijk 10 en 8,
de kerkelijke en gemengde vermeerderden
met respectievelijk 15 en één.
In het geheel waren er in 1910 1187 buss
gerlijke, 4060 kerkelijke, 875 particuliere ed
70 gemengde instellingen van weldadigheid,
zijnde 11 burgerlijke instellingen minden^
doch 21 kerkelijke, 10 particuliere en 4 ge*
mengde instellingen meer dan in 1909.
Blijkens het overzicht van de in 1910 ge*
houden en gestuite collecten voor instel*
lingen in de gemeente en voor die elders
gevestigd, werden er 4408 gehouden en C0
gestuit. Voor 1909 bedroegen die oijfers 4597
en 89, zoodat er 185 collecten minder gehou
den en 23 minder gestuit werden.
Beroepen op de Kroon inzake stuiting /ad
oollecten worden ook in 1910 niet ingesteld.
Aan subsidiën uit de gemeente-fondsan
genoten de instellingen van weldadigheid te
zamen 5,362,736, tegen f 5,259,175 over
1909 en f 2,379,472 over 1871.
Het totaal-bedrag van de door gemeenten
aan instellingen van weldadigheid uitbe
taalde subsidiën, bedroeg in 1909 221 pCt.,
in 1910 225 pCt. van het totaal bedrag des*
wege in 1871 uitbetaald.
Stoomschepen.
Vertrokken.
B a n d a, uitreis, 6 Mei v. Suez; B i 1*
li ton, thuisreis, 5 Mei v. Marseille;
0 r a n j e, uitreis, 4 Moi v. Tanger; B o-
g o r, uitreis, 4 Mei v. Suez; T a b a n a n,
thuisreis, 5 Mei v. Tanger; T a m b o r a,
uitreis, 5 Mei y. Colombo; Delfland,
uitreis, 4 Mei v. Leixoes; F r i s i a 4 Mei
v. Buenos-Ayres n. Amst.Prins W i 1-
1 e m V 3 Mei v. Paramaribo n. Amst.
Bengalen 5 Mei v. Calcutta n. Java;
Kamgean 6 Mei v. Amst. n. Batavia;
Koning Willem I, thuisreis, 6 Mei v.
Southampton; Annaberg, v. Java n.
Amst., 4 Mei v. Marseille; Frankfurt
6 Mei v. Rotterd. n. Quebec en Montreal
Schouten, v. Rotterd. n. Batavia, 6
Mei v. Aden.
Gepasseerd.
K a r i m o e n, thuisreis, 5 Mei Gibral
tar; N i a s, uitreis, 5 Mei Gibraltar;
M e d a n, thuisreis, 5 Mei Perim; P r in-
zess Alice, v. Japan en Singapore n.
Amst., 5 Mei Sagres; Prinses Ju
liana, uitreis, 4 Mei Perim; K a w i,
uitreis, 4 Mei Kaap del Armi; W lerin
gen, thuisreis, 5 Mei Ouessant; G o r r e-
d ij k, v. Rotterd. n. Baltimore en New
port News, 4 Mei Prawlepoint; Rijn
dam, v. Rotterd. n. New-York, 5 Mei
Scilly.
Gearriveerd.
Gorontalo, thuisreis, 6 Mei te Mar*
seileAm s t e 11 a n d, uitreis, 6 Mei te
Rio Janeiro; H a g e n, 6 Mei van Java te
Amsterdam; Rhenania, naar Oost-Afri
ka, 5 Mei te Port-SaidCalcutta, 4
Mei van Batavia te LondenKoning
Willem III, uitreis, 4 Mei te Singapore;
Soembawa, uitreis, 6 Mei te SabangVon
del, thuisreis, 6 Mei te Suez; D j o o j at
uitreis, 5 Mei te PadangS i n d or o, uit*
reis, 5 Mei te SouthamptonMaarten»*
d ij k, 4 Mei van Rotterdam te Baltimore;
W i 11 e h a d, 3 Mei van Rotterdam te
Quebec; Hollandia, 6 Mei van Buenos
Ayres te Amsterdam.
