LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag1 26 April. Tweede Blad. Anno 1912. Buitenlandseh Overzieht. Eerste Kamer. Tweede Kamer. HEARER MY GOD, TO THEE. 1 EU"V f *UJ jfo. 16006. Hoewel oogensohijnLijk Italic bij de D ir- d a n e 11 e n weinig suoces heeft gehad, komt het ons voor, clat niettemin de Tur ken het gebeurde hoogst onaangenaam zul len vinden, want de Dardanellen-kwestie is Tveer aan de orde gesteld en daarbij zal het v?el niet blijven. De vrije vaart door iezö zeeengte is toot den internationalen en spe ciaal Russischen handel van zoo groot be lang, dab het ons niet zou verwonderen als de bepalingen met betrekking bob de Dar da- nellen werden herzien. En dan kan Turkije nooit winnen. Men gelooft, dat de Turksche minister raad nog geen beslissing heeft genomen om trent de wederopenstelling van de Darda- nellen in weerwil van de Russische en de En- gelsche bezwaren. De be langstelling van de gezantschappen in het resultaat van de ver gadering was zoo groot, dat de drogmans van het Engclsche en Fransehe gezantschap tij de Porte op den afloop van den minia te rraad gewacht hebben. Er verluidde, dat de mecningen der ministers zeer uiteenlie pen, doch de ministers van oorlog, van bui tenlandsohe zaken en van posterijen zeer tegen een wederopensteliing gekant waren. De „Terdsjiman il Hakikafc, het blad van het comité van Eenheid en Vooruitgang", sohrijit: „Wie kan verzekeren, dab de Italia nen niet voornemens zijn hun handelssche pen onder vreemde vlag de Dardanellen door te laten varen om daar een andere en derneming te beproeven? Zoolang daartegen niet voldoende zekerheid bestaat, kunnen wij er niet aan denken de Dardanellen open te stellen." Men meldt nog uit Konstantinopel, dat, aangezien een Engelsoh stoomschip getracht heeft de Dardanellen door te varen in weer wil van het verbod dienaangaande, de mari tieme overheid bekend heeft gemaakt, dat schepen, die dab voorbeeld zouden volgen, door liet geechut in den grond geschoten zou den worden. Nu het vrijwel zeker is, dab de Dardanel len geen gevaar meer loop en, doet zich de vraag voor: Waar is de Italiaansohe y 1 o o t? De beide plaatsen, waar men tot nog toe het slechts op de hoogte was der bewegin gen van de Italiaansohe schepen, waren wel Rome en Konatantinopel. Thans wordt uit de Italiaansche hoofdstad! geseind, dat een gedeelte van die vloot te Tarente is teruggekeerd, en dab de vlootvoogd, admi raal Viale, na aankomst onmiddellijk naar Rome ia doorgetreisd om te confereeren met de regeering. De Romeinsche pers laat zich opvallend weinig uit over deze plotselinge verschij ning van den admiraal. De „Giornai© (Pltalia" meent te mogen aannemen, dat ill deze bijeenkomsb nadere operatieplan nen zullen worden vastgesteld. De officieuze „Tribuna" schrijft: Terwijl de pers zich m allerhande veranderstellingen verdiepte over de vermoedelijke plannen van de vloot, heeft een gedeelte dier vloot in alle stilte een eiland bezet in de. zuidelijke Archipel en daar troepen ontscheept.. Het eiland Aetropalia, ook wel Stamp alia geheefcen, ia geleeen even ten noorden van Kreta en nabij Rhodes en heeft een bevolking van ongeveer 3000 zielen, allen van Grieksehe nationaliteit. Heb eiland heeft uitnemende diepe havens en veilige ligplaatsen, en zal een zeer belangrijke verbinding vormen tusschen Tobroek en Tarente en het punt, voegt het blad er geheimzinnig aan toe, waartegen de Italiaansohe vloot een aan val in den zin heeft. Bovendien wordt door de bezetting van dit eiland een einde ge maakt aan den smokkelhandel in wapens enz. tusschen de Turkaolie havens in Europa en Azië eenerzijds, en Syrië en Egypte an derzijds. Ten aanzien van de vrede s-b e m i cf- deling is weinig nieuws. Wel heeft in het Engelsche Lagerhuis de minister ver klaard dat het antwoord op de nota der mo gendheden was ontvangen, maar er kon nog niets worden meegedeeld. Ook het Turksche ministerie van oorlog verklaart het bericht van de Agencia Ste- £an.i uit Cairo, dat E n v e r bei aan de gevolgen van een wond gestorven is, voor onjuist. Het ministerie had een, den 21 sten dezer gedateerd telegram van Enver bei uit het kamp bij Derna ontvangen, waarin stond, dat zijn wond, die hij reeds 4 maan den geleden had opgeloopen, binnen 2 da gen genezen was geweest. In den Duitscheu RIjksdagis 'net tot heftige tooneelen gekomen, naar aanlei ding van een duel-kwestie. In aansluiting met wat wij daarvan gisteren meedeelden nog het volgende. Nadat de liberaal Paa- sohe üijn verontwaardiging tegenover de uit lating van den minister van oorlog had te kennen gegeven, legde de oentrum-leider Spahn de volgende verklaring af. „Namens mijn politieke vrienden moet ik met alle energie profcesteeren tegen de op vatting van den minister van oorlog. (Storm achtige toejuichingen, groot.© beweging in de zaal) en wel op grond van onzo religieuze opvattingen en onze reolitsopvattingen. Over de religieuze quaestie wil ik hier niet spre ken. Doch do minister van oorlog ontneemt door zijn uitlatingen den katholieken Chris ten in het Duitsche rijk het. grondwettelijk feoht op te komen voor zijn godsdienstige overtuiging. De minister van oorlog ontzegt den katholieken Christen tegelijkertijd de •or, waarop de minister aanspraak maakt voor zich en voor den officiersstand. (Storm achtige toejuichingen bij het Centrum). Met «»2e bewering plaatst de minister zien buiten de wet. (Opnieuw sborrnaohtige toejuichin- gen bij 't Centrum en links). De burgerlijke militaire wet verbiedt het duel. De mi ester ^an oorlog sluit hem buiten het offi- ^mrscorps, dia de wet acht en gehoorzaamt. °°mmissie zullen wij nader met elk var •preken." Het Centrum juichte. Ben ongewone be weging maakte zich meester van het gehee- le huis na deze verklaring, die scherper uitgevallen ia dan vermoed werd. Vooral het slot met zijn duidelijke bedreiging maakte diepen indruk. De oneenigheid tusschen Centrum en minister van oorlog, zoo plot seling uitgebroken, ia veel ernstiger dan gis teren algemeen verondersteld werd. Men verwacht dat het voorgevallene tot allerlei politieke verwikkelingen aanleiding zal geven. Ook in ander opziohi was de regeeriug niet gelukkig. In de belangrijke kwestie, of voor heb dek- kingsvoorstel bij de militaire ontwerpen eon afzonderlijke oommissie moet gevormd wor den, is de beslissing gevallen. De stemming was 'n spannende krachtmeting tusschen de linker- en rechterzijde. Weer had de linker zijde het geluk op haar hand. Met 160 tegen 158, met 2 stemmen meerderheid dus, werd tot het vormen van een afzonderlijke com missie besloten. Daarmede is de kails op po litieke verwikkelingen aanzienlijk vergroot en heeft de regeering weer een kleine ne derlaag geleden. Minister Lloyd George heeft in het F n- gelsohe Lagerhuis medegedeeld, dat met de tweede lezing liome rule-ontwerp op 30 April zal begonnen worden en dat de behandeling niet langer dan zes dagen zal duren. De -onderhandelingen, die de H o n g a a r. sche ministe r-p resident Lu- ka o z met de oppositie heeft gevoegd en die, naar hij meende, ten gevolge zouden hebben, dat de legerwet in het parlement kon worden aangenomen en dat daarna de kiesrechthervorming in behandeling zou worden genomen, zijn mislukt. De Kossuth- partij weigerde Lukacz haar ondersteuning, daar zij zijn standpunt in de militair© quaes tie niet kan aanvaarden; de Jusbh-parbjj heeft het kiesrecht-program van Lukacz ronduit verworpen. Zoo staat dan Lukacz op hetzelfde stand punt waarop Kkuen voor twee maanden stond. Alles wat in dien tijd is gebeurd, van de indiening der resolutie over de oproe ping der reserves af tob het optreden van Lukaoz als ministeivpresident, heeft de cri sis geen stap v-ooruit kunuen brengen. Lukaoz zal nu, volgens een telegram uit Boedapest aan de „Frankf. Zeitung" op nieuw onderhandelingen aanknoopen met de Justh-partdj. Hij heeft haar nl. door haren vice-president graaf B&tthyany laten ver zoeken, hem haar voorstellen te willen me- dedeelen, cpdat er nieuwe besprekingen kun nen plaats vinden. Dit bericht klopt met de mededeeling in eenige bladen, dat Lukaoz volmachten heeft gekregen van den keizer, en zoo noodig grootere concessies zal kunnen aanbieden. Maar dit is te minder begrijpelijk, daar die aan Khuen zijn geweigerd. En de mededee- ling, dat Lukacz een voorloopige legerwet zal indienen, is evenmin geschikt om de zaak duidelijk te maken; want die voorloopige regeling is, evenmin als de definitieve ge schikt de goedkeuring der Hongaarsche op positie te verwerven. Alles staat dus nu weer op losse schroeven. Lukacz heeft echter blijkbaar den moed nog niet opgegeven. Overigens komt er weinig nieuws uit het buitenland. LeldsGhs Cör. Oranje-Vereenïging. "Vanwege deze Voreeiu'ging werd gister avond een openbar© vergadering gehouden en wel in het gebouw „Prediker," in de Janvosscnsteeg. De goed bezochte samenkomst werd met het gemeenschappelijk zingen van Psalm 107 1 en 4 geopend, waarna de waarne mend voorzitter de heer A. J. de Lange voorging in gebed, las Psalm 44 1 tot en met 9, den spreker van dezen avond, ds. J. Douma, van Watergraafsmeer, eere-voor- zitter der Yereeniging, inleidde, er nog met nadruk op wees, dat het aanbieden van „Opwaarts" aan den ingang van het ge bouw geschiedde tegen den wil van de Oranje-Vereeniging, en waarschuwde tegen het kennis nemen van den inhoud van dit blaaclje. Tot onderwerp van zijn voordracht had ds. Douma gekozen: De slag bij Nieuwpoo-t. Na bevestigend te hebben beantwoord de waag of er reden is te luisteren naar de stemmen uit het oud verleden, schetste spr. de aanleiding tot den slag, dezen zelf en de omstandigheden, waaronder hij plaats had, om vervolgen® stil te staan bij de les sen, voor ons te trekken uit dit feit onzer historie, en eenige aanhalingen te doen uit Da, Costa's gedicht op dezen slag. Spreker wist zijn gehoor door zijn gloed volle taal van het begin tot het einde te Loeien en de heer De Lange was dan ook ongetwijfeld aller tolk, toen hij ds. Douma hartgrondig dank eeide voor hetgeen deze had medegedeeld. Ter afwisseling van het gesproken woord deed de Leidsche Chr. Zangvereeniging „Zingt don Heer", directeur de heer A. J. de Lange, eenig© schoon© liederen hooren. Met de cantate voor sopraan en koor „Op Haarlems wallen'.', waarin onze stadge noot© mej. M. J. Christiaans© de solo-partij vervulde, had de zangvereeniging veel succes. Ds. Douma dankte directeur, koor, pia nist en inzonderheid do soliste, wie uit er kentelijkheid voor haar belanglooze mede werking bloemen werden vereerd, voor het geen zij ter opluistering van dezen avond hadden gedaan. Met dankgebed door ch. Douma en met het zingen van Gezang 96 werd deze bijeen komst, welke een aangenaam verloop had, besloten. Gemeenteraad Tan Alkemade. Voorzitter: burgemeester Van Wiohen. Afwezig de heer S. Strijk. Medegedeeld wordt o.a.dat den keu- VingBraod voor de Nat. Militie als vergader lokaal is aangewezen het gebouw der Pan- oratius-vereeniging; dat de remonte-keuring 7 Mei a.s. te Leiden zal worden gohouden; dat de verbouw der openb. lag. school voor f 3111 gegund ia aan den eenigsten inschrij ver, P. Vrijburg; dat de Rijkauitkeering vol gens cle wet van 24 Mei 1897 zal bedragen voor 1912 f 2177.71dat ingekomen is een adres van de ofd. „Patrimonium", belan gende de plaatsing van de te verwachten eleotrisohe lantaarns. B. en Ws. zeggen over weging toe bij de plaatsing dier lantaarns. Voorts dat ontvangen is een adhaesie-be- tuiging van den Kerkeraad der Geref. Gem. van O.- en N.-Wetering, aan het adres van „Patrimonium" inzake het looppad van Nieuwe naar Oudewetering; ontvangst van eenzelfde adhaesie-betuiging van kerkeraad en kerkvoogden der Ned.-Herv. Gem. (B. en Ws. beloven rekening te zullen houden met beide voorgaande adressen, de zaak ia in onderzoek)dat A. van Leeuwen, brug wachter van de Lange brug f 10 verhooging van jaarwedde vraagt (zal bij de begroobing behandeld worden) d^t B. en Ws. voorstel len de mestput-kwestie van Jan Bakker te laten rusten tot 1913, het jaar der weder verhuring. Aldus besloten. De exploitatie der Holl. Eleot. Spoorw g- Mij. werd overgedragen aan de H. IJ.-S.-M. Gewezen zal echter worden op het groote inconvenient aan Oudewetering, daar de spoorbrug niet ingericht is voor rijverkeer en op de door de H. E.-S.-M. gedane be lofte de brug 10 minuten, vóór en ua aan komst van een trein over te laten leggen. Inzake geldleeningsbesluit schoolbouw wordt op verlangen van Ged. Staten wijzi ging gebracht. Goedgekeurd worden af- en overschrijvin gen, dienst 1911 en 1912 en wijziging begroo- tin 1911. Besloten werd de plaatselijke schoolcom missie uit te breiden van 4 tot 5 leden en in haar instruotie op te nemen de wettelij ke verplichtingen, die zij heeft. Aon het hoofd der school te Oude wetering werd f 15 hooger vergoeding toegekend voor het schoonhouden der lokalen. Besloten word een hoekje grond van D. Vreoken te Oudewefcering over te nemen bij den toe gangsweg naar het station voor f 15. B. en Ws. zullen met voorstellen komen tot verbetering van de wegkromming bij N.-Wetering. Nadat nog het besluit, gisteren vermeld, inzake de electrioiteitsconcessie was aange nomen, werd de vergadering gesloten. Na goedkeuring zonder hoofdelijke stem ming van de Armenwet, kwam gisteren, zooals wij reeds meldden, de motie- 't H o o f t in behandeling, welke door den voorsteller uitvoerig werd toegelicht. De heer Van Lansohot bestreed de motie, omdat de tekst van art. 122, voor schrijvende, dat een benoemde, die voor komt op de lijst der hoogstaangeslagenen, een extract uit die lijst, voor zooveel hem betreft, moet overleggen, zóó duidelijk en helder is, dat een andere interpretatie niet mogelijk is, en het niet aangaat, om, als er, zooals de heer 't Hooft meent, iets inconse quents of iets absurds in het artikel voor komt, dat inconsequente of absurde dan maar eenvoudig weg te interpreteeren. De heer L e 1 y bestreed de motie, innig overtuigd, dat dergelijke kwesties, waarbij d'e nieuwbenoemde onwillekeurig verzuimt een der vereischte stukken c^ver te leggen, op doodgewone en praofcische wijze kunnen worden opgelost, zooals ook in de kwestie- Farf is geschied, n.l. door overlegging als nog, zoo spoedig doenlijk, van het ontbre kende stuk. en moet er geen principieel© kwestie van maken. Overigens sloot spr. zich aan bij het be toog van den heer Van Lanschot. Uit de geschiedenis blijkt duidelijk, dat een tot Eerste Kamerlid benoemde, die aan beide vereischten voor toelating voldoet, niet volstaan kan met verklaring, dab hij tot één der beide categorieën behoort. Ook de heer Van Nier op sprak in dien geest. Bij repliek trok de heer 't Hooft zijn motie in. Het- was hem voldoende, door de bat d'e aandacht op de zaak te vestigen en op die manier d'e denkwijze der Kamer te vernemen. Hierop ging de Kamer tot nadere bijeen- roeping uiteen. Schriftelijk beantwoorde Triang. Verplaatsing Rijksarchi- r a r i s. Op een d.d. 27 Maart ingezonden schrif telijke vraag van den heer De Stuers naar de reden van de verplaatsing van mr. C. C. D. Ebcll, rijksarclüvaria in Noord- Brabant, naar het Rijksarchi var iaat "in Over ijs el, heeft de Minister van Bmnen- landsche Zaken geantwoord, dat hem in het voorjaar van 1911 een klacht bereikte tegen dion Rijksarchivaris, als zou deze de jaren, die hij als zoodanig iu functie was, zich aan onregelmatigheden in zijn admini stratie hebben schuldig gemaakt. Deze klacht was van zoo ©matigen aard, dat de Minister het noodig achtte de feiten ter kennis te brengen van den officier van justitie bij de arrondissements-rechtbank te 's-Hertogenbosoh. Het langdurig onderzoek door den rech- ter-commissaris, belast met de instructie van strafzaken, ingesteld, heeft, zonder .volle klaarheid te hebben geschonken, tot de conclusie geleid, dat door mr. Ebell in derdaad zijn administratie op weinig regel matige wijze is gevoerd; maar dab hij niet ten eigen bate zioli aan strafbare handelin gen schuldig heeft gemaakt. Toen wensohte de Minister van Justitie, mede op grond van andere omstandigheden, uit het rechterlijk onderzoek gebleken, der halve em redenen van opportuniteit, te overwegen, of bij' toepassing van eenigen disciplinairon maatregel, er niet termen bestonden om de strafvervolging verder achterwege te laten. Nader verklaarde de Minsiter, dat alleen te kunnen doen, indien mr. Ebell elders in gelijksoortige of andere oetrekking benoemd of op andere wijze niet in zijn tegenwoordige standplaats gehand haafd zou blijven. Aangezien de aan het licht gekomen feiten een disciplinairen maatregel ten volle wet tigden en mr. Ebell in geen geval langer als Rijksarchivaris te 's-Hertogenbosch kan fungeeren, is aan H. H. de Koningin in overweging gegeven hem naar Zwolle te verplaatsen. Ned. werklieden naar Duifgchlaiid. Naar aanleiding van het lokken van Ne- derlandsche werklieden naar Duitsohland, heeft de Commissaris der Koningin in Zuid-Holland op verzoek van den Minister van Binnenlanclsche Zaken de burgemees ters in deze provincie uit.gencodigd, bij het plaatsen van waarschuwingen, als bedoeld in een vroegere circulaire, belanghebbenden aan te raden zich, alvorens werk aan te nemen in Duitsohland, te wenden tot de arbeidsbeurs in de plaats hunner inwoning of bij gebreke van dien tot de Nederland- sche arbeidsbeurs te Oberhausen (Duitsch- land), Arndtstrasse 56. JDc Amsterdamsche politie. Doordien de Raad van Amsterdam heeft goedgekeurd de nieuwe regeling van sala rissen en andere arbeidsvoorwaarden van het politie-parsoneel aldaar, waarbij de voornaamste kwestie betrof de vraag of aan de gewijzigde verordening terugwerkende kracht zal worden verleend, of zij n.l. zal geacht worden in werking te zijn getreden met 1 Januari j.J., welke vraag de Raad' be vestigde met 22 tegen 18 stemmen, is die regeling aldus: Het aantal inspecteursrangen wordt ver minderd tot Wee; de verdeeling van de brigadiers in klassen wordt afgeschaft; de rang van brigadier-majoor wordt inge voerd. Met behoud van den titel „hoofdagent" wordt ook de vecrdeeling der agenten in klassen afgeschaft. Het administratief per soneel wordt als „dienaren van politie" opgenomen in deze verordening; de „kler ken" worden vervangen door „schrijvers". Het stelsel van periodieke loonsverhooging wordt ingevoerd. In de regeling betreffen de den kosteloozen genees-, heel- en verlos kundigen bijstand wordt deze wijziging ge bracht, dat ook hoofdcommissaris en com missarissen evenals het overige personeel (zonder vrije artsenkeus) een arts van ge meentewege zal worden aangewezen. Aan rechercheurs zal voor overuren een toelage worden verzekerd. Het geldende stelsel van belooningen wordt afgeschaft en In verband daarmee de vaste post ad f 7100. De salaris, een en loonen zijn, behalve voor hoofdcom-> missaris en commissarissen, aldus vastge steld, dat ze naar gelang van den diensttijd (voor agenten 12 jaar) varieeren: voor hoofdinspecteurs tusschen f 2500 en f 2700; voor inspecteurs 1ste klasse van f 1S50 f 2300; voor inspecteurs 2de klasse f 1100 f 1700; voor brigadiers-majoor f 19 en f 12; voor hoofdagenten f 17f 17.50; voor voor- loopig aangestelde agenten f 14; voor defi nitief aangestelde f 14.50f 16.50. Eenheidsbeweging. Naar „De Ned." verneemt, is door do or ganisatie van de Eenheidsbeweging van pre dikanten in de Ned.-Horv. Kerk in Neder land voorzitter is ds. Van Senden, te Nieuw-Dordrecht besloten geen bijzon- der© actie te voeren tot aansluiting. De werkzaamheden zullen zich hoofdzake lijk bepalen tot een jaarlijksche samen komst. Afkoop tiendrente. De Minister van Financiën heeft het vol gende bepaald: Artikel 1. Hij, die tiendrente wenscht af te koopen, geeft daarvan schriftelijk ken nis aan den controleur der grondbelasting, binnen wiens ambtsgebied de bezwaarde perceelen gelegen zijn, door invulling van een formulier daartoe kosteloos verkrijg baar bij dien controleur of bij den ontvan ger der directe belastingen zijner woon plaats. Artikel 2. De controleur zendt de kennis geving tot afkoop, zoo spoedig mogelijk op aan den Min. van Financiën (administra tie der Generale Thesaurie), met voorstel omtrent het bedrag der afkoopsom. Artikel 3. De controleur ontvangt de ken nisgeving terug, met een verklaring van don, Minister van Financiën omtrent de vaststel ling van de afkoopsom, van den dag, waar-, op, uiterlijk, de betaling moet plaats heb ben, en van de plaats, waar deze moet ge sohieden. Hij geeft den belanghebbenden zoo spoe1- dig mogelijk hiervan kennis. De afkoopsom wordt berekend naar een! bij deze resolutie gevoegden staat. „Sts.-Ct." Bakkerswet. Het hoofdbestuur van den Algem. Ned.> Bond van Arbeiders (sters) in het Bakkers-, Chooolade- en Suikerbewerkingbedrijf heeft besloten bestuurdersbonden in alle plaat sen, waar de Bond afdeelingen heeft, te verzoeken, ipet die afdeelingen vergode rin gen te beleggen, en wel op den eersten of tweeden Zondag van Mei, met het doel: lo. te protesteeren tegen de meerderheid der Tweede Kamer, die weigerde de Bakkers wet in behandeling te nemen; 2o. met nog meer kracht dan te voren aandrang op iiet Parlement te oefenen, die wet wèl in behan deling te nemen. In een opwekking aan de afdeelingen zegt het Bondsbestuur, dat van nu af cle agita tie daarheen moet worden geleid, clat tel kens weer in de Kamer voorstellen zullen worden gedaan om de wet te behandelen. Worts by SIR AN FRANCES ADAJIS INTRO. Music by DR. LOWELL «CtSOIf; Near er, my God, to Thee, Near Tho' like the wan der- er The There let my way ap-pear Steps And If on joy ful wing Cleav 1 1 Thee Een tho* It be a cross down Dark ne6S be o ver me All that Thou send est me sky Sun, moon and stars for-got Nader, mijn God bij Uf U naderbij I Zij ook de weg .daarheen Een kruis voor mijl Wat ook mijn toekomst zij U nader, naderbij l Nader, mijn God, bij U, U naderbij

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1912 | | pagina 5