No. 15881.
LEIDSCH DAG-BIiAB, Maandag* 21? November. Tweede Blad.
Anno 1.921,
Buitenlandseh Overzicht.
Uit de „Staatscourant".
FEUILLETON.
Valsche en ware liefde.
(Wiij wezen er in ons Overwicht van Zo-
$eirdag roods op, dat de nawerking der Ma-
Jpiokkaansche kwestie, zich in het di
plomatiek bewegen van Europa, nog duchtig
jdcet gevoelen. Vandaag spreekt de EngeLsohe
{minister van buitenlandeche zaken, Sir Ed-
(vvaird Grey en met groote spanning wordt
£ijn v-c-irklarmg te gemoet gezien.
Het is te hopen, dat deze
verklaring in verzoenenden toon gesteld is,
|want het wordt nu werkelijk lijd, dat de
(diplomaten deze kwestie eens in het archief
gunnen opbergen. Er is nog zooveel ander
fcrerk te doen.
Het ge heimeEransoliEngelsche
Verdrag over Egypte en Marokko is thans
ppk gepubliceerd.
Naar aanleiding hiervan markt de „Ncue
JiVeie Presse" op: „Deze geheime overoen-
Jkomst is het duidelijkste bewijs, dat de beide
Btaton nooit de bedoeling hebben gehad, zich'
Jdijvend aan de Akte van Algeerras te hou-
Iden en haar ernstig op te vatten. Zij heb-
fcen de integriteit van Marokko en de sou-
Vetroiniteit van den Sultan plechtig door hun
Jftudetrtoekening bekrachtigd, terwijl zij door
0.0 onderteekening dezer geheime overeen
komst feitelijik deze integriteit en souverei-
taitedt roods hadden vernietigd. Bij dit go-
fctrek aan oprechtheid is hot een wonder,
(dat de Marokko-erisis werkelijk niet tot een
Moedigen oorlog heeft geleid. Het verfcrou-
JïVen op het volkenrecht on de diplomatieke
Verdragen zal door deze geheime artikelen
'tan zoorste worden geschokt."
Deze publicatie geeft natuurlijk weer
nieuwe brandstof voor het Marokko-vuurtje.
De Engelsche minister van financiën
Lloyd George, wiens redevoering
eigenlijk de aanleiding was dat Duitsohland
overeind kwam, heeft dezer dagen te Bath
gesproken.
Hij begon met de mededeeli^g^ dat hij
wel gaarne over de buitenlandsdhe politiek
had gesproken, maar hij begreep, dat hpt
aan sir Edward Grey toekwam zich eerst
hieromtrent uit te spreken. Zoo sprak de
minister allereerst over zrijn verzekeringswet
en de daarop in het parlement en daarbui
ten geleverde critieken, vervolgens over het
kiesrecht, waarbij hij warm ook het kies
recht voor de vrouw bepleitte. Maar tevens
diende kdj de militante suffragettes een af
straffing toe, wier optreden meer anti-libe
raal, dan kiesrechtbegeerig was.
Natuurlijk vielen de in de zaal aanwe
zige suffragettes den minister her
haaldelijk in de rede, maar de slagvaardige
spreker liet zich hierdoor niet in de war
brengen.
's Na-chts hielden een aantal suffragettes
.uit wraak een lawaaiige betooging voor de
woning vanJ het parlementslid Robin-nn,
bij wien Lloyd George logeerde. De rumoe
rige dames gingen eerst weer wegt toen zij
zioh overtuigd hadden, dat het geheele go-
zin gealarmeerd was.
Een suffragette, die Vrijdagavond bij de
komst van Lloyd George te Bath de ruiten
van een postkantoor inwierp, heeft, daar
za'j weigerde boete te betalen, een maand
gevangenisstraf gekregen.
Een a "an do eerste kwesties, die na de
Marekkaansohe en de TripbUtaanscho aan
de Orde zal komen, is de Perzische-
Het PotOrsburgsohe Telegraaf agents chap
meldt, ten aanzien van het incident-Mor
gan Shustör, dat do Russische gezant to
Teheran op de verontschuldiging van den
Pcrzischen minister van buitenlandeche
zaken antwoordde, dat de Russische regee
ring ten gevolge van de vertraging1 jn dc
vervulling harer eischen genoodzaakt was
tot den buitengewonen maatregel een afdce-
ling troepen naar Perzië te zenden, over te
gaan. Intusscben echter had Shusfcer zich
veroorloofd een vertaling van zijn tal van
valsohe modedeelingen inhoudenden brief
aan do „Times" in Perzic te verspreiden,
blijkbaar om het Perzische volk tegen Rus
land op te zetten. Do gezant deelde daar
om den Porzischen minister mede, dat, naaT
hij geloofde, de Russische regeering nu niet
tevreden zou zijn met de inwilliging harel'
eerste cischen. Hij zou editor nadere instruc
tion uit Petersburg afwachten.
Zoo ziet men hoe Rusland de Perzen tot
het uiterst© brengt.
In een interview met een medewerker van
de „World" heeft Roosevelt meegedeeld,
dat hij, naar aanleiding van hot artikel in
de „Outlook", waarin hij krachtig tegen de
trustpolitiek der regoering opkwam, van tal
van zijden brieven ontving, waarin hem po
litieke steun werd toegezegd, indien hij
zioh candidaat wilde stellen voor het pre
sidentschap. Hij hoopte echter vurig, dat men
geen pogingen zou doen om hem te can-
dideeren-
De vroeger gegeven zoo besliste verkla
ring, dat hij goen candidatuur meer zoude
aanvaarden, hoeft de oud-president dus dit
maal niet herhaald.
De kans is dus groot dat Roosevelt, die nog
altijd bijzondor populair is, voor de derde
maal President wordt der Vereenigde Staten-
Wij eindigen weer, zooals gewoonlijk met
liet gerven van eonige gezichtspunten op
de uiterst belangrijke crisis, die h e t C h i-
noesche r ijk doormaakt.
Br gaan geruchten omtrent gelieim'e be
sprekingen tusechen de Chineesohe en Ja-
pansehe regeeringen, waarbij Japan ten dóel
zou hebben, het recht te erlangen zelfstan
dig, dus afgeschoiden van de andere mo
gendheden, in Ohina op te treden. Er gaan
ook - geruchten over onderhandelingen tus-
schen Rusland en Japan, welke betrekking
zouden hebben op Mantsjoerije en Mongo
lië.
Voorloopig is eenige voorzichtigheid t©
dezen aanzien vereischt.
Joeansjikai heeft Vrijdag aan eeni
ge gezanten medegedeeld, dat hij een plan
had voorbereid, waardoor hij een einde aan
den opstand hoopte te maken; een lang-
durigen strijd wil hij niet toestaan. Toen
een gezant naar den inhoud van het plan
vroeg, antwoordde Joeansjikai, dat hij dien
niet kon mededeelen, omdat het niet zeker
was, dat hij slagen zou.
De strijd om Nanking gaat in alle hevig
heid door.
De oorrespondent van Reuter bij de aan
vallende partij voor Nanking seint, dat ia
revolutioDnairen te 74 u. in den morgen de
beschieting van de stad begonnen van nen
fort uit, een mijl noordwaarts geleger. Vol
gens een niet bevestigd gerucht zouden
reeds 800 keizcrlijko soldaten gedr.od. zijn.
Officieel wordt gemeldj dat in overeen
stemming met het besluit van de confe
rentie der diplomatieke vertegenwoordigers
te Peking, om ten gevolge van den tegen-
woordigen toestand de vreemde garnizoe
nen te Peking te versterken, de Japansobe
regeering bereid is spoedig de nooclige ver
sterkingen te zenden. Tevens werd beslo
ten, daar het aantal in Tsjili gestation-
neetrde troepen zeer beperkt is, een vol
doende maoht naar Tientsin te zenden. In
het geheel zullen deze versterkingen voor
Peking en Tientsin bestaan uit een batal
jon infantérie en een a-f deeling mitrailleurs.
D© voorgestelde toeslag; vanwege
de gemeente loeiden.
Zooals men weet, en uit het in ons vorig
nummer meegedeelde praeadvies van B. en
Ws. ten overvloede nog eens bleek, bad de
Leidsche Bestuursdersbond verzocht ,,de
verschaffing van gas en cokes aan de ar
beiders en de daarmede, wat inkomen be
treft, gelijkstaande kleine burgers tegen oen
lagen prijs, en de levering aan dezelfden
van aardappelen tegen billijken prijs, nadat
de gemeente door aankoop in het groot
zich de beschikking over een voldoen4e -hoe
veelheid van dit belangrijk levensmiddel
zal hebben verzekerd",
waarmede ten deele correspondeert het
tweede verzoek van de Gemeente-werklie
den vereerd gingen ,,Reoht en Plicht" en
„St.-Antonius van Padua", luidende
„evenals de gasbewerkers, ook de ge
meente-werklieden in staat te stellen de oo-
ke-s van de .Stedelijke Fabrieken van Gas en
Eleotriciteit tegen den minst mogelijken
prijs te kunnen inkoopen".
De door B. en Ws. benoemde Comm. zegt
hieromtrent in haar rapport aan B. en Ws.
Wanneer wij eerst eenige cogenblikken de
quaestie aanroeren, waarover de beide re-
questen samenvallen, nl. de beschikbaar
stelling van cokes tegen geringe^ "prijs, dan
kunnen wij uw College mededeéïen, dat het
onze Commissie, na de onlangs in den
Raad gevallen beslissing fn zake het munt-
gas, n'et wenschelijk "voorkomt op een re
geling in den in de requester, aangegeven
zin aan te dpifigen. Behalve dat a priori
te verwachten is, dat een dergelijk voor
stel, indien het van onze Commissie uit
ging, sohiphreuk zou lijd m op de overwe
ging^ dat op deze wijce een xx>rt bedeeling
zou ingevoerd worden, die indien z!' al
wensohelijk ware in ieder geval ten laste
van de gemeentekas ou "behooren ge
bracht t© worden en zeer zeker riet u.t het
commercieel te voeren gasbedrijf .mag be
taald worden, zijn er andere gronden, die
onzo Commissie, althans haar grootte meer
derheid, haar stem tegen dit denkbeeld heb
ben doen uitbrengen.
Vooreerst is de productie der gasfabriek
niet ongelimiteerd en zóu weldra de be
schikbare voorraad uitgeput zijn, daar niet
vergeten mag worden, dat reeds in het voor
jaar met de groote afnemers-brandstoffen-
handelaars de contracten worden afgeslo
ten, en is het der gasfabriek niet meer mo
gelijk te leveren, aangezien baar voorraad
verdwenen is, dan zal de particuliere brand
stoffen-leverancier zijn prijzen -Opdrijven.
Dan: er zou in die cokes-leveringen ga*-
prijs-reductie een grens moeten worden ge
trokken in dien zin, dat alleen bepaalde
categorieën van mensohen met geringer in
komen de voordeelen er van zöuden genie
ten; deze grensbepaling zou, zoo als elkp
grensbepaling, weer tot nieuwe moeilijkhe
den e:v tot niet te vermijden willekeur lei
den.
Dan zou cr in werkelijkheid een vorm
van bedeeling ingevoerd worden, dio van
gemeentewege niet gew.ensoht werd geacht
en veeleer, naar het oerdeel van sommigen,
aan de particuliere, liefdadigheid behoort
overgelaten to worden.
Onze Commissie besloot ten slotte dan ook,
dit verzoek niot bij Üw College te on
dersteunen, ra ede op den in den aanvang
aangegeven grond, dat de gemeente hier als
overheid zou optreden op eone wijze, die
neg door geen onweerstaanharen dwang der
omstandigheden onvermijdelijk is geworden-
Evenmin vindt onze Commissie aanleiding
bij Uw College op den anderen onder 2o. in
het (request van den Leidschen Bestuurders-
bond genoemden maatregel aan te. dringen.
Het komt haair voor, dat het volkomen bui
ten het tctrrein der gemeente ligt, als concur
rent dei* particuliere nijverheid, als aard
appel-leverancier op te treden; het besluit
tot hot nemen van dezen maatregel zou de
eerste stap zijn op een uiterst gevaarlijken
weg, die leidt tot gemeentelijke, bakkerijen,
gruttorijen en derg. meer. Waar zou do
g'rous getrokken moeten worden?
Wel is waar zijn er in hot buitenland voor
beelden van tè "vinden, dat gom^entcn aard
appelen hebben opgekocht oin die later we-
der te distri bueeren, maar, afgezien nog
hiervan, dat het betreden Van oen verkoer
den weg elders nog niet wettigt liet be
treden van een verkeerden weg hier, is
op dit oogonblik de nood, speciaal wat be
treft de aardappelen, absoluut niet nijpend,
wat uit hot rapport dor sub commissie blijkt;
daling der prijzen is zeker geheel niet uit
gesloten en de voorraad is nog ruim voldoen
de. Het eenig denkbare geval, dat zou kun
nen doen besluiten tot het inslaan van aard
appelen van gemeentewege, n-1. dat op an-
dero wijze geen aardappel in Leiden t© krij
gen zou zijn, is in de verste verte thans niet
aanwezig.
De afgevaardigde van den Leidsohon Be-
stuurdorshond heeft echter verklaard, dat hij
den maatregel bij Uw College zou willen
blijven aanbevelen.
Hot volgende punt van het request van
den Bestuurdersbond luidt:
„do onmiddellijke uitvoering van die. ge
meentewerken, die daarvoor voldoende zijn
voorbereid, en het zoo spoedig mogelijk over
gaan tot d© uitvoering van andere gemeente
werken, die in staat zijn de dreigende werk
loosheid zooveel mogelijk te voorkomen, ook
al zouden die werken, uit ander oogpunt be-
sohouwd, niet bepaald noodzakelijk zijn."
De Commissie vreest, dat dit aan de hand
godane middel, voor zoover het uit een oog
punt van gemeentebelang nog verdedigd zou
kunnen worden (onnoodig© werken verrich
ten alsmede onvoorbereid aan liet werk gaan,
zou o. i. onverantwoordelijk zijn), een lucht
kasteel genoemd moet worden, vooral wan
neer wij de toelichting tot dit punt er bij
lozen: dat het bestuur „bij tijdige voorbe
reiding een uitstekend middel acht om werk
loosheid te voorkomenhet afbreken van
krotten on het bouwen van gemeentewege
van behoorlijke arbeiderswoningen." Eerste
voorwaarde voor de mogelijkheid van den
bouw zou zijn de eigen doms verkrijging dier
krotten en hot is niet moeilijk in te zien,
dat hiervan zoo overhaast goon sprake kan
zijn-
Do Commissio wil e-ohter gaarne B- cn Ws.
in overweging geven en er bij dit College
ten sterkst© op aandringen, zooveel moge
lijk gemeentewerken te doen uitvoeren; tot
méér zegt do Commissio mogen wij U
natuurlijk niet adviseeren, daar nuttelooze
werken of uitvoering van wat niet of niet
voldoende is voorbereid, het gemeentebelang
ernstig zouden moeten schaden. En daarbij
voegen wij nog gaarne onzen aandrang, om,
oclc alweer waar en in zoover dat mogelijk
is, dezo werken aan inwoners van onze ge
meente ten goedo te doen komen."
Eindelijk bespreekt de Commissie hei vol
gende punt van het request van den Leid
schen Bestiiujrdersbonddé instelling van een
werkloosheids-commissie vau gemeentewege.
De Commissio meent (op één lid na), dat
vc-or dezen maatregel geen termen bestaan.
Feitelijk is op dit oogonblik do werkloos-
-hoid volstrekt niet grooter dan andere jaren,
-zfKodat alleen al uit dien hoofde deze instel
ling op dit moment g'ecn zin zou hebben.
- Maar- ook afgezien daarvan, bestaat er
een organisatie, die buitengewoon voel goed
doet en nog meca* goed zou kun
nen doen, indien de belangh eb benden
dr gebruik van wilden maken in die mate,
waarin het zou kunnen. Misschien kan oen
winter als do thans voor de deur staande,
do aansluiting van velen aan hot Wörk-
loozenfonds ernstig bevorderenmaar in geen
geval behoeft de gemeente op dit punt thans
op to treden. Do Oommissie zal zich onthou
den van het lovdren van een betoog ten gun
ste» van ©en algemeen© aansluiting bij ge
noemd Fonds; degenen, die or het nauwst
bij betrokken zijn, mogen zioh door dezen
dreigenden winter laten lecren. Dat een bij
zondere workloosbeidscommissio thans zoube-
hoolren to worden ingesteld, ontkent de Com
missie echter beslist, daar de omstandigheden
volstrekt niet zoo dreigend zijn, als uit het
request op to maken z-ou zijn-
Borgtoclit geineento-ositvanger.
Do gemeente-ontvanger heeft B. cn Ws.
medegedeeld, dat hij gebruik wenscht te
"maken van do bevoegdheid, hem gegeven bij
art. 37 der Gemeente-borgtochten wet, om
.den door hem gcstclden borgtocht, bestaande
in inschrijvingen dn een der Grootboeken
van do Nationale Schuld, te vervangen door
zekerheid, overeenkomstig de bepalingen dier
wet cu wel op die wijze, dat de Vc.reenigiiig
van tot z oker hei dss telling verplichte ge
meente-ambtenaren zich voor hem als borg
stelt.
Aangezien die vorooniging thans nog geen
overeenkomsten van borgtocht afsluit dan
tot- een bedrag van ten hoogste f 25,000, zal
do ontvanger, wiens borgtocht ingevolge
raadsbesluit van 25 Mei 1892 f 37,000 be
draagt, voor hot restocrende bedrag (f 12,000)
effecten in onderpand geven.
Met het oog hierop moot den Raad inge
volge art., 7 der Gemeente-borgtocht en wet
de wijze van bewaring en de bevoegdheid
tot ïruüing der effecten regelen, het be
drag bepalen, waarmede hun beurswaarde
het bedrag dor zekerheid te boven moet gaan
en de regelen vaststellen, volgens welke bij
daling' van die waarde aanvulling van het
onderpand kan worden gevorderd.
Dit alles is, voor zooveel betreft de zeker
heid krachtens do vei-ordeningen naar aan
leiding van art. 114 bis der Gemeentewet,
door de aldaar genoemde ambtenaren te stel
len, geregeld bij verordening van 9 Maart
1911.
Blocuil>ollencultni;r.
In de algemeene vergadering van de
Vereeniging ter bevordering van de Bloem
bollencultuur, welke 22 December te Haar
lem wordt gehouden, komt een voorstel
van 't hoofdbestuur in behandeling om
f 1500 uit te trekken voor bet uitvoeren
van perkbeplant-ingien met tulpen in Frank
rijk gedurende 1912. Frankrijk betrekt nog
betrekkelijk weinig bollen uit ons landmen
kent daar onze bollen voor perkbeplanting
niet of niet genoeg. De bedoeling is, in
I'arijs de bollenwerken te doen aanleggen.
Een voorstel van de afd. Heemskerk om
jaarlijks f 1000 uit te trekken voor den
aankoop en vernietiging van minderwaar
dige bollen wordt door het hoofdbestuur
bestreden.
Ook ontraadt het hoofdbestuur de aanno-
ïning van een voorstel van de afd. Hille-
gom, om in Mei a. s. een tentoonstelling
van bloeiende Spiraea's te houden, omdat in
clie maand alleen geforceerde planten kun
nen worden aangeboden, en dè Spiraea's
door het broeien vele karakteristieke eigen
schappen verliezen.
Borst© Eiauier.
De leden van de Eerste Kamer der Sta-
ten-Generaal zijn ter vergadering bijeen
geroepen tegen Woensdag 6 December, des
avonds te halfnegen.
Bij Kon. besluit is benoemd tot ridder in
de orde van Oranj©-Nassau H. Gaarls, com
missaris van politie te Tilburg, wien op zijn
verzoek, met 1 Jan. 1912 eervol ontslag ia
verleend onder dankbetuiging;
met 1 December 1911, aan J. van der
Molen Tzn., op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als schoolopziener in het arr. Hil-
legersberg;
N. W. A. Vonk, ontv. der dir. bel. en
aoc. te Montfoort, met 1 Deo. 1911 tijdelijk
ontheven van zijn beheer en is hij tijdelijk
werkzaam gesteld aan het 2de kantoor der
dir. bel. te 's-Gravenhage;
met l Dec. 1911, lo. aan den reserve-
kapitein V. H. Klijnsma, van het 5de bat.
landweer-inianterie, op zijn aanvrage, ter
zake van lichaamsgebreken eervol ontslag
uit den mil. dienst verleend; aan hem, met
instandhouding van het voortdurend i -n-
sioen ad f 996 's jaars, hem toegekend, een
nader pensioen verleend ten bedrage van
f 54 's jaars;
met 16 Dec. 1911, de directeur van het
post- en telegraafkantoor te Veghel, J. H.
E. van Waegemngh, op zijn verzoek, eervol
van het beheer van gemeld kantoor o: the-
ven en benoemd tot commies der telegra
phic 1ste kl.
benoemdbij den generalen staf, tot luit.
kol. de majoor F. Dell, van dien staf, chef
van den staf in de stelling van Amsterdam
bij het wapen der cavalerie: bij het 1st©
reg. huz., tot majoor de ritmeester J. M.
H. van Lelyveld, commandant van bet eska
dron ordonnansen; bij het 3de reg. huz. tot
'luit.-kol., de majoor E. W. baron v d.
Capellen, van het korps
bij het wapen der art., tot majoor, direc
teur van de Art.-Schietschool, de kapitein
S. C. Meerdink, van het 2de reg. vesting
artillerie; bij het 3de reg. veld-art., tot
kap. de 1ste luit. J. U. H. Feikema, adju
dant bij het korps; bij het korps rijdende
art. tot luit.-kol. de majoor C. J. Pickó
comm. van het korps; bij het 2de reg. vest.-
art., tot kapt. de 1ste luit. D. C. M. Andró
de la Porte van het 4de reg. vest.-art.
bij het 3de reg. vest.-art. tot kol., com
mandant van het korps, de luit.-kol. V,r. F.
Pop van bet 3de reg. veld-art. en is over
geplaatst bij het 3de reg. veld-art. de luit.-
kol. E. J. de Bock van het wapen der art.,
directeur der Art.-Schietschool, zulks onder
eervolle ontheffing uit zijn tegenwoordigo
betrekking
de Oost-Indische ambtenaaT met verlof
Cb. Y. Agerbeek, laatstelijk secretaris bij
het dep. der Marine in Ned.-Indië, op zijn
verzoek, gerekend van en met 1 Augustus
1911, eervol uit 's lands dienst outslagen,
onder toekenning van pensioen.
19)
Sedert het diner hadden de beide mannen
elkaar niet meer ontmoet en Schneider
schrok dan ook hevig van het veranderde
uitzien van Heiwig.
Natuurlijk, er hadden zich toestanden
voorgedaan, die een mensch wel kunnen
aangrijpen, maar in het algemeen ging Hei
wig bi-j zijn kennissen door als iemand met
een kccle natuur, die zich onder alle om
standigheden, althans uiterijk, wist te be-
h'eerschen. Dit grijs-vale, ingevallen gelaat
wees op een zielstoestand, die nauwelijks
uit de gebeurde feiten kon worden ver
klaard.
Na een eemgszins formeele begroeting
verzocht de rechter den getuige plaats te
willen nemen.
Heiwig veegde met zijn zakdoek het voor
hoofd af. Neem me niet kwalijk, mijnheer,
maar het is hier verbazend heet; zou het
niet mogelijk zijn een raam te openen?"
Hij voldeed aan het verzoek en begon
•daarna onmiddellijk de zaak zelve te behan
delen, en daar het hem met mogelijk was,
Eva's naam als hoofdgetuig© te vermijden,
sprak hij telkens zeer voorzichtig niet van
„uw vrouw," maar van „mevrouw."
Hel wig scheen echter maar half toe te
luisteren. ,,üat zal alles wel heel juist zijn,"
reide hij ten slotte, „maar ik kan u niets
omtrent die zaak mededeelen, daar ik juist
op reis was." En daarna hief hij het hoofd
op. Bovendien is het toch maar bij een po
ging gebleven en is er geen schade veroor
zaakt; is bet dan toolï noodig dat alles zoo
nauwkeurig wordt onderzocht?"
„Maar natuurlijk, mijnheer Heiwig, er
ia toch
,,Ja, ja, n hebt gelijk; maar er zijn zoo
vele andere dingen, die oneindig veel ge
wichtiger zijn, ten minste voor mij. Voor
deze zaak interesseer ik mij niet in het
minst."
Schneider had eigenlijk wel vooruit ge
zien, dat er weinig ophelderingen van dezen
kant zouden zijn te venvachten; maar toch
verwonderde hij' zich nog wel eenigszins
over de groot© onverschilligheid van een
geldman, die gewoonlijk niet zoo licht over
inbraken denkt.
De griffier nam zijn papieren bij elkaar
en verdween, blij zoo snel zijn taak te heb
ben volbracht.
Heiwig maakte nog geen baast om te ver
trekken, terwijl Schneider vergeefsche po
gingen deed om een onverschillige opmer
king te maken. Heiwig voorkwam hem ech
ter met de vraag: „Hebt u nog veel 'te
doen, mijnheer Schneider, of sluit u de
boel nu ook?"
„Zelden scheid ik er uit vóór acht uren
gewoonlijk echter wordt het nog later."
„Dan mag ik u dus niet langer ophou
den."
Schneider keek vragend op: ,,Nog dienst
zaken, mijnheer Heiwig?"
„Zooals u het wilt noemen. Misschien hebt
u reeds gehoord, wat mij is overkomen?"
„Ja, natuurlijk is dat wel bekend, maar
dat is toch meer een zaak voor de civiele
rechtbank."
„O ja, u begrijpt me verkeerd. Het echt
scheidingsproces is zoo goed als afgeloopen
en de rest laat ik kalm aan mijn advocaat
over. Ik bedoelde echter meer den dood
van mijn oom."
„Neem me niet kwalijk, maar er was me
niet bekend, dat u een familielid hadt ver
loren."
Zonder te antwoorden haalde Heiwig
plotseling een courant uit zijn zak te
voorschijn. „Lees u dit als 't u blieft eens
even, dan zal ik u zeggen, waarom ik u met
deze kwestie lastig val."
„Hm, ja, dat heb ik vanmiddag ook reeds
elders gelezen en naar ik meen nog met
een toevoeging. Maar mag ik misschien
eens vragen in hoeverre de vermoorde...
„Majoor Rodeck was de eenige broeder
van mijn moeder," zeide Hehvig kalm.
„O, dat wist ik niet."
Zonder notitie te nemen van de verlegen
verontschuldigingen van Scheider over zijn
onwetendheid, vervolgde Hehvig in gebogen
houding: „Het courantenbericht spreekt
van twee onbekende mannen, die mijn oom
dien avond onder geheimzinnige omstandig
heden moeten hebben opgezocht. Eén van
deze mannen ben ik geweest en de andere
was mijn bediende Flits Grote."
Schneider was aan wonderlijke verkla
ringen en verrassingen in zijn loopbaan ge
wend, maar deze woorden deden hem toch
verschrikt opspringen, en wezenloos staar
de hij zijn bezoeker aan.
„Ik zal u een verdere opheldering ge
ven u weet, dat ïn zaken soms groote som
men noodig zijn en indien men ze niet dade
lijk heeft liggen, dan klopt men natuurlijk
even bij een goeden vriend aan of nog liever
bij zijn familie. In zulk een positie bevond
ik mij nu eenige dagen geleden, waarom dc
naar mijn oom reisde, die niet© van mijn
voorstel wilde weten, hetgeen hier echter
niets ter zake doet. Wel echter 't volgende:
de weg van het station naar het landgoed
van mijn oom voert over een moeras, wel
ken weg ik met mijn bediende te voet af
legde. Op den terugweg liepen wij ver
keerd, zoodat wij den tien-uurs-trein niet
meer konden halen en zoodoende genood
zaakt waren den nacht in de dorpsherberg
door te brengen, die ongeveer een uur van
het landgoed van mijn oom ligt verwijderd.
Ikzelf sliep in de herberg, mijn bediende
bood vrijwillig aan in den koestal te over
nachten. Den volgenden morgen om acht
uren vertrokken wij en volgens de couran
ten moet mijn oom nu juist in dezen nacht
zijn vermoord."
Hehvig had met volmaakt kalme stem het
geheele verhaal gedaan en zweeg nu, ter
wijl ïiij zich nogmaals de zweetdruppels
van liet voorhoofd veegde.
„Juist, nu begrijp ik het," beweerde
Schneider. De ander schudde het hoofd.
„Misschien tocli nog niet heelemaal. Ik
denk er niet aan een aanklacht in te die
nen. Met zulke dingen moet men altijd
uiterst voorzichtig zijn. Maar als men be
denkt, dat deze Grote wegens diefstal reeds
in de gevangenis heeft gezeten, dat hij
met vervalschte getuigschriften bij mij is
binnengedrongen, dat bij den toestand van
het landgoed kende en nu ten slotte...
maar ik h'eb u immers alles reeds verteld.
Men kan zoodoende wel eens tot vreemde
gedachten komen en ik achtte bet mijn
plicht u van deze zaak raededeeling te doen,
daar u toch in olk geval reeds een onder
zoek na-ar Grote zou instellen."
„Natuurlijk is dat heel verstandig van u
en ik zal de andere rechters er van op de
hoogte stellen. Evenwel zullen wij nog we'
eens inlichtingen van u noodig hebben, zoo
dat ik hoop te mogen aannemen, dat u in
den eersten tijd Berlijn niet zult verlaten?"
Heiwig dacht een oogonbliik na. „Ik kan
moeilijk zoggen, dat ik in deetaizal blijven
maar u kunt voorloopig wol noteeron, dat ik
in het Centraal hotel logeer. De huishouding
is uit elkaar, m\jn vrouw heelt haar introk
b\J dokter Scholinus genomen, do dienstboden
zjjn ontslagen, de villa is gesloten."
Daar Hel wig op dit moment den indruk
maakte van tpn onder groot leo i gebukle ziel
reikte Schneider hem hartelijk de hand me
de woorden: „Er zullen wel woer betero tijdon
komen, mijnheer Uolwig."
„Dat willen we hopen! Holwnam zijn
hoed op en terwijl hi.j aanstalten maakte om
heen te gaan, vroeg hij nog even: „Och mijn
beer Schneider, u sprak daar straks~van een
courantenbericht, dat in e9n onkel opzicht
zou afwijken van dit: kunt u misschien ook
zeggen, wat er nog moer b'u stond?"
„Ja, dat herinnor ik mo absoluut niet méér,
daar me do zaak toen in 't geheel nog niot
interesseerde. Maar wacht, de courant zal hier
nog wel ergens liggen. Juist, hier is ze."
Schneider las het borjcht, dat bUna woor
delijk van het andere scheen to zijn overge
nomen, maar het slot, waarvan Schneider
had gesproken, doorliep hy haastig met zyn
oogen, om daarna do courant zwygond neer
te leggen.
Belwig nam het blad op on daar zag hjj
staan: „Naar men verneemt wordt or tover-
geofs naar een testament gezocht, dat de ver
moorde in zyn liuii moet hebben opgeborgen.
(Wordt vervolgd).
