Asm© 1911
Officieels Kennisgeving.
Buitenlandseh Overzicht.
Brieven van een Leider.aar.
Bewaarschool Groeuesfceeg.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
brengen ter kennis van belanghebbenden,
dat de Bewaarschool in de Groe-
besteeg, die wegens het heerachen van
besmettelijke ziekte eenigen tijd gesloten ia
geweest, weder zal geopend worden op
Maandag, den 2 7 s t e n Nov em ber
e. k.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
N. C DE GIJSELA AR, burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 23 November 191L
Lasadweai*.
Voorloopig uitstel van 't jaarlijksch
onderzoek.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Leiden, maken, ingevolge par. 40, derde
lid, der Landweerinstructie I, bij deze be
kend, dat het jaarlijkscih onderzoek van de
verlofgangers der Landweer, hetwelk zou
worden gehouden op 22, 23, 24, 25, 27, 28, 29
•n 30 November 1911 in de Wittepoortka-
ïerne alhier, wegens het in deze gemeente
epidemisch 'heerachen van de besmettelijke
riekte Roodvonk op die dagen niet zal
plaatshebben, doch voorloo-
fcig is uitgesteld tot in de
maand Deoe nr b e r a.s.
De aandacht van* de verlofgangers wordt
er op gevestigd, dat—opnieuw bij openbare
kennisgeving zal worden bekend gemaakt
of bovenbedoeld onderzoek al dan niet na
der zal worden gehouden.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
N. O. DE GIJSELAAR, burgemeestor.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 16 November 1911.
Van wolken veekomvattenden en diep-
ingrijpenden invloed de M a r o k k o-kwes-
tie is geweest, gaat meer en meer blijken.
iWant nu al eenige weken na het sluiten
mn de Fransoh-Duitsohe overeenkomst
heersoht nog steeds in de Europeesche po
litiek eetn akelig-onaangename stemming.
En wij mogen van geluk spreken, dat de
kwestie zoo vreedzaam is verloopen, want
een oorlog het wordt thans duidelijk
zou tot zulke oomplioaties hebben geleid,
dat de gevolgen niet te overzien zouden zijn
geweest.
Duitschland sobikt zich sleohts
noodgedwongen in de zaak en zit nu in een
alleronverkwikkelijkste affaire met Enge
land, naar aanleiding van de bekende rede
van Lloyd George, die toen het tussohen
Frankrijk en Duitschland op zijn hevigst
spande, een rede afstak, zoo duidelijk-
vijandig tegen Duitsohland, dat dit land
bemerkende voor twee vuren te komen, wel
bakzeil moest balein Wij «hebben meerma
len reeds over deze geschiedenis uitgeweid
en ziullen er ons thans niet moer in ver
diepen. Alleen nog dit, dat de pera der bei
de landen deze aangelegenheid vreeselijk
uitspint en dat daarbij alleen blijkt, dat
de haat tusschen Engeland en Duitschland
hopeloos is.
Maar er zijn meer landen, die zuchten on
der de gevolgen van Marokko. Dat zijn
F r a n k rij k en Spanje, die ook nog
samen een appeltje hebben té schillen. Span
je zit nog al in angst, dat het vrijwel al
zijn, met veel moeite en kosten gewonneD,
stukken van Marokko zal moeten terugge
ven. En Frankrijk zou daar ook geen been
in zien, ware het niet, dab het rekening
moet houden met zijn vriend Engeland.
«Want Engdlandt dat Gibraltar bezit, wil
aan den, overkant van het water liever maar
neutrale, althans zwakke punten en zal wel
bezwaar maken, dat Frankrijk zelf zich daar
nestelt.
Zoo dus ook hier een gedrukte en Lande
rige'.-stemming.
Over Italië zullen we maar swijgen.
Daar viert de triestigheid hoogtij.
Zoo komen we tot P ortugal. Hier ia
de toestand nog verre van geoonsolideend,
maar de stemming lijdt er niet ónder. Por
tugal heeft nooit Jiuiselijken vrede gekend
en men blijtft er monter ook al dreunt de
staat er op zijn grondvesten. De royalisten
gaan ma ar hun gang.
De „Secoio" deolt mede, dat een klein
gedeelte van Couceiro's leger, waarschijn
lijk de voorhoede, die Donderdag Portu-
geesch gebied binnenviel, getracht heeft de
stad Montalegro te nemen, doch terug ge
dreven ^erd. Kapitein Franco heeft ia op
dracht van de regeering troepen van Cha
ves naar Montalegro gezonden. Men 6e-
sohiouwt te Lissabon deze gebeurtenis als
een hervatting van de vijandelijkheden.
Naar verluidt, zal de hertog van Oporto,
de oom van den ont.fcroor\Jien koning Ma
nuel, het commando van de troepen op zich
nemen.
In verband met de in onze Twee«de Ka
mer afgelegde verklaring, dat de verklarin
gen van den Portugeeschen minister Macha.
do in zako Timor onjuist waren, komt
thans het antwoord.
In den Portugeeschen Senaat heeft de
minister van .koloniën verklaard, dat de
verklaringen van Machado in de Kamer be
treffende het Timor-incident juist waren.
Machado heeft verzekerd, dab niemand
hem kan logenstraffen.
Rusland laat zich in P e r z i weer
•ene kennen.
Op raad van Engeland, heeft Perzië den
Russischen knoet gekust en verontschuldi
gingen aangeboden, voor een vergrijp, exit
het niet begaan heeft.
En nu gaat Rusland Engeland op dezelf
de manier bedreigen als 't dit Perzië deed.
De goede raad werd door Engeland gege
ven en door Perzië aanvaard, in de meening,
dat de Ru&sische expeditie, uitgezonden om
Noord-Perzië te bezetten, zou worden te
ruggeroepen. Rusland 'heeft bericht gekre
gen van de onderwerping van Perzië, maar
een telegram uit Teheran meldt, dat des
ondanks de Russische troepen de Perzische
grens overtrokken.
De Engdsche pers is woedend en men
vraagt zich af of Sir Edward Grey deze he-
leediging verdragen zal.
In 0 h i n a nog altijd weinig verande
ring.
Wel zijn de opstandelingen, het cT.der-
ling allesbehalve eens, maar de revolutie
wint desondanks hoe langer hoe meer veld
en de Mantsjoe-dynastie ziet zich genood
zaakt langzamerhand afstand 'te doen van
het eene prerogatief na het andere. Woens
dag jl. is een keizerlijk edict verschenen,
waarin wordt verklaard, dat de hofceremo-
nies als zijnde in strijd met de grondwet,
afgeschaft zijn, dat de eerste minister niet
meer eiken dag op audiëntie behoeft te
komen, maar alleen wanneer zulks beslist
noodzakelijk is en dat .hij gemachtigd is za
ken af te doen, zonder de Kro-r er in +-e
kennen
Uit een telegram van gisteren blijkt, hoe
de talrijke in China aanwezige slechte ele>-
inenten zich den huidigen toestand ten nat
te gaan maken.
De Sikiang of West-rivier waar gisteren
de zeeroovers zoo huishielden, is de" groote
stroom van Zuid-China en mondt bij Maoao
i in zee, terwijl talrijke nevenmondingen,
een delta vormen, waarin Kanton is eele-
gen.
Er loopt een geruobt, dat Joeansjikai op
een van de eerstvolgende dagen naar
Tientsin zal vertrekken. Het is mogelijk,
dat het keizerlijke hof dan Peking zal ver
laten.
De nieuwe gemeentelijke
reinig!ngttdienst.
Nu in de gemeenteraadsvergadering' van
15 Juni j.l. besloten is, dat na afloop van
het geldende pachtcontract op 31 Decem
ber 1913 het opgehaalde stadsvuil zal wor
den vernietigd langs den weg der verbran
ding en dat de vuil verzameling en de stads
reiniging in eigen beheer zal geschieden,
komt 't B. en V/s. met de Comm. van Fa
bricage gewenscht voor, dat met het oog
op het ontwerpen van plannen voor
de inrichting cn organisatie van den nieu
wen gemeentelijken reinigingsdienst, zoo
spoedig mogelijk eene beslissing worde ge
nomen betreffende de leiding van dezen
nieuwen diensttak.
De reinigingsdienst moet, naar het inzien
der Commissie van Fabricage in twee
dcelen worden gesplitst, hetgeen logisch
voortvloeit uit de verscheidenheid van de
daartoe behoorende werkzaamheden. Voor-
zoover deze toch direct verband houden
met de verbranding van het verzamelde
vuil, behoort de Directeur der Stedelijke
Fabrieken van Gas en' Electriciteit daarop
het hoofdtoezicht uit te oefenen. De ver
branding zelf behoort eigenaardig bij dien
dienst thuis, aangezien de ambtenaren en
beambten der lichtfabrieken uit den aard
der zaak uitstekend op de hoogte zijn van
verbrandingsovens én hetgeen daarmede in
verband staót en het verbrandingsbe«irijf
bovendien ook te zeer in den dienst der
lichtfabrieken ingrijpt, dan dat dit bedrijf
buiten de verantwoordelijkheidssfeer van
den Directeur dier fabrieken zou kunnen
worden geplaatst.
Aan den anderen kant acht de. Gommis-,
sie voorzooveel- betreft den ophaaldienst
én den dienst in dé stad aansluiting bij Ge
meentewet ken "noodig. Dit deel der reini-
gingswerkzaamheden toch kruist herhaal
delijk den dagelijkschcn dienst der Ge
meentewerken en staat bovendien ook thans
hieronder.
Financieel behoeft door deze aansluiting,-
deels aan de Lichtfabrieken en deels aan
Gemeentewerken, geen vermenging van
diensten plaats te (hlebben. Immers, zoo
merkt de.Commissie op, thans wordt reeds
de financieele scheiding 'tussclien Gasfa
briek en Electrisehe Centrale vrij zuiver
volgehouden, niettegenstaande de Electri
sehe Centrale b.v. stoom en stroom levert
aan de Gasfabriek en deze laatste de .Cen
trale weder van bries voorziet. Een dór-
gelijke scheiding zou kunnen plaats hebben
tusschen Gemeentewerken en de Lichtfa
brieken ecnerzijds en den dienst der ge-
me entereiniging anderzijds.
De onmiddellijke consequenties van de
splitsing zijn weder, zoo vervolgt de Com
missie van Fabricage, dat de, nieuwe dienst,-
ten deele zal komen te staan onder haar
beheer en ten deele onder Commissarissen
der Stedelijke Fabrieken van Gas en Elec
triciteit, terwijl verder de benoeming van
het aan dienst te verbinden personeel ge
deeltelijk zal geschieden overeenkomstig de
voorschriften van de verordening', regelen
de den werkkring der Commissie van Fa
bricage, en gedeeltelijk in overeenstem
ming met d c voor de bevoegdheid van ge
noemde Commissarissen geldende regelen.
Zoo zal degene, die feitelijk met de uitvoe
ring van den dagelijkschen dienst der rei
niging zal worden belast, h.i. moeten wor
den benoemd door den gemeenteraad, na
dat door B. en Ws„ gehoord de Commissie
van Fabricage, een aanbevelingslijstvan
drie personen.is opgemaakt.
Na aldus in groote -trekken te hebben
aangegeven, in welken geest zij zich de
organisatie van. den ni-euwfen diensttak
denkt, komt de Commissie tot de .rpeer
bijzondere punten der kwestie.
Aanvankelijk \yas zij, in strijd met het
gexoelen van den Directeur van Gemeen
tewerken van oordeel, dat het om verschil
lende redenen wenschelïjk was den reini
gingsdienst tot een afzonderlijken dienst
tak te maken, die niet moest worden ge
steld onder de hoofdleiding van Gemeen
tewerken, aangezien zij er bezwaar in zag,
dat de leiding van den zoo bij uitstek prac-
tischen dienst der reiniging zou komen in
handen van een wetenschappelijk gevormd
man als de Directeur van Gemeentewerken.
Zij voegde daar echter destijds reeds dade
lijk aan toe, dat zij het volstrekt niet uitge
sloten achtte, dat hare bezwaren zouden
kunnen worden wederlegd of ondervangen
en schortte mitsdien haar definitief oor
deel op van 't vraagstuk meer in het bijzon
der onder de oogen je zien.
Tha$s, na van hetrneer uitgewerkt -voor
stel vA den Directeur van Gemeentewer
ken kannis te hebbén genomen, moet zij
erkennen, dat daarin aan. hare bezwaren
wordt tegemoetgekomen.
Vreesde de Commissie toch in den be
ginne, dat die noodzakelijkheid van esn
voorafgaande beslissing van den Directeur
van Gemeentewerken meermalen eene be
lemmering in den dienst zou medebrengen
in die vele gevallen, waarin onmiddel-
1 ij k beslist behoort te wórden, door de
door den Directeur voorgestelde ruimere
begrenzing van de taak van den_ dagelij k-
sphen leider van den reinigingsdienst en
door de groote maté van zelfstandigheid,
die den nieuwen functionaris is toebedacht,
acht zij inderdaad haar aanvankelijk be
zwaar ondervangen! De verhouding van
den Directeur van Gemeentewerken bepaalt
zich volgens liet - voorstel tot de hoofdlei
ding van en het hoofdtoezicht op het be
drijf, zoodat voor den nieuwen ambtenaar
binnen die grenzen een zeer groot terrein
van eigen zelfstandige werkzaamheid onder
eigen verantwoordelijkheid overblijft. Een
vergelijking met de onderlinge verhouding
van den Directeur cn den Adjunct-Direc
teur der Lichtfabrieken kan de loogde
regeling van het nieuwe bedrijf uitnemend
toelichten. Ook in deh aan den ideuwen
ambtenaar te geven titel (Adjunct-Directeur
der Gemeentereiniging); hoeft de grootere
zelfstandigheid van den leider van den rei
nigingsdienst hare uitdrukking gevonden.
Het door den Directeur voorgestelde
salaris,, n.l. f 1800 tot f 2400, schijnt dei-
Commissie eveneens aannemelijk toe. Het
salaris blijft dan beneden dat van den
Ingenieur van Gemeentewerken, omdat
deze, als de aangewezen vervanger van
den Directeur, ook geroepen kan zijn het
hoofdtoezicht op den reinigingsdienst uit
te oefenen, t erwijl het aan den anderen kant
hooger is dan het traktement van den
Hoofdopzichter der Gemeentewerken.
Het door de gemeentelijke adviseurs in
hun rapport voorgestelde traktement van
f 2200f 3000 acht de Commissie met den
Directeur te hoog, omdat de verbranding
der yuiinisstoffen aan het beheer der Gas
fabriek zal worden opgedragen en het rei
nig ingsbc drijf dus jalleen behoeft te zor
gen voor het ophalen van het vuil.
Terwijl toch bij andere Teinigingsdicn-
sten liet zoo productief mogelijk van de.
hand doen der opgehaalde stoffen een
hoogst^ vo o ma me factor is-r -fret
aêficityatr'dërf dienst zoo laag mógéi ijk te
doen zijn, daar vervalt deze bemoeienis hier
geheel en blijft in hoofdzaak alleen de zorg
voor den straat- en huisdienst over.
Ten slotte geeft de Commissie in overwe
ging den nieuwen functionaris zoo spoedig
mogelijk als adviseur in dienst der gemeen
te te doen treden op de helft van lvet aan
vangssalaris, opdat hij de zorg voor de
voorbereiding en de uitvoering der plannen
op zich. kan nemen en de geheele inrichting
volgens zijne inzichten geschiede.
B. en Ws.' kunnen zich, met de voor
stellen der Commissie, die ook bij Com
missarissen der Stedelijke Fabrieken van
Gas en Electriciteit volkomen instemming-
vinden, in alle opzichten vereenigen «en
doen in dien geest oen voorstel. Ook hun
komt de voorgestelde splitsing van den
dienst practisch voor.
Opheffing gemeentelijke fmeeuw-
oprniming.
Bij raadsbesluit van 14 October 1897
werd besloten tot invoering een er gemeen
telijke sneeuwopruiming vóór de huizender
ingezetenen ov.er - üe- gaan. Men beoogde
daarmede den ingezetenen de gelegenheid
te openen zich te ontheffen van de ingevol
ge de verordening op de straatpolitie op
hen rustende verplichting om, na aanzeg
ging van B. en Ws., de sneeuw en liet
ijs van den openbaren weg langs hun per-
ceelen weg te ruimen en gebruik te maken
van de diensten van het gemeentebestuur, -
om die werkzaamheden op hun kósten van
gemeentewege t«c kloen verrichten.
Aldus zo«udén véle ingezetenen van een
grooten last worden ontheven, terwijl men
zich ook voorstelde, dat de opruiming zelve
niet alleen regelmatiger, doch ook zorg
vuldiger zou geschieden. Bovendien zou
den dc i ngezetenen dan niet meer gebruik
behoeven te maken van de diensten van
lieden, die voor de opruiming 'een alles be
halve redelijken prijs plegen in nkening te
brengen.
Aanvankelijk werd de vergoeding be
paald op 3/-t cent l>er M8 t>0 reinigen opper
vlakte, doch bij raadsbesluit van 15 Juni
1899 werd het tarief verhoogd tot 1 cent
per M-, terwijl de oppervlakte zou wor
den berekend als product van de gevel-
lengte in meters met dc halve straatbreed
te in meters, de laatste gemeten tot een
maximum van 4 M.
Het aantal abonné's bedroeg in den be
ginne bijna 1600, doch is geleidelijk ach
teruit gegaan cn thans gedaald tot bene
den 700.
De gemeentelijke sneeuwopruiming heeft
derhalve niet beantwoord aan de verwach
tingen cn wordt blijkbaar door de inge
zetenen weinig op prijs gesteld. Slechts
6 pCt. van alle perceelen worden nog van
gemeentewege bediend.
Verschillende oorzaken voor de gestadi
ge vermindering van het aantal abonné's
worden door den Directeur van Gemeen
tewerken in zijn rapport genoemd.
Vele abonne's zijn o.a. ontevreden, om
dat niet na eiken sneeuwval onmiddel
lijk van gemeentewege de stoepen en voet
paden worden gereinigd. Gemeentelijke
sneeuwopruiming heeft echter slechts dan
plaats, wanneer naar het oordeel der po
litie het oogcnblik gekomen is dat alle
trottoirs en voetpaden vóór dc perceelen in
de geheele s tad moeten worden gereinigd.
De niet-aangeslotcncn moeten dan zelf
daarvoor zorgen, terwijl de gemeente de op
ruiming voor de aangeslotenen op zich
neemt. Alleen in buitengewone gevallen,
bij zwaren regenval of wanneer de straten
zeer vuil zijn heeft de aanzegging door de
politie plaats. Dc ruiming, die door de
particulieren zelf of voor lien van gemeen
tewege moet geschieden, bepaalt zich im
mers tot het reinigen der voetpaden, d. w.
z. tot het werpen van de sneeuw naar het
midden der straat op het rijvlak. Een ge
volg van een dergelijke ruiming is clus,
dat de gemeente als 't ware genoodzaakt
wordt dan ook het rijvlak der straten te
doen reinigen, zoowel van de daarop geval
len als van de daarop geworpen sneeuw. En
aangezien nu reiniging" van het rijvlak zeer
kostbaar is, is het begrijpelijk, dat niet zoo
spoedig tot het gelasten van eene alge-
mecne ruiming vóór de perceelen wordt
overgegaan.
De algemeene snecuwruimingen op 1 en
15 Maart 1909, hebben b.v. aan de gerncen-
tc f 1640 gekost, terwijl van de geabon
neerde n slechts f 500 werd terugontvan
gen.
Handhaving is onder de gegeven om
standigheden voor de gemeente een zware
last. Dé vlugge en afdoende reiniging der
straten wordt in niet geringe mate be
moeilijkt. wanneer hier en daar het werk
moet worden onderbroken om vóór de
perceelen van een enkelen geabonneerde
te ruimen. Wanneer de ruimers zich uit
sluitend met de reiniging van het rijvlak
kunnen bezighouden, kan liet schoonmaken
veel vlugger, oordeel kundiger en goedkoo-
per geschieden.
Bovendien zijn aan de bestaande rege
ling vele tijdroovende administratieve werk
zaamheden verbonden, zooals het bijhouden
van de registers, waarin de namen en
woonplaatsen der abonné's zijn aangere
kend en het uitschrijven cn invorderen
der vele rekeningen voor zeer geringe be
dragen.
B. cn Ws. geven in overweging te be
sluiten de gemeentelijke sneeuwopruiming
ten behoeve van particulieren met ingang
vair, 1 Januari 1912 niet meer te doen plaats
hebben.
OOCLXXIX.
Hel loopt in tien laatstcn lij«l in de Raads
zittingen zoo vlot ón zoo kalin, dat er voor
den buitenstaander, die er vermaak in
schépt- dat dc hearen elkaar eens in de
-haT.en_vli§gvnt de_ aardigheid af begint to
roken. Voor oen. doel ia dit w cl li oh t t-o
danken aan don Voorzitter, die do zaken
altijd op gemoedelijke wijze weet tc bchan-
len en er steeds bij is, om, als do golven
eens een beetje hoog dreigen t«o gaan, er
olio over uit te storten. Maar do laatste
Raadszittingen gaven ook weinig aanleiding
tot ernstig inooningsversohil. Er viel niet
veel aan af of toe te doon on onze Raads
leden zijn in 't algemeen gelukkig nog niet
zóó door do praat bacil aangetast, dat zij
zich te pas of te onpas laten hoor en.
A.s. Dondordag zullen we echter weer eens"
een vergadering liobben, die waarschijnlijk
niet zonder „breode discussies" zal afloopen.
Wellicht zullen bij sommige onderwerpen
de gemoederen van de Raadsleden cn do bui
tenstaanders 'in beweging komen. Zoo is dan
hot p 'r a e a d v i o s van B. on Ws. ver
schonen -op do vorzoeken vkn dc
s t a d s w o r k 1 io d e n, politieagen
ten on brugwachtejts, om in verband
niet do stijging van do prijzen der levens
middelen oen toeslag aan dc iainstbozcddig-
den toe t<e kennen. Van achteren gezien is
het "nog" niet zoo kwaad, van B. en Ws. ge
weest, -om or een Commissie voor aan het
werk te zetten, waarop zij nu konden afgaan.
Daarmede is'hun eigen verantwoordelijkheid
gedekt. Ik wil op do debatten van Donder
dag niet vooruitloopen cn wanneer de Com
missie uit haar onderzoek is gebleken, eer
stens dat inderdaad een bui tengewone prijs-
verhanging buitengewone maatregelen wet
tigt, dat zou ik den moed missen om togen
te stémrnen, maar mij lijkt toch liet beginsel
niet goed toe. Dc gemeente behoort haar
werknemers zoo te bezoldigen,, dat deze on
der normale omstandigheden en in den stand
waarin zij vorkearen, behoorlijk kunnen rond
komen. Komen er dan tijden, waarin een en
ander wat duurder is, dan moet dit door
eenige inkrimping <ler uitgaven gevonden
werden, tenzij er werkelijk een noodtoestand
hcorscht. Ik vrees, dat hot den huismoeders
der den toeslag ontvangende gezinnen als
Maart voorbij is, dubbel zwaar zal vallen
om het buiten deze ex tolontvangst tc stel
len. Er kon ook wel eens een gezochte wis
selwerking bestaan tusschen prijsverliooging
cn toeslag en als nu in April de levensmid
delen een3 oven duur zijn, als nu, dan mag
de gemeente den toeslag niet weer inhouden.
Doch wat loop ik vooruit op dc debatten;
wij zullen spoedig met belangstelling ken
nis nemen van de wijsheid der Raadsheeren
op dit. punt.
Verder 'een w iji g i n g der s a 1 a r i's r c-
goling voor het onderwijzend personeel,
en als liet over de schoolmeester^? gaat kun
nen wo altijd discussie verwachten- Zij heb
ben in den Raad warme vrienden van de
onderwijzers en vijanden, zal ik nu maar
niet zeggen, maar dan toch lodeu, die zich
koel tegen deze ambtenaren be.tooneu. vooral
wanneer ze aangcsloton zijn bij den Bond
van Nederlambohe Onderwijzers de ver
eenvoudigde of Kollewijnachc spelling propa-
geeren. En nu het gaat over de- vraag hoe
veel. deze- menschen meer zullen moeten ver
dienen', is er een reden te meer om met
zooveel woorden te zeggen of men daar voor
of tegen is. Dc onderwijzers beboeren thans
haast- bob de gelukkigste wezens in "do maat
schappij. In elk vak, betrekking of ambt
heeft men er tegenwoordig tc veel. Voor één!
vacante plaats zijn er soms honderd en meer;
liefhebbers, alleen onderwijzers kan men zalf^
tegen een behoorlijke betaling niet of moei
lijk krijgt- En wanneer B. cn Ws. nu
met oen voorstel komen om de salarissen incti
oen t-ota-ai bedrag van f 22,000 tc verheu
gen is dit niet omdat deze ambtenaren zulkei
bijzondere lievelingen van dit Edel Ach tb aar"
Collego zijn, maar 'dan vindt dit zijn grond
in de omstandigheid, dat men tegen do be
zoldiging, die men /e hier kan aanbieden,
geen voldoende aanbevelenswaardige sollici
tanten kan krijgen. Het is ltier een zuivere!
kwestie van vraag en aanbod, ook in ver
band mot het feit, dat enkele grootere ge
meenten oen hooger salaTis geven en daar
door do bost e krachten aan Leiden out trek
ken. De betrekkelijk geringe verhooging, nu'
voorgesteld, zal dit nog niet verhinderen,
on ik geloof dat wij de concurrentie met
plaateen als Den Haag, Amsterdam on Rot
terdam wel nooit zullen kunnen weerstaan.
Maar ook hierover verwacht ik Donder
dag heel wat discussie.
En dan hebben we nogdc H. B.-S.-
kwestie, die nu in dit stadium is geko
men, .dat do bouw van een nieuwe school
vaststaat-. Het is alleen maar de vraag:
Waar moet zij komen en wat moet zij kosten?
Over het laatste loepen B- cn Ws. nu heen
en ik moet erkennen, vóór men weet waar
het gebouw komt te staan, is het moeilijk
met een behoorlijke raming van kosten te
komen. Wanneer men dc school plaatst op
hot t-errein van het tegenwoordig Invaliden
huis, behoeft hot niet oen monumentaal go-
bouw te worden, zooals men cr allicht van
maakt, als hot verrijst op den hock vau den
nieuwen, bjjeeden boulevard aan den Hoogen t
Rijndijk. Dat zal gauw een lew ar tt on schelen, i
zonder daj; het dc inwendige inrichting l
schaadt.
Voor mij een aanbeveling voor do plaat-,
sing in liet centrum der stad. Onze scho-:
len ook die voor het Middelbaar onderwijs,-
behoeven Iveusch geen paleizen te zijn. Men
behoeft zo niet met opzet in een achterstraat
weg te stoppen, maar men behoeft er even
min mee te.pronken aan den hoek van een
breede straat.
Mijns inziens zal het vooral moeten af
hangen of B. cn Ws. kunnen aantoonen
of er in niet te ver verwijderde toekomst
een behoorlijke bestemming voor het Inva
lidenhuis is. Blijkt dit niet het geval, dan
zou ik aan dit terrein de voorkeur geven
boven het aan een uithoek der stad lig--
gende Raamland, waar de bouw om ver
schillende redenen veel meer zal kosten.-
-daar ik moet zeggen dat ik ook veel
voel voot' het als .lumineus" idee", zoo los
jes opgeworpen denkbeeld van oen inzen
der in dit'blad om er hot terrein van de
cayalerie-kazerno voor te bestemmen. In
verband met dc toekomstplannen in dit
stadsgedeelte, waanrode men een betere
v'erbnTtfirijr^ÓrisTancbwitebr^nceii mrv Wrt-
ten Singel .en_ Rijri-.cn. Schiekade met do
oude stad,, verdient hét denkbeeld werke
lijk overweging. Het terrein, dat in over-,
vloed groot is, is. gemeente eigendom. In
ouden tijd was. het Stadskweckcrij cn de
gebouwen 'zijn zelfs v an genu e n tc w ie-
ge'gebouwd en in bruikleen afgestaan
aan het Departement .van Oorlog. Men
zou het Rijk een terrein buiten de stacl
kunnen en moeten aanbieden en dat!
behoefde geen bezwaar tc zijn. Het zou dit
stadsgedeelte niet schaden, wanneer de ka
zerne met de stallen er uit verdween. De
mooie. Witte Singel zou er als wandelweg
tenminste hard op vooruitgaan en men zou
de verbinding met het Rapenburg, di* nieu
zich.tegenwoordig nog altijd door den Hor
tus dénkt, meteen tot stand kuunen bren
gen. -0p het overblijvende terrein kon het
Rijk. nog Museums bouwen, die daar in de-
nabijheid der Academie een goede plaats
zouden hebben.
Laat men er eens over denken! Er zou
eenige tijd niet onderhandelen met heti
Rijk mee gemoeid gaan, maar dat bezwaar
is toch niet overwegend. Wij hebben het
nu al zooveel jaren met dc oude II. B.-S,
gedaan, .een paar jaar meer zal toch niet
zooveel schaden. Het Rijk heelt bezwaar
gemaakt tegen al tc lange bestendiging,
het is waar, doch het liad, door een bec','
spoed tc maken niet de ondcihandclingon
over den afstand het zelf mee in de hand.
Blijken er echter overwegende bezwaren'
tegen- te bestaan, dan' te de opmerking"
van den i nzënder toch niet tevergeefs cil
wil ik het denkbeeld om dc kazerne niet
stallen én.wat er al meer bijbehoort, daar,
vandaan te brengen, nog. niet los_ laten.
Men klaagt hier tegenwoordig cn terecht
over gebrek aan plantsoen en park en
zelfs wachten wij daaromtrent nog een
praeadvies van B. cn Ws. Welnu, dit ter
rein zou als 't ware aangewezen zijn voor.
een, zij 'het dan ook al weer bescheiden^
volkspark, ter vervanging van liet ink urm
pend Van-dcr-Werfpark. Het zou zich even.
pirachtig bij den Witten Singel kunnen aan
sluiten, als het Plantsoen zich aansluit bijj
den Zocterwoudschén Singel en het ligt
weer in een heel ander stadsgedeelte. De
nabijheid van den Hortus, zou aan ditp
Park een nieuwe bekoring geven.
Indcrdaadvals men het idee van deni
schrijver om daar dc nieuwe II. B.-S. let
bouwen op goede gronden moet verwerpen^
laat men hem er dan dankbaar voor zijn;
dat hij dc mogelijkheid heeft geopend dat!
wij verlost kunnen worden van deze ka^
zernc. Bij octrooi van hertog Albert inT
1386 zoo lezen wij in oude historisch^
beschrijvingen, werd het terrein tot stads^
kweckcrij ingericht, laat 't zooveel eeuwen!
later bij besluit van Lcidcns gemeenteraad^
ingelicht worden tot een mooi wandclr
park, dat tot de verfraaiing der sfod fenj'
tot veraangenaming der bewoners kan bui")
dragen. Als men tenminste de nicuwg HL)
B.-S .voor Jongens er niet wil*
