Phoenix-Bokbier
Boterletters en
Spo©riiaiiket
60 Cts. p. pond.
HilFiaS' teijs-SIeinploljes.
van Natuurboter,
Speculaas 25 en 35 Cts.
Borstplaat 37'
Suikerbeesten 37!
Fondantguldens 40
per pond.
VOORDEELIGST ADRES voor Chocolade-Leliers, Harten, en alle St.-EUacolaas Artikelen. Sorteering naar ieders keuze.
Grootste Inriclitina: in Nederland. 75 S^ilialen.
Filialen te Leiden: Haariemmsrstraaf SB finsk Vraustiesleeg en Hoegewoerd 18.
C. JA.MIJS'8 DUBBELTJES-CACAO één Dubbeltje per ons.
Hoofddepot der PJioenix-Brouwerij
SCert-iSapeniBurg 5 LE10E&L
BESLIST m AAN TE BEVELEN,
D. A. KELDER Zn., Breestraat.
s
De Administratie van het „Leidseh
Dagblad" belast zieh met het plaatsen
van Advertentiën in alle Bladen.
Tweede Kamer.
Ingezonden.
Vragen en Antwoorden.
Burgerlijke Stand.
ClMnfli? Mnnnlan eiioraea Gedurende St.-Nicilaasdasien 1910 werden in onze Fabriek verwerkt 138,250 pond BoSepleSlers, 229,500 pond
3IBBH® yi ÖUIBB öMU'StflïSB Speculaas, 55,000 pond Borstplaat, 78,000 pond Suikerbeesten, 47,000 pond Fondantguldens.
6127 198
Het zoo gunstig* bekende
is weder verkrijfbaar.
5744 23
TELEFOON No. 660.
door zuiverheid van grondstoffen en heerlijke smaak z(jn
I biokje voor I kop, 5 blokjes voor I kan melk.
6128 20
8465 26 1
S5 s es b
Ki esr echtdebat.
De heer Limburg herinnerde in de
gisternamiddag voortgezette zitting aan het
algemeen bekende standpunt der vrijzin
nig-democraten ten aanzien van het kies
recht, zich' samenvattende in den wenach,
dat hoe eer hoe liever gekomen, moet wor
den tot Grondwetsherziening om te gera
ken tot algemeen kiesrecht. Ook spreker
constateerde den grooten vooruitgang van
de algemeene-kiesrecht-beweging sedert
de laatste twaalf jaren, toen de eerste mo
tie-Troelstra aan de orde was, en wees op
Let aandeel, dat de vrijzinnig-democra
tische partij in haar tienjarig bestaan
daarin gehacl heeft, evenals in het dienen
der zaak van invoering van vrouwenkies
recht. Wat dit laatste betreft, verklaarde
spreker^ dat de Y.-D.-partij zich met hand
en tand zal verzetten tegen een dames-
kiesrecht.
Ook invoering van evenredige vertegen
woordiging staat de Y.-D.-partij voor als
een eisch van staatsbeleid en rechtvaar
digheid.
Yerder uitweidende over de politieke con
stellatie ten aanzien van het kiesrecht, con
stateerde de heer Limburg, dat sedert
1901 ter linkerzijde het kiesrecht en de
Grondwetsherziening bij de stembus een
overwegende rol hebben gespeeld en dat
niet uitsluitend de sociaal-democraten,
maar evenzeer de vrijzinnig-democraten en
de Unie-liberalen propaganda daarvoor heb
ben gemaakt. Spreker betreurde het,
dat de val van het kabinet-De Meester de
gelegenheid hun aanbood een fair trial te
geven aan de door dat kabinet voorgestelde
Grondwetsherziening.
Hierna d'e houding der rechterzijde be
sprekende, critiseerde spreker, dat, terwijl
niemand aan die zijde dé bestaande kies
wet en het bestaande kiesrecht verdedigt,
het tegenwoordige Ministerie, dat reeds
bijna vier jaren zitting heeft, nog niet ge
komen is met een wijziging van dat kies
recht, maar het vastknoopt aan een alge-
meene Grondwetsherziening. En waar d°
ingestelde Staatscommissie voor die her
ziening met haar arbeid nog niet gereed is
en nog blijken moet öf het kiesrecht en hoe
het geregeld zal zijn, vreest spreker tot
zijn groote teleurstelling dat de tijd zal
verloo-pen en er vóór de verkiezingen van
1913 niets van herziening van het kiesrecht
zal komen.
Spreker betwistte den heer Troelstra,
dat deze kiesrechtdebatten buiten de lie-
geering om gaan. Zijns inzien* raakt deze
zaak daarentegen rechtstreeks en consti
tutioneel de verantwoordelijk© Regeer in g,
niet d'e Koningin. Met den heer Borgesius
was &pr. het eens, dat het voorstel-Troel-
stra geen gelukkig© vorm is om een prak
tische uitspraak van de Kamer te verkrij
gen. Ook zijnerzijds ried hij du» aan, het
•voorstel om te zetten in een motie. Overi
gens ried hij d'e Regeering aan de Staats
commissie tot grooter spoed aan te zetten
mot haar werkzaamheden, of vrat spr. vrij
verkieslijker achtte, de Regeering zou er
toe kunnen overgaan de aan de Staatscom
missie gegeven opdracht te beperken, ten
zij de Regeering in het overschietende deel
van haar bewindstijd de Grondwetsherzie
ning en de kiecrechtwijziging* niet mocht
willen, hetgeen spr. haast begint te geloo
ven, gezien de weinige- warmte en de on
verschilligheid, waarmede de Regeering te
genover deze belangrijke vraagstukken
6taat.
De Regccringspartij behoort zorg te dra
gen, dat vóór 1913 de kiesrechtregeling tot
stand komt.
De heer De Savornin Lohnian
verdedigde de samenstelling van het ,,kort
verslag", wat de onjuiste-cijfers betreft.
De&© rijn ook op de perstribune,, blijkbns
de dagbladverslagen, niet goed verstaan.
Wat het adres-voorstel betreft, z£gfc spr.,
dat, als het wordt aangenomen, waarschijn,
lijk aan den heer Troelstra zal worden op
gedragen, het aan de Koningin aan te bie
den. (Gelach). Hij verdedigt het peti
tionnement van 1878. Het werd toen den
Koning aangeboden, maar deze begreep,
dat het kabinet er ook bij betrokken was.
Wanneer nu de Koningin een kiesreoht-
adres krijgt, zal zij vragen: Wat wil de Ka
mer eigenlijk Er is toch een Grondwetcom
missie? Het boofd van het kabinet is voor
zitter dezer oommissie en kan toch zichzelf
niet desavoureeren 1 Dan zou er een crisis
ontstaan en de zaak zou nog langer duren.
Is er soms zal de Koningin misschien
vragen in de Kamer een partijleider, die
met een dergelijk voorstel optreedt, om den
indruk te wekken, of hij van alle partijen
de leiding (houdt van de kiesrechtzaak 1
De beer Troelstra: Dat is een insi
nuatie l Beleedig uw medeleden niet Ge
bruik niet zulke gemeene insinuaties.
De Yoorzitter: Ik verzoek u zulke
dingen niet te zeggen.
De heer T xoelstra: Dat is een ge
meene insinuatie! Die-moet u terugnemen.
Gij tast mijn eer en karakter aan.
De Yoorzitter hamert.
De heer L ohm an: Ik herhaal wat ik
zeide. De Koningin zal vermoeden, dat bet
voorstel uitgaat van een leider, die de lei
ding wil houden van dezo zaak en het volk
in den waan brengen, dat het &v ces alleen
afhangt van de partij, die, naar wij onlangs
hoorden, ook den vrede van Europa in haar
fcand heeft. Wat we thans doen, heeft niet
de minste beteeikenis. Ieder verstandig
mensch zal zeggen: op dit oogenblik kun
nen wij een dergelijk adres niet zenden,
zonder ons zelf belachelijk te maken. Het is
volkomens tijdverlies om tbans over bet kies
recht te spreken; dat komt als de Regec-
ringsvoorstellen voor ons liggen. Wat we nu
doen is vermorsen van den nationalen tijd.
Wanneer we deze debatten niet hielden,
zou de Staatscommissie spoediger gereed
kunnen zijn.
De beer Tydeman verwachtte evenmin
resultaat van een adres aan de Koningin,
nu de Staatscommissie voor de Grondwets
herziening nog aan den arbeid is. Daarbij
komt, dat de bedoeling van het voorstel
is een beperkte Grondwetsherziening te
verkrijgen, terwijl spreker is voorstandeT
van een algemeene herziening. Overigens Ï8
voor spreker de urgentie van het Kies
recht belangrijk minder dan voor ande
ren en in elk geval ziet hij die urgentie
van een geheel ander standpunt dan de
sociaal-democraten en daarom kan spre
ker niet medemarcheeTen onder Troelstra's
leiding, noch stemmen voor een motie,
door hem eventueel alsnog voor te stel
len.
Spreker is wel bereid mede te werken
tot verruimen van art. 80 der Grondwet en
wegneming dus der belemmeringen om tot
kiesrechtuitbreiding te komen. Men moet
komen tot een kiesrechtregeling, waarbij
niet langer gevraagd kan worden: Waar
om is A. kiezer en B. niet?
Maar spreker is huirrerig om het alge
meen kiesrecht te geven aan de sociaal
democraten, juist omdat zij er zoo om vra
gen en dus met 't oog op 't gebruik, dat er
van zal gemaakt worden. En wanneer men
jziet, dat in Frankrijk, waar het algemeen
kiesrecht be?taat, reeds naar verbetering»*
middelen wordt gezocht, stemt dit tot na
denken. Als er onrecht zou geschieden bij
niet-toekenning van algemeen (kiesrecht,
zou spreker van ganscher harte de invoe
ring er van in de hand werken. Maar die
overtuiging heeft spr. niet. In hooge mate
overdreven acht spr. de klacht van achter
stelling van een groot gedeelte des volks.
Groote verandering in den politieken toe
stand verwacht spreker evenmin van over
gang naar algemeen kiesrecht. De wet-Van
Houten moge gebreken hebben, onbillijk is
het, haar als zoo slecht af te schilderen,
waar artikel 80 der Grondwet een beletsel
is voor do uitwerking van het stelsel dier
wet. De hoofdvraag bij iedere "kiesrecht
regeling is en blijft of men verzekerd kan
zijn van een goede samenstelling van het
volksorgaan.
Hierna besprak spr. eenige détails van de
kiesrechtregeling, waarbij (bij verdedigde het
behoud van de Eerste Kamer, als een uit
nemend lichaam van revisie van de beslis
singen der Tweede Kamer.
De heer Nolens betoogt eveneens, met
het oog op de ingestelde Grondwetscom
missie, die als een voorparlement kan gel
den, dat het niet op den weg der Kamer
ligt-, thans een adres aan de Koningin te
zenden, naar aanleiding van het kiesrecht-
vraagstuk. Uit l4iet feit, dat (het hoofd van
het kabinet president der Staatscommissie
is, blijkt reeds het onjuiste van de bewering
van den heer Limburg5 dat de Regeering
niet warm gestemd zou zijn voor (het vraag
stuk. Spreker meent, dat de heer Troelstra
het maar had moeten laten bij een weerslag
in deze Kamer, op de adres-beweging van
September, waarbij zijn doel voldoende be
reikt zou zijn geweest. De katholieken ach
ten het niet noodig bij dien weerklank nog
een toon te voegen.
De heer Schaper kwam op tegen het
verwijt, dat de socialisten ook hier den
nationalen tijd weer zouden vermorsen. Hij
protesteerde tegen de grootspraak, dat het
voorstel der vrijzinnig-democraten van
1905 zou herinneren aan het voorstel der
negen mannen van 1S44. De vrijzinnig-de
mocraten hadó'en er echter geen Thorbecke
bij. Hun voorstel is ontstaan uit concurren
tiezucht tegen de socialisten, die reeds
vroeger een voorstel hadden aangekondigd.
Spr. bestreed d'an hetgeen de heer Kuy-
per over het petitionnement van 1878 heeft
gezegd en betoogde, dat dit geenszins spon
taan :s geweest. Daartoe citeert hij uit
,,De Standaard" in die dagen allerlei uit
spraken.
Een 81 e mAlle anti-revolutionnairen
zijn weg. Alleen d'e heer Brummelkamp is
er.
De heer Schaper: Die telt bij mij
voor vijf. (Gelach).
De spreker gaat voort uit allerled artike
len te citeenen, om te betoogen, dat reeds
lang te voren het petitionnement van 1878
werd voorbereid, zoodat het niet spontaan
wak. Alles werd opgewonden in 1878. „Vóór
of tegen den Bijbel", zoo was de leus. Er
waren menschen, die al schreven, dat zij
een goed plaatsje hadden gevonden, om
hun Bijbel te verbergen^ als men dien wilde
rooven. Alles spontaan. Men nep het volk
in de kerken en liet het daar teekenen.
Ook spontaan.
De heer Duys: Sequah deed' het ook
zoo.
De heer Schaper zet vorder uiteen,
met welke middelen in 1878 werd opgetre
den. Onderscheidene handteekeningen war
ren op de adressen gezet, die niet zuiver
waren. Daartegenover durft spr. zeggen,
dat op het petitionnement der sociaal-de
mocraten geen enkele onjuiste en onwettig
vorkregen handteekening voorkomt.
De vergadering werd verdaagd tot heden,
Donderdag, te elf uren.
licit consuHafcie-barean voor
drankzuchtigen.
Volgens het verslag der jaarvergadering
van den Volksbond in Uw blad van gister
avond, heeft de h'eer Ten Holt, m. i. zeer
terecht, de opmerking gemaakt, dat, waar
het hier (het consultatiebureau) zoo'n alge
meen drankbestrijdersbelang gold, ook alle
hier ter stede bestaande dorankbestrijders-
vereenigingen financieel behoorden mee
te werken.
De Nederiandsche Vereeniging tot af
schaffing van Alcoholhoudende dranken had
er ook zoo over gedacht, en daarom meer
malen tot den Volksbond het verzoek ge
richt, toch een gecombineerde bestuursver
gadering bijeen te roepen, om tot oprich
ting van een consultatiebureau te komen.
Toen eindelijk aan dezen wensch werd
gevolg gegeven, d.w.z. toen een gedelegeer
denvergadering werd uitgeschreven, bleek
echter, dat... het consultatiebureau, reeds
was opgericht door den Volksbond alleen.
Waarschijnlijk is hieraan eenige animosi
teit tusschen Volksbond en andere drank-
bestrijdersvereenigingen niet vreemd. In
het belang der zaak was een gezamenlijk
optreden wenschelijker geweest.
De gedelegeerden, hoewel begrijpelijker-
wijze door deze mededeeling eenigszins uit
het veld geslagen, waren echter zoo ver
standig daarom Dun medewerking aan het
bureau niet te onthouden.
Waar echter de overige vereenigingen
geheel niet geraadpleegd zijn bij de oprich
ting, is het vragen van financieele mede
werking thans niet meer gebillijkt.
Het kwam ons noodig voor dezen gang
van zaken ter kennisse te brengen, vooral
van leden van den Volksbond, die misschien
de handelwijze van hun bestuur niet onver
deeld zullen goedkeuren
Een bestuurslid van de
Ned. Ver. t. Afsch. v. Ale. Dr.
Leiden, 14 November 1911.
Vraag: Wat zou het aan electriciteit
hosten, wanneer men eenzelfde licht wilde
maken als ©en bliksemstraal verspreidt?
Antwoord: Ongeveer f0.75 f 1. Dit
bedrag lijkt zeker wel gering, maar men
moet niet vergeten^ d^t de duur van zulk
een straal zeer kort is.
Vraag: De weg die van den Rijn naar
het dorp Hazerswoude loopt, wordt ge
woonlijk „gemeeneweg" genoemd. Ik dacht
dat deze „gemeenteweg" (heette, of is dit
niet het geval?
Antwoord: De naam „gemeeneweg'*
ia de juiflte. Deae naam is geen kwalificatie
van de soort of den aard van den weg,
maar moet worden opgevat in den z;n van
,igemeenschapp elijlk'
Vraag: Wanneer is de officier v&u
justitie voor particulieren te spreken? Wel
ken dag, welk uur en in welk gebouw heeft
de officier zitting?
Antwoord: De officier van justitie is
te spreken ten parkette in het gebouw van
de re-ohtbank te 's-Gravenhage, Korte Voor
hout. Vaste spreekuren zijn er niet.
Vraag: Zoudt u mij een adres of cur
sus kunnen noemen, waar voor m. v. m. de
Engelsche taal zou kunnen geleerd worden
en tevens een adres voor het leeren van dub
bel boekhouden
Antw oord: Daarvoor kunt u terecht
op de school van „Kennis is Macht". Direc
teur de heer D. J. M. de Hohdt, Rapen
burg 80.
Vraag: Ik wil mij voor oen paar maan
den abonneeren op een blad, waar de mees
te aanvragen in voorkomen voor zetter» en
drukkers. We$t u dan ook welk blad, ik
moet hebben en waar dit uitgegeven wordt?
Antwoord: Het Weekblad voor dan
Boekdrukker. Z. B. Spaant* e *n GrOoU
Houtstraat 55, Haarlem.
Vraag: Wie en wat zijn de twee kemp
haantjes Bomli en Van Duuren? Is het een
bittere vijandschap om het geloof of een
politieke overtuiging?'
A n t w o o r dWij meenen het laatste?
Vraag: Hoe moei ik met iemand aan,
die in een buitengemeente woont, en aan
wi'en ik goederen ter keuze heb gezonden.
Die schijnt ze niet te willen terugzenden of
betalen. Hoc moet ik die met d« minste kos
ten terugkrijgen?
Antwoord: Zend hem, als hij onwil
lig blijft antwoord) te geven, een rekening
van alle goederen. Misschien was de keuae
zoo moeilijk dat hij ze allemaal gekocht
heeft. Blijkt U dan dat er kwaadwilligheid
in het spel is, geef de zaak dan in handen
van de politie. Dan kan hij wegens verdui
stering worden vervolgd en ge kunt scha
devergoeding eischen.
Vraag: Ik ben twee jaar geleden op
de 'haringvisscherij geweest. Nu is daar mijn
reden van vrijstelling gebleven. Ben i!: nu
verplicht haar terug te halen of kan ik
kosteloos een ander krijgen?
Antwoord: Wij zouden u raden even
naar de secretarie te loopen. Daar zal men
u wel helpen.
V raag: Waar ka* ik een boek ter op
leiding voor politiehonden bekomen?
Antwoord: Bij een boekhandelaar en
dan vragen naar Kessler, „De Politiehond"
Uitg. Mij. „Luctor et Emergo", Den
Haag. f 1.25.
Vraag: Gaarne zag ik in uw vragen-
r.4>riek beantwoord, welke de chemische
naam is van puimsteen (schildersgereecf-
Bcbap), zooals bijv. de naam van keuken
zout Na. Ch. is chloornatrium?
Antwoord: Keukenzout is een che
mische verbinding van Chloor en Natrium;
vandaar de chemische naam. Puimsteen ia
een vulkanisch gesteente en bestaat uit 77.5
pCt. kiezelzuur, 17.5 pet. aluinaarde, 3 pCt.
soda en potasch en 1.75 pCt. ijzer. De che
mische naam is ons niet bekend.
Vraag: Zoudt u mij ook raad kunnen
geven om een stuk eelt, dat onder aan mijn
voet zit, te verwij deren zonder da t ik last
daarvan heb? Het doet mij eig veel pijn en
ik durf er niet aan te snijden.
Ik moet met loopen deiï kost verdienen.
Antwoord: Ge kunt eens probeeren
met 's avonds een tijdlang met de voeten
in warm zeepsop te zitten. Het eelt wordt
dan zaoht en laat zich meestal gemakkelijk
verwijderen. Helpt dit niet, vraag dan in
een apotheek of drogistenwinkel om eeltzalf
of pleister.
Vraag: Zoudt u mij ook een middel
kunnen opgeven tegen uitvallen van haar
op het hoofd?
Antw oord: Als middel wordt genoemd
een mengsel van ricinus en goeden Eran-
schen brandewijn, half en half saamgevoegd
en flink door elkander geschud. De dunha-
rige plekken moeten daarmede flink wor
den ingewreven. Of het zal helpen weten
wij niet. Was het een onfeilbaar middel,
er zouden zeker niet zooveel kaalhoofdigen
zijn.
Vraag: Daar ik sacdbarine-tabletten ge
bruik, zoo vraag ik, zou dat nadeelig zijn
voor de gezondheid?
Antwoord: Daarover zijn de geleer
den het nog niet eens. Wanneer u er niet
te veel van gebruikt zal het wel schikken.
Het is in ieder geval een goedkoop verzoe-
tingsmiddel. Als er dan. ook tegen gewaar
schuwd wordt, is dit meer omdat men het
in plaats van de voedzame en veel duurdere
suiker gebruikt en dus vervalsdbing pleegt.
Zergvliet villapark.
Thans is bij B. en Ws. van Den Haag
door de combinatie, die Zorgvliet als vil
lapark wil exploiteeren, een volledig plan
ingediend.
Het ontwerp is gemaakt door prof. dr.
Henrici, architect te Aken, de bekende
schrijver over stadsuitbreiding. De water
partijen zijn- hierbij geheel behouden ge
bleven. Naar den Ouden Scheven ingschen
weg zijn verschillende uitgangen ontwor-
pen.
Prof. Henrici heeft eenige dagen in
Den Haag vertoefd om het park, in ver
band met zijn hoogste en laagste natuur»
partijen te bestudeeren.
WASSENAAR. G eboren: Ida. D. van J. Duiven
voorde en J. Barnhoorn. Wilholmtua Catharina'
iïaria, l>. van L. flogewonins en (3. Lange veld.
Johannes Gerardus t'etrus, Z.VanA.van Spton?sen
en A. M. de Gieof.Wilhelmus, Z. van Th Korte-
kaas en J. M. van der Spek.
0 v o rl eden: G. de Jon? V. 48 j. M. van
Meyeren D. 8 m. L. Remmerswaal jm. 44 j. IR
C. BalsEer V. 90 j. C. A. van Leeuw e// jd. 36 j*
