No. 15829.
LEIDSCË DAGBLAD, Woensdag1 27 September. Tweede Blad.
Buitenlandseh Overzicht,
Vragen en Antwoorden.
Burgerlyke Stand.
PERSOVERZICHT.
Anno 1911,
Wie verwacht mocht hebben, dat de laat
ste Fransche nota over Marokko de
kwestie zou hebben, uitgemaakt^ heeft het
jnis gehad.
En omdat er velen waren, die deze ver
pachting koesterden, is er eenige algemee-
ne teleurstelling, vooral natuurlijk aan
Fransche zijde. Het was immers zoo aardig
geweest, als Duitschland nn eindelijk de
vriendenhand voluit had. toegestoken, maar
uit Berlijn kornt het bericht dat voor Kider-
len-Wachter nieuwe bezwaren te berde
heeft gebracht tegen de formules, opgesteld
door de regeering te Parijs en verklaard,
dat hij opnieuw de bevoegde autoriteiten
moet raadplegen, waarna dan vermoedelijk
andere formules voorgesteld zullen worden.
Deze vertraging heeft eenige ontstem
ming veroorzaakt, terwijl ook de ongerust
heid over het Italiaansch-Turksch conflict
toeneemt.
De berichtgever van de „Temps," die
nog steeds optimistisch gezind blijft, ver
wacht dat de besprekingen op zijn vroegst
op het einde der week beëindigd zullen zijn.
Hopen wij het met hem.
Want voor de internationale politiek rij
zen nieuwe moeilijkheden en zorgen aan
den Afrikaanschen hemel.
Het Tripoli taans-che vraag-
stuk is niet zoo ineens opgekomen maar
doordat alle aandacht tijdenlang op Marok
ko viel, heeft men geen voldoende acht ge
geven op wat daar in Tripoli broeide.
iWiê zich de kaart van Afrika herinnert,
.weet dat Marokko de westelijkste punt is
aan de Noordkust. Dan volgt oostwaarts
gaande Algiers, dan Tunis, dan Tripoli.
Dit laatste land ligt dus ongeveer vlak
tegenover Italië, én vandaar de talrijke
relaties die in den loop der tijden tusschen
beide landen zijn ontstaan. Maaren dat
is het groote bezwaar Tripoli is Turkscli
en Turkije voelt begrijpelijkerwijs weinig
behoefte om het aan Italië cadeau te ge
ven.
Ondertusschen schijnt Italië er alles op
gezet te hebben om nu voor goed zich in
Tripoli te nestelen. Onze berichten van de
laatste dagen wezen er reeds op. Vloot en
leger zijn gemobiliseerd. De censuur werkt
al reeds streng. Het grootste deel van de
■troepen voor de Tri polis-expeditie is in
Messina geconcentreerd,
Vice-admiraal Marini is daar aangekomen
en heeft er het geheele garnizoen geïnspec
teerd; ook de forten met de berghellingen.
In de laatste dagen zijn voortdurend kolen
geladen. Hoofdbevelhebber van de vloot
zal de hertog van de Abruzzen worden.
Dat Turkije al dit beweeg maar halt goed
vindt, bewijst wel het volgende interview.
De Turksche gezant in Parijs, Rifaat pasja,
die vcor kort nog minister van buitcnland-
sohe zaken wa-s, heeft zich over de kwestie
uitgelaten; Do gezant zei de, et metj het
optreden van Italië had kunnen doen voor
zien en dat niets het rechtvaardigde. De
gezant verklaarde verder: Ik hecht er ver
der aan, op te merken, dat, gegeven de
keer die de gebeurtenissen genomen heb
ben, het niet Tripoli is, waarom het gaat.
■Er is dreigend gevaar van oorlog tusschen
Italië en het Ottomaansohe rijk, want een
ontscheping van troepen'te Tripoli zou niet
verschillen, noch j.iit een oogpunt van recht,
noch wat de feiten betreft, van een ont
scheping te Saloniki of te Smyrna. Het is
in deze gedaante, dat de openbare meening
in Europa en de groote mogendhed?n het
Tripoli-vraagstuk onder de oogen m>3J.;n
zien. Tripoli is een levend lid van ons voLks-
lichaam. Indien het dreigen met een aanval
tot daden zou overgaan, dan zou het zijn
bestaan zelf als souvereine en onafhanke
lijke staat zijn, dat Turkije te verdedigen
zou hebben tegen een handelwijze, die aan
andere tijden herinnert.''
De Turksche regeering zal aan de mo
gendheden kennis geven van haar opvat
ting van de zaak in een memorandum en
verwacht in elk geval steun van die naties
die tot nu toe Turkije bewijzen van vriend
schap hebben gegeven. -
ïntusschen schijnt het eerste reeds ge
schied te zijn, want uit- Kc istantinopel
Wordt aan de National Zeitung" geseind,
dat de Engelsche en Fransche .'uitwoorden
•op het verzoek van de Porte om bemidde
ling koel zijn, afwijzend en niet bevorder
lijk aan verbetering tan de stemming. Ook
uit Petersburg is antwoord ontvangen en
dit is gel beduidend aan dat van Engeland
en Frankrijk.
De hoop van Turkije is gevestigd op
Dutscnland, doch uit officieuse regeerings-
mededeelingen blijkt wel, dat de Duitsche
regeering niet veel zin heeft, de partij van
Turkije op te nemen.
Dat ziet er dus niet rooskleurig uit.
Alleen in Oostenrijk gaat hier en daar een
enkele stem op ten gunste van Turkije.
,,Die Zéit" laat zich ongunstig uit over
Italië s plannen ten opzichte van Tripolis.
Het blad noemt het een schending van het
volkenrecht, een ongehoorde daad van bru
taal vuistrecht om in vredestijd, zonder
oorlogsverklaring, zonder eenigen rechts
grond en zonder aannemelijk voorwendsel
zich een vreemd land toe 'te willen eigenen
en alle zedelijke overwegingen uit de inter
nationale betrekkingen zoo cynisch uit te
schakelen; het beschouwt het optreden van
Italië als een vermetele uitdaging van de
geheele Mohammedaansche wereld, die in
drie werelddeelen tot een uitbarsting van
fel geloofs- en Tassenfanatisme kan leiden
en den val van het Jong-Turksche régime
ten gevolge kan hebben, hetgeen een chaos
op het Balkan-schiereiland ten gevolge zou
kunnen hebben.
De „Home B ul e"-kwcstie steekt in
Engeland weer het hoofd op. In een
meeting ter eere van Sir Edward Carson is
dezen dank betuigd voor zijn belangrijke
diensten aan de Unionistische zaak.
Men protesteerde tegen de onderdrukking
'door een katholieke meerderheid, die liet
gevolg zou zijn van invoering van home rule
en juichte luide toen sir Edward Carson
verklaarde, dat men nimmer Home Bule
zou aanvaarden, of een regeering zou er
kennen, die aan de imperiale regeering niet
ondergeschikt was, en toen hij- er op wees,
dat men gereed moest zijn op zich zeiven te
vertrouwen en de consequenties te aan
vaarden, die uit de weigering om een home
rule regeering te erkennen, zou voort
vloeien. „Als gij geen home rule-regeering
wilt erkennen,, beteekent dit, dat ge bereid
moet zijn, zoo noodig zelf het bestuur der
districten in handen te nemen, welke gij
het recht hebt als uwe districten te beschou
wen."
Zoo predikten da Unionisten, die steeds
zoo den mond vol hebben van orde en ge
hoorzaamheid aan de wet, het uiterste ver
zet en dreigden ze met opstand.
Tegenover deze bedreigingen wijzen libe
rale bladen èr op, dat de anti-homerule
beweging zich slechts over een deel van Ul
ster uitstrekt van de 33 Ulstersche parle
mentszetels zijn 16 bezet door voorsanders
van home rule.
Bovendien wijzen die bladen er op, dat
men in Ulster nog wel zal begrijpen, dat
onder Home Bule Ulster een voldoende po
litieke macht zal kunnen ontwikkelen, dat
onderdrukking der minderheid niet behoeft
te worden gevreesd.
Maar wel blijkt hier weer hoe de Home-
Rule-kwestie in heel Engeland als een le
venskwestie wordt gevoeld en zal het nog
heel wat voeten in de aarde hebben vóór de
zaak definitief is geregeld. Voor het minis
terie- Asquith een moeilijke en delicate ar
beid.
Overigens is er weinig nieuws op de we
reld. In B u s 1 a n d is weer kalmto inge
treden en de benoeming van Kokcstsef tot
premier schijnt algemeen te zijn goedge
keurd.
Over do ramp, die de Fransche
marine trof, zie men elders, in ons blad
Alle aandacht valt thans op de Tripoli-
taansche kwestie en dat zal nog wel eenigen
tijd duren.
Totdat de parlementen in de verschillen
de landen weer bijeenkomen en de binnen-
landsohe politiek hier en daar ons weer wat
meer gaat bezig houden.
gere school tot liet bereiken van den
vee rtïe-n jarigen- 1 e e f t ij d onaf wijs-
haar noodzakelijk is.
„"Wie heeft tot heden het bewijs hiervoor
geleverd?" vraagt het blad.
„Hebben verder- de soci a al-demoeratcn en
wie met hen om leerplicht tot veer
tien jaar riepen, een enkele stem van
rechts - zong in het koor. mee wel ooit
ernstig en Tustig de vraag overdacht, of
het plakken van twee cursussen -aan dc
lagere school en het dwingen aan alle kin
deren, om die twee nieuwe, cursussen af ..tér
maken, in Bet belang der.^iaderen en van
hun toekomst ig?
Hebben-alle kinderen aan twee jaar langer
onderricht in de-vakken van net lager on
derwijs behoefte, of bestaat er voor hen
behoefte aan vakonderwijs, aan onderwijs,
dat berekend is op het Toeroep, dat zij zul->
len kiezen
Het', is zeker eenvoudiger twee jaar lan
ger lager onderwijs te. vcrordooi nee-ren, dan
een vakonderwijs in te richten, dat aan
zoo verscheiden en uiteenlóopendc behoeften
voldoet.
Maar daaTom is het eerste nog niet 'het
beste." r -
Mr. S. van Houten, opent onder den titel
„Liberaal strijd- en werkprogram
voor 1913" een nieuwe reeks „S t a a t-
kundige Brieven.''
„Zoolang mij leven en gezondheid blijven",
schrijft hij in de inleiding, „hoop ik to
strijden voor herstel van het Overwicht der
liberale, d. i. vrijheidlievende beginselen in
ons staatsbeleid, oók'op het gebied vaji het
gemeentelijk bestuur en in het ;arl>eidslcven.
Een dag van afrekening met hun bestrij
ders en „vrijzinnige" verraders "begint weer
in 't -zicht te komen. Zoo mogjelijk moesten
nog Talma's dwangwetten op aijverheidsge-
biod en Kolkman's protectionistisch tarief
geweerd worden en móet bij de eerste ver
kiezing een vrijheidlievende meerderheid in
do Tweede Kamer komen, al zij deze ook
over velschillende groepen, wat haai' con
fessioneel standpunt aangaat, verdeeld."
Zijn eersten Brief wijdt dé schrijver aan
de eischen van den actueelen internationa
len staat van zaken cn den aard van het
gevaar, dat ons land daarbij loopt.
„Het bakkersbedrijf geldt bij ve
len als een van die bedrijven, welke het
duidelijkst aantoonen, dat in het algemeen
de industrieele middenstand bestemd is te
verdwijnen en geheel te worden opgeslokt
door het grootbedrijf", zoo las men in „De
Nederlander", die evenwel bij bespre
king met vakmannen een anderen indruk
kreeg. Deze namelijk, dat ook in de bak
kerij klein- en middenbedrijf zich zeer goed
zullen weten te handhaven, mits het zich
tijdig op meer dan één punt herzie.
Hét ,,K a t h o 11 k Sociaal Week-
b_l a d" vestigde dezer dagen de aandacht
óp een werk van Conrad Goldschmidt over
het bakkersbedrijf, waann de schrijver na
ernstige studie tot dezelfde conclusie kcant
als -,,D e Nederlander".
Betere t machines1, betere administratie,'
soms ook goedkoopere inkoop en goedkoöpero
wijze om aan kapitaal te komen geven het
grootbedrijf een voorsprong, zoodat het daar-
dopr voor patroons, arbeiders en verbrui
kers. beter werkt.
De schrijver wijst er dan op hoe liet klein
en middenbedrijf de misbruiken in eigen
kring heeft te keeren in stede van elkander
dood te ooncurreeren en zich te wenden te
gen het grootbedrijf en tegen de' coöperaties..
Hij wijst sommige dier gebreken aan en
bespreekt dc middelen ter verbetering. Dan
kan de middenstand zich ook in dit be
drijf zeer goed staande honden, meent hij.
„Deze beschouwingen kloppen voor een
good deel met de indrukken, door ons zoo nu
en dan ontvangen. De meeste voordeelen, die
het grootbedrijf biedt, zijn hij een hetere
bedrijfsvoering ook voor het midden- en
kleinbedrijf tc verkrijgen. Vakopleiding, ver
schaffing van gelegenheid tot aankoop van
machines, regeling van den arbeidsduur,
goede boekhouding, een gezond credietwezen
voor den middenstand, gezamenlijke inkoop
cn dergelijke middelen meer moeten worden
aangewend. Eveneens liet tegengaan van een
lichtzinnige vestiging als patroon. Wellicht
zal zich-dan openbaren, dat sommige ondex-
deelen van het bakkersbedrijf meer voor liet
grootbedrij fandere meer voor het kleinbe
drijf geschikt zijn.
Dit alles zal cehtcr pas kunnen blijken,
als 'eerst het kleinbedrijf behoorlijk is ge
organiseerd en verbeterd.
Reden vóór wanhopen is er echter voor-
loopig nog allerminst."
In „De 3ST e d e r 1 a n d e r" lezen wij
De heer Troelstra heeft te kennen ge
geven, dat voor zijn fractie geen reden tot
obstructie meer zal bestaan, zoodra!
zij zekerheid zal hebben gekregen, „dat
een voorstel als het thans buiten behan
deling gestelde, zij het ook in eenigszins
gewijzigden vorm, nogmaals door ons in
gediend, op ernstige en degelijke behande
ling door de Kamer zal kunnen rekenen."
Wanneer men dit' leest, vraagt men
zich af, waarom' de fractie niét zichzelve
die zekerheid verschaft door de kwestie,
waarvan men bespreking wenscht, op nor
male wijze aan de orde te stellen. De aan
staande begrootingsdiscussie biedt daartoe dc
gelegenheid.
Zoo wij wèl zien, was het doel van het
adresvóorstel tweeërleilo. zelf gelegen
heid' té "hebben hét kiesrecht vraagstuk te
bespreken; 2o. een votum der Kamer uit
te lókken. Tot het eerste wij zeiden
het reeds herhaaldelijk staat hij Hoofd
stuk I dór Staatsbegrooting de wég wagen
wijd open. Het tweede is te hereiken door
hij de behandeling van dat Hoofdstuk een
motie 'voor te stellen. Moties, in de bc-
gro'otingswëken aanhangig gemaakt, dienen
vaak tot ontlasting van het debat door
uitschakeling van een bepaald punt-, en wor
den dan „op een later te bepalen dag" be
handeld, "d.w. z. onbepaald uitgesteld. Dit
zou hij geen motie als deze, die zich zou
aansluiten bij wat een kardinaal punt in
liet politieke debat zou zijn, en wat dus
toch reeds in den bréede ter sprake zou
komen, uiteraard niet het geval behoeven
te zijn. Zulk een .motie zou te gelijk met
hét algemeen debat behandeld kunnen wor
den, en aan het eind van dat debat in stem
ming gebracht.
Noemenswaarde vertraging zou dit niet
behoeven te geven. Voor een algemeen debat
in liet derde zittingsjaar bestaat gewoonlijk
niet veel stof. Toch stelt men er steeds
prijs op, hot tc houden en vervalt dan meestal
in herhaling van wat reeds vorige jaren
gezegd is. Mocht door een ingediende motie
een bepaald punt op den voorgrond treden,
dan zou zulks waarschijnlijk minder geschie
den ten laste van den duur van het alge
meen debat dan wel ten koste van andere,
reeds vaker besproken punten."
Vraag: Ik heb een beeldje en nog en
kele andere voorwerpen, die van dezelfde
specie als onze Hollandsche centen gemaakt
zijn. Hoe moet ik die verzilveren of ver
nikkelen? Al blijft liet mooie er maar een
paar dagen jaap, dat hindert niet.
Antwoord: Ge kunt ineen drogist-
winkel een preparaat koopen, waarmede ge
deze bewerking kunt volbrengen. Wilt ge
het duurzaam verzilveren of vernikkelen,
dan moeten de voorwerpen in een zilver-
tof nikkelbad. Dit kunt ge zelf niet doen.
Vraag: Ik ben 18 jaar oud en heb
altijd in bloembollencultuur en veebouw ge
werkt. Zou ik ook kans hebben, om in Ame
rika werk te vinden Zoudt u mij niet cenig
adres of brochure kunnen noemen waaruit
ik het' een en ander van bovengenoemde, vak
ken te weten kan" komen?
Antwoord: Brochures en meer van dien
aard h'elpen u niet veel. Als ge een ge
zond gestel hebt en goede werkkracht met
eenigen ondernemingsgeest en goed verstand
enwat geld, waarmede ge u in de
eerste kwade tijden kunt redden, dan is er
voor een jongen man in Amerika nog wel
toekomst. Maar zonder middelen zouden we
u niet raden te vertrekken, tanzijge bij
oen vriend of kennis zoudt kunnen aanko*
komen. i
Vraag: Hoe zou het toch wel komen,
dat het Paaschfeest en het Pinksterfeest elk
jaar op een anderen datum vallen, en daar
tegenover het Kerstfeest niet Het kan
toch niet, dat er met de twee eerste feesten'
een andcro jaartelling was, want dan moest*
dunkt mij, hot Kerstfeest jaarlijks ook van
datum verwisselen. Kunt u mij daaromtrent
ook eenige opheldering geven
Antwoord: Teen het Christendom in'
deze landen werd ingevoerd, had men hier
ook reeds heidenschc' feesten en moest men
daarmede rekening houden., Aan deze fees*
ten werd nu een Christelijk karakter gegeven.
Als de kortste dag "voorbij was, vierden da
heidenen in deze streken een feest ter over
winning van het licht op de duisternis; dit
werd nu het feest van de geboorte van Chris
tus als van het Licht der wereld.
Het Paaschfeest werd ingevoerd voor het
oude [heidenschc lentefeest. Op de kerkver*
gadering van Nicca werd bepaald, dat Pa^
schen zou worden gevierd op den eersten
Zondag na vollen maan. Vandaar dat het
Paaschfeest niet altijd op denzelfden datum!
valt, maar bijna vier weken kan verschil
len. Pinksteren volgt 40 dagen na Paschca
en valt dus evenmin elk jaar op denzelfden,
datum.
Vraag: Op .mijn aanslagbiljet voor dé
plaatselijke directe belasting ben ik aan
geslagen in do 12de klasse, doch ik be
hoor feitelijk in de 11de klasse thuis. Kan
ik heden nog bezwaren inbrengen tegen dezen:
aanslag of is daarvoor de tijd verstreken?
Zoo het nog mogelijk is bezwaren tegen
dien aanslag in te brengen, moet ik dit
dan doen bij den Raad of hij Gedeputeerde
Staten? Het biljet is uitgereikt 15 Mei.
Antwoord: De termijn van reclame ié
reeds 15 Augustus j.ï. verstreken.
Vraag: Kunt u mij ook zeggen of dé
bazaar, die de volgende maand hier gehou
den zal worden dient tot dekking van het
tekorü van alle Christ, scholen of alleen
voor de scholen van de Garef. Schoolver*
vereeniging?
Antwoord: De bazaar, door u bedoeld*
wordt uitsluitend gehouden voor de scholen
der Geref. Schoolvereeniging.
Vraag: Is u ook een adres hekend, waair
men naar iemand te dezer slede kan infor^
meeren geen zaak)
Antwoord: Een adres kunnen wij u
niet opgeven; gc moet u wenden tot ccn
informatiekantoor in Rotterdam cf Amster
dam die deze a.anvraag zenden naar hun
agenten alhier.
Vraag: Met November ga ik mijn dienst
verlaten. Mag mijn mevrouw nu mijn ker
mis fooi of zoo het nu heet, mijn voorjaars
fooi, afhouden
Antwoord: Ja. Dc voorjaarsfooi is een
bewijs, dat gij met November b 1 ij f t.
Vraag: Wanneer ik iemand iels heb
verkocht en niet in staat ben tc .leveren,
ben ik het dan nog verplicht? Kan ook de
betrokken, firma - mij vervolgen?
Antwoord: De verkooper is verplicht
te leveren. Slechts met wederzijdseh goed
vinden kan hierin verandering worden gc-?
bracht.
Vraag: Daar ik in het bezit van ccn
penning ben daar eenige vreemde woorden
op voorkomen, die ik niet vertalen kan,-
zou ik u willen vragen of u mij niet liel/
pen kan. Op de voorkant van den penning
staat afgebeeld de Nederlandschc Maagd,
in et vrij hei ds hoed. Het randschrift luidt:
„liane tucmur Iiac nitimur". De keerz. van
clen penning vertoont het Nederlandschc wa
pen met het jaartal 1759. Het randschrift
luidt: Mo arg: ord: Foed Belg. Iloll."
Antwoord: Het door u bedoelde stuk
is geen penning, doch een munt van dc Re
publiek der VcTeenigde Nederlanden, gesla
gen op dc munt van Holland. Het opschrift
op do vz., waar dc Nederlandschc Maagd
steunt op den bijbel, luidt vertaald: Op
dezen (den bijbel) steunen wij, dezen bcscher.
men wijdat op de kz. beteekentgewone
zilveren munt der Vereenigde Nederlanden-^
Holland. Waar de grootte van het stuk
niet is aangegeven, is niet uit te maken of!
het ein drie-gulden, twee-gulden, gulden,
halve of kwart gulden is, die alle hetzelfde*
beeld vertoonenalleen de laatste zonder,
waarde-aanduiding.
V raag: Tk ben aangeslagen voor f 9.G2
in de bedrijfsbelasting met aftrek van 2-
kinderen. Tegen welk inkomenis dit bere
kend
Antwoord: Op f 1150 tot f 1200.
Vraag: Zijn de borden geplaatst aan
de Heerenstraat z.g. Staalwijh geldig vol
gens de Wet, ja of neen
Antwoord: Ja, indien men in strijd
met de op deze borden "angegcven aanwijzin
gen handelt en wordt verbaliseerd, kan
straf volgen.
Vraag: Is er ook een inrichting te Lei
den om voor electricien opgeleid te worden,,
zoo ja, welke zijn de voorwaarden en wel
ke vakken omvat dit onderwijs'?
Antwoord: De school van het Ge.
nootechap „Mathesis Scientiarum Geni-
trix". Wend u om nadere gegevens tot den
directeur, den heer P. Dikshoorr, Jan van
Goyenkade 6.
ALKEMADE. Bevallen: C. van Tbek geb Van
Pommeren Z. C A. Kerkvliet seb Van oen D.
J. Strijk geb. HartmanC van Nieuwkoop eeb.
FTulabos Z. M. van Rijn geb. Van Harne en V.
0. Cozijn geb Spreugers D. A. A. van Veen geb.
VfD der Meer D.
Overledon: M. W. Lia verse. echtgenoola
van H. van der Hulst, 35 i. - Anhe Eggink, wed.
.lac. Vuijk, 71 i G. A. Deters 6 w. 11. T.
Hoogenboom IS d.
li A A RLEM M ERM EER. Ondertrouwd: J»
L van Oyen en I. M. van der Laan.
Getrouwd: P. Schragen en C. M. Koel.
Geboren: J. van Heusekom geb. Het Jonk. Z.~<
F. Kagcheilaod geb. Vermaat, D. E. Verkuyl gob.
Streefkerk,
Overleden: J. M. van der Hoek, 3 m. C. 3-
Holtrop, 3 in. G. Griekspoor, 14 d. I Nuyl, 77 j
'/.OE i ER\1 EER G o b o r e nCornells, Z. van G
Blijieven en M. Vermeulen. Cornel D Antonias,
van H. Dolleboom en J. do Jong. Corneii-
Aioysius, Z. van A. Jansen en C. M. van Zoelo
In „Het Volk" komt ónder liet hoofd
Do duurte het volgende voor:
Het antirev. „Fri es cli Dagblad"
heeft een artikel over de duurte. Toen wij'
het zagen, zijn wij het terstond heelemaal
gaan lezen, wat ons niet altijd met de
geestesproducten van dit orgaan passeert.
Een orgaan van een der partijen, die door
invoerrechten de levensmiddelen duurde®
willen maken, zich te hooren uiten over de
reeds bestaande duurte dat moest iets extra
hij zonder bel angwekk ends z ij n
Wat schrijft het blad? Eerst vangt het
aan met den-noodstand ten volle te erkennen:
v „Alles wordt duuTderi" zucht de huis
moeder.
En het heele gezin zucht mee.
Do man en vader moge in gewone om
standigheden zijn taak als afgedaan be
schouwen, wanneer hij het weekgeld voor
moeder de vróuw heeft uitgeteld, en lachend
zeggen, dat zij de. huishoudster is, 'zulke
ernstige klachten als thans gehoord worden,
kan hij niet onopgemerkt laten voorbijgaan,
al kan hij het ook niet gebeteren.
Alles wordt duurderEn met zorg cn
schrik zien de menschen. .die uit smalle
beurzen eten en leven moeten, den naderenden
winter te gemoet.
En zij waarlijk niet alleen.
Ook de breedé schare van „kleine bur
gers", die van een vast inkomen leven of
met het uiterste hunner krachtsinspanning
niet meer kunnen verdienen dan ze doen,
vragen waar 'het heen moet, als a.llcs maar
stijgen blijft in prijs."
Volgt dan een betoog, dat hét nog wel
erger kan worden,dat met namé vleesch-
prijss tij ging kan intreden, als „1912 door
do gunst cles Heéren, goed inzet" en de
hoeren, die nu vee verkoopen, omdat ér geen
voeder voer is, weer vee gaan koopen en
niets verkoopen willen. VooTts een jammer
klacht over het buitenlandsche truétkapita-
lisme, om de aandacht van liet binnenland-
sche kapitalisme af te leiden. En dan dit
slot:
„Overigens hoep ik, dat in deze dure dagen
eik werkgever het uiterste doen zal,1 Óni
het zijn arbeiders niet te zwaar teTaten -
worden. Als een arbeider door de Rüurtc
twee gulden te kort komt iri de week en
hij krijgt om de duurte één gulden meer
loon, dan zal de zorg voor dien anderen
hem zooveel te lichter vallen, als hij weet,
dat de patroon, die hot vaak ook niet te
breed heeft, toch zijn nood.toont te begrij
pen.
Maar laat bovenal elk der lezers, die
Imisschien zelf met zekere bekommernis den
winter te gemoet ziet, het lióofd omhoog
heffen.
Misschien moet dan ditmaal de oude jas
nog eens opgeborsteld. 'Kan er weinig of
niets voor winter versnaperingen overschie
ten. Zal de boter erg dun gcstrèken, de
kaas in doorschijnende vliesjes gesneden
moeten worden
Des niettemin, tot op den huldigen dag
heeft dc aarde nog niet gezien den recht
vaardige verlaten, noch zijn zaad zoekende
brood: zij het onze begeerte tot dat getal
te behooren.
Niet om. des broods wille. i
Maar om Jezus Christus' wil."
Daarmee is het afgelocpcn. Geen woord
over de invoerrechten, die de duurte nog ont
zaglijk zullen vermeerderen. In de plaats
daarvan dit walgingwekkend gefemel, dat
de broeders moet deen vergeten, dat liun
Christelijke regeering hun lot in deze be
narde tijden nog schrikwekkender wil maken.
„II et Huisgezi n", de opmerking ma
kende, dat men slechts mag dwingen tot
hetgeen onafwijsbaar noodzakelijk is, vraagt
of .voor alle kinderen het hezoekep der 1 a-
Onder het opschrift L a s t e r .schrijft „De
Nederlander":
De liberalen liggen weer onder één deken
met de socialisten. V
In het verdaehtmaken van de motieven
hunner tegenstanders gaan beiden hand aan
hand.
Men leze eens dit schandelijke zinnetje
in do „Nieuwe R o 11 er d a m s c li e
Co u' r a n t
„Men onthoudt aan de minderheid het vrije
woord, bloot omdat men veronderstelt, dat
hetgeen gezegd, zal worden in strijd zal
komen met hetgeen men zelf/-als .juist erkend
hebben wil."
Hier is natuurlijk geen woord van aan.
Het éénige motief was uitwinning van den
nationalen tijd, nu -een voorstel was inge
diend, waarvan reeds a priori vaststond,
dat het nooit effect kon hebben. Om tijd
to winnen, heeft men destijds liet adres
debat afgeschaft. Thans kwam een voor
stel, dat verworpen zou worden, maar wasr--
van de behandeling minstens even
lang zou duren als het vroegere adres-
debat zelf; een voorstel bovendien, waar
van, door den vorm van adres van ant
woord, waarin het gegoten was, de behan
deling niet tot over eenige maanden kon wor
den uitgesteld, en waarvan, gelijk gezegd,
do verwerping te voren zeker was, daar
dit jaar geen Troonrede gehouden is. Wat-
was natuurlijker dan ccn eindeloos debat
over zulk een voorstel af te snijden? En wat
ware natuurlijker, dan dat de liberale pel's,
die zoo vaak tegen de tijdverspilling en het
onnoodig gepraat in de Kamer fulmineert,
dit afsnijden toejuichte?
Toch doet die pers niet alleen dit laatste
niet, maar overlaadt zij bovendien de rech
terzijde met laster als de hoven afgedrukte.
Laster, .aan het soc.-dem. tuighuis ontleend,
maar waarvan het onware karakter over
tuigend blijkt 'voor ieder, die bijv. bedenkt,
dat de soc.-dem. partij reeds binnen enkele
weken in de secties en binnen enkele maan
den in 'de openbare zitting in de gelegen
heid zal zijn haar kiesrechtwenschen juist
.-zoo uitvoerig te on pikkelen als zij zelve
-.wénscht.
Toch baseert w e Rotter-
"Jd a msche Gou'r aivftf' zooiyaar eén betoog,
dat de tegenwoordige meerderheid nooit meer
derheid zou zijn geworden, wanneer óók zij
vroeger haar beginselen niet vrij in het
parlement had mogen bepleiten. Alsof
iemand ter wereld er aan denkt, aan eenige
minderheid, welke ook, in het parlement
den mond te snoeren!
Het besluit, Woensdag door de Kamer
genomen, had. niets te maken met de kies
rechtkwestie niets met de strekking, welke
men aan het adres van antwoord- wilde
geven; niets 'met de bedoeling, waarmee
het voorstel tot het zenden van een adres
werd gedaan; het beo-ogde niet, een bepaalde
partij tot zwijgen te nopen, bepaalde be
ginselen onuitgesproken te laten, bepaalde
wenschen tc smoren. Hoegenaamd niets van
dit alles. Hit is al puui' socialistisch vers-
zinsel, door de liberalen, met hun bekende
vatbaarheid voor 'soc.-dem. suggestie en hun
bekend gemis aan weerstandsvermogen
tegen söc.-dem. geschreeuw, op ergerlijke
wijze overgenomen.
Hot éénige motief en het ééoige oog
merk van het Kamerbesluit was, Dinsdag
a. s. onmiddellijk aan het sectie-onderzoek
der begrootingen 'te kunnen beginnen en
dit ongestoord zijn gang te kunnen laten
gaan.
Wanneer zullen 'de libéralen eens leeren,
zichzelf te 'zijn tegenover soc.-dem. dreige
menten? Prof. v. d. Wijck sprak in 1903
van het „liazënhart" van vele politiek-li-
beralen. Wie de liberale pers van deze da
gen dóórleest, wordt onweerstaanbaar aan
dat woord herinnerd, i i,
