Te heete en te koude spjgzen.
uitzag, weer in orde gebracht. Zij doet
nog dienst. Met mij was het evenwel ge
daan. Mijn been was afgereden en mijn
machiniste nloop baan was geëindigd. Ik
werd gepensionneerd.
Toen ik eenigszins hersteld was, kwam 't
ergste van de zaakde behandeling voor de
rechtbank.
De stationschef kreeg eenige jaren gevan
genisstraf ik werd vrijgesproken, maar
niet zonder dat in het openbaar gezegd was,
dat ik mij laf had gedragen.
Of dat werkelijk het geval was, laat ik te.'
beoordeeling over aan ieder, wien ik deze
geschiedenis vertel.'-
Het ia een algemeen bekend feit, dat zoo
vel te heete als te koude spijzen voor de
gezondheid schadelijk zijn. Steeds hoort
men in den zomer de Salomonisohe uit
spraak: „niet te koud drinken" en in den
winter: „niet te heet eten!" Normaal noe
men -wij die temperatuur der spijzen, welke
ongeveer gelijk is aan die van de mondholte
en dus ongeveer 37 gr. Celsius bedraagt.
Hoe verder deao temperatuur zich evenwel
(van deze grens naar boven of beneden ver
wijdert, dee te meer komt het op den aard
dar spijzen aan, of haar warmtegraad ons
hindert of niet. Koemelk van 12 gr. Cel
sius maakt op ons bij het drinken den in-
druk van onaangenaam koud te zijn, cham
pagne van desselfde temperatuur daaren
tegen van onaangenaam warm. Ook kan
men vloeistoffen veel warmer verdragen
dan vaste spijzen, wijl de laatste bij het
kauwen langer met de gevoelge slijmhuid
der mondholte in aanraking blijven en daar
door sterker het gevoel van branden te
voorschijn roepen. Een slok bdjna kokende
koffie wordt snel ingeslikt, daarentegen
doet man, bij het kauwen van heet gebraad
of beet» groenten, min of meer een pijn
lijk gevoel ondervindend, herhaaldelijk den
mond open als een naar lncht happende
▼isch.
De nadeele®, welke het nemen van heete
■pdjzen en dranken na zich sleept, doen
zkh het eerst gevoelen op het smaakzin-
tuig. Dr. Weber heeft geconstateerd, dat de
tong, als men deze ongeveer een minuut
lang in water van 50 tot 52 gr. Celsius
houdt, niet meer den zoeten smaak van sui
ker kan waarnemen.
Bij hoogere, het kookpunt nabijkomende
warmtegraden moet de smaakverlamming
natuurlijk nog veel sneller intreden. Hier
door wordt wellicht ook het verschijnsel
verklaard, dat keukenmeiden, welke de ko-
kend-heete soepen proeven, dikwijls niet
onderscheiden of deze te zout of te laf zijn.
Heete, vaste spijzen worden ook niet be
hoorlijk gekauwd. Men tracht ze juist zoo
snel mogelijk uit de mondholte, welke pijn
lijk wordt aangedaan, te verwijderen. Als
gevolg daarvan treden dan gemakkelijk
digestiestoringen op en als deze nadeelig
werkende invloeden zich herhalen, kunnen
zelfs zware maagkatarrh en zweervorming
optreden.
Aan den anderen kant veroorzaakt het
drinken van koude dranken, vooral als zij
snel en bij verhitting van het lichaam ge
bruikt worden, zeer licht diarrhee, maag
katarrh en maagkramp. Door do plotselinge
wisseling van hoog» en lage temperaturen
komen er ook barsten en scheuren ?n het
email der tanden, welke barsten en scheu
ren volkomen gelijken op die, welke men
uit dezelfde oorzaak op het email van onze
eet- en drinkschalen ziet optreden. Wel is
waar moet men dikwijls spijzen en dranken
van verschillende temperaturen gebruiken,
wijl de smaak daardoor aanmerkelijk beïn
vloed wordt. Aardappelen immers smaken
koud slecht, komkommersialadé daarente
gen is slechts in kouden toestand geniet
baar; warme champagne ,is een walglijke
drank, verwarmde roode wijn geenszins.
Smaak, bekomst en verteerbaarheid zijn dus
in hooge mate afhankelijk van de tempe
ratuur der. voeding.:
Voor dezen toren werd op 2 Juni, den
stichtingsdag van de Duitsche Fortschritts-
partij, de eerste steen gelegd. De toren
moet 23 M. hoog worden en zal geheel wor
den gebouwd van Ruhrkolenzandsteen. In
Is het soms noodig, zooals des winters,
om het lichaam warmte toe te voeren, dan
kan men zulks bereiken door het voedsel te
gebruiken op een temperatuur, 10 a 12 gr.
Celsius hooger dan de bloedste.mperatuur
van het lichaam. Heete alcoholia, bijv.
punch van 50 gr. Celsius, zijn in staat de
lichaamstemperatuur ongeveer een halven
graad te verhoogen, hetgeen velen op Oude
jaarsavond wel eens zullen hebben onder
vonden. Ook de prikkelende werking van
koffie en thee hangt van de temperatuur
af, waarop zij gedronken worden. Wil men
derhalve zijn zenuw- en bloedvatensysteem
door dranken krachtig prikkelen, dan moet
men ze heet drinken.
Ligt het daarentegen in de bedoeling
het lichaam warmte te onttrekken, het af
te koelen, bijv. des zomers als men behoef
te aan koelte heeft, dan moet men zulke
voedingsstoffen kiezen, welke ook bij een lan
gere temperatuur dan die van het bloed
smakelijk en onschadelijk blijven. Daartoe
behoocren: koude koffie, melk, vruchten
sappen, vruchten, koud vleesch, jams, sala
de. De afkoelende en dorst verslaande--
eigenschap der dranken treedt het snelst
op bij een warmtegraad van 10 tot 18 gr.
Celsius. Waarop het berust, dat niet, ge
lijk zou te verwachten zijn, een nog laigere
temperatuur in dit opzicht doeltreffender
werkt, is wetenschappelijk nog niet ver
klaard kunnen worden. Met name koffie
van ongeveer 15 gr. Celsius is een dorst
verslaande drank, zooals geen andere.
Beslist te koud worden zeer dikwijls bier
en koolzuurhoudend water gedronken. Bier
wordt soms nog bij 5 gr. C. verschonken,
wijl 't zelfs in bijna bedorvén toestand bij
zuik een lage temperatuur er toch smake
lijk uitziet.
Zeer groot is de nadeelige invloed, wel-
ken ijskoud sodawater uitoefent, .gelijk het
in het warme seizoen in de hall en. op straat
(in Zwitserland en Duitschland.) wordt
vez^ocht. Drijvend yan zweet, in de bran
den toren komt een gedenkhal met de bus
te van Eugen Richter. Tegen den herfst
van dit jaar zal de bouw van den toren ge-
reed zijn.
dende zon, gebruikt men daar dikwijls snel
een ijskoud glas water.
Zeer terecht heeft de Regeeriug in
Duitschland een publicatie doen versprei
den, dat de op straat te koop geboden mi
nerale wateren, koud gedronken, zeer ge
makkelijk ernstig© spijsverteringsstoringen
kunnen teweegbrengen. In deze publicatie
bevelen zij den verkoopers van deze wateren
dringend aan, de dranken op drinkwater-
temperatuur te houden, m. a. w. de tem
peratuur niet beneden 10 gr. C. te doen
dalen.
Hoe staat het nu met dat genotmiddel,
hetwelk men slechts in bevroren toestand
pleegt te eten, nl. de kunstmatige ijssoor
ten?
Zijn deze dan steeds nadeelig voor d'
gezondheid? Blijkens de dagelijksche erva
ring is dat geenszins het geval Maar dat
komt misschien ook daardoor, dat men ijs
slechts zeer langzaam in geringe hoeveel
heden, theelepelsgewijze, savoureert, maar}
het bovendien eerst in den mond laat
smelten en dus verwarmt, terwijl men bijv.
een glas water haastig leeg drinkt. Meer of<
minder schadelijk zal ijs dan werken, als
het dient als slotgerecht van copieuze maal
tijden, omdat het de temperatuur van den
maaginhoud verlaagt en daardoor de ver
tering vertraagt, terwijl deze juist na bet
eten van groote hoeveelheden voedsel zoo
veel mogelijk bevorderd dient te warden.
Men kan deze schadelijke beweging eenigs
zins opheffen door het gebruik van een kop
warme koffie, hetgeen ook meestal ge
schiedt.
De welgemeende raad: „niet te koud en
niet te heet drinken!'7 bevat dus in alge
meen© beteekenis weinig practische wjjs
heid.
Veeleer moet zich de temperatuur der
verschillende spijzen en dranken steeds
richten naar het dool, hetwe^ men door
het gebruik er van zooals vanzelf spreekt
buiten da varding ocgi laare&*n wik dL w.,
