No. 1E620.
LEÏSSCR DAGBÏi AB, 31 Jaiuiiri. VisrSe Blad.
Anno 1911,
Buitenlandsch Overzicht
Uit Voorhout.
Gemengd Nieuws.
feuilleton.
Hun roeping getrouw.
We zullen den fortenbouw vandaag
jmaar laten rusten. Er is hier en daar wel
jweer wat over gezegd, maar veel nieuws is
er niet gesproken, alleen heeft de militaire
modewerker van het „Journal des Dé-
bats" een beschouwing geleverd, waarin hij
Nederlands recht ten volle erkent, maar het
ontwerp-kustverdediging niet gelukkig
noemt.
De aanslag van Gizelme in de Fran-
iche Kamer heeft de revolverkwestïe
weer eens naar voren gebracht. Iedereen
schiet tegenwoordig met revolvers om de
minste of geringste aangelegenheid. De be
ruchte Parijsche apachen zijn daarom juist
fcoo gevaarlijk. En de aanslag op Briand,
Want dat is toch zeker de bedoeling geweest
,van den dwaas waarom zouden anders
alle vreemde gezanten te Parijs hem heb
ben gelukgewenscht met zijn gelukkige ont
snapping heeft thans weer iemand een
Hieuw plan doen bedenken. Hij wil geen
zware belasting op revolvers maar iedere
wapenhandelaar moet een register houden
aan wien hij ze verkoopt en ze mogen niet
meegegeven maar moeten thuis bezorgd
worden.
Een zekere onrust is in Frankrijks bin-
nenlandschen toestand niet te miskennen.
Het ministerie voelt zich ook met zoo heel
veilig. Gisteren 'is er weer een interpella
tie geweest over de Durand-zaak en de con-
fédération-Générale du Travail in verband
met de spoorwegstaking. Briand heeft
daarbij gezegd dat men de Confédération
niet moet ontbinden, omdat men daardoor
den schijn op zich zou laden, een aanslag
op de vrijheid der organisaties te bedoelen.
Hij zeide voorts, dat de noodige maat
regel engenomen zijn cm te beletten dat
de anti-militaire propaganda de kazernes
binnendringt.
De regeering wil de werkliedenvereni
gingen handhaven, mits zij zioh uitsluitend
op vakgebied bewegen.
De daden van sabotage nemen iederen
'dag af. De arbeiders begrijpen, dat de re-
.volutionnaire agitatie tot niets leidt.
Op het parlement rust de taak te zorgen
voor de erkenning der vakvereenigingen.
Men moet niet de hand lichten met de maat
regelen tot onderdrukking van wandaden.
Men moet de wet doen eerbiedigen, wan
neer die wordt geschonden door particulie
ren, maar de collectieve verantwoordelijk
heid niet al te zwaar doen wegen, wanneer
daardoor het terrein der vrijheden van de
vakvereenigingen kan worden uitgebreid.
Ook in Champagne is het nog verre
van rustig. De wijnboeren plegen nu en
dan allerlei gewelddadigheid. 'sNaohts drin
gen zij in eikaars wijnkelders en slaan den
boel kort en klein. De vervalsohing, de
eleohte oogst en de concurrentie hebben
er een vrij onverkwikkelijken toestand ge
schapen waaraan de Regeering nog niet
(veel doen kan.
Wij hebben meermalen gewezen op den
groeten invloed dien de agrariërs tegenwoor
dig in Duit8chland oefenen Zij zit
ten achter alle groote kwesties; de scheep-
vaarttollen en vleeflohachaarschte zijn voor
een goed deel hun werk. Nu zegt de Rijks
kanselier wel telkens dat hij onafhankelijk
staat ver boven de partijen maar hij heeft
goed praten en als Heydebrandfc, de beken
de conservatieve aanvoerder boos kijkt,
vindt de Regeering het niet* prettig. Een
bewijs van den invloed der agrariërs is
thans in Labiau-Wehlau geleverd. Zooals
toen weet heeft daar ©enigen tijd geleden
een verkiezing voor den Rijksdag plaats
.waarbij de liberale oandidioat gekozen is.
Do agrariërs waren daarover zeer ont
stemd. Het district was altijd in hun han
den geweest; maar de tegenpartij had alles
in 't vuur gebracht o.a. ook studenten had
den aan de stemopwekking deel genomen.
'Dit gebeurt overal maar nu in dit geval
heeft de Universiteitsreohter zich met de
zaak bemoeid en is onderzoek ingesteld. Dit
tal nog wel eenig gewrijf geven.
Gisteren zijn de conservatieven op een an
der punt niet gelukkig geweest. Men weet
dat er bij den Rijksdag een belasting op de
waardevermeerdering van den grond aan
hangig is.
Waardevermeerdering buiten toedoen
van den eigenaar ontstaan zal belast wor
den bij verkoop. De opbrengst dezer belas
ting strekt ten bate van de defensie of
ter ondersteuning van veteranen.
De conservatieven nu hadden voorgesteld
de regeerend© vorstenhuizen van deze be
lasting vrij te stellen. Het amendement is
echter verworpen. Er zijn in het Duit-
sohe rijk ook zooveel staatjes en regeerend©
huizen dat vermoedelijk de opbrengst der
belasting er zeer onder geleden zou hebben.
De „Times", het bekende Engelsobe
blad heeft zich dezer dagen een grap ver
oorloofd, die wonderwel is opgegaan. Het
blad publiceerde een interview met een
Duitschen militairen specialiteit over e*n
inval van Duitschland in Engeland. Op die
kwestie loopt nog ieder Engelschman wel
een beetje warm en nog dezer dagen heeft
admiraal Wileoai er een belangrijk artikel
over geschreven. Nu heette die specialiteit
de kolonel van Donner zum Blitzen en het
interview vertoonde ook overigens de dui
delijke sporen van verzonnen te zijn.
Toch liepen de Jingobladen er in en me
nig artikel is geschreven om aan te toonen,
dat het nu toch inderdaad tijd wordt, om
de Engelsche vloot nog meer te versterken.
De „donder en bliksem''-kolonel had nl.
gezegd, dat een inval in Engeland heel een
voudig en vrij gemakkelijk was.
Een telegram meldde ons gisteren, dat
Ohamp Clark tot candidaat is gekozen der
Democraten voor het ambt van Parlements
voorzitter in de Vereenigde Staten. Daar
mee is zijn verkiezing verzekerd. Dit is het
eerste groote gevolg van de meerderheid,
die de Democraten bij de laatste verkiezin
gen hebben verkregen.
Naar de berichten moet Clark uitstekend
voor zijn zeer invloedrijke taak berekend
zijn eh zietm en in hem den „man der toe
komst".
Clark is hoogleeraar geweest en reeds ge-
ruimen tijd leider der oppositie in hst
Huis van Afgevaardigden. Hij is een krach
tige figuur, daarbij het wordt er apart bij
gezet een heer.
Dat de post een belangrijke is, kan blij
ken uit het vertrouwen, dat aan de voor
zitter van het Huis geschonken wordt en
uit zijn verantwoordelijkheid niet alleen
voor de wetgeving in het Huis, maar ook
ten deele voor die in den Senaat, aange
zien hij tot taak heeft, met dat lichaam te
onderhandelen. Tevens is hij de middelaar
tusschen volk en President. Aldus is zijn
ambt feitelijk van nog grooter invloed dan
dat van den vice-president der Republiek,
welke in den Senaat den voorzitterszetel
inneemt. Een flinke Kamerpresident heeft
dan ook in Amerika soms het heft in han
den.
D© constitutaoneele beginselen in C h i n a
beginnen toch meer en meer aanhang t'e
winnen, en de Rijks-Commissie voor een
Grondwets-ontwerp heeft eindelijk succes
gehad.
Het door haar ingediend constitutioneele
program ia door de regeering met enkele
wijzigingen aangenomen.
"Volgens dit program zullen in den loop
van het jaar bepalingen worden afgekon
digd voor de vorming van een kabinet en
de benoeming van een raadgevend comité,
dat bestaan zal uit de tegenwoordige leden
van den Grooien Raad, onder voorzitter
schap van prins Tsjing.
Deze bepalingen zullen tegen het einde
van 1911 in werking treden en bovendien
zullen dan een burgerlijk-, een handels- en
een strafwetboek worden ingevoerd en zal
een geheime raad benoemd worden.
In het jaar 1912 wordt een parlements-
begrooting opgemaakt en bepalingen afge
kondigd omtrent de verkiezingen, waarop
dan in het jaar 1913 de vorming van een
parlement' zal volgen.
Dat ziet er dus goed uit.
Reals h'.ad ik bat plan gevormd, eens
oen overzicht te geven van hei geen belang
rijks en dor horinnearing waard in bet af-
geloopem jaar hier is voorgevallen en tot
stand gekomen; toen iets heel anders,'iets
vreeselijks, de aandacht vragen kwam en
het andere allemaal óp den achtergrond
schoof.
't Was Dinsdagmiddag,; het etensuur even
gepasseerd, t.óen eon vreeselijke slag, tot
op een jiur gaans gehoord, den een den
ander dead vragen wat daarvan de oorzaak
zijn kon.
In inihder dan geen tijd liep daarop het
treurig nieuws, Van' de 'ontploffing, waar
van reeds uitvoerig melding is gemaakt,
en welke den lievïgen knal veroorzaakte,
door het dorpen kwam reeds iemand de
hulp van den geneesheer inroepen, dien wij
nu al een jaar den „onze" kunnen noemen.
Helaas, het heeft, niet mogen haten, doch
welk een troost mag liet nog genoemd wor
den Voor de achtergebleven nabestaanden
en voor liem, die'zoo zonder, voorbereiding1
voor de verpleging warén aangewezen, dat
zoo spoedig geneeskundige hulp aanwezig
was, en alles gedaan kon worden en ge
daan werd om zoo mogelijk te redden wat
te. redden was.
Treurig is de afloop geweest, en groot
de deelneming met liet getroffen gezin, doch
de dr-oevia: omgekomene, is gevallen als het
offer van zijn plicht: de zorg voor zich
en de zijn-en.
Het groote terrein om leed te verzachten,
is weer uitgebreid. Dat: men dat niet te
spoedig vergete, on de eerste voorziening,
waarvoor het „Leidsch Dagblad" kon zor
gen, hoe „dubbel" ook d<jfc>r haai* „dadelijk
heid," niet beschouw o als overvoldocnde.
Doch waarom hier ook van gesproken?
Wie voelt niet, dat; vóoï do achtergeble
venen van een oppassend en werkzaam huis
vader, wien zulk een droevig lot beschoren
is, iets gedaan moet worden Dat ook dat
plicht, is
Hoewel elk overtuigd is, dat liter in 't
minst geen eigen schuld, hoogstens een kleine
onvoorzichtigheid wegens niet genoeg voor
ziening, was getroffen; kwamen mij vroe
ger plaats gehad hebbende ongevallen in
herinnering.
Al oenige jaren is het geloden, dat een
gasontsnapping bij diezelfde gasfabriek ook
een trourigen afloop had kunnen hebben.
Toen was echter groote voorzichtigheid oor
zaak, en nog wel van fitters of monteurs,
die er werkzaamheden hadden te verrich
ten.
Met een brandende kaars werd gezocht
naar de plaats, waar het gas ontsnapt©,
wat een ontploffing veroorzaakte, die twee
of drie personen gevaarlijke brandwonden
veroorzaakte, waarhij bij een zelfs voor zijn
gezichtsvermogen werd gevreesd, 't Is ge
lukkig nog goed tenechtgekom-enheb ik
later vernomvti. doch hot'had toon ook erger
kunnen zijn, v. int ook toen was de lueht-
of gasdruk zoo sterk, dat a.lle personen:
tegen den grond geslagen werd-en. Nog
vroeger heeft de eigenlijke fabriek en werk
plaats van den gasfitter eens in brand ge
staan.
Al wat weerbaar was op hst Seminarie
was toen in actie, doch met de blusch-
middelon van het Seminarie zelf was de
brand niet te blussclien, en liet gevaar niet
te bezweren, zoodat ook de gemeente-brand
spuit er aan ta pas kwam. In welk een er
barmd ijken toestand die brandspuit toen
verkeerde, staat mij nog goed voor; en had
men niet ovar oen meer dan dubbel aan
tal werkkrachten te beschikken gehad, dan
waren de gevolgen misschien niet te over
zien geweest.
Daarin is echter ook een gunstige ver
andering gekomen, en al hoopt men, dat
dergelijke gevallen zich nimmer meer voor
zullen doen, „on3 dorp kan in dit opzicht
tamelijk gerust zijn."
Bij deze gelegenheid kwam gelijktijdig
nog eens een versterking van mijn beweren
in een vroeger schrijven, waarin de ver
bindingsweg van Rijnsburg met Voorhout
besproken werd.
Het treurig oug*eval hoeft n.l. plaats ge
had vlak hij dien weg, waar de ontploft©
gashouder geplaatst is. Hoevelen er zijn,
wien het bestaan er van "bekend is, zij heb
ben echter nog nooit de werkplaats en den
gashouder gezien. Bewijs alzoo, dat iemand,
die ei* 'niet beslist noodig heeft, dien weg
niet langs gaat: iets wat zoo zal blijven,
als niet de noodige en gewenschte veran
dering en verbetering aangebracht wordt.
Zal het dit jaar nog kans hebben?
Noodig is het, en de kosten zijn te over
komen, ook al komt de gemeente dit jaar
voor een groot© uitgave te staan voor de
ja, ziet, dat mag nog goen publicatie, doch
ik beloof het zoo spo?dig mogelijk te mel
den, als het officieel is vastgesteld, of als
ik van meerderen hoor, dat zij ook in dat
geheim zijn ingewijd. Dit mag er echter al
van gezegd worden, dat het in liet belang
is van gemeente en ingezetenen, en eehigë
zekerheid geeft, dat" een zeer goede toej-
stand, reeds in het leven geroepen, daait-
dcor voortaan zal bestendigd blijven.
Bovendien voor belastingbetalers de ge
ruststelling, dat er voor „geleend" kan wor
den, en het „rendeeren" kan.
Q. en X.
Uit Noordwijk wordt ons ge-
schreven: De werkzaamheden aan den aan
leg der clectrische trambaan, die verleden
Zaterdag aangevangen zrijn op den hoek
Zeestraat-Molenstraat, zijn zóó snel gevor
derd, dat de tram van vijven" gisteren
reeds over het nieuwe aanvak reed, loopen.
de van het Raadhuis ongeveer tot in de
Zeestraat, bij de woning van B. v. d. Plas.
De train, die om drie uien van Noordwijk
naar Leiden vertrekt, zette de reizigers in
de Zeestraat af zij moesten door het dorp
naar de Voorstraat loopen, om hun reis te
vervolgen. Tusschen twee en vijf uren heeft
men aan beide uiteinden van liet nieuwe
baanvak dit aangesloten aan de bestaande
baan, zoodat onder zeer groote belangstel
ling van het publiek de tram van „vijven"
over de nieuwe rails liep naar Noordwijk-
aan-Zee. De werkzaamheden trekken steeds
vele nieuwsgierigen, die vol bewondering
zijn voor de snelle manier van werken.
Uit Katwijk-aan-Zee meldt men: Met den
aanleg van den clectrisehen spoorweg is men
thans zoover gevorderd, dat op sommige
gedeelten van het traject Leiden-Katwijk,
o.a. tusschen de beide Katwijken, reeds de
palen zijn aangebracht, waaraan de boven-
geleiding moet worden bevestigd.
In de rubber fa Jxr iek te Loos-
duinen is een jeugdig werkman door een
rad gegrepen en weggeslingerd. Zijn onder
kaak werd gebroken en ontwricht. Zijn toe
stand is ernstig.
Dedobbolstoentjes In 'n
fruitwinkel, in 't Schoterkw te Haar
lem, hebben eenige gebuurir vredige
oohtend-bijeenlkomst, als 'n i. 1'n stem.
mig-gekleede meneer bannen Thrift en na
'n allerbeminlijkst, „goemorgen dames'' (ja
dames, zei-ie, eoktl) met even-beminlijke
vrijpostigheid zijn tasch op de toonbank
plaatst, opent en met volkomen nonchalance
voor 't bedrijf der fruitvrouw 'n eigen ne
gotie begint.
Bedaard haalt bij eenige pakjes uit de
tasch, een voor een, zo langzaam ontpak
kend uit 'n overvloedige hoeveelheid pa
pier.
„Moeten dc dames 'ns kijken.
Gouden en zilveren voorwerpen in aller
lei verscheidenheid komen voor den dag.
Kettingen, ringen, standaards, ooitknoppen
en, zie toch, wat allerliefste, snoezige br>-
ohes.
„Te duur, zegt u? Heusoh niet. Ja.
als u de waarde, de echte, werkelijke waar
de betalen moest. Ja. dan. Maar kijk
u 'ns hier. We hebben er 'n prachtige ma
nier op gevonden om de mensohen voor wei
nig geld in de gelegenheid te stéllen, onze
artikelen te betrekken.
Meneer haalt 'n handvol kleine dobbel
steentjes te voorschijn.
"Voor 'n kwartje mogen de dames gooien.
Zoo goed als altijd prijs. Macht! Om
de dames van 't zuivere van de zaak te
overtuigen, mogen ze elk 'n (keer voor niets
gooien. Toe maar
De dames gooien en elk wint iets al
thans zou iet; gewonnen hebben, ware 't
„uit houwens" gegaan.
Begrijpelijk, dat nu onmiddellijk de ge
legenheid daartoe wordt geopend.
Buurtje 1 gooit en verliest. Buurtje 2, of
liever haar kwartje, gaat denzelfden droe-
vigen weg.
-Us buurtje 3 'n kwartje op 't altaar
barer dobbel zucht zal gaan offeren, be
speurt ze iets.
„Maar, meneer, d'r zijn nu veel minder
steenen dan daarnet. voor niks
„Minder steenen? minder steenen!
Juffrouw, denk u dat ik 'n oplichter
ben?
En voor buurtje gelegenheid heeft aan
haar denkwijze hieromtrent uiting to ge-
i en, is de stemmigge»kleede ondernemer van
dit-en-dat verdwenen.
Meneertje! Meneertje! (O. H. C.)
Zondagssluiting voor winkels
In Berlijn mogen thans de winkels, dio
volgens de wet op Zon- en feestdagen ver-
koopen mogen, slechts van 7—10 des mor
gens en van 12—2 des middags open zijn
met. deze uitzonderingen, dat do melkhan
del mag open zijn van 5—10 en van 12—3,
vlecH'ii on worstwinkels van 5—10 en van
12—2, bloemenwinkels 's winters van 7—10
en van 12 -3 en brands tof winkels slechts tot
10 uren. Na veel verzet is het gemeentebe
stuur eindelijk bereid gevonden een onder
zoek in te stellen naar de vraag of groo-
tero beperking mogelijk is. De resultaten
van het onderzoek zijn thans bekend ge
maakt, de antwoorden op de uitgezonden
en teruggehaalde vragenlijstjes zijn meeren-
deels ontkennend. Het bureau van statis
tiek beeft de antwoorden van 31,415 firma's
bewerkt. Vóór volledige Zondagsrust ver
klaarden zich 4332. Yóór een gedeeltelijko
openstelling 11,116; vóór behoud der tegen
woordige regeling 15,915; terwijl 51 zich niet
hebben geuit. Het aantal van hen, die de
tegenwoordige regeling willen behouden,
is geheel verschillend voor het stadsgedeel
te, waarin de winkel is gevestigd. Een ver
gelijking met den bestaanden toestand is
eigenaardig: volledige Zondagsrust hebben
tot dusverre 1176 firma's, wenscken te krij
gen 4332; gedeeltelijk© rust hebben 2038 en
wensóhen 11,116; in het geheel geen Zon
dagsrust hebben 28,043 en wenachen 15,915
ook niet. (Zondagsrust.)
T N e w-Y orkheeftWoenadag-
avond bij een voorstelling van „Arabisohe
Nachten", een opera van Hamilton, een
treurig ongeluk plaats geliad.
In het stuk komt een duel voor, dat door
de beide Russische dansers Mordkin en
Pavlowo werd uitgevochten. Mordkin
zwaaide met een sabel boven zijn hoofd,
toen plotseling het heft los raakte, de zaal
invloog, en den heer Shiverick, den zoon
van een millionnair, in het hoofd trof en
daar bleef vastzitten.
Groote ontsteltenis onder de toeschou
wers.
De buurman van den getroffene trok met
ftiocite het heft uit het hoofd van Shive
rick en deze werd in bewusteloozen toestand
naar een ziekenhuis vervoerd.
Men hoopt hcra nog te redden, ofscho
zijn toestand hoogst bedenkelijk is.
De Xoordwijksclie strandkweatie-
Na-ar wij vernemen, heeft de audiëntie,
die de Raadscommissie bij den Minister van
Financiën gehad heeft, (zie ons blad van
gisteravond) in zooverre suoces gehad, dat
Z.Ex. toegezegd heeft, te willen bevorderen,
dat de Landsadvocaat, mr. Thorbeckc, een
uitspraak trachtte te bespoedigen. Z.Ex.
beloofde, den Landsadvocaat te willen vra
gen, hoeverre het onderzoek der stukken
welke reeds 3 4 maanden bij mr. Thor-
becke berusten, gevorderd is.
De commissie wees er Z.Ex. op, dat het
alleszins gewenscht is, dat het komende
seizoen geen herhaling vertoone van den
betrourenswaardigen toestand, die gedu
rende den afgeloopen zomer op bet strand
hcerschte.
79)
„Wanneer de waarschuwingen ook maar
yoor de helft waar zijn, mag er geen week
meer in de schacht gewerkt worden, voor
dat voorzieningsinaatregelen getroffen zijn.
i Tot een ingenieur hier komt verloopt er
tijd en dien hebben we niet te verliezen.
Lees die brieven eens, Paul."
Paul las met schijnbare holangstelldng
het blad papier een paar maal door en
zeide eindelijk:
„De beteekenia van die anonieme brieven
kan ik niet beoordeelen. Maar ik weet wel,
dat arbeiders slechts eenigen angst behoe
ven te hebben om laf te worden en tot
allerlei middelen hun toevlucht nemen. Al
lereerst moet bepaald worden of er on
middellijk gevaar is of dat het maar bestaat
in de fantasie van den briefschrijver.
„Er is geen ander gevaar dan dat, het
welk aan elk mijnbedrijf verbonden is, en
.waartegen met duizend veiligheidsmaatrege
len niets te doen is," zeide de inspecteur.
„De een of andere schoft van een arbei
der heeft die grap uitgedacht en een schoft
van een schoolmeester heeft zioh tot schrij
ven geleend. Het aanbrengen van een nieu
we betimmering zou de halfjaarlijksche op
brengst kosten en het bedrijf van de be
trokken schacht ongeveer twee maanden
doen stilstaan. Wanneer u daar nu op in
gaat, zullen ze ieder oogenblik wat anders
bodenken. En clan mag de drommel hier in
specteur worden,1 maar ik bedank er voor."
„Mijnheer de inspecteur, ik waardeer uw
verdiensten, maar tegen uw wil zal ik u
haer niet houden^" antwoordde von Htrther
op zulk een toon, dat Paul begreep, dat het
de hoogste tijd was tusschen beide te ko
men. Hij zeide:
„U houdt te weinig rekening met de ver
antwoordelijkheid, van den eigenaar. En
vóór we verder gaan wil ik u vragenHebt
u de moreele zekerheid, bent u er van over
tuigd, dat de sohacht zoo veilig is als men-
8ohelijkerwijs verlangd mag worden?"
Yon Herther keek bij dio woorden ver
heugd op. (Pauls koelheid van straks was
dan toch maar uiterlijk geweest en hij ge
droeg zich in deze zooals de president ge
hoopt en verwacht had. De president had
niet gezien, dat do inspecteur Paul even
vragend had aangekeken, en dat deze met
een zeer korte beweging der oogen geant
woord had; hij wachtte met spanning het
antwoord af.
„Wat zal ik u daarop antwoorden? De
schacht is zoo zorgvuldig gebouwd als moge
lijk is. Er kunnen een paar schachten zijn,
waaraan wat meer hout en arbeid kon be
steed zijn, maar het leven der arbeiders ia
ook hier zooveel mogelijk beschermd. „Gut
Heil'' is indertijd door een deskundige oom
missie onderzocht en later ook meermalen
geïnspecteerd; de laatste maal in Juni en
toen is* alles in orde bevonden. De schacht
is wat diep, enkele punten zijn moeilijk,
de temperatuur zou een paar graden min
der hoog kunnen zijn, maar overigens heb
ben de arbeiders zich niet te beklagen en
wanneer er geen boosheid of intrigeeren in
het spel is, begrijp ik het niet."
Von Herther sprong op. „Maar dat al
les stelt mij niet gerust. Ik wil een beslis
sing. Ge praat aldoor over andere dingen
dan de hoofdzaak. Ik wil, dat alles gedaan
wordt, wat een ongeluk kan verhoeden.
En ik geloof, dat dit alleen kan op de meer
malen door mij ontvouwde wijze."
,',En wat wilt u dan?" vroeg Paul. „De
mededeelingen van den inspecteur zijn toch
van dien aard, dat ëeen onmiddellijk ge
vaar te vreezen is. Ik verklaar me bereid
morgen in de schacht af te dalen en de
zaak te onderzoeken; maar. ik verzoek* u,
daarvan Felicitas niets te zeggen."
„Mijnheer denkt zich den toestand veel
erger dan hij is. En een schorsen der werk
zaamheden zou nu juist erg zijn. De kolen-
prijzen zullen wel wat in de hoogte gaan en
dan is er groote winst te maken. Wanneer
we gaan verbouwen, dan houdt dat lang op
en moet gewacht worden tot men de ge-
heele schacht bewerkt heeft."
„Juist, dat is mijn bedoeling ook," ant
woordde von Herther.
„Maar dat is toch overdreven," zeide
Paul, met moeite een kalmen toon aan
slaande. „Ik eisch nu als mijn goed recht,
morgen eerst zelf af te dalen in de schacht
en ik zal zorgen, dat deze week nog een
mijningenieur hier komt. Tot zoolang kan
het werk voortgang hebben, zij het dan ook
onder bijzondere voorzorgsmaatregelen te
uwer geruststelling."
De president streed met zichzelf of hij
Paul gelijk zou geven. Maar hij was al zoo
gewoon, dat geregeld te doen, dat hij ook
nu zeide:
„Maar jij bent niet dagelijks hier en knnC
niet weten hoe ongerust ik ben. Maar goed,
ik reken op jou; ga morgen naar beneden;
let in 's Hemels naam op allee, Wanneer
het zoo is als hier in dezen brief staat, dan
moet ook een leek dat zien, en naar je rap
port zullen we dan verder zien. In 't ergste
geval zullen de arbeiders Maandag niet kun
nen wei-ken."
„Maar ze zullen werken. Er is geen re
den voor een ernstige bezorgdheid. Ik wil
waarlijk niet den boel goed praten: ieder
uur kan een gevaar brengen. Maar daarte
gen is niets te doen en dit gevaar kennen
de arbeiders evengoed als wij. Dokter Paul
zal u overtuigen, dat ik u klaren wijn heb
geschonkeD, en u rustig kunt gaan slapen."
Mertel maakte een plompe buiging en
lachte zoo vergenoegd, als was hij zoo juist
van tafel opgestaan De president wilde
hem uitgeleide doen, maar Paul was hem
voor en beiden gingen samen naar beneden.
„En wilt u nu morgen werkelijk naar be
neden?" vroeg Mertel. „Ik raad u aan den
president het nog uit het hoofd ie praten;
het is volkomen onnoodig en de arbeiders
zullen er geen steek waarde aan hechten."
„Maar geloof je nu werkelijk, dat er go-
vaar is? Mij kun je de waarheid wel ver
tellen, je weet ik ben niet zoo sentimenteel-
humaan aangelegd als mijn aanstaande
schoonvader. Alleen wanneer het gevaar
van dien aard is, dat. men het duidelijk zien
en bemerken kan, moet er wat gedaan wor
den, want anders zou de grap duurder
kunnen kosten dan een reparatie."
„Lieve Hemel,'' riep de inspecteur, „be
gint u nu ook al Ik herhaal u alles, wat' ik
straks gezegd heb over de schacht. Wan
neer von Herthers plannen zouden door
gaan, zouden we met 50 pt. verlies in plaats
van met' evenveel winst werken. Maar als a
naar beneden wilt, zal ik de noodige maat
regelen nemen. Bestel maar een flink bad
Adieu, tot morgenochtend."
Toen Paul in de kamer van von Herthei
terug kwam, vond hij hem zooals hij hem
verlaten had, turende up den brief, dien hij
vandaag al eenige malen vorwenscht had.
„Papa, ik weet werkelijk niet of mijn
plicht als medicus mij niet gebiedt, u te be
velen op te houden met uw tegenwoordige
levenswijze. U hebt voortreffelijke eigen
schappen ora aJs eigenaar van mijnen op te
treden, maar u mist de kalmte, die daar
voor ook noodig is. Ik heb u straks niet ge
zegd, dat ik dien bric! i.e-vhouw als een
groote onbeschaamdhe.d. Wanneer de toe
stand van de mijn inderdaad zoo was, zou
geen arbeider er in gaan. Ik zal mijn
woord houden om u te bewijzen, dat' er geen
gevaar is. Maar ik meet u dringend verzoe
ken die onncoclige zorgen van n af te zetten.
Wanneer u uw plannen zoudt willen door
zetten, zou u dat een te groot deel van uw
vermogen kosten; dat zou een onbillijkheid
tegen uzelf en tegen Felicitas zijn. Maar
niet alleen de kosten, ook de demcraliseö-
rende invloed, dien dit alles op uw perso
neel zou hebben, moogt u niet vergeten.
Wanneer men bemerkt, dat u op dergelijk*
brieven ingaat, is het einde niet te over*
zien. Vertrouw mij deze zaak nu eens tos
en verlaat u op mijn ervaring, die ik mort
gen opdoe. Ik zal een inspecteur van d©
Dorotkea-mijn, dus van een concurrent*
meenemen,"
(Wontt vervolgd.)
