De walvisch en de scheepvaart.
Het oriëatatie-venaogen der trekvogels,
De nieuwe verlenge nissen snoeit men nie*
ta lang, naarmate dit noodig is. Men ba-
ginfc dus feitelijk weer met een geheel 30*-
gva boom. Het volgend jaar hebben de
vxuobtvezele hier en daar al spoortjes of
vruchttwijgje® gemaakt. Men kan dan de
bouttwijgjes, welke daarop voorkomen,
kort, dus op één oog, snoeien. Op deze wijze
aal man weer spoedig een vruchtbaren boom
hebben, die mood©, flinke, gezonde vrachten
geeft.
Het behoeft nauwelijks gezegd, dat ook
deze boomen overvloedig bemest en flink
schoongemaakt moeten worden.
Het Band met de gunstigste
sterftecijfers.
Het land, waar de sterftecijfers het
gunstigst zijn, is, buiten allen twijfel, Zwe
den en Noorwegen.
Zoo is in Zweden de sterfte, die in 1880
slechts 17.7 op de 1000 inwoners bedroeg,
geregeld afgenomen en gedaald tot 14.3
in 1906; de kindersterfte, die slechts 112.7
was, is gedaald tot 82.2.
In Noorwegen ging de sterfte van 1890
tot 1900 terug van 16 op 13.5 en de kinder
sterfte van 95.9 tot 69.4. Aan welke oorza^
ken mag men de geringe sterfte in die
Scandinavische landen toeschrijven'?
Br. Jules Courmont, die een onderzoek
daarnaar heeft ingesteld, toen hij belast
was met een sending in 1908, vindt die oor
zaken in de hygiënische leefwijze van net
volk: groote openbare baden, prachtige or
ganisatie van de ziekenhuizen, die het mo
gelijk maakt niet alleen de rijken, die aan
eon besmettelijke ziekte lijden, maar ook de
armen zoo voortreffelijk en doelmatig mo
gelijk te behandelen, zindelijkheid der wo
ning, voorzorgsmaatregelen in het belang
der gezondheid verspreid onder en nage
volgd door alle klassen der maatschappij.
Maar wat den geleerden reiziger liet
meest getroffen heeft, is de volmaakte dis
cipline, met welke zoowel Zweden als No
ren den strijd voeren tegen ziekte, die men
vermijden ikan. Iedereen heeft er een vast
vertrouwen in de ontdekkingen op weten
schappelijk en medisch gebiediedereen ge
hoorzaamt aan de wet; iedereen doet zijn
plicht, van de opperste autoriteit af tot den
geringsten burger. ,,Een geval van besmets
telijke ziekte wordt dadelijk een publieke
zaak, niet den eenling, dooh de gansche ge
meenschap rakend." De ideeën over de. ab
solute persoonlijke vrijheid, die er onaan
tastbaar is, komen nooit in botsing met het
geen noodig is ten bate van het algemeen
belang.
Japansche vischolie.
Eeltige Japansche nieuwsbladen maken
melding van de spoedige oprichting van
een handelmaatschappij onder den naam van
Teikoku Gyoyu Soisei Kaisha (Keizerlijke
Mij., voor het raffineer en van vischolie),
welke ten doel heeft de productie en den
verkoop van glycerine, vetzuren, olie voor
het maken van verven, isoiedTstoffen voor
electrische draden, toiletolie en grondstoffen
voor de fabricatie van zeep. Al deze stoffen
worden,naar het schijnt, verkregen van
ruwe vischolie, waarvan Japan enorme kwan
titeiten exporteert.
In 1909 vertegenwoordigde de Japansohie
pitvoer van vischolie naar het buitenland
een waarde van ongeveer 5 millioen fros.,
Waarvan 1,700,000 fres. op rekening van
Buitschland, 1,350,000 fres. op die van
België etn 1,120,000 fres, op die van En-
Jir geland komen.
De nieuwe Maatschappij beschikt over een
kapitaal van 1 millioen yen en de op
richters hopen, dat de installatie einde Juni
1911 zal kunnen plaats vinden.
Een Italiaansck marinet ijdschrift, de „Mar
tina mercantile Italiana", geeft een over
zicht van verschillende gevallen, waarbij
walvisschen letsel toebrachten aan schepen,
ja soms vaartuigen ton onder deden gaan.
Zoo verhaalt dit blad, dat in 1890 de wal-»
vieohvaardtar „E®eex" door een wajvisoh in
open se® werd aangevallen en zóó toege
takeld, dat het sqhip met een groot deel
der equipage verging. In 1875 werd de
„Seythia", een schip der Cunard-line, door
een reuaenwalvisch aangevallen en wal zóó
geducht was deze aanval, dat de schroef
afbrak. Dit zeemonster boette deze daad
echter met zijn léven. Met achterlating van
oen lang bloedspoor verdween het gewonde
dier, maar werd. eenigen tijd later drijvende
gevonden en nu naar een dichtbij zijnde
haven gesleept. Hier bleek, dat deze wal
visch een lengte had van ruim 29 meter.
In 1894 werd het Deensche zeilsohip
„Anna" door een walvisch omver gezwom
men, zoodat de bemanning nauw den tijd
had zich in eenige reddingsbooten naar een
in de nabijheid zijnd stoomschip te bege
ven. In 1902 onderging een zelfde lot een
zeilschip en het daarop volgend jaar werd
zelfs een stoomschip door een walvisch in
den grond geboord. Eenigen tijd geleden weid
liet reuzenschip „Kaisex Wilhelm der
Grosse", van Bremen naar New-York, door
een walvisch aangevallen. Het geweldige
schip, dat eon vaart liep van 23 mijl, on
dervond niet heel veel hinder vap deze wal-
vissch en woede. Toch -was de schok over het
geheele schip merkbaar en moesten de ma
chines eenige slagen achter uitwerken, ten
einde de schroeven, die in da walvischhuid
waron gedrongen weder vrij te malven.
Waarom vallen walvisschen schepen aan?
Men hoeft deze vraag natuurlijk meermalen
gestold en men is tot de volgende con
clusie gekomen.
Iets vijandigs tegenover zeeschepen hebben
walvisschen, zoover men kan nagaan, in 't ge
heel niet. Het is dus geen jaloezie tegen
over die steeds grooter en sterker wordende
beheerschers den* ze», welke hen drijft tot
aanvallen. Dooh het moet worden toegeschre
ven aan de zucht van die dieren, om zich!
to schuren ,ten einde de vele parasieten,
welke zij op hun peaizenlichaam medevoe
ren, op deze wijze te verwij deren. Evenals
dus vele andere zoogdieren, welke door hun
huid te wrijven tegen boomen, hekken of
palen zich -willen ontdoen van ongedierte,
gebruiken de walvisscken hiervoor de wan
den dor schepen. Door het steeds grooter en
krachtiger worden der moderne stoomers, zal
deze sohuurmanie onder de walvisschen onge
twijfeld nog yele slachtoffers ten gevolge
hebben.
Hoe men in China trouwt.
Het schijnt, dat de Chineezèn niet ga-
•noeg doen kunnen, om de betsskenis en de
plechtigheid van het huwelijk te bansohetr
sen.
Zeer ingewikkelde en tot in de kleinste
bijzonderheden uitgewerkte ceremoniën gaan
daarbij het eigenlijke huwelijk vooraf. Men
geeft elkaar geschenken, men raadpleegt ster
renwichelaars en de vaders van bruid en
bruidegom schrijven elkaar brieven, waarin
zij op overdreven hoffelijke wijze de hoogo
waarde van de afstammelingen van elkaar
prijzen, terwijl zij van hun eigen kind slechts
geringschattend spreken. Wordt de vadsr
van de bruid naar den datum van haar
geboorte gevraagd, dan bedankt hij in zijn
antwoord tevens voor de eer van de toe
komstige ■verbintenis en hij beklaagt de on
beschaafdheid en de ruwheid van zijn dochter
en betuigt zijn spijt er over, dat het hem
ontbrak aan talent om haar goed op te
voeden. De vader van den bruidegom laat
zich echter niet afschrikken en bij het
sturen van zijn geschenken, schrijft hij wear
op dezelfde manier.
Het huwelijksontbijt wordt gebruikt in
het huis van den bruidegom, dat met vlag
gen, vaandels en wimpels versierd is, op
roode tafels, waarop in gouden letters d>3
van de voorvaderen geërfde titels staan van
beide partijen. Bij den stoet moet ook een
mandarijn zijn of miDstens onderweg inge
haald worden. De meerderheid van den man
wordt niet vergeten; de vrouw moet krui
pend den stoel van den bruidegom naderen.
Een gewichtig gedeelte van de plechtigheid
ia bet bewijzejn van eer aan de voorvaderen
en aan hemel on aarde. Ton slott» wordt
de bruid over don drempel van haar toe-'
komstig huis gedragen.
Over het eigenaardig oriëntatie-vermo
gen der dieren, met name der vogels, heeft
men sinds lang allerlei hypothesen opge
steld, van welke echter geen enkele arge-
meen aangenomen is geworden of een be
vredigende oplossing van dit vraagstuk
heeft opgeleverd.
Nu deelt dr. Ettlinger, in de „Frankf.
Ztg.", het resultaat zijner nasporingen op
dit gebied mede, waaruit valt te besluiten,
dat men eindelijk een grooten stap nader
tot het doel is gekomen. Het meerendeel
zijner onderzoekingen strekt zich uit tot
de postduiven, daar men, zooals bekend ia,
het vaste en zekere richtingsvermogen de
zer vogels sinds lang tot practische doel
einden beeft aangewend.
Tevergeefs heeft men getracht, dit merk
waardig vermogen der postduiven te ver
klaren door een bijzonder scherp en vast
geheugen voor de eenmaal opgenomen ge
zichtswaarnemingen of voor de eenmaal
volbrachte spierbewegingen.
Al zulke en soortgelijke verklaringen
stuiten echter af op het feit, dat postdui
ven, evenals honden en katteD, ook naar
hun nestplaats temgkeeren uit ver afgele
gen streken, waar zij vooraf, zonder het te
weten, in slapenden of narcoti solien toe
stand heengebracht waxen; en voorts op'
het feit, dat zij op den terugweg dikwijls
volstrekt niet de richting van de heenreis
volgen, maar den terugtocht volbrengen
langs een geheel andere, meestal rechte
lijn.
Een in alle opzichten bevredigende ver
klaring van het verschijnsel wordt nu ge
geven door den Fransohen postduiven-spe
cialist A. Thauzies. Op het Internationale
Psychologencongres, verleden jaar te Ge-
nèvo gehouden, heeft hij een en ander me-J
degedeeld uit zijn sinds 23 jaren opgedane
ervaringen en waarnemingen, die hem ge
bracht hebben tot de overtuiging, dat aan
depostduiven een heel bijzonder waarne
mingsvermogen der aard magnetische stroo
mingen eigen is.
Daarvoor spreekt vooreerst het feit, dat
postduiven zeer gemakkelijk, zonder eenige
aarzeling of onderbreking, kolossale rlucht-
afstanden afleggen, zelfs van honderd kilo
meter, wanneer zij eenmaal op een bepaal-'
de vliegrichting gedresseerd zijn; vervol-,
gens de met de oppervlakte der aarde
trouw gelijkblijvende hoogte van hun
vlucht; en vooral eindelijk de verschijnse
len van storing in hun vlucht bij ongunstig
weder en bij maansverduistering.
Deze storingen kunnen niet uitsluitend
hieraan toegeschreven worden, dat de ge
zichtswaarneming belemmerd wordt door
mist of regen, want zelfs bij helderen he
mel en zonnig weder komen zulke storingen
voor.
Zoo was bijv. het resultaat van postdui-
venvluohten op 22 Juli 1906, en meer nog
op 18 Augustus 1907, verbluffend slecht,
terwijl zelfs de beste kenners dezer duiven
en de hierover geraadpleegde astronomen,
en meteorologen het feit niet wisten te ver
klaren.
Alleen de postduiven-specialist wist, als
oplossing van dit raadsel, mede te deelen,
dat er op die twee dagen een bijzondere
electriscbe spanning der atmosfeer had
plaats gehad, die zich openbaarde in mag
netische stroomen.
Met deze waarneming zou men het feit
in 'overeenstemming kunnen brengen, dat
met de sterke toeneming der draadloozc te
legraphic de betrouwbaarheid van de vlucht
der postduiven belangrijk is afgenomen.
Octk proefnemingen met ratten en muizen
hadden resultaten, die niet anders te ver
klaren zijn dan door een bepaald aardmag-
netisch zintuig of waarnemingsvermogen bij
deze dieren. Evenzoo schijnt de magneti
sche zin een belangrijke rol te spelen bij
bet richtingsveriftogen van bijen en van
mieren.
